Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

(...) 627/24

Uzasadnienie wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie

z dnia 4 marca 2025 r

Decyzją z dnia 24.07.2024 r Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił ubezpieczonemu M. B. prawa do świadczenia uzupełniającego na podstawie art. 2 i art. 7 ustawy z dnia 31 lipca 2019 o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji .Na uzasadnienie rozstrzygnięcia organ rentowy wskazał że Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 17.07.2024 r. nie uznała ubezpieczonego za niezdolną do samodzielnej egzystencji. Wobec powyższego ubezpieczony nie spełnia jednej z przesłanek przyznania prawa do spornego świadczenia.

Od powyższej decyzji odwołał się ubezpieczony wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie świadczenia uzupełniającego .W uzasadnieniu odwołania wskazał iż z powodu licznych schorzeń stan zdrowia czyni go niezdolnym do samodzielnej egzystencji

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania wywodząc jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Odwołujący M. B. urodził się w dniu (...)Odwołujący pobierał rentę wg III grupy inwalidzkiej a następnie rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy .Od 1.04.2024 ubezpieczony pobiera rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy która przysługuje mu na stałe .W dniu 29.04.2024 ubezpieczony złożył wniosek o przyznanie świadczenia uzupełniającego . Komisja lekarska rozpatrując sprzeciw ubezpieczonego od orzeczenia lekarza orzecznika ,w orzeczeniu z dnia 17.07.2024 r ustaliła iż ubezpieczony nie jest niezdolny do samodzielnej egzystencji .W związku z takim rozstrzygnięciem Komisji Lekarskiej ,organ rentowy decyzją z dnia 24.07.2024 r odmówił ubezpieczonemu prawa do świadczenia uzupełniającego z uwagi na brak niezdolności do samodzielnej egzystencji .

( okoliczność bezsporna akta ubezpieczeniowe )

Celem ustalenia stanu zdrowia odwołującej i rozstrzygnięcia czy jest ona osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego kardiologii i pulmunologii Biegły sądowy specjalista pulmunolog rozpoznał u odwołującego przewlekłą obutracyjną chorobę płuc w stopniu ciężkim ,rozedmę pęcherzową ,rozstrzelenie oskrzeli ,przebytą gruźlicę ,stan po odmie opłucnowej samoistnej prawostronnej prze laty i odmie opłucnowej lewostronnej w grudniu 2023 r ,wskazując iż schorzenia układu oddechowego nie powodują niezdolności do samodzielnej egzystencji odwołującego .Biegły wskazał iż z uwagi na inne schorzenia wskazana jest opinia ogólnointernistyczna .

Dowód: opinia biegłego pulmunologa k.170-173 as

Z kolei biegły specjalista kardiolog i internista zdiagnozował u odwołującego nadciśnienie tętnicze,napadowy częstoskurcz nadkomorowy w wywiadzie,w zakresie jego specjalności .Nadciśnienie tętnicze przebiega bez powikłań narządowych z wydolnym układem krążenia .W wywiadzie napadowy częstoskurcz nadkomorowy stabilny hemodynamicznie nie kwalifikowany do ablacji .Schorzenia układu krążenia w ich obecnym nasileniu nie naruszają sprawności organizmu w stopniu powodującym konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych ,co oznacza iż odwołujący nie jest niezdolny do samodzielnej egzystencji ..

Dowód : opinia biegłego kardiologa i internisty 187 as

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o całokształt materiału dowodowego zebranego w sprawie w szczególności o załączone do akt sprawy akta rentowe ubezpieczonej, jej dokumentację medyczną jak również dokumentację medyczną pozyskaną przez Sądu z urzędu oraz wydaną w sprawie opinię przez biegłego sądowego

Sąd podzielił opinię biegłego sądowego pulmunologa oraz kardiologa i internisty uznając, że zawierają one kompleksową i wyczerpującą ocenę stanu organizmu odwołującego, a ponadto uwzględnia wpływ rozpoznanych u niego schorzeń na zdolność do pracy. Sąd uznał, że charakterystyka schorzeń została przez biegłych oceniona prawidłowo z punktu widzenia zasad logiki, przy wykorzystaniu wiedzy specjalistycznej popartej doświadczeniem osoby sporządzającej opinię.. Zauważyć przy tym trzeba, że opinie wydane zostały przez biegłych sądowych o specjalności adekwatnej do schorzeń zdiagnozowanych u odwołującego. Nadto wskazać należy iż Sąd z urzędu zwrócił się do placówki medycznej o doręczenie dokumentacji medycznej z leczenia odwołującej i taka dokumentacja została dostarczona co umożliwiło biegłym sądowym dokonanie prawidłowej oceny stanu zdrowia odwołującego na podstawie bardzo szerokiego spektrum materiału dowodowego.

