Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 czerwca 2015 r.

Sąd Rejonowy w Tarnowie – Wydział V Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący SSR Michał Bień

Protokolant starszy sekretarz sądowy Urszula Bajorek

po rozpoznaniu w dniu 09 czerwca 2015 r. w Tarnowie

sprawy z powództwa W. S. (1) prowadzącego działalność gospodar­czą pod firmą (...)

przeciwko W. K. (1) prowadzącemu działalność gospodarczą pod firmą (...)

o zapłatę kwoty 74.533,71 (słownie: siedemdziesiąt cztery tysięcy pięćset trzy­dzieści trzy złote siedemdziesiąt jeden groszy) zł wraz z odsetkami ustawowymi

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powoda W. S. (1)na rzecz pozwanego W. K. (1)kwotę 3.617,00 (słownie: trzy tysiące sześćset siedemnaście) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

III.  obciąża Skarb Państwa częścią kosztów postępowania w kwocie 3.727,00 (słownie: trzy tysiące siedemset dwadzieścia siedem) zł.

SSR Michał Bień

sygn. akt V GC 129/14

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Rejonowego w Tarnowie
z dnia 22 czerwca 2015 r.

I

Powód W. S. (1) prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...) w pozwie wniesionym w postępowaniu upominawczym w dniu 28 stycznia 2014 r. (data oddania prze­syłki w placówce pocz­towej operatora pocztowego obowiązanego do świadcze­nia usług po­wszechnych) skierowanym przeciwko W. K. (1) prowadzącemu działalność gospodarczą pod firmą (...)­ (...) domagał się zasądzenia na jego rzecz kwoty 74.533,71 (słownie: sie­demdziesiąt cztery tysiące pięćset trzydzieści trzy złote siedemdziesiąt jeden groszy) zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od kwot 21.453,67 zł od dnia 08 października 2013 r. do dnia zapłaty, 22.596,95 zł od dnia 22 października 2013 r. do dnia zapłaty i 30.483,09 zł od dnia 22 października 2013 r. do dnia zapłaty oraz zasądzenia zwrotu kosztów procesu według norm prawem przepi­sanych.

Na uzasadnienie pozwu powód podniósł, że strony łączyła stała współ­praca. Zawierając umowy i określając łączące ich relacje gospodarcze strony układały stosunek prawny według swego uznania, tak, że jego treść i cel wspól­nie dobrane i określone odpowiadały relacjom i naturze stosunków gospodar­czych panujących w branży, w której strony kooperowały. Strony pozostając
w stałych stosunkach gospodarczych oraz mając doświadczenie w związku
z wykonanymi pomiędzy sobą transakcjami ustalały pomiędzy sobą na poziomie relacji biznesowych sposoby dostaw, płatności itp. układając stosunek prawno – gospodarczy pod łączące ich relacje biznesowe.

W. S. (1) wskazał, iż zgodnie z umową dokonał zakupu ko­niecznych materiałów od firmy (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialno­ścią, które zostały dostarczone przez firmę (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością pozwanemu na teren budowy (...) w T.. Towar został przez pozwanego odebrany i wykorzy­stany do realizacji inwestycji rozbudowy (...)w T. dla potrzeb tworzenia (...).

Powód naprowadził, że zgodnie z umową dostarczył towar w sposób nale­żyty w umówionym przez strony terminie, a pozwany nie miał zastrzeżeń do jakości dostarczonego towaru, sposobu ani terminu jego dostarczenia. W. K. (1)skonsumował towar dostarczony przez powoda i otrzymał swoje wynagrodzenie od kooperanta (...) spółki z ograniczoną odpowie­dzialnością. Usługa pozwanego względem (...) spółki z ograniczoną od­powiedzialnością w pełnym zakresie została wykonana bez zastrzeżeń z wyko­rzystaniem towarów dostarczonych przez powoda.

W. S. (1) podniósł, że za wykonaną usługę wystawił pozwa­nemu następujące faktury VAT:

- fakturę VAT nr (...) z dnia 30 września 2013 r. na kwotę 21.453,67 zł z terminem płatności określonym na dzień 07 października 2013 r.,

- fakturę VAT nr (...) z dnia 14 października 2013 r. na kwotę 22.596,95 zł z terminem płatności określonym na dzień 21 października 2013 r.,

- fakturę VAT nr (...) z dnia 14 października 2013 r. na kwotę 30.483,09 zł z terminem płatności określonym na dzień 21 października 2013 r.

Powód stwierdził, że pozwany odebrał wszystkie wystawione przez po­woda faktury VAT, lecz mimo upływu terminu płatności pozwany nie dokonał zapłaty. W związku z brakiem zapłaty wyżej wskazanych faktur w terminie, po­wód wezwał pozwanego wielokrotnie do zapłaty zaległych należności. W dniu 29 października 2013 r. powód wysłał do pozwanego wezwanie do zapłaty
z faktury VAT nr (...), które zostało odebrane przez pozwanego w dniu 30 października 2013 r., zaś w dniu 08 listopada 2013 r. powód wysłał wezwa­nie do zapłaty wynikające z faktury VAT nr (...) oraz z faktury VAT nr (...), które zostały doręczone pozwanemu w dniu 12 listopada 2013 r. W. K. (1) do dnia wniesienia powództwa nie dokonał zapłaty należno­ści wynikających w wyżej wymienionych faktur VAT (k. 2 – 5).

Na podstawie odpisów dokumentów dołączonych do pozwu oraz twier­dzeń zawartych w pozwie Sąd Rejonowy w Tarnowie Wydział V Gospodarczy w dniu 31 stycznia 2014 r. wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, którym nakazał pozwanemu W. K. (1) prowadzącemu działal­ność gospodarczą pod firmą (...) aby zapłacił na rzecz powoda W. S. (1) prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) kwotę 74.533,71 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwot 21.453,67 zł od dnia 08 paź­dziernika 2013 r. do dnia zapłaty, 22.596,95 zł od dnia 22 października 2013 r. do dnia zapłaty i 30.483,09 zł od dnia 22 października 2013 r. do dnia zapłaty
w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia nakazu, albo wniósł w tymże ter­minie zarzuty (k. 68).

W dniu 21 lutego 2014 r. (data oddania przesyłki w placówce pocz­towej operatora pocztowego obowiązanego do świadczenia usług po­wszechnych) pozwany wniósł sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty zaskarżając go w ca­łości i wnosząc o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego radcy prawnego według norm przepisanych.

Pozwany podniósł, że pomiędzy stronami została zawarta w dniu 07 czerwca 2012 r. umowa nr (...) na wykonanie prac brukarskich. Była to jedyna umowa łącząca powoda z pozwanym. W. K. (1) zarzucił, że powód wskazał na inną umowę zawartą w dniu 03 czerwca 2012 r., jednakże nie dołączył jej do pozwu.

W. K. (1) podał, że w ramach umowy z dnia 07 czerwca 2012 r. nr (...)powód jako wykonawca zobowiązał się do wykonania i oddania zamawiającemu czyli pozwanemu robót drogowych na budowie (...) w T., a strony ustaliły sposób przeprowa­dzenia prac polegający na tym, że powód nabędzie materiały budowlane po­trzebne do przeprowadzenia prac. Strony w umowie ustaliły wysokość wyna­grodzenia za poszczególne prace, zaś cena wskazana w umowie za wykonanie określonych robót obejmowała zarówno cenę zakupu materiałów budowlanych niezbędnych do przeprowadzenia prac oraz wynagrodzenie za pracę. W dniu 23 sierpnia 2012 r. strony podpisały bez zastrzeżeń protokół odbioru robót ob­jętych umową. W protokole tym wskazano kwotę należną powodowi za wykonane prace, tj. kwotę 65.000,00 zł „netto”.

Pozwany naprowadził, że konsekwencją podpisania protokołu odbioru robót było wystawienie przez powoda faktury VAT z dnia 23 sierpnia 2012 r. nr (...)na kwotę 65.000,00 zł „netto”, która została powiększona o należny podatek VAT co dało kwotę 79.950,00 zł. W. K. (1) uiścił całą kwotę objętą fakturą VAT nr (...) z dnia 23 sierpnia 2012 r. przelewem na ra­chunek bankowy powoda wskazany na fakturze VAT. Dalej pozwany wskazał, że zgodnie z życzeniem powoda kwota ta została uiszczona w trzech tran­szach, pierwsza w kwocie 35.000,00 zł została uiszczona na rachunek powoda w dniu 30 sierpnia 2012 r., druga w kwocie 40.952,50 zł została uiszczona na rachunek powoda w dniu 31 sierpnia 2012 r. a trzecia w kwocie 3.997,50 zł została uiszczona w dniu 31 sierpnia 2012 r. również na rachunek bankowy powoda – wobec tego pozwany uiścił całe należne powodowi wynagrodzenie wynikające z łączącego strony stosunku prawnego.

W. K. (1) stwierdził, że powód w sposób zupełnie bezpod­stawny wystawił faktury VAT dołączone do pozwu, których zapłaty się domagał, a wobec spełnienia zobowiązania przez pozwanego nie istniało jakiekolwiek inne zobowiązanie pozwanego wobec powoda, brak było jakiegokolwiek łączą­cego strony stosunku prawnego stanowiącego podstawę do wystawienia do­chodzonych faktur VAT, zaś po podpisaniu protokołu z dnia 23 sierpnia 2012 r. strony nie współpracowały ze sobą tak więc zupełnie niezrozumiałe było wy­stawienie po ponad rok później faktur VAT wobec pozwanego. Pozwany za­przeczył, aby zlecał powodowi zakup i dostawę materiałów budowlanych ponad obowiązującą strony umowę z dnia 07 czerwca 2012 r. nr (...). Pozwany zaprzeczył także, aby odbierał zakupione przez powoda w firmie (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością materiały budowlane.

