Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 października 2016 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSO Piotr Wicherek

Protokolant: Monika Barwacz

po rozpoznaniu w dniu 23 września 2016 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z powództwa S. W.

przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  zasądza od strony pozwanej (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powoda S. W. kwotę 60.879,94 złotych (sześćdziesiąt tysięcy osiemset siedemdziesiąt dziewięć złotych 94/100) wraz z ustawowymi odsetkami, a od dnia 1 stycznia 2016 roku z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, liczonymi od dnia 21 lipca 2015 roku do dnia zapłaty,

II.  w pozostałym zakresie powództwo oddala,

III.  nakazuje ściągnąć od strony pozwanej (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Tarnowie kwotę 3.044,00 złotych (trzy tysiące czterdzieści cztery złote) tytułem części opłaty od pozwu, od której uiszczenia powód był zwolniony, oraz kwotę 3.259,10 złotych (trzy tysiące dwieście pięćdziesiąt dziewięć złotych 10/100) tytułem części wydatków tymczasowo wyłożonych w sprawie przez Skarb Państwa,

IV.  w pozostałym zakresie koszty procesu wzajemnie znosi między stronami, odstępując od obciążenia powoda brakującymi kosztami postępowania.

Sygn. akt: I C 935/15

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie z dnia 7 października 2016r.

Pozwem skierowanym przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W., powód S. W. domagał się zasądzenia od strony pozwanej kwoty 108.924,70 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 21 lipca 2015r. do dnia zapłaty oraz zasądzenia od strony pozwanej kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Na uzasadnienie żądania pozwu, powód wskazał, że ze stroną pozwaną łączyła go umowa obowiązkowego ubezpieczenia rolniików, na mocy której objęto ochroną ubezpieczeniową m.in. z tytułu pożaru, budynki wchodzące w skład gospodarstwa rolnego w okresie od dnia 1 stycznia 2015r. do dnia 31.12.2015r. Ochroną objęte zostały następujące budynki wycenione według ich wartości rzeczywistej uwzględniającej stopień zużycia tj. garaż, stajnia, budynek gospodarczy, stodoła, budynek mieszkalny jednorodzinny, szopa. W dniu 20 czerwca 2015r. ok. godz. 15.00 nastąpił pożar, który niemalże całkowicie strawił wskazane budynki z wyjątkiem budynku mieszkalnego. Szkodę zgłoszono ubezpieczycielowi w tym samym dniu, a w wyniku postępowania likwidacyjnego, ubezpieczyciel pismem z dnia 24 lipca 2015r. przyznał odszkodowanie w wysokości 43.198,35 zł. W ocenie powoda ubezpieczyciel całkowicie pominął wycenę zarówno dotyczącą budynku gospodarczego, jak i szopy. Pismem z dnia 14.08.2015r. powód zakwestionował kosztorys szkody wskazując liczne uchybienia. Wniósł również o dokonanie ponownej wyceny wysokości szkody. Powód kwestionuje w całości kosztorys podstawowy wykonany przez stronę pozwaną, albowiem w jego ocenie nastąpiła szkoda całkowita dotycząca garażu, stajni, budynku gospodarczego oraz stodoły. Kosztorys nie wskazuje w ogóle budynku gospodarczego, stajni oraz szopy. Powód nie kwestionuje jedynie wysokości szkody w zakresie budynku domu jednorodzinnego. Powód domaga się przyznania odszkodowania za budynki, które w jego ocenie uległy całkowitemu zniszczeniu tj. garaż, stajnia, budynek gospodarczy oraz stodoła. Domaga się również odszkodowania za budynek szopy, albowiem częściowo został tam uszkodzony dach. Wysokość dochodzonego odszkodowania stanowi różnicę pomiędzy wyceną wartości rzeczywistej określonej w polisie, a wartością przyznanego przez stronę pozwaną odszkodowania.

W dniu 30.09.2015r., na zlecenie powoda wystawiona została przez pracownię projektową T. P. ekspertyza techniczna, dotycząca budynków gospodarczych uszkodzonych w wyniku pożaru, które nadają się wyłącznie do rozbiórki. Powód w dalszej części pozwu zakwestionował, w jego ocenie nieprawidłowe działanie zakładu ubezpieczeń polegające na niezasadnym potraceniu z kwoty należnego odszkodowania stopnia zużycia budynku. Zdaniem powoda w związku z całkowitym zniszczeniem budynków, odszkodowanie winno być ustalone na podstawie cenników prac budowlanych, a nie cenników do szacowania wartości budynków. Całkowite zniszczenie budynku jest bowiem utratą mienia o konkretnej wartości.

Powód wniósł również o zasądzenie odsetek ustawowych od dnia 21 lipca 2015r. powołując się na zgłoszenie szkody w dniu 20 czerwca 2015r., co powoduje, że w dniu wskazanym jako początkowy do naliczania odsetek, upłynął 30 – dniowy termin przyznany ubezpieczycielowi na przeprowadzenie postępowania w sprawie zgłoszenia szkody.

Pozwany – (...) S.A. z siedzibą w W. wniósł w odpowiedzi na pozew o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. W pierwszej kolejności pozwany zarzucił brak legitymacji procesowej czynnej powoda do dochodzenia roszczenia objętego pozwem, z uwagi na zawartą umowę cesji praw z polisy ubezpieczeniowej seria nr (...) na rzecz Banku (...) w K. Oddział w Z.. Jednocześnie brak zwrotnego przelewu wierzytelności na powoda przez Bank, w ocenie pozwanego, wskazuje na brak możliwości występowania przez niego z niniejszym roszczeniem.

Kolejno, pozwany wskazał, że w jego ocenie wypłacone już powodowi odszkodowanie zostało ustalone we właściwej wysokości i zaspokoiło roszczenia z tytułu zawartej umowy ubezpieczenia w takim zakresie w jakim roszczenia te były usprawiedliwione. Pozwany podtrzymał swoje stanowisko, które prezentował w postępowaniu likwidacyjnym. Nadto wskazał, że nie wyraża zgody na zawarcie ugody z powodem co do roszczeń objętych pozwem, co w jego ocenie powoduje, że ciężar dowodu co do faktu, że wysokość szkód wyrządzonych pożarem w ubezpieczonych budynkach była wyższa od wypłaconego przez pozwanego odszkodowania spoczywa na powodzie. Ponadto pozwany dodał, że kosztorys sporządzony przez mgr. inż. S. P. w procesie sądowym nie ma waloru opinii sądowej i stanowi jedynie dokument prywatny. Ponadto pozwany podkreślił, że w załączonym kosztorysie przyjęto inny podział budynków gospodarczych, niż wynikający z umowy ubezpieczenia potwierdzonej polisą i ustalony w toku likwidacji szkody. W procesie likwidacji szkody, pozwana dokonała identyfikacji budynków na podstawie danych zawartych w polisie ubezpieczeniowej tj. wymiarów budynków, materiałów ścian i rodzaju pokrycia, sporządzono wówczas szkic sytuacyjny na którym rozmieszczono budynki i wskazano, które uległy uszkodzeniu, a które były wolne od ognia. Zdaniem pozwanego budynek gospodarczy wymieniony w polisie nie uległ uszkodzeniu ponieważ jest zlokalizowany w miejscu, gdzie ogień nie oddziaływał. Podobnie budynek szopy – nie został uszkodzony w wyniku pożaru.

