Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 listopada 2024 r.

Sąd Rejonowy w Tarnowie V Wydział Gospodarczy

w składzie

Przewodniczący sędzia Michał Bień

Protokolant Ewelina Kolbusz

po rozpoznaniu w dniu 31 października 2024 r. w Tarnowie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z sie­dzi­bą w W.

przeciwko (...) spółce akcyj­nej z siedzibą w W.

o zapłatę kwoty 10.762,50 (słow­nie: dziesięć tysięcy siedemset sześćdziesiąt dwa zło­te pięćdziesiąt groszy) zł wraz z odsetkami

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od strony powodowej (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością na rzecz strony pozwanej (...) spółki akcyj­nej kwotę 3.634,00 (słownie: trzy tysiące sześćset trzydzieści cztery) zł wraz z odsetkami ustawowymi za o­póź­nienie liczonymi od kwoty 3.634,00 (słownie: trzy tysiące sześć­set trzydzieści cztery) zł od dnia uprawomocnienia wyroku do dnia zapłaty tytułem kosztów procesu.

SSR Michał Bień

sygn. akt V GC 68/24

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Rejonowego w Tarnowie
z dnia 14 listopada 2024 r.

I

Strona powodowa (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. w pozwie wniesionym w dniu 2 stycznia 2024 r. (data odda­nia przesyłki w placówce pocztowej operatora pocztowego obowiąza­nego do świad­czenia usług powszechnych) w postępowaniu upominawczym i zarazem w postępowaniu uproszczonym skierowanym przeciwko (...) spółce akcyjnej z siedzibą w W. uprzednio działającej pod firmą (...) spół­ka akcyjna do­magała się zasądzenia kwoty 10.762,50 zł wraz z od­setkami u­sta­wowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 10.762,50 zł od dnia 12 marca 2020 r. do dnia zapłaty oraz zasądzenia kosztów procesu w tym opłaty od pozwu i kosztów zastępstwa procesowe­go wraz z odsetkami ustawowymi za o­póź­nienie.

Na uzasadnienie żądania pozwu (...) spółka z ograniczoną odpo­wiedzialnością podała, że 20 listopada 2019 r. sprawca kolizji ubezpieczony od od­powiedzialności cywilnej przez stronę pozwaną doprowadził do uszkodzenia pojazdu specjalistycznego S. (...) dostosowanego i służącego do prowadze­nia szkolenia z zakresu nauki jazdy kategorii B. Samochód należał do poszko­dowanego przedsiębiorcy M. J. (1) i używany był w (...). Sprawca zdarzenia ponosił pełną odpowiedzialność za spowodowanie kolizji.

Strona powodowa podniosła, że poszkodowany M. J. (1) z winy spraw­cy szkody został pobawiony możliwości korzystania z pojazdu i prowadze­nia szkoleń w związku z poważnym zakresem uszkodzeń, które eliminowały pojazd z możliwości używania. Na podstawie umowy z 26 listopada 2019 r. poszkodowany najął od strony powodowej specjalistyczny pojazd zastępczy marki S. (...) dostosowany i służący do prowadzenia szkoleń z zakresu nauki jazdy B, tj. w pełni tożsamy z pojazdem uszkodzonym. Zaakceptował przy tym stawkę 350,00 zł „netto”, tj. 430,50 zł „brutto” za dobę. Pojazd był niezbędny do prowadzenia działalności gospodarczej z zakresu szkolenia kandydatów na kierowców w ośrodku szkolenia kierowców.

(...) spółka z ograniczoną odpo­wiedzialnością naprowadziła, że A. D. (1) na podstawie umowy cesji wierzytelności zawartej 26 listopada 2019 r. z poszkodowanym nabyła wszelkie prawa do odszkodowania przysługu­jące cedentowi wobec strony pozwanej oraz wobec sprawcy kolizji. Z kolei stro­na powodowa nabyła na podstawie umowy zawartej 5 kwietnia 2021 r. wszel­kie prawa do odszkodowania od A. D. (1), jakie przysługiwały ce­detowi wobec strony pozwanej oraz sprawcy kolizji.

Strona powodowa stwierdziła, że A. D. (1) zgłosiła szkodę stronie pozwanej co do kosztów najmu specjalistycznego pojazdu 12 lutego 2020 r. To­warzystwo ubezpieczeń odmówiło uznania zasadności najmu specjalistyczne­go pojazdu zastępczego służącego do szkoleń z zakresu nauki jazdy. Strona pozwana zażądała od poszkodowanego przedsiębiorcy złożenia do akt dokumen­tacji księgowej za okres 3 miesięcy przed zaistnieniem zdarzenia, kopii księgi ewidencji osób szkolonych prowadzonej przez ośrodek szkolenia kierowców, kopii kart przeprowadzonych zajęć z wykorzystaniem pojazdu najmowane­go przez szkołę nauki jazdy, wykazu ewidencji środków trwałych, kopii kart prze­prowadzonych zajęć z użyciem pozostałych pojazdów będących w posiada­niu poszkodowanego i służących do prowadzenia działalności. Poszkodowany odmówił przedstawienia żądanych przez stronę pozwaną dokumentów i dokumentacji. W oświadczeniu z dnia 9 marca 2020 r. wskazał, iż na czas naprawy nie dysponował innym pojazdem specjalistycznym do prowadzenia szkolenia kandydatów na kierowców, którym mógłby zastąpić uszkodzony. Gdyby dys­ponował takim pojazdem, nie podjąłby działań w celu najmu pojazdu zastęp­czego. Treść oświadczenia poszkodowanego z dnia 9 marca 2020 r. nie doprowadziła do zmiany stanowiska przez zakład ubezpieczeń.

(...) spółka z ograniczoną odpo­wiedzialnością podała, że należycie wykazała tak jak i poszkodowany zasadność najmu pojazdu zastępczego. Pro­wadzenie ośrodka szkolenia kierowców zwolnione było przy tym z podatku VAT. Z tego też względu poszkodowany nie miał możliwości odliczenia tego po­datku w ramach prowadzonej działalności gospodarczej od kosztów naprawy po­jazdu czy też od kosztów najmu pojazdu zastępczego.

Strona powodowa podniosła, że skutkiem zdarzenia było uszkodzenie specjalistycznego pojazdu uniemożliwiające korzystanie i prowadzenie szkoleń kursantów a uszczerbkiem w majątku były koszty najmu pojazdu zastępczego. W razie uszkodzenia pojazdu uniemożliwiającego dalszą eksploatację świadcze­nie zakładu ubezpieczeń powinno obejmować zwrot poniesionych wydatków za czas najmu pojazdu zastępczego niezbędny do naprawy uszkodzonego pojazdu. Zakład ubezpieczeń nie powinien przy tym wyznaczać automatycznie za­kresu czasowego odpowiedzialności z tytuł kosztów najmu pojazdu zastępczego w szczególności ograniczać tego okresu do tzw. czasu technologicznej napra­wy przy pominięciu obiektywnych czynników wpływających na okres niemoż­ności korzystania z własnego pojazdu przez uprawnionego. W szczególności za­sadnym okresem najmu pozostawał ten od zgłoszenia skody do doręczenia po­szkodowanemu prawidłowego kosztorysu naprawy (również dodatkowego,
o ile niezbędne były dodatkowe oględziny) obejmującego pełny zakres szkody, nie­zbędny na dokonanie wybory warsztatu naprawczego, niezbędny na akceptację kosztorysu warsztatu naprawczego oraz niezbędny na zamówienie części zamiennych, ich dostarczenie i odbiór oraz przeprowadzenie naprawy uwzględnia­jącej technologię producenta pojazdu i ostatecznie dzień organizacyjny na zwrot pojazdu.

(...) spółka z ograniczoną odpo­wiedzialnością wskazała następnie poszczególne daty i zdarzenia związane z naprawą pojazdu marki S. (...) po­cząwszy od 26 listopada 2019 r., kiedy do nastąpiło zgłoszenie szkody oraz wydanie specjalistycznego pojazdu zastępczego a skończywszy na 20 grudnia 2019 r., kiedy to nastąpił zwrot pojazdu zastępczego. Oznaczało to, że okres naj­mu pojazdu wyniósł 25 dni i był uzasadniony okolicznościami sprawy oraz za­istnieniem obiektywnych czynników wpływających na okres niemożności korzystania ze specjalistycznego pojazdu.

Strona powodowa naprowadziła, że stawka za specjalistyczny pojazd za­stępczy wyposażony do prowadzenia szkoleń z zakresu nauki jazdy była umiarkowana w odniesieniu do rynkowych i wynosiła 430,50 zł „brutto” dziennie (k. 3 – 5 verte).

Na podstawie odpisów dokumentów i wydruków dołączonych do pozwu oraz twier­dzeń zawartych w uzasadnieniu pozwu referendarz sądowy w Sądzie Rejo­nowym w Tar­nowie V Wy­dziale Gospodarczym w dniu 11 stycznia 2024 r. wy­dał nakaz zapłaty w po­stę­po­waniu u­po­minawczym, którym nakazał stronie po­zwanej (...) spółce akcyjnej z siedzibą w W., aby zapła­ci­ła na rzecz strony powodowej (...) spółki z ograniczo­ną odpo­wiedzialnością kwotę 10.762,50 zł wraz z od­setkami ustawo­wymi za o­póź­nie­nie li­czonymi od kwoty 10.762,50 zł od dnia 12 marca 2020 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 2.605,00 zł wraz z od­setkami ustawo­wymi za o­póź­nie­nie li­czonymi od kwoty 2.605,00 zł od dnia uprawomocnienia nakazu zapłaty do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosz­tów procesu w terminie dwóch ty­go­dni od dnia doręczenia nakazu, albo wniosła w tymże terminie sprze­ciw (k. 27).

W dniu 1 lutego 2024 r. (data odda­nia przesyłki w placówce pocztowej operatora pocztowego obowiąza­nego do świad­czenia usług powszechnych) stro­na pozwana (...) spółka ak­cyjna z siedzibą
w W. wniosła sprzeciw od nakazu za­płaty, któ­rego odpis doręczono po­zwanemu towarzystwu ubezpieczeń w dniu 18 stycznia 2024 r., zaskarżając na­kaz w całości i zażądała oddalenia powództwa oraz zasądzenia kosztów proce­su w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych a tak­że kosztów pełnomocnictwa wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty (...) spółka akcyjna podało, że do powstania szkody doszło 20 listopada 2019 r. Zgłoszenie szkody nastąpiło w dniu 12 lutego 2020 r. W piśmie z dnia 24 lutego 2020 r. to­warzystwo ubezpieczeń odmówiło wypłacenia odszkodowania. W piśmie z dnia 9 marca 2020 r. poszkodowany w odpowiedzi na stanowisko ubezpieczy­ciela od­mówił złożenia dokumentów i dokumentacji żądanej przez towarzystwo u­bezpieczeń. Z tego względu w piśmie z dnia 14 kwietnia 2020 r. (...)spółka akcyjna działając jeszcze pod firmą (...) spół­ka akcyjna odmówiło wypła­ty odszkodowania. Strona powodowa wystąpiła z pozwem datowanym na dzień 30 stycznia 2023 r. o zapłatę z tytułu zwrotu kosztów najmu pojazdu, przy czym pozew został wniesiony w dniu 2 stycznia 2024 r., tj. tego dnia został odda­ny w placówce pocztowej operatora pocztowego obowiąza­nego do świad­czenia usług powszechnych. Oznaczało to, że roszczenie objęte pozwem było przedawnione a uległo przedawnieniu następnego dnia po 31 grudnia 2023 r.

W dalszej części uzasadnienia sprzeciwu od nakazu zapłaty strona pozwana powołała argumenty, które uzasadniać miały podniesiony zarzut przedaw­nienia roszczenia objętego żądaniem pozwu.

Pozwane towarzystwo ubezpieczeń zarzuciło, że strona powodowa nie wykazała, iż zasadny okres najmu pojazdu zastępczego wyniósł 25 dni. Strona po­wodowa winna była udowodnić, iż cały okres najmu pojazdu zastępczego po­zostawał w adekwatnym związku przyczynowo – skutkowym ze szkodą. Nie po­zostawał w takim związku okres czas, w którym pojazd poszkodowanego pozosta­wał w warsztacie ponad czas konieczny do prawidłowego przeprowadzenia naprawy. Faktura VAT przedstawiona przez stronę powodową nie mogła dowodzić zasadności najmu pojazdu zastępczego przez okres 25 dni. Nie dowodził rów­nież ten dokument tego, że całkowity koszt wynikający z faktury VAT był ce­lowy i ekonomicznie uzasadniony oraz że stanowił element szkody.

