Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 grudnia 2015 r.

Sąd Rejonowy w Tarnowie – Wydział V Gospodarczy

w składzie

Przewodniczący SSR Michał Bień

Protokolant stażysta Edyta Raś

po rozpoznaniu w dniu 10 grudnia 2015 r. w Tarnowie

sprawy z powództwa D. B. prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą Firma (...)

przeciwko P. (1)spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z sie­dzibą w M.

o zapłatę kwoty 1.689,52 (słownie: jeden tysiąc sześćset osiemdziesiąt dzie­więć złotych pięćdziesiąt dwa grosze) zł wraz z odsetka­mi ustawowymi

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powoda D. B. na rzecz strony pozwanej P. (1)spółki z ograniczoną odpowiedzialnością kwotę 617,00 (słownie: sześć­set siedemnaście) zł ty­tułem zwrotu kosz­tów zastępstwa pro­cesowego.

SSR Michał Bień

sygn. akt V GC 794/14

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Rejonowego w Tarnowie
z dnia 22 grudnia 2015 r.

I

Powódka D. B. prowadząca działalność gospodarczą pod firmą Firma (...) w pozwie wnie­sionym
w dniu 10 marca 2014 r. w postępowaniu upomi­nawczym skierowanym prze­ciwko P. (1)spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
w M. domagała się zasądzenia kwoty 1.689,52 (słow­nie: jeden tysiąc sześćset osiemdziesiąt dziewięć złotych pięćdziesiąt dwa grosze) zł wraz z od­setkami u­stawo­wymi liczonymi od kwoty 1.689,52 zł od dnia 31 grudnia 2013 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu w tym kosztów za­stępstwa procesowego według norm przepisanych i kosztów opłaty za pełnomocnictwo.

Na uzasadnienie pozwu powódka podniosła, iż w ramach prowadzonej dzia­łalności gospodarczej przyjęła od strony pozwanej zlecenie przewozu nu­mer W – (...) – 2013 POL/RW zobowiązując się do przewozu ładunku z miejsca załadunku z Żarach do miejsca rozładunku Savigliano we Włoszech za określoną cenę na warunkach określonych w tymże zleceniu. Po należytym wykonaniu zlecenia stwierdzonym listem przewozowym CMR oraz dokumentem transportowym D. B. wystawiła fakturę VAT numer (...)
z dnia 31 października 2013 r. W związku z nieuregulowaniem przez stronę po­zwaną należnego świadczenia w wyznaczonym terminie, powódka wezwała P. (1)spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością do jego zapłacenia. Wezwanie nie odniosło jednak spodziewanych rezultatów.

D. B. podała, że po otrzymaniu wezwania do zapłaty strona po­zwana dokonała dnia 23 stycznia zapłaty kwoty 1.042,59 zł, na pozostałą zaś część, tj. kwotę 1.689,52 zł, jak twierdziła w piśmie z dnia 28 stycznia 2014 r., dokonała kompensaty z notą obciążeniową oznaczoną jako NOTA – (...) – 09 – 2013 – P. Powódka nie uznała takiego rozliczenia, gdyż nota wskazana przez P. (1)spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością do kompen­saty została wystawiona bezpodstawnie i nigdy nie została przez D. B. uznana.

Powódka stwierdziła, że nota obciążeniowa została wystawiona w na­stępstwie okoliczności, kiedy to w dniu 10 września 2013 r. o godzinie 16:16 P. (1)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością przesłała faxem zle­cenie przewozu numer (...) – 2013 POL/BW. W zleceniu tym okre­ślono termin załadunku na ten sam dzień, tj. dnia 10 września 2013 r. na go­dzinę 17:00 – 18:00. D. B. po otrzymaniu zlecenia w przeciągu około 30 minut skontaktowała się telefonicznie ze stroną pozwaną i poinformowała ją, że gdyby nie awaria samochodu, to mogłaby przyjąć zlecenie bez zastrzeżeń
i pod­stawić samochód do załadunku w wyznaczonej godzinie. Jednocześnie zaproponowała, że zamiast tego podstawi samochód następnego dnia o godzi­nie 09:00. Takie zachowanie D. B. wypełniało dyspozycję z art. 68. k.c.

D. B. naprowadziła, że P. (1)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wyraziła zgodę na takie rozwiązanie, jednakże następnego dnia o godzinie 08:00 poinformowała powódkę, że transport odbędzie się innym samochodem. Kilka dni później powódka otrzymała notę obciążeniową wysta­wioną przez stronę pozwaną z tytułu niepodjęcia towaru.

Powódka podała, że nie sposób było zgodzić się na notę obciążeniową wystawioną na podstawie zlecenia przesłanego na około godzinę przed wyzna­czonym terminem załadunku biorąc pod uwagę telefoniczne zastrzeżenia co do braku możliwości podstawienia samochodu w wyznaczonym w tymże zleceniu terminie i zgodnym z art. 68. k.c. złożeniem przez D. B. kontroferty. Strona pozwana przyznała w piśmie z dnia 04 lutego 2014 r., że zleciła po­wódce transport w dniu 10 września 2013 r., przemilczała jednak fakt, że zlece­nie przesłane zostało faksem na około godzinę przed terminem załadunku oraz, że D. B. w ciągu niespełna 30 minut od otrzymania zlecenie zastrzegła, że nie była w stanie podstawić samochodu do załadunku w wyznaczonym ter­minie oraz złożyła propozycję zmiany terminu załadunku, co było jednoznaczne ze złożeniem zastrzeżenia do zlecenia i warunków w nim określonych. Brak zatem było podstaw do wystawienia przez stronę pozwaną noty obciążeniowej a tym samym brak było wymagalnej wierzytelności, którą P. (1)spółka z o­gra­niczoną odpowiedzialnością przedstawiła do potrącenia.

W końcowej części uzasadnienia pozwu D. B. stwierdziła, że strona pozwana nie uregulowała należności pieniężnej wynoszącej 1.689,52 zł. Nie mogła też skutecznie dokonać potrącenia z uwagi na bezzasadność wysta­wienia noty obciążeniowej a tym samym brak wymagalnej wierzytelności, z którąP. (1)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością mogłaby po­trącić jej dług (k. 2 – 5).

Na podstawie odpisów dokumentów dołączonych do po­zwu oraz twier­dzeń zawartych w uzasadnieniu pozwu Sąd Rejonowy w Tar­nowie Wydział V Gospodarczy w dniu 17 marca 2014 r. wydał nakaz zapłaty w po­stępo­waniu u­pominawczym, którym nakazał stronie pozwanej P. (1) spółce z o­gra­niczoną odpowiedzialnością, aby zapłaciła na rzecz powoda D. B. kwotę 1.689,52 zł wraz z ustawowymi od­setkami li­czonymi od kwoty 1.689,52 zł od dnia 31 grudnia 2013 r. do dnia za­płaty oraz kwotę 647,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu w tym kwotę 617,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastęp­stwa pro­cesowego w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia nakazu, albo wnio­sła w tymże terminie sprzeciw (k. 37).

W dniu 17 kwietnia 2014 r. (data oddania przesyłki w placówce poczto­wej operatora pocztowego obowiązanego do świadczenia usług powszechnych) P. (1) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wniosła sprze­ciw od powyż­szego na­kazu zapłaty zaskarżając go w całości i wnosząc o od­dalenie po­wództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów procesu w tym kosztów za­stępstwa procesowego według norm przepisanych dla adwokatów i kosztów o­płaty skarbowej od pełnomocnictwa w wysokości 17,00 zł.

Na wstępie P. (1) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością przyznała, że zleciła D. B. w dniu 10 września 2013 r. na podstawie do­kumentu zlecenia przewozu numer (...) – 2013 – POL/BW przewóz to­warów (przewóz międzynarodowy) z miejscowości Monte San Vito we Wło­szech do miejscowości Radomsko stanowiącej punkt docelowy przewozu towa­rów, które miały być dostarczone w dniu 11 września 2013 r. do godziny 18:00. Wszelkie kwestie dotyczące zlecenia były omawiane przez powoda ze stroną pozwaną i nie budziły zastrzeżeń. D. B. jednak pomimo przyjęcia zlece­nia akceptując bez zastrzeżeń wszystkie warunki jego realizacji, nie wykonała go w ogóle. Początkowo bowiem po wzajemnych ustaleniach zaakceptowano, aby załadunek towaru nastąpił dopiero w dniu 11 września 2013 r. w godzinach porannych ze względu na fakt, iż poprzedniego dnia, tj. 10 września 2013 r. uległ awarii pojazd powoda, którym miał zostać przewieziony towar zgod­nie ze zleceniem. W dniu 11 września 2013 r. D. B. nie miała możliwości wy­konania przewozu ze względu na niesprawny pojazd, który miał po­zostać w na­prawie około 1 – 2 dni. Potwierdzała to korespondencja pocztą e­lektroniczną oraz rozmowy między pracownikiem powoda K. P. a pra­cow­nikiem strony pozwanej monitorującym przewóz B. W. datowane na dni 10 – 11 września 2013 r. W związku z brakiem pojazdu zarówno ze strony D. B. jak i P. (1)spółki z ograniczoną odpowie­dzial­nością, którym dokonano by przewozu towarów, klient strony pozwanej sam za­pewnił pojazd zastępczy, był to bowiem dla niego bardzo ważny przewóz i zale­ża­ło mu na czasie. Jedynie w drodze wyjątku zgodził się na przełożenie daty za­ładunku z dnia 10 września 2013 r. na dzień 11 września 2013 r. W przy­pad­ku jednak braku zapewnienia pojazdu przez stronę pozwaną, tj. w konsekwencji przez powoda, klient strony pozwanej zrezygnował z jej usług transportowych.