Dalej pozwany stwierdził, że istnieje rozbieżność pomiędzy przeznaczeniem i opisem budynków zamieszczonymi w polisie, a następnie w przedstawionej przez powoda opinii prywatnej, a powód przez wiele lat obowiązywania umowy ubezpieczeniowej nie zgłaszał żadnych zastrzeżeń w związku z zawieranym ubezpieczeniem i ewentualną jego niezgodnością ze stanem faktycznym budynków powoda. W umowie ubezpieczenia bowiem budynek stajni jest opisany jako budynek murowany o wymiarach 10,2x8,0m. jest to budynek murowany i pokryty dachówką. W trakcie likwidacji szkody za stajnię uznano budynek o wymiarach 10,4x8,2m tj. budynek murowany i pokryty dachówką. Z kolei w przedstawionej opinii prywatnej budynek ten jest podzielony na dwa tj. na budynek stajni i budynek garażu, ponadto pozwany zauważył niezgodność wymiarów oraz niezgodność materiału ścian. Kolejnym budynkiem wskazanym na polisie jest stodoła, która w przedłożonej opinii prywatnej jest podzielona na budynek stodoły i budynek gospodarczy. W ocenie ozwanego argumentem, że twierdzenie powoda jest błędne, są wymiary z polisy budynku gospodarczego 20x8m oraz materiał ścian – mur z materiałów mieszanych. Według pozwanego cała stodoła znajduje się na powierzchni 8,2x9,5m. Pozwany nie zgadza się również z głównym twierdzeniem opinii prywatnej, że strop żelbetowy i ściany budynków są uszkodzone w wyniku pożaru i że istnieje konieczność ich rozbiórki. Zdaniem pozwanego w budynku stajni doszło do szkody częściowej. Strop nie został uszkodzony w wyniku pożaru.

W niniejszej sprawie bezsporne pozostawały następujące okoliczności:

Strony postępowania łączyła umowa ubezpieczenia obowiązkowego budynków wchodzących w skład gospodarstw rolnych od ognia i innych zdarzeń. Umowa została przedłużona w dniu 28 listopada 2014r. z datą obowiązywania od 1 stycznia 2015r. do dnia 31 grudnia 2015r. Potwierdzeniem zawarcia przedmiotowej umowy jest dokument polisy ubezpieczeniowej nr (...).

W dniu 20 czerwca 2015r. na nieruchomości należącej do powoda obejmującej działkę nr (...) położoną w miejscowości P. w zabudowaniach gospodarczych doszło do pożaru, który uszkodził zabudowania gospodarcze oraz nieznacznie dom mieszkalny jednorodzinny należący do S. W..

Sąd Okręgowy ustalił ponadto następujący stan faktyczny:

Umowa obowiązkowego ubezpieczenia budynków gospodarskich zawarta pomiędzy S. W. a (...) S.A. z siedzibą w W. obejmowała, zgodnie z wystawioną polisą ubezpieczeniową:

- garaż - posiadający drewniane ściany, pokryty dachówką, którego wartość rzeczywista na dzień zawarcia umowy, uwzględniająca zużycie w 34%, ustalona została na 18.300,00 zł,

- stajnię – o wymiarach: 10,2x8 m, posiadającą ściany z pustaków, pokrytą dachówką, której wartość rzeczywista na dzień zawarcia umowy, uwzględniająca zużycie w 43%, ustalona została na 60.900,00 zł,

- budynek gospodarczy o wymiarach 20x8m, murowany z mieszanych materiałów, pokryty dachówką, którego wartość rzeczywista na dzień zawarcia umowy ubezpieczenia, uwzględniająca zużycie w 45%, ustalona została na 33.200,00 zł,

- stodołę z pustaków, pokrytą dachówką, której wartość rzeczywista na dzień zawarcia umowy, uwzględniająca zużycie w 43%, ustalona została na 30.600,00 zł,

- dom mieszkalny jednorodzinny o wymiarach 11,4x10,2m, murowany, pokryty blachą, którego wartość rzeczywista na dzień zawarcia umowy, uwzględniająca zużycie w 17%, ustalona została na 143.400,00 zł,

- szopę drewniano – murowaną, przykryta dachówką, której wartość rzeczywista na dzień zawarcia umowy, uwzględniająca zużycie w 69%, ustalona została na 1.700,00 zł.

Dowód: dokument polisy ubezpieczeniowej (karta 11)

Budynek garażu posiadał ściany drewniane, pokrycie dachu dachówką, powierzchnię: 24,00 m ², wysokość (parter): 2,50m. Został zbudowany w 1992r. (wiek 23 lata), nie posiadał instalacji elektrycznej.

Budynek stajni został zbudowany z pustaków, pokryty dachówką, jego wymiary to 10,2x8 = 81,60 m ² , wysokość (parter): 2,20 m. Został zbudowany w 1976r. (wiek 39 lat), posiadał instalację elektryczną.

Budynek gospodarczy został zbudowany z muru z mieszanych materiałów, o pokryciu dachu dachówką, o wymiarach: 20x8 = 160 m ². Przy budynku znajdowała się przybudówka: 70 m ². Budynek miał wysokość (parter): 3,00 m, został zbudowany w 1975r. (wiek 40 lat), posiadał instalację elektryczną.

Budynek stodoły zbudowano z pustaków, pokryto dachówką. Miał on powierzchnię: 45 m ², wysokość (parter): 2,50 m, został zbudowany w 1976r. (wiek 40 lat) i nie posiadał instalacji elektrycznej.

Budynek szopy był drewniano-murowany, pokryty dachówką, o powierzchni: 5 m ², wysokości (parter): 2,50 m, został wybudowany w 1976 (wiek 40 lat), nie posiadał instalacji elektrycznej.