Pozwany ubezpieczyciel podniósł, że (...) spółka z ograniczoną od­po­wiedzialnością nie wskazała żadnych okoliczności, które wydłużyły czas na­prawy ponad czas standardowo przyjęty i konieczny. Tym samym nie wykaza­ła strona powodowa dlaczego naprawa pojazdu nie zakończyła się w nie­zbęd­nym i uzasadnionym czasie.

Pozwany zakład ubezpieczeń w końcowej części uzasadnienia sprzeciwu od nakazu zapłaty zarzucił, że w uwagi na przedawnienie i bezzasadność rosz­czenia głównego także i roszczenie o odsetki nie znajdowało podstaw do uwzględnienia (k. 35 – 38).

W piśmie procesowym z dnia 20 marca 2024 r. stanowiącym replikę na sprzeciw od nakazu zapłaty (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością podniosła, że zarzut przedawnienia był chybiony. Strona powodowa zwróciła uwagę, że pozwany zakład ubezpieczeń nie wykazał, kiedy doszło do doręczenia pisma pozwanego ubezpieczyciela z dnia 14 kwietnia 2020 r. poszkodo­wanemu. Z ko­lei dni 30 grudnia 2023 r. oraz 31 grudnia 2023 r. a także 1 stycznia 2024 r. stanowiły dni wolne od pracy. Oznaczało to, że wniesienie pozwu 2 stycznia 2024 r. nastąpiło przed upływem terminu przedawnienia. Rosz­czenie poszkodowanego przedawniłoby się w tej sytuacji dopiero 3 stycznia 2024 r.

Strona powodowa podała, że pozwany ubezpieczyciel nie złożył żadnej propozycji w zakresie organizacji najmu specjalistycznego pojazdu zastępczego ani nawet nie wykazał inicjatywy w zakresie możliwości organizacji najmu. Gdyby najem po­jazdu był możliwy u kontrahenta strony pozwanej, to poszkodowany być może nie skorzystałby z oferty strony powodowej, która była jedyną gwaran­tującą najem pojazdu specjalistycznego. Z tego też względu poszkodowany nie przyczynił się do zwiększenia rozmiaru szkody.

(...) spółka z ograniczoną odpo­wiedzialnością podtrzymała również roszczenie w zakresie żądania odsetek zarzucając, że strona pozwana po­zo­stawała w zwłoce od 30. dnia od zgłoszenia szkody oraz odmowy przyznania odszkodowania pomimo dysponowania dokumentacją powalającą na prowadze­nie postępowania w celu likwidacji szkody (k. 65 – 65 verte).

II

Stan faktyczny sprawy w części okazał się być bezsporny.

Bezsporne było, że w wyniku zdarzenia drogowego uszkodzony został po­jazd marki S. (...) dostosowany i służący do prowadzenia szkolenia
z za­kresu nauki jazdy (k. 3 – 5 verte, odpis umowy najmu z dnia 26 listopada 2019 r. – k. 9 – 10, odpis umowy cesji wierzytelności z dnia 26 listopada 2019 r. – k. 13, odpis umowy cesji wierzytelności z dnia 5 kwietnia 2021 r. – k. 14, odpis pisma z dnia 24 lutego 2020 r. – k. 16 – 17, odpis pisma z dnia 14 kwietnia 2020 r. – k. 18 – 19, skan wydruku pisma z dnia 14 kwietnia 2020 r. na s. 2 – 4 w aktach szkody numer (...) zapisanych na nośniku CD zalegającym na k. 41, skan wydruku pisma z dnia 24 lutego 2020 r. na s. 2 – 4 w aktach szkody numer (...) zapisanych na nośniku CD zalegającym na k. 41, skan umowy najmu z dnia 26 listopada 2019 r. na s. 17 – 18 w aktach szkody numer (...) zapisanych na nośniku CD zalegającym na k. 41, skan umowy cesji wierzytelności z dnia 26 listopada 2019 r. na s. 21 w aktach szkody numer (...) zapisanych na nośniku CD zalegającym na k. 41, skan pisma
z dnia 14 stycznia 2020 r. na s. 28 – 29 w aktach szkody numer (...) zapisanych na nośniku CD zalegającym na k. 41, skan pisma z dnia 28 listopada 2019 r. na s. 153 – 154, s. 167 – 168 w aktach szkody numer (...) zapisanych na nośniku CD zalegającym na k. 41, fotokopia druku zgłoszenia szkody komunikacyjnej na s. 187 – 189 w aktach szkody numer (...) zapisanych na nośniku CD zalegającym na k. 41, skan pisma z dnia 22 listopada 2019 r. na s. 363 – 365 w aktach szkody numer (...) zapisanych na nośniku CD zalegającym na k. 41, skan druku zgłoszenia szkody komunikacyjnej na s. 397 – 399 w aktach szkody numer (...) zapisanych na nośniku CD zalegającym na k. 41).

Strony zgodnie przyznały, że do zdarzenia doszło 20 listopada 2019 r. (k. 3 – 5 verte, k. 35 – 38, odpis umowy najmu z dnia 26 listopada 2019 r. – k. 9 – 10, odpis umowy cesji wierzytelności z dnia 26 listopada 2019 r. – k. 13, odpis umowy cesji wierzytelności z dnia 5 kwietnia 2021 r. – k. 14, odpis pisma z dnia 24 lutego 2020 r. – k. 16 – 17, odpis pisma z dnia 14 kwietnia 2020 r. – k. 18 – 19, skan wydruku pisma z dnia 14 kwietnia 2020 r. na s. 2 – 4 w aktach szkody numer (...) zapisanych na nośniku CD zalegającym na k. 41, skan wydruku pisma z dnia 24 lutego 2020 r. na s. 2 – 4 w aktach szkody numer (...) zapisanych na nośniku CD zalegającym na k. 41, skan umowy najmu z dnia 26 listopada 2019 r. na s. 17 – 18 w aktach szkody numer (...) zapisanych na nośniku CD zalegającym na k. 41, skan umowy cesji wierzytelności z dnia 26 listopada 2019 r. na s. 21 w aktach szkody numer (...) zapisanych na nośniku CD zalegającym na k. 41, skan pisma
z dnia 14 stycznia 2020 r. na s. 28 – 29 w aktach szkody numer (...) zapisanych na nośniku CD zalegającym na k. 41, skan pisma z dnia 28 listopada 2019 r. na s. 153 – 154, s. 167 – 168 w aktach szkody numer (...) zapisanych na nośniku CD zalegającym na k. 41, fotokopia druku zgłoszenia szkody komunikacyjnej na s. 187 – 189 w aktach szkody numer (...) zapisanych na nośniku CD zalegającym na k. 41, skan pisma z dnia 22 listopada 2019 r. na s. 363 – 365 w aktach szkody numer (...) zapisanych na nośniku CD zalegającym na k. 41, skan druku zgłoszenia szkody komunikacyjnej na s. 397 – 399 w aktach szkody numer (...) zapisanych na nośniku CD zalegającym na k. 41).

Poza sporem było to, że sprawcą zdarzenia, na skutek którego powstała szkoda, była osoba dysponująca polisą ubez­pieczenia od od­po­wie­dzial­ności cy­wilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w (...) spółce akcyjnej obecnie działającej pod firmą (...) spółka akcyjna (k. 3 – 5 verte, odpis umowy ce­sji wierzytelności z dnia 26 listopada 2019 r. – k. 13, odpis umowy cesji wierzytelności z dnia 5 kwietnia 2021 r. – k. 14, skan umowy cesji wierzytelności
z dnia 26 listopada 2019 r. na s. 21 w aktach szkody numer (...) zapisanych na nośniku CD zalegającym na k. 41).

Strony nie spierały się co do tego, że do zgłoszenia szkody obejmującej powstałe koszty najmu pojazdu zastępczego udostępnionego poszkodowanemu w miejsce uszkodzonego doszło w dniu 12 lutego 2020 r. (k. 3 – 5 verte, k. 35 – 38, skan wydruku wiadomości przesłanej pocztą elektroniczną w dniu 12 lutego 2020 r. wraz ze skanem pisma z dnia 10 lutego 2020 r. na s. 23 – 26
w aktach szkody numer (...) zapisanych na no­śniku CD zalegającym na k. 41).

Strony zgodne były co do tego, że ubezpieczyciel sprawcy zdarzenia od­mówił wypłaty odszkodowania z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego (k. 3 – 5 verte, k. 35 – 38, odpis pisma z dnia 24 lutego 2020 r. – k. 16 – 17, od­pis pi­sma z dnia 14 kwietnia 2020 r. – k. 18 – 19, skan wydruku pisma z dnia 14 kwiet­nia 2020 r. na s. 2 – 4 w aktach szkody numer (...) zapisanych na nośniku CD zalegającym na k. 41, skan wydruku pisma z dnia 24 lutego 2020 r. na s. 2 – 4 w aktach szkody numer (...) zapisanych na nośniku CD zalegającym na k. 41).

Sąd Rejonowy w Tarnowie ustalił ponadto następujący stan fak­tycz­ny sprawy:

Sprawcą zdarzenia, w wyniku którego uszkodzony został pojazd marki S. (...) o numerze rejestracyjnym (...), była osoba kierująca pojaz­dem marki O. o numerze rejestracyjnym (...). Kierujący samochodem marki O. doprowadził do uderzenia kierowanego przez siebie pojazdu w tył samochodu marki S. (...).

Dowód: fotokopia druku zgłoszenia szkody komunikacyjnej na s. 187 – 189 w aktach szkody numer (...) zapisanych na nośniku CD zalegającym na k. 41; skan druku zgłoszenia szkody komunikacyjnej na s. 397 – 399 w aktach szkody numer (...) zapisanych na nośniku CD zalegającym na k. 41.

Samochód S. (...) o numerze rejestracyjnym (...) pozostawał przedmiotem prawa własności (...) spółki jawnej.

Dowód: fotokopia druku zgłoszenia szkody komunikacyjnej na s. 187 – 189 w aktach szkody numer (...) zapisanych na nośniku CD zalegającym na k. 41; fotokopia dowodu rejestracyjnego na s. 191 w aktach szkody numer (...) zapisanych na nośniku CD zalegającym na k. 41; skan druku zgłoszenia szkody komunikacyjnej na s. 397 – 399 w aktach szkody numer (...) zapisanych na nośniku CD zalegającym na k. 41.

Szkoda w pojeździe S. (...) została zgłoszona (...) spółce akcyjnej i zarejestrowana pod numerem (...).

Dowód: fotokopia druku zgłoszenia szkody komunikacyjnej na s. 187 – 189 w aktach szkody numer (...) zapisanych na nośniku CD zalegającym na k. 41; skan druku zgłoszenia szkody komunikacyjnej na s. 397 – 399 w aktach szkody numer (...) zapisanych na nośniku CD zalegającym na k. 41.

(...) spółka jawna prowadziła gospodarczą, w związku z której prowadzeniem nie miała możliwości rozliczenia stawki podatku VAT w odniesieniu do używanego przez siebie pojazdu marki S. (...).

Dowód: odpis oświadczenia z dnia 26 listopada 2019 r. – k. 12; fotokopia druku zgłoszenia szkody komunikacyjnej na s. 187 – 189 w aktach szkody numer (...) zapisanych na nośniku CD zalegającym na k. 41.

W dniu 25 listopada 2019 r. (...) spółka jawna określona jako zbywca zawarła z J. K. wskazanym jako nabywca umowę przelewu wierzytelności z tytułu odszkodowania za szkodę zarejestrowaną pod numerem (...) powstałą w dniu 22 listopada 2019 r. wobec (...) spółki akcyjnej w szczególności z ty­tu­łu kosztów naprawy, kosztów holowania i kosztów parkowania (§ 1. umowy przelewu wierzytelności z dnia 25 listopada 2019 r.).

Zgodnie z zawartą umową zbywca przeniósł na nabywcę wierzytelność o­kreśloną w § 1. umowy wraz z wszelkimi prawami z niej wynikającymi
w szczególności wraz z odsetkami a nabywca przyjął wierzytelność (§ 3. ust. 1. umowy przelewu wierzytelności z dnia 25 listopada 2019 r.).

Dowód: fotokopia umowy przelewu wierzytelności z dnia 25 listopada 2019 r. na s. 193 w aktach szkody numer (...) zapisanych na nośniku CD zalegającym na k. 41.

(...) spółka jawna nie miała możliwości zastąpienia uszkodzonego pojazdu in­nym pojazdem.

Dowód: odpis oświadczenia z dnia 26 listopada 2019 r. – k. 12; zezna­nia świadka M. J. (1) – k. 80 – 80 verte .

W dniu 26 listopada 2019 r. zawarta została pomiędzy A. D. (1) prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...) jako wynajmującym a (...)spółką jawną jako najemcą umowa najmu pojazdu zastępczego.

W umowie wskazane zostały marka i numer rejestracyjny po­jazdu zastępczego oraz wysokość czynszu najmu pojazdu zastępczego.

Samochodem zastępczym był pojazd marki K. (...).