Strona pozwana podała, że powódka nie wykonała zobowiązania niepie­niężnego to jest odebrania i dostarczenia towaru będącego przedmiotem prze­wozu do miejsca docelowego. D. B. przyjmując zlecenie była związana treścią przedmiotowego zlecenia w tym instrukcjami strony pozwanej. Wobec powyższego P. (1)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością na pod­stawie punktu 13 uwag zlecenia przewozu obciążyła powódkę kwotą w wy­sokości 400,00 EURO, co stanowiło w walucie polskiej kwotę 1.689,52 zł i wy­stawiła w tym zakresie notę obciążeniową oznaczoną jako NOTA – (...) – 09 – 2013 POL do zlecenia numer (...) – 2013 – POL z dnia 16 września 2013 r. z datą zapłaty 30 września 2013 r. doręczoną powódce w dniu 23 wrze­śnia 2013 r. Zgodnie bowiem z brzmieniem punktu 13 zlecenia przewozu w ra­zie nie podstawienia pojazdu (środka transportu) pod załadunek towaru zlece­niodawca był uprawniony do zlecenia przewozu innemu podmiotowi na koszt zleceniobiorcy lub obciążenia go karą umową w wysokości 400 EURO.

P. (1)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością podniosła dalej, że na podstawie dokumentu zlecenia przewozu numer W – (...) – 2013 – POL/RW z dnia 29 października 2013 r. zleciła D. B. kolejny przewóz towarów (przewóz międzynarodowy) z miejscowości Żary, gdzie miał nastąpić załadunek towaru w dniu 28 października 2013 r. w godzinach między 08:00 – 21:00 do miejscowości Savigliano we Włoszech stanowiącej punkt do­ce­lo­wy przewozu towarów, które miały zostać dostarczone w dniu 31 paździer­nika 2013 r. do godziny 10:00. Wskazane zlecenie zostało wykonane przez D. B. w sposób należyty, w wyniku czego wystawiła ona fakturę VAT nu­mer (...) datowaną na dzień 31 października 2013 r. opiewającą na kwotę wysokości 2.732,11 zł „brutto”, tj. 2.221,23 zł „netto” za usługę transpor­tową wykonaną według zlecenia przewozu.

Strona pozwana naprowadziła, że z uwagi na to, iż D. B. nie u­i­ści­ła należności wynikającej z noty obciążeniowej wystawionej przez pozwaną, w związku z niewykonaniem zlecenia przewozu z dnia 10 września 2013 r. przez powódkę, P. (1)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością do­konała kompensaty wzajemnych wierzytelności stron postępowania zgodnie z art. 498. k.c. Pozostałą część świadczenia pieniężnego wynikającego z wie­rzytelności powódki udokumentowanej fakturą VAT numer (...), tj. w wysokości 1.042,59 zł spełniła poprzez zapłatę na wskazany rachunek ban­kowym z dniem 23 stycznia 2014 r. Wskutek zatem dokonanego przez stronę pozwaną potrącenia doszło do wzajemnej kompensaty wzajemnych wierzytel­ności stron postępowania do wysokości wierzytelności niższej, która przysługi­wa­ła stronie pozwanej, gdyż wynosiła zgodnie z wystawioną notą obciążeniową 1.689,52 zł. Kwota dochodzona przez stronę pozwaną wobec powódki była niż­sza niż wysokość jej wierzytelności z dnia, kiedy potrącenie stało się możliwe. W związku z powyższym z dniem 23 stycznia 2014 r. strona pozwana dokonu­jąc zapłaty D. B. wynikającej ze zlecenia przewozu numer W – (...) – 2013 – POL/RW z dnia 29 października 2013 r. odliczyła należną jej kwotę z powyższego tytułu regulując tym samym wszelkie zobowiązania między stronami postępowania.

P. (1)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wskazała, że do oświadczeń o potrąceniu miał zastosowanie art. 60. k.c. a więc wola osoby dokonującej potrącenia mogła być wyrażona przez każdej jej zachowanie, by­leby ujawniało ono tę wolę w sposób dostateczny. Strona pozwana początkowo wy­słała do powódki notę obciążeniową z dnia 16 września 2013 r., której o­trzy­manie potwierdziła również D. B. w treści pozwu. Wierzytelność stro­ny pozwanej względem powoda stała się wymagalna z dniem 01 paździer­nika 2013 r. Natomiast powódka dochodziła swojej wierzytelności w wysokości 2.732,11 zł zgodnie z fakturą VAT numer (...), gdzie oznaczono ter­min zapłaty na dzień 30 grudnia 2013 r. a zatem wierzytelność D. B. względem strony pozwanej stała się wymagalna z dniem 31 grudnia 2013 r.
Z dniem 28 stycznia 2013 r. (...) spółka z ograniczoną odpowie­dzialnością wysłała D. B. oświadczenie o kompensacie, stanowiące oświadcze­nie woli o potrąceniu wierzytelności stron postępowania, zaś po­wód­ka nie zaprzeczyła, że wskazywane oświadczenie strony pozwanej otrzymała.
Z dniem 23 stycznia 2014 r. strona pozwana wykonała także polecenie przele­wu na rzecz D. B. kwoty 1.042,59 zł, która to kwota stanowiła różnicę pomiędzy należnością strony pozwanej względem powódki wynikającą z faktury VAT numer (...) w wysokości poniesionej przez stronę pozwaną szkody w wyniku niewykonania umowy przez powoda, tj. kwoty 1.689,52 zł zgodnie z notą obciążeniową (k. 43 – 50).

W piśmie procesowym z dnia 29 grudnia 2014 r. stanowiącym replikę na sprzeciw od nakazu zapłaty D. B. oświadczyła, że podtrzymała wszyst­kie twierdzenia i wnioski zawarte w pozwie oraz zaprzeczyła wszelkim twier­dzeniom podniesionym w sprzeciwie od nakazu zapłaty za wyjątkiem wyraźnie przyznanych.

W uzasadnieniu pisma procesowego D. B. podniosła, że strona pozwana nie kwestionowała zasadności ani wysokości jej roszczenia. P. (1)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wskazała bowiem, że zle­cenie numer W – (...) – 2013 – POL/RW zostało wykonane w sposób należyty, na co wskazywały również dowody powołane przez powódkę. Strona pozwana wskazała również, że dokonała częściowej zapłaty za to zlecenie. Bezspornym zatem było, że strona pozwana uznała zasadność całej kwoty wy­nikającej z faktury VAT numer (...) z dnia 31 października 2013 r.
a jedynie zarzuciła, że rozliczenie kwoty 1.689,52 zł dokonało się w drodze po­trącenia, czemu jednak D. B. zaprzeczyła.

Odnosząc się do zarzutu niewykonania umowy na podstawie zlecenia przewozu numer (...) – 2013 – POL/BW z dnia 10 września 2013 r. D. B. wskazała, że umowa przewozu zawarta na podstawie tego zlece­nia miała znaczenie w takim zakresie, w jakim strona pozwana wywodziła z niej podstawę wierzytelności będącej przedmiotem potrącenia z wierzytelnością po­wódki. Spór w postępowaniu dotyczył zatem nie wysokości i zasadności rosz­czenia D. B., które zostało przez stronę pozwaną uznane a wysokości
i zasadności roszczenia strony pozwanej względem powódki z tytułu noty ob­ciążeniowej oznaczonej jako NOTA – (...) – 09 – 2013 – POL, której D. B. nie uznała.

Powódka podniosła, że już w pozwie naprowadziła, iż nie przystąpiła do wykonania zlecenia transportowego numer (...) – 2013 – POL/BW
i nigdy nie przystąpiła do jego realizacji. Z uwagi na awarię samochodu i brak możliwości dokonania załadunku zgodnie z przesłanym jej przez stronę po­zwaną faksem zleceniem, poinformowała o tym stronę pozwaną proponując zmianę terminu załadunku na dzień następny. Zachowanie takie należało trak­tować jako kontrofertę a nie przyjęcie zlecenia do realizacji. Bezpodstawnym wobec tego było wystawienie noty obciążeniowej oznaczonej jako NOTA – (...) – 09 – 2013 – POL.

D. B. zaprzeczyła, że (...) spółka z ograniczoną od­powiedzialnością wykazała, iż zlecenie zostało przyjęte bez zastrzeżeń. Z za­łą­czonych dokumentów wynikało, że strona pozwana miała świadomość, iż zlece­nie, jakie przesłała powódce, nie zostało przyjęte do realizacji na warunkach
w nim określonych. Pomimo tej świadomości strona pozwana wystawiła notę obciążeniową za niedotrzymanie tych warunków zlecenia, które było przedmio­tem zastrzeżeń powódki podczas składania kontroferty. Nie sposób było zatem zgodzić się z zasadnością noty obciążeniowej wystawionej na takiej podstawie. Dowodem przyjęcia przez powódkę zlecenia do realizacji mogłoby być podpi­sane przez nią zlecenie, jednakże strona pozwana nie dysponowała takim do­wodem a to ze względu na nieprzyjęcie przez D. B. tego zlecenia do re­alizacji.

Powódka przyznała, że strona pozwana przesłała jej zlecenie transpor­towe numer (...) – 2013 – POL/BW. Zaprzeczyła jednak, że zlecenie zostało przyjęte bez zastrzeżeń. D. B. złożyła bowiem kontrofertę mody­fikując termin załadunku, na którą strona pozwana się wstępnie zgodziła, lecz o­statecznie P. (1)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością stwier­dziła, że zlecenie było nieaktualne, gdyż oferta została przyjęta przez innego przewoźnika, który był w stanie wcześniej od powoda dokonać załadunku. Strona pozwana bezpodstawnie wystawiła notę obciążeniową tytułem niepodję­cia towaru w terminie. Nie była uprawniona do wystawienia takiej noty, gdyż zlecenie nie zostało przez D. B. przyjęte na takich warunkach, czego strona pozwana miała pełną świadomość. Wobec powyższego oświadczenie o potrąceniu złożone przez stronę pozwaną nie mogło być skuteczne, z uwagi na brak wymagalnej wierzytelności przedstawionej do potrącenia, a co za tym i­dzie, zarzut potrącenia nie zasługiwał na uwzględnienie (k. 80 – 82).