Pozwany naprowadził, że powód być może zamawiał materiały budowla­ne od firmy (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, jednakże materiały te były przez niego wykorzystywane do wykonania umowy, a powód otrzymał od pozwanego wynagrodzenie za świadczenie polegające m. in. na wykonaniu określonych robót drogowych, w skład którego wchodziła również zapłata za nabycie koniecznych materiałów budowlanych. Twierdzenia powoda jakoby strony łączyła inna umowa, której przedmiotem miałby być zakup i do­sta­wa przez powoda na rzecz pozwanego materiałów budowlanych były nie­zgodne z rzeczywistością oraz w żaden sposób nieudowodnione. Twierdze­nia powoda w przedmiocie istnienia zobowiązania polegającego na zapłacie W. S. (1)kwoty tytułem zakupionego na zlecenie pozwanego mate­riału budowlane były całkowicie niewiarygodne. Na potwierdzenie tej tezy pozwany wskazał, iż współpraca stron przy budowie (...)w T. została zakończona w sierpniu 2012 r., zaś w dniu 23 sierpnia 2012 r. strony podpisały stosowny protokół odbioru robót, a pozwany niezwłocznie uiścił powodowi całe umówione i należne wyna­grodzenie. Powód zaś po ponad roku od zakończenia współpracy wystawił faktury VAT, tj. w dniu 30 września 2013 r. i 14 października 2013 r. i przesłał je do pozwanego wskazując jako formę zapłaty gotówkę, kiedy z ustawy o swobo­dzie działalności gospodarczej wynikał obowiązek dokonywania i przyjmowania płatności za pośrednictwem rachunku bankowego. Pozwany wskazał, że po otrzymaniu od powoda dochodzonych pozwem faktur VAT odmówił ich zapłaty i zwrócił je powodowi bez ich akceptacji oraz księgowania informując go, że faktury te są wystawione bezpodstawnie (k. 73 – 76).

W piśmie stanowiącym odpowiedź na sprzeciw wniesionym w dniu 19 marca 2014 r. (data oddania przesyłki w placówce pocz­towej operatora poczto­wego obowiązanego do świadczenia usług po­wszechnych) powód podtrzymał żądanie pozwu przecząc twierdzeniom pozwanego poza wyraźnie przyznanymi. W. S. (1) podtrzymał, że strony łączyła stała współpraca, w ramach której zawarli również umowę której przedmiotem był zakup i dostawa materia­łów budowlanych na rzecz i zlecenie pozwanego. Wskazano, że powód zgodnie z umową dokonał zakupu koniecznych materiałów od firmy (...) spółki
z ograniczoną odpowiedzialnością. Zakupiony przez powoda towar został do­starczony przez firmę (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. pozwanemu na teren budowy (...) w T.. Towar został przez pozwanego odebrany i wykorzystany do realizacji inwestycji rozbudowy (...) w T. dla potrzeb tworzenia (...). Powód zaś zgodnie z umową dostarczył towar w sposób należyty w umówionym przez strony terminie. Pozwany nie miał zastrzeżeń do jakości dostarczonego towaru, sposobu ani terminu jego dostarczenia. Poza pisemnymi umowami strony ustaliły dalsze do­stawy a załączone za pozwem dokumenty dotyczyły nierozliczonych w ramach umów pisemnych dostaw towarów. Powód zaprze­czył ponadto, aby należności za ten dostarczony towar otrzymał (k. 101 – 102).

W piśmie przygotowawczym numer 2 wniesionym do tutejszego sądu
w dniu 29 maja 2014 r. (data oddania przesyłki w placówce pocz­towej operatora pocztowego obowiązanego do świadczenia usług po­wszechnych) pozwany wskazał, że wbrew twierdzeniom powoda W. K. (1) nie zlecał W. S. (1)zakupu na swoją rzecz jakiegokolwiek towaru do realizacji przez pozwanego inwestycji pod nazwą rozbudowa (...) (...) w T., ani nie wykorzystywał towaru dostar­czanego przez powoda do realizacji tejże inwestycji ponad ustalenia wynikające z umowy (...) na wykonanie prac brukarskich z dnia 07 czerwca 2012 r. Umowa z dnia 03 czerwca 2012 r. którą przedłożył powód, nie była wykonywa­na i nie obowiązywała. Po jej podpisaniu strony zawarły kolejną umowę, tj. umowę nr (...) na wykonanie prac brukarskich z dnia 07 czerwca 2012 r., która zgodnie z ustaleniami stron zastąpiła umowę z dnia 03 czerwca 2012 r.

W. K. (1) zaprzeczył, aby zawarł z powodem jakąkolwiek
w tym ustną umowę na zakup i dostawę towaru dla potrzeb realizowanego przez niego zadania. Zarzucił, że W. S. (1) w żaden sposób nie udowodnił, aby taka umowa została zawarta, nie wskazał również jakie miałyby być ewen­tualne jej warunki, termin realizacji, zasady współpracy, okres współpracy itp. Twierdzenia o istnieniu takowej umowy były całkowicie niewiarygodne i niepo­parte stosownym materiałem dowodowym. Pozwany naprowadził dalej, że do­łączone do pisma – odpowiedzi na sprzeciw z dnia 18 marca 2014 r. oraz do pisma przygotowawczego powoda z dnia 12 marca 2014 r. dokumenty w żaden sposób nie potwierdzały, aby strony łączyła umowa ustna na zakup i dostawę na rzecz i zlecenie pozwanego materiałów budowlanych.

Pozwany wskazał, że nie potwierdzał podnoszonej przez powoda oko­liczności rzekomo istnienia ustnej umowy zakupu i dostawy na rzecz i zlecenie W. K. (1) materiałów budowlanych. Przedmiot tej umowy, która jak wskazał ostatecznie nie była wykonana i nie obowiązywała, nie zawierał zlece­nia W. S. (1) przez pozwanego zakupu i dostawy materiałów na rzecz pozwanego. Umowa, która łączyła strony niniejszego postępowania doty­czyła jedynie wykonania i oddania robót budowlanych zgodnie z projektem.

W. K. (1) podniósł, że zgodnie z ustaleniami stron umowa ta została zastąpiona później umową (...) z dnia 07 czerwca 2012 r., której przedmiot (wykonanie robót drogowych) był w części tożsamy z przedmiotem umowy z dnia 03 czerwca 2012 r. W efekcie ustaleń stron pozwany w umowie nr (...) z dnia 07 czerwca 2012 r. ograniczył zakres robót, które zlecił po­wodowi do wykonania robót budowlanych polegających na wykonaniu ułożenia kostki brukowej, płyt, krawężników oraz obrzeży. Naprowadził również, że fakt ograniczenia ostatecznie zleconego zakresu prac powodowi potwierdzała choćby wysokość wynagrodzenia wskazanego w rzeczonych umowach, zaś ten zakres prac został pomiędzy stronami rozliczony. W. K. (1) w ramach realizacji inwestycji rozbudowa (...)w T. wykonywał prace polegające na wykonaniu robót drogowych
w tym ułożeniu kostki brukowej, związane z wykonaniem zieleni, nasadzeń oraz placu z płyt przełomu skalnego, wykonanie okładzin ścian i posadzek z płytek ceramicznych oraz gresowych, jednakże materiały niezbędne do ich realizacji zakupywał samodzielnie, we własnym zakresie, bez jakiegokolwiek pośrednic­twa w tym bez pośrednictwa powoda. Pozwany prace przy rozbudowie (...)w T. wykonywał w okresie od czerwca 2012 r. do stycznia 2013 r.

Pozwany wskazał również, że w okresie od czerwca 2012 r. do sierpnia 2012 r. to powód zgodnie z przedłożoną już wcześniej umową nr (...)
z dnia 07 czerwca 2012 r. wykonywał roboty drogowe. Wynagrodzenie za wykonanie tej umowy obejmowało zarówno zapłatę za usługę oraz zakup potrzebnych materiałów do realizacji tej umowy. Umowa ta została rozliczona
i powód, jak twierdził nie rościł sobie pretensji odnośnie tej umowy. W. K. (1) naprowadził wreszcie, że kostkę brukową, płyty drogowe i krawężniki nabywał od swego ojca prowadzącego skład materiałów budowlanych.

W. K. (1) podniósł, że przedłożone przez W. S. (1) dokumenty WM nie były i nie mogły być w żadnym wypadku dowodem na fakt wydania towaru pozwanemu, odbioru towaru przez pozwanego, wykorzystania towaru przez pozwanego czy dokonania odbioru dostarczonych materiałów brukarskich pod względem ilości i jakości przez pozwanego. Pozwany wskazał, że przedłożone przez powoda dokumenty WM nie były dowodem na fakt za­warcia rzekomo ustnej umowy pomiędzy powodem a pozwanym, gdyż doku­menty WM pozostawały dokumentami magazynowymi wskazującymi jedynie wydanie towaru z magazynu. Przedłożone przez W. S. (1) doku­menty WM w większości były niepodpisane, a jako odbiorca wskazani byli (...) spółka akcyjna lub W. S. (1).