Czas najmu został określony w ten sposób, że strony przyjęły, iż będzie to okres niezbędny do naprawy uszkodzonego pojazdu najemcy, tj. S. (...) o numerze rejestracyjnym (...) (§ 2. ust. 1. umowy najmu pojazdu zastępczego z dnia 26 listopada 2019 r.).

Czynsz najmu strony ustaliły w kwocie netto a kwota czynszu wynikała
z cen­nika wynajmującego, który najemca otrzymał i z którym się zapoznał (§ 3. ust. 1. umowy najmu pojazdu zastępczego z dnia 26 listopada 2019 r.).

Dowód: odpis umowy najmu z dnia 26 listopada 2019 r. – k. 9 – 10; skan umowy najmu z dnia 26 listopada 2019 r. na s. 17 – 18 w aktach szko­dy numer(...) zapisanych na nośniku CD zalegającym na k. 41.

Samochód zastępczy został wydany w dniu 26 listopada 2019 r. na podstawie protokołu zdawczo – odbiorczego.

Dowód: odpis umowy najmu z dnia 26 listopada 2019 r. – k. 9 – 10; odpis protokołu zdawczo – odbiorczego – k. 11; skan umowy najmu z dnia 26 listopada 2019 r. na s. 17 – 18 w aktach szkody numer (...) zapisanych na nośniku CD zalegającym na k. 41.

W dniu 26 listopada 2019 r. M. J. (1) jako cedent zawarł z A. D. (1) ja­ko cesjonariuszem umowę przelewu wierzytelności w postaci pra­wa do odszko­dowania w związku z najmem samochodu zastępczego będącego kon­sekwencją szkody komunikacyjnej z dnia 20 listopada 2019 r. powstałej
w po­jeździe S. (...) o numerze rejestracyjnym (...) zarejestrowanej pod numerem (...) przez (...) spółkę akcyjną w stosunku zarówno do sprawy szkody jak i ubezpieczyciela sprawcy szkody (§ 1. ust. 1. umowy cesji wierzytelności
z dnia 6 września 2018 r.).

Cesjonariusz złożył w treści umowy oświadczenie, zgodnie z którym przyjął wierzytelność opisaną w umowie (§ 1. ust. 3. umowy cesji wierzytelności z dnia 6 września 2018 r.).

Dowód: odpis umowy cesji wierzytelności z dnia 26 listopada 2019 r. – k. 13; skan umowy cesji wierzytelności z dnia 26 listopada 2019 r. na s. 21 w aktach szkody numer (...) zapisanych na nośniku CD zalegającym na k. 41.

Oględziny pojazdu marki S. (...) przez rzeczoznawcę (...) spółki akcyjnej zostały przeprowadzone w dniu 27 listopada 2019 r.

Dowód: skan pisma z dnia 10 lutego 2020 r. na s. 24 – 26 w aktach szkody numer (...) zapisanych na nośniku CD zalegającym na k. 41.

Tego samego dnia (...) spółka akcyjna przygotowała kalkulację naprawy pojazdu.

Dowód: skan pisma z dnia 10 lutego 2020 r. na s. 24 – 26 w aktach szkody numer (...) zapisanych na nośniku CD zalegającym na k. 41; skany kalkulacji naprawy z dnia 27 listopada 2019 r. numer (...) na s. 171 – 178, s. 343 – 350 w aktach szkody numer (...)zapisanych na nośniku CD zalegającym na k. 41.

W dniu 28 listopada 2019 r. wykonana została kalkulacja naprawy pojazdu marki S. (...) przez J. K..

Dowód: skan pisma z dnia 10 lutego 2020 r. na s. 24 – 26 w aktach szkody numer (...) zapisanych na nośniku CD zalegającym na k. 41; skany kalkulacji naprawy z dnia 28 listopada 2019 r. numer (...) na s. 123 – 129, s. 132 – 138, s. 142 – 148, s. 180 – 186 w aktach szkody numer (...) zapisanych na nośniku CD zalegającym na k. 41.

W dniu 9 grudnia 2019 r. (...) spółka akcyjna zaakceptowała kosztorys przedstawiony przez J. K..

Dowód: skan pisma z dnia 10 lutego 2020 r. na s. 24 – 26 w aktach szkody numer (...) zapisanych na nośniku CD zalegającym na k. 41; skany kalkulacji naprawy z dnia 28 listopada 2019 r. numer (...) na s. 123 – 129, s. 132 – 138, s. 142 – 148 w aktach szkody numer (...) zapisanych na nośniku CD zalegającym na k. 41.

W dniu 10 grudnia 2019 r. zamówione zostały części zamienne do naprawy pojazdu marki S. (...).

W dniu 11 grudnia 2019 r. części zamienne zostały nadesłane do warsztatu.

Naprawa pojazdu S. (...) trwała od 12 grudnia 2019 r. do 19 grudnia 2019 r.

Dowód: skan pisma z dnia 10 lutego 2020 r. na s. 24 – 26 w aktach szkody numer (...) zapisanych na nośniku CD zalegającym na k. 41.

Zwrot pojazdu zastępczego objętego umową najmu z dnia 26 listopada 2019 r. nastąpił w dniu 20 grudnia 2019 r.

Dowód: odpis umowy najmu z dnia 26 listopada 2019 r. – k. 9 – 10; odpis protokołu zdawczo – odbiorczego – k. 11; skan umowy najmu z dnia 26 listopada 2019 r. na s. 17 – 18 w aktach szkody numer (...) zapisanych na nośniku CD zalegającym na k. 41.

W dniu 23 grudnia 2019 r. J. K. wystawił (...) spółce jawnej końcową fakturę zaliczkową VAT w związ­ku z naprawą uszkodzonego pojazdu marki S. (...).

Dowód: skan faktury VAT numer (...) z dnia 23 grudnia 2019 r. na s. 33 – 34 w aktach szkody numer (...) zapisanych na nośniku CD zalegającym na k. 41.

12 stycznia 2020 r. A. D. (1) wystawiła (...) spółce jawnej fakturę VAT numer (...) obejmującą czynsz najmu pojazdu zastępcze­go przystosowanego do nauki jazdy przez 25 dni w za­mian za czynsz w łącznej wysokości 8.750,00 zł „netto”, tj. 10.762,50 zł „brutto”. Czynsz najmu został naliczony
w kwocie 350,00 zł „netto” za dobę.

Termin zapłaty czyn­szu naliczonego za najem pojazdu zastępczego został określony na dzień 11 lutego 2020 r.

Dowód: wydruk faktury VAT numer (...) z dnia 12 stycznia 2020 r. – k. 23; skan wydruk faktury VAT numer (...) z dnia 12 stycznia 2020 r. na s. 22 w aktach szkody numer (...) zapisanych na nośniku CD zalegającym na k. 41.

Faktura VAT wystawiona przez A. D. (1) (...)spółce jawnej została przesłana (...) spółce akcyjnej pocztą elektroniczną w dniu 12 lutego 2020 r.

Dowód: skan wydruku wiadomości przesłanej pocztą elektroniczną w dniu 12 lutego 2020 r. wraz ze skanem pisma z dnia 10 lutego 2020 r. na s. 23 – 26 w aktach szkody numer (...) zapisanych na no­śniku CD zalegającym na k. 41 oraz skanem wydruku faktury VAT numer (...)
z dnia 12 stycznia 2020 r. na s. 22 w aktach szkody numer (...) zapisanych na nośniku CD zalegającym na k. 41.

W piśmie z dnia 24 lutego 2020 r. (...) spół­ka akcyjna zdecydowało o odmowie przyznania jakiejkolwiek kwoty tytułem odszkodowania za szkodę w pojeździe marki S. (...) związaną z kosztami najmu pojazdu zastępczego. Ubezpieczyciel wezwał przy tym do przedstawienia szeregu dokumentów i dokumentacji księgowej przez (...) spółkę jawną w postaci dokumen­tacji księgowej za okres 3 miesięcy przed zaistnieniem zdarzenia, kopii księgi ewidencji osób szkolonych prowadzonej przez ośrodek szkolenia kierowców, kopii kart przeprowadzonych zajęć z wykorzystaniem pojazdu najmowane­go przez szkołę nauki jazdy, wykazu ewi­dencji środków trwałych, kopii kart prze­prowadzonych zajęć z użyciem pozostałych pojazdów będących w posiada­niu poszkodowanego i służących do prowadzenia działalności.

Dowód: odpis pisma z dnia 24 lutego 2020 r. – k. 16 – 17; skan pisma z dnia 24 lutego 2020 r. na s. 14 – 15 w aktach szkody numer (...) zapisanych na nośniku CD zalegającym na k. 41.

W piśmie z dnia 9 marca 2020 r. (...) spółka jawna odmówiła przedstawienia do­kumentacji i dokumentów żądanych (...) spół­kę akcyjną. Poszkodowany wskazał również, iż na czas naprawy nie dysponował innym pojazdem specjalistycznym do prowadzenia szkolenia kandydatów na kierowców, którym mógłby zastąpić uszkodzony. Gdyby dys­ponował takim pojazdem, nie podjąłby działań w celu najmu pojazdu zastęp­czego.

Dowód: odpis pisma z dnia 9 marca 2020 r. – k. 21 – 22; skan pisma z dnia 9 marca 2020 r. na s. 7 – 8 w aktach szkody numer (...) zapisanych na nośniku CD zalegającym na k. 41.

W piśmie z dnia 14 kwietnia 2020 r. (...) spółka akcyjna podtrzymało swoje stanowisko co do żądania pokrycia kosztów najmu pojazdu zastępczego.

Dowód: wydruk pisma z dnia 14 kwietnia 2020 r. – k. 18 – 20; skan wydruku pisma z dnia 14 kwietnia 2020 r. na s. 2 – 4 w aktach szkody numer (...) zapisanych na nośniku CD zalegającym na k. 41.

W dniu 5 kwietnia 2021 r. A. D. (1)ja­ko cedent zawarła z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością jako cesjonariuszem umowę prze­lewu wierzytelności w postaci pra­wa do odszko­dowania w związku z najmem samochodu zastępczego będącego kon­sekwencją szkody komunikacyjnej z dnia 20 listopada 2019 r. powstałej w po­jeździe S. (...) o numerze rejestracyjnym (...) zarejestrowanej pod numerem (...) przez (...)spółkę akcyjną w stosunku zarówno do sprawy szkody jak i ubezpieczyciela sprawcy szkody (§ 1. ust. 1. umowy cesji wierzytelności z dnia 6 września 2018 r.).

Cesjonariusz złożył w treści umowy oświadczenie, zgodnie z którym przyjął wierzytelność opisaną w umowie (§ 1. ust. 3. umowy cesji wierzytelności z dnia 6 września 2018 r.).

Dowód: odpis umowy cesji wierzytelności z dnia 5 kwietnia 2021 r. – k. 14.

Technologiczny czas naprawy pojazdu marki S. (...) w następstwie szkody powstałej jako skutek zdarzenia z dnia 20 listopada 2019 r. wynosił 7 dni roboczych.

Pojazd marki S. (...) należał do tego samego autosegmentu pojazdów co samochód marki K. (...).

Dowód: częściowo pisemna opinia biegłego sądowego z zakresu tech­niki samo­chodowej z dnia 25 lipca 2024 r. – k. 92 – 99; częściowo ustna uzupełniająca opinia biegłego sądowego z zakresu techniki samo­cho­do­wej z dnia 31 października 2024 r. – k. 150 – 151 verte .

Powyższy stan faktyczny sprawy został uznany w niewielkiej części za bezsporny na podstawie art. 229. k.p.c.

Strony zgodnie przyznały, że do zdarzenia doszło 20 listopada 2019 r.

Strony nie spierały się co do tego, że do zgłoszenia szkody obejmującej po­wstałe koszty najmu pojazdu zastępczego udostępnionego poszkodowanemu w miejsce uszkodzonego doszło w dniu 12 lutego 2020 r.

Strony zgodne były co do tego, że ubezpieczyciel sprawcy zdarzenia od­mówił wypłaty odszkodowania z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego.

Okoliczności powyższe zostały przytoczone tak przez stronę powodową w po­zwie jak i przez (...) spółkę akcyjną w sprzeci­wie od nakazu zapłaty. Jako że przyznanie powołanych okolicz­no­ści wynikają­cych z pisemnych o­świad­czeń obu stron nie budziło w świetle przeprowadzone­go po­stępowania do­wodowego wątpliwości, okoliczności te zo­sta­ły u­zna­ne za prawdziwe. Dlate­go też, zważywszy na za­sa­dę wy­rażoną w art. 229. k.p.c., fakty te sąd uznał za rzeczywi­ście zaistniałe.

Powyższy stan faktyczny sprawy został także uznany w znikomej części za bez­sporny na podstawie art. 230. k.p.c.