Na skutek pożaru w dniu 20.06.2015 r. powstały szkody w poszczególnych obiektach:

1/ w przybudówce stodoły (pomieszczenie gospodarcze I zgodnie z rzutem parteru k. 69) - (obiekt murowany) spaleniu uległa konstrukcja dachu z całkowitym zniszczeniem poszycia z dachówki cementowej, spaleniu uległy drzwi gospodarcze, strop, opalone zostały okna (okno stalowe z kratą do wykorzystania po oczyszczeniu); ściany murowane (w tym podmurówki dachowe) uszkodzone lub spękane, oraz zalane na skutek akcji gaśniczej, zostały uszkodzone instalacje elektryczne;

2/ w drugiej przybudówce stodoły (pomieszczenie gospodarcze II zgodnie z rzutem parteru z k.69) - obiekt częściowo murowany, częściowo deskowany – wrota i ściany dowiązane do słupów żelbetowych) spaliła się konstrukcja z całkowitym zniszczeniem poszycia z dachówki cementowej, uszkodzone zostały słupy żelbetowe, spalone zostały wrota do stodoły, spalone zostały ściany z desek, uszkodzeniu uległy ściany murowane (wspólne z sąsiednią zabudową) uszkodzone lub spękane oraz zalane na skutek akcji gaśniczej;

3/ w pomieszczeniu stodoły (obiekt oznaczony numerem 3 zgodnie z rzutem karta 69) – obiekcie częściowo murowanym, częściowo deskowanym, posiadającym wrota i ściany dowiązane do słupów żelbetowych, spaliła się konstrukcja dachu z całkowitym zniszczeniem poszycia z dachówki cementowej, uszkodzeniu uległy słupy żelbetowe, spaliły się wrota do stodoły, spaleniu uległy ściany z desek, uszkodzone zostały ściany murowane poprzez spękanie i zalanie na skutek akcji gaśniczej;

4/ w przybudówce stajni (obiekt murowany) spalona została konstrukcja dachu z całkowitym zniszczeniem poszycia z dachówki cementowej, opalone zostały drzwi gospodarcze, opalone zostało okienko drewniane, uszkodzeniu uległy ściany murowane (w tym ścianki kolankowe przy konstrukcji dachu) uszkodzone lub spękane, uszkodzona została instalacja elektryczna – do odtworzenia;

5/ w stajni (obiekt murowany z żelbetowym stropem na podciągu) spaleniu uległa konstrukcja dachu z całkowitym zniszczeniem poszycia z dachówki cementowej, opalone zostały drzwi gospodarcze, spalone i opalone zostały wrota drewniane od strony stodoły, opalone zostały okna drewniane, uszkodzeniu uległy ściany murowane (w tym ścianki kolankowe przy konstrukcji dachu), spękane oraz przegrzane i zalane na skutek akcji gaśniczej, uszkodzeniu uległ też strop żelbetowy na podciągu – z widocznymi śladami przegrzania, spaleniu uległo w całości ocieplenie zewnętrzne ze styropianu pod tynkiem zewnętrznym (od strony stodoły) a w pozostałej części uszkodzone, uszkodzona została instalacja elektryczna;

6/ w pomieszczeniu gospodarczym IV (obiekt murowany ze stropem drewnianym) spalona została konstrukcja dachu z całkowitym zniszczeniem poszycia z dachówki cementowej, opalony i zalany na skutek akcji gaśniczej został strop drewniany (belki i deskowanie), opalone i zalane zostały wrota drewniane – do rozbiórki i odtworzenia, uszkodzeniu uległy ściany murowane (w tym ścianki kolankowe przy konstrukcji dachu), spękane oraz przegrzane i zalane na skutek akcji gaśniczej– do rozbiórki i odtworzenia wraz z tynkami wewnętrznymi i malowaniem, za wyjątkiem ściany murowanej od strony przybudówki drewnianej – ścian bez znaków wyraźnych uszkodzeń, ocieplenie zewnętrzne ze styropianu pod tynkiem zewnętrznym zostało uszkodzone, spękane i zalane na skutek akcji gaśniczej – do rozbiórki i odtworzenia wraz z tynkiem zewnętrznym i malowaniem, uszkodzeniu uległa instalacja elektryczna (w tym trójfazowa) uszkodzone;

7/w przybudówce drewnianej I (obiekt drewniany) uszkodzona została częściowo konstrukcja dachu – nadpalone krokwie i lokalne uszkodzenia dachówek;

8/ w przybudówce drewnianej II (obiekt drewniany) nie doszło do widocznych śladów uszkodzeń na skutek pożaru;

9/ w przybudówce stodoły betonowo-drewnianej (obiekt na słupach żelbetowych z deskowaniem ścian) spalona została konstrukcja dachu z całkowitym zniszczeniem poszycia z dachówki cementowej, uszkodzone zostały słupy żelbetowe, spalone zostały ściany z desek i wrota drewniane;

10/ odnośnie dachu - wspólnego dla zabudowy zwartej obiektów (konstrukcja drewniana, poszycie z dachówki cementowej) spaleniu uległa konstrukcja dachu z całkowitym zniszczeniem łacenia, poszycia z dachówki cementowej i gąsiorów; uszkodzone zostały ściany kolankowe, spalone zostały ściany z desek – do odtworzenia, zniszczeniu uległy też rynny i rury spustowe.

Ponadto uszkodzeniu uległa ściana elewacyjna budynku mieszkalnego. Budynek gospodarczy garażowy po zachodniej stronie budynku mieszkalnego, zlokalizowany w skarpie terenowej i przykryty ziemią nie uległ uszkodzeniom na skutek pożaru. Wiata na działce po stronie północnej nie uległa uszkodzeniu. Sklep z altaną nie uległ uszkodzeniu na skutek pożaru.