Pozwany naprowadził, iż na dokumentach tych brak było wskazania osoby uprawnionej do odbioru towaru, a na niektórych dokumentach WM w opi­sie wskazany został S. S. (2) lub powód W. S. (1). Powyższe oznaczało, iż towary te nie były dowożone nawet na teren rozbudowy (...) (...) w T., tak więc nie mogły zostać wykorzystane przez W. K. (1). Ponadto zachodziły istotne rozbież­ności w zakresie zakupionego towaru rzekomo na rzecz i zlece­nie pozwanego, a to pomiędzy towarem wskazanym w dokumentach WM a towarem wskaza­nym na fakturach VAT, których zapłaty dochodził powód, zaś porównanie faktur VAT, których to zapłaty w pozwie dochodził W. S. (1)z dokumentami WM wskazywało, iż zachodziły rozbieżności co do ilości nabytego przez powoda towaru rzekomo na rzecz i zlecenie pozwanego. Z przedłożonych przez powoda dokumentów wynikało, że roszczenia (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wobec powoda opiewały na kwotę 24.233,32 zł. Podniósł też, że z dokumentów tych wynikało, że zobowiązanie powoda wobec (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością istniało, już zanim pozwany rozpoczął jakiekolwiek prace przy inwestycji rozbudowa (...)w T., bowiem W. K. (1)rozpoczął te prace w czerwcu 2012 r., a pierwsze wezwanie do zapłaty skierowane przez (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością do powoda było z dnia 22 lutego 2012 r., a więc zanim pozwany rozpoczął wykonywanie prac przy przedmiotowej inwestycji. Nadto wskazał, że skoro po­wód miał nabywać towar od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialno­ścią, to niezrozumiałe było przedkładanie dokumentów dotyczących zakupu przez powoda towaru w spółce (...) spółce z ograni­czoną odpowiedzialnością z sie­dzibą w K. tym bardziej, że towar ten zakupiony został na budowę
w O., a zawarta rzekomo ustna umowa miała dotyczyć materiałów prze­znaczonych na rozbudowę (...)
w T.. Podobnie rzecz się miała z zaku­pem towaru od firmy (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialno­ścią z siedzibą w W. oraz od spółki (...) spółki z ograniczoną odpo­wiedzialnością z siedzibą w T. Powód w żaden sposób nie wykazał, aby W. K. (1) zlecał mu zakup jakichkolwiek materiałów od tych podmio­tów.

Pozwany stwierdził, że jeśli miałoby do zawarcia przedmiotowej umowy, jak twierdził powód, to umowa ta zapewne byłaby zawarta w formie pisemnej, tak jak były zawierane poprzednie umowy pomiędzy stronami, tj. umowa z dnia 03 czerwca 2012 r. zastąpiona następnie umową z dnia 07 czerwca 2012 r. Wskazał dalej, że strony jedną umowę o wykonanie robót brukarskich zawarły w formie pisemnej, to również gdyby zawierały dodatkowo inną umowę
o współpracy w zakresie zakupu materiałów budowlanych na rzecz i zlecenie pozwanego, to umowa ta byłaby zawarta w formie pisemnej bądź pozostałby choćby pisemny ślad faktu jej zawarcia i wykonywania w postaci jakiegoś zamówienia do zrealizowania zakupu odpowiedniej ilości, rodzaju towaru, termi­nu realizacji zamówienia etc. bądź stosowny protokół odbioru zakupionego towaru (k. 300 – 305).

II

Sąd Rejonowy w Tarnowie ustalił następujący stan faktyczny:

W. S. (1) prowadził działalność gospodarczą pod firmą W. S. (1) (...)

Dowód: odpis wydruku z (...) k. 6.

W. K. (1) prowadził działalność gospodarczą pod firmą W. K. (1) K..

Dowód: odpis wydruku z (...) k. 7.

W. K. (1) wykonywał roboty budowlane na terenie (...) w T. jako podwykonawca w ramach umowy z (...) spółką akcyjną jako generalnym wykonawcą.

Dowód: odpis umowy nr (...) z dnia 04 czerwca 2012 r. – k. 245 – 264; przesłuchanie pozwanego W. K. (1) – k. 452 verte – 453 verte .

W. S. (1) i W. K. (1) zawarli dwie umowy pisemne. Pierwszą stanowiła umowa współpracy o wykonanie robót budowlanych za­warta w dniu 03 czerwca 2012 r. w której wykonawca W. S. (1) zo­bowiązał się do wykonania i oddania zamawiającemu W. K. (2)robót budowlanych, przygotowania podjazdów parkingów dróg z kostki betonowej oraz placu z płyt przełomu skalnego i nasadzeń. Termin zakończenia robót strony ustaliły na dzień 31 lipca 2012 r. Umowa ta określała sposób prze­prowadzenia prac w ten sposób, że wykonawca W. S. (1) zobowią­zany został do nabycia materiałów budowlanych potrzebnych do przeprowa­dzenia prac, po wykonaniu wszystkich prac do uporządkowania miejsca bu­dowy, zaś W. K. (1) zobowiązany został do odebrania wykonanych robót. Strony umowy zobowiązały się do sporządzenia protokołu. W umowie tej ustaliły również wysokość wynagrodzenia za wykonanie pracy na kwotę 177.234,00 zł „netto”.

Dowód: odpis umowy z dnia 03 czerwca 2012 r. – k. 265 – 266.

Druga umowa nr (...) na wykonanie prac brukarskich została za­warta w dniu 07 czerwca 2012 r. Strony ustaliły w niej termin zakończenia robót na dzień 07 lipca 2012 r. oraz określiły sposób przeprowadzenia prac w ten sam sposób co w umowie zawartej w dniu 03 czerwca 2012 r., tj. że wyko­nawca W. S. (1) nabędzie materiały budowlane potrzebne do prze­prowadzenia prac, wykonawca po wykonaniu wszystkich prac uporządkuje miejsce budowy, zaś zamawiający odbierze wykonane roboty i strony sporzą­dzą protokół. W umowie tej strony wskazały również wynagrodzenie za wyko­nanie pracy w konkretnych kwotach netto za metr kwadratowy i metr bieżący.
I tak strony w przedmiotowej umowie ustaliły następujące wynagrodzenie netto: 46,00 zł – kostka metr kwadratowy, 58,00 zł – płyty metr kwadratowy, 55,00 zł – krawężnik metr bieżący, 35,00 zł – obrzeże metr bieżący.

Dowód: odpis umowy nr (...) z dnia 07 czerwca 2012 r. – k. 79 verte .

Materiały budowlane potrzebne do wykonania przedmiotu umowy były dostarczane na teren budowy (...) w T. z firmy (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. (...) te były również dostarczane poprzez spedytora firmę (...). Dostar­czając towar na miejsce budowy dostawcy posiadali dokument WZ oraz list przewozowy. List przewozowy podpisywała osoba dokonująca rozładunku to­waru albo inna osoba za to odpowiedzialna. List przewozowy stanowił potwier­dzenie odbioru dla dostawcy, zaś dokument WZ był wydawany tej osobie, która towar odbierała, lecz nie musiał być przez tą osobę podpisywany. Na liście przewozowym była zaznaczona ilość materiałów budowlanych. Osoba odbie­rająca towar wpisywała na liście przewozowym swój numer dowodu osobistego bądź podpisywała się posługując się firmową pieczątką.

Dowód: zeznania świadka J. B. – k. 346 verte – 347; ze­znania świadka L. D. – k. 347; zeznania świadka R. P. – k. 375 verte – 376; zeznania świadka E. P. – k. 376.

Odbiorcą części materiałów budowlanych w postaci materiałów budowla­nych z (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w okresie od czerwca 2012 r. do września 2012 r. był również powód W. S. (1). Cena katalogowa kostki brukowej behaton w kolorze szarym wynosiła wówczas 44,20 zł, cena katalogowa obrzeża trawnikowego wynosiła kwotę 15,90 zł zaś cena katalogowa płyty ogrodowej o nazwie „przełom skalny” wynosiła 8,90 zł. W. S. (1) nabył te towary za kwoty „netto” odpowiednio 21,22 zł, 8,75 zł
i 5,16 zł.

Dowód: odpisy faktury VAT nr (...) z dnia 31 sierp­nia 2012 r. – k. 113, k. 146, k. 154; odpisy dokumentów wydania odbiory W. S. (1) – k. 137 – 145, k. 216 – 230, k. 297.

Odbiorcą części materiałów budowlanych budowę (...) w T. był generalny wykonawca robót (...) spółka akcyjna.

Dowód: odpisy dokumentów wydania odbiorcy (...) spółce akcyjnej – k. 291 – 296.

Zdarzało się, że materiały budowlane w postaci kostki brukowej były wywo­żone z terenu budowy (...) (...)
w T..

Dowód: zeznania świadka D. B. – k. 376 – 377, zeznania świadka K. P. – k. 377 – 377 verte .

W. K. (1) część materiałów budowlanych zamawiał w składzie budowlanym prowadzonym przez jego ojca J. K.. Kostka brukowa zamawiana u J. K. dostarczana była od firmy (...), lecz produ­kowana przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.

Dowód: odpis faktury VAT nr (...) z dnia 19 grudnia 2012 r. – k. 318; odpis faktury VAT nr (...) z dnia 06 listopada 2012 r. – k. 323; odpis faktury VAT nr (...) z dnia 10 listopada 2012 r. – k. 324; odpis faktury VAT nr (...) z dnia 20 października 2012 r. – k. 328; odpis faktury VAT nr (...) z dnia 28 września 2012 r. – k. 332; odpis faktury VAT nr (...) z dnia 14 sierpnia 2012 r. – k. 333; zeznania świadka D. B. – k. 376 – 377; zeznania świadka K. P. – k. 377 – 377 verte ; zeznania świadka J. K. – k. 378; przesłucha­nie pozwanego W. K. (1) – k. 452 – 453.