Bezsporne było, że w wyniku zdarzenia drogowego uszkodzony został po­jazd marki S. (...) dostosowany i służący do prowadzenia szkolenia
z za­kresu nauki jazdy.

Poza sporem było to, że sprawcą zdarzenia, na skutek którego powstała szkoda, była osoba dysponująca polisą ubez­pieczenia od od­po­wie­dzial­ności cy­wilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w (...)spółce akcyjnej obecnie działającej pod firmą (...) spółka akcyjna.

Fakty te przytoczone przez stronę powodową w pozwie bądź też przez stronę pozwaną w sprzeciwie od nakazu zapłaty nie docze­kały się z przeciw­nej stro­ny wy­raźnego za­przeczenia czy też po­twierdzenia. Skoro za­tem stro­na prze­ciwna nie wypo­wie­działa się co do przyto­czonych okoliczności, fakty te sąd, mając na uwadze treść pozwu jak i sprzeci­wu od nakazu zapłaty oraz wy­ni­ki ca­łej rozpra­wy w szczególności dowody z od­pisów dokumentów i wydru­ków zalegających w aktach sprawy, mógł uznać za przy­znane a w konse­kwen­cji za rze­czy­wiście za­istniałe.

Rekonstrukcji stanu faktycznego sąd dokonał w pozostałej części na pod­stawie od­pisów dokumentów i wydruków zgromadzonych w toku postę­po­wa­nia dowodo­wego. Sąd nie dopatrzył się uchy­bień w ich treści oraz formie.

Dowody z odpisów dokumentów prywatnych jak i z wydruków sąd uznał w ca­łości za autentyczne i wia­ry­godne. Żadna ze stron ich nie kwestionowała, tak pod względem popraw­ności formal­nej jak i materialnej. Nie u­jawniły się też ja­kie­kolwiek okoliczności podwa­żające moc dowo­dową tych do­kumen­tów, które na­leżałoby brać pod uwagę z u­rzę­du. Do­mnie­mania, z któ­rych korzy­stają do­ku­menty urzę­dowe jak i prywatne [auten­tyczno­ś­ci i złożenia zawartego w nim o­świad­czenia przez o­sobę, która podpi­sała dokument prywatny ( vide: T. Ereciński, „Ko­deks postę­powania cywil­nego. Ko­men­tarz. Część pierwsza. Postępowa­nie rozpoznaw­cze. Część druga. Po­stępowa­nie zabezpieczające. Tom 1”, wy­da­nie 2, Wy­dawnictwo Prawnicze Lexi­sNexis, War­szawa 2007 r., pod red. T. Ere­cińskie­go, s. 576, teza 11 do art. 245, s. 590, teza 1 do art. 253)], pozostały niewzruszone. Dokumenty prywatne stanowiły do­wód te­go, że o­soby, które je pod­pi­sały, zło­ży­ły oświad­czenia za­warte w doku­men­tach (art. 245. k.p.c. w zw. z art. 233. § 1. k.p.c.). Wy­druki natomiast stanowiły dowód co do istnienia zapi­su kompute­ro­wego o określonej treści, która została w nich za­warta, w chwili do­konywania wydruku (art. 309. k.p.c. i art. 243 ¹. k.p.c. w zw. z art. 233. § 1. k.p.c.) ( vide: wyrok Sądu Apelacyj­nego w Krakowie z dnia 8 lutego 2013 r., sygn. akt I ACa 1399/12, nie publ., LEX numer 1362755).

Osobnego omówienia wymagały natomiast odpisy dokumentów w posta­ci odpisu umowy cesji wierzytelności z dnia 26 listopada 2019 r. zawartej pomiędzy M. J. (1) a A. D. (1), odpisu umowy cesji wierzytelności z dnia 5 kwietnia 2021 r. zawartej pomiędzy A. D. (1) i (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wydruk faktury VAT
o nu­merze (...) wystawio­nej przez A. D. (1) w związku z udostęp­nieniem po­jazdu za­stępczego.

Dokument prywatny jakkolwiek nie został wyposażony w domniemanie prawne zgodności jego treści z rzeczywistym stanem, to jednak może stanowić samodzielny środek dowodowy i w oparciu o jego treść sąd ma możliwość wy­ro­kowania. Dokument prywatny pozostaje jednym z dowodów wymienionych
w kodeksie postępowania cywilnego i podlega ocenie tak jak wszystkie inne do­wody ( vide: art. 233. § 1. k.p.c.). Może zatem stanowić podstawę ustaleń fak­tycz­nych i wyrokowania ( vide: wyrok i uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 30 czerwca 2004 r., sygn. akt IV CK 474/03, publ. OSNC 2005 r., nr 6, poz. 113, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 września 1985 r., sygn. akt IV PR 200/85, publ. OSNCP 1986 r., nr 5, poz. 84, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 października 2000 r., sygn. akt I CKN 804/98, nie publ., LEX nr 50890).

Dokument prywatny w świetle brzmienia art. 253. k.p.c. ma znacznie mniej­szą moc dowodową, jeżeli miałby świadczyć na rzecz strony, która go sporządziła. Ma za to dużą wartość dowodową, jeśli pochodzi od osoby trzeciej, niezwiązanej ze stronami i od nich niezależnej. Założyć bowiem można wów­czas, że intencją wystawcy takiego dokumentu nie było wzmocnienie bądź też osłabienie którejkolwiek ze stron postępowania ( vide: uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 6 listopada 2002 r., sygn. akt I CKN 1280/2000, nie publ., LEX nr 78358). Odpisami takich dokumentów w przedmiotowej sprawie, które pochodziły od innej osoby aniżeli strona procesu albowiem ich wystawcą była A. D. (1), tj. poprzednik prawny strony powodowej, były odpisy umów oznaczonych w ich tytułach jako umowy cesji wierzytelności z dnia 26 listopada 2019 r. i z dnia 5 kwietnia 2021 r. a także wydruk faktury VAT wystawionej przez A. D. (1) w związku z udostępnieniem pojazdu zastępcze­go.

Odpisy tych dokumentów oraz wydruk dokumentu ze względu na brak domniemania zgodności z rzeczywi­stym stanem jako dokumenty prywatne podle­gały ocenie sądu wedle reguł sta­tuowanych przepisem art. 233. § 1. k.p.c. Sko­ro bowiem dokument pry­wat­ny nie korzysta z domniemania prawdziwości za­wartych w nim oświad­czeń, to każda osoba mająca w tym interes prawny mo­że twierdzić i do­wodzić, że treść złożo­nych oświadczeń nie odpowiada stanowi rze­czywistemu ( vide: posta­nowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 kwietnia 1982 r., sygn. akt III CRN 65/82, nie publ., LEX nr 8414).

Wskazać należało, że umowa cesji wierzytelności z dnia 26 listopada 2019 r. zawarta pomiędzy M. J. (1) oznaczonym wyraźnie w umowie jako cedent a A. D. (1) wskazaną w tej samej umowie jako cesjonariusz nie mogła uchodzić za umowę, na podstawie której doszłoby do przeniesienia prawa do odszkodowania obejmującego koszty najmu pojazdu zastępczego w postaci samochodu K. (...) stwierdzone fakturą VAT wystawioną przezA. D. (1) (...) spółce jawnej. Umowa najmu pojazdu zastępczego datowana na dzień 26 listopada 2019 r. zawarta została z (...) spółką jawną jako podmiotem poszkodowanym zdarzeniem z dnia 20 listopada 2019 r. oraz jedno­cze­śnie właścicielem uszkodzonego w dniu 20 listopada 2019 r. pojazdu marki S. (...). Także faktura VAT z dnia 12 stycznia 2020 r. numer (...) powstała w następstwie najmu pojazdu zastępczego przystosowanego do prowadzenia nauki jazdy została wystawiona (...)spółce jawnej nie zaś M. O., który został wskazany jako strona umowy przelewu wierzytelności za­wartej w dniu 26 listopada 2019 r. a której przedmiotem miała być wierzytelność
z tytułu odszkodowania obejmującego zwrot kosztów pojazdu zastępczego. O­znaczało to, że w umowie najmu z dnia 26 listopada 2019 r. oraz w umowie przelewu wierzytelności z dnia 26 listopada 2019 r. wskazane zostały dwa różne podmioty, z których o ile jeden, tj. (...)spółka jawna dysponował wierzytelnością z tytułu odszkodowania obejmującego koszty najmu pojazdu zastępczego, gdyż był podmiotem poszkodowanym zdarzeniem z dna 20 listopada 2019 r. i zobowiązanym do poniesienia kosztów najmu pojazdu zstępczego o tyle drugi, tj. M. J. (1) nie był ani poszkodowanym zdarzeniem z dnia 20 listopada 2019 r. ani podmiotem, który mógłby występować jako podmiot mogący przenieść na kogokolwiek wierzytelność z tytułu odszkodowania obejmującego koszty najmu pojazdu zstępczego. Taki sposób określenia stron umowy cesji wierzytelności
z dnia 26 listopada 2019 r. w kontekście brzmienia zarówno umowy najmu
z dnia 26 listopada 2019 r., faktury VAT numer (...) z dnia 12 stycznia 2020 r. oraz dowodu rejestracyjnego pojazdu S. (...) oznaczał, że M. J. (1) nie mógł przenieść prawa do odszkodowania z tytułu zwro­tu kosztów najmu pojazdu zastępczego, gdyż takim prawem nie dysponował. Wierzytelność, której źródłem miała być umowa najmu samochodu zastępczego stwierdzona następnie fakturą VAT numer (...), nie mogła być zatem przedmiotem umowy przelewu z dnia 26 listopada 2019 r. i konsekwentnie umowy przelewu z dnia 5 kwietnia 2021 r., gdyż wierzytelność ta nie przysługiwała M. J. (1) lecz tylko i wyłącznie (...) spółce jawnej. Wierzytelność
z ty­tułu najmu pojazdu mogła co najwyżej przysługiwać (...) spółce jawnej ale nie M. J. (1) gdyż M. J. (1) nie mógł zostać uznany za stronę u­mowy najmu pojazdu zastępczego. Skoro zatem wierzytelność, która miała ulec przeniesieniu na A. D. (1) a następnie na (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością nie przysługiwała M. J. (1) a zatem podmiotowi określonemu w umowie przelewu wierzytelności z dnia 26 listopada 2019 r. jako cedent, który był wspólnikiem (...) spółce jawnej, to jej „prze­niesienie” na A. D. (1) a na­stępnie (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością okazało się bezskuteczne na zasadzie „ nemo plus iuris in alium transferre potest quam ipse habet”.

Nie było zatem możliwe ustalenie w oparciu o od­pisy, czy też wydruki względnie skany dokumen­tów w postaci umowy cesji wierzytelności z dnia 26 li­stopada 2019 r., umowy najmu z dnia 26 listopada 2019 r., faktury VAT numer (...) z dnia 12 stycznia 2020 r. oraz dowodu rejestracyjnego pojazdu S. (...) o numerze rejestracyjnym (...), że wie­rzytelność z tytułu szkody w pojeździe marki S. (...) o numerze rejestracyjnym (...)
w zakresie kosztów najmu pojazdu zastępczego, ja­k­a była efektem zdarzenia
z dnia 20 listopada 2019 r. wobec (...) spółki akcyjnej obecnie działającego pod firmą (...) spółka akcyjna, została przeniesiona przez M. J. (1) na A. D. (1) a następnie ostatecznie na (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Nie dawał na to odpo­wiedzi ża­den z do­wodów zaofe­rowanych przez stronę powodową a w szczególności odpis umowy przelewu wierzytelności z dnia 26 listopada 2019 r., skoro zgodnie z jej treścią umowa dotyczyła przeniesienia wierzytelności tylko i wyłącznie pomiędzy M. J. (1) i A. D. (1) nie zaś pomiędzy (...)spółką jawną i A. D. (1).

Nie mogły więc odpisy dokumentów względnie skany oraz wydruki doku­mentów w postaci umowy cesji wierzytelności z dnia 26 listopada 2019 r. w kontekście brzmienia zarówno umowy najmu z dnia 26 listopada 2019 r., faktury VAT numer (...) z dnia 12 stycznia 2020 r. oraz dowodu rejestracyjnego pojazdu S. (...) o numerze rejestracyjnym (...) stanowić dowodów świadczących o zasadności powództwa w zakresie nie tylko kwoty żąda­nej ty­tułem wierzytelności z tytułu szkody w pojeździe markiS. (...) o numerze rejestracyjnym (...) ale i okoliczności dysponowania przez stronę powodową tą wierzytelnością i co najważniejsze świadczących o tym, że rzeczywiście podmiotem dysponującym obecnie wierzytelnością wo­bec (...) spółki akcyjnej pozostawała aktualnie (...) spółka z ograniczo­ną odpowiedzialnością. Z treści zaprezentowanej przez stronę powodową u­mowy przelewu wierzytelności z dnia 26 listopada 2019 r. wynikało zaś, że (...) „przelał” na rzecz A. D. (1) wierzytelność, jaką M. J. (1) nie dysponował, bowiem to nie on pozostawał podmiotem poszkodowanym na skutek zdarzenia z dnia 20 listopada 2019 r. a zatem nigdy nie dysponował wierzytelnością wobec (...) spółki akcyjnej w związku ze zdarzeniem z dnia 20 listopada 2019 r.

