Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 180/25

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

USTALENIE FAKTÓW

1.Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1.

Ł. M.

w okresie od 1 września 2024 roku do 18 marca 2025 roku w B., województwa małopolskiego, uchylał się od wykonania wobec swojej córki Z. K. obowiązku alimentacyjnego określonego w wysokości po 1000 zł miesięcznie wyrokiem Sądu Rejonowego w Bochni z dnia 18 stycznia 2024 roku, sygn. akt III RC 4/24, w wyniku czego łączna wysokość zaległości przekroczyła równowartość co najmniej trzech świadczeń okresowych, czym naraził córkę na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych,

tj. o przestępstwo z art. 209 § 1a k.k.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

Oskarżony Ł. M. oraz P. K. tworzyli związek partnerski. Z tego związku posiadają córkę Z. K. urodzoną11 lutego 2022 roku. Gdy para zamieszkiwała wspólnie często korzystali z pomocy finansowej matki oskarżonego M. M.. Ta udzielała im pożyczek z przeznaczeniem na bieżące potrzeby.

Zeznania P. K.

94v-95v, 11

Odpis aktu urodzenia

20

Po rozpadzie związku na początku 2024 roku P. K. wystąpiła do Sądu Rejonowego w Bochni o zasądzenie na swoją rzecz alimentów. Wyrokiem z dnia 18 stycznia 2024 roku, sygn. akt: III RC 4/24 zasądzono na rzecz małoletniej kwotę 1000 zł alimentów płatnych do rąk P. K. do dnia 10. każdego miesiąca począwszy od 4 stycznia 2024 roku. Wyrokowi nadano rygor natychmiastowej wykonalności. Oskarżony zgodził się z rozstrzygnięciem.

Częściowo wyjaśnienia oskarżonego

111v-112v

Zeznania P. K.

94v-95v, 11

Kopia wyroku

2

Oskarżony od początku trwania obowiązku nie wpłacał na rzecz małoletniej żadnych kwot z wyjątkiem około 350 zł. Zdarzało się, że kontaktował się z dzieckiem lub zostawiał córce prezent pod drzwiami domu P. K., które ona jednak nie przyjmowała obawiając się podrzucenia narkotyków. Wobec braku płatności uprawniona wystąpiła o egzekucję komorniczą, która okazała się całkowicie bezskuteczna. Od 1 października 2024 roku otrzymuje świadczenie z Funduszu Alimentacyjnego. W tym czasie oskarżony pracował dorywczo zarobione pieniądze przeznaczał jednak na własne potrzeby, a okazyjnie zwracał matce M. M. niewielkie kwoty tytułem zaciągniętych wcześniej pożyczek.

Częściowo wyjaśnienia oskarżonego

111v-112v

Zeznania P. K.

94v-95v, 11

Zeznania świadka M. M.

95v-96

Zaświadczenie o bezskuteczność egzekucji

3-4

Informacja komornika

16-19

Decyzje w sprawie przyznania świadczeń

5-8

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Bochni z dnia sygn. akt: II K 584/24 Ł. M. został uznany winnym popełnienia w okresie od 4 stycznia 2024 roku do 2 sierpnia 2024 roku przestępstwa z art. 209 § 1a k.k. popełnionego na szkodę Z. K., za co wymierzono mu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności.

Odpis wyroku

63

Oskarżony w dalszym ciągu nie płacił alimentów ani w żaden sposób nie uczestniczył w życiu dziecka. Zostały mu odebrane prawa rodzicielskie, a nazwisko dziecka zostało zmienione na K.. Z tego powodu nasilił się konflikt pomiędzy stronami, którego skutkiem było zachowanie oskarżonego polegające m.in. dobijaniu się do drzwi, wysyłaniu pism do MOPS, czy wycofaniu wniosków o świadczenie 800+ dla małoletnich dzieci w tym pokrzywdzonej za pośrednictwem (...), za co został skazany wyrokiem Sądu z dnia 14 kwietnia 2025 roku, sygn. akt: II K 709/24.

Częściowo wyjaśnienia oskarżonego

111v-112v

Zeznania P. K.