Wyliczenie szkód pożarowych dla każdego z obiektów wchodzących w skład zabudowy zwartej wynosi:

1/ dla przybudówki stodoły (pomieszczenie gospodarcze I) wartość robót remontowych – odtworzeniowych wynosi 4 095,15 zł brutto. Trwałość budynku to 80 lat, przy wieku budynku 39 lat jego zużycie wynosi 36%. Udział wartości szkody dachu to 2 420,27 zł. Łączna wartość szkody wynosi 6 495,22 zł brutto;

2/ dla przybudówki stodoły (pomieszczenie gospodarcze II) wartość robót remontowych – odtworzeniowych wynosi 8 128,87 zł brutto, trwałość budynku to 80 lat, przy wieku budynku 39 lat jego zużycie wynosi 36%. Udział wartości szkody dachu to 3 143,77 zł. Wartość szkody wynosi 11 237,69 zł brutto;

3/ dla pomieszczenia stodoły wartość robót remontowych – odtworzeniowych wynosi 6 575,95 zł brutto. Trwałość budynku to 70 lat, przy wieku budynku 39 lat, jego zużycie wynosi 43%. Udział wartości szkody dachu to 14 758,49 zł. Wartość szkody wynosi 21 257,64 zł brutto;

4/ dla przybudówki stajni (pomieszczenie gospodarcze III) wartość robót remontowych – odtworzeniowych wynosi 5 791,92 zł brutto. Trwałość budynku to 80 lat. Przy wieku budynku 39 lat, jego zużycie wynosi 36%. Udział wartości szkody dachu to 968,97 zł. Wartość szkody wynosi 6 739,93 zł brutto;

5/ dla stajni (pomieszczenie inwentarskie) wartość robót remontowych – odtworzeniowych wynosi 20 594,50 zł brutto. Trwałość budynku to 60 lat (budynek inwentarski). Przy wieku budynku 39 lat, jego zużycie wynosi 54%. Udział wartości szkody dachu to 10 163,42 zł. Wartość szkody wynosi 30 628,74 zł brutto;

6/ dla pomieszczenia gospodarczego IV wartość robót remontowych – odtworzeniowych wynosi: 14 764,49 zł brutto. Trwałość budynku to 80 lat. Przy wieku budynku 39 lat, jego zużycie wynosi 36%. Udział wartości szkody dachu to 8 953,28 zł. Wartość szkody wynosi 23 644,24 zł brutto;

7/ dla przybudówki drewnianej I wartość robót remontowych – odtworzeniowych wynosi: 3 468,77 zł brutto. Trwałość budynku to 65 lat. Przy wieku budynku 23 lat, jego zużycie wynosi 24%. Wartość szkody wynosi 3 455,24 zł brutto;

8/ dla przybudówki drewnianej II nie ma szkody z uwagi na brak zniszczeń;

9/ dla przybudówki stodoły betonowo-drewnianej wartość robót remontowych – odtworzeniowych wynosi 1 197,88 zł brutto. Trwałość budynku to 70 lat. Przy wieku budynku 39 lat, jego zużycie wynosi 43% . Udział wartości szkody dachu to 2 657,12 zł. Wartość szkody wynosi 3 841,12 zł brutto.

W wyniku pożaru uległy uszkodzeniu wszystkie obiekty składające się na zwartą zabudowę, pokrytą wspólną konstrukcja dachową, a to zgodnie z numeracją wskazaną na inwentaryzacji (k.69 akt sprawy):

⚫

Obiekt nr 1 - Pomieszczenie gospodarcze I

⚫

Obiekt nr 2 – Pomieszczenie gospodarcze II

⚫

Obiekt nr 3 – Pomieszczenie stodoły

⚫

Obiekt nr 4 – Pomieszczenie gospodarcze III

⚫

Obiekt nr 5 – Pomieszczenie inwentarskie – stajnia

⚫

Obiekt nr 6 – Pomieszczenie gospodarcze nr IV

⚫

Obiekt nr 9 – Przybudówka stodoły betonowo-drewniana

⚫

Wspólna konstrukcja dachowa nad obiektami 1-6 i 9

Ponadto uszkodzeniu uległa ściana budynku mieszkalnego. Nie uległy uszkodzeniu szopa drewniana (obiekt nr 7) oraz pomieszczenie szopy (obiekt nr 8), a także pozostałe budynki na działce: wiata drewniana kryta blachą w północnej części, garaże w skarpie po zachodniej stronie budynku mieszkalnego, oraz budynek przy drodze głównej powiatowej (sklep wraz z altaną). Wszystkie obiekty (znajdujące się w zwartej zabudowie), które uległy uszkodzeniu w trakcie pożaru, były objęte ubezpieczeniem, jednak bez jednoznacznego przyporządkowania do pozycji polisy, szczególnie w zakresie pozycji w polisie „budynek gospodarczy”. Wartość szkody budynków gospodarczych z uwzględnieniem stopnia zużycia liczonego według zasady od rozpoczęcia objęcia budynku polisą ubezpieczeniową do dnia zdarzenia pożarowego, wynosi:

1)  6 495,22 zł

2)  11 237,69 zł

3)  21 257,64 zł

4)  6 739,93 zł

5)  30 628,74 zł

6)  23 644,24 zł

7)  3 455,24 zł

8)  0,00 zł

9)  3 841,12 zł

Łącznie wartość szkody wynosi 107 299,82 zł. Wielkości te ograniczone są sumą ubezpieczeniową z polisy. Przyporządkowując obiekty do pozycji z polisy:

1/ Budynek garażu – suma ubezpieczenia: 18 300,00 zł – jest to obiekt nr 7 z wyliczoną szkodą w wysokości: 3 455,24 zł, należna wartość szkody za ten budynek wynosi: 3 455,24 zł

2/ Budynek stajni – suma ubezpieczenia: 60 900,00 zł – są to obiekty nr 4,5 i 6 z wyliczoną szkodą w wysokości 6 739,93 + 30 628,74 + 23 644,24 = 61 012,91 zł. Należna wartość szkody wynosi: 60 900,00 zł

3/ Budynek gospodarczy – suma ubezpieczeniowa: 33 200,00 zł – jest to obiekt nieuszkodzony pożarem – po zachodniej stronie budynku mieszkalnego, należna wartość szkody wynosi: 0,00 zł

4/ Budynek stodoły – suma ubezpieczenia: 30 600,00 zł – jest to obiekty nr 3 a także przybudówki 1 i 2 z wyliczoną szkodą w wysokości: 21 257,64 + 6 495,22 + 11 237,69 = 38 990,55 zł. Należna wartość szkody wynosi: 30 600,00 zł

5/ Budynek szopy – suma ubezpieczenia: 1 700,00 zł – jest to obiekt nr 9 z wyliczoną szkodą w wysokości: 3 841,12 zł. Należna wartość szkody wynosi: 1 700,00 zł.

Łączna wartość szkody należna z tytułu polisy ubezpieczeniowej wynosi 96 655,24 zł po uwzględnieniu zużycia budynków.