Na marginesie jedynie należało dodać, że wierzytelność z tytułu samej szkody w pojeździe, która została usunięta w następstwie naprawy przeprowadzonej przez J. K., została przeniesiona umową z dnia 25 listopada 2019 r. zawartą przez (...) spółkę jawną z J. K.. W umowie tej zatem jako cedent prawidłowo wskazana została (...) spółka jawna nie zaś przez M. J. (1).

Sąd nie przyjął za­tem w konsekwencji braku dostatecznej wiarygodności

odpisów dokumentów względnie skanów oraz wydruków dokumentów w postaci umowy cesji wierzytelności z dnia 26 listopada 2019 r., umowy najmu z dnia 26 listopada 2019 r., faktury VAT numer (...) z dnia 12 stycznia 2020 r. oraz dowodu rejestracyjnego pojazdu S. (...) o numerze rejestracyjnym (...) istnienia po stronie powodowej spółki wierzytelności w zakresie kosztów najmu pojazdu zastępczego z tytułu szkody powstałej na skutek zdarzenia
z dnia 20 listopada 2019 r.

Jeśli materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie daje podstawy do dokonania odpowiednich ustaleń faktycznych w myśl twierdzeń jednej ze stron, sąd musi wyciągnąć ujemne konsekwencje w rezultacie braku udowodnienia fak­tów przy­toczonych na uzasadnienie żądań lub zarzutów. Zatem skoro stro­na, na której spoczywał ciężar udowodnienia okoliczności, nie przytoczyła wy­starczających dowodów na poparcie swych twierdzeń, to ponosi ryzyko nieko­rzystnego dla siebie rozstrzygnięcia.

Sąd podzielił częściowo – ustalając stan faktyczny – pisemną opinię bie­głego z dnia 25 lipca 2024 r. sporządzoną dla ustalenia technologicznego jak
i rzeczywistego a zarazem koniecznego okresu trwania naprawy uszkodzonego pojazdu S. (...) o numerze rejestracyjnym (...) w związku ze zdarzeniem z dnia 20 listopada 2019 r. oraz dla ustalenia, czy pojazdy S. (...) i K. (...) należały do tego samego autosegmentu.

Opinię pisemną należało uznać za jasną i logiczną. Jej autor przedstawił swój tok rozu­mo­wania w sposób wyczerpujący wyjaśniając, jaki był czas technologiczny naprawy pojazdu uszkodzonego w następstwie zdarzenia z dnia 20 li­stopada 2019 r. W tym zakresie opinia biegłego była na tyle szczegółowa
i rzeczowa, że pozwo­liła są­dowi wyrobić w całej pełni pogląd o technologicznym okresie czasu naprawy uszkodzeń pojazdu marki S. (...) w następstwie zdarzenia z dnia 20 listopada 2019 r.

Opinia biegłego w tym za­kresie była przy tym szczegółowa, wyczerpująca i należycie uargumen­towana. W ocenie sądu nie zachodziły żadne podstawy do kwestionowania stanowiska biegłego.

Zeznania występującego w sprawie świadka M. J. (1) mogły stano­wić podstawę ustaleń faktycznych jedynie w niewielkim zakresie, bowiem większość ustalań faktycznych sąd poczynił w oparciu o pisemne środki dowodowe. Choć zeznania świadka zostały uznane za wiarygodne i zbieżne z treścią materiału dowodowego w postaci odpisów dokumentów i wydruków, to jednak złożone przez niego depozycje nie posłużyły w większym rozmiarze do ustalenia istotnych dla sprawy okoliczności.

Sąd postanowił pominąć dowód z przesłuchania tak za stronę powodową jak i z przesłu­chania za stronę pozwaną o­sób wchodzą­cych w skład organów u­prawnionych do reprezentowania stron jako osób praw­nych, gdyż zgło­szone po­zostałe środki dowodowe pozwoliły w wystarczającym stopniu wyja­śnić fakty i­stotne dla rozstrzy­gnięcia sprawy [art. 299. k.p.c. i art. 300. § 1. k.p.c. w zw.
z art. 227. k.p.c. w zw. z art. 235 ² . § 1. pkt 2) i pkt 5) k.p.c.] a ponadto żadna ze stron takiego środka dowodowego nie za­oferowała. Dowód z przesłuchania stron ma charakter subsydiarny, uzupełniają­cy i winien być przeprowadzony wów­czas, gdy zgromadzony w sprawie materiał do­wodowy mo­że okazać się niewystarcza­jący dla merytorycznego rozstrzygnię­cia spra­wy, co nie miało miej­sca w roz­strzyganej sprawie. Jako że wszyst­kie o­ko­liczności sprawy zostały do­statecznie wyjaśnione, nie było podstaw do te­go, by uzupeł­niać materiał dowodowy przepro­wadzając dowód z przesłuchania o­sób wchodzących w skład zarządów obu stron jako osób prawnych.

III

Sąd Rejonowy w Tarnowie zważył, co następuje:

Powództwo podlegało oddaleniu wobec braku wykazania przez stronę po­wodową, że nabyła wierzytelność z tytułu szkody w pojeździe marki S. (...) o numerze rejestracyjnym (...) wobec strony pozwanej, skoro
w umowie przelewu wierzytelności z dnia 26 listopada 2019 r. jako cedent przenoszący wierzytelność z tytułu odszkodowania w zakresie kosztów najmu pojazdu zastępczego został wskazany inny podmiot aniżeli ten, który w istocie był najemcą pojazdu zastępczego zgodnie z umową najmu z dnia 26 listopada 2019 r. W konsekwencji oznaczało to również, że A. D. (1) a następnie (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością nigdy nie stali się podmiotami, którym przysługiwałaby wierzytelność z tytułu kosztów najmu pojazdu za­stępczego, skoro nigdy nie był dysponentem takiej wierzytelności M. J. (1), albowiem stroną umowy najmu pojazdu zastępczego zawartej w dniu 26 listopada 2019 r. był (...) spółka jawna.

Strona powodowa (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. domagała się zasądzenia od strony pozwanej (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. kwoty 10.762,50 zł na pod­stawie art. 436. § 1. k.c. w zw. z art. 435. § 1. k.c. jak i art. 805. § 1. i § 2. pkt 1) k.c. oraz art. 822. § 1., § 2. i § 4. k.c. w zw. z art. 34. ust. 1., art. 19. ust. 1. i art. 35. us­tawy z dnia 22 maja 2003 r. o u­bez­pieczeniach obo­wiązko­wych, U­bez­pie­cze­nio­wym Fun­duszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze U­bez­pie­czycieli Ko­mu­ni­ka­cyj­nych (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r., poz. 2500
z późn. zm.) oraz art. 361. k.c. w zw. z art. 363. k.c. w zw. z art. 509. k.c. i art. 510. k.c. wraz z odsetkami u­sta­wowymi za opóźnienie li­czo­ny­mi od kwoty 10.762,50 zł od dnia 12 marca 2020 r. do dnia zapłaty na podstawie art. 359. § 1. k.c. w zw. z art. 481. § 1., § 2. i § 2 ^{( 4‑)}. k.c. oraz art. 817. § 1. k.c. i art. 14. ust. 1. u­sta­wy o u­bez­pieczeniach obowiązko­wych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwa­ran­cyj­nym i Pol­skim Biurze Ubez­pie­czy­cieli Komunikacyjnych.

Stosownie do treści art. 435. § 1. k.c. prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, ga­zu, elektryczności, paliw płynnych itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności.

Zgodnie z art. 436. § 1. k.c. odpowiedzialność przewidzianą w artykule po­przedzającym ponosi również samoistny posiadacz mechanicznego środka ko­mu­nikacji poruszanego za pomocą sił przyrody. Jednakże gdy posiadacz sa­mo­istny oddał środek komunikacji w posiadanie zależne, odpowiedzialność po­nosi posiadacz zależny.

W razie zderzenia się mechanicznych środków komunikacji poruszanych za pomocą sił przyrody wymienione osoby mogą wzajemnie żądać naprawienia poniesionych szkód tylko na zasadach ogólnych (art. 436. § 2. k.c.).

Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia (art. 415. k.c.).

W myśl art. 805. § 1. k.c. przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zo­bo­wiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określo­ne świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpie­czający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie m. in. przy ubezpieczeniu majątkowym – określonego odszkodowania za szkodę po­wstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku [art. 805. § 2. pkt 1) k.c.].

Wreszcie po myśli art. 822. § 1. k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

Jeżeli strony nie umówiły się inaczej, umowa ubezpieczenia odpowiedzial­ności cywilnej obejmuje szkody, o jakich mowa w § 1, będące następstwem przewidzianego w umowie zdarzenia, które miało miejsce w okresie u­bez­pie­czenia (art. 822. § 2. k.c.).

Uprawniony do od­szkodowania w związku ze zda­rzeniem objętym umową ubezpieczenia odpo­wiedzialności cywilnej może do­chodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela (art. 822. § 4. k.c.).

Rozwiązanie statuowane w przepisie art. 822. § 1., § 2. i § 4. k.c. u­szcze­góła­wiają w zakresie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przepisy art. 34. ust. 1. i art. 19. ust. 1. zd. I. oraz art. 35. u­sta­wy o ubezpieczeniach obo­wiąz­ko­wych, Ubez­pieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze U­bezpie­czycieli Ko­munikacyjnych.

I tak zgodnie z art. 34. ust. 1. u­sta­wy o ubezpieczeniach obowiązko­wych, U­bezpie­cze­niowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpie­czycieli Ko­muni­kacyjnych z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicz­nym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia.

W myśl art. 19. ust. 1. zd. I. u­sta­wy o u­bez­pieczeniach o­bo­wiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwa­ran­cyj­nym i Polskim Biurze U­bez­pieczycieli Komunikacyjnych poszkodowany w związku ze zdarzeniem objętym umową u­bezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej może dochodzić rosz­czeń bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń.

Z kolei zgodnie z art. 35. ustawy o ubezpiecze­niach obowiązko­wych, U­bezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubez­pie­czy­cieli Ko­mu­nikacyjnych ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem me­chanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu.

Wreszcie w myśl art. 361. § 1. k.c. zobowiązany do odszkodo­wania po­nosi od­powie­dzialność tylko za normalne następstwa działa­nia lub zaniechania, z któ­rego szkoda wynikła.

W powyższych granicach, w braku odmiennego prze­pisu ustawy lub po­sta­nowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowa­ny po­niósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzo­no (art. 361. § 2. k.c.).

Zgodnie z art. 363. § 1. k.c. naprawienie szkody powinno nastąpić, we­dług wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywróce­nie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zo­bo­wią­zanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego o­gra­nicza się do świadczenia w pieniądzu.

Jeżeli naprawienie szkody ma na­stąpić w pieniądzu, wysokość odszko­do­wania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowa­nia, chy­ba że szczególne okoliczności wyma­gają przyjęcia za pod­sta­wę cen istnie­ją­cych w innej chwili (art. 363. § 2. k.c.).

Odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czyn­ności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego wła­ści­we­go organu (art. 359. § 1. k.c.).

Po myśli art. 481. § 1. k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, cho­ciażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odset­ki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Na­ro­do­wego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy (art. 481. § 2. k.c.).

Zgodnie natomiast z art. 481. § 2 ⁴. k.c. Minister Sprawiedliwości ogłasza, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Mo­nitor Polski”, wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie.

Stosownie do brzmienia art. 817. § 1. k.c. ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania za­wiadomienia o wypadku.

Zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szko­dzie (art. 14. ust. 1. ustawy o u­bez­pie­czeniach obowiązko­wych, Ubezpiecze­nio­wym Funduszu Gwarancyjnym i Pol­skim Biurze Ubez­pie­czy­cieli Komunika­cyj­nych).

