Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 stycznia 2023 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SA Bożena Wiklak

po rozpoznaniu w dniu 23 stycznia 2023 r. w Łodzi na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa A. K.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą
w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim

z dnia 31 grudnia 2021 r., sygn. akt I C 404/21

I.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 1. tiret trzecim w ten tylko sposób, że początkową datę biegu odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 20.600 (dwadzieścia tysięcy sześćset) złotych ustala na dzień 10 marca 2021 r. – w miejsce daty 21 marca 2011 r.;

II.  nie obciąża powódki kosztami postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt I ACa 914/22

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim zaskarżonym wyrokiem z 31 grudnia 2021r. zasądził od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej
z siedzibą w W. na rzecz A. K.:

1. kwotę 95.000 złotych tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami od kwot:

- 12.000 złotych liczonymi od dnia 5 grudnia 2019 roku do dnia zapłaty;

- 62.400 złotych liczonymi od dnia 2 listopada 2020 roku do dnia zapłaty;

- 20.60 liczonymi od tej kwoty od dnia 10 marca 2011 roku do dnia zapłaty;

2. kwotę 12.892,60 złotych tytułem skapitalizowanej renty wraz z ustawowymi odsetkami od kwot:

– 3.000,00 złotych liczonymi od dnia 5 grudnia 2019 roku do dnia zapłaty;

- 8.892,60 złotych (liczonymi od dnia 2 listopada 2020 roku do dnia zapłaty;

3. kwotę 770,00 złotych tytułem odszkodowania wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia 5 grudnia 2019 roku do dnia zapłaty -

- oddalając powództwo w pozostałym zakresie;

4. kwotę 16.694,00 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

5. nakazał ściągnąć od powódki A. K. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim kwotę 4.827,00 tytułem opłaty od rozszerzonej części powództwa;

6. zasądził od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim kwotę 2.180,75 złotych tytułem zwrotu wydatków tymczasowo poniesionych w toku procesu przez Skarb Państwa.

Sąd Okręgowy w świetle poczynionych ustaleń, które Sąd Apelacyjny podzielił
i przyjął za własne biorąc pod uwagę kwotę 500 złotych wypłaconego przez pozwanego powódce przed wszczęciem procesu zadośćuczynienia, którą ocenił jako symboliczną, za odpowiednie dla powódki dalsze zadośćuczynienie uznał kwotę 95.000, którą, jak wskazano w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, zasądzono na jej rzecz od pozwanego wraz
z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od 5 grudnia 2019 roku do dnia zapłaty od kwoty 12.000 – biorąc przy tym datę odpowiedzi pozwanego na wezwanie do zapłaty (k. 8),
a w przypadku kwot 62.400 złotych oraz 20.600 złotych od dat doręczeń pełnomocnikowi pozwanej pism modyfikujących powództwo (k. 164, 244).

Powyższy wyrok w części zasądzającej odsetki ustawowe za opóźnienie od kwoty 20.600 zł został zaskarżony apelacją pozwanego, który zarzucając naruszenie norm prawa procesowego, t.j. art. 321 § 1 k.p.c. w zw. z art. 481 § 1 k.p.c., wniósł o zmianę wyroku
w zaskarżonej części przez zasądzenie odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 20.600 zł od dnia 10 marca 2021 r.

Ponadto apelujący wniósł o zasądzenie na jego rzecz od powódki kosztów postępowania apelacyjnego.

Powódka w odpowiedzi na apelację w całości uznała jej zasadność, wnosząc
o nieobciążanie jej kosztami postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja okazała się zasadna. Powódka w trakcie procesu domagała się zasądzenia odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 20.600 zł od dnia 10 marca 2021 r. do dnia zapłaty. Sąd Okręgowy zasądzając odsetki od tej kwoty od dnia 10 marca 2011 r. wyszedł zatem poza granice żądania, co czyni podniesiony zarzut naruszenia art. 321 k.p.c. zasadnym. Sąd Okręgowy wprawdzie powiązał wymagalność roszczenia w zakresie kwoty 20.600 zł
z doręczeniem pozwanemu pisma procesowego modyfikującego powództwo, jednak zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie od innej wcześniejszej daty.

Sąd nie może orzekać o tym, czego strona nie żądała ani wychodzić poza żądanie,
a więc rozstrzygać o tym, czego strona pod osąd nie przedstawiła. Jeżeli sformułowanie to jest dwuznaczne, niewyraźne lub niewłaściwe, sąd może je odpowiednio zmodyfikować, nie naruszając jednak woli powoda, wyrażonej wprost lub dającej się wywieść z uzasadnienia żądania (postanowienie SN z 10 listopada 2017 r., V CZ 73/17). Zakaz orzekania ponad żądanie, będący przejawem zasad dyspozycyjności i kontradyktoryjności, oznacza, że o treści wyroku zarówno w sensie pozytywnym, jak i negatywnym decyduje żądanie strony, a sąd nie może zasądzać czego innego, niż żądał powód, więcej, niż żądał powód, ani na innej podstawie faktycznej niż wskazana przez powoda.

Wbrew odmiennemu, zawartemu w odpowiedzi na apelację, stanowisku powódki omyłka, jakiej dopuścił się sąd pierwszej instancji nie mogła być uznana za przejaw oczywistej omyłki pisarskiej podlegającej sprostowaniu w trybie przewidzianym w art. 350 § 3 k.p.c. Pozwany mógł zatem skutecznie doprowadzić do korekty rozstrzygnięcia jedynie poprzez złożenie apelacji/.

Z tych względów Sąd Apelacyjny na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok w postulowanym przez skarżącego kierunku przez określenie początkowej daty biegu odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 20.600 zł na dzień 10 marca 2021 r.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono z mocy art. 102 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 i art. 391 § 1 k.p.c. Przepis art. 102 k.p.c. pozwala na odstąpienie od zasady odpowiedzialności za wynik procesu „w szczególnie uzasadnionych wypadkach”. Fakt ich wystąpienia (bądź braku) podlega dyskrecjonalnej ocenie sądu, dokonywanej na tle całokształtu okoliczności rozpoznawanej sprawy.

W niniejszej sprawie zaistniały szczególne okoliczności, które przemawiają za zastosowaniem art. 102 k.p.c. Taką okoliczność stanowi fakt, że postępowania apelacyjnego było skutkiem wyłącznie błędu popełnionego przez sąd orzekający, do którego powódka
w żaden sposób się nie przyczyniła. Zasadnym w takiej sytuacji jest przyjęcie, że oczywiste błędy sądu rozpoznającego sprawę, niezwiązane w żaden sposób z czynnościami
i stanowiskiem stron, nie powinny powodować dla niej ujemnych konsekwencji (vide: Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 21 listopada 2012 r.. V CZ 53/12).

Sąd Apelacyjny miał także na uwadze charakter dochodzonych przez powódkę roszczeń wynikających z doznanego na skutek wypadku znacznego uszczerbku na zdrowiu, uzasadniającego przyznanie zadośćuczynienia w kwocie 100.000 zł oraz postawę przedprocesową pozwanego, który w postępowaniu likwidacyjnym wypłacił powódce z tego tytułu zaledwie kwotę 500 zł. Należało także uwzględnić stanowisko powódki
w postępowaniu apelacyjnym. Po doręczeniu odpisu apelacji powódka uznała bowiem jej zasadność przy pierwszej czynności procesowej, jaką było złożenie odpowiedzi na apelację.

Z tych przyczyn orzeczono, jak w sentencji wyroku.