Wydana w sprawie opinie przez biegłych sądowych nie zostały zakwestionowane przez strony postępowania w tym również przez odwołującego co oznacza iż strony w pełni akceptują konkluzje wywiedzione w tych opiniach

Wydane w sprawie opinie sądowo - lekarskie biegłego wyjaśniają wszystkie kwestie sporne w sposób pełny, powołując się na rzeczowe, konkretne i przekonujące argumenty. Sporządzone przez biegłych sądowych opinie odpowiadają też
na wszystkie istotne pytania, w pełni realizując dyspozycję Sądu wyrażoną w sentencji postanowienia o powołaniu biegłego sądowego. W orzecznictwie podkreśla się tymczasem, że w postępowaniu sądowym ocena całkowitej bądź częściowej niezdolności do pracy, w zakresie dotyczącym naruszenia sprawności organizmu i wynikających stąd ograniczeń możliwości wykonywania pracy - weryfikacja orzeczeń lekarzy orzeczników - wymaga wiadomości specjalnych.
W takiej sytuacji, sąd nie może orzekać wbrew opinii biegłych sądowych. Dopuszczając tego rodzaju dowód sąd nie może czynić ustaleń sprzecznych z opinią biegłego, jeśli jest ona prawidłowa i jeżeli odmienne ustalenia nie mają oparcia w pozostałym materiale dowodowym (por. wyrok SN z dnia 27 listopada 1974 r., II CR 748/74, LEX nr 7618, wyroki SA
w S.: z dnia 13 lutego 2014 r., III AUa 670/13, LEX nr 1441549 i z dnia 18 września 2014 r., III AUa 14/14, LEX nr 1527188). Sąd nie jest obowiązany dążyć do sytuacji,
aby opinia biegłego (biegłych) przekonała strony sporu. Wystarczy, że opinia jest przekonująca dla sądu, który wiążąco ocenia, czy biegły wyjaśnił wątpliwości zgłoszone przez stronę. Nadto wskazać należy, że sąd nie może zająć stanowiska odmiennego
co do stanu zdrowia wnioskodawcy, na podstawie własnej oceny stanu faktycznego, innej niż wyrażona w opiniach biegłych (por. wyrok SA w Poznaniu z dnia 4 lipca 2018 r., III AUa 1328/17, Legalis nr 1824314).

Poza tym, zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem, potrzeba powołania innego (kolejnego) biegłego (biegłych) powinna wynikać z okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony z dotychczas złożonej (złożonych) opinii. Jeżeli więc opinia biegłego jest przekonująca i zupełna dla sądu, który swoje stanowisko w tym względzie uzasadnił, to fakt, iż opinia taka jest niepełna dla stron procesowych, nie jest przesłanką dopuszczenia w sprawie kolejnej opinii (por. wyrok SN z dnia 6 maja 2009 r., II CSK 642/08, Legalis nr 260253, postanowienie SN z dnia 6 czerwca 2012 r., I UK 113/12, Legalis nr 544652). Sąd orzekający w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych nie ma więc obowiązku dopuszczania dowodów, zwłaszcza z opinii biegłych lekarzy, tak długo, aż strona uzyska opinię odpowiadającą jej oczekiwaniom (por. postanowienia SN: z dnia 10 grudnia 2012 r., I UK 456/12, Legalis nr 667007 i z dnia 17 czerwca 2008 r., I UK 47/08, Legalis nr 173063).

Sąd rozważył co następuje

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego i poczynionych na jego podstawie ustaleń faktycznych, odwołanie nie jest zasadne i podlega oddaleniu.

Zgodnie z art. 1 ust. 3 ustawy z dnia 31 lipca 2019 r. o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji (Dz. U. z 2019 r. poz. 1622) świadczenie uzupełniające przysługuje osobom zamieszkującym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli są:

1) obywatelami Rzeczypospolitej Polskiej lub

2) posiadającymi prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obywatelami państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej, lub

3) cudzoziemcami legalnie przebywającymi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W myśl art. 2 cytowanego aktu prawnego:

1. Świadczenie uzupełniające przysługuje osobom, które ukończyły 18 lat i których niezdolność do samodzielnej egzystencji została stwierdzona orzeczeniem o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji albo orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji, albo orzeczeniem o całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym i niezdolności do samodzielnej egzystencji, albo orzeczeniem o całkowitej niezdolności do służby i niezdolności do samodzielnej egzystencji, zwanym dalej "osobami uprawnionymi".

