Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 marca 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSA Joanna Walentkiewicz – Witkowska (spr.)

Sędziowie: SA Alicja Myszkowska

del. SO Joanna Składowska

Protokolant: st. sekr. sąd. Grażyna Michalska

po rozpoznaniu w dniu 2 marca 2017 r. w Łodzi na rozprawie

sprawy z powództwa Ł. W.

przeciwko Towarzystwu (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.

o zadośćuczynienie i rentę

na skutek apelacji obu stron

od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi

z dnia 13 czerwca 2016 r. sygn. akt II C 418/13

I.  z apelacji powoda zmienia zaskarżony wyrok w punktach 2, 3 i 6 sentencji w ten sposób, że:

a)  - w punkcie 2: zasądza dodatkowo na rzecz Ł. W. od Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.:

aa)  kwotę 75.000 (siedemdziesiąt pięć tysięcy) złotych tytułem zadośćuczynienia z odsetkami w wysokości ustawowej od dnia 5 września 2012 roku do 31 grudnia 2015 roku i w wysokości ustawowej za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty,

ab) kwoty po 925 (dziewięćset dwadzieścia pięć) złotych miesięcznie tytułem renty na zwiększone potrzeby, poczynając od 1 lipca 2016 roku i na przyszłość, płatne w terminie do 10-go dnia każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat

i oddala powództwo w pozostałej części;

b)  punktowi 3 nadaje treść: zasądza na rzecz Ł. W. od Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 1.641,88 (jeden tysiąc sześćset czterdzieści jeden i 88/100) złotych tytułem kosztów procesu;

c)  w punkcie 6 podwyższa podlegającą pobraniu od Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 24.207,64 złote do kwoty 28.512,34 (dwadzieścia osiem tysięcy pięćset dwanaście i 34/100) złotych;

II.  oddala apelację powoda w pozostałej części, a apelację strony pozwanej w całości:

III.  zasądza na rzecz Ł. W. od Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 6.795,36 (sześć tysięcy siedemset dziewięćdziesiąt pięć i 36/100) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego;

IV.  nakazuje pobrać od Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa –Sądu Okręgowego w Łodzi kwotę 4.305 (cztery tysiące trzysta pięć) złotych tytułem opłaty sądowej od uwzględnionej części apelacji.

Sygnatura akt I ACa 1135/15

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 13 czerwca 2016 roku Sąd Okręgowy w Łodzi w sprawie z powództwa Ł. W. przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zadośćuczynienie i rentę (sygn. akt II C 418/13)

1.  zasądził od Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz Ł. W.:

a)  kwotę 407500 zł. tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami od kwoty 270000 zł. od dnia 1 października 2009 r., od kwoty 137500 zł od dnia 5 września 2012r. do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty,

b)  kwotę 24505,85 zł tytułem skapitalizowanej renty z tytułu zwiększonych potrzeb za okres od 26 maja 2009r. do dnia 30 czerwca 2012r., z ustawowymi odsetkami od dnia 5 września 2012r. do dnia 31 grudnia 2015r. oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty,

c)  kwotę 18368 zł tytułem skapitalizowanej renty wyrównawczej za okres od 1 marca 2010r. do dnia 31 lipca 2012r., z ustawowymi odsetkami od dnia 5 września 2012r. do dnia 31 grudnia 2015r. oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty,

d)  rentę miesięczną z tytułu zwiększonych potrzeb w kwotach:

- po 346,25 zł za okres od 1 lipca 2012r. do 30 czerwca 2013r., płatną do dnia 10-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami do dnia 31 grudnia 2015r. oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty, w przypadku uchybienia płatności którejkolwiek z rat,

- po 515 zł za okres od 1 lipca 2013r. do 30 czerwca 2016r., płatną do dnia 10-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami do dnia 31 grudnia 2015r. oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty, w przypadku uchybienia płatności którejkolwiek z rat,

- po 1800 zł za okres od 1 lipca 2016r. i na przyszłość płatną do dnia 10-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku uchybienia płatności którejkolwiek z rat,

e) rentę wyrównawczą w kwotach miesięcznych:

- po 478,50 zł za okres od 1 sierpnia 2012r. do 31 grudnia 2012r., płatną do dnia 10-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami od kwoty 21 zł od dnia 5 września 2012r. w zakresie rat już wymagalnych oraz w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat - do dnia 31 grudnia 2015r. oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 21 zł od dnia 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat,

- po 1000,53 zł za okres od 1 stycznia 2013r. do 28 lutego 2013r., płatną do dnia 10-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami od kwoty 21 zł do dnia 31 grudnia 2015r. oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od w/w kwoty od dnia 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty w przypadku uchybienia płatności którejkolwiek z rat,

- po 1066,23 zł za okres od 1 marca 2013r. do 31 grudnia 2013r., płatną do dnia 10-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami od kwoty 21 zł do dnia 31 grudnia 2015r. oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od w/w kwoty od dnia 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty w przypadku uchybienia płatności którejkolwiek z rat,

- po 1280,96 zł za okres od 1 stycznia 2014r. do 28 lutego 2014r., płatną do dnia 10-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami od kwoty 21 zł do dnia 31 grudnia 2015r. oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od w/w kwoty od dnia 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty w przypadku uchybienia płatności którejkolwiek z rat,

- po (...),30 za okres od 1 marca 2014r. do 30 listopada 2014r., płatną do dnia 10-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami od kwoty 21 zł do dnia 31 grudnia 2015r. oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od w/w kwoty od dnia 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty w przypadku uchybienia płatności którejkolwiek z rat,

- 931,77 zł za grudzień 2014r. płatną do dnia 10-go miesiąca z ustawowymi odsetkami od kwoty 21 zł do dnia 31 grudnia 2015r. oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od w/w kwoty od dnia 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty w przypadku uchybienia terminowi płatności,

- po 781,12 zł za okres od 1 stycznia 2015r. do 28 lutego 2015r., płatną do dnia 10-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami od kwoty 21 zł do dnia 31 grudnia 2015r. oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od w/w kwoty od dnia 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty w przypadku uchybienia płatności którejkolwiek z rat,

- po 755,24 zł za okres od 1 marca 2015r. i na przyszłość płatną do dnia 10-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami od kwoty 21 zł do dnia 31 grudnia 2015r. oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od w/w kwoty od dnia 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty w przypadku uchybienia płatności którejkolwiek z rat;

2.  oddalił powództwo w pozostałym zakresie;

3.  zniósł koszty zastępstwa procesowego między stronami;

4.  nie obciążył powoda kosztami od oddalonej części powództwa;

5.  nakazał ściągnąć od Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Łodzi kwotę 917 zł tytułem wyłożonego tymczasowo z funduszu Skarbu Państwa wynagrodzenia biegłego;

6.  nakazał pobrać od Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Łodzi kwotę 24207,64 zł tytułem kosztów sądowych.

Rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego poprzedziły ustalenia faktyczne, z których najistotniejsze są następujące:

W dniu 26 maja 2009 r. w Ł. na al. (...) nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym, w ten sposób, że kierując samochodem marki O. (...) o nr rej. (...) poruszając się al. (...) na odcinku pomiędzy ul. (...) w kierunku ul. (...), nie zachował szczególnej ostrożności podczas zmiany pasa ruchu ze środkowego na lewy i nie ustąpił pierwszeństwa jadącemu tym pasem motocyklem marki S. (...) nr rej. (...) Ł. W., w następstwie, czego Ł. W. gwałtownie zahamował, zjechał na lewą stronę, uderzył w krawężnik i przewrócił się, czym nieumyślnie spowodował wypadek drogowy, w następstwie którego Ł. W. doznał ciężkich obrażeń ciała realnie zagrażających życiu i powodujących trwałe, nieodwracalne kalectwo w rozumieniu art. 156 § 1 pkt. 2 k.k. Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi wyrokiem z dnia 6 kwietnia 2011r. wydanym w sprawie sygn. akt VI K 423/09 uznał A. K. za winnego popełnienia przestępstwa wyczerpującego dyspozycję art. 177 § 2 k.k. i za to wymierzył mu karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, (której wykonanie warunkowo zawiesił na okres 3 lat próby) oraz grzywnę.

W dniu wypadku powód jechał z ul. (...) na ul. (...) w Ł.. Po tym jak się przewrócił, chciał wstać, żeby zobaczyć co się stało, ale nie mógł się podnieść, nie czuł nóg. Karetką pogotowia powód został przewieziony na Szpitalny Oddział Ratunkowy Wojewódzkiego Szpitala (...) Ł.. Po wykonaniu badań stwierdzono u niego złamanie kręgów (...)- (...) z uszkodzeniem rdzenia kręgowego i porażeniem kończyn dolnych i zwieraczy. Został przeniesiony na oddział neurochirurgii, gdzie w tym samym dniu (26.05.2009 r.) był leczony operacyjnie - przeszedł (...) oraz stabilizację tylną (...)- (...).

Po operacji w dniu 29 maja 2009r. powód został poddany konsultacji rehabilitacyjnej, włączona została wczesna rehabilitacja. W dniu 3 czerwca 2009 r. został przeniesiony na oddział rehabilitacji, gdzie przebywał do 26 czerwca 2009r.

Po rehabilitacji nie uzyskano powrotu funkcji kończyn dolnych. Powód został przystosowany do poruszania się na wózku inwalidzkim. W czasie hospitalizacji przyjmował leki przeciwbólowe z powodu nasilonych dolegliwości bólowych. Korzystał z rehabilitacji w warunkach domowych oraz ambulatoryjnie. (karty informacyjne k. 16-18, dokumentacja medyczna k. 19-23, zeznania powoda k. 154v.-155)

Z neurologicznego punktu widzenia skutkami wypadku, któremu powód uległ w dniu 26.05.2009r. są porażenie (plegia) kończyn dolnych z porażeniem zwieraczy oraz cięte zaburzenia czucia od linii leżącej 2 cm od linii sutków w dół. Ł. W. w wyniku przedmiotowego wypadku doznał wieloodłamowego złamania kompresyjnego trzonu Th 6 i nasad łuków z cechami niestabilności oraz złamania wyrostków kolczystych C4 - C7 i (...).

U powoda występuje trwały uszczerbek na zdrowiu na poziomie 100 % (zgodnie z punktem 93a tabeli uszczerbkowej).

Zakres odczuwanych przez niego, w związku z doznanymi w dniu 26.05.2009r. obrażeniami kręgosłupa, cierpień fizycznych i psychicznych jest ogromny. Jest to związane z doznanym bólem, hospitalizacją, operacją i znacznym ograniczeniem poruszania się oraz znaczną niepełnosprawnością w tak młodym wieku.

Zwiększone potrzeby powoda są podyktowane m. in. koniecznością opieki osób trzecich, specjalną dietą, farmakoterapią, zakupem sprzętu rehabilitacyjnego oraz kosztami dojazdu do placówek ochrony zdrowia i rehabilitacją. Wszystkie przedstawione faktury związane z leczeniem i rehabilitacją powoda są zasadne.

Zarówno w przeszłości jak i obecnie powód wymaga pomocy osób trzecich. Rokowania na przyszłość są złe. Z uwagi na to, że u powoda przez okres pierwszych 5,5 roku po wypadku nie udało się przywrócić sprawności kończyn dolnych oraz zwieraczy, to szansa by to nastąpiło w przyszłości jest znikoma.

Z punktu widzenia seksuologii u powoda w wyniku uszkodzenia rdzenia kręgowego na wysokości Th 5-Th 7 wystąpiło porażenie kończyn dolnych z zaburzeniem zwieraczy i czynności płciowych. Zaburzenia seksualne w postaci braku erekcji i ejakulacji są nieodwracalne. Procent uszczerbku na zdrowiu wynosi 40 % (według pkt 93g tabeli uszczerbkowej).

W aspekcie ortopedycznym Ł. W. w wyniku wypadku w dniu 26.05.2009 r. w zakresie narządów ruchu doznał złamania kręgów (...)-7 z uszkodzeniem rdzenia kręgowego, porażeniem obu kończyn dolnych i zwieraczy. Po zastosowanym leczeniu operacyjnym i postępowaniu usprawniającym obecnie pozostaje dobrze wygojona blizna, objawy spastycznego porażenia obu kończyn dolnych, zespół bólowy kręgosłupa szyjnego i górnej części kręgosłupa piersiowego, pogorszenie sprawności.