Dowód: opinia biegłego sądowego z zakresu budownictwa (karta 113-223), opinia uzupełniająca (karta 245-247),

W dniu 20 czerwca 2015r. powód zgłosił stronie pozwanej szkodę. W toku postępowania likwidacyjnego dotyczącego szkody o numerze (...) z dnia 20.06.2015r. pracownik pozwanej – P. P. dokonał oględzin na miejscu pożaru i sporządził kosztorys podstawowy. W trakcie oględzin pracownik pozwanej sporządził inwentaryzację uszkodzeń, wykonując szkice na których zamieszczono wymiary budynków zdjęte w terenie i na tej podstawie później sporządzono wyliczenie szkody w kosztorysie podstawowym. Zgodnie z danymi przyjętymi przez pozwaną w kosztorysie podstawowym wobec budynku garażu przyjęto wartość kosztorysową 2.774,22 zł, wysokość zużycia budynku przyjęto na kwotę 908,09 zł, a wysokość szkody w tym budynku określono na kwotę 1.762,77 zł na którą składało się rozebranie pokrycia dachowego z dachówki zakładkowej i marsylskiej, rozebranie konstrukcji więźb dachowych, ołacenie dachu, montaż konstrukcji dachowych z tarcicy nasyconej, pokrycie dachów na istniejącym łączeniu dachówką cementową oraz pokrycie dachów dachówka ceramiczną a także robocizna.

Wartość budynku stajni została przez pozwanego oszacowana w kosztorysie podstawowym na kwotę 30.022,08 zł. Po odliczeniu zużycia budynku w wysokości 12.428,51 zł oraz współczynników regionalnego i gospodarczego, wartość końcowa kosztorysu została ustalona na kwotę 16.475,00 zł. Do zakresu czynności koniecznych do wykonania przyjęto rozebranie murów z pustaków, rozebranie ślepych pułapów, rozebranie belek stropowych, wykonanie drewnianych belek stropowych z krawędziaków do ostrego kantu lub z ofisem , pułap na wierzchu konstrukcji z desek o grubości 38 mm, montaż więźb dachowych płatwiowo – kleszczowych, dwu i wielospadowych, deskowanie i łacenie połąci dachowych z tarcicy nasyconej, pokrycie dachów na istniejącym łaceniu dachówką cementową zakładkową z uszczelnieniem od spodu zaprawą wapienną, pokrycie dachów dachówką ceramiczną, odeskowanie jednostronne ścian.

Wartość budynku stodoły została przez pozwanego przyjęta w wysokości 31.958,30 zł. Po odliczeniu współczynnika regionalnego oraz gospodarczego a także zużycia budynku, które pozwana ustaliła na kwotę 13.230,07 zł, pozwana uznała wysokość szkody w stajni na kwotę 17.537,53 zł.

Wartość szkody w budynku mieszkalnym została przyjęta w wysokości 7.423,05 zł. Na kwotę tę złożyła się częściowa wartość kosztorysowa budynku mieszkalnego przyjęta jedynie w zakresie uszkodzonej części przedniej ocieplenia ściany tego budynku w wysokości 9.289,54 zł, którą pomniejszono o wartość zużycia tego budynku w wysokości 1.520,38 zł. Pozwany ustalił wysokość odszkodowania na kwotę 43.198,35 zł zwracając się do Banku (...) w K. Oddział w Z. o informacje dotyczące wypłaty odszkodowania. Powód zawarł bowiem z Bankiem (...) w K. Oddział w Z. umowę kredytu inwestycyjnego pomostowego na zakup ciągnika i maszyn rolniczych na podstawie umowy nr (...) z dnia 10.11.2005r., na okres od 10.11.2005r. do 30.09.2009r. Prawnym zabezpieczeniem umowy kredytu była m.in. cesja polisy ubezpieczeniowej budynków. Bank (...) w K. Oddział w Z. w piśmie z dnia 9 lipca 2015r. wyraził zgodę na wypłatę przyznanego odszkodowania S. W..

Decyzją z dnia 24 lipca 2015r. pozwany ustalił wysokość odszkodowania na kwotę 43.198,35 zł. Na kwotę tę składało się odszkodowanie za szkody w budynku garażu w wysokości 1.762,77 zł, w budynku inwentarskim w wysokości 16.475,00 zł, budynku składowo – magazynowym w wysokości 17.537,53 zł, w domu jednorodzinnym w wysokości 7.423,05 zł. Odszkodowanie zostało wypłacone powodowi.

S. W. nie zgodził się z wysokością przyznanego odszkodowania i w dniu 14.08.2015r. wniósł zastrzeżenia do kosztorysu szkody z dnia 20.06.2015r. wnosząc o powtórną wycenę szkody. Powód nie kwestionował jedynie wyceny uszkodzeń w budynku jednorodzinnym mieszkalnym. Pozwany odmówił ponownej wyceny szkody.

Dowód: akta szkody (...) (karta 93), zeznania świadka P. P. (karta 104-106 i nagranie), przesłuchanie stron – zeznania powoda S. W. (karta 251v i nagranie)

Powód spłacił w całości swoje zobowiązanie kredytowe w stosunku do Banku (...) w K. Oddział w Z. w dniu 29.09.2009r. co spowodowało wygaśnięcie cesji praw z umowy ubezpieczenia z dnia 17.11.2005r.

Dowód: zezwolenie na wykreślenie hipoteki (karta 97), pismo z (...) w K. z dnia 14.01.2016r. (karta 102),

Powód nie zrobił nic ze spalonymi budynkami gospodarskimi. Jedynie strop na stajni, który został uszkodzony, przykrył folią zabezpieczającą wnętrze budynku przed deszczem.

Dowód: zeznania powoda (karta 251v i nagranie)

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie powołanych dokumentów, opinii biegłego sądowego z zakresu budownictwa - inż. W. S., a także na podstawie zeznań świadka P. P. oraz powoda S. W..

Wszystkie dowody z dokumentów są w ocenie sądu w pełni wiarygodne i bezspornie prawdziwe, a ich wartość dowodowa jest niekwestionowana przez żadną ze stron sporu. Do dokumentów prywatnych jakie zostały przedstawione w sprawie przez strony postępowania i na podstawie których sąd czynił ustalenia faktyczne zaliczał się dokument polisy ubezpieczeniowej, potwierdzenie przekazania terenu, obiektu lub mienia objętego działaniem ratowniczym, dokumentacja w aktach szkodowych pozwanej oraz opinia prywatna w postaci ekspertyzy sporządzonej przez mgr. inż. T. P.. Dokument prywatny jest jednym z dowodów wymienionych w kodeksie postępowania cywilnego i podlega ocenie tak, jak wszystkie inne dowody. Może stanowić podstawę ustaleń faktycznych i wyrokowania (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 25 września 1985 r., IV PR 200/85, OSNCP 1986, nr 5, poz. 84 i z dnia 3 października 2000 r., I CKN 804/98, nie publ.). O materialnej mocy dowodowej dokumentu prywatnego, zależącej od jego treści, rozstrzyga sąd według ogólnych zasad oceny dowodów (art. 233 § 1 k.p.c.). Podobnie jak w wypadku innych dowodów, sąd ocenia, czy dowód ten ze względu na jego indywidualne cechy i okoliczności obiektywne zasługuje na wiarę, czy nie. Wynikiem tej oceny jest przyznanie lub odmówienie dowodowi z dokumentu waloru wiarygodności, ze stosownymi konsekwencjami w zakresie jego znaczenia dla ustalenia podstawy faktycznej orzeczenia. W ocenie Sądu w toku postępowania nie ujawniły się natomiast żadne okoliczności, które powodowałyby konieczność odmówienia mocy dowodowej dokumentom przedłożonym w sprawie.