2. Świadczenie uzupełniające przysługuje osobom uprawnionym, które nie posiadają prawa do świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych albo suma tych świadczeń o charakterze innym niż jednorazowe, wraz z kwotą wypłacaną przez zagraniczne instytucje właściwe do spraw emerytalno-rentowych, z wyłączeniem renty rodzinnej przyznanej w okolicznościach, o których mowa w art. 68 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 53 i 252), zasiłku pielęgnacyjnego oraz innych dodatków i świadczeń wypłacanych wraz z tymi świadczeniami na podstawie odrębnych przepisów przed dokonaniem odliczeń, potrąceń i zmniejszeń, nie przekracza kwoty 1700 zł miesięcznie.

W myśl zaś art. 4 ust. 3 przytoczonej ustawy świadczenie uzupełniające nie przysługuje osobie uprawnionej, która jest tymczasowo aresztowana lub odbywa karę pozbawienia wolności, z wyjątkiem osoby uprawnionej, która odbywa karę pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego.

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie była okoliczność, czy istniejące u odwołującego naruszenie sprawności organizmu powoduje konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych.

W przypadku stwierdzenia naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych orzeka się niezdolność do samodzielnej egzystencji - art. 13 ust. 5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 53 z późn. zm.) stosowany na podstawie art. 7 ustawy o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji.

Niezdolność do pracy jak i niezdolność do samodzielnej egzystencji orzeka się na okres nie dłuższy niż 5 lat, natomiast jeżeli według wiedzy medycznej nie ma rokowań odzyskania zdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji przed upływem 5. lat, niezdolność do pracy lub niezdolność do samodzielnej egzystencji orzeka się na okres dłuższy niż lat 5 (art. 13 ust. 2 i 3, cytowanej powyżej, ustawy).

W myśl ogólnych zasad postępowania cywilnego na wnioskodawczyni spoczywa ciężar udowodnienia faktów uzasadniających jej roszczenie, a na stronie pozwanej obowiązek udowodnienia okoliczności uzasadniających jej wniosek o oddalenie odwołania. Pewne odstępstwa od wskazanych reguł ciężaru dowodu zawierają przepisy kodeksu postępowania cywilnego, które określają fakty (okoliczności faktyczne) nie wymagające udowodnienia w przepisach art. 227 k.p.c., 228 k.p.c., 229 k.p.c., 230 k.p.c., 231 k.p.c., 234 k.p.c.

Także z treści art. 232 k.p.c. wynika, że strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Powyższego nie zmienia możliwość prowadzenia przez Sąd postępowania dowodowego z urzędu.Przekładając powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy Sąd uznał, iż ustalenia dokonane w toku postępowania sądowego nie uzasadniają zmiany zaskarżonej decyzji. Przeprowadzone postępowanie wykazało bowiem, że odwołujący jest osobą zdolną do samodzielnej egzystencji. Wynika to w sposób jednoznaczny z opinii biegłego specjalisty pulmunologa oraz biegłego kardiologa i internisty którzy w uznali ł iż schorzenia jakie zdiagnozowano u odwołującego nie naruszają sprawności organizmu w takim stopniu aby uznać odwołującego za osobę niezdolną do samodzielnej egzystencji .

Ponieważ występujące u odwołującego – jak wykazało to postępowanie dowodowe - schorzenia, nie powodują konieczności stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych, tym samym nie sposób uznać odwołującego za osobę niezdolną do samodzielnej egzystencji zgodnie art. 2 ustawy z dnia 31 lipca 2019 o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji,co oznacza że nie została spełniona jedna z podstawowych przesłanek uprawniających do uzyskania prawa do świadczenia uzupełniającego .W takim stanie rzeczy zaskarżona decyzja organu rentowego była prawidłowa zaś odwołanie jako niezasadne podlegało oddaleniu .

W związku z powyższymi okolicznościami,opierając się na treści powołanych wyżej przepisów oraz stosownie do treści art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.,Sąd oddalił odwołanie.