W. K. (1) w celu dokończenia robót na terenie (...) w T. zaopatrywał się w materiały budowlane u różnych dostawców.

Dowód: odpis faktury VAT nr (...) z dnia 30 października 2012 r. – k. 306; odpis faktury VAT nr (...) z dnia 29 października 2012 r. – k. 307; odpis faktury VAT nr (...) z dnia 26 października 2012 r. – k. 308; odpis faktury VAT nr (...) z dnia 25 października 2012 r. – k. 309; odpis faktury VAT nr (...) z dnia 22 października 2012 r. – k. 310; odpis faktury VAT nr (...) z dnia 18 października 2012 r. – k. 311; odpis faktury VAT nr (...) z dnia 16 października 2012 r. – k. 312; odpis faktury VAT nr (...) z dnia 15 października 2012 r. – k. 313; odpis faktury VAT nr (...) z dnia 13 listopada 2012 r. – k. 314; odpis faktury VAT nr (...) z dnia 08 listopada 2012 r. – k. 315; odpis faktury VAT nr (...) z dnia 16 sierpnia 2012 r. – k. 316; odpis faktury VAT nr (...) z dnia 06 listopada 2012 r. – k. 317; od­pis faktury VAT nr (...) z dnia 29 grudnia 2012 r. – k. 319; odpis faktury VAT nr (...) z dnia 06 listopada 2012 r. – k. 320; odpis faktury VAT nr (...) z dnia 06 listopada 2012 r. – k. 321; odpis faktury VAT nr (...) z dnia 07 listopada 2012 r. – k. 322; odpis faktury VAT nr (...) – k. 325; odpis faktury VAT nr (...) – k. 326; odpis fak­tury VAT nr (...) z dnia 19 października 2012 r. – k. 327; odpis fak­tury VAT nr (...)z dnia 31 października 2012 r. – k. 329; odpis fak­tury VAT nr (...) z dnia 13 września 2012 r. – k. 330; odpis faktury VAT nr (...) z dnia 14 września 2012 r. – k. 331; odpis faktury VAT nr (...) z dnia 20 września 2012 r. – k. 334; odpis faktury VAT nr (...) z dnia 3 grudnia 2012 r. – k. 335; zeznania świadka K. P. – k. 377 – 377 verte ; przesłuchanie pozwanego W. K. (1)– k. 452 – 453.

W okresie wakacyjnym 2012 r. W. S. (2) prowadził prace pole­gające na układaniu kostki brukowej na stacji diagnostycznej w T.. Kostka brukowa była dostarczana na miejsce stacji diagnostycznej przez ojca powoda.

Dowód: zeznania świadka W. H. – k. 377 verte – 378; częściowo przesłuchanie powoda W. S. (1) – k. 450 – 452.

W dniu 23 sierpnia 2012 r. strony podpisały protokół odbioru robót obję­tych umową, w którym wskazano kwotę 65.000,00 zł „netto” należną powodowi za wykonanie prac objętych umową.

Dowód: odpis protokołu odbioru robót z dnia 23 sierpnia 2012 r. – k. 81.

Tego samego dnia powód wystawił fakturę VAT nr (...) obciąża­jąc pozwanego na kwotę 65.000,00 zł „netto”.

Dowód: odpis faktury VAT nr (...) z dnia 23 sierpnia 2012 r. – k. 80.

W. K. (1) uregulował całą kwotę objętą fakturą VAT nr (...) z dnia 23 sierpnia 2012 r. przelewami na rachunek bankowy po­woda wskazany na fakturze VAT w trzech ratach: pierwszą w dniu 30 sierpnia 2012 r. na kwotę 35.000,00 zł, drugą w dniu 31 sierpnia 2012 r. na kwotę 40.952,50 zł oraz trzecią w dniu 31 sierpnia 2012 na kwotę 3.997,50 zł.

Dowód: odpis wydruku potwierdzenia przelewu z dnia 31 sierpnia 2012 r. – k. 82, odpis wydruku potwierdzenia przelewu z dnia 30 sierpnia 2012 r. – k. 83, odpis wydruku potwierdzenia przelewu z dnia 31 sierpnia 2012 r. – k. 84.

W. S. (1) w dniu 30 września 2013 r. wystawił fakturę VAT nr (...) obciążając pozwanego na kwotę 21.453,67 zł. Wskazał w niej ter­min zapłaty na dzień 07 października 2013 r. oraz gotówkę jako sposób zapłaty. Ceny kostki brukowej behaton wskazał w niej na kwotę 24,00 zł netto”, obrzeża trawnikowego na kwotę 18,00 zł „netto” zaś płyty ogrodowej o nazwie przełom skalny na kwotę 9,50 zł „netto”.

Dowód: odpis faktury VAT nr (...) z dnia 30 września 2013 r. – k. 8.

W dniu 01 października 2013 r. W. S. (1) wystawił fakturę VAT nr (...) obciążając pozwanego kwotą 22.596,95 zł. Podał w niej termin zapłaty na dzień 21 października 2013 r. oraz gotówkę jak sposób zapłaty. Cenę krawężnika drogowego wskazał w dniej na kwotę 19,50 „netto”.

Dowód: odpis faktury VAT nr (...) z dnia 14 października 2013 r. – k. 9.

Z kolei w dniu 02 października 2013 r. W. S. (1) wystawił fak­turę VAT nr (...), w której obciążył pozwanego kwotą 30.483,09 zł.
W fakturze tej wskazał termin zapłaty na dzień 21 października 2013 r. oraz go­tówkę jako sposób zapłaty. Cenę kostki brukowej behaton w kolorze szarym wskazał w niej na kwotę 24,00 zł „netto”.

Dowód: odpis faktury VAT nr (...) z dnia 14 października 2013 r. – k. 10.

Pismem z dnia 08 października 2013 r. powód skierował do pozwanego wezwanie do zapłaty nr 1 z faktury VAT nr (...) z dnia 30 września 2013 r.

Dowód: odpis ostatecznego wezwania do zapłaty wraz z odpisem potwierdzenia nadania przesyłki listowej poleconej – k. 13 – 14.

W piśmie z dnia 24 października 2013 r. zawarł ostateczne przedsądowe wezwanie do zapłaty z faktury VAT nr (...) z dnia 02 października 2013 r. oraz wezwanie do zapłaty nr 1 z faktury VAT nr (...) r. i z faktury VAT nr (...).

Dowód: odpis wezwania do zapłaty nr 1. wraz z odpisem potwierdze­nia nadania przesyłki listowej poleconej – k. 21 – 28.

Pismem z dnia 08 listopada 2013 r. W. S. (1) skierował do W. K. (1)ostateczne przedsądowe wezwanie do zapłaty z faktury VAT nr (...) z dnia 14 października 2013 r.

Dowód: odpis ostatecznego przedsądowego wezwania do zapłaty – k. 20.

Pismem z dnia 02 października 2013 r. skierowanym do W. S. (1) W. K. (1) odesłał fakturę VAT nr (...) z dnia 30 wrze­śnia 2013 r. wskazując, iż została wystawiona bezpodstawnie.

Dowód: odpis pisma z dnia 02 października 2013 r. wraz z potwierdze­niem nadania i odbioru – k. 85 i k. 86 verte .

Następnie w piśmie z dnia 21 października 2013 r. skierowanym przez W. K. (1) do W. S. (1) pozwany odesłał fakturę VAT nr (...) z dnia 14 października 2013 r. wskazując, iż faktura ta została wy­stawiona bezpodstawnie, gdyż wszystkie zobowiązania wobec powoda zostały zapłacone.

Dowód: odpis pisma z dnia 21 października 2013 r. wraz z potwierdze­niem nadania i odbioru – k. 87 i k. 88 verte .

Również pismem z dnia 21 października 2013 r. W. K. (1) ode­słał W. S. (1) fakturę VAT nr (...) z dnia 14 października 2013 r. wskazując jednocześnie, iż została ona wystawiona bezpodstawnie, gdyż wszystkie zobowiązania wobec firmy (...) zostały zapłacone.

Dowód: odpis pisma z dnia 21 października 2013 r. wraz z po­twierdzeniem nadania i odbioru – k. 89 i k. 90 verte .

W. S. (1) posiadał liczne zobowiązania finansowe. W szczegól­ności już w lutym 2012 r. był winien firmie (...) spółce z ograni­czoną odpowiedzialnością kwotę 24.233,32 zł tytułem zaległych zobowiązań oraz kwotę 1.338,42 zł tytułem ustawowo naliczonych odsetek.

Dowód: odpis postanowienia Komornika Sądowego przy Sądzie Rejo­nowym w B. z dnia 05 listopada 2013 r. – k. 130; odpis pisma
z dnia 05 listopada 2013 r. – k. 131; odpis wezwania do zapłaty z dnia 16 lipca 2013 r. – k. 156 – 157; odpis zawiadomienia o wszczęciu egzekucji – k. 158, k. 203; odpis pisma z dnia 25 marca 2013 r. – k. 160 – 161; odpis nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 23 stycznia 2013 r. wy­danego pod sygnaturą akt V GNc 165/13 – k. 180 – 183; odpis zajęcia wie­rzytelności z rachunku bankowego – k. 184 – 185; odpis zajęcia wierzytel­ności – k. 186 – 189, 193 – 194, 195 – 196, 200; odpis zajęcia wierzytelno­ści – k. 188 – 189; odpis zawiadomienia o wszczęciu postępowania egze­kucyjnego – k. 190, k. 197, k. 202; odpis zajęcia wierzytelności z rachunku bankowego – k. 191 – 192, k. 198 – 199; odpis nakazu zapłaty w postępo­waniu upominawczym z dnia 10 września 2012 r. wydanego pod sygnaturą akt V GNc 4319/12 – k. 213 – 214; odpis wezwania do zapłaty z dnia 22 lu­tego 2012 r. – k. 269; ostateczne przedsądowe wezwanie do zapłaty – k. 270.

Rekonstrukcji stanu faktycznego sąd dokonał w części na podstawie odpi­sów do­kumentów zgromadzonych w toku po­stępowania do­wo­dowego. Sąd nie dopatrzył się uchy­bień w ich treści oraz for­mie.