Bezsporne pomiędzy stronami było, że (...) spółka z ogra­ni­czoną odpowiedzialnością na podstawie dokumentu zlecenia przewozu numer W – (...) – 2013 – POL/RW z dnia 29 października 2013 r. zleciła D. B.przewóz towarów w zakresie przewozu międzynarodowego z miej­scowości Żary, gdzie miał nastąpić załadunek towaru w dniu 28 października 2013 r. w godzinach między 08:00 – 21:00 do miejscowości Savigliano we Wło­szech stanowiącej punkt docelowy przewozu towarów, które miały zostać do­starczone w dniu 31 października 2013 r. do godziny 10:00. Poza sporem było, że zobowiązanie wynikające ze zlecenia transportowego zostało wykonane przez D. B. w sposób należyty. Strony zgodnie przyznały, że w następ­stwie wykonania zobowiązania z u­mowy przewozu D. B. wystawiła fak­turę VAT numer (...) datowaną na dzień 31 października 2013 r. opiewającą na kwotę wysokości 2.732,11 zł „brutto”, tj. 2.221,23 zł „netto”. Strony zgodne były co do tego, że po otrzymaniu wezwania do zapłaty P. (1)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością dokonała dnia 23 stycznia 2014 r. zapłaty kwoty 1.042,59 zł. Poza sporem było, że w zakresie pozostałej części wynagrodzenia, tj. kwoty 1.689,52 zł (...) spółka z ograni­czoną odpowiedzialnością złożyła D. B.oświadczenie o potrąceniu kwoty wskazanej w nocie obciążeniowej oznaczonej jako NOTA – (...) – 09 – 2013 – P. Strony zgodnie przyznały, że nota obciążeniowa numer NOTA – (...) – 09 – 2013 – P została wystawiona w związku z wcześniejszym zlece­niem P. (1) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością D. B. wykonania usługi prze­wozu. Bezsporne było, że w dniu 10 września 2013 r. na podstawie dokumentu zlecenia przewozu numer (...) – 2013 – POL/BW P. (1)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością przesłała faksem D. B. zle­cenie przewozu towarów w zakresie przewozu mię­dzynarodowego z miejsco­wości Monte San Vito we Włoszech do miejscowości Radomsko stanowiącej punkt docelowy przewozu towarów, które miały być do­starczone w dniu 11 września 2013 r. do godziny 18:00.

II

Bezsporne było, że (...) spółka z ograniczoną odpo­wie­dzialnością na podstawie dokumentu zlecenia przewozu numer W – (...) – 2013 – POL/RW z dnia 29 października 2013 r. zleciła D. B. przewóz towarów w zakresie przewozu międzynarodowego z miejscowości Żary, gdzie miał nastąpić załadunek towaru w dniu 28 października 2013 r. w godzinach między 08:00 – 21:00 do miejscowości Savigliano we Włoszech sta­nowiącej punkt docelowy przewozu towarów, które miały zostać dostarczone
w dniu 31 października 2013 r. do godziny 10:00 (k. 2 – 5, k. 9 – 11, k. 43 – 50). Poza sporem było, że zobowiązanie wynikające ze zlecenia transportowego zostało wykonane przez D. B. w sposób należyty (k. 2 – 5, k. 13 – 14, k. 43 – 50, k. 80 – 83). Strony zgodnie przyznały, że w następstwie wykonania zobowiązania z umowy przewozu D. B. wystawiła fakturę VAT numer (...) datowaną na dzień 31 października 2013 r. opiewającą na kwotę wysokości 2.732,11 zł „brutto”, tj. 2.221,23 zł „netto” (k. 2 – 5, k. 12, k. 43 – 50). Strony zgodne były co do tego, że po otrzymaniu wezwania do zapłaty P. (1)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością dokonała dnia 23 stycznia 2014 r. zapłaty kwoty 1.042,59 zł (k. 2 – 5, k. 24, k. 43 – 50). Poza spo­rem było, że w zakresie pozostałej części wynagrodzenia, tj. w części co do kwoty 1.689,52 zł P. (1) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością złożyła D. B. oświadczenie o potrąceniu kwoty wskazanej w nocie ob­ciążeniowej o­zna­czonej jako NOTA – (...) – 09 – 2013 – P (k. 2 – 5, k. 21, k. 23, k. 43 – 50, k. 80 – 83). Strony zgodnie przyznały, że nota obciążeniowa numer NOTA – (...) – 09 – 2013 – P została wystawiona w związku z wcze­śniejszym zlece­niem P. (1) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością D. B. wykonania usługi przewozu (k. 2 – 5, k. 19 – 20, k. 43 – 50, k. 80 – 83). Bez­sporne było, że w dniu 10 września 2013 r. na podstawie dokumentu zlecenia przewozu numer (...) – 2013 – POL/ (...) spółka z o­graniczoną odpowiedzialnością przesłała faksem D. B. zle­cenie prze­wozu towarów w zakresie przewozu międzynarodowego z miejsco­wości Monte San Vito we Włoszech do miejscowości Radomsko stanowiącej punkt docelowy przewozu towarów, które miały być dostarczone w dniu 11 września 2013 r. do godziny 18:00 (k. 2 – 5, k. 19 – 20, k. 43 – 50).

Sąd Rejonowy w Tarnowie ustalił ponadto następujący stan faktycz­ny:

Zgodnie z treścią pisemnego zlecenia przewozu z dnia 10 września 2013 r. i przesłanego w tym samym dniu w razie niepodstawienia pojazdu (środka transportu) pod załadunek towaru zleceniodawca był uprawniony do zlecenia przewozu innemu podmiotowi na koszt zleceniobiorcy lub obciążenie go karą u­mow­ną w wysokości 400,00 Euro (punkt 13 uwag zlecenia przewozu numer (...) – 2013 – POL/BW).

Dowód: odpis zlecenia przewozu numer (...) – 2013 – POL/BW – k. 19 – 20.

Oferta wykonania usługi przewozu została złożona przez spedytora P. (1)spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spedytorowi D. B. G. L. (1). W wyniku przesłania zlecenia przewozu z dnia 10 września 2013 r., co nastąpiło już po godzinie 16.00, ustalono, że samochód zostanie podstawiony do załadunku tego samego dnia do godziny 18:00.

Dowód: zeznania świadka G. L. (1) – k. 92 – 93 verte .

Zlecenie wykonania usługi przewozu przyjął tego dnia G. L. (2)­ski.

Dowód: zeznania świadka K. P. – k. 93 verte – 95.

Do zlecenia wykonania usługi przewozu nie zostały zgłoszone żadne zastrzeżenia, choć samo zlecenie nie zostało zwrócone z podpisem pracownika D. B. czy też samej D. B.. Z warunków zlecenia wynikało jednak, że jeżeli w ciągu 30 minut od jego nadesłania nie nastąpi odmowa jego przyję­cia w jakiejkolwiek formie, to jest ono uznane za przyjęte do realizacji na poda­nych w nim warunkach.

Dowód: zeznania świadka B. W. – k. 170 – 172.

Kierowca pojazdu, który miał zostać załadowany, nie mógł jednak podje­chać po odbiór przesyłki. Okazało się, że samochód nie mógł odpalić, a na de­sce rozdzielczej pojazdu pojawiła się informacja o awarii wtrysku. Kierowca tego pojazdu zawiadomił o tym spedytora z firmy (...).

Dowód: zeznania świadka G. L. (1) – k. 92 – 93 verte .

K. P. zawiadomiła z kolei spedytora firmy (...) spół­ki z ograniczoną odpowiedzialnością o awarii pojazdu D. B.. K. P. za­wiadomiła pracownika P. (1)spółki z ograniczoną odpo­wiedzialnością telefonicznie a stało się to już po godzinach pracy.

Dowód: zeznania świadka G. L. (1) – k. 92 – 93 verte ; zeznania świadka K. P. – k. 93 verte – 95; częściowo zezna­nia świadka B. W. – k. 170 – 172.

B. W. informację o awarii pojazdu D. B. otrzymał około godziny 18:00.

Dowód: wydruk wiadomości przesłanej poczta elektroniczną – k. 55; zeznania świadka B. W. – k. 170 – 172.

G. L. (1) i K. P. podobnie jak i inni pracownicy za­trudnieni na stanowisku spedytorów byli uprawnieni do zawierania umów prze­wo­zu w imieniu D. B.. K. P. pracowała także po godzinie 16:00 tyle, że już nie w miejscu prowadzenia działalności przez D. B..

Dowód: zeznania świadka G. L. (1) – k. 92 – 93 verte ; zeznania świadka K. P. – k. 93 verte – 95.

Ładunek przeznaczony do przewozu nie został odebrany przez kierowcę D. B. na skutek wypadku losowego. Awarii uległ pojazd, który ładunek miał przewieźć.

Dowód: zeznania świadka G. L. (1) – k. 92 – 93 verte ; zeznania świadka K. P. – k. 93 verte – 95; zeznania świadka B. W. – k. 170 – 172.

K. P. po zawiadomieniu B. W. o awarii pojazdu D. B.uzgodniła, że znajdzie rano następnego dnia samochód zastępczy.

Dowód: zeznania świadka G. L. (1) – k. 92 – 93 verte ; częściowo zeznania świadka K. P. – k. 93 verte – 95; zezna­nia świadka B. W. – k. 170 – 172.

Rano w dniu 11 września 2013 r. samochód taki ostatecznie nie został jednak podstawiony.

Dowód: wydruk rozmowy prowadzonej na portalu trans – in – k. 56 – 57; zeznania świadka B. W. – k. 170 – 172.

W piśmie z dnia 11 września 2013 r. (...) spółka z ograni­czoną odpowiedzialnością zawiadomiła D. B., że obciążyła ją kwotą 400,00 EURO w związku z nieodebraniem towaru z miejscowości Monte San Vito z zakładu Tecnoplast tytułem niepodstawienia pojazdu pod załadunek.