Uszczerbek na zdrowiu powoda na skutek obrażeń doznanych w czasie przedmiotowego zdarzenia w zakresie narządów ruchu jest stały i wynosi obecnie 15% (wg poz. 90a)

Zakres cierpień fizycznych i psychicznych powoda w związku z doznanymi w dniu 26.05.2009 r. obrażeniami narządów ruchu jest niewyobrażalny. Jest to związane z doznawanym bólem, koniecznością pozostawania w szpitalu, zabiegiem operacyjnym, pozostawaniem w łóżku, brakiem możliwości chodzenia, zabiegami i ćwiczeniami usprawniającymi, korzystaniem z wózka inwalidzkiego, drastycznymi ograniczeniami w sprawności.

Odnosząc się do załączonych do akt sprawy faktur zakupu leków o działaniu przeciwbólowym, przeciwzakrzepowym, antybiotyków, środków odkażających drogi moczowe, zakupu sprzętu w postaci materaca przeciwodleżynowego, worków na mocz i innych, należy przyjąć, że są one uzasadnione skutkami doznanych przez powoda obrażeń.

Proces leczenia obrażeń narządów ruchu powoda dobiegł już końca. Uzyskany wynik (chirurgiczne usztywnienie odcinka kręgosłupa piersiowego) jest dobry, ale rokowania na przyszłość należy określić jako trudne. Powód wykazuje utrwalone objawy spastycznego porażenia obu kończyn dolnych. Jest to wynikiem rozległości samego urazu. W takich stanach istnieją zagrożenia powstaniem odleżyn, utrwalania się i pogłębiania przykurczów kończyn dolnych, infekcji dróg moczowych. Te ostatnie są najczęstszą przyczyną powstawania niewydolności nerek. Powód wymaga systematycznych zabiegów pielęgnacyjnych i postępowania usprawniającego. Ma to na celu utrzymanie obecnego, względnie dobrego stanu powoda.

Z punktu widzenia urologii u Ł. W. z powodu porażenia zwieraczy w wyniku doznanego urazu w postaci złamania kręgu piersiowego (...)- (...), występuje trwały uszczerbek na zdrowiu wynoszący 30% (pkt 77 tabeli uszczerbkowej), a zakres odczuwanych przez niego w związku z doznanymi w dniu 26.05.2009 r. obrażeniami jest niewyobrażalny.

Z punktu widzenia rehabilitacji medycznej u powoda występuje spastyczny niedowład kończyn dolnych, stan po urazie kręgosłupa w części piersiowej z całkowitym uszkodzeniem rdzenia na poziomie (...), z ciętymi zaburzeniami czucia powierzchniowego i z porażeniem zwieraczy. Zakres cierpień fizycznych powoda był znaczny przez około 6 miesięcy bezpośrednio po wypadku - w związku z leczeniem operacyjnym i kolejnymi hospitalizacjami, pierwszym okresem rehabilitacji. W tym okresie powód przyjmował leki przeciwbólowe codziennie. Po około 6 miesiącach zakres cierpień fizycznych był umiarkowany i na tym poziomie utrzymuje się nadal. Dolegliwości bólowe zmniejszyły się, jednak nadal występują i wymagają stosowania leków.

Trwały uszczerbek na zdrowiu powoda w związku z poprzecznym uszkodzeniem rdzenia z całkowitym porażeniem kończyn dolnych wynosi 100% (wg pkt 93a tabeli uszczerbkowej).

Zwiększone potrzeby powoda po wypadku dotyczą: dostosowania domu do niepełnosprawności, dowozów powoda na wizyty lekarskie i rehabilitację, zakupu zaopatrzenia ortopedycznego, naprawy wózka inwalidzkiego, zaopatrzenia w cewniki i worki do zbiórki moczu, zakupu leków i środków pielęgnacji skóry. Rachunki i faktury przedstawione w aktach znajdują uzasadnienie stanem zdrowia i potrzebami powoda.

Po wypadku powód wymagał pomocy osób trzecich we wszystkich czynnościach samoobsługi i w prowadzeniu gospodarstwa domowego w zakresie 10 godzin dziennie w okresie pierwszych 6 miesięcy po wypadku. Po tym okresie zakres pomocy osób trzecich wynosił 4 - 6 godzin i na tym poziomie utrzymuje się do dziś.

Rokowania co do stanu zdrowia powoda są złe. Uszkodzenie rdzenia kręgowego jest trwałe. Ł. W. wymaga kompleksowej i ciągłej rehabilitacji. Przy ograniczeniu lub braku rehabilitacji u powoda występuje zwiększone ryzyko występowania w przyszłości przykurczów stawowych, odleżyn, infekcji układu moczowego i zaburzeń trawienia. Stan zdrowia i stan funkcjonalny powoda może ulegać pogorszeniu.

W przypadku stanu zdrowia powoda jest wskazana codzienna rehabilitacja, powód powinien ćwiczyć samodzielnie około 45-50 minut dziennie, a pod kierunkiem fizjoterapeuty 2-3 razy w tygodniu. Koszt 50 minutowych zajęć to kwota 70-80 złotych. Ponadto powód powinien, co najmniej raz w roku korzystać z turnusu rehabilitacyjnego w warunkach stacjonarnych. Turnus trwa 10-15 dni. Koszt jednego dnia to 260 zł. Istnieje możliwość skorzystania z turnusu w ramach NFZ, ale obecnie okres oczekiwania na pobyt w takim ośrodku to 2 -3 lata.

W dniu wypadku było ciepło, nie padało. Jezdnia al. (...) w miejscu zdarzenia jest jezdnią jednokierunkową o trzech pasach ruchu, przed skrzyżowaniem z ul. (...), rozszerzającą się do czterech pasów. Pasy ruchu są oddzielone odpowiednimi znakami poziomymi. Administracyjne ograniczenie prędkości jazdy pojazdów wynosiło w czasie zdarzenia 60 km/h.

A. K. jechał środkowym pasem. Powód na motorze poruszał się lewym pasem zachodniej jezdni al. (...), po tym jak A. K. zmienił pas na lewy, wykonał manewr awaryjnego hamowania, a następnie przewrócił się na podłoże i sunął do położenia powypadkowego. Zatrzymał się na pasie zieleni. Minimalna prędkość wyjściowa motocykla S., w chwili podjęcia przez jego kierowcę manewru awaryjnego hamowania wynosiła ok. 97 km/h. Bezpośrednio przed zdarzeniem kierujący samochodem marki O. wykonywał manewr zmiany pasa ruchu ze środkowego na lewy, zajmowany przez motocykl S..

Kierowca samochodu O. przed podjęciem manewru zmiany pasa ruchu, powinien upewnić się w lusterku wstecznym, że jego manewr nie spowoduje zajechania drogi pojazdom poruszającym się po lewym pasie jezdni. Przy założeniu prawidłowej obserwacji obszaru za pojazdem miałby możliwość spostrzeżenia motocyklisty. Błąd w taktyce i technice jazdy popełnił kierowca samochodu marki O., poprzez nieuważną obserwację obszaru za pojazdem i podjęcie manewru zmiany pasa ruchu, co skutkowało zajechaniem drogi motocykliście. Bezpośrednią przyczynę zaistnienia wypadku stanowiły błędy w taktyce i technice jazdy kierowcy samochodu O..

Przy założeniu, że kierujący motocyklem jechałby z prędkością nieprzekraczającą dozwolonej tj. 60km/h miałby możliwość uniknięcia wypadku poprzez wykonanie manewru przyhamowania, jak i awaryjnego hamowania, niezależnie od parametrów ruchu samochodu O.. Prowadzenie pojazdu z prędkością przekraczającą dozwoloną było błędem w taktyce i technice jazdy kierującego motocyklem S. i stanowiło przyczynienie się kierującego motocyklem do zaistnienia wypadku. W danych warunkach drogowych normalne hamowanie nie skutkowałby przewróceniem pojazdu na podłoże.

Wypadek zaistniał na prostym odcinku drogi i nawet dla większej prędkości wyjściowej motocykla, kierujący samochodem miał możliwość oceny prędkości motocyklisty. Większym błędem była zmiana pasa ruchu przez kierowcę samochodu, ale przekroczenie prędkości skutkowało wykluczeniem podejmowania skutecznych manewrów obrony.

W czasie, gdy doszło do wypadku powód miał 27 lat. Z zawodu był technikiem - handlowcem. Prawo jazdy kategorii B otrzymał w 1999r., zaś uprawnienia do prowadzenia motocykla uzyskał w maju 2008r. Przed wypadkiem pracował we (...) S.A. w T. i mieszkał z rodzicami, którym pomagał w wykonywaniu obowiązków domowych. Jeździł na rowerze, zimą na nartach. Hobbistycznie zajmował się naprawą samochodów. Już wtedy pozostawał w związku ze swoją obecną partnerką – K. N., jednak nie mieszkali razem. Po wypadku, po opuszczeniu szpitala (...) zamieszkał z partnerką w domu jednorodzinnym, którego jest właścicielką. K. N. – partnerka powoda jest fizjoterapeutką.

Po wypadku powód był załamany. Szpital opuścił na wózku inwalidzkim. K. N. pomaga mu w rehabilitacji, ćwiczy z nim. Do powoda przychodzili znajomi fizjoterapeuci, który pomagali go rehabilitować. W związku z poruszaniem się powoda na wózku, trzeba było przebudować dom, (wybudowany został podjazd, wyremontowana łazienka, wyrównano poziom podłóg). W dniu 6 maja 2011r. powodowi urodził się syn. Powód obecnie wolny czas spędza z dzieckiem, bądź czyta książki.

Ł. W. boi się sam zostawać w domu. Potrzebuje pomocy przy czynnościach fizjologicznych, przy myciu, przygotowywaniu posiłków. Zdarza mu się nie trafić do łóżka, kiedy kładzie się spać. Potrafi przygotować sobie kanapki i herbatę. Nie jest w stanie samodzielnie zaopiekować się synem.

Zmuszony jest korzystać z cewników. Przyjmuje leki antydepresyjne, na nerki, układ moczowy oraz na poprawę krążenia (zapobiegające powstawaniu zakrzepów). Na leki i suplementy diety wydaje miesięcznie około 200-300 zł. Ponadto na zakup worków i cewników przeznacza miesięcznie kwotę 500 zł. Ilość cewników refundowanych przez NFZ jest niewystarczająca. Powód, z uwagi na problemy z pęcherzem kupuje cewniki do jednorazowego cewnikowania, które nie są refundowane, ale są zabezpieczone powłoką antybakteryjną.

Częściowo w zorganizowaniu życia po wypadku pomogła powodowi Fundacja (...), zajęcia w fundacji były nieodpłatne. Powód ukończył kurs komputerowy z projektowania stron internetowych. Następnie zaczął pracować jako grafik - programista, a od marca 2015r. rozpoczął pracę na pełen etat w poradni przy ul. (...) w Ł.. W tej samej poradni jest zatrudniona K. N.. Razem jeżdżą do pracy. W miejscu zatrudnienia powód po godzinach pracy korzysta z rehabilitacji.

Stawka (...) Komitetu Pomocy (...) za 1 godzinę usług opiekuńczych w dni powszednie w okresie do 30 czerwca 2013r. wynosiła 9,50 zł, zaś od 1 lipca 2013 roku – 11 zł.

Pismem z dnia 2 lutego 2012r. pozwany poinformował Ł. W. o przyznaniu mu tytułem zadośćuczynienia (uwzględniwszy 50% przyczynienia) łącznie kwoty 80.000 zł. Mając na uwadze wcześniej przyznane z tego tytułu kwoty, do wypłaty pozostała kwota 37.500 zł.

Powód jako pracownik (...) S.A. w T. w okresie od listopada 2008r. do października 2009r. otrzymał wynagrodzenie w łącznej kwocie 22.696,72 zł netto.