Kluczowym dowodem dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy była opinia biegłego sądowego z zakresu budownictwa W. S.. Sąd podzielił w całości wnioski wynikające z opinii biegłego. Opinia ta – wbrew twierdzeniom strony pozwanej zawartych w piśmie zawierającym zarzuty – jest wyczerpująca i należycie uzasadniona. Zawarte w niej wnioski odnośnie zakresu i rodzaju szkód powstałych w budynkach gospodarskich powoda w wyniku pożaru oraz ich wysokości zostały w sposób przekonywujący uzasadnione przez biegłego, a poza tym biegły w rzeczowy sposób odnosił się do okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Biegły nie unikał ustosunkowania się do zgłaszanych przez powoda zarzutów, gdyż w sposób bardzo szczegółowy i wyczerpujący odniósł się z osobna do każdego z podniesionych przez niego zarzutów w pisemnej opinii uzupełniającej. Przytaczaną przez biegłego argumentację cechuje logika, rzeczowość, jasność, uwzględnianie możliwie najszerszego spektrum istotnych dla prezentowanych ocen okoliczności i czynników. Ponadto biegły w sposób jasny udzielił odpowiedzi na pytania szczegółowe Sądu zawarte w tezie dowodowej, wskazując dokładnie jakie budynki na nieruchomości własności powoda uległy uszkodzeniu w związku z pożarem, czy dają się one przyporządkować do polisy ubezpieczeniowej, wskazującej rodzaj zabudowy na nieruchomości objętej ubezpieczeniem, jaka była wysokość szkody w budynkach gospodarskich zgodnie z kilkoma wariantami sugerowanymi przez Sąd tj. z uwzględnieniem stopnia zużycia liczonego według zasady od rozpoczęcia objęcia budynku polisą ubezpieczeniową do dnia zdarzenia pożarowego oraz w wariancie zgodnym z polisą ubezpieczeniową. Zauważyć należy, że również strona pozwana nie zakwestionowała opinii biegłego w zakresie identyfikacji budynków, co budziło kontrowersje na niwie niniejszej sprawy, a także w zakresie kwalifikacji uszkodzeń, odniosła się jedynie negatywnie do uszkodzeń w budynku stajni. Również wyliczenia biegłego odnośnie zużycia technicznego budynków, w wariancie ze zużyciem oraz w wariancie wartości rzeczywistej nie zostało zasadniczo zakwestionowane, gdyż strona pozwana uznała, że słuszne i prawidłowe jest wyliczenie w wariancie zgodnym z polisą. W ocenie Sądu, po wszechstronnym przeanalizowaniu opinii biegłego i skonfrontowaniu jej z pozostałym materiałem dowodowym, Sąd uznał, iż nie ma podstaw do odmówienia jej wiarygodności. Cechuje się ona bowiem fachowością i zrozumiałością oraz w pełni odpowiada tezie zleconej przez Sąd. Z powyższych względów brak jest podstaw do kwestionowania wartości dowodowej opinii tego biegłego.

Sąd przesłuchał w charakterze świadka pracownika pozwanej P. P., który wykonywał kosztorys podstawowy. Świadek w sposób spójny wyjaśnił sposób opracowania przez siebie kosztorysu w tym sposób dokonania oględzin na nieruchomości powoda. Zasadniczo zeznania świadka są zbieżne z pozostałym materiałem dowodowym, brak było zatem podstaw do ich zakwestionowania. Sąd uznał także za wiarygodne zeznania powoda S. W., gdyż znajdowały pełne oparcie w pozostałym materiale dowodowym.

Sąd Okręgowy rozważył, co następuje:

Powód – w sprawie niniejszej – roszczenie swoje wyprowadza z wiążącej strony umowy ubezpieczenia rolniczego. W okresie obowiązywania umowy doszło bowiem do zdarzenia ubezpieczeniowego w postaci pożaru ubezpieczonego budynków gospodarczych, co pociągnęło za sobą znaczące szkody, które – zdaniem powoda - powinny zostać – zgodnie z treścią stosunku ubezpieczenia – mu zrekompensowane.

Pozwany ubezpieczyciel nie kwestionował w toku postępowania podstaw swojej odpowiedzialności, co zresztą wyrażało się w wypłacie na rzecz poszkodowanego w postępowaniu likwidacyjnym kwoty 43.198,35 zł tytułem odszkodowania w ramach zawartej umowy ubezpieczenia. Mając zatem na uwadze fakt, że sama podstawa odpowiedzialności nie była pomiędzy stronami sporna, Sąd czynił szczegółowe ustalenia odnośnie wysokości szkody poniesionej przez powoda.