W przepisie art. 436. § 1. k.c. w zw. z art. 435. § 1. k.c. ustawodawca ure­gu­lował od­powiedzialność związaną z ruchem mechanicznych środków ko­mu­nikacji po­ruszanych za pomocą sił przyrody. Odpowiedzialność nałożona przy­toczony­mi przepisami oparta została na założeniu istnienia ryzyka związa­ne­go z i­stot­nym niebezpieczeństwem, jakie stwarza ruch mechanicznego środka ko­mu­ni­ka­cji dla otoczenia a jednocześnie korzyści, jaką odnosi korzy­stają­cy z ta­kiego me­chanicznego środka komunikacji (odpowiedzialność na za­sadzie ry­zyka). Odpowiedzialność statuowana art. 436. § 1. k.c. w zw. z art. 435. § 1. k.c. ma miejsce, gdy szkoda została wyrządzona przez ruch me­cha­niczne­go środ­ka komunikacji po­ruszanego siłami przyrody, tj. środka komu­ni­kacji napędza­nego wła­snym urzą­dzeniem mechanicznym, poruszanym za po­mocą sił przy­rody i słu­żącym celom komunikacyjnym ( vide: G. Bieniek, „Komen­tarz do ko­deksu cy­wilnego. Księga trzecia. Zobo­wią­za­nia. Tom 1”, Wy­dawnic­two Praw­ni­cze Le­xisNexis, War­szawa 2007 r., wydanie 8, pod red. G. Bieńka, s. 429, teza 2 do art. 436; J. Gudowski, „Kodeks cywilny. Komentarz. Zobo­wią­za­nia. III. Część 1”, Wy­dawnic­two Le­xisNexis, War­szawa 2013 r., wydanie 1, pod red. J. Gudowskiego, s. 636, teza 2 do art. 436).

Szkoda wyrządzona mechanicznym środkiem komunikacji musi zostać wy­rządzona w trakcie jego ruchu, które to jednak pojęcie inaczej jest rozumiane na gruncie art. 436. k.c. a inaczej w oparciu o przepisy ustawy z dnia 20 czerw­ca 1997 r. Prawo o ru­chu drogowym (tekst jedn.: Dz. U. z 2024 r., poz. 1251) oraz ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpie­cze­nio­wym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komuni­ka­cyj­nych ( vide: art. 34. i art. 37. ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpie­czeniowym Fundu­szu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych).

Na ogólnych z kolei zasadach uregulowana została zasada odpowiedzialności posiadaczy pojazdów, jeżeli doszło do zderzenia się takich pojazdów (art. 436. § 2. k.c.). Oznaczało to, że wówczas odpowiedzialność za skutki zdarzenia ponosił ten posiadacz czy też kierowca, który ze swojej winy wyrządził drugiemu szkodę (art. 415. k.c.).

Redakcja przepisu art. 361. k.c. wskazuje, że pod rządem kodeksu cywil­ne­go obowiązuje zasada naprawienia szkody po­przez całkowitą kompensatę do­znanego uszczerbku z zastrzeżeniem, iż niedo­pusz­czal­ne wszakże jest bez­zasadne wzbogacenie poszkodowanego. „Przepis ten wprowadza zasadę pełne­go odszkodowania, ale jednocześnie należy z niego wyprowadzić zakaz przy­znawania odszkodowania przewyższającego wysokość faktycznie poniesio­nej szkody” (tak Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z dnia 18 maja 2004 r., sygn. akt III CZP 24/04, publ. OSNIC 2005 r., nr 7 – 8, poz. 117, s. 35).

Z kolei z mocy art. 363. k.c. poszkodowanemu przysługuje wybór sposo­bu naprawienia wyrządzonej mu szkody, tj. przez przywrócenie stanu poprzed­nie­go czyli doprowadzenie do stanu, jaki miał miejsce przed powstaniem szkody bądź też przez zapłatę sumy pieniężnej, czyli uiszczenie kwoty odpowia­dają­cej wysokości powstałej szkody. W przepisie tym jednak ustano­wiono jednocześnie dwa wyjątki od zasady wyboru sposobu naprawienia szkody, w razie których zaistnienia poszkodowanemu przysługuje jedynie od­szkodowanie w for­mie świadczenia pieniężnego. Ograniczenie takie może także wynikać z prze­pi­sów szczególnych, którymi m. in. pozostawały art. 805. k.c. i art. 822. k.c. ( vide: T. Wiśniewski, powołany już wyżej „Komentarz do ko­deksu cywilnego. Księga trzecia. Zobo­wią­za­nia. Tom 1”, s. 83, teza 3 do art. 363; T. Wiśniewski, powołany już wyżej „Kodeks cywilny. Komentarz. Zobo­wią­za­nia. III. Część 1”, s. 100, te­za 3 do art. 363; uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższe­go z dna 15 listo­pada 2001 r., sygn. akt III CZP 68/01, publ. OSNC 2002 r., nr 6, poz. 74).

Stronie powodowej tak zresztą jak i A. D. (1) nie przysługiwało stosownie do treści art. 822. § 1. k.c. odszkodowanie pie­niężne z tytułu zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego, bowiem u­mowę cesji wierzytelności datowaną na dzień 26 listopada 2019 r. a obejmującą odszkodowanie z tytułu zwrotu kosztów z tytułu najmu pojazdu zastępczego u­dostępnionego w następstwie zdarzenia z dnia 20 listopada 2019 r. zawarł M. J. (1) jako cedent, który jednak nie był podmiotem poszkodowanym w następstwie zdarzenia
z dnia 20 listopada 2019 r. ani najemcą pojazdu zastępczego, gdyż tym pozostawał (...)spółka jawna. Zawarcie umowy przelewu wierzytelności dotyczącej przeniesienia wierzytelności z tytułu szkody obejmującej koszty najmu pojazdu zastępczego nie pociągnęło zatem za sobą skutku w postaci przejścia tej wierzytelności z majątku M. J. (1), gdyż taką wierzytelnością nie dysponował. Umowa przelewu wierzytelności z dnia 26 listopada 2019 r. nie doprowadziła również do przeniesienia uprawnienia do odszkodowania z tytułu zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego z majątku (...)spółki jawnej, gdyż ten podmiot
z kolei nie był stroną umowy cesji z dnia 26 listopada 2019 r.

W myśl art. 509. § 1. k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeci­wiałoby się to usta­wie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Zgodnie z brzmieniem art. 509. § 2. k.c. wraz z wierzytelnością przecho­dzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie
o za­ległe odsetki.

Po myśli art. 510. § 1. k.c. umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub in­na u­mowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytel­ność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony ina­czej postanowiły.

Jeżeli zawarcie umowy przelewu następuje w wykonaniu zo­bowiązania wy­nikającego z uprzednio zawartej umowy zobowiązującej do prze­niesienia wie­rzytelności, z zapisu, z bezpodstawnego wzbogacenia lub z innego zdarze­nia, ważność umowy przelewu zależy od istnienia tego zobowiązania (art. 510. § 2. k.c.).

Umowa przeniesienia wierzytelności wskazana w art. 510. § 1. k.c. pozo­staje umową kauzalną oraz konsensualną. Jej zawarcie odnosi skutek zobo­wią­zująco – rozporządzający. Z chwilą zawarcia umowy następuje przeniesie­nie wie­rzytelności z cedenta na cesjonariusza. Jedynie w przypadku wyraźnego prze­pisu albo odmiennej woli stron zawierających umowę przelewu wierzytel­no­ści podwójny skutek związany z zawarciem umowy przelewu wierzytelności zo­stał­by wyłączony ( vide: H. Ciepła, „Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga trzecia. Zobo­wiąza­nia”, Wydawnictwo Prawni­cze, Warszawa 2001 r., wyda­nie 3 zmienione, pod red. G. Bieńka, tom 1, s. 592, komentarz do art. 510 k.c., tezy 1 – 3; H. Ciepła powołany już wyżej „Kodeks cywilny. Komentarz. Zobo­wią­za­nia. III. Część 1”, s. 992, tezy 1 – 3 do art. 510).

Jak już wyżej przy okazji omawiania przeprowadzonych dowo­dów i ich oceny wskazano, że umowa cesji wierzytelności z dnia 26 listopada 2019 r. dotycząca przeniesienia wierzytelności obejmującej odszkodowanie z tytułu zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego udostępnionego w miejsce uszkodzone­go pojazdu marki S. (...) w zamian za kwotę 350,00 zł „netto” za dobę o­kazała się bezskuteczna, skoro została zawarta przez osobę określoną jako cedent ale nie będącą wierzy­cielem. W rezultacie konsekwentnie za bezskutecz­ną uznać należało umowę przelewu wierzytelności z dnia 5 kwietnia 2021 r. za­wartą pomiędzy A. D. (1) a (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością. Wierzytelność, której źródłem miała być umowa najmu samocho­du zastępczego stwierdzona następnie fakturą VAT numer (...), nie mogła być zatem przedmiotem zarówno umowy przelewu z dnia 26 listopada 2019 r. ani umowy cesji wierzytelności z dnia 5 kwietnia 2021 r., gdyż wierzytelność o zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego nie przysługiwała M. J. (1). Skoro bowiem to nie (...) spółka jawna była stroną umowy przelewu wierzy­telności z dnia 26 listopada 2019 r., choć podmiot ten był stroną umowy najmu z tej samej daty, to nie powstały po stronie powodowej spółki żadne prawa ani obowiązki z tytułu umowy najmu pojazdu zastępczego w tym do zapłaty czynszu najmu. Zatem wierzytelność z tytułu obowiązku zwrotu tego, co poszko­dowana spółka jawna byłaby winna uiścić tytułem czynszu najmu, która miała ulec przeniesieniu na A. D. (1), nigdy nie powstała i nie przysługiwała w istocie M. J. (1) jako cedentowi i nie mogła zostać przez M. J. (1) przeniesiona w imieniu własnym na inny podmiot. Jej „prze­nie­sienie” na A. D. (1) okazało się więc bezskuteczne na zasadzie „ nemo plus iuris in alium transferre potest quam ipse habet”.

W samych umowach cesji wierzytelności wskazane zostało, że ich przed­miotem była wierzytelność, która przysługiwać miała poszkodowanemu wobec (...) spółki akcyjnej obecnie działającej pod firmą (...) spółka akcyjna, jednakże poszkodowanym podmiotem dysponującym taką wierzytelnością wobec zakładu ubezpieczeń jak i sprawcy szkody nie był M. J. (1) lecz (...) spółka jawna. Umowa cesji wierzytelności z dnia 26 listopada 2019 r. jak i umowa cesji wierzytelności z dnia 5 kwietnia 2021 r. nie mogły zatem obejmować wierzytelności wobec (...) spółki akcyjnej, skoro wierzytelność ta przysługiwała (...)spółce jawnej nie zaś wska­zanemu jako strona pierwszej z tych umów M. J. (1).

W świetle przytoczonych przepisów art. 509. § 1. k.c. oraz art. 510. k.c.
i w kontekście ustalonego stanu faktycznego w szczególności treści umowy prze­lewu wierzytelności zawartej w dniu 26 listopada 2019 r. należało stwier­dzić, że M. J. (1) nie dokonał skutecznego przelewu wierzytelności z tytułu odszkodowania od ubezpieczyciela sprawcy zdarzenia w związku z ubez­pie­cze­niem od odpo­wiedzialno­ści cywilnej sprawcy szkody w pojeździe marki S. (...). W umowie przelewu wierzytel­ności za­wartej w dniu 26 listopada 2019 r. wadliwie został wskazany jako podmiot poszkodowany i jako cedent M. J. (1), podczas gdy podmiotem tym powinien być (...) spółka jawna. Umowa przele­wu wierzytel­no­ści zarówno z dnia 26 listopada 2019 r. i konsekwentnie z dnia 5 kwietnia 2021 r. nie mogły zatem zostać uznane za skuteczne a zatem za ta­kie, na których podsta­wie do­chodziło kolejno na A. D. (1) oraz (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością do przejścia wierzytel­ności wraz ze wszelkimi prawami do niej przy­sługu­ją­cymi w tym roszcze­niem o zapłatę odsetek od tej kwoty, na którą wie­rzy­telność opiewała aktualnie wobec (...) spółki akcyjnej.

W przedmiotowej sprawie (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością nie wykazała, że doszło do prze­lewu wierzytel­ności (cesji), czyli do zawarcia umowy, na podstawie której do­tychczasowy wierzyciel (ce­dent) przeniósł wierzytelność wobec strony pozwanej (...) spółki akcyjnej jako dłużnika ze swojego majątku do majątku osoby trzeciej (cesjona­riusza). Przedmiotem przelewu może być bo­wiem co do zasady wierzytelność istnieją­ca, którą cedent może swobodnie roz­porządzać (tak też E. Łętowska, „System prawa cywilnego”, t. III, cz. 1, s. 904). Wierzytelność, która ma stano­wić przed­miot rozporządzenia, powinna być w do­stateczny sposób oznaczona (zindywi­dualizowana). Dotyczy to przede wszystkim wyraźnego określenia sto­sunku zo­bowiązaniowego, którego elemen­tem jest zbywana wierzytelność ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 maja 1999 r., sygn. akt III CKN 423/98, publ. Biul. SN 2000 r., nr 1, s. 1), a zatem oznaczenia stron tego sto­sunku, świadczenia oraz przedmiotu świadczenia. Strony stosunku, świadczenie oraz przed­miot świadczenia muszą być oznaczo­ne bądź przynajm­niej moż­liwe do oznaczenia (oznaczalne) w momencie zawie­rania umowy przenoszącej wierzytelność. Skuteczne jest zbycie wierzytelności nieoznaczonej dokładnie
w u­mowie prze­lewu, jeżeli można ją określić na pod­stawie treści stosunku zobo­wiąza­niowego, z którego ta wierzytelność wynika.