Wynagrodzenie przysługujące osobie zatrudnionej w (...) S.A. w T. na stanowisku montera w pełnym wymiarze czasu pracy w okresie od sierpnia do grudnia 2009r. wynosiło 3.472,02 zł netto miesięcznie, w okresie od stycznia do grudnia 2010r. - 3.115,16 zł netto miesięcznie, w okresie od stycznia do grudnia 2011r. – 2.962,05 zł netto miesięcznie, zaś w okresie od stycznia do lipca 2012r. – 2.847,52 zł netto miesięcznie.

Wynagrodzenie przysługujące osobie zatrudnionej w (...) Sp. z o.o. w B. w okresie od sierpnia do grudnia 2012r. wynosiło łącznie 14.243,94 zł netto (co miesięcznie stanowi 2.848,78 zł netto), w okresie od stycznia do grudnia 2013r. – 40.774,89 zł netto (co miesięcznie stanowi 3.397,90 zł netto), w okresie od stycznia do grudnia 2014r. – 44.126,20 zł netto (co miesięcznie stanowi 3.677,18 zł netto), zaś w okresie od stycznia 2015r. do stycznia 2016r. – 45.742,75 zł netto (co miesięcznie stanowi 3.518,67 zł).

Odpowiednio wynagrodzenie przysługujące osobie zatrudnionej w (...) Sp. z o.o. w B. w okresie od sierpnia do grudnia 2012r. wynosiło łącznie 13.618,60 zł netto (co miesięcznie stanowi 2.723,72 zł netto), w okresie od stycznia do grudnia 2013r. – 40.792,94 zł netto (co miesięcznie stanowi 3.399,41 zł netto), w okresie od stycznia do grudnia 2014r. – 45.550,94 zł netto (co miesięcznie stanowi 3.795,91 zł netto), zaś w okresie od stycznia 2015r. do stycznia 2016r. – 47.130,61 zł netto (co miesięcznie stanowi 3.625,43 zł).

Ł. W. posiada, wydane w dniu 10 sierpnia 2009r. na stałe, orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności. Decyzją lekarza orzecznika ZUS z dnia 2 października 2009r. powód został uznany za całkowicie niezdolnego do pracy do 31 października 2012r. W okresie od 3 sierpnia 2009r. do 31 października 2012r. Ł. W. pobierał rentę z ZUS z tytułu niezdolności do pracy w kwocie 848,41 zł. Następnie powód pobierał z ZUS rentę z tytułu niezdolności do pracy wynoszącą: w grudniu 2012r. w kwocie 848,41 zł netto, w okresie styczeń – luty 2013r. w kwocie 848,41 zł netto miesięcznie, w okresie marzec-grudzień 2013r. w kwocie 880,59 zł netto miesięcznie, w okresie styczeń-luty 2014r. w kwocie 880,59 zł netto miesięcznie, w marcu 2014r. w kwocie 899,64 zł netto, w okresie kwiecień 2014r. – luty 2015r. w kwocie 894,64 zł netto miesięcznie, w okresie marzec 2015r. – styczeń 2016r. w kwocie 923,40 zł netto miesięcznie.

Powód był zatrudniony na podstawie umowy o pracę na okres próbny w okresie od 7 marca 2011r. do 6 czerwca 2011r. w C. P. P., na stanowisku informatyka w pełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem 1.386 zł brutto, a następnie w okresie od 10 czerwca 2011r. do 8 listopada 2014r. w E-promocja.com.pl (...) s.c., na stanowisku grafika – programisty. Jego wynagrodzenie we wskazanym okresie wyniosło łącznie 43.021,75 zł netto. Następnie powód podjął pracę w (...). Sp. z o.o. Z tego tytułu otrzymywał wynagrodzenie wynoszące za listopad 2014r. – 1.115,14 zł netto, grudzień 2014r. – 1.599,53 zł netto, styczeń – marzec 2015r. po 1.534,76 zł miesięcznie, kwiecień-maj 2015r. po 1.532,75 zł miesięcznie, czerwiec 2015r. – 1.880,37 zł. Powód jest zatrudniony w (...). Sp. z o.o. do chwili obecnej.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych dowodów, w szczególności w oparciu o opinie biegłych sądowych i dokumentację medyczną, zeznania powoda i świadków, a także mając na względzie szczególną moc dowodową, z jakiej korzysta w postępowaniu cywilnym prawomocny skazujący wyrok sądu karnego.

W zakresie procentowego oszacowania uszczerbków Sąd zaaprobował przedstawioną w opiniach ocenę dokonaną w świetle powoływanej posiłkowo tabeli stanowiącej załącznik do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 18 grudnia 2002r. (Dz. U. Nr 234, poz. 1974). W sumie, stopień trwałego uszczerbku na zdrowiu powoda, ustalony, w oparciu o powołane dowody z opinii biegłych sądowych, wyniósł 185 %, bowiem uszczerbek stwierdzony przez lekarza neurologa pochłania w całości uszczerbek ustalony przez lekarza z zakresu rehabilitacji medycznej

Rozważając zasadność powództwa Sąd wskazał, że pozwany nie kwestionował samej zasady swojej odpowiedzialności względem powoda, a jedynie wysokość dochodzonych roszczeń. Podniósł zarzut przyczynienia się Ł. W. do powstania szkody.

W stosunku do sprawcy zdarzenia A. K. zapadł wyrok karny skazujący, wiążący sąd w postępowaniu cywilnym. Na tej podstawie Sąd w niniejszej sprawie przyjął, że zaistniały podstawy do przyjęcia winy kierującego pojazdem marki O. (...) – A. K. i związku przyczynowego.

Jednak stwierdzenie w wyroku przez sąd karny popełnienia przestępstwa, nie stoi na przeszkodzie ustaleniu, że poszkodowany przyczynił się do powstania szkody, spowodowanej przez skazanego. Zachowanie powoda, poruszającego się z prędkością przekraczającą administracyjnie dozwoloną na danym odcinku, nie było prawidłowe. Powód jadąc z prędkością 97 km/h, w terenie zabudowanym, na ruchliwej drodze, jaką niewątpliwie jest al. (...), musiał zdawać sobie sprawę z nieprawidłowości swego postępowania, Gdyby kierujący motocyklem prowadził swój pojazd z prędkością nieprzekraczającą dozwolonej, to miałby możliwość uniknięcia wypadku.

Sąd ustalił przyczynienie się powoda do powstania szkody na poziomie 25%.

Odnośnie do żądania zadośćuczynienia Sąd wskazał, że powód domagał się od pozwanego Towarzystwa (...) kwoty 820.000 zł. Odwołując się do treści art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444 § 1 k.c. i dokonując oceny tego żądania

Sąd meriti podniósł, że w wyniku wypadku powód doznał trwałego uszkodzenia rdzenia kręgowego, czego konsekwencją jest porażenie obu kończyn dolnych, zwieraczy oraz zaburzenie czynności płciowych. Rokowania co do stanu zdrowia powoda są złe. Szansa na to, by w przyszłości udało się przywrócić sprawność kończyn dolnych oraz zwieraczy jest znikoma. Istotne ograniczenia życia codziennego powoda będą trwały przez całe jego życie. Wielkość szkody jest wyższa i dotkliwsza, zważywszy na wiek powoda, który do chwili wypadku był osobą zdrową, samodzielną i sprawną fizycznie, a zmuszony będzie do końca życia poruszać się na wózku inwalidzkim i liczyć na pomoc osób trzecich w wielu czynnościach. Z powodu znacznej niepełnosprawności powód został pozbawiony samodzielności i niezależności. Przy określeniu wysokości zadośćuczynienia Sąd miał na względzie także wysokość trwałego uszczerbku na zdrowiu powoda wynoszącego 185 %.

Analizując okoliczności sprawy Sąd nie miał wątpliwości, że zakres doznanych przez powoda wskutek wypadku cierpień fizycznych i psychicznych był ogromny. Był związany nie tylko z koniecznością hospitalizacji, zabiegiem operacyjnym i doznawanym bólem, ale także z drastycznymi ograniczeniami w sprawności, koniecznością pozostawania w łóżku, brakiem możliwości chodzenia, zabiegami i ćwiczeniami usprawniającymi, a także korzystaniem z wózka inwalidzkiego. Powód nadal odczuwa dolegliwości bólowe, ma problemy urologiczne. Przyjmuje leki antydepresyjne, na nerki, układ moczowy oraz na poprawę krążenia - zapobiegające powstawaniu zakrzepów. Korzysta z cewników.

Wobec tego Sąd uznał za zasadne przyznanie powodowi zadośćuczynienia w kwocie 650.000 zł. Mając na uwadze 25% przyczynienie powoda do powstania szkody (25% z 650.000 zł stanowi 162.500 zł) oraz wypłaconą z tego tytułu przez pozwanego w toku postępowania likwidacyjnego kwotę 80.000 zł, zasądzeniu podlegała kwota 407.500 zł. Powód pomimo skutków wypadku założył rodzinę, ma dziecko, pracuje w pełnym wymiarze czasu pracy dla osób niepełnosprawnych. Sąd uznał, że domaganie się przez powoda zadośćuczynienia w kwocie 820.000 zł jest żądaniem wygórowanym.

Powód żądał ponadto zasądzenia tytułem skapitalizowanej renty na zwiększone potrzeby kwoty 94.000 zł za okres od 26 maja 2009r. do 30 czerwca 2012r., a następnie za okres od 1 lipca 2012r. i na przyszłość w kwocie po 5.328 zł miesięcznie.

Zgodnie z dokonanymi przez Sąd ustaleniami faktycznymi powód przez okres 6 miesięcy po wypadku wymagał pomocy innych osób w wymiarze 10 godzin dziennie, a następnie w wymiarze 4-6 godzin dziennie, co średnio stanowi 5 godzin dziennie i na tym poziomie potrzebuje pomocy do chwili obecnej.

Mając na uwadze niesporne stawki wynagrodzenia opiekunek społecznych za jedną godzinę pracy (w okresie do 30 czerwca 2013 roku - 9,50 zł), koszty opieki nad powodem w 2009r. wyniosły:

- w okresie pierwszych sześciu miesięcy po wypadku, tj. w okresie od 27 maja 2009r. do 26 listopada 2009r. (184 dni x 10h x 9,50 zł) 17.480 zł

- w okresie od 27 listopada 2009r. do 31 grudnia 2009r. – (35 dni x 5h x 9,50 zł) 1.662,50 zł.

Koszty opieki nad powodem w 2010r. i 2011r. wyniosły po 17.337,50 zł (365 dni x 5h x 9,50zł). Natomiast w 2012r. w okresie od 1 stycznia do 30 czerwca 2012r. – wyniosły 8.645 zł (182 dni x 5h x 9,50zł).

W związku z następstwami wypadku, powód udokumentował uzasadnione koszty zakupu materaca przeciwodleżynowego (665 zł), poduszki przeciwodleżynowej (50 zł), dętek i opon do wózka inwalidzkiego (118 zł) oraz wykonanego w marcu 2010r. badania (300zł). Ponadto na zakup lekarstw Ł. W. przeznacza 200-300 zł miesięcznie, co średnio stanowi 250 zł miesięcznie, a na zakup cewników 500 zł miesięcznie.

Zdaniem Sądu meriti nie podlegały uwzględnieniu koszty dojazdów, wydatki na rehabilitację, środki higieniczne oraz turnusy rehabilitacyjne. Sąd ustalił, że ćwiczenia rehabilitacyjne wykonywali u powoda jego znajomi fizjoterapeuci (w tym również partnerka powoda), którzy nie otrzymywali za to wynagrodzenia. Powód nie wykazał, mimo reprezentowania przez fachowego pełnomocnika, częstotliwości dojazdów ani wysokości poniesionych z tego tytułu kosztów, przy czym bezspornym jest, że powód do miejsca pracy dojeżdża wraz z K. N.. Ze zgromadzonego materiału dowodowego nie wynika także potrzeba stosowania przez powoda środków higienicznych. Odnosząc się zaś do żądania zasądzenia kosztów turnusów rehabilitacyjnych, Sąd zauważył, że powód nie korzystał z żadnych wyjazdów na takie turnusy. Nie wykazał również, by podejmował starania o wzięcie w nich udziału, ani też że ma zamiar z nich korzystać. Wobec powyższego, w związku z następstwami wypadku, w 2009r. koszty z tytułu opieki osób trzecich nad powodem wyniosły 19.142,50 zł (17.480 + 1.662,50 zł), koszty zakupu leków – 1.750 zł (250 zł x 7 m-cy), cewników – 3.500 zł (500 zł x 7 m-cy). Ponadto należało uwzględnić koszty zakupu materaca - 665 zł, poduszki przeciwodleżynowej - 50 zł oraz dętek i opon do wózka inwalidzkiego - 118 zł, co łącznie stanowi 25.225,50 zł.