Dowody tak z odpisów dokumentów urzędowych jak i z odpisów doku­mentów prywatnych sąd uznał w ca­łości za autentyczne i wiary­godne. Żadna ze stron ich nie kwestionowała, tak pod względem poprawności formal­nej jak i materialnej. Nie u­jawniły się też ja­kie­kolwiek okoliczności podwa­żające moc dowo­dową tych do­ku­mentów, które należałoby brać pod uwagę z u­rzę­du. Do­mnie­mania, z któ­rych korzystają do­ku­menty urzę­dowe jak i prywatne [auten­tyczno­ś­ci i złożenia zawartego w nim oświadczenia przez o­sobę, która podpi­sała dokument prywatny ( vide: T. Ereciński, „Ko­deks postę­powania cywil­nego. Ko­men­tarz. Część pierwsza. Postępowanie rozpoznaw­cze. Część druga. Po­stępowa­nie zabezpieczające. Tom 1”, wydanie 2, Wy­dawnictwo Prawnicze Lexi­sNexis, War­szawa 2007 r., pod red. T. Ere­cińskie­go, s. 576, teza 11 do art. 245, s. 590, teza 1 do art. 253)], pozostały niewzruszone. Dokumenty urzędo­we zostały spo­rządzone zgod­nie z wła­ściwy­mi prze­pisami przez powo­ła­ne do tego or­gany państwowe i w zakresie ich kom­pe­tencji, w związku z czym w świetle art. 244. § 1. k.p.c. w zw. z art. 233. § 1. k.p.c. stanowiły dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Z kolei dokumenty prywatne stanowiły do­wód te­go, że o­soby, które je podpi­sały, zło­ży­ły oświad­czenia za­warte w doku­men­tach (art. 245. k.p.c. w zw. z art. 233. § 1. k.p.c.).

Powód przedłożył do sprawy mnóstwo odpisów dokumentów, jednak tylko znikoma ich część była w ogóle związana z meritum sprawy i miała zna­czenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Osobnego omówienia wymagały natomiast dokumenty prywatne w po­staci przedło­żonych przez powoda faktur VAT numer (...) i nu­mer (...)obejmują­cych łącznie kwotę 74.533,71 zł w po­staci ceny sprzedaży materiałów budowlanych.

Dokument prywatny jakkolwiek nie został wyposażony w domniemanie prawne zgodności jego treści z rzeczywistym stanem, to jednak może stanowić samodzielny środek dowodowy i w oparciu o jego treść sąd ma możliwość wy­rokowania. Dokument prywatny pozostaje jednym z dowodów wymienionych
w ko­deksie postępowania cywilnego i podlega ocenie tak jak wszystkie inne do­wody ( vide: art. 233. § 1. k.p.c.). Może zatem stanowić podstawę ustaleń fak­tycz­nych i wyrokowania ( vide: wyrok i uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego
z dnia 30 czerwca 2004 r., sygn. akt IV CK 474/03, publ. OSNC 2005 r., nr 6, poz. 113; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 września 1985 r., sygn. akt IV PR 200/85, publ. OSNCP 1986 r., nr 5, poz. 84; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 03 października 2000 r., sygn. akt I CKN 804/98, nie publ., LEX nr 50890).

Dokument prywatny w świetle brzmienia art. 253. k.p.c. ma znacznie mniej­szą moc dowodową, jeżeli miałby świadczyć na rzecz strony, która go sporządziła. Ma za to dużą wartość dowodową, jeśli pochodzi od osoby trzeciej, niezwiązanej ze stronami i od nich niezależnej. Założyć bowiem można wów­czas, że intencją wystawcy takiego dokumentu nie było wzmocnienie bądź też o­sła­bienie którejkolwiek ze stron postępowania ( vide: uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 06 listopada 2002 r., sygn. akt I CKN 1280/2000, nie publ., LEX nr 78358).

Dokument ten ze względu na brak domniemania zgodności z rzeczywi­stym stanem jako dokument prywatny podlega ocenie sądu wedle reguł sta­tu­o­wa­nych przepisem art. 233. § 1. k.p.c. Skoro bowiem dokument prywatny nie korzysta z domniemania prawdziwości zawartych w nim oświadczeń, to każda o­soba mająca w tym interes prawny może twierdzić i dowodzić, że treść złożo­nych oświadczeń nie odpowiada stanowi rzeczywistemu ( vide: postanowienie Są­du Najwyższego z dnia 15 kwietnia 1982 r., sygn. akt III CRN 65/82, nie publ., LEX nr 8414).

Przedstawione przez W. S. (1) odpisy dokumentów w postaci faktur VAT numer (...) i nu­mer (...)obejmują­cych łącznie kwotę 74.533,71 zł nie mogły stanowić wystarczająco pew­ne­go dowodu świadczącego o zasadno­ści powództwa w zakresie kwoty żąda­nej ty­tułem zapłaty ceny sprzedaży materiałów budowlanych. Przede wszystkim do­ku­menty te nie znajdowały po­twierdzenia w dokumentach czy też odpi­sach dokumentów w postaci wydań magazynowych czy też innych określających asortyment wydanych materiałów budowlanych a świadczących o wykonaniu przez W. S. (1) umowy sprzedaży na rzecz W. K. (1). Co więcej odpisy tych dokumentów nie mogły świad­czyć o wy­konaniu umowy sprzedaży, z której rzekomym zawarciem i wyko­naniem zostały wystawione, jako że nie tylko nie znajdowały potwierdzenia w in­nych dowodach pi­semnych ale i nie znalazły potwierdzenia w zeznaniach świadków jak i pozwanego zaś po­wód nie przedstawił żadnych innych środków dowodowych w odpowiednim czasie. Nie pozwalały zatem na wyciągnięcie innych wniosków żadne z pozo­stałych do­wodów zaoferowanych przez powoda. Wobec nie­przedstawienia dokumentów świadczących o zawarciu i wykonaniu przez W. S. (1) jako sprzedawcy umowy sprzedaży na rzecz W. K. (1) nie mógł zatem sąd zweryfikować prawdziwości twierdzeń powoda jedynie w oparciu
o od­pisy faktur VAT numer (...) z dnia 30 września 2013 r., numer (...)z dnia 14 października 2013 r. i nu­mer (...)z dnia 14 paź­dziernika 2013 r. obejmują­cych łącznie kwotę 74.533,71 zł jako dokumentach pochodzących jedy­nie od powoda. Co więcej powód nie przedstawił nie tylko samych dokumentów świadczących o wykonaniu umowy na rzecz W. K. (1) ale także innych środków dowodowych pozwa­lających ustalić jej wykonanie a nade wszystko zawarcie zgod­nie z treścią odpisów faktur VAT. Do­wody zaś z ta­kich dokumentów czy też innych środków dowodowych pozwo­lić mogły na ustalenie rzeczywistego wykonania umowy sprzedaży na rzecz pozwanego.

Sąd nie przyjął za­tem w konsekwencji braku dostatecznej wiarygodności dokumen­tów prywatnych w postaci odpisów faktur VAT numer (...)
z dnia 30 września 2013 r., numer (...)z dnia 14 października 2013 r.
i nu­mer (...)z dnia 14 października 2013 r. oraz wobec niemożliwości zwe­ryfikowania treści odpisów tych doku­mentów z in­nymi środkami dowodowymi wykonania umowy sprzedaży przez W. S. (1) na rzecz W. K. (1), jaką w pozwie wskazał W. S. (1). Nie uznał tym samym sąd, że wskazana w pozwie kwota tytułem ceny zapłaty z tytułu tej umowy na­leżała się po­wodowi. Wątpliwości w wzbudziło bowiem również to, że faktury VAT wystawione przez W. S. (1) powstały w tak odległym okresie czasu bo około roku od zdarzenia, które stanowić miało podstawę ich powsta­nia.

Czyniąc ustalenia faktyczne celem merytorycznego rozstrzygnięcia spra­wy sąd oparł się na zeznaniach świadków J. B., L. D., R. P., E. P., D. B., K. P., W. H. oraz J. K. a także J. S. i D. S.. Zeznania świadków brzmiały jasno, logicznie zostały złożone w sposób sponta­niczny. Zeznania świadków były w zasadzie zbieżne ze sobą, wzajemnie ze sobą korespondowały i uzupełniały się z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym. Sąd nie dopatrzył się wewnętrznych sprzeczności
w treści depozycji świadków, którzy w sposób przekonywający odpowiadali na zadawane pytania. Świadkowie w ogóle nie potwierdzili istnienia takiej umowy ustnej, o jakiej mówił powód, zaś każdy ze świadków, który był przesłuchiwany, twierdził, że nic o takiej umowie nie słyszał, niektórzy w ogóle nie wiedzieli komu wozili materiały budowlane na teren (...) w T., inni zaś twierdzili, że pracowali dla małżonki powoda.

W całości sąd uznał za wiarygodne zeznania pozwanego W. K. (1)zaś jedynie w niewielkim zakresie sąd dał wiarę zeznaniom powoda W. S. (1). Depozycje W. K. (1) znajdowały potwierdze­nie w zebranym materiale dowodowym w szczególności w treści odpisów do­kumentów. Słuchani świadkowie z kolei nie potwierdzili wersji przedstawionej przez powoda.

Sąd postanowił oddalić wniosek dowodowy powoda o zobowiązanie (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością do wskazania pracowników
i podwykonawców (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością odbie­rających towary dostarczane przez W. S. (1). Świadkowie, którzy zostali wskazani przez tę spółkę i przesłuchani przez sąd, wersji forsowanej przez powoda w ogóle nie potwierdzili a powód jako strona winien wskazywać sądowi świadków i dokumenty czy też inne dowody nie zaś zwracać się do sądu, aby poszukiwał takich środków dowodowych, które wreszcie potwierdzą istnienie okoliczności korzystnych dla niego jako strony postępowania.

Sąd postanowił oddalić wniosek powoda o zobowiązanie pozwanego do przedłożenia posiadanych dokumentów rozliczeniowych a w szczególności faktur VAT, wydruków przelewów, dokumentów potwierdzających odbiór towa­rów, kopii umów oraz korespondencji. W. S. (1) sam winien takimi dokumentami dysponować skoro z pozwanym współpracował.