Ubezpieczenie budynków rolniczych regulowane jest przepisami ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 392 z późn. zm.; dalej jako u.u.o.) jest ubezpieczeniem odnoszącym się do mienia. Zasadą jest zatem, że w ubezpieczeniu mienia odszkodowanie pokrywa tylko szkodę rzeczywistą (damnum emergens), powstałą w konkretnym przedmiocie stanowiącym przedmiot ubezpieczenia. Przepisy powołanej ustawy zawierają regulację wskazującą na metodę, sposób, ustalania wysokości szkody w dwóch sytuacjach: gdy rolnik nie podejmuje odbudowy, naprawy lub remontu budynku, w którym powstała szkoda wywołana zdarzeniem rodzącym odpowiedzialność ubezpieczyciela (art. 68 ust. 1 pkt 1 ustawy) i gdy następuje odbudowa lub remont budynku (art. 68 ust. 1 pkt 2). W pierwszym wypadku, wysokość szkody ustala się na podstawie cenników stosowanych przez zakład ubezpieczeń do szacowania wartości budynków (art. 70 ust. 3 pkt 1); cenniki te podlegają corocznej aktualizacji (art. 68 ust. 2). W sytuacji drugiej, wysokość szkody ustala się na podstawie kosztorysu (art. 68 ust. 1 pkt 2) odzwierciedlającego koszty odbudowy budynku. Tak więc cenniki i kosztorys to w istocie zestaw instrumentów, którymi ustawodawca nakazuje się posługiwać przy ustalaniu wysokości szkody. Niezależnie jednak od zagadnienia, za pomocą jakich instrumentów zakład ubezpieczeń powinien ustalać wysokość szkody, ustawa zawiera przepisy wprost dotyczące ustalania wysokości (rozmiaru) szkody. Takim przepisem jest niewątpliwie art. 69 pkt 1 powołanej ustawy stanowiący, że wysokość szkody w budynkach rolniczych zmniejsza się o wartość pozostałości, które mogą być przeznaczone do dalszego użytku, przeróbki lub odbudowy. Przepis wyraża obowiązującą na gruncie odpowiedzialności odszkodowawczej zasadę compensatio lucri cum damno, a więc kompensowanie uszczerbku doznanego przez poszkodowanego korzyścią uzyskaną przez niego w wyniku tego samego zdarzenia, które spowodowało uszczerbek. Niewątpliwie również w art. 22 ust. 1 powołanej ustawy zawarte jest ponadto odesłanie, że do umów ubezpieczenia obowiązkowego, w sprawach nieuregulowanych w ustawie, stosuje się przepisy kodeksu cywilnego. Stosunek prawny wynikły z umowy ubezpieczenia obowiązkowego jest stosunkiem cywilnoprawnym i - z uwzględnieniem odrębności właściwych prawu ubezpieczeniowemu - mają do niego zastosowanie ogólne przepisy prawa cywilnego, a więc i ogólne zasady odpowiedzialności odszkodowawczej. Z kolei zgodnie z art. 805 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Odnośnie natomiast pojęcia szkody przepisy kodeksu cywilnego nie zawierają konkretnej regulacji. Na podstawie całokształtu instytucji szkodę można ujmować jako różnicę pomiędzy obecnym stanem majątkowym poszkodowanego a stanem, który by istniał, gdyby nie zdarzenie szkodzące. Tak więc porównanie obu stanów pozwala na ustalenie prawnie relewantnej różnicy w dobrach poszkodowanego określanej mianem szkody. Wobec stwierdzenia, że przy ubezpieczeniu mienia mamy do czynienia z lokalizacją szkody w ubezpieczonym przedmiocie, istotne staje się wskazanie, że szkodą jest różnica pomiędzy stanem tego przedmiotu przed i po zdarzeniu rodzącym odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń. Tę różnicę ma, co do zasady, wyrównać odszkodowanie ubezpieczeniowe. Jeżeli zatem przedmiotem ubezpieczenia był budynek już zużyty w dacie zdarzenia, a na skutek zdarzenia losowego, które uzasadnia odpowiedzialność ubezpieczyciela, stan budynku pogorszył się, to ustalając wysokość szkody nie można pominąć faktu, że przed wypadkiem budynek był już zużyty w oznaczonym procencie. Pominięcie oznaczałoby naruszenie reguł obowiązujących przy ustalania wysokości szkody (por. uchwała SN z dnia 18 listopada 2015r., IIICZP 71/15, źródło: LEX nr 1855145, www.sn.pl, Biul.SN 2015/11/8, KSAG 2016/2/124). Odszkodowanie ubezpieczeniowe nie może bowiem przewyższać szkody rzeczywistej wyrządzonej w ubezpieczonym mieniu, jego celem jest bowiem skompensowanie rzeczywistego uszczerbku w mieniu poszkodowanego, a nie jego bezpodstawne wzbogacenie.

Z kolei w myśl art. 13 ust. 3 powołanej ustawy, w obowiązkowych ubezpieczeniach mienia odszkodowanie wypłaca się w kwocie odpowiadającej wysokości szkody, nie większej jednak od sumy ubezpieczenia ustalonej w umowie. Nie budzi zatem wątpliwości, że odszkodowanie ma odpowiadać wysokości szkody. Jednocześnie jednak odszkodowanie nie może być wyższe od sumy ubezpieczenia. Suma ubezpieczenia stanowi bowiem najbardziej charakterystyczne ograniczenie zakresu ochrony ubezpieczeniowej świadczonej przez zakład ubezpieczeń, wyraża się kwotą pieniężną, która stanowi górną granicę świadczenia zakładu ubezpieczeń w razie zajścia wypadku ubezpieczeniowego, a więc i górną granicę wysokości odszkodowania (art. 824 § 1 k.c., art. 13 ust. 3 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych); stanowi też podstawę do obliczenia składki ubezpieczeniowej. Suma ubezpieczenia powinna odpowiadać rzeczywistej wartości przedmiotu ubezpieczenia, wartość tego przedmiotu poczytuje się za wartość ubezpieczeniową. Zasadę tę na gruncie powołanej ustawy wyraża art. 70 ust. 1 pkt 1 stanowiąc, że sumę ubezpieczenia ubezpieczający ustala z zakładem ubezpieczeń odrębnie dla każdego budynku i może ona odpowiadać wartości rzeczywistej tego budynku, przez którą rozumie się wartość w stanie nowym w dniu zawarcia umowy, pomniejszoną o stopień zużycia budynku.

W okolicznościach niniejszej sprawy, zdaniem Sądu w taki właśnie sposób ustalono sumę ubezpieczenia. Jak bowiem wynika z dokumentu polisy ubezpieczeniowej, przy obliczaniu wartości budynków na dzień zawarcia umowy ubezpieczeniowej, uwzględniono już zużycie poszczególnych budynków. Wyraz temu natomiast dano poprzez wskazanie procentowe tego zużycia w stosunku do garażu na 34%, stajni na 43%, budynku gospodarczego na 45%, stodoły na 43%, domu mieszkalnego na 17%, szopy na 69%. Następnie od powyższego zużycia ubezpieczyciel uzależnił sumę ubezpieczenia oraz wysokość składki. Niezasadnym zatem było działanie ubezpieczyciela polegające na ponownym odliczeniu od wartości szkody zużycia budynków objętych ubezpieczeniem podczas wyceny szkody, co w zasadzie doprowadziło do sytuacji, w której podwójnie zaniżono wartości budynków gospodarskich powoda. Taki zabieg doprowadził w ocenie Sądu do niezasadnego zaniżenia odszkodowania, które tym samym nie spełniło swojej funkcji kompensacyjnej. Biorąc zatem pod uwagę wyjaśnioną już powyżej kompensacyjną funkcję odszkodowania, w ocenie Sądu, winno ono być przyznane w wysokości równej rzeczywistej szkodzie poniesionej przez powoda, którą odzwierciedla wartość budynków na dzień zdarzenia wywołującego szkodę. Oczywiście wartość odszkodowania ubezpieczeniowego, zgodnie z powołanymi już przepisami nie może być wyższa od sumy ubezpieczenia, która w okolicznościach sprawy wyrażała rzeczywistą wartość budynku z uwzględnieniem co należy podkreślić jego zużycia. Ustalenie sumy ubezpieczenia według wartości rzeczywistej budynku przy jej pomniejszeniu o stopień zużycia budynku rolniczego, a następnie pomniejszenie wysokości szkody o taki sam procent zużycia budynku, pozostaje w ocenie Sądu w sprzeczności z podstawowymi zasadami odpowiedzialności odszkodowawczej, określonymi w art. 361 § 1 i 2 k.c. oraz art. 13 ust. 3 powołanej ustawy oraz stanowiłoby to nieuzasadnione pokrzywdzenie osoby poszkodowanej i nieuprawnione wzbogacenie ubezpieczyciela kosztem pokrzywdzonego.