94v-95v, 11

Informacja komornika

16-19

Odpis wyroku

61-62

P. K. utrzymuje dziecko samodzielnie, opiekując się zarówno nim jak i pozostałą trójką niepełnoletnich dzieci. Nie pracuje, otrzymuje świadczenia alimentacyjne z Funduszu oraz świadczenia rodzinne z programu 800+ oraz zasiłek, które stanowią jej jedyne źródła dochodu. Gdyby nie pomoc socjalna nie byłaby w stanie zapewnić dziecku podstawowych potrzeb.

Zeznania P. K.

94v-95v, 11

Decyzje w sprawie przyznania świadczeń

5-8

Od 2024 roku Ł. M. nie był zarejestrowany jako osoba bezrobotna lub poszukująca pracy. Nie był pozbawiony wolności.

Informacja z PUP

21

Informacja o pobytach w ZK

30

Oskarżony Ł. M. liczy 37 lat. Jest kawalerem ma na utrzymaniu jedno dziecko. Posiada wykształcenie gimnazjalne. Pracuje dorywczo. Przed osadzeniem zamieszkiwał z matką. Był w przeszłości wielokrotnie karany sądownie.

Dane oskarżonego

47

Informacja KRK

26-29, 41-44

Informacja o pobytach w ZK

30

1.Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

OCena DOWOdów

1.Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Wyjaśnienia oskarżonego

Oskarżony przyznał się do zarzucanego mu czynu jednak wyjaśniając poszukiwał jedynie wymówek mających usprawiedliwiać swoje zachowanie. Oskarżony nie rozumie i nie chce zrozumieć idei bieżącej alimentacji i wykorzystywał sytuację wyłącznie dla realizacji własnych celów czy to związanych z szantażowaniem matki pokrzywdzonej, czy też dokuczeniem jej, co Sąd stwierdził w toku sprawy II K 709/24. Oskarżony bynajmniej nie wykazał się wówczas zainteresowaniem dobrostanem córki. Zeznając na temat długów, pomija fakt, że zostały one zaciągnięte również na jego potrzeby, a sytuacja ta nie powinna w żadnym stopniu wpływać na środki przekazywane małoletniej. Nagłe zainteresowanie płatnością alimentów w czasie pobytu na terapii w świetle długotrwałej uprzedniej nie alimentacji poprzedzającej ten etap świadczy jedynie o dbaniu o własne interesy przez oskarżonego. Ostatecznie zresztą indagowany o ten fakt oskarżony podał, że pieniądze miały być pożyczka dla pokrzywdzonej. Wiarygodność i prawdomówność oskarżonego budzi więc istotne wątpliwości.

Zeznania P. K.

Sąd w całości uwzględnił zeznania świadka. Matka małoletniego rzetelnie przedstawiła sytuację w zakresie obowiązku alimentacyjnego. Choć z pewnością straciła cierpliwość do oskarżonego wobec jego zachowania, to w zakresie okoliczności istotnych dla sprawy przedstawiła zdarzenia zgodnie ze stanowiskiem procesowym oskarżonego. Świadek jako matka małoletniego opisała także sytuację dziecka oraz swoje możliwości finansowe ograniczone wyłącznie do środków publicznych.

Zeznania świadka M. M.

Świadek przesłuchany na wniosek oskarżonego przedstawił sytuację syna wskazując również na konflikt pomiędzy stronami, który jednak nie miał prawa wpływać na orzeczony sądownie obowiązek alimentacyjny. Podobnie bez znaczenia pozostawały kwestie nieuregulowanych pożyczek, przeznaczanych na bieżące potrzeby. Alimenty na córkę miały zabezpieczyć dziecko i jego aktualne potrzeby, a konieczność spłaty długów z pewnością nie jest ważniejsza niż bieżąca alimentacja.