W 2010r. koszty z tytułu opieki osób trzecich nad powodem wyniosły 17.337,50 zł, koszty zakupu leków – 3.000 zł (250 zł x 12 m-cy), cewników – 6.000 zł (500 zł x 12 m-cy). Ponadto należało uwzględnić koszt badania – 300 zł, co łącznie stanowi 26.637,50 zł.

Odpowiednio w 2011r. koszty z tytułu opieki osób trzecich nad powodem wyniosły 17.337,50 zł, koszt zakupu leków – 3.000 zł (250 zł x 12 m-cy), cewników – 6.000 zł (500 zł x 12 m-cy), co łącznie stanowi 26.337,50 zł.

Natomiast w okresie od 1 stycznia do 30 czerwca 2012r. koszty z tytułu opieki osób trzecich nad powodem wyniosły 8.645 zł, koszt zakupu leków – 1.500 zł (250 zł x 6 m-cy), cewników – 3.000 zł (500 zł x 6 m-cy), co łącznie stanowi 13.145 zł.

Pozwany przyznał powodowi z tytułu zwrotu kosztów leczenia kwotę 978,17 zł oraz z tytułu kosztów opieki kwotę 3.825 zł (pismo z dnia 27.10.2009r.), następnie z tytułu zwrotu kosztów leczenia kwotę 1.840,10 zł (pismo z dnia 18.08.2011r.). Ponadto wypłacał powodowi rentę z tytułu zwiększonych potrzeb: za okres od 1.11.2009r. do 28.02.2009r. w kwocie po 1.050 zł miesięcznie, co stanowi 16.800 zł (1.050 zł x 16 m-cy) oraz za okres od 1.03.2011r. do 30.06.2012r. w kwocie po 1.285 zł, co stanowi 20.560 zł (1.285 zł x 16 m-cy).

Łącznie pozwany wypłacił powodowi we wskazanym okresie 44.003,27 zł.

Odnosząc się do żądania zasądzenia skapitalizowanej renty na zwiększone potrzeby za okres od 26 maja 2009r. do 30 czerwca 2012r. Sąd wskazał, że łącznie poniesione przez powoda koszty w tym okresie wyniosły 91.345,50 zł. Uwzględniwszy 25% przyczynienie powoda (co stanowi 22.836,37 zł) oraz wypłaconą przez pozwanego z tego tytułu kwotę 44.003,27 zł, Sąd zasądził tytułem skapitalizowanej renty na zwiększone potrzeby za wskazany okres kwotę 24.505,85 zł.

Natomiast miesięczne koszty z tytułu opieki osób trzecich nad powodem w okresie od 1 lipca 2012r. do 30 czerwca 2013r. wynosiły 1.425 zł (30 dni x 5 h x 9,50 zł), koszt zakupu leków – 250 zł oraz cewników – 500 zł, co łącznie stanowi 2.175 zł miesięcznie. Mając na uwadze 25% przyczynienie powoda do powstania szkody (543,75 zł) oraz wypłacaną przez pozwanego tytułem renty na zwiększone potrzeby kwotę 1.285 zł miesięcznie, Sąd zasądził rentę miesięczną z tego tytułu za okres od 1 lipca 2012r. do 30 czerwca 2013r. w kwocie po 346,25 zł (2.175 zł – 543,75 zł – 1.285 zł).

W okresie od 1 lipca 2013r. do 30 czerwca 2016r., wobec zmiany stawki wynagrodzenia opiekunek społecznych za jedną godzinę pracy (od 1 lipca 2012r. w wysokości 11 zł za godzinę) miesięczne koszty z tytułu opieki osób trzecich nad powodem wyniosły 1.650 zł (30 dni x 5 h x 11zł), koszt zakupu leków – 250 zł oraz cewników – 500 zł, co łącznie stanowi 2.400 zł miesięcznie. Uwzględniwszy 25 % przyczynienie powoda (2.400 zł x 25% = 600 zł) oraz wypłacaną przez pozwanego tytułem renty na zwiększone potrzeby kwotę 1.285 zł miesięcznie, Sąd zasądził rentę miesięczną z tego tytułu za okres od 1 lipca 2013r. do 30 czerwca 2016r. w kwocie po 515 zł (2.400 zł – 600 zł – 1.285 zł).

W okresie od 1 lipca 2016r. i na przyszłość, przyjmując w oparciu o opinie biegłych, że stan zdrowia powoda jest utrwalony, będzie on nadal potrzebował pomocy osób trzecich w wymiarze około 5 godzin dziennie (30 dni x 5 h x 11zł = 1.650 zł miesięcznie) oraz ponosił wydatki na leki (250 zł miesięcznie) oraz koszt zakupu cewników (500 zł miesięcznie), uwzględniając stopień przyczynienia powoda do powstania szkody, Sąd zasądził rentę miesięczną z tytułu zwiększonych potrzeb za okres od 1 lipca 2016r. i na przyszłość w kwocie po 1.800 zł (2.400 zł – 600 zł = 1.800 zł).

W pozostałym zakresie żądanie powoda, jako nieudowodnione podlegało oddaleniu.

Powód wystąpił z żądaniem zasądzenia skapitalizowanej renty wyrównawczej ostatecznie za okres od 1 marca 2010r. do 31 lipca 2012r. w kwocie 18.368 zł, a następnie za okres od sierpnia do grudnia 2012 r. renty wyrównawczej w kwocie 539,70 zł miesięcznie, za okres od 01.01. do 28.02.2013 r. - 1.248,19 zł miesięcznie, od 01.03. do 31.12.2013 r. - 1.219,23 zł miesięcznie, za styczeń i luty 2014r. - 1.928,15 zł miesięcznie, od 1 marca do 30 listopada 2014 r. - 1.915,51 zł miesięcznie, za grudzień 2014r. – 1.554,09 zł miesięcznie, za styczeń, luty 2015 r. - 781,12 zł miesięcznie, zaś poczynając od 1 marca 2015 r. i na przyszłość – 755,24 zł miesięcznie.

Powstanie szkody polegającej na utracie lub zmniejszeniu się dochodów następuje z chwilą, gdy poszkodowany został pozbawiony możności uzyskania zarobków i innych korzyści, które mógł osiągnąć, gdyby nie doznał uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia.

Sąd podkreślił, że określając wielkość hipotetycznych dochodów uprawnionego, należy uwzględnić wszelkie jego dochody dotychczas uzyskiwane, również nieregularnie (np. dorywczo, z prac zleconych, okresowe premie, świadczenia w naturze), a także te dochody, których uzyskanie w przyszłości było wysoce prawdopodobne ze względu na rozwój kariery zawodowej (wyrok SN z dnia 14 lipca 1972 r., I CR 188/72, Lex nr 7104; wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 3 grudnia 2013 r., I ACa 637/13, Lex nr 1409189).

Zgodnie z dokonanymi przez Sąd ustaleniami powód z tytułu zatrudnienia w firmie (...) S.A. w T.:

- w okresie od marca do grudnia 2010r. (za 10 miesięcy) otrzymałby średnio miesięcznie tytułem wynagrodzenia kwotę 3.115,16 zł, uwzględniwszy otrzymywaną przez niego z ZUS rentę z tytułu niezdolności do pracy w wysokości 848,41 zł, pozostaje kwota 2.266,75 zł miesięcznie, co w okresie 10 miesięcy stanowi 22.667,50 zł. Wskazaną kwotę Sąd pomniejszył, mając na uwadze 25% przyczynienie powoda do powstania szkody, o kwotę 5.666,87 zł. Różnica wynosi 17.000,62 zł.

- w okresie od stycznia do grudnia 2011r. (za 12 miesięcy) otrzymałby średnio miesięcznie tytułem wynagrodzenia kwotę 2.962,05 zł, uwzględniwszy otrzymywaną przez niego z ZUS rentę z tytułu niezdolności do pracy w wysokości 848,41 zł, pozostaje kwota 2.113,64 zł miesięcznie. Po pomniejszeniu z tytułu 25% przyczynienia powoda do powstania szkody (528,41 zł), pozostaje kwota 1.585,23 zł miesięcznie. Zatem za okres 5 miesięcy jest to kwota 7.926,15 zł.

Podkreślić tutaj należy, iż strona powodowa ostatecznie żądała zasądzenia skapitalizowanej renty wyrównawczej za okres od 1 marca 2010r. do 31 lipca 2012r. w kwocie 18.368 zł. Należna powodowi renta za okres od marca 2010r. do maja 2011r., przewyższa żądaną kwotę (17.000,62 zł + 7.926,15 zł = 24.926,77 zł). Mając na uwadze treść art. 321 § 1 k.p.c. zasądzeniu za okres 1 marca 2010r. do 31 lipca 2012r. podlegała kwota 18.368 zł - Sąd uwzględnił w tym zakresie żądanie w całości.

Następnie w okresie od sierpnia do grudnia 2012r. powód otrzymywał z ZUS rentę z tytułu niezdolności do pracy w kwocie 848,41 zł. Ł. W. wykonywał w tym okresie pracę w E.promocja. A. P., W. (...) s.c., w okresie od sierpnia do listopada 2012r. z wynagrodzeniem 1.315 zł netto miesięcznie, zaś za miesiąc grudzień 2012r. – 1.239,19 zł netto miesięcznie. Gdyby nie wypadek, w okresie od sierpnia do grudnia 2012r. (mając na uwadze wynagrodzenie przysługujące osobie zatrudnionej w (...) Sp. z o.o. w B. w okresie od sierpnia do grudnia 2012r. w wysokości 2.848,78 zł. netto miesięcznie bądź odpowiednio 2.723,72 zł netto miesięcznie) powód otrzymałby średnio miesięcznie tytułem wynagrodzenia kwotę 2.786,25 zł. Różnica za okres od sierpnia do listopada 2012r. wynosi 467,13 zł (2.786,25 zł – 848,41 zł – 1.315 zł = 622,84 zł, zaś uwzględniwszy 25 % przyczynienie powoda – 155,71 zł, pozostaje kwota 467,13 zł), zaś w miesiącu grudniu 2012r. wynosi 523,98 zł. Zatem renta wyrównawcza we wskazanym okresie wynosi średnio miesięcznie 478,50 zł.

W okresie od stycznia do grudnia 2013r., gdyby nie doszło do wypadku, (mając na uwadze wynagrodzenie przysługujące osobie zatrudnionej w (...) Sp. z o.o. w B. w tym okresie w wysokości 3.397,90 zł netto miesięcznie bądź odpowiednio 3.399,41 zł netto miesięcznie) powód otrzymałby średnio miesięcznie tytułem wynagrodzenia kwotę 3.398,65 zł. Powód otrzymywał z ZUS rentę z tytułu niezdolności do pracy w okresie styczeń - luty 2013r. w kwocie 848,41 zł. Mając na uwadze wynagrodzenie z tytułu zatrudnienia w E.promocja. A. P., W. (...) s.c., w styczniu 2013r. w kwocie 1.315 zł netto miesięcznie oraz w lutym 2013r. – 1.117,40 zł netto miesięcznie, a ponadto 25 % przyczynienie się powoda do postania szkody, renta w okresie styczeń – luty 2013r. wynosi 2.001,06 zł, co miesięcznie stanowi 1.000,53 zł.