W niniejszej sprawie strona powodowa nie wykazała, iż doszło do przele­wu konkretnej wierzytelności objętej pozwem, tj. prawa do odszkodowania należ­nego poszkodowanemu (...) spółce jawnej w związku ze szkodą w jego pojeź­dzie marki S. (...) o numerze rejestracyjnym (...) wobec ubezpieczyciela sprawcy zdarzenia z dnia 20 listopada 2019 r. Umowa przelewu wierzytelności z dnia 26 listopada 2019 r., na które powoływała się (...) spółka z ograniczoną odpo­wiedzialnością uzasadniając swoją legitymację czynną do występowania w pro­cesie, nie zawierała bowiem oznaczenia podmiotu, będącego
w istocie poszkodowanym podmiotem w wyniku zdarzenia z dnia 20 listopada 2019 r. a zarazem wierzycielem uprawnionym do odszkodowania obejmującego obowiązek zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego. W umowie prze­lewu wie­rzytelności z dnia 26 listopada 2019 r. jej strony wskazały wyraźnie jako cedenta M. J. (1) – nie zaś (...) spółkę jawną – której wierzytelność, jako poszko­dowanemu miała przysługiwać od (...) spółki akcyjnej.

W rozpoznawanej sprawie strona powodowa nie wykazała zatem, iż doszło do przelewu konkretnej wierzytelności objętej pozwem, tj. przysługującej (...)spółce jawnej wobec (...)spółki jawnej obecnie wobec (...) spółki ak­c­yjnej.

Rzeczą strony powodowej jako profesjonalisty w obro­cie gospodar­czym by­ło skompletowanie wszelkich dokumentów i wykazanie nimi dochodzone­go przed są­dem roszczenia oraz zadbanie o takich ich sformułowanie, aby nie było żad­nych wątpliwości co do tego, że roszczenie, którego dochodziła przed sądem faktycznie zostało na nią przeniesione. Tymczasem strona powodowa nie wy­kazała stosownymi do­kumentami okoliczności, na które powoływała się
w po­zwie. Odpis dokumentu w postaci umowy najmu z dnia 26 listopada 2019 r. oraz wydruk dokumentu w postaci faktury VAT numer (...) z dnia 12 stycz­nia 2020 r. potwierdziły jedynie fakt, że to (...) spółce jawnej przysługiwała wierzytelność powstała na skutek zdarzenia z dnia 20 listopada 2019 r. w pojeździe marki S. (...) o numerze rejestracyjnym (...) wobec sprawcy szko­dy jak i wobec jego ubezpieczyciela. Z kolei odpisy dokumentów w postaci umó­w przelewu wierzytelności z dnia 26 listopada 2019 r. i z dnia 5 kwietnia 2021 r. nie świadczyły o tym, że doszło do przeniesienia tej wierzytelności z (...) spółki jawnej na nowego wierzyciela.

Strona powodowa nie przedłożyła wiarygodnego dokumentu ani odpisu dokumentu w postaci umowy przelewu wierzytel­ności świadczącego o przeniesieniu jednej, konkretnej wierzytelności przez (...) spółkę jawną na swoją rzecz.

W niniejszej sprawie zasadność dochodzonego roszczenia nie została właściwie udokumentowana przez stronę powodową. Nie wykazała ona w spo­sób należyty swojego roszczenia (mimo reprezentowania przez zawodowego pełnomocnika procesowego), w szczególności poprzez brak przedłożenia wiary­godnego do­kumentu świadczącego o przeniesieniu wierzytelności z tytułu szkody w pojeździe marki S. (...) o numerze rejestracyjnym (...) wobec (...) spółki ak­cyjnej a obecnie (...) spółki akcyjnej na rzecz stro­ny powodowej.

Taki wniosek należało przyjąć biorąc także pod uwagę całość tekstu u­mo­wy z dnia 26 listopada 2019 r., bowiem jej redakcja jasno wskazywała, że stroną tej umowy pozostawał M. J. (1), któremu wierzytelność wskazana
w umowie nie przysługiwała. W treści § 1. ust. 1. umowy przelewu wierzytelności jej strony w sposób klarowny wprost wskazały, że „cedent na warunkach określonych w niniejszej umowie (zwanej dalej umową) przelewa na cesjonariusza swoją wierzytelność, prawo do zwrotu kosztów z tytułu najmu pojazdu zastępczego, przysługującą cedentowi w związku ze szkodą komunikacyjną
z dnia 20 listopada 2019 roku, w pojeździe S. (...) o nr rej. (...) likwidowaną przez (...) pod numerem (...) od sprawcy szkody i jego ubezpieczyciela w zakresie OC ppm (komunikacyjnego)”. Mając na względzie całość tekstu umowy cesji wierzytelności z dnia 26 listopada 2019 r. okoliczność w postaci stwierdzenia przeniesienia wierzytelności przez cedenta wprost wymienionego z imienia i nazwiska w kontekście treści umowy najmu pojazdu za­stępczego z dnia 26 listopada 2019 r. oraz wystawionej w następstwie jej wykonania faktury VAT z dnia 12 stycznia 2020 r. uznać należało, że poszkodo­wa­nym oraz dysponentem wierzytelności w postaci prawa do zwrotu kosztów z ty­tułu najmu pojazdu zastępczego w związku ze szkodą komunikacyjną z dnia 20 li­stopada 2019 r. w pojeździe S. (...) o numerze rejestracyjnym (...) likwidowaną przez (...) spółkę akcyjną od numerem (...) był (...)spółka jawna nie zaś M. J. (1). Zgodnie zaś z treścią art. 6. k.c. to na stronie powodowej jako dysponencie ni­niej­szego postępowania spoczywał ciężar wy­kazania faktów, z których wywodziła ona skutki prawne. Przepis ten formułuje podstawową regułę rozkładu cię­żaru dowodu w spo­rze cywilnoprawnym wska­zując przede wszystkim, kogo ob­cią­żają skutki niepowodzenia procesu dowo­dzenia (tak zwany ciężar dowodu w zna­czeniu materialnoprawnym). W świetle wynikającej z tego przepisu reguły, za prawdziwe mogą być w procesie cywil­nym przyjęte jedynie te fakty, które zo­stały udowodnione przez stronę obcią­żoną ciężarem ich dowodzenia, zaś po­minięte powinny zostać te fakty, które przez stronę obciążoną obowiązkiem do­wodzenia nie zostały w sposób należy­ty wykazane. Nie budziło przy tym wąt­pliwości, że w okolicznościach rozpozna­wanej sprawy to stronę po­wodową obciążał obo­wiązek wykazania istnienia roszczenia stanowiącego podstawę dochodzonego w tej sprawie żądania zapła­ty. Strona powodowa obowiąz­kowi temu nie podoła­ła. Podkreślić trzeba, iż strona powodowa miała obowiązek przedstawić wszyst­kie dowody już w pierw­szym piśmie procesowym,
a część z odpisów do­kumentów załączonych do pozwu nie pozwalała na przeprowadzenie nie­zbędnych ustaleń dla uwzględnienia powództwa.

W kontekście tych rozważał sąd w całości podzielił stanowisko wyrażone przez Sąd Apelacyjny w Białymstoku, zgodnie z którym „przelew wierzytelności (cesja) jest umową, na podstawie której dotychczasowy wierzyciel (cedent) prze­nosi wierzytelność ze swojego majątku do majątku osoby trzeciej (cesjonariusza). Przedmiotem przelewu co do zasady może być wierzytelność istnieją­ca, którą cedent może swobodnie rozporządzać. Powinna ona być też w dostateczny sposób oznaczona (zindywidualizowana). Konieczne jest wyraźne określenie stosunku zobowiązaniowego, którego elementem jest zbywana wierzytel­ność. Wymaga się oznaczenia stron tego stosunku zobowiązaniowego oraz przed­miotu świadczenia” (tak Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z dnia 15 października 2015 r., sygn. akt I ACa 492/15, nie publ., LEX nr 1842189). Co więcej Sąd Apelacyjny w Białymstoku stwierdził w uzasadnieniu powołanego wyroku, że „nabycia wierzytelności w drodze cesji nie można domniemywać
i okoliczność ta powinna wynikać wprost z dokumentów (…)”.

W realiach tej sprawy zatem także brak zindywidualizowania jako wierzyciela oraz strony umowy cesji wierzytelności z dnia 26 listopada 2019 r. (...) spółki jawnej czynił niemożliwym uwzględnienie powództwa wobec (...) spółki akcyjnej. W tej sytuacji (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością nie dysponowała zatem legitymacją czynną wobec strony pozwanej, nie była bowiem następcą prawnym (...) spółki jawnej.

Strona powodowa nie wykazała, że M. J. (1) w dacie zawarcia u­mo­wy przelewu wierzytelności z dnia 26 listopada 2019 r. dysponował jakimikolwiek wierzytelnościami wo­bec (...)
i (...) spółki akcyjnej. (...)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością nie wykazała w niniejszej sprawie, że doszło do skutecznego przejścia wie­rzytelności, która została opisana w umowie najmu pojazdu zastępczego
z dnia 26 listopada 2019 r. oraz stwierdzona fakturą VAT z dnia 12 stycznia 2020 r. z podmiotu będącego faktycznie wierzycielem na A. D. (1)
a na­stępnie na stronę powodową.

Przedstawione przez stronę powodową środki dowo­dowe nie mo­gły
w ża­den sposób doprowa­dzić do pozy­tywnego zweryfiko­wania żąda­nia po­zwu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Skoro bo­wiem środki dowo­dowe przedstawione przez stronę powodową nie po­zwoliły na ustalenie, że doszło do skutecznego zawarcia umowy cesji wierzytelności istniejącej wobec (...) spółki akcyjnej, to powództwo musiało zostać oddalone.

Fundamentalną zasadą w postępowaniu cywilnym jest to, że ciężar udo­wodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne (art. 6. k.c.). Regułę tę potwierdzała regulacja zawarta w przepisie art. 232. k.p.c. Przepis ten stanowił, że strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. W efekcie, jeżeli mate­riał dowodowy zgromadzony w sprawie nie daje podstawy do dokonania odpo­wiednich ustaleń faktycznych w myśl twierdzeń jednej ze stron, sąd musi wyciągnąć ujemne konsekwencje z braku udowodnienia faktów przytoczonych na uzasadnienie żądań lub zarzutów. Należało to rozumieć w ten sposób, że stro­na, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swych twier­dzeń, ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar do­wo­du, co do tych okoliczności na niej spoczywał ( vide: wyrok Sądu Apelacyj­ne­go we Wrocławiu z dnia 18 stycznia 2012 r., sygn. akt I ACa 1320/11, nie publ. LEX nr 1108777). Nie budziło wątpliwości, że w okolicznościach rozpoznawanej sprawy, to stronę powodową obciążał obowiązek wykazania istnienia rosz­cze­nia stano­wiącego podstawę dochodzonego w tej sprawie żądania zapłaty, jed­nak strona powodowa temu obowiązkowi nie podołała. Zawnioskowane przez nią środki dowodowe i przeprowadzone w oparciu o nie postępowanie dowo­do­we zmierzające do wy­kazania roszczenia co do zasady okazało się niewy­star­czają­ce. Środki dowodo­we powoła­ne przez stronę powodową w ogóle nie potwier­dzały zawarcia z M. J. (1) umowy najmu pojazdu zastępczego oraz powstania z tego tytułu wierzytelności o zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego, która mogłaby zostać przeniesiona przez M. J. (1) na inny pod­miot. Brak było także dowodów, że wierzytelność z tego tytułu, powstała
w istocie po stronie (...) spółki jawnej, została przeniesienia przez ten podmiot na A. D. (1) a następnie na (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.

W niniejszej sprawie zasadność dochodzonego roszczenia nie została za­tem udokumentowana przez stronę powodową. Nie wykazała ona w spo­sób należyty istnienia swojego roszczenia. Zgodnie zaś z treścią art. 6. k.c. to na powodzie jako dys­ponencie ni­niej­szego postępowania spoczywał ciężar wyka­zania fak­tów, z któ­rych wywo­dził ona skutki prawne. Przepis ten formułuje podstawową regułę roz­kładu cię­żaru dowodu w sporze cywilnoprawnym wska­zując przede wszyst­kim, ko­go ob­cią­żają skutki niepowodzenia procesu dowo­dzenia (tak zwany ciężar do­wodu w znaczeniu materialnoprawnym). W świetle wynikającej z tego przepisu reguły za prawdziwe mogą być w procesie cywil­nym przyjęte jedynie te fakty, które zostały udowodnione przez stronę obcią­żoną ciężarem ich dowo­dzenia, zaś pominięte powinny zostać te fakty, które przez stronę ob­ciążoną obowiązkiem dowodzenia nie zostały w sposób należy­ty wykazane.