Odpisy aktu urodzenia, kopie i odpisy wyroków, zaświadczenia, informacje komornika, Urząd Pracy,

Za wiarygodne Sąd uznał dowody z dokumentów – w szczególności informacje od Komornika Sądowego, Urzędu Pracy, które pozwoliły zweryfikować twierdzenia oskarżonego, informacje z KRK, które pozwoliły ustalić dotychczasową karalność oskarżonego. Również pozostałe dowody z dokumentów pozwoliły na zweryfikowanie twierdzeń oskarżonego i poczynienie prawidłowych ustaleń faktycznych w sprawie. Wszystkie te dokumenty Sąd obdarzył cechą wiarygodności albowiem brak było racjonalnie uzasadnionych podstaw do podważenia ich waloru w aspekcie formalnym i materialnym, w szczególności sporządzone zostały przez właściwe temu instytucje, organy i osoby, we właściwej temu formie, a ich treść korespondowała z innymi dowodami, które nie były one kwestionowane przez żadną ze stron.

1.Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☒

3.1. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

I.

Ł. M.

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

W myśl art. 209 § 1a k.k. odpowiedzialności karnej podlega ten, kto uchyla się od wykonania obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem albo inną umową, jeżeli łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych albo jeżeli opóźnienie zaległego świadczenia innego niż okresowe wynosi co najmniej 3 miesiące, jeżeli tym samym naraża osobę uprawnioną na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych.

W świetle zgromadzonych danych nie budziło wątpliwości, że oskarżony Ł. M. swoim zachowaniem wyczerpał znamiona występku z art. 209 § 1a k.k. albowiem okresie od w okresie od 1 września 2024 roku do 18 marca 2025 roku w B., województwa małopolskiego, uchylał się od wykonania wobec swojej córki Z. K. obowiązku alimentacyjnego określonego w wysokości po 1000 zł miesięcznie wyrokiem Sądu Rejonowego w Bochni z dnia 18 stycznia 2024 roku, sygn. akt III RC 4/24, w wyniku czego łączna wysokość zaległości przekroczyła równowartość co najmniej trzech świadczeń okresowych, czym naraził córkę na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych. Jak zatem wynikało z przeprowadzonych dowodów oskarżony nie uiszczając na przestrzeni 6,5 miesięcy obciążających go alimentów dopuścił się powstania opóźnienia zaległego świadczenia wynoszącego więcej niż trzy miesiące. Nie budziło także wątpliwości, iż w niniejszej sprawie obowiązek alimentacyjny określony był wyrokiem sądowym.

W ocenie Sądu nie było realnego usprawiedliwienia dla zaniechania alimentacji przez oskarżonego. Ł. M., który w ocenie Sądu posiada możliwości zarobkowe, pozwalające mu w większym stopniu partycypować w utrzymaniu dziecka, szczególnie że w realiach obecnej wartości pieniądza wysokość obciążających go świadczeń była adekwatna do potrzeb małoletniej. Nie można było także nie zwrócić uwagi, iż oskarżony w okresie zarzutu, nie podejmował pracy rejestrowanej lecz dorywczą i nie szukał stałego zatrudnienia bardziej skupiając się na chęci dokuczenia byłej partnerce niż wsparciu dziecka. Oskarżony nie może także tłumaczyć się stanem zdrowia, który nie dyskwalifikował go w zakresie podejmowania pracy zarobkowej. Z. K. nie może ponosić konsekwencji trudności życiowych oskarżonego i zawartych w przeszłości pożyczek.

Nie może też budzić wątpliwości, iż na skutek działania oskarżonego osoba uprawniona narażona została na niemożność zaspokojenia swych podstawowych potrzeb życiowych. Zgodnie z poglądami doktryny prawa rodzinnego zapewnienie dziecku odpowiedniego poziomu życia oznacza zaspokojenie jego podstawowych potrzeb w zakresie wyżywienia niezbędnego do prawidłowego rozwoju fizycznego, stosownej do wieku odzieży, ochrony zdrowia i odpoczynku oraz kształcenia w zakresie podstawowym i zawodowym. Nie może budzić wątpliwości, iż sytuacja materialna w gospodarstwie rodzinnym uprawnionego do alimentów nie była modelowa (o czym przekonywały zeznania P. K.). Matka uprawnionych nie pracuje i utrzymuje czwórkę dzieci w istocie wyłącznie ze świadczeń publicznych. Taka sytuacja, że potrzeby dziecka są zaspokojone ale wyłącznie kosztem środków publicznych nie niweczy znamienia narażenia dziecka na ubóstwo. Za niwelujące skutek przestępny nie można było także uznać okazyjne zakupy prezentów. Charakter obowiązku alimentacyjnego wyznaczają takie jego cechy jak stałość i regularność, której w tej sytuacji stanowczo zabrakło.