III

Sąd Rejonowy w Tarnowie zważył, co następuje:

Powództwo podlegało oddaleniu, jako że okoliczno­ści decydujące dla pozytywnego zweryfikowania żądania pozwu, tj. zawarcia i wykonania przez W. S. (1) na rzecz W. K. (1) ustnej umowy sprzedaży materiałów budowlanych, które to uprzednio po uprzednio po niższych cenach nabyć miał W. S. (1), jak wynikać to miało z wystawionych przez po­woda faktur VAT, nie zaistniały bądź też nie zostały wykazane.

Powód W. S. (1) wystąpił z żądaniem zasądzenia od pozwa­nego W. K. (1) kwoty 74.533,71 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od kwot

1.  21.453,67 zł od dnia 08 października 2013 r. do dnia zapłaty,

2.  22.596,95 zł od dnia 22 października 2013 r. do dnia zapłaty,

3.  30.483,09 zł od dnia 22 października 2013 r. do dnia zapłaty

na podsta­wie art. 535. § 1. k.c. i art. 536. § 1. k.c. oraz art. 353 ¹. k.c. w zw.
z art. 471. k.c., art. 476. k.c. i art. 477. § 1. k.c. w zw. z art. 481. § 1. i § 2. zd. I. k.c.

Zgodnie z art. 535. § 1. k.c. przez umowę sprzedaży sprzedawca zobo­wiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a ku­pujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

Zgodnie z brzmieniem art. 536. § 1. k.c. cenę można określić poprzez wskazanie podstaw do jej ustalenia.

Jeżeli z okoliczności wynika, że strony miały na względzie cenę przyjętą w stosunkach danego rodzaju, poczytuje się w razie wątpliwości, że chodziło
o ce­nę w miejscu i czasie w którym rzecz ma być kupującemu wydana (art. 536. § 2. k.c.).

Według przepisu art. 353 ¹. k.c. strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeci­wiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

W myśl art. 471. k.c. dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wy­nikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Po myśli art. 476. k.c. dłużnik dopuszcza się zwłoki, gdy nie spełnia świad­czenia w terminie, a jeżeli termin nie jest oznaczony, gdy nie spełnia świadczenia niezwłocznie po wezwaniu przez wierzyciela. Nie dotyczy to wy­padku, gdy opóźnienie w spełnieniu świadczenia jest następstwem okoliczno­ści, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Stosownie do treści art. 477. § 1. k.c. w razie zwłoki dłużnika wierzyciel może żądać, niezależnie od wykonania zobowiązania, naprawienia szkody wy­nikłej ze zwłoki.

Odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czyn­ności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego wła­ści­we­go organu (art. 359. § 1. k.c.).

Jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny spo­sób o­kreślona, należą się odsetki ustawowe (art. 359. § 2. k.c.).

Po myśli art. 481. § 1. k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świad­czenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, cho­ciażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Jeżeli stopa odse­tek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe (art. 481. § 2. zd. I. k.p.c.).

Norma art. 535. § 1. k.c. zawiera regulację statu­ują­cą umowę sprzedaży, o­kre­śla elementy przedmiotowo istotne ( essentialia negotii) umowy sprzedaży o­raz zasadnicze obo­wiązki stron umowy sprzedaży. Stosownie do brzmienia tego przepisu umowa sprzedaży pozostaje umową konsensualną, tj. dochodzi do skutku w wyniku o­sią­gnięcia porozumienia przez kontrahentów, jest umową dwustronnie zobo­wią­zu­jącą, odpłatną oraz wzajemną, gdyż świadczenie jednej strony umowy sprze­daży ma stanowić ekwiwalent świadczenia drugiej strony.

Podstawowymi obowiązkami sprzedawcy wynikającymi z u­mowy sprze­daży jest przeniesienie na kupującego własności sprzeda­wanej rzeczy i jej wy­danie kupującemu natomiast na kupującym ciąży obowią­zek odebrania sprze­danej rzeczy i zapłaty umówionej ceny. Obowiązki te statu­owane zostały
w przepisie art. 535. § 1. k.c.

Kwestią co do której istniał spór, pozostawało w rozstrzyganej sprawie to, czy strony procesu zawarły umowy sprzedaży bez ucieleśniania jej w formie szczególnej, na mocy której W. S. (1) zobowiązał się w sto­sunku do W. K. (1) do nabycia dla niego a następnie sprzedaży na jego rzecz materiałów budowlanych w związku z umową o dzieło zawartą pomiędzy (...) spółką akcyjną a W. K. (1) na wykonanie robót drogowych, terenów zielonych oraz wykonanie okładzin ścian i posadzek cera­micznych oraz gresowych na terenie budowy (...)w T. dla potrzeb tworzenia (...)zaś W. K. (1) zobo­wiązał się do zapłaty ceny sprzedaży W. S. (1) za materiały budowlane, które ten nabył.

Na podstawie poczynionych ustaleń faktycznych oczywistym wydawał się fakt, że po­między stronami nie doszło do zawarcia umowy sprzedaży materia­łów budowlanych, które W. S. (1) nabyć miał od (...) spółki
z ograniczoną odpowiedzialnością w celu dalszej ich sprzedaży W. K. (1).

Odnosząc się do żądania powoda co do zapłaty kwoty w łącznej wysoko­ści 74.533,71 wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od kwot

1.  21.453,67 zł od dnia 08 października 2013 r. do dnia zapłaty,

2.  22.596,95 zł od dnia 22 października 2013 r. do dnia zapłaty,

3.  30.483,09 zł od dnia 22 października 2013 r. do dnia zapłaty

tytułem zapłaty ceny sprzedaży za sprzedane W. K. (1) mate­riały budowlane przeznaczone na budowę dróg, wykonania terenów zielonych
i wykonanie okładzin ścian i posadzek z płytek ceramicznych oraz gresowych, stwierdzić należało, iż żądanie to mając na uwadze zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie mogło zasłu­giwać na uwzględnienie. Żądanie takie znajdowałoby swoje uzasadnienie jedy­nie w sytuacji związania pozwanego W. K. (1) oraz powoda W. S. (1) stosunkiem prawnym – w tym wypadku umową sprzedaży. W roz­patrywanej tutaj sprawie nie miał miejsca żaden fakt, który wskazywałby na zaistnienie takiego stosunku wiążącego strony procesu. Jak wskazano powyżej, powód W. S. (1) nie wykazał w toku procesu istnienia umów wiążących strony dotyczących sprzedaży materiałów budowlanych z przeznaczeniem na wykorzystanie przy realizacji przez pozwanego robót na podstawie umowy zawartej przez niego z (...) spółką akcyjną, z których wypływałoby uprawnienie do domagania się zapłaty ceny za te materiały budowlane. Nie istniał zatem stosunek zobo­wiązaniowy między stronami, który stanowiłby podstawę prawną dla niniejszego powództwa w zakresie kwoty 74.533,71 zł. Aby taka umowa istniała i skutecznie wiązała strony, musiałyby zaistnieć zgodne oświadczenia woli dwóch stron zmierzające do ustanowienia, zmiany lub znie­sienia stosunku prawnego (Grzy­bowski – Prawo cywilne, PWN Warszawa 1981, str. 65; Z. Radwański – Prawo cywilne – część ogólna, CHBeck, str. 142).

W niniejszej sprawie nie istniał żaden stosunek prawny pomiędzy stro­nami uzasadniający żądanie powództwa w zakresie kwoty 74.533,71 zł, a przy­najmniej W. S. (1) jego istnienia nie wykazał. Tak więc w świetle po­wyższego nie sposób uznać, iż spełnione zostały przesłanki niezbędne do przychylenia się do pozwu w tym zakresie. Wykazanie wszystkich okoliczności
i warunków doty­czących wiążącego strony stosunku prawnego w zakresie umowy sprzedaży oraz udowodnienie ich przed sądem spoczywało w przed­miotowym postępowa­niu na W. S. (1) jako powodzie wnoszącym pozew z żądaniem zapłaty za sprzedaż materiałów budowlanych. Powód winien był wykazać wszystkie fakty istotne dla rozstrzygnię­cia i przedstawiać dowody na ich poparcie. O takim właśnie rozkładzie ról w toczącym się procesie decydowały obowiązujące w przepisach kodeksu po­stępowania cywilnego zasady procesowe. Na czoło wysuwały się tutaj zasady rozkładu ciężaru dowodu oraz zasada kontradyktoryjności. Z pierwszej wynika­ło, iż podmiotem na którym spoczywa obowiązek udowodnienia faktów istot­nych dla sprawy jest ten, kto na takie się powołuje i kto wyciąga z nich pozytyw­ne skutki prawne. Tak więc to powód domagając się za sprzedaż materiałów budowlanych zapłaty kwoty
w łącznej wysokości 74.533,71 zł winien był wykazać, że zachodziły ku temu przesłanki, a nie pozwany że tak nie było. To po stronie powoda winna była leżeć inicja­tywa dowodowa ukierunkowana na wykazanie, że stosunek prawny uzasad­niający żądanie pozwu istnieje pomiędzy stronami. Rola sądu w tak rozgrywającej się sprawie ogranicza się jedynie do pozostawania obiektywnym arbitrem w sporze stron (zasada kontradyktoryjności). Sąd jedynie wyjątkowo może wykazywać inicjatywę dowodową spoczywającą cały czas na stronach pod groźbą przegrania procesu.

Zdanie powyższe w pełni zgodne było z przyjętą linią orzecznictwa i wy­kładni Sądu Najwyższego, który stwierdził, że „system kontradyktoryjnego pro­cesu oznacza m. in. że strona prowadzi go na własne ryzyko dowodowe, gdyż art. 232 k.p.c. in fine stwarza Sądowi tylko możliwość, a nie obowiązek, do­puszczenia uzupełniającego dowodu nie wskazanego przez strony. Przewi­dzia­ne w art. 230 k.p.c. uprawnienie Sądu do dopuszczenia dowodu nie wska­zane­go przez strony ma charakter wyjątkowy, co oznacza że nieprzeprowadze­nie tego dowodu przez Sąd z urzędu tylko w szczególnym wypadku może uzasad­nić podstawy kasacji” (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 marca 1998 r., sygn. akt II CKN 656/97, publ. OSNC 1998 r., nr 12, poz. 208; vide wy­rok Sądu Najwyższego z dnia 09 września 1998 r., sygn. akt II UKW 182/98, publ. OSNAPiUS 1997 r., nr 17, poz. 125 cytowany w podręczniku „Dowodzenie
w pro­cesie cywilnym” K. K., s. 78).

Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wy­wodzi skutki prawne (art. 6 k.c.)” (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 grud­nia 1996 r., sygn. akt I CKU 45/96, publ. OSNC 1997 r., nr 6 – 7, poz. 76, glosa aprobująca: A. Zieliński, publ. Palestra 1998 r., nr 1 – 2, poz. 204, przegląd orzecznictwa: S. Dmowski, publ. PS 1999 r., nr 1, s. 70, przegląd orzecznictwa: A. Górski, publ. PS 1999 r., nr 10, s. 54).

Nie budziło zatem wątpliwości, że w okolicznościach rozpoznawanej sprawy to powoda obciążał obowiązek wykazania istnienia roszczenia stano­wiącego podstawę dochodzonego w tej sprawie żądania zapłaty za sprzedaż. Powód temu obowiązkowi nie podołał. Zawnioskowane przez niego środki dowodowe zmierzające do wykazania tego roszczenia zarówno co do zasady jak i wysokości okazały się niewystarczające. Powód na wykazanie tego rosz­czenia przedstawił trzy odpisy tego samego dokumentu w postaci faktury VAT numer (...) (k. 113, k. 146, k. 154) z dnia 31 sierpnia 2012 r. opiewającej na kwotę 15.178,38 zł wystawionej na jego nazwisko przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością oraz odpisy faktur VAT numer (...) z dnia 30 września 2013 r. na kwotę 21.453,68 zł (k. 8), numer (...)z dnia 14 października 2013 r. na kwotę 22.596,95 zł (k. 9) i numer (...)z dnia 14 października 2013 r. na kwotę 30.483,09 zł (k. 10), któ­rych z kolei wystawcą był on sam. Poza tym dokumentami powód nie przedsta­wił na poparcie swojego żądania innych dowodów, które dobitnie przekonywa­łyby do jego racji. Wręcz przeciwnie. Ana­liza materiału dowodowego prowadziła do wniosku, iż powód poza tymi odpisami dokumentów nie dysponował żadny­mi innymi dokumentami potwierdzającymi nabycie przez niego materiałów bu­dowlanych, które następnie sprzedać miał W. K. (1). Co więcej porównanie treści odpisów faktury VAT numer (...) z dnia 31 sierpnia 2013 r. z odpisami faktur VAT wystawionymi przez samego W. S. (1)oraz jego zeznaniami, prowadziła do wniosku, że W. K. (2)w ogóle nie opłacało się kupować materiałów budowlanych od W. S. (1), który mógł je nabyć pod cenach dużo niższych od katalogowych, gdyż ceny wskazane w fakturach VAT wystawionych przez W. S. (1) były wyższe nawet od stosowanych przez (...) spółkę z ograniczoną od­powiedzialnością cen katalogowych. Skoro zatem W. K. (1) mógł na­być tego rodzaju materiały budowlane, które nabywać dla niego miał W. S. (1)konieczne do spełnienia przez niego świadczenia z umowy zwartej z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, to po co nabywałby je od W. S. (1) po cenach wyższych aniżeli ceny katalogowe (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością a zatem wyższe od preferencyj­nych cen, po których te materiały uzyskać miał W. S. (1). Ceny wska­zane na fakturach VAT wystawionych przez W. S. (1) były bowiem wyższe aniżeli ceny, za które bez stosowania upustów mógł nabyć W. K. (1). Wynika to jednoznacznie z porównania cen wskazanych na odpisach faktury VAT numer (...) i odpisach faktur VAT wystawionych przez W. S. (1). Powyższe okoliczności nie mogły zatem w żaden sposób doprowadzić do pozytywnego zweryfikowania żąda­nia po­zwu W. S. (1)w zakresie zapłaty ceny sprzedaży za materiały budowlane
a wręcz przeciwnie dyskredytowały wersję powoda i czyniły niedorzeczne twier­dzenia zawarcia przez pozwanego jako kupującego umowy sprzedaży, w wy­niku której zapłaciłby W. S. (1) wyższą cenę za nabyte dla niego materiały budowlane aniżeli sam musiałby zapłacić uiszczając nawet te ceny, które nie uwzględniałyby upustów stosowanych przez (...) spółkę z ogra­niczoną odpowiedzialnością.

Mając na uwadze zasady logiki i doświadczenia życiowego – oraz fakt, że powód na potwierdzenie zawarcia przez strony umowy sprzedaży, nie przed­stawił żadnych innych dowodów a to choćby większej liczby faktur VAT wysta­wionych przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością wystawio­nych w związku z nabyciem przez W. S. (1) materiałów budowla­nych czy choćby dokumentów wskazujących, że na rzecz (...) spółki
z ograniczoną odpowiedzialnością zostały zasądzone od W. S. (1) kwoty stanowiące ceny sprzedaży materiałów budowalnych sprzedanych przez niego następnie W. K. (1) – stwierdzić jednoznacznie należało, iż roszczenie W. S. (1) było całkowicie bezpodstawne. Powód nie przedstawił takich dokumentów a rzeczą powoda jako profesjonalisty w obrocie gospodarczym było skompletowanie wszelkich dokumentów na wykazanie dochodzonego przed są­dem roszczenia.

Podkreślenia wymagało także to, iż analiza treści art. 535. § 1. k.c. dawała odpowiedź odnośnie ciężaru dowodu w przypadku roszczenia sprze­dawcy
o zapłatę ceny. I tak obowiązkiem sprzedawcy jest wykazanie, że umowa zo­stała zawarta oraz że wykonał umowę poprzez wydanie rzeczy, natomiast
w przypadku kupującego, jeżeli chce się uwolnić od odpowiedzialności za spełnie­nie świadczenia polegającego na zapłacie ceny, powinien on wyka­zać, że za­płacił lub że miały miejsce takie okoliczności, które zwalniały go od odpowie­dzialności. W niniejszej sprawie powód w dostateczny sposób nie wy­kazał, że pozwanemu sprzedał materiały budowlane, a pozwany za te materiały nie za­płacił.

Jeśli materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie daje podstawy do dokonania odpowiednich ustaleń faktycznych w myśl twierdzeń jednej ze stron, sąd musi wyciągnąć ujemne konsekwencje w rezultacie braku udowodnienia faktów przy­toczonych na uzasadnienie żądań lub zarzutów. Zatem skoro stro­na, na której spoczywał ciężar udowodnienia okoliczności, nie przytoczyła wy­starczających dowodów na poparcie swych twierdzeń, to ponosi ryzyko nieko­rzystnego dla siebie rozstrzygnięcia.

Fundamentalną zasadą w postępowaniu cywilnym jest to, że ciężar udo­wodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne (art. 6. k.c.). Regułę tę potwierdzała regulacja zawarta w przepisie art. 232. k.p.c. Przepis ten stanowił, że strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. W efekcie, jeżeli mate­riał dowodowy zgromadzony w sprawie nie daje podstawy do dokonania odpo­wiednich ustaleń faktycznych w myśl twierdzeń jednej ze stron, sąd musi wy­ciągnąć ujemne konsekwencje z braku udowodnienia faktów przytoczonych na uzasadnienie żądań lub zarzutów. Należało to rozumieć w ten sposób, że strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swych twierdzeń, ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodu, co do tych okoliczności na niej spoczywał ( vide: wyrok Sądu Apelacyj­nego we Wrocławiu z dnia 18 stycznia 2012r. sygn. akt I ACa 1320/11, nie publ. LEX nr 1108777). Nie budziło wątpliwości, że w okolicznościach rozpoznawanej sprawy, to powoda obciążał obowiązek wykazania istnienia rosz­czenia stano­wiącego podstawę dochodzonego w tej sprawie żądania zapłaty, jednak powód temu obowiązkowi nie podołał. Zawnioskowane przez niego środki dowodowe
i przeprowadzone w oparciu o nie postępowanie dowodowe zmierzające do wy­kazania roszczenia zarówno co do zasady jak i wysokości okazało się niewy­starczające. Środki dowodowe powoła­ne przez powoda w ogóle nie potwier­dzały zawarcia jakichkolwiek umowy z pozwanym, o jakiej wspominał w pozwie W. S. (1). Pozwany konsekwentnie przeczył twier­dzeniom powoda
w tym zakresie. W tej sytuacji to powoda obciążał obowiązek wykazania, że do­szło do zawarcia tej umowy, z której wywodził swoje roszczenia, czego nie uczynił. Powód W. S. (1) bowiem nie wykazał istnienia stosunku prawnego po­między nim a pozwanym W. K. (1) w zakresie umowy sprzedaży.

W niniejszej sprawie zasadność dochodzonego roszczenia nie została zatem udokumentowana przez powoda. Nie wykazał on w spo­sób należyty swojego roszczenia. Zgodnie zaś z treścią art. 6. k.c. to na powodzie jako dys­ponencie ni­niej­szego postępowania spoczywał ciężar wyka­zania faktów, z któ­rych wywo­dził ona skutki prawne. Przepis ten formułuje podstawową regułę rozkładu cię­żaru dowodu w sporze cywilnoprawnym wska­zując przede wszyst­kim, kogo ob­cią­żają skutki niepowodzenia procesu dowo­dzenia (tak zwany ciężar dowodu w znaczeniu materialnoprawnym). W świetle wynikającej z tego przepisu reguły za prawdziwe mogą być w procesie cywil­nym przyjęte jedynie te fakty, które zostały udowodnione przez stronę obcią­żoną ciężarem ich dowo­dzenia, zaś pominięte powinny zostać te fakty, które przez stronę obciążoną obowiązkiem dowodzenia nie zostały w sposób należy­ty wykazane.