W okresie od marca do grudnia 2013r. powód pobierał rentę z ZUS w kwocie 880,59 zł netto miesięcznie. Otrzymywał ponadto wynagrodzenie w związku z zatrudnieniem w E.promocja. A. P., W. (...) s.c., wynoszące w marcu – 994,30 zł, kwietniu – 1.315 zł, maju – 1.269 zł, czerwcu – 1.269 zł, lipcu – 1.102,40 zł, sierpniu – 1.269 zł, wrześniu - 1.269 zł, październiku – 1.060,50 zł, listopadzie - 1.269 zł oraz grudniu – 146,87 zł. Uwzględniwszy 25 % przyczynienie powoda do powstania szkody, w okresie od marca do grudnia 2013r. renta wynosi 10.662,36 zł (10.662,36 zł /10 m-cy), co miesięcznie stanowi 1.066,23 zł.

W okresie od stycznia do grudnia 2014r. (mając na uwadze wynagrodzenie przysługujące osobie zatrudnionej w (...) Sp. z o.o. w B. w tym okresie w wysokości 3.677,18 zł netto miesięcznie bądź odpowiednio 3.795,91 zł netto miesięcznie) powód otrzymałby średnio miesięcznie tytułem wynagrodzenia kwotę 3.736,54 zł. Powód otrzymywał w okresie styczeń – luty 2014r. z ZUS rentę w kwocie 880,59 zł netto miesięcznie. Mając na uwadze wynagrodzenie z tytułu zatrudnienia w E.promocja. A. P., W. (...) s.c., w styczniu 2014r. w kwocie 1.060,50 zł netto miesięcznie oraz w lutym 2014r. – 1.235,48 zł netto miesięcznie, a ponadto 25 % przyczynienie powoda do postania szkody, renta w okresie styczeń – luty 2014r. wynosi 2.561,93 zł, co miesięcznie stanowi 1.280,96 zł.

W marcu 2014r. powód otrzymał rentę z ZUS w kwocie 899,64 zł netto, zaś w okresie od kwietnia do grudnia 2014r. w kwocie 894,64 zł netto miesięcznie. Otrzymywał ponadto wynagrodzenie w związku z zatrudnieniem w E.promocja. A. P., W. (...) s.c., wynoszące w marcu – 1.227,10 zł, kwietniu – 1.151,67 zł, maju – 477,89 zł, w miesiącu czerwcu, lipcu i sierpniu powód nie otrzymał wynagrodzenia, wrześniu - 1.060,50 zł, październiku – 1.269 zł, listopadzie – 367,09 zł. Ponadto z tytułu zatrudnienia w (...) Sp. z o.o. Łodzi w listopadzie 2014r. otrzymał wynagrodzenie w kwocie 1.115,14 zł, zaś w grudniu w kwocie 1.599,53 zł. Uwzględniwszy 25 % przyczynienie powoda do powstania szkody, w okresie od marca do listopada 2014r. różnica wynosi 14.177,75 zł (14.177,75 zł /9 m-cy), co miesięcznie stanowi 1.575,30 zł, zaś w miesiącu grudniu 2014r. – wynosi 931,77 zł.

W okresie od stycznia 2015r. do stycznia 2016r., gdyby nie wypadek, (mając na uwadze wynagrodzenie przysługujące osobie zatrudnionej w (...) Sp. z o.o. w B. w tym okresie w wysokości 3.518,67 zł netto miesięcznie bądź odpowiednio 3.625,43 zł netto miesięcznie) powód otrzymałby średnio miesięcznie tytułem wynagrodzenia kwotę 3.572,05 zł. W okresie styczeń – luty 2015 r. otrzymywał z ZUS rentę w kwocie 894,64 zł netto miesięcznie. Otrzymywał także z tytułu zatrudnienia w (...) Sp. z o.o. w Ł. w styczniu oraz lutym 2015r. wynagrodzenie w kwocie po 1.534,76 zł netto miesięcznie. Mając na uwadze 25 % przyczynienie powoda do powstania szkody, różnica w okresie styczeń – luty 2015r. wynosi 856,98 zł miesięcznie. Jednak powód wystąpił z żądaniem zasądzenia renty za okres styczeń – luty 2015r. w kwocie po 781,12 zł miesięcznie, zatem mając na uwadze treść art. 321 § 1 k.p.c. zasądzeniu za wskazany okres podlegała zgodnie z żądaniem kwota 781,12 zł miesięcznie.

W miesiącu marcu 2015r. powód otrzymywał z ZUS rentę w kwocie 923,40 zł netto, zaś z tytułu zatrudnienia w (...) Sp. z o.o. wynagrodzenie w kwocie 1.534,76 zł netto. Mając na uwadze 25 % przyczynienie powoda do postania szkody, różnica w tym okresie wynosi 1.151,07 zł (3.572,05 zł – 923,40 zł – 1.534,76 zł = 1.534,76 zł, pomniejszona o 383,69 zł z tytułu 25% przyczynienia powoda = 1.151,07 zł). Jednak powód wystąpił z żądaniem zasądzenia renty za miesiąc marzec 2015r. w kwocie 755,24 zł, z uwagi na treść art. 321 § 1 k.p.c. zasądzeniu podlegała żądana kwota.

Ł. W. żądał także zasądzenia tytułem renty wyrównawczej na przyszłość kwoty po 755,24 zł miesięcznie, mając na uwadze poczynione w niniejszej sprawie ustalenia, Sąd orzekł zgodnie z żądaniem.

Co do odsetek Sąd podkreślił, że pismem z dnia 17 sierpnia 2009r., otrzymanym przez pozwanego w dniu 26 sierpnia 2009r., powód zgłosił szkodę i wezwał do zapłaty kwoty 350.000 zł tytułem zadośćuczynienia oraz kwoty 1.289,47 zł tytułem odszkodowania.

Odnosząc się do kwoty 407.500 zł z tytułu zadośćuczynienia, datą wezwania zobowiązanego w zakresie kwoty 270.000 zł była data zgłoszenia w postępowaniu likwidacyjnym roszczenia o zadośćuczynienie, co nastąpiło w dniu 26 sierpnia 2009r. (w w/w piśmie powód wezwał pozwanego do zapłaty tytułem zadośćuczynienia kwoty 350.000 zł, przy czym pozwany wypłacił na etapie postępowania likwidacyjnego kwotę 80.000 zł, pozostała, zatem kwota 270.000 zł). Mając na uwadze 30 – dniowy termin na wypłatę świadczeń, należało zasądzić odsetki ustawowe, zgodnie z żądaniem pozwu, od dnia 1 października 2009r. do dnia 31 grudnia 2015r., zaś od 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty odsetki ustawowe za opóźnienie. Od pozostałej kwoty z tytułu zadośćuczynienia, tj. w wysokości 137.500 zł Sąd zasądził odsetki ustawowe od dnia następnego po doręczeniu pozwanemu odpisu pozwu, tj. 5 września 2012r. do dnia 31 grudnia 2015r., zaś od 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty odsetki ustawowe za opóźnienie. Strona powodowa żądała odsetek od dnia doręczenia pozwanemu odpisu pozwu, w tym zakresie żądanie, jako nieuzasadnione, podlegało oddaleniu.

Natomiast odsetki ustawowe od przyznanych powodowi skapitalizowanych rent podlegały zasądzeniu od dnia następnego po doręczeniu pozwanemu odpisu pozwu, tj. 5 września 2012r. do dnia 31 grudnia 2015r., zaś od 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty odsetki ustawowe za opóźnienie.

Ł. W. w pozwie zgłosił żądanie zasądzenia renty z tytułu utraconych zarobków w kwocie po 21 zł za okres od 1 marca 2012r. i na przyszłość płatnych do 10. dnia każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat. Rozszerzając pozew pismem z dnia 27 kwietnia 2016r. powód nie żądał odsetek od wskazanych w tym piśmie kwot renty wyrównawczej. Dlatego też Sąd zasądził w pkt 1e poszczególne kwoty za wskazane okresy płatne do dnia 10-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami tylko od kwoty 21 zł od dnia 5 września 2012r. w zakresie rat już wymagalnych oraz w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat - do dnia 31 grudnia 2015r. oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie tylko od kwoty 21 zł od dnia 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat.

Powództwo w pozostałym zakresie, jako nieuzasadnione, podlegało oddaleniu.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c., dokonując wzajemnego zniesienia między stronami kosztów zastępstwa procesowego.

Powód poniósł koszty procesu w łącznej kwocie 10.217 zł (opłata od pozwu – 3.000 zł, koszty zastępstwa procesowego - 7.200 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa - 17 zł), natomiast koszty procesu wyłożone przez pozwanego wyniosły łącznie 8.617 zł (7.200 zł - tytułem kosztów zastępstwa procesowego, 500 zł + 917 zł z tytułu wydatków na poczet wynagrodzenia biegłych). Zatem łącznie poniesione przez strony koszty procesu wyniosły 18.834 zł.

Powód przegrał proces w 54,12 %. Przyznane świadczenia wyniosły łącznie: 460.134 zł (407.500 zł + 24.505,85 zł + 4.155 zł {346,25 zł x 12 m-cy} + 18.368 zł + 5.605,56 zł {467,13 zł x 12 m-cy}), zaś suma roszczeń, z uwzględnieniem rozszerzenia powództwa, wyniosła 1.002.780,40 zł (820.000 zł + 94.000 zł + 63.936 zł { 5.328 zł x 12 m-cy) + 18.368 zł + 6.476,40 zł {539,70 zł x 12 m-cy}).

W toku procesu, w związku ze zwolnieniem powoda od kosztów sądowych, powstały nieuiszczone koszty sądowe, obejmujące opłatę sądową od pozwu, opłatę od rozszerzonej części powództwa oraz wynagrodzenie biegłych sądowych. Obowiązkiem ich poniesienia, stosownie do dyspozycji art. 113 ust. 1 i 2 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.2014.1025 j.t.), należało obciążyć strony, proporcjonalnie do tego, w jakiej części każda z nich wygrała i odpowiednio – przegrała proces, co odpowiada kwocie 24.207,64 zł (23.007 zł - opłata od uwzględnionej części powództwa oraz 1.200,64 zł - wynagrodzenie biegłych) obciążającej stronę pozwaną (która przegrała w 45,88 %). Natomiast w oparciu o art. 113 ust. 4 u.k.s.c. w zw. z art. 102 k.p.c., biorąc pod uwagę sytuację zdrowotną i osobistą powoda Sąd nie obciążył Ł. W. kosztami od oddalonej części powództwa.

Ponadto w związku z nieuiszczeniem przez pozwanego tytułem wynagrodzenia przyznanego biegłemu (k. 202) kwoty 917 zł, która została wyłożona tymczasowo z funduszu Skarbu Państwa, Sąd nakazał ściągnięcie wskazanej kwoty.

Wyrok Sądu Okręgowego zaskarżyły obie strony.

Powód zaskarżył wyrok w części oddalającej powództwo (pkt la wyroku): 1) w zakresie zadośćuczynienia co do kwoty 262.500 zł,

2) w zakresie renty na zwiększone potrzeby, poczynając od 1 lipca 2016r. i na przyszłość co do kwoty po 925 zł m-cznie,

3) orzekającej o kosztach zastępstwa procesowego (pkt 3 wyroku).

Zarzucił:

1) naruszenie prawa materialnego (art. 445 § 1 kc) poprzez przyjęcie, że stosownym zadośćuczynieniem (bez uwzględnienia przyczynienia i wypłaconych przed procesem 80.000 zł) winna być kwota 650.000 zł, podczas gdy zgromadzony materiał dowodowy w postaci dokumentacji medycznej oraz opinii biegłych lekarzy wskazuje na niewyobrażalny zakres cierpień fizycznych i psychicznych powoda po wypadku,

2) naruszenie art. 6 kc poprzez jego błędną interpretację i art. 322 kpc poprzez jego niezastosowanie przy określaniu wysokości bieżącej renty na zwiększone potrzeby i w konsekwencji naruszenie art. 444 § 2 k.c. poprzez uznanie, że renta na zwiększone potrzeby poczynając od l lipca 2016r. i na przyszłość winna wynosić 2.400 zł m-cznie (bez uwzględnienia przyczynienia),

3) naruszenie art. 100 kpc poprzez zastosowanie zdania pierwszego, a pominięcie zdania drugiego tego przepisu, mimo że określenie należnych powodowi sum zależało od oceny Sądu.

Powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie na jego rzecz:

1) z tytułu zadośćuczynienia kwoty 670.000 zł z odsetkami ustawowymi co do kwoty 270.000 zł od dnia 1.10.2009r., a co do kwoty 400.000 zł od dnia 5.09.2012r. do 31.12.2015r. i odsetkami z opóźnienie od 1.0l.2016r. do dnia zapłaty,

2) renty z tytułu zwiększonych potrzeb poczynając od 01.07.2016r. i na przyszłość w kwocie 2725 zł miesięcznie, płatnej do 10-go każdego m-ca z odsetkami za opóźnienie w przypadku uchybienia płatności którejkolwiek z rat,

3) kosztów zastępstwa procesowego za I instancję wg norm przepisanych,

4) kosztów procesu za II instancję wg norm przepisanych

ewentualnie o:

1) uchylenie zaskarżonego wyroku w części zaskarżonej i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Łodzi do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach procesu za obie instancje.

Z kolei strona pozwana zaskarżyła wyrok:

1. w zakresie zasądzającym na rzecz powoda ponad 120.000 zł tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 13 czerwca 2016 roku;

2. w zakresie zasądzającym na rzecz powoda ponad 1.669,48 zł tytułem skapitalizowanej renty na zwiększone potrzeby za okres od 26 maja 2009 do 30 czerwca 2012;

3. w zakresie zasądzającym na rzecz powoda ponad 17.447,67 zł tytułem skapitalizowanej renty wyrównawczej za okres od 1 marca 201O do 31 lipca 2012 roku;

4. w zakresie zasądzającym rentę na zwiększone potrzeby za okres od lipca 2016 roku na przyszłość ponad kwotę 1200 zł;

5. w zakresie zasądzającym na rzecz powoda rentę wyrównawczą za okres stycznia, lutego 2013 ponad kwotę 27,61 zł;

6. w zakresie zasądzającym na rzecz powoda rentę wyrównawczą za okres od marca 2013 do grudnia 2013 roku ponad kwotę 120,82 zł;

7. w zakresie zasądzającym na rzecz powoda rentę wyrównawczą za okres styczeń, luty 2014 ponad kwotę 134,45 zł;

8. w zakresie zasądzającym na rzecz powoda rentę wyrównawczą za okres od marca 2014 do listopada 2014 roku ponad kwotę 330,96 zł.

9. w zakresie pkt 1 a sentencji wyroku w części dotyczącej zasądzenia odsetek ustawowych w zakresie od dnia 1 października 2009 roku do dnia zapłaty.

Zakwestionowała także w całości wyrok:

1. w zakresie zasądzającym na rzecz powoda rentę wyrównawczą za okres grudnia 2014, stycznia i lutego 2015 oraz od marca 2015 roku na przyszłość z ustawowymi odsetkami od kwoty 21 złotych do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz ustawowymi odsetkami za opóźnienie od w/w kwoty od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty w przypadku uchybienia płatności którejkolwiek z rat;

2. w zakresie zasądzającym na rzecz powoda rentę wyrównawczą za okres od sierpnia 2012 do grudnia 2012 roku z ustawowymi odsetkami od kwoty 21 złotych od dnia 5 września 2012 roku w zakresie rat już wymagalnych oraz w przypadku uchybienia płatności którejkolwiek z rat do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz ustawowymi za opóźnienie od w/w kwoty od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

3. w zakresie zasądzającym rentę na zwiększone potrzeby za okres od 1 lipca 2012 roku do 30 czerwca 2013 roku oraz za okres od lipca 2013 do 30 czerwca 2016 roku z ustawowymi odsetkami do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty, w przypadku uchybienia płatności którejkolwiek z rat.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła:

1. naruszenie przepisów prawa materialnego art. 362 k.c. poprzez uznanie, że całokształt okoliczności niniejszej sprawy przemawia za oceną, że obiektywne nieprawidłowości w zachowaniu powoda przyczyniły się do szkody na poziomie 25%, a zdaniem pozwanego okoliczności niniejszej sprawy, a zwłaszcza stworzenie na drodze sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym polegającej na przekroczeniu prędkości ponad 60 km/h należy uznać na poziomie 50%;

2. naruszenie przepisów prawa materialnego art. 445 §1 k.c. poprzez przyznanie powodowi Ł. W. rażąco wygórowanego zadośćuczynienia w kwocie 650.000 zł z uwagi na uznanie przez Sąd, że 185% trwałego uszczerbku na zdrowiu oraz rozmiar krzywd doznanych przez powoda w związku ze zdarzeniem stanowi podstawę dla określenia zadośćuczynienia na takim poziomie, a zdaniem pozwanego zadośćuczynienie winno opiewać na kwotę 400.000 zł pomniejszoną o stopień przyczynienia - 50% i dokonaną wypłatę w postępowaniu likwidacyjnym w kwocie 80.000 zł i winno wynosić 120.000 zł;

3. naruszenie przepisów prawa materialnego art. 444 § 2 k.c. poprzez błędną jego wykładnię, polegającą na przyznaniu powodowi renty wyrównawczej za okresy od sierpnia 2012 do grudnia 2012 roku, w grudniu 2014, w okresie styczeń i luty 2015 oraz od marca 2015 roku na przyszłość, podczas gdy sytuacja materialna i zarobkowa powoda w powyższych okresach nie uległa pogorszeniu, a nawet sytuacja zarobkowa powoda uległa polepszeniu w stosunku do okresu przed wypadkiem;

4. naruszenie przepisów prawa materialnego art. 444 § 2 k.c. poprzez błędną jego wykładnię, polegającą na przyznaniu rażąco wygórowanej renty z tytułu utraconych zarobków powoda za okres styczeń i luty 2013, za okres od marca 2013 do grudnia 2013 roku, za okres styczeń i luty 2014, za okres od marca 2014 do listopada 2014 roku, podczas gdy zasądzone w poszczególnych okresach renty pozostają w sprzeczności z zebranym materiałem dowodowym i wyliczeniami matematycznymi;

5. naruszenie przepisów prawa procesowego a to art. 233 § 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz dowolną, a nie swobodną ocenę dowodów pozostającą w sprzeczności z doświadczeniem życiowym, polegającą na wadliwej ocenie stanu faktycznego sprawy i uznaniu, że powodowi należy przyznać rentę z tytułu utraconych dochodów, podczas gdy jego sytuacja materialna nie uległa pogorszeniu wskutek zdarzenia z dnia 26 maja 2009 roku;

6. naruszenie przepisów prawa materialnego art. 481 §1 k.c. oraz przepisu art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych poprzez przyjęcie, że pozwany pozostał w opóźnieniu ze spełnieniem świadczenia w postaci zadośćuczynienia od dnia 1 października 2009 roku, podczas gdy w okolicznościach niniejszej sprawy ustalenie uszczerbku na zdrowiu, krzywdy doznanej przez powoda, jego cierpienia jest niemożliwe bez przeprowadzenia wnikliwego postępowania dowodowego w tym dowodu z zeznań świadków, wyjaśnień powoda oraz opinii biegłych.

W związku z powyższym strona pozwana wniosła o uwzględnienie apelacji i zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie na rzecz powoda następujących kwot:

1) kwoty 120.000 zł. zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 13 czerwca 2016 roku;

2) kwoty 1.669,48 zł tytułem skapitalizowanej renty na zwiększone potrzeby za okres od 26 maja 2009 do 30 czerwca 2012;

3) kwoty 17.447,67 zł tytułem skapitalizowanej renty wyrównawczej za okres od 1 marca 2010 do 31 lipca 2012 roku;

4) kwot po 1.200 zł miesięcznej renty na zwiększone potrzeby za okres od lipca 2016 roku na przyszłość płatnej do 10-go każdego miesiące wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia płatności którejkolwiek z rat;

5) kwot po 27,61 zł tytułem renty wyrównawczej za okres stycznia, lutego 2013 roku ,

6) kwot po 120,82 zł miesięcznie tytułem renty wyrównawczej od marca 2013 do grudnia 2013 roku;

7) kwot po 134,45 zł tytułem renty wyrównawczej za okres styczeń, luty 2014 roku;

8) kwot po 330,96 zł tytułem renty wyrównawczej za okres od marca 2014 do listopada 2014 roku.

W zakresie renty wyrównawczej za okres od sierpnia 2012 do grudnia 2012 roku, grudnia 2014, stycznia i lutego 2015 oraz od marca 2015 roku na przyszłość oraz w zakresie renty na zwiększone potrzeby za okres od 1 lipca 2012 roku do 30 czerwca 2016 roku strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa,

Strona pozwana wniosła ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

Wniosła także o zasądzenie od strony przeciwnej kosztów postępowania przed sądem I i II instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Powód wniósł o oddalenie apelacji strony pozwanej i zasądzenie na jego rzecz kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Strona pozwana wniosła o oddalenie apelacji powoda wraz z zasądzeniem na jej rzecz kosztów zastępstwa procesowego za postępowanie apelacyjne.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja powoda zasługiwała na uwzględnienie w całości w odniesieniu do żądania podwyższenia renty na zwiększone potrzeby, poczynając do lipca 2016 roku i na przyszłość, a w części w odniesieniu do zadośćuczynienia (art. 386 § 1 k.p.c.), natomiast w pozostałym zakresie apelacja powoda oraz apelacja strony pozwanej podlegały oddaleniu (art. 385 k.p.c.)

Na wstępie należy wskazać, że Sąd Apelacyjny podziela ustalenia faktyczne, poczynione przez Sąd Okręgowy i czyni je podstawą własnego orzekania, dokonując jedynie odmiennej oceny tych ustaleń na etapie stosowania prawa.

Strona pozwana zarzuciła w apelacji naruszenie przepisów prawa procesowego- art. 233 § 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego oraz dowolną jego ocenę, polegającą na uznaniu przez Sąd I instancji, że powodowi należy przyznać rentę z tytułu utraconych dochodów, podczas gdy jego sytuacja materialna nie uległa pogorszeniu wskutek zdarzenia z dnia 26 maja 2009 roku.

Teza ta jest nader śmiała w obliczu ustalonych i niekwestionowanych następstw wypadku z udziałem powoda w dniu 26 maja 2009 roku. Strona pozwana w ramach tego zarzutu kwestionuje poziom dochodów powoda ustalony na podstawie zaświadczeń wystawionych przez były zakład pracy powoda, czyli (...) S.A. w T. oraz (...) Sp. z o.o.. Danych wynikających z zaświadczeń przedłożonych przez pracodawcę powoda strona pozwana skutecznie nie zakwestionowała. Zaprezentowała natomiast własny pogląd na temat celowości porównania dochodów powoda sprzed wypadku do przeciętnego wynagrodzenia z tamtego okresu. Zarzut ten obejmuje de facto etap stosowania prawa materialnego – art. 444 § 2 k.c., a nie naruszenie reguł dotyczących oceny materiału dowodowego, płynących z art. 233 § 1 k.p.c. i zostanie rozważony w ramach zarzutu, obejmującego naruszenie prawa materialnego.

Gradacja zarzutów zawartych w apelacjach obu stron rodzi konieczność rozważenia w tym miejscu zarzutu naruszenia art. 362 k.c. i przyjęcia przez Sąd Okręgowy 25% przyczynienia powoda do powstania szkody. Zdaniem apelującego jazda powoda z prędkością przekraczającą administracyjnie dozwoloną o ponad 30 km spełnia kryterium równoważnej do zachowania kierowcy samochodu marki O. przyczyny zdarzenia drogowego i przyjęcie przyczynienia na poziomie 50 %.