W związku z powyższym twierdzenia powódki – wobec braku do­wodów na okoliczność zawarcia przez A. D. (1) umowy najmu pojaz­du zastęp­czego z M. J. (1) a tym samym powstania wierzytelności o zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego po stronie M. J. (1), do których zrefundowania (...) spółka akcyjna jako strona pozwana i jako ubezpieczyciel sprawcy szkody mogłoby zostać zobowiązane jak
i skutecznego przeniesienia tego rodzaju wierzytelności na stronę powodową – w świetle art. 6. k.c. i art. 232. k.p.c. musiały zo­stać oce­nione nega­tyw­nie przez sąd i po­cią­gnąć za sobą skutek w postaci od­dalenia po­wództwa. Przedstawione przez stronę powodową środki dowo­dowe nie mogły w ża­den sposób doprowa­dzić do pozytyw­nego zweryfiko­wania żąda­nia po­zwu (...) spółki z ograni­czo­ną odpowiedzialnością. Środki dowo­dowe przedstawione przez stronę powo­dową nie pozwoliły w szczególności na ustalenie, że w ogóle do­szło do zawar­cia umowy najmu pojazdu zastępczego pomiędzy A. D. (1) jako wy­najmującym i zarazem poprzednikiem prawnym (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością a M. J. (1) jako najemcą, skoro sama umowa najmu została zawarta z (...)spółką jawną jako najemcą a także że doszło do skutecznego przeniesienia wierzytelności z tytułu zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego. Skoro zatem tego rodzaju okoliczności nie ustalo­no, to po­wództwo musia­ło zostać odda­lone.

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością pomimo możliwości zgłaszania środków do­wodo­wych nie zgłosiła na czas innych do­wodów nie wykazując tym sa­mym nale­żytego zainteresowa­nia swymi spra­wami. Tymczasem powszech­nie aprobo­wa­ną w demokra­tycznych pań­stwach praw­nych zasadą po­zos­taje re­gu­ła, że ius civile vigilan­tibus scriptum est, co ozna­cza, iż prawo cy­wilne wy­ma­ga dbałości zaintereso­wanego o swoje prawa ( vide: uza­sadnienie wy­roku Try­buna­łu Kon­stytucyjnego z dnia 25 maja 1999 r., sygn. akt SK 9/98, publ. OTK ZU 1999 r., nr 4, poz. 78). Sąd zaś uznał, iż nie ma pod­staw do uzu­pełnienia z u­rzędu postępowania do­wo­dowego. W tym za­kresie sąd nie mógł wyręczać strony i niejako w zastęp­stwie przepro­wadzać taki dowód, gdyż takie postę­po­wa­nie byłoby sprzeczne z za­sadą kon­tra­dyk­to­ryj­ności ( vide: wyrok Sądu Apela­cyj­nego w Białym­stoku z dnia 25 lute­go 2003 r., sygn. akt I ACa 36/03, publ. OSA 2003 r., nr 10, poz. 46). Zgod­nie natomiast ze sta­nowiskiem Sądu Najwyż­szego „od 1 lipca 1996 r. wskutek zmiany treści art. 232 KPC oraz skreślenia § 2 w art. 3 KPC nastąpiło zniesienie zasady odpo­wie­dzialności sądu za wynik postępowania dowodowe­go” (tak Sąd Najwyż­szy w wy­roku z dnia 7 paździer­nika 1998 r. sygn. akt II UKN 244/98, publ. OSNAP 1999 r., nr 20, poz. 662 i w wyroku z dnia 30 czerwca 2000 r., sygn. akt II UKN 615/99, publ. OSNAP 2002 r., nr 1, poz. 24). Rola sądu w sprawie winna ogra­niczać się jedynie do po­zo­stawania obiektyw­nym arbitrem w sporze stron (za­sada kontradyktoryjności). Sąd jedynie wyjąt­kowo może wy­kazywać inicja­ty­wę dowodową, spoczywającą cały czas na stro­nach pod groźbą przegrania proce­su. Zdanie powyższe pozo­staje w pełni zgodne z przy­jętą linią orzecznic­twa i wy­kładnią Są­du Naj­wyż­szego, w myśl której „moż­liwość dopuszczenia przez sąd dowodu nie wskaza­nego przez strony nie oznacza, że sąd obowią­zany jest zastąpić własnym działaniem bez­czynność strony. Jedynie w szcze­gól­nych sy­tuacjach procesowych o wyjątko­wym charakterze sąd powi­nien sko­rzy­stać ze swojego upraw­nienia do podjęcia inicjatywy dowodowej (art. 232 kpc)” (tak Sąd Najwyższy
w wyroku z dnia 5 listopada 1997 r., sygn. akt III CKN 244/97, publ. OSNC 1998 r., nr 3, poz. 52). Brak postępowania dowodo­wego prowadzonego z urzędu był przy tym usprawiedliwiony w świetle poglądu Sądu Najwyższego, w myśl któ­rego „dzia­łanie sądu z u­rzędu i przeprowadzenie dowodu nie wska­zanego przez stronę jest po uchyleniu art. 3 § 2 kpc dopusz­czalne tylko w wy­jątkowych sytuacjach proce­sowych oraz musi wypływać z o­partego na zobiek­tywizowanej ocenie przeko­nania o ko­nieczności jego prze­prowadzenia” (tak Sąd Najwyższy w wy­roku z dnia 9 września 1998 r., sygn. akt II UKN 182/98, publ. OSNAP 1999 r., nr 17, poz. 556). Pogląd ten pozostaje tym bardziej ak­tualny w świetle aktualnie obo­wiązującego kodeksu postępowa­nia cywilnego a w szczególności w kontek­ście zmian wprowadzonych ustawą z dnia 2 lipca 2004 r. o zmianie ustawy – Ko­deks postępowania cywilnego o­raz niektórych in­nych ustaw (Dz. U. nr 172 poz. 1804).

Na marginesie jedynie należało zaznaczyć, że zarzut przedawnienia pod­niesiony w sprzeciwie od nakazu zapłaty okazał się bezzasadny, skoro zdarzenie, w następstwie którego powstała szkoda po jeździe w samochodzie S. (...) miało miejsce w dniu 20 listopada 2019 r., pisma ubezpieczyciela informu­jące o odmowie przyzna­nia odszkodowania z tytułu zwrotu kosztów najmu po­jazdu zastępczego pochodziły z dnia 24 lutego 2020 r. i z dnia 14 kwietnia 2020 r. a pozew został wniesiony w dniu 2 stycznia 2024 r. (data odda­nia przesył­ki w placówce pocztowej operatora pocztowego obowiąza­nego do świad­cze­nia usług powszechnych), przy czym dzień 30 grudnia 2023 r. przypadał na sobotę, 31 grudnia 2023 r. przypadał na niedzielę, z kolei 1 stycznia 2024 r. był ko­lejnym z rzędu dniem wolnym z mocy ustawy od pracy a zatem zanim upłynął okres 3 lat i to licząc od końca 2020 r., w którym doszło do powstania szkoda (art. 115. k.c.). Okres 3 lat wskazany w art. 819. § 1. k.c. nie upłynął zatem od czasu zajęcia ostatecznego stanowiska wyrażonego w pi­śmie z dnia 14 kwietnia 2020 r. przez u­bez­pie­czyciela co do roszczeń zgłoszonych w toku postępowania likwidacyjnego do dnia 2 stycznia 2024 r. (art. 115. k.c. w zw. z art. 118. k.c.).

Z uwagi na to, że sąd oddalił powództwo w całości, zde­cydował – postę­pu­jąc w myśl dyrektywy odpowiedzialności za wynik postępo­wania – ob­ciążyć (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością kosztami procesu w cało­ści, wkła­dając na nią obowiązek zwrotu na rzecz strony pozwanej poniesionych przez nią kosztów postępowania.

Na koszty procesu, które w sumie wyniosły 9.303,00 zł, składały się opłata od pozwu w kwocie 750,00 zł (pokwitowania wpłaty na okładce akt, k. 6) oraz wynagrodzenia profesjonalnych pełnomocników obu stron określone we­dług stawki minimal­nej obliczonej od warto­ści przedmiotu sprawy, tj. w kwotach po 3.600,00 zł a także koszty opłaty skar­bo­wej od odpisów dokumentów stwier­dzają­cych ustanowienie pełnomocników stron oraz od dokumentu stwierdzającego ustanowienie pełnomocnika substytucyjnego pełnomocnika strony pozwanej w kwotach po 17,00 (k. 7, k. 8, k. 39, k. 40, k. 153, k. 154) jak i kwoty 966,00 zł (k. 100, k. 106, k. 140 – 141) oraz 336,00 zł (k. 147, k. 148, k. 156) wypłacone w całości z zaliczki uiszczonej przez stronę powodową na poczet wynagrodzeń biegłego w związku ze przygotowaniem i złożeniem opinii pisemnej i ustnej na użytek postępowania.

Powstania innych kosztów postępowania żadna ze stron nie wykazała
i ich zasądzenia nie żądała.

Sąd postanowił obciążyć stronę powodową całością kosztów procesu
w łącznej kwocie 9.303,00 zł związanych z wnie­sieniem pozwu przez zawodo­we­go pełnomocnika strony powodowej oraz z wniesieniem sprzeci­wu od na­ka­zu zapłaty przez pro­fesjonalnego pełnomocnika strony pozwanej a także zasądzić od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością na rzecz (...) spółki akcyjnej kwotę 3.634,00 zł odpowiadającą kosztom poniesionym przez stronę pozwaną. Koszty pro­cesu zasądzo­ne na rzecz stro­ny pozwanej obejmowały zatem koszty związa­ne z zastępstwem procesowym przez zawodowego peł­nomoc­nika, tj. koszty wynagro­dze­nia (3.600,00 zł) jak i koszty opłaty skar­bowej u­iszczonej od odpisu dokumentu pełno­moc­nic­twa procesowego i dokumentu stwierdzającego ustanowienie pełnomoc­ni­ka substytucyjnego pełnomocnika strony pozwanej (34,00 zł).

Jednocze­śnie kwota 9.303,00 zł wskazana wyżej odpowia­dała całości kosztów postępowania na zasadzie unifikacji i kon­centracji roz­strzygnię­cia
o kosz­tach po­stę­powa­nia. Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania powin­no bo­wiem zna­leźć wyraz w o­rze­czeniu kończącym postę­powanie i dotyczyć co do zasady wszyst­kich kosz­tów powstałych w związku z prowadzonym postępo­wa­niem cy­wilnym. Wynikało to wprost z zasady unifikacji i zasady koncentracji kosztów postępo­wania wyra­żonej w art. 108. § 1. k.p.c.

Wyżej wskazane względy zdecydowały o tym, że orzeczono jak w sen­tencji na podstawie art. 805. § 1. i § 2. pkt 1) k.c. i art. 822. § 1., § 2. i § 4. k.c. oraz art. 34. ust. 1., art. 19. ust. 1. i art. 35. ustawy o ubezpieczeniach obowiąz­ko­wych, Ubezpieczeniowym Fundu­szu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubez­pie­czycieli Komunikacyjnych w zw. z art. 509. k.c. oraz art. 510. k.c. jak i art. 436. § 1. k.c. i art. 435. § 1. k.c. oraz art. 361. k.c. i art. 363. k.c. oraz art. 6. k.c. i art. 232. k.p.c. a także w o­parciu o po­zostałe wska­zane w tre­ści uza­sadnienia przepisy.

O kosztach postępowania orzeczono w punkcie II. wyroku po myśli art. 98. § 1., § 1 ¹. i § 3. k.p.c. w zw. z art. 99. k.p.c. a także art. 108. § 1. k.p.c. oraz art. 109. § 1. k.p.c. jak i art. 18. ust. 1. i art. 13. ust. 2. oraz art. 5. ust. 1. pkt 3) ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosz­tach sądowych w sprawach cywil­nych (tekst jedn.: Dz. U. z 2024 r., poz. 959 z późn. zm.) oraz w oparciu o § 2. pkt 5) w zw. z § 3. ust. 2. rozporządze­nia Ministra Sprawie­dliwości z dnia 22 paździer­ni­ka 2015 r. w spra­wie opłat za czynności radców praw­nych (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r., poz. 1935 z późn. zm.) a także art. 1. ust. 1. pkt 2) u­stawy z dnia 16 li­sto­pada 2006 r. o opła­cie skarbo­wej (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r., poz. 2111z późn. zm.).

SSR Michał Bień