W związku z powyższym twierdzenia strony powodowej – wobec braku dowodów na okoliczność ustalenia istnienia pomiędzy stronami umowy sprze­daży, na podstawie której pozwany obowiązany został do zapłaty ceny sprze­daży powodowi z tytułu sprzedanych przez W. S. (1) materiałów budowlanych, które on z kolei uprzednio nabył od producenta – w świetle art. 6. k.c. i art. 232. k.p.c. musiały zo­stać oce­nione nega­tywnie przez sąd i po­cią­gnąć za sobą skutek w postaci od­dalenia po­wództwa. Przedstawione przez powoda środki dowo­dowe nie mogły w ża­den sposób doprowa­dzić do pozytywnego zweryfikowania żąda­nia po­zwu W. S. (1). Środki dowo­dowe przed­stawione przez powoda nie po­zwoliły na ustalenie, że w ogóle do­szło do zawar­cia takiej umowy pomiędzy W. S. (1) a W. K. (1)
i że świadczenia wynikające z natury tej umowy zostały przez po­woda na rzecz pozwanego wykonane. Skoro zatem tego rodza­ju okoliczności nie ustalono, wobec biernej w tym zakresie postawy po­woda, to po­wództwo musia­ło zostać oddalone.

W. S. (1) pomimo możliwości zgłaszania środków do­wodo­wych nie zgłosił na czas innych do­wodów nie wykazując tym sa­mym nale­żytego zainte­resowania swymi spra­wami. Tym­czasem powszechnie aprobo­wa­ną
w demokratycznych państwach praw­nych za­sadą pozos­taje re­gu­ła, że ius civile vigilan­tibus scriptum est, co ozna­cza, iż prawo cywilne wymaga dbałości zainte­resowanego o swoje prawa ( vide: uza­sadnienie wyroku Trybuna­łu Konstytucyj­nego z dnia 25 maja 1999 r., sygn. akt SK 9/98, publ. OTK ZU 1999 r., nr 4, poz. 78). Sąd zaś uznał, iż nie ma pod­staw do uzu­pełnienia z u­rzędu postępo­wania do­wodowego. W tym za­kresie sąd nie mógł wyręczać strony i niejako
w zastępstwie przepro­wadzać taki dowód, gdyż takie postę­po­wa­nie byłoby sprzeczne z za­sadą kontradykto­ryj­ności ( vide: wyrok Sądu Apela­cyj­nego w Białymstoku z dnia 25 lutego 2003 r., sygn. akt I ACa 36/03, publ. OSA 2003 r., nr 10, poz. 46). Zgodnie natomiast ze sta­nowiskiem Sądu Najwyż­szego „od 1 lipca 1996 r. wskutek zmiany treści art. 232 KPC oraz skreślenia § 2 w art. 3 KPC nastąpiło zniesienie zasady odpo­wie­dzialności sądu za wynik postępowania dowodowe­go” (tak Sąd Najwyż­szy w wy­roku z dnia 07 paździer­nika 1998 r. sygn. akt II UKN 244/98, publ. OSNAP 1999 r., nr 20, poz. 662 i w wyroku
z dnia 30 czerwca 2000 r., sygn. akt II UKN 615/99, publ. OSNAP 2002 r., nr 1, poz. 24). Rola sądu w sprawie winna ogra­niczać się jedynie do po­zo­stawania obiektyw­nym arbitrem w sporze stron (za­sada kontradyktoryjności). Sąd jedynie wyjąt­kowo może wy­kazywać inicja­ty­wę dowodową, spoczywającą cały czas na stro­nach pod groźbą przegrania proce­su. Zdanie powyższe pozo­staje w pełni zgodne z przy­jętą linią orzecznic­twa i wykładnią Sądu Naj­wyż­szego, w myśl której „możliwość dopuszczenia przez sąd dowodu nie wskaza­nego przez strony nie oznacza, że sąd obowią­zany jest zastąpić własnym działaniem bez­czynność strony. Jedynie w szcze­gól­nych sy­tuacjach proceso­wych o wyjątko­wym charakterze sąd powi­nien sko­rzy­stać ze swojego upraw­nienia do podjęcia inicjatywy dowodowej (art. 232 kpc)” (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 05 listopada 1997 r., sygn. akt III CKN 244/97, publ. OSNC 1998 r., nr 3, poz. 52). Brak postępowania dowodo­wego prowadzonego z urzędu był przy tym uspra­wiedliwiony w świetle poglądu Sądu Najwyższego, w myśl którego „działanie sądu z urzędu i przeprowadzenie dowodu nie wska­zanego przez stronę jest po uchyleniu art. 3 § 2 kpc dopusz­czalne tylko w wy­jątkowych sytuacjach proce­sowych oraz musi wypływać z o­partego na zobiek­tywizowanej ocenie przeko­nania o konieczności jego prze­prowadzenia” (tak Sąd Najwyższy w wyroku
z dnia 09 września 1998 r., sygn. akt II UKN 182/98, publ. OSNAP 1999 r., nr 17, poz. 556). Pogląd ten pozostaje tym bardziej ak­tualny w świetle aktualnie obo­wiązującego kodeksu postępowa­nia cywilnego a w szczególności w kontek­ście zmian wprowadzonych ustawą z dnia 02 lipca 2004 r. o zmianie ustawy – Ko­deks postępowania cywilnego oraz niektórych in­nych ustaw (Dz. U. nr 172 poz. 1804).

Z uwagi na to, że sąd oddalił powództwo w całości, zdecydował – postępu­jąc w myśl dyrektywy odpowiedzialności za wynik pro­cesu – włożyć na powoda obowiązek poniesienia wszystkich kosztów procesu.

Na koszty procesu, które w sumie wyniosły 7.234,00 zł, składały się wy­nagrodzenia profesjonalnych pełnomocników powoda i pozwanego określone we­dług stawki minimal­nej obliczonej od warto­ści przedmiotu sprawy, tj. w kwotach po 3.600,00 zł a także koszty opłaty skar­bo­wej od dokumentu pełnomocnictwa oraz odpisu dokumentu stwierdzają­cego u­stanowienie zawo­dowego pełnomocnika procesowego pozwanego w kwotach po 17,00 zł (k. 77 – 78, k. 103 – 104).

Żadna ze stron nie wykazała poniesienia jakichkolwiek innych kosztów postępowania i nie żądała ich zasądzenia.

Sąd postanowił obciążyć powoda całością kosztów procesu w łącznej kwocie 7.234,00 zł związanych z reprezentowaniem powoda przez zawodowe­go pełnomocnika oraz wnie­sieniem sprzeciwu przez za­wodo­wego pełnomoc­nika pozwanego oraz zasądzić od powoda na rzecz pozwanego kwotę 3.617,00 zł tytu­łem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Koszty procesu zasądzone na rzecz pozwanego o­bej­mowały zatem koszty związane z zastępstwem proce­sowym przez zawodo­wego pełnomoc­ni­ka, tj. kosz­ty wyna­grodzenia pełnomoc­nika oraz opłaty skar­bo­wej od odpisu peł­no­mocnictwa proce­sowego.

Nie zaliczył natomiast sąd do kosztów postępowania opłaty w kwocie 3.727,00 zł od pozwu o zapłatę, która nie została dotychczas uiszczona, gdyż powód został od jej wyłożenia jak i od pozostałych kosztów sądowych zwolniony. Postąpił przy tym sąd zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, w myśl którego „(...) opłaty sądowe, które nie zostały uisz­czone, lecz mają być ściągnięte dopiero po uprawomocnieniu się orzeczenia, nie wchodzą w ogóle
w skład kosztów procesu w rozumieniu art. 97 – 110 [98 – 110] kpc, wymierza zaś je albo sąd orzekający w danej sprawie, albo sąd pierw­szej instancji wprost tej stronie, która ma obowiązek ich uiszczenia” (tak Sąd Najwyższy w postano­wie­niu z dnia 11 sierpnia 1962 r., sygn. akt 2 CO 2/62, publ. OSNCP 1963 r., nr 12, poz. 263).

Uwzględniając fakt, że powód korzystał ze zwolnienia od kosz­tów sądo­wych, tj. od opłat w tym od pozwu i od wydatków a sąd powództwo oddalił, na­leżało obciążyć definitywnie częścią kosztów procesu w postaci opłaty od skargi Skarb Pań­stwa.

Wyżej wskazane względy zdecydowały o tym, że orzeczono jak w sen­tencji, uznając powództwo w opar­ciu o art. art. 535. § 1. k.c. w zw. z art. 471. k.c., art. 476. k.c. i art. 477. § 1. k.c. w zw. z art. 481. § 1. i § 2. zd. I. k.c. jak i w o­parciu o art. 6. k.c. w zw. z art. 232. k.p.c., a także na podstawie pozostałych po­wołanych w uzasadnieniu przepisów w całości za bezzasadne.

O kosztach orzeczono po myśli art. 98. k.p.c. i art. 108. § 1. k.p.c. oraz art. 109. § 1. k.p.c. jak i na podstawie art. 13. ust. 1. i 18. ust. 1. ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosz­tach sądowych w sprawach cywil­nych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r., poz. 1025 z późn. zm.) oraz w oparciu o § 6. pkt 6) w zw. z § 2. ust. 2. zd. I. roz­porządze­nia Ministra Spra­wiedliwości z dnia 28 września 2002 r.
w sprawie opłat za czynno­ści rad­ców prawnych oraz pono­sze­nia przez Skarb Państwa kosztów po­mocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustano­wio­nego z u­rzędu (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r., poz. 490 z późn. zm.) a także art. 1. ust. 1. pkt 2) ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbo­wej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r., poz. 783 z późn. zm.).

SSR Michał Bień

Tarnów, dnia 31 lipca 2015 r.