Dowód: odpis pisma z dnia 11 września 2013 r. – k. 53.

W związku z tym pismem (...) spółka z ograniczoną odpowie­dzialnością sporządziła notę obciążeniową numer NOTA – (...) – 09 – 2013 – POL datowaną na dzień 16 września 2013 r. W nocie wskazano kwotę 400,00 EURO przeliczoną na kwotę 1.689,52 zł tytułem kary umownej za nie­podjęcie towaru. W nocie wskazano numer zlecenia przewozowego oznaczo­nego numerem (...) – 2013 – POL.

Dowód: odpis noty obciążeniowej numer NOTA – (...) – 09 – 2013 – POL z dnia 16 września 2013 r. – k. 21.

D. B. wezwała w piśmie z dnia 15 stycznia 2014 r. P. (1)spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością do zapłaty kwoty 2.732,11 zł
z tytułu łącznej kwoty wynagrodzenia objętego fakturą VAT numer (...).

Dowód: odpis pisemnego wezwania do zapłaty z dnia 15 stycznia 2014 r. – k. 16.

Wezwanie do zapłaty zostało wysłane listem poleconym w dniu 15 stycz­nia 2014 r.

Dowód: odpis strony z książki nadawczej – k. 17 – 18.

W piśmie z dnia 28 stycznia 2014 r. stanowiącym odpowiedź na pisemne wezwanie do zapłaty (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialno­ścią podała, że nie miała żadnych zobowiązań wobec D. B.. W piśmie tym spółka ta wskazała, że należność objętą fakturą VAT numer (...) rozliczyła w ten sposób, iż kwotę 1.042,59 zł zapłaciła w dniu 23 stycznia 2014 r. zaś pozostałą część rozliczyła na zasadzie wzajemnej kompensaty zo­bowiązań.

Dowód: odpis pisma z dnia 28 stycznia 2014 r. – k. 22.

Do pisma został dołączony dokument w postaci kompensaty rozrachun­ków, w którym złożone zostało oświadczenie woli o skompensowaniu z dniem 27 stycznia 2014 r. wierzytelności wynikającej z dokumentu oznaczonego jako NOTA – (...) – 09 – 2013 – P obejmującego kwotę 1.689,52 zł z wierzytelno­ścią wynikającą z dokumentu w postaci faktury VAT numer (...) o­bej­mującej kwotę 1.689,52 zł. Dokument podpisała S. J..

Dowód: odpis kompensaty rozrachunków z dnia 27 stycznia 2014 r. – k. 23.

S. J. dysponowała pełnomocnictwem udzielonym przez członków zarząduP. (1)spółki z ograniczoną odpowiedzialno­ścią do składania oświadczeń woli o potrąceniu wierzytelności tej spółki z wie­rzytelnościami jej kontrahentów przysługujących im wobec spółki zgodnie z za­sadami wynikającymi z art. 498. k.c. oraz dalszymi przepisami kodeksu cywil­nego.

Dowód: odpis pełnomocnictwa – k. 54.

Powyższy stan faktyczny sprawy w części sąd uznał za bez­sporny na pod­stawie art. 229. k.p.c.

Otóż strony zgodnie przyznały, że (...) spółka z ograni­czoną odpowiedzialnością na podstawie dokumentu zlecenia przewozu numer W – (...) – 2013 – POL/RW z dnia 29 października 2013 r. zleciła D. B. przewóz towarów w zakresie przewozu międzynarodowego z miej­scowości Żary, gdzie miał nastąpić załadunek towaru w dniu 28 października 2013 r. w godzinach między 08:00 – 21:00 do miejscowości Savigliano we Wło­szech stanowiącej punkt docelowy przewozu towarów, które miały zostać do­starczone w dniu 31 października 2013 r. do godziny 10:00. Poza sporem było, że zobowiązanie wynikające ze zlecenia transportowego zostało wykonane przez D. B. w sposób należyty. Strony zgodnie przyznały, że w następ­stwie wykonania zobowiązania z umowy przewozu D. B. wystawiła fak­turę VAT numer (...) datowaną na dzień 31 października 2013 r. opiewającą na kwotę wysokości 2.732,11 zł „brutto”, tj. 2.221,23 zł „netto”. Strony zgodne były co do tego, że po otrzymaniu wezwania do zapłaty (...) spół­ka z ograniczoną odpowiedzialnością dokonała dnia 23 stycznia 2014 r. zapłaty kwoty 1.042,59 zł. Poza sporem było, że w zakresie pozostałej części wynagrodzenia, tj. w części co do kwoty 1.689,52 zł P. (1)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością złożyła D. B. oświadczenie
o potrąceniu kwoty wskazanej w nocie obciążeniowej oznaczonej jako NOTA – (...) – 09 – 2013 – P. Strony zgodnie przyznały, że nota ob­cią­żenio­wa numer NOTA – (...) – 09 – 2013 – P została wystawiona w związku z wcześniej­szym zlece­niem P. (1)spółki z o­gra­niczoną odpowiedzial­nością D. B.wykonania usługi przewozu. Bezsporne było, że w dniu 10 września 2013 r. na podstawie dokumentu zlecenia przewozu numer (...) – 2013 – POL/BW P. (1)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością przesłała faksem D. B. zlecenie przewozu towarów w zakresie prze­wozu mię­dzynarodowego z miejscowości Monte San Vito we Włoszech do miejscowości Radomsko stanowiącej punkt docelowy przewozu towarów, które miały być do­starczone w dniu 11 września 2013 r. do godziny 18:00.

Okoliczności powyższe zostały przytoczone przez strony tak w pozwie jak i w sprzeciwie od nakazu zapłaty oraz w dalszym piśmie procesowym po­wódki. Jako że przy­znanie powołanych oko­liczności wynikają­cych z pisemnych oświadczeń obu stron nie budziło w świetle przepro­wadzonego postępowania dowodowego wąt­pliwo­ści, okoliczności te zostały u­zna­ne za prawdziwe. Fakty te znalazły częściowo po­twierdzenie w zgroma­dzo­nym w sprawie materiale do­wodowym w szczegól­no­ści w postaci dokumentów i odpisów do­kumentów. Dla­tego też, zwa­żywszy na zasadę wy­ra­żoną w art. 229. k.p.c., fakty te sąd uznał za udowod­nione.

Rekonstrukcji stanu faktycznego sąd dokonał w znacznej części na pod­stawie od­pisów dokumentów i wydruków zgromadzonych w toku postępowania dowodowego. Sąd nie dopatrzył się uchy­bień w ich treści oraz formie.

Dowody z odpisów dokumentów urzędowych jak i z odpisów dokumen­tów prywatnych oraz i z wydruków sąd uznał w ca­łości za au­tentyczne i wiary­godne. Żadna ze stron ich nie kwestionowała, tak pod wzglę­dem poprawności formal­nej jak i materialnej. Nie u­jawniły się też ja­kiekol­wiek okoliczności podwa­żające moc dowo­dową tych do­ku­mentów, które należa­łoby brać pod uwagę z u­rzę­du. Do­mnie­mania, z któ­rych korzystają do­ku­menty u­rzę­dowe jak i prywatne [auten­tyczno­ś­ci i złożenia zawartego w nim oświad­cze­nia przez o­sobę, która podpi­sała dokument prywatny ( vide: T. Ereciń­ski, „Ko­deks postę­powania cywil­nego. Ko­men­tarz. Część pierwsza. Postępo­wanie roz­po­znaw­cze. Część druga. Po­stępowa­nie zabezpieczające. Tom 1”, wydanie 2, Wydawnictwo Prawnicze Lexi­sNexis, War­szawa 2007 r., pod red. T. Ere­cińskie­go, s. 576, teza 11 do art. 245, s. 590, teza 1 do art. 253)], pozostały niewzru­szone. Dokumenty urzędo­we zostały spo­rządzone zgod­nie z wła­ściwy­mi prze­pisami przez powo­ła­ne do tego or­gany państwowe i w zakresie ich kom­pe­tencji, w związku z czym w świetle art. 244. § 1. k.p.c. w zw. z art. 233. § 1. k.p.c. sta­nowiły dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Z kolei doku­menty prywatne stanowiły do­wód te­go, że o­soby, które je podpi­sały, zło­ży­ły o­świadczenia za­warte w doku­men­tach (art. 245. k.p.c. w zw. z art. 233. § 1. k.p.c.). Wy­druki natomiast stanowiły dowód co do istnienia zapisu komputero­wego o określonej treści, która została w nich za­warta, w chwili dokonywania wydruku (k. 309. k.p.c. w zw. z art. 233. § 1. k.p.c.) ( vide: wyrok Sądu Apelacyj­nego w Krakowie z dnia 08 lutego 2013 r., sygn. akt I ACa 1399/12, nie publ., LEX numer 1362755).

Sąd dał wiarę przesłuchanym świadkom G. L. (1), K. P. i B. W.. Ich zezna­nia stanowić mogły podstawę czynionych ustaleń faktycznych, jako że były spójne i logiczne. W takim zakre­sie, w jakim zeznania te zawierały informacje pozwalające ustalić fakty istotne dla rozstrzygnięcia spawy, depozycje poszczególnych świadków pozostawały zgodne ze sobą. W szczególności wbrew twierdzeniom zawartym w pozwie i w piśmie procesowym powoda z dnia 29 grudnia 2014 r. świadkowie G. L. (1) i K. P. potwierdzili, że do przyjęcia zlecenia wykonania usługi przewozu przez D. B., za którą działał w dniu 10 września 2013 r. G. L. (1) rzeczywiście doszło. Co więcej żaden ze świadków po­woda nie potwierdził, że doszło do zawiadomienia strony pozwanej w ciągu 30 minut od przyjęcia zlecenia przez G. L. (1) do zawiadomienia strony pozwanej o niemożliwości wykonania zobowiązania z tytułu umowy prze­wozu na skutek awarii pojazdu. Świadkowie w sposób spontaniczny i jasny od­powiadali na zadawane pytania, a bezpośred­ni z nimi kontakt na rozprawie
w cza­sie ich przesłuchiwania jedynie umocnił przekonanie co do wiarygodności ich słów.