Z taką oceną nie sposób się zgodzić. Zgodnie bowiem z art. 362 k.c., jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron. Zachowanie się poszkodowanego winno nie tylko pozostawać w adekwatnym związku przyczynowym z nastąpieniem szkody, ale także przedstawiać się przynajmniej jako obiektywnie nieprawidłowe, sprzeczne z obowiązującymi w danej dziedzinie życia regułami postępowania lub zasadami współżycia społecznego. Odwołanie się do zawinienia jest natomiast tylko jednym z kryteriów oceny przyczynienia, które może zostać stwierdzone także w przypadku braku winy po stronie poszkodowanego. Przepis art. 362 k.c. nie eliminuje obowiązku naprawienia szkody, ale jego zastosowanie może doprowadzić w określonych sytuacjach do jego zredukowania. Nie da się postawić Sądowi Okręgowemu jakichkolwiek zarzutów, związanych z oceną stopnia przyczynienia powoda do powstania szkody. Samo przyczynienie po stronie powoda nie budzi wątpliwości. Apelujący akcentuje, że powód zachował się lekkomyślnie i nieodpowiedzialnie, nie ocenił sytuacji rozsądnie, a gdyby jechał z prędkością dozwoloną miał możliwość uniknięcia wypadku. Nie można zapominać, że to zachowanie A. K. i jego błąd w taktyce i technice jazdy był bezpośrednią przyczyną zaistnienia wypadku. To kierowca O. podjął niedozwolony w określonych warunkach manewr zmiany pasa ruchu, nie upewniwszy się, że manewr ten nie spowoduje zajechania drogi pojazdom poruszającym się po tym pasie. Nie zachował więc wymaganej przy wykonywaniu tego manewru szczególnej ostrożności. To kierowca O. zajechał drogę motocykliście, a winien zaniechać wykonania manewru zmiany pasa ruchu, jeśli poruszał się po nim inny pojazd- nawet z przekroczeniem dozwolonej prędkości. Nie można także pominąć w ocenie, że dopuszczone przez biegłego uniknięcie wypadku przez powoda było obwarowane podjęciem kilku manewrów obronnych, które w nagłej, nieprzewidywanej i stanowiącej element zaskoczenia sytuacji drogowej wcale nie musiały nastąpić. Równoważenie w ciągu przyczyn przekroczenia dozwolonej prędkości z zajechaniem drogi przy zmianie pasa ruchu -jak czyni to strona pozwana - nie może zyskać aprobaty i zmienić oceny stopnia przyczynienia powoda do powstania szkody, zwłaszcza że samo ustalenie przyczynienia po stronie powoda nie musiało rzutować na obniżenie świadczeń zasądzonych na jego rzecz.

Niezasadne okazały się zarzuty strony pozwanej, obejmujące naruszenie art. 444 § 2 k.c. w związku z zasądzeniem na rzecz powoda renty wyrównawczej w ogóle albo renty wyrównawczej rażąco wygórowanej w okresach wskazanych w apelacji.

Renta z art. 444 § 2 k.c., ma na celu wyrównanie szkody majątkowej, powstałej wskutek utraty przez poszkodowanego zdolności do pracy, wyrażającej się utratą dochodów z pracy. Świadczenie to jest jednym z elementów systemu zabezpieczeń osób przed skutkami utraty zdolności do pracy. Tworzą je przede wszystkim przepisy prawa ubezpieczeń społecznych, przewidujące prawo do renty z tytułu (całkowitej lub częściowej) niezdolności do pracy oraz do świadczeń z tytułu niepełnosprawności. Świadczenia pomocowe przewidziane w tych przepisach mają jednak charakter zryczałtowany, nieuwzględniający faktycznej szkody związanej z utratą zarobków, zaś świadczenia pomocy społecznej uzależnione są dodatkowo od przekroczenia pewnego progu ubóstwa. Renta określona w art. 444 § 2 k.c. ma na celu całościowe wyrównanie rzeczywistego, adekwatnego do sytuacji danego poszkodowanego, uszczerbku majątkowego i przez to uzupełnia, niejako “domyka” system rekompensaty utraty zdolności do pracy zarobkowej.

W orzecznictwie wskazuje się, co zasadnie podkreślił Sąd Okręgowy, że wysokość renty powinna odpowiadać różnicy między zarobkami, jakie poszkodowany mógłby osiągać, gdyby nie uległ wypadkowi, a wynagrodzeniem, jakie – w konkretnych warunkach – jest w stanie uzyskać przy wykorzystaniu swej uszczuplonej zdolności do pracy, z tym zastrzeżeniem, że poszkodowany nie ma obowiązku podjęcia się każdej pracy (wyrok SN z dnia 8 czerwca 2005 r., V CK 710/2004, LEX nr 183607). Szkoda wyraża się więc różnicą między potencjalnymi dochodami, jakie poszkodowany przypuszczalnie osiągałby gdyby nie doznał uszkodzenia ciała, a wszelkimi dochodami, jakie może faktycznie osiągać bez zagrożenia stanu zdrowia.

Sąd Okręgowy prawidłowo uwzględnił dane płynące z zaświadczeń na k- 93-96 oraz 362-365, wyliczył średnie możliwe do uzyskania wynagrodzenie powoda w poszczególnych okresach, które pomniejszył o wypłacaną rentę oraz uzyskiwane wynagrodzenie. Uwzględnił także 25 % przyczynienie powoda do powstania szkody. Apelujący kontestuje wzrost wynagrodzenia, jakie powód mógłby uzyskać gdyby nie wypadek, bo ocenia, że jest to wzrost zbyt duży. Proponuje więc własny mechanizm wyliczenia renty dla powoda w odniesieniu do przeciętnego wynagrodzenia, obowiązującego w okresie bezpośrednio poprzedzającym wypadek. Tym samym strona pozwana – profesjonalny podmiot, ustawowo powołany do likwidacji szkód powstałych w następstwie wypadków komunikacyjnych próbuje przedstawić w apelacji mechanizm znacząco obniżający wysokość świadczeń należnych powodowi, lansując w dodatku tezę, że obecnie sytuacja zawodowa powoda jest lepsza niż przed wypadkiem!!. Odwołuje się przy tym do treści zaświadczenia z k- 51 akt, powołanego w stanie faktycznym przez Sąd Okręgowy (jako jeden z dowodów), z którego wynika, że powód za okres od listopada 2008 roku do października 2009 roku otrzymał wynagrodzenie w łącznej kwocie netto 22.696,72 złote - miesięcznie 1892 złote. To wynagrodzenie strona pozwana czyni bazą własnych wyliczeń. Celowo zaniża wynagrodzenie powoda, pomijając zupełnie okoliczność, że wypadek miał miejsce w maju 2009 roku i powód otrzymywał po tej dacie zasiłek chorobowy, a nie wynagrodzenie, odbierał jedynie wypracowane wcześniej premie, nie uzyskiwał dodatkowego wynagrodzenia za pracę w nadgodzinach, a wreszcie wypłacono mu ekwiwalent za niewykorzystany urlop. Pomija zupełnie dane płynące z w/w zaświadczeń, na których Sąd Okręgowy oparł własne wyliczenia. Z rzetelną oceną dowodów i prawidłowym zastosowaniem prawa materialnego – art. 444 § 2 k.c. takie stanowisko wiele wspólnego nie ma, a wobec tego wyliczenie renty dokonane w apelacji strony pozwanej nie zyskało w żadnej części akceptacji Sądu Apelacyjnego.

Co do renty na zwiększone potrzeby strona pozwana kwestionowała w apelacji jej wysokość jedynie w związku z przyjęciem 50 % przyczynienia. Wobec wcześniejszych rozważań bliższe omówienie zarzutu obejmującego tę rentę nie jest celowe.

Zasadne zarzuty, dotyczące renty na zwiększone potrzeby, zawierała natomiast apelacja powoda. Skutkowały one zmianą rozstrzygnięcia w kierunku postulowanym przez powoda (na podstawie art. 386 § 1 k.p.c.).

Powód zasadnie zarzucił Sądowi I instancji, że nie uwzględnił on w ramach renty miesięcznej na zwiększone potrzeby, ustalonej od 1 lipca 2016 roku i na przyszłość kosztów dojazdów (200 złotych), wydatków na rehabilitację (800 zł), kosztów zakupu środków higienicznych (70zł) oraz kosztów wyjazdów na turnusy rehabilitacyjne (162,50 zł). Sąd uznał tę część renty za nieudowodnioną. Ustalił przy tym, że część zabiegów fizjoterapeutycznych wykonywali u powoda znajomi fizjoterapeuci, a także jego życiowa partnerka, K. N.. Sąd bezpodstawnie założył jednak, że możliwość taka będzie istniała w przyszłości przez cały okres rekonwalescencji powoda. Jak trafnie podniósł powód w apelacji nie jest wykluczone, że powód będzie potrzebował tego typu zabiegów w zakresie większym, aniżeli mogą mu je świadczyć jego znajomi w drodze usługi grzecznościowej. Konieczność posiłkowania się nieodpłatnymi zabiegami świadczonymi przez osoby bliskie, wynikała w znacznej części z konieczności czynienia oszczędności, powód nie mógł pozwolić sobie na pełną odpłatność w tym zakresie z uwagi na zbyt wysoki koszt takich zabiegów. Powoda nie łączy z osobami wyświadczającymi mu grzeczność żadna umowa, nie są one w jakikolwiek sposób zobowiązane do nieodpłatnej pomocy. To pozwany zgodnie z art. 444 k.c., zobowiązany jest do zwrotu powodowi wszelkich kosztów wynikających z uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia. W związku z faktem, że powód w przeszłości korzystał z pomocy znajomych w zakresie, w którym zabiegi rehabilitacyjne - przy dysponowaniu odpowiednimi środkami finansowymi mógłby zlecić specjalistom- Sąd I instancji założył niezasadnie, że stan ten nie zmieni się w przyszłości i tym samym nie uwzględnił istotnego składnika należnej powodowi renty na zwiększone potrzeby. Z opinii biegłego rehabilitanta, przywołanej w ramach ustaleń faktycznych, wynika że powód powinien ćwiczyć pod kierunkiem fizjoterapeuty 2-3 razy w tygodniu, a koszt 50-minutowych zajęć to 70-80 złotych. Wobec tego średnie miesięczne koszty związane z rehabilitacją wynoszą 800 złotych. Ten sam biegły rehabilitant w czasie badania powoda stwierdził, że powód ma skórę bez śladów odleżyn (k- 323 akt), wymaga zakupu leków i środków do pielęgnacji skóry. Na k- 39-40 znajdują się faktury na zakup tego typu środków. Żądana kwota odpowiada wykazanej wysokości wydatków.

Biegły rehabilitant wskazał na celowość uwzględnienia w ramach zwiększonych potrzeb powoda kosztów dojazdów. Nie ma znaczenia, że powód jest z zasady zawożony przez partnerkę. Wreszcie biegły rehabilitant wskazał na celowość uczestnictwa powoda w turnusach rehabilitacyjnych 10-15 dniowych. Koszt pobytu na takim turnusie wynosi 260 złotych za jeden dzień. W ramach NFZ istnieje możliwość wyjazdów co 2-3 lata. Stąd też wyliczona kwota 3900 złotych za turnus dała 1950 złotych na rok i 162,50 złotych miesięcznie.

Nie można zapominać o ugruntowanej linii orzecznictwa, z której wynika, że dla zasądzenia renty przewidzianej w art. 444 § 2 k.c. wystarczające jest wykazanie istnienia zwiększonych potrzeb stanowiących następstwo czynu niedozwolonego. Roszczenie poszkodowanego nie ma charakteru regresowego i nie zależy od poniesienia wydatków, a jedynie od uznania, że były konieczne.

Wobec powyższego Sąd Apelacyjny zasądził dodatkowo, na podstawie art. 444 § 2 k.c. kwoty po 925 złotych miesięcznie tytułem dalszej części renty na zwiększone potrzeby, poczynając od lipca 2016 roku i na przyszłość, płatne w terminach tożsamych z ustalonymi przez Sąd I instancji, zmieniając wyrok w tym zakresie.