Odnosząc się tu do zarzucalności oskarżonemu zachowania sprzecznego z nakazem normy stwierdzić należy, że w sprawie ziściły się wszystkie jej przesłanki i stopień zawinienia oskarżonego należy uznać za znaczny. Oskarżony z racji wieku podlega rygorom odpowiedzialności karnej przewidzianej w przepisach ustawy karnej, w toku postępowania karnego nie ujawniły się żadne okoliczności nasuwające wątpliwości co do jego poczytalności w chwili czynu. Norma z art. 209 § 1a k.k. wynika z powszechnie obowiązującego i ogólnie dostępnego aktu prawnego i jako taka w świadomości społecznej jest powszechnie znana i akceptowana. Nadto, oskarżony nie znajdował się też w żadnej anormalnej sytuacji motywacyjnej występującej w nasileniu uniemożliwiającym wymaganie od sprawcy danie posłuchu normie prawnej. Był już uprzednio karany za tożsame zachowanie.

Czyn oskarżonego cechował się znacznym stopniem społecznej szkodliwości - godził on bowiem w podstawowe wartości moralne i dobra prawne jakimi są rodzina i instytucja opieki, zaś sprawcy naruszający te wartości nie mogą zasługiwać na pobłażanie i łagodne traktowanie. Zachowanie oskarżonego zasługuje na szczególnie negatywną ocenę w kontekście osoby pokrzywdzonej, które jest jego dzieckiem – osobą najbliższą, i jako takie zachowanie oskarżonego godziło w pewne utrwalone - nie tylko w systemie prawnym, ale również w innych systemach normatywnych – istotne wartości. Jego zachowanie stanowiło zaprzeczenie wymogów stawianych rodzicom i standardów wynikających z ustawowego obowiązku opieki nad dzieckiem. Nadto wskazać, iż przestępcze zachowanie oskarżonego trwało od początku trwania obowiązku, co również ma wpływ na stopień społecznej szkodliwości jego czynu. Oskarżony podejmował tez działania w istocie mające szkodził małoletniej np. poprzez złożenie wniosku o cofnięcie świadczeń 800+. Oskarżony działał umyślnie, z zamiarem bezpośrednim, w wykonaniu motywacji, która nie zasługiwała uwzględnienie.

Mając powyższe na uwadze zasadne było przypisać oskarżonemu odpowiedzialność za czyn z art. 209 § 1a k.k.

☐

3.2. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☐

3.3. Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

☐

3.4. Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☐

3.5. Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i
środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

Ł. M.

I

I

Sąd decydując o wymierzeniu Ł. M. kary wziął pod uwagę ustawowe jej dyrektywy oraz uwzględnił również wszystkie istotne dla jej wymiaru okoliczności zarówno o charakterze obciążającym, jak i wpływające na złagodzenie odpowiedzialności karnej oskarżonego. Jako istotną okoliczność obciążającą podkreślić należy dotychczasową karalność oskarżonego, w tym za tożsame zachowanie. Wobec powyższego Sąd uznał za adekwatną do stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu wyczerpującego dyspozycję art. 209 § 1a k.k. orzeczoną na podstawie art. 209 § 1a k.k. karę 8 miesięcy pozbawienia wolności. W ocenie Sądu tylko izolacja czasowa oskarżonego w światle jego postępowania spełniać będzie wymogi kary adekwatnej i sprawiedliwej, dającej społeczeństwu, które de facto utrzymuje jego dziecko swoiste wyrównanie szkody.

Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

Zakończenia postępowania obligowało Sąd do orzeczenia w przedmiocie wynagrodzenia obrońcy z urzędu.

III.

Sytuacja ekonomiczna i życiowa oskarżonego nie uprawniały do obciążenia go kosztami postępowania. Sąd ma nadzieję, że ta decyzja pozwoli mu szybciej spłacić zaległości wynikające z zasądzonych alimentów.

Podpis

sędzia Agnieszka Wróbel