Sąd postanowił pominąć dowód z przesłuchania powódki D. B.
i przedstawiciela strony pozwanej, gdyż zgło­szone pozostałe środki dowodowe pozwoliły wyjaśnić fakty istotne dla rozstrzy­gnięcia sprawy (art. 299. k.p.c.
w zw. z art. 227. k.p.c.).

III

Sąd Rejonowy w Tarnowie zważył, co następuje:

Powództwo okazało się w całości bezzasadne na skutek podniesienia przez stronę pozwaną zarzutu potrącenia wierzytelności z tytułu niewykonania przez D. B. innej umowy przewozu aniżeli ta, której spór o zapłatę doty­czył, w związku z czym zostało oddalone.

Powódka D. B. wystąpiła z żądaniem zasądzenia od strony pozwa­nej P. (1)spółki z ograniczoną odpowiedzialnością kwoty 1.689,52 zł na podsta­wie art. 774. § 1. k.c. oraz art. 471. k.c., art. 476. k.c. i art. 477. § 1. k.c. oraz art. 471. k.c., art. 476. k.c. i art. 477. § 1. k.c. wraz z odset­kami liczo­nymi od kwoty 1.689,52 zł od dnia 31 grudnia 2013 r. do dnia zapłaty na podstawie art. 359. § 1. i § 2. k.c. w zw. z art. 481. § 1. i § 2. zd. I. k.c.

Zgodnie z art. 774 k.c. przez umowę przewozu przewoźnik zobowiązuje się w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do przewiezienia za wyna­grodzeniem osób lub rzeczy.

W myśl art. 471. k.c. dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wy­nikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Po myśli art. 476. k.c. dłużnik dopuszcza się zwłoki, gdy nie spełnia świad­czenia w terminie, a jeżeli termin nie jest oznaczony, gdy nie spełnia świadczenia niezwłocznie po wezwaniu przez wierzyciela. Nie dotyczy to wy­padku, gdy opóźnienie w spełnieniu świadczenia jest następstwem okoliczno­ści, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Stosownie do treści art. 477. § 1. k.c. w razie zwłoki dłużnika wierzyciel może żądać, niezależnie od wykonania zobowiązania, naprawienia szkody wy­nikłej ze zwłoki.

W myśl art. 4. Konwencji o Umowie Międzynarodowego Przewozu Dro­gowego Towarów (CMR) z dnia 19 maja 1956 r. (Dz. U. z 1969 r., nr 49, poz. 238 z późn. zm.) dowodem zawarcia umowy przewozu jest list przewozowy. Brak, nieprawidłowość lub utrata listu przewozowego nie wpływa na istnienie ani na ważność umowy przewozu, która mimo to podlega przepisom niniejszej Konwencji.

Stosownie do treści art. 17. ust. 3. Konwencji o Umowie Międzynarodo­wego Przewozu Drogowego Towarów (CMR) przewoźnik nie może powoływać się dla zwolnienia się od odpowiedzialności ani na wady pojazdu, którym się po­sługuje dla wykonania przewozu, ani na winę osoby lub pracowników osoby,
u której pojazd wynajął.

Odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czyn­ności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego wła­ści­we­go organu (art. 359. § 1. k.c.).

Jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny spo­sób o­kreślona, należą się odsetki ustawowe (art. 359. § 2. k.c.).

Po myśli art. 481. § 1. k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świad­czenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, cho­ciażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Jeżeli stopa odse­tek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe (art. 481. § 2. zd. I. k.p.c.).

Norma przepisu art. 774. k.c. zawiera regulację statuującą istotę umowy przewozu, o­kre­śla elementy istotne przedmiotowo umowy przewozu oraz za­sadni­cze o­bo­wiąz­ki stron umowy przewozu. Stosownie do brzmienia tego prze­pisu umowa przewozu po­zostaje umową konsensualną, tj. dochodzi do skutku w wyniku osią­gnię­cia po­rozumienia przez kontrahentów, jest umową dwustron­nie zobo­wiązu­jącą a jed­nocześnie wzajemną, gdyż świadczenie jednej strony umowy pozo­staje od­powiednikiem świadczenia drugiej ze stron. Ponadto jest to umowa re­zultatu, a zatem umowa, której wynikiem wykonania ma być konkret­ny i obiektywnie sprawdzalny efekt, rezultat w postaci przewiezienia z jednego miejsca do innego miejsca osób lub rzeczy.

Podstawowymi obowiązkami przewoźnika wynikającymi z u­mowy prze­wo­zu jest wykonanie usługi w postaci przewozu osób lub rzeczy określonym środkiem transpor­tu natomiast na osobie zlecającej przewóz ciąży obowiązek zapłaty umówionego wynagro­dzenia za wykonanie przewozu. Obowiązki te statuowane zostały w przepisie art. 774. k.c.

Na podstawie bezspornego w części stanu faktycznego jak i poczynio­nych ustaleń faktycznych należało stwierdzić, że po­mię­dzy D. B. a P. (1) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością doszło w dniach za­równo 10 września 2013 r. jak i 29 października 2013 r. do zawar­cia umów przewozu międzynarodowego rzeczy, w wy­niku której zawarcia D. B. zobowiązała się przewieźć rzeczy zaś P. (1)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością zobowiązała się do zapłaty wynagrodzenia z tytułu wyko­nania umów przewozu rzeczy w kwotach odpowiednio 600,00 EURO w przy­pad­ku umowy przewozu z dnia 10 września 2013 r. i 530,00 EURO w przypad­ku umowy przewozu z dnia 29 października 2013 r.

W wyniku zawartej umowy przewozu z dnia 29 października 2013 r. po­wód w całości wykonał swe obo­wiązki, tj. przewiózł rzecz z jednego miejsca do drugiego, po czym ją wydał, czego nie można powiedzieć o stronie pozwanej. Umowa obligowała pozwaną spółkę do zapłaty wynagrodzenia w terminie wyni­kającym z faktury VAT, strona pozwana jednak nie uczyniła zadość w całości
w sposób nale­żyty swe­mu pod­stawowe­mu obowiązkowi. O ile bowiem prze­woźnik wy­wiązał się ze swych o­bo­wiązków w całości, to zlecający przewóz nie­należy­cie zrealizował ciążą­cy na nim obo­wią­zek, tj. zapłacił jedynie część wy­nagro­dzenia wynikającego z faktury VAT a uprzednio wskazanego w pisemnym zle­ceniu przewozu i ostatecznie umówionego. Czę­ściowo zatem P. (1)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością zobowiązania swe­go należy­cie nie wyko­nała, gdyż na chwilę wniesienia pozwu wobec uiszczania jedynie czę­ści wynagrodzenia w kwocie 1.042,59 zł doprowadziła do powstania zaległości w kwo­cie 1.689,52 zł.

Z drugiej jednak strony nie doszło do wykonania przez D. B. jako przewoźnika umowy przewozu zawartej w dniu 10 września 2013 r. w jej imie­niu przez jednego z jej pracowników. W zakresie zatem tej wcześniejszej umowy przewozu to powód nie wykonał swych obo­wiązków, tj. nie przewiózł umówionej rzeczy z jednego miejsca do drugiego, a co za tym idzie nie wydał jej odbiorcy. Umowa zawarta na podstawie pisemnego zlecenia przewozu z dnia 10 września 2013 r. obligowała powoda do przewiezienia okolonego ła­dunku
w terminie wynikającym z pisemnego zlecenia przewozu, powód jednak nie uczynił zadość w sposób nale­żyty swe­mu pod­stawowe­mu obowiązkowi. W tym zatem przypadku to przewoźnik nie wy­wiązał się ze swych o­bo­wiązków. D. B. zobowiązania swe­go należy­cie zatem nie wyko­nała, gdyż pojazdu pod załadunek nie podstawiła i umówionego ładunku nie przewiozła.

Nie spełniając w całości świadczenia z umowy przewozu z dnia 29 paź­dziernika 2013 r. do czego się zobowiązała poprzez zapłatę całego wynagro­dzenia z ty­tułu zawartej umowy przewozu strona pozwana P. (1) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sprzenie­wierzyła się nie tylko obo­wiązkowi zlecającego przewóz sformułowa­nemu w art. 774. § 1. k.c., tj. po­le­gającemu na zapłacie umó­wio­nego wynagrodzenia w umówionym terminie za­płaty ale i zasa­dzie leżącej u pod­walin prawa zo­bo­wiązań, zgodnie z którą pacta sunt servanda. Skoro bowiemP. (1)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością zdecydowała się zawrzeć umowę, w ramach której zleciła przewóz rzeczy – a rezultat umowy został osiągnięty, tj. rzecz przeznaczona do przewiezienia została przez przewoźnika dostarczona do umówionego miejsca odbioru i wydana, to obowiązana była również do spełnienia swego wzajem­nego świad­czenia pole­ga­ją­ce­go na zapła­cie przewoźnikowi umó­wionego wyna­grodzenia w terminie wynikającym z faktury VAT. Inne rozwiązanie w postaci braku terminowego spełnienia świadczenia z ty­tułu za­war­tej przez stronę po­zwaną umowy przewozu doprowadzi­łoby do zdestabili­zo­wa­nia pewności ob­ro­tu. Usankcjonowanie takiego stanu rze­czy spowodowało­by trudne do przyjęcia konse­kwencje. Brak przy tym dowodu, aby powód za­mierzał zwol­nić stronę po­zwaną z długu, skoro nie tylko wzywał ją do za­płaty, ale wskazy­wał również wy­sokość zobowiązania, osta­tecznie zaś wystąpił ze stosownym po­wódz­twem.
O tym natomiast, że wystę­pujący z po­zwem podmiot legitymo­wany był do do­cho­dzenia zapłaty pozostałej części wynagrodzenia należnego mu tytułem wy­ko­nania usługi przewozu rzeczy, przekonywała treść art. 774. § 1. k.c.