Obie apelacje zawierały zarzuty naruszenia przez Sąd I instancji art. 445 § 1 k.c. poprzez zasądzenie –zdaniem powoda- rażąco zaniżonego, a zdaniem strony pozwanej, rażąco zawyżonego zadośćuczynienia. Zdaniem Sądu Apelacyjnego, rozważając ponownie okoliczności sprawy należało- z apelacji powoda - zasądzić dodatkowo na jego rzecz kwotę 75.000 złotych z tytułu zadośćuczynienia (po uwzględnieniu 25 % przyczynienia do powstania szkody). Sąd Okręgowy trafnie wskazał na wypracowane reguły, rządzące ustalaniem adekwatnego do okoliczności zdarzenia zadośćuczynienia i nie ma potrzeby ich ponownego przytaczania.

Przypomnieć jedynie należy, że art. 445 § 1 k.c. jest przykładem tzw. prawa sędziowskiego, którego istotą jest pozostawienie sądowi pewnego marginesu swobody. Powyższe wynika z faktu, że ustawodawca uznał brak możliwości sformułowania w prawie pozytywnym ścisłych reguł określania wysokości roszczeń, które poszkodowanemu przysługują. Dlatego przekazał określenie wysokości tychże roszczeń w ręce sędziego, który bada dany przypadek indywidualnie. Oczywiście pozostawiony sądowi margines swobody nie oznacza dowolności, gdyż ustalenie wysokości roszczeń winno nastąpić przy uwzględnieniu i wnikliwym rozważeniu wskazówek zawartych w powołanym przepisie.

Stąd na etapie postępowania apelacyjnego Sąd drugiej instancji może dokonać korekty zasądzonego przez Sąd pierwszej instancji zadośćuczynienia tylko wtedy, gdy Sąd ten nie uwzględnił wszystkich okoliczności i czynników uzasadniających przyznane świadczenie, dopuszczając się tzw. "błędu braku" albo niewłaściwie ocenił całokształt tych należycie ustalonych i istotnych okoliczności, popełniając tzw. "błąd dowolności". Korygowanie przez Sąd drugiej instancji zasądzonego zadośćuczynienia może być zatem aktualne w zasadzie tylko wtedy, gdy przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności sprawy, mających wpływ na jego wysokość, jest ono niewspółmiernie nieodpowiednie, to jest albo rażąco wygórowane, albo rażąco niskie (wyrok Sądu Najwyższego z 18 listopada 2004 r., w sprawie I CK 219/04, LEX nr 146356). W ramach okoliczności wpływających na wysokość zadośćuczynienia należy wziąć pod uwagę między innymi stopień dolegliwości fizycznych i psychicznych, któremu w okolicznościach niniejszej sprawy Sąd Okręgowy przypisał zbyt małe znaczenie, wiek powoda, utratę szans i perspektyw życiowych, zaburzenie czynności seksualnych, konieczność odbywania nieprzerwanej i intensywnej rehabilitacji, celowość uczestnictwa w turnusach rehabilitacyjnych oraz, a może przede wszystkim, zakres ograniczeń w życiu codziennym. Nie ma wątpliwości, że powód jest osobą całkowicie niepełnosprawną i musi podejmować wszystkie dostępne kroki, by aktualny stan zdrowia jak najdłużej zachować, szanse przywrócenia powodowi choćby częściowej sprawności są wykluczone. Należało także większy nacisk położyć na sposób funkcjonowania powoda do czasu wypadku, na jego plany życiowe i porównać z sytuacją, w jakiej znalazł się wskutek wypadku. Nie bez znaczenia dla tej oceny pozostaje konieczność zażywania przez powoda leków antydepresyjnych.

Na rozmiar doznanej przez krzywdy w aspekcie rozważanej kwestii adekwatnego zadośćuczynienia istotny wpływ mają także niepomyślne rokowania co do jego stanu zdrowia. Wszystkie podnoszone wyżej okoliczności sprawiają, że konieczna była korekta zadośćuczynienia zasądzonego przez Sąd Okręgowy o dodatkową kwotę 75.000 zł (pomniejszoną już o ustalone przyczynienie).

Za okoliczność przemawiającą za zmniejszeniem rozmiaru krzywdy i tym samym zadośćuczynienia nie może być uznana próba reorganizacji życia powoda, podjęcie przez niego pracy i próby stworzenia rodziny. Należy z wielkim uznaniem podejść do działań K. N. oraz jej znajomych, dzięki którym powód, mimo braku środków na ten cel ( winien je wypłacić ubezpieczyciel sprawcy wypadku) był rehabilitowany i może poruszać się na wózku inwalidzkim.

W tych okolicznościach Sąd Apelacyjny uwzględnił częściowo apelację powoda i zmienił zaskarżony wyrok poprzez zasądzenie dodatkowo 75.000 złotych zadośćuczynienia ( art. 386 § 1 k.p.c.), natomiast w pozostałym zakresie oddalił apelacje obu stron ( art. 385 k.p.c.)

Niezasadne okazały się także zarzuty zawarte w apelacji strony pozwanej, dotyczące naruszenia art. 481 §1 k.c. oraz przepisu art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych przez przyjęcie, że pozwany pozostał w opóźnieniu ze spełnieniem świadczenia w postaci zadośćuczynienia w kwocie 270.000 złotych od dnia 1 października 2009 roku, a nie od daty wyrokowania. W tym zakresie Sąd meriti prawidłowo zastosował prawo materialne i szczegółowo swoje stanowisko uzasadnił.

Wdając się w polemikę z apelującym w zakresie argumentacji co do daty początkowej biegu odsetek od zadośćuczynienia Sąd Apelacyjny pragnie wskazać, że odsetki ustawowe wiązane ze stanem opóźnienia, a nie zwłoki w spełnieniu świadczenia, nie mogą mieć kompensacyjnego charakteru względem szkody sensu stricto, jak i sensu largo. Pogląd taki mógł mieć uzasadnienie co najwyżej w sytuacji, gdy następował istotny spadek wartości pieniądza, a stopa odsetek była znacząco wyższa niż stopa inflacji. W ustabilizowanej sytuacji ekonomicznej argumentacja apelującego nie ma dostatecznego wsparcia jurydycznego. W ostatnim czasie w orzecznictwie Sądu Najwyższego zdecydowanie przyjmuje się pogląd, zgodnie z którym zadośćuczynienie w rozmiarze, w jakim należy się wierzycielowi w dniu, w którym dłużnik ma je zapłacić (art. 455 k.c.), powinno być oprocentowane z tytułu opóźnienia (art. 481 § 1 k.c.) od tego dnia, a nie dopiero od daty zasądzenia odszkodowania (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 10 lutego 2000 r. II CKN 725/98 OSNC 2000/9 poz. 158; z dnia 8 sierpnia 2001 r. I CKN 18/99 OSNC 2002/5 poz. 64; z dnia 30 stycznia 2004 r. I CK 131/2003 OSNC 2005/2 poz. 40 i z dnia 16 lipca 2004 r. I CK 83/2004 Monitor Prawniczy 2004/16 str. 726). Obecnie funkcja kompensacyjna odsetek znów przeważa nad ich funkcją waloryzacyjną. Zobowiązanie do zapłaty zadośćuczynienia z art. 445 k.c. ma charakter bezterminowy, stąd też o przekształceniu go w zobowiązanie terminowe decyduje wierzyciel przez wezwanie dłużnika do wykonania. Nie ma przy tym znaczenia, że przyznanie zadośćuczynienia jest fakultatywne i zależy od uznania sądu oraz poczynionej przez niego oceny konkretnych okoliczności, poszkodowany bowiem może skierować roszczenie o zadośćuczynienie bezpośrednio do osoby ponoszącej odpowiedzialność deliktową (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 czerwca 2005 r. I CK 7/2005 LexPolonica nr 1526282). Jeżeli sprawca szkody uważa, że dochodzone przez poszkodowanego odszkodowanie jest wygórowane, to może zapłacić świadczenie w wysokości ustalonej przez siebie. W takim wypadku spełnia świadczenie z zastrzeżeniem zwrotu. Jeżeli bowiem okaże się, że odszkodowanie w ogóle nie przysługuje poszkodowanemu albo przysługuje w mniejszej wysokości, wówczas, po orzeczeniu sądu, sprawca szkody może żądać zwrotu całego świadczenia albo jego nadpłaty. Jeżeli natomiast okaże się, że zapłacone świadczenie jest w niższej wysokości od orzeczonego przez sąd, to osoba odpowiedzialna za szkodę ma obowiązek pokryć niedopłatę oraz uiścić odsetki od tej niedopłaty, o ile poszkodowany będzie ich żądał (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 lutego 2010 r. II CSK 434/2009).

Nie jest tak, jak to zdaje się postrzegać strona pozwana, że obowiązek zapłaty zadośćuczynienia powstaje dopiero z chwilą wydania lub uprawomocnienia się orzeczenia sądowego. Nie ma przeszkód ku temu, by co do zasady roszczenia o zapłatę zadośćuczynienia były rozpoznawane i uwzględniane na drodze pozasądowej. Pozwany, jako profesjonalista wszczął postępowanie likwidacyjne i nie było przeszkód by spełnił świadczenie w takim rozmiarze, który byłby adekwatny do rozmiaru krzywdy.

Przyznanie powodowi kwoty 80.000 złotych zadośćuczynienia dla wyrównania krzywdy, związanej z ciężkimi urazami powypadkowymi żadną miarą nie mogło być uznane za kompensujące ból, cierpienie związane z samym urazem, podjętym leczeniem, rehabilitacją, wyłączeniem z dotychczasowego życia. Skutków nieuzasadnionego wdania się w spór profesjonalista nie może przerzucać na wierzyciela dochodzącego roszczenia.

Sam fakt niespełnienia świadczenia pieniężnego od chwili, kiedy stało się wymagalne skutkuje powstaniem stanu opóźnienia, zwłaszcza wówczas, gdy już w dacie zgłoszenia roszczenia było ono uzasadnione tak co do zasady, jak i co do wysokości.

Wszczynając i przeprowadzając postępowanie likwidacyjne ze skutkiem częściowo pozytywnym dla powoda pozwany uznał wymagalność roszczenia także o zadośćuczynienie, w przeciwnym bowiem razie spełniłby świadczenia z roszczenia jeszcze niewymagalnego.

Zakres kognicji sądów obejmuje tylko stosunki sporne, wymagające sądowego potwierdzenia określonego obowiązku bądź prawa. Zatem wdając się w spór co do dalszego zadośćuczynienia pozwany, będący dłużnikiem, ponosi ryzyko z tym związane oraz skutki stanu opóźnienia, trwające od daty zgłoszenia dochodzonych roszczeń.

Zmiana wyroku Sądu I instancji skutkowała także koniecznością odmiennego rozstrzygnięcia o kosztach procesu, o których Sąd orzekł na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c. Powód wygrał proces w 54,47 %. Poniesione przez obie strony koszty postępowania wyniosły 18.834 złote. Strona pozwana winna zatem pokryć te koszty do kwoty 10.258,88 złotych, faktycznie pokryła do kwoty 8617 złotych, zatem na rzecz powoda przypada kwota 1641,88 złotych, objęta punktem 3 wyroku.

Podlegającą pobraniu kwotę 24.207,64 złote Sąd podwyższył do kwoty 28.512,34 złote, adekwatnej do stopnia przegrania sprawy przez stronę pozwaną ( a to na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ( t. jedn. Dz.U. z 2016 r. poz. 623 ze zm) w zw. z art. 100 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd orzekł na podstawie przepisu art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w odniesieniu do apelacji strony pozwanej i na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c. w odniesieniu do apelacji powoda. Powód wygrał własną apelację, w 31,46% co oznacza, że – zgodnie z art. 100 k.p.c. - przeciwnikowi należą się koszty zastępstwa procesowego w kwocie 4004,64 złote, pozwany przegrał własną apelację i powodowi z tego tytułu należały się koszty w kwocie 10.800 złotych. Różnica podlegała zasądzeniu na rzecz powoda. Wynagrodzenie pełnomocników stron zostało ustalone wg. stawek wynikających z § 2 pkt.7 w zw. z § 10 ust. 1 pkt. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie ( Dz. U. z 2015 poz. 1800).

Na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Sąd Apelacyjny nakazał pobrać od strony pozwanej kwotę 4.305 złotych tytułem nieuiszczonej opłaty sądowej od uwzględnionej części apelacji powoda.