Powyższe rozważania prowadzą do wniosku, że łącznie wysokość szkody osiągnęła sumę 96.655,24 zł, na którą składają się

1.  Szkoda w budynku garażu w wysokości 3.455,24 zł,

2.  Szkoda w budynku stajni w wysokości 60.900,00 zł

3.  Szkoda w budynku stodoły w wysokości 30.600,00 zł

4.  Szkoda w budynku szopy w wysokości 1.700,00 zł

Budynki te bowiem, zgodnie z przywołaną już opinią biegłego uległy szkodzie całkowitej.

Powód otrzymał od pozwanego już odszkodowanie w wysokości 43.198,35 zł, na które składało się odszkodowanie za garaż w wysokości 1.762,77 zł, budynek inwentarski w wysokości 16.475,00 zł, budynek składowo – magazynowy w wysokości 17.537,53 zł oraz za dom jednorodzinny w wysokości 7,423,05 zł. Ponieważ jednakże odszkodowanie wypłacone za dom jednorodzinny nie było w niniejszej sprawie przedmiotem sporu, rzeczywiście wypłacona suma odszkodowania za szkodę w budynkach gospodarskich wynosiła 35.775,30 zł. Kwota ta podlegała odliczeniu od wartości ustalonej szkody w mieniu powoda, co spowodowało, że do zasądzenia na rzecz powoda pozostało odszkodowanie w wysokości 60.879,94 zł i taką też kwotę zasądził sąd na jego rzecz od strony pozwanej, oddalając powództwo w pozostałej części. Należy bowiem mieć na uwadze fakt, że pomimo złożenia oświadczenia przez pełnomocnika powoda o ograniczeniu żądania pozwu do powyżej wskazanej kwoty, nie doszło do złożenia przez niego oświadczenia co do żądania w dalszym zakresie (art. 203 § 1 k.p.c.).

Odsetki za opóźnienie od kwoty odszkodowania zasądzono od dnia 21 lipca 2015 r. Zgodnie z art. 14 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t. jedn. Dz. U. z 2013 r., poz. 392, ze zm.) zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie, w przypadku zaś gdyby wyjaśnienie w tym terminie okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe, odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, chyba że ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego.

Powód dokonał zgłoszenia szkody w dniu 20 czerwca 2015r. Określony wyżej termin 30-tu dni upłynął więc w dniu 21 lipca 2015 r. i w tym też dniu strona pozwana dopuściła się opóźnienia w spełnieniu zgłoszonego przez powoda żądania odszkodowawczego.

Sąd nie uznał przy tym za zasadnego podnoszonego w odpowiedzi na pozew argumentu, jakoby strona powodowa nie miała legitymacji czynnej w sporze z uwagi na istniejącą cesję wierzytelności z tytułu polisy. Kwestia ta została jednak wyjaśniona pismem Banku (...) z dnia 14 stycznia 2016 roku (karta 102), z którego jednoznacznie wynika, że w dacie szkody cesja już wygasła, a tym samym to powód posiadał legitymację do dochodzenia odszkodowania na swoją własną rzecz.

O kosztach procesu sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., art. 100 k.p.c. oraz w oparciu o przepis art. 113 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 1025, ze zm.).

Proces co do zasady wygrał powód, lecz wygrana ta nastąpiła nie w całości, ale w części – w 56 %. Powód był zwolniony w niniejszej sprawie od ponoszenia kosztów sądowych w całości. W związku z tym koszty sądowe zostały poniesione tymczasowo przez Skarb Państwa. Na koszty te w łącznej kwocie 11.266,07 zł składa się opłata od pozwu w kwocie 5.446,25 zł oraz koszty opinii biegłego w kwocie 5.819,82 zł.

Zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz.U. z 2914r. poz. 1025) kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąża przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu. Mając na względzie powyższą regulację, Sąd nakazał ściągnięcie od strony pozwanej opłatę od pozwu w wysokości wprost proporcjonalnej do zasądzonego żądania pozwu tj. kwotę 3.044,00 zł (5% od kwoty zasądzonej na rzecz powoda tj. 60.879,94 zł) oraz kwotę 3.259,10 zł która stanowiła odpowiednią część wydatków (56% kwoty wydatków) tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa, do których zaliczyć należało koszty opinii biegłego w wysokości 5.819,82 złotych (karta 224). Sąd obciążył zatem pozwanego jedynie częścią wydatków poniesionych w sprawie, proporcjonalnie do stopnia przegrania spawy.

Odnośnie pozostałych kosztów procesu po obu stronach zaliczyć w ich poczet należy koszty zastępstwa procesowego, które po obu stronach wyniosły po 3.600 zł. Biorąc zaś pod uwagę fakt, iż strony w podobnym stopniu wygrały i przegrały sprawę, albowiem powództwo zostało uwzględnione mniej więcej w połowie zdaniem Sądu zasadne było wzajemne zniesienie tych kosztów.

Z uwagi zaś na fakt, iż powództwo powoda zwolnionego od kosztów sądowych zostało tylko częściowo uwzględnione, pojawiła się konieczność orzeczenia o części kosztów od których uiszczenia powód był zwolniony, w zakresie w jakim proces ten przegrał. Zgodnie z art. 113 ust. 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może odstąpić od przewidzianego w ust. 2 i 3 obciążenia kosztami. W tym wypadku tą szczególnie uzasadnioną okolicznością jest fakt utraty przez powoda znacznej części dorobku życia w pożarze, wraz z oczywistym w świetle opinii biegłego wnioskiem, że odszkodowanie zasądzone przez Sąd nie pokryje tak naprawdę pełnych kosztów odbudowy tych budynków. Z tych powodów obciążanie go dodatkowymi kosztami sądowymi Sąd uznał za niesłuszne.

SSO Piotr Wicherek