Z drugiej jednak strony te same rozważania należało odnieść do D. B. w przypadku umowy przewozu zawartej na podstawie pisemnego zlece­nia przewozu z dnia 10 września 2013 r. Nie spełniając swojego świadczenia
z umowy przewozu z dnia 10 września 2013 r. do którego się zobowiązała, po­przez przewóz umówionego ładunku z ty­tułu zawartej umowy przewozu powód­ka D. B. także sprzenie­wierzyła się nie tylko obowiązkowi zlecającego przewóz sformułowa­nemu w art. 774. § 1. k.c., tj. po­legającemu na przewiezie­niu w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa za wynagrodzeniem rzeczy ale i zasa­dzie leżącej u pod­walin prawa zo­bo­wiązań, zgodnie z którą pacta sunt servanda. Skoro bowiem D. B. zdecydowała się zawrzeć umowę, w ra­mach której przyjęła zobowiązanie przewozu rzeczy – a rzecz przeznaczona do przewiezienia oczekiwała na odbiór, to obowiązana była do spełnienia swego wzajemnego świad­czenia pole­ga­ją­ce­go na dostarczeniu do umówionego miej­sca odbioru i wydania przewożonej rzeczy w zamian za zapłatę wynagrodzenia. Inne rozwiązanie w postaci braku terminowego spełnienia świadczenia z ty­tułu za­war­tej przez powoda umowy przewozu doprowadzi­łoby do zdestabili­zo­wa­nia pewności obrotu. Usankcjonowanie takiego stanu rze­czy spowodowało­by trudne do przyjęcia konse­kwencje. Brak przy tym dowodu, aby strona pozwana za­mierzała zwol­nić powoda z długu, skoro sporządziła notę obciążeniową i przesłała pismo informujące o wystawieniu dokumentu obejmującego oświad­czenie o naliczeniu kary umownej naliczonej wobec braku spełnienia świadcze­nia przez powoda jako przewoźnika jak i o potrąceniu kwoty odpowiadającej naliczonej karze umownej z wierzytelnością D. B. z tytułu wynagrodze­nia za wykonanie później zawartej pomiędzy stronami umowy przewozu.

Wracając do zobowiązania wynikającego z umowy przewozu z dnia 29 października 2013 r. należało zaznaczyć, że (...) spółka z ograni­czoną odpowiedzialnością do prawda nie uczyniła użytku z uprawnień z tytułu umowy przewozu zawartej tego dnia, z których skorzystanie pozwoliłyby uznać, że nie po­padła w zwłokę ze spełnieniem swego świadczenia wzajemnego, to jednak podniosła zarzut złożenia uprzednio oświadczenia o potrąceniu swojej wierzytelności z tytułu niewykonania umowy przewozu z dnia 10 września 2013 r. przez D. B. z wierzytelnością przewoźnika z tytułu umowy przewozu
z dnia 29 października 2013 r.

Przytoczony wyżej in extenso przepis art. 471. k.c. normuje zasadę odpo­wiedzialności dłużnika z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zo­bowiązania zwanej odpowiedzialnością kontraktową. Odpowiedzialność sta­tuowa­na art. 471. k.c. uzależniona została od zaistnienia kumulatywnie kilku przesła­nek a mianowicie niewykonania zobowiązania bądź też nienależytego wykona­nia zobowiązania, szkody powstałej w wyniku niewykonania bądź też nie­nale­żytego wykonania zobowiązania, związku przyczynowego pomiędzy nie­wykona­niem bądź też nienależytym wykonaniem zobowiązania a szkodą oraz winy dłużnika.

Ciężar udowodnienia zaistnienia trzech spośród czterech przesłanek odpo­wiedzialności powszechnie zwanej kontraktową spoczywa na wierzycielu. Na­wet jednak ich udowodnienie nie gwarantuje definitywnego przypisania od­powiedzialności dłużnika z tego tytułu. Po stronie dłużnika bowiem zgodnie
z brzmieniem części końcowej art. 471. k.c. ( verba legis art. 471. in fine k.c.: „…chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem oko­liczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi”) istnieje możliwość egzoneracji, tj. wykazania, że nie ponosi on odpowiedzialności za niewykonanie bądź też nienależyte wykonanie zobowiązania w szczególności poprzez przed­stawienie o­ko­liczności, z których wynikać będzie, że niewykonanie bądź też nienależyte wy­konanie zobowiązania było następstwem sytuacji, za którą nie ponosi odpowiedzialności.

Fakt braku zapłaty przez P. (1)spółkę z ograniczoną odpo­wiedzialnością D. B. środ­ków pie­nięż­nych tytułem wynagrodzenia
w ter­minie wynikają­cym z umowy przewozu i faktury VAT wystawionej w związku z przewozem rzeczy zgodnie z umową przewozu z dnia 29 październi­ka 2013 r. do­prowa­dził do konkluzji, że zlecający przewóz popadł względem przewoźnika w zwłokę w wykonaniu zobowiązania z u­mowy przewozu za­wartej
z D. B.. Wniosek taki naka­zywało przy­jąć brzmienie art. 471. k.c. D. B. nie otrzymała w całości środ­ków pie­niężnych od P. (1)spółki
z ograniczoną odpowiedzialnością w takim terminie, jaki został ustalony w u­mo­wie przewozu a podanym w faktu­rze VAT. Jeśli zatem po­mimo ist­nienia u­mowy przewozu i obo­wiązku zapłaty umówionego wynagrodzenia zlecający przewóz go nie płaci w całości w odpowiednim terminie, to jako dłużnik przewoźnika z te­go tytułu popa­da co najmniej w opóź­nienie i po­woduje po­wstanie szkody w mie­niu przewoźnika, którego majątek nie po­większa się na skutek braku fizycznego uzy­skania środków pieniężnych w umówionej wysokości w od­powiednim termi­nie zapłaty. Nie­należytym wykonaniem zobowią­zania pozo­stawał zatem sam stan zwłoki P. (1)spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w wyko­naniu zo­bowią­zania z zawartej umowy przewozu sprowadzającego się do za­pła­ty w cało­ści i w terminie wynagrodzenia. Dłużnik zaś do­puszcza się zwłoki, gdy nie spełnia świadczenia w ter­minie, a je­żeli termin nie jest oznaczony, gdy nie spełnia świadczenia nie­zwłocznie po wezwaniu przez wierzyciela, przy czym nie doty­czy to wypadku, gdy opóźnienie w spełnieniu świadczenia jest następstwem o­koliczności, za które dłużnik od­po­wiedzialności nie ponosi (art. 476. k.c.). Oko­liczność ta zaś oznaczała, że dłużnik nie wykonał zobowią­zania w tej części z przyczyn leżą­cych po jego stronie, zaś wniosek taki nakazywała przyjąć treść art. 471. k.c. w zw. z art. 476. k.c. Do­mniemania prawne statuow­ane po­woła­nymi przepisami art. 471. k.c. i art. 476. k.c. obcią­żały dłużnika oraz nakazywały przyjąć, że nie dotrzy­mując terminu zapłaty pozo­stawał w zwło­ce nie zaś w o­późnieniu.

Także jednak brak spełnienia przez D. B. swego świadczenia
z tytułu u­mowy przewozu z dnia 10 września 2013 r. poprzez brak podstawienia pojazdu do załadowania umówionego towaru do­prowa­dził do konkluzji, że przewoźnik przyjmujący do wykonania usługę przewozu popadł względem skła­dającego zamówienie na wykonanie usługi przewozu w zwłokę w wykonaniu zobowiązania z u­mowy przewozu za­wartej z P. (1)spółką z ograni­czoną odpowiedzialnością. Wniosek taki naka­zywało przy­jąć brzmienie art. 471. k.c. (...) nie uzyskała świadczenia niepieniężnego ze stronyD. B.w postaci przewozu przesyłki w takim terminie, jaki został ustalony w u­mowie przewozu a podanym w pisemnym zleceniu ani nawet następnego dnia. Jeśli zatem po­mimo ist­nienia umowy przewozu i obo­wiązku wykonania prze­wozu przyjmujący przewóz do wykonania w rzeczywistości go nie wykonuje
w odpowiednim terminie, to jako dłużnik zlecającego przewóz z tego tytułu po­pa­da co najmniej w opóź­nienie i po­woduje po­wstanie szkody w mieniu dające­go zlecenie, którego majątek nie po­większa się na skutek braku fizycznego uzy­skania środków pieniężnych od swojego dalszego kontrahenta w umówionej wysokości. Nie­należytym wykonaniem zobowią­zania z umowy przewozu z dnia 10 września 2013 r. pozo­stawał zatem sam stan zwłoki D. B. w wyko­naniu zo­bowią­zania z zawartej umowy przewozu sprowadzającego się do pod­stawienia pojazdu i przewiezienia przesyłki w terminie wynikającym z umowy przewozu. Dłużnik zaś do­puszcza się zwłoki, gdy nie spełnia świadczenia w ter­minie, a je­żeli termin nie jest oznaczony, gdy nie spełnia świadczenia nie­zwłocznie po wezwaniu przez wierzyciela, przy czym nie doty­czy to wypadku, gdy opóźnienie w spełnieniu świadczenia jest następstwem o­koliczności, za które dłużnik od­po­wiedzialności nie ponosi (art. 476. k.c.). Oko­liczność ta zaś oznaczała, że dłuż­nik nie wykonał zobowią­zania w tej części z przyczyn leżą­cych po jego stronie, zaś wniosek taki nakazywała przyjąć treść art. 471. k.c.
w zw. z art. 476. k.c. Do­mniemania prawne statuowane po­woła­nymi przepisami art. 471. k.c. i art. 476. k.c. obcią­żały dłużnika oraz nakazywały przyjąć, że nie dotrzy­mując ter­minu zapłaty pozo­stawał w zwło­ce nie zaś w o­późnieniu. Zgod­nie z przy tym z treścią art. 17. ust. 3. Konwencji o Umowie Międzynarodowego Przewozu Drogowego Towarów (CMR) przewoźnik nie mógł powoływać się dla zwolnienia się od odpowiedzialności na wady pojazdu, którym zamierzał posłu­żyć się dla wykonania przewozu. Tym samym awaria pojazdu D. B.
w żaden spo­sób nie mogła zwolnić jej od odpowiedzialności z tytułu niewyko­nania umowy przewozu z dnia 10 września 2013 r.

W świetle powyższych rozważań w tym miejscu zwrócić należało uwagę na przedstawione przez pełnomocnika powoda już przy pozwie odpisy doku­men­tów w postaci noty obciążeniowej z dnia 16 września 2013 r. oraz pisem­nej kompensaty rozrachunków obejmującej oświadczenie woli o potrące­niu wza­jemnych wierzytelności stron z tytułu części wynagrodzenia D. B. w kwo­cie 1.689,52 zł za przewóz wykonany na podstawie zlecenia z dnia 29 paź­dziernika 2013 r. oraz z tytułu wierzytelności P. (1)spółki z ogra­ni­czoną odpowiedzialnością w kwocie 1.689,52 zł za brak wykonania umowy przewozu przez D. B. na podstawie pisemnego zlecenia z dnia 10 wrze­śnia 2013 r. W odpisie dokumentu z dnia 27 stycznia 2014 r. wskazano, iż po­trąceniu uległa wierzytelność przysługująca D. B. w kwocie 1.689,52 zł tytułem części wynagrodzenia z wierzytelnością z tytułu kary umownej za nie­wykonanie umowy przewozu w kwocie 1.689,52 zł. W wyniku dokonanego po­trącenia wierzytelności uległy całkowitemu umorzeniu.

Przepis art. 498. k.c. stanowi, że gdy dwie osoby są jednocześnie wzglę­dem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wie­rzytelność z wierzytelnością drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelno­ści są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku,
a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. Pierwszą przesłankę, która wymienia po­wyższy przepis jest wzajemność wierzytelności. Przesłankę wzajemności wie­rzytelności, albo inaczej tożsamości stron, pojmuje się na gruncie instytucji po­trącenia jako sytuację, w której dana osoba jest wierzycielem i równocześnie dłużnikiem innej osoby i vice versa, a więc gdy między tymi osobami występują wierzytelności, które można określić jako przeciwstawne albo krzyżujące się.

W myśl art. 499. k.c. potrącenia dokonywa się przez oświadczenie zło­żone drugiej stronie. Oświadczenie ma moc wsteczną od chwili, kiedy potrące­nie stało się możliwe.

W myśl art. 483. §. 1 k.c. można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna).

Zgodnie natomiast z treścią art. 484. § 1. k.c. w razie niewykonania lub nienależytego wy­konania zobowiązania kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości bez względu na wysokość poniesio­nej szkody, przy czym żądanie odszkodowania przenoszącego wysokość za­strzeżonej kary nie jest dopuszczalne, chyba że strony inaczej postanowiły.

Kara umowna uregulowana art. 483. k.c. jest dodatkowym zastrzeżeniem umownym ( verba legis art. 483. § 1. k.c.: „można zastrzec w umowie”), zgodnie
z którym w przypadku niewykonania umowy bądź też jej nienależytego wyko­nania naprawienie szkody może nastąpić przez zapłatę określonej sumy pie­niężnej. Kara umowna pozostaje zatem sui generis sankcją cywilnoprawną
( vide: T. Wiśniewski, „Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga trzecia. Zobo­wiązania”, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 2001, wydanie 3 zmienione, pod red. G. Bieńka, tom 1, s. 543, teza 1) i obowiązuje tylko wówczas, gdy zo­stała zastrzeżona w umowie (tak W. Popiołek, „Kodeks cywilny. Komentarz do artykułów 450 – 1088. Tom II”, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2009, 5. wydanie, pod red. K. Pietrzykowskiego, tom II, s. 76, nb 1).

Przesłanki odpowiedzialności z tytułu zastrzeżenia kary umownej są
w zasadzie analogiczne jak przesłanki statuujące odpowiedzialność kontrak­to­wą dłużnika w sytuacji niewykonania bądź też nienależytego wykonania umowy. Potwierdził to również Sąd Najwyższy stwierdzając, że „kara umowna przewi­dziana w art. 483 k.c. stanowi odszkodowanie umowne i jak każde od­szko­do­wa­nie przysługuje na zasadzie winy. Od odszkodowania sensu stricto kara u­mow­na różni się tylko tym, że należy się bez względu na wysokość szkody (art. 484 § 1 k.c.), jeżeli chodzi natomiast o podstawy odpowiedzialno­ści, ustawo­daw­ca nie wprowadził w tym zakresie zasad odrębnych. Zobowią­zany do za­pła­ty kary umownej może więc bronić się zarzutem – podobnie jak każdy dłużnik zobowiązany do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania – że niewykonanie lub nienależyte wy­kona­nie jest na­stępstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi (art. 471 k.c.)” (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 20 marca 1968 r., sygn. akt II CR 419/67, nie publ., LEX nr 6299).

Przemawia za tym przede wszystkim wykładnia systemowa przepisów nor­mujących instytucję kary umownej, które zostały usytuowane w dziale II ty­tułu VII księgi trzeciej kodeksu cywilnego zatytułowanego „skutki niewykonania zobowiązań”. Lokalizacja normy art. 483. k.c. wśród przepisów regulujących kwestię odpowiedzialności w przypadku niewykonania bądź też nienależytego wykonania zobowiązań uzasadnia stanowisko, że przesłanki odpowiedzialności z tytułu niewykonania czy też nienależytego wykonania zobowiązań skutkujące obowiązkiem zapłaty kary umownej przynajmniej częściowo pozostają analo­giczne do przesłanek warunkujących odpowiedzialność kontraktową.

Nie było przy tym żadnych przeszkód, aby obowiązek zapłaty kary u­mow­nej został zastrzeżony w umowie o przewóz w zakresie dotyczącym niewy­ko­nania zobowiązania przez przewoźnika, co miało miejsce w przed­miotowym przypadku, skoro świadczenie powoda jako przewoźnika z tytułu umowy prze­wozu miało cha­rakter niepieniężny, a to spełniało warunek statuuowany w art. 483. § 1. k.c. ( verba legis: „naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepienięż­nego”). Obowiązek przewoź­nika wynikający z umowy przewozu zawartej w oparciu o zlecenie z dnia 10 września 2013 r. sprowadzał się bowiem do obo­wiązku spełnienia świadczenia przez przewiezienie określonej przesyłki na trasie wskazanej w pisemnym zle­ceniu.

Skoro więc niewykonanie przez powódkę D. B. zobo­wiązania umownego wynikającego z umowy przewozu zostało wykazane, to wyjaśnić należało, czy zaistniała oko­liczność uni­cestwiająca roszczenie strony pozwanej.

Wbrew twierdzeniom powoda nie stanowił takiej okoliczności fakt braku po stronie P. (1)spółki z ograniczoną odpowiedzialnością szkody
z tytułu niewykonania przez powoda umowy przewozu z dnia 10 września 2013 r. Jak bo­wiem wynikało z brzmienia art. 484. § 1. zd. I. in prin­cipio k.c. kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej wysokości bez względu na wysokość poniesionej szkody. Oznacza to, że wierzyciel zwolniony jest z obo­wiązku do­wodzenia istnienia i wysokości szkody (tak W. Popiołek, powołany już wyżej „Kodeks cywilny. Komentarz do artykułów 450 – 1088. Tom II”, s. 80, nb 2).

Co więcej dłużnik nie może zwolnić się z obowiązku zapłaty zastrzeżonej kary umownej nawet w sytuacji, gdy wykaże, że wierzyciel nie poniósł szkody, skoro już sam fakt niewykonania zobowiązania co do zasady stanowi narusze­nie jego interesów majątkowych ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 02 czerw­ca 1970 r., sygn. akt II CR 167/70, publ. OSNC 1970 r., nr 11, poz. 214; uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 07 lutego 1975 r., sygn. akt III CRN 406/74, publ. OSNC 1976 r., nr 2, poz. 34; uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 20 maja 1980 r., sygn. akt I CR 229/80, publ. OSNC 1980 r., nr 12, poz. 243; W. Popiołek, powołany już wyżej „Kodeks cywilny. Komen­tarz do artykułów 450 – 1088. Tom II”, s. 80, nb 3).

Jakkolwiek stanowisko co do znaczenia zaistnienia szkody dla kwestii obowiązku zapłaty kary umownej nie było prezentowane jednolicie w orzecz­nic­twie Sądu Najwyższego ( vide: powołane już wyżej wyroki Sądu Najwyższego
z dnia 02 czerwca 1970 r., sygn. akt II CR 167/70; z dnia 07 lutego 1975 r., sygn. akt III CRN 406/74; z dnia 20 maja 1980 r., sygn. akt I CR 229/80 oraz uzasad­nienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 14 lipca 1976 r., sygn. akt I CR 221/76, publ. OSNC 1977 r., nr 4, poz. 76; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 lu­tego 2003 r., sygn. akt II CKN 1158/00, nie publ.; wyrok Sądu Najwyższego
z dnia 13 czerwca 2003 r., sygn. akt III CKN 50/01, nie publ.; wyrok Sądu Naj­wyższego z dnia 17 czerwca 2003 r., sygn. akt III CKN 122/01, nie publ.) oraz
w pi­śmien­nictwie ( vide: W. Popiołek, powołany już wyżej „Kodeks cywilny. Ko­mentarz do artykułów 450 – 1088. Tom II”, s. 80, nb 3; T. Wiśniewski, Powołany już wyżej „Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga trzecia. Zobowiązania”, tom 1, ss. 545 – 546, teza 1), to jed­nak jakiekolwiek wątpliwości w tej materii należało uznać za rozstrzygnięte na rzecz stanowiska, zgodnie z którym brak szkody po stronie wierzyciela w przy­padku niewykonania bądź też nie­na­le­ży­te­go wykonania zobowiązania w sytu­acji gdy zastrzeżono karę umowną, nie pro­wadzi do zwolnienia dłużnika z obowiązku jej zapłaty a pogląd ten za utrwalony w judykaturze Sądu Najwyż­szego. Świadczy o tym ostatnie z orzeczeń, w któ­rym Sąd Najwyższy zdecydo­wanie opowiedział się za poglądem sprowadzają­cym się do stwierdzenia, że „zastrzeżenie kary umownej na wypadek niewyko­nania lub nienależytego wy­konania zobowiązania nie zwalnia dłużnika z o­bo­wiązku jej zapłaty w razie wy­kazania, że wierzyciel nie poniósł szkody” (tak Sąd Najwyższy w uchwale sied­miu sędziów z dnia 06 listopada 2003 r., sygn. akt III CZP 61/03, publ. OSNC 2004 r., nr 5, poz. 69).

„Niezbędną przesłanką dochodzenia zapłaty kary umownej jest tylko ta­kie niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, za które dłużnik po­no­si odpowiedzialność. Wskazuje na to brzmienie art. 483 § 1 i 484 § 1 k.c.
w zestawieniu z ogólną zasadą wyrażoną w art. 471 k.c., która ocenia skutki niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązań od tego, czy są one następstwem okoliczności, za które dłużnik ponosi odpowiedzialność” (tak Sąd Najwyższy w uzasadnieniu powołanego już wyżej wyroku z dnia 02 czerwca 1970 r., sygn. akt II CR 167/70). Powód, co wyżej już podniesiono, nie wyka­zał jednak, aby niewykonanie umowy przewozu na podstawie pisemnego zlecenia z dnia 10 września 2013 r. i brak spełnienia świadczenia przez przewoźnika zostało spowo­dowane okolicznościami, za które nie ponosił odpowiedzialności. W związku z powyższym – wobec braku wykazania, iż niewykonanie umowy przewozu nie było następstwem okoliczności, za które odpowiedzialności nie ponosiła D. B. – twierdzenia powoda w świetle art. 6. k.c. i art. 232. k.p.c. musiały zostać ocenione negatywnie przez sąd i pociągnąć za sobą sku­tek w postaci oddalenia powództwa o zapłatę kwoty 1.689,52 zł wobec potrące­nia z tą wierzytelnością wierzytelności strony pozwanej powstałej z tytułu kary umownej. Skoro zatem okoliczności ekskulpujących powoda sąd nie stwierdził, co aktualizowało roszczenie strony powodowej z tytułu kary umownej i upraw­nienie do potrącenia powstałej z tego tytułu wierzytelności, to powództwo zo­stało oddalone.

Zważywszy na powołane przepisy jak i treść oświadczenia woli złożo­nego w piśmie obejmującym oświadczenie o potrąceniu wierzytelności sporzą­dzo­nym dnia 27 stycznia 2014 r. uznać należało, że oświadczenie strony pozwa­nej o potrąceniu wywołało skutek taki, że doprowadziło do wygaśnię­cia wierzytelności powoda, której stwierdzania i zasądzenia domagała się w tym postępowaniu D. B.. Osoba, która złożyła to oświadczenia w imieniu strony pozwanej dysponował pełnomocnictwem do złożenia takiego oświadcze­nia
w jej imieniu. Oświadczenie strony pozwanej z dnia 27 stycznia 2014 r. w spo­sób dostateczny wskazywało jej wierzytel­ność, gdyż w jego treści podany został dokument w postaci noty obciążeniowej, który ucieleśniał kwotę przed­stawionej do potrącenia wierzytelności, a także wysokość tej wierzytelności jak i wierzy­telności, z którą potrącona została wierzytelność P. (1)spółki z ogra­niczoną odpowiedzialnością. Tym samym oświadczenie woli P. (1)spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w wystarczający sposób identyfi­kowa­ło jej wierzytelność oraz wierzytelność powoda. Jak zaś wynikało ze stano­wiska sądów powszechnych „przewidziane w art. 499 k.c. oświadczenie o po­trąceniu ma charakter konstytutywny, bez niego – mimo spełnienia ustawowych przesła­nek potrącenia (art. 498 § 1 k.c.) – nie dojdzie bowiem do wzajemnego umo­rzenia wierzytelności. Oświadczenie to staje się skuteczne dopiero z chwilą, gdy doszło do wierzyciela wzajemnego w taki sposób, że mógł się on zapoznać z jego treścią (art. 61 k.c.). Ponadto wspomniane oświadczenie, które nie wy­maga zachowania szczególnej formy, powinno być złożone w sposób, który w dostatecznym stopniu ujawnia jego treść” (tak Sąd Apelacyjny w Po­znaniu
w wyroku z dnia 05 marca 2014 r., sygn. akt I ACa 1268/13, nie publ., LEX nr 1439256). Potwierdził to stanowisko Sąd Najwyższy stwierdzając, że „przewi­dziane w art. 499 k.c. oświadczenie o potrąceniu ma charakter konstytutyw­ny, bez niego – mimo spełnienia ustawowych przesłanek potrącenia (art. 498 § 1 k.c.) – nie dojdzie bowiem do wzajemnego umorzenia wierzytelno­ści. Oświad­czenie to staje się skuteczne dopiero z chwilą, gdy doszło do wie­rzyciela wza­jemnego w taki sposób, że mógł się on zapoznać z jego treścią (art. 61 k.c.). Ponadto wspomniane oświadczenie, które nie wymaga zachowania szczególnej formy, powinno być złożone w sposób, który w dostatecznym stop­niu ujawnia jego treść” (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 14 lutego 2013 r., sygn. akt II CSK 292/12, nie publ., LEX nr 1318346).

Wobec zatem skutecznego potrącenia wzajemnej wierzytelności P. (1)spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, do czego doszło jeszcze przed wniesieniem pozwu a odpowiadającej wysokości wierzytelności, której stwierdzenia i zasądzenia domagała się D. B., powództwo należało od­dalić.

Z uwagi na to, że sąd oddalił powództwo w całości, zdecydował – postępu­jąc w myśl dyrektywy odpowiedzialności za wynik pro­cesu – włożyć na powoda obowiązek poniesienia wszystkich kosztów procesu.

Na koszty procesu, które w sumie wyniosły 1.264,00 zł, składały się opłata od pozwu w kwocie 30,00 zł (pokwitowanie na okładce akt, k. 8) oraz wynagrodzenia pro­fesjonalnych pełnomocników stron określone we­dług stawki mini­malnej obliczonej od warto­ści przedmiotu sprawy, tj. w kwotach po 600,00 zł
a tak­że koszty opłaty skar­bo­wej od odpisów dokumentów stwier­dzających usta­no­wienie zawodowych pełno­mocników procesowych stron w kwotach po 17,00 zł (k. 6 – 7, k. 51 – 52).

Powstania innych kosztów postępowania żadna ze stron nie wykazała
i ich zasądzenia nie żądała.

Sąd postanowił obciążyć powoda całością kosztów procesu w łącznej kwocie 1.264,00 zł związanych z wnie­sieniem pozwu przez profesjo­nalnego peł­nomocnika powoda oraz wnie­sieniem sprzeciwu przez za­wodo­wego peł­no­mocnika strony pozwanej oraz zasądzić od powoda na rzecz strony pozwanej kwotę 617,00 zł tytu­łem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Koszty pro­cesu zasądzone na rzecz strony pozwanej o­bej­mowa­ły zatem koszty związane z zastępstwem procesowym przez zawodo­wego peł­nomoc­ni­ka, tj. kosz­ty wyna­grodzenia pełnomocnika oraz opłaty skar­bo­wej od odpisu dokumentu peł­no­mocnictwa pro­ce­sowego.

Jednocze­śnie kwota 1.264,00 zł wska­zana wyżej od­powiadająca całości kosztów postępowania stanowiła na zasa­dzie unifikacji i koncentracji kosztów po­stę­powa­nia wyraz rozstrzygnięcia o ca­łości kosztów procesu. Wynikało to wprost z zasady unifikacji i zasady koncentracji kosztów postępowania wyrażo­nej w art. 108. § 1. k.p.c.

Wyżej wskazane względy zdecydowały o tym, że orzeczono jak w sen­tencji, uznając powództwo na pod­stawie art. 774. k.c. i art. 353 ¹. k.c. oraz art. 477. § 1. k.c. i art. 476. k.c. w zw. z art. 471. k.c. oraz art. 498. k.c. i art. 499. k.c. jak i w o­parciu o art. 6. k.c. w zw. z art. 232. k.p.c., a także na pod­stawie pozostałych po­wołanych w uza­sadnieniu przepisów w całości za bezza­sadne.

O kosztach orzeczono po myśli art. 98. § 1. i § 3. k.p.c. w zw. z art. 108. § 1. k.p.c. oraz art. 109. § 1. k.p.c. jak i na podstawie art. 28. pkt 1) ustawy
z dnia 28 lipca 2005 r. o kosz­tach sądowych w sprawach cywil­nych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r., poz. 1025 z późn. zm.) oraz w oparciu o § 6. pkt 3) w zw. z § 2. ust. 2. zd. I. roz­porządze­nia Ministra Spra­wiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynno­ści rad­ców prawnych oraz pono­sze­nia przez Skarb Państwa kosztów po­mocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustano­wio­nego z u­rzędu (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r., poz. 490 z późn. zm.) jak i w oparciu o § 6. pkt 3) w zw. z § 2. ust. 2. zd. I. roz­porządze­nia Ministra Spra­wie­dliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynno­ści adwokac­kie oraz pono­sze­nia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej po­mocy praw­nej u­dzie­lo­nej z u­rzędu (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r., poz. 461 z późn. zm.)
a także art. 1. ust. 1. pkt 2) ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbo­wej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r., poz. 783 z późn. zm.).

SSR Michał Bień

Tarnów, dnia 11 stycznia 2016 r.