Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 1457/23

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

USTALENIE FAKTÓW

1.Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1.

M. A.

1. W okresie od 23 marca 2021 roku do dnia 24 marca 2022 roku w N. uchylał się od wykonania obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości postanowieniem zwartym przed (...) w (...) (...) sygn. (...) z dnia 23 marca 2021 roku, a następnie zmienionego wyrokiem (...) w (...) (...) sygn. akt (...) z dnia 24 września 2021 roku przez niełożenie na utrzymanie małoletniego M. P. (1) alimentów w wysokości 800 złotych miesięcznie, przez co naraża go na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, przy czym łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości przekracza równowartość 3 świadczeń okresowych wynikających z wyroku;

2. w okresie od dnia 25 marca 2022 roku do dnia 26 grudnia 2022 roku w N. uchylał się od wykonania obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości postanowieniem (...) w (...) z dnia 24.09.2021 roku sygn. akt (...) poprzez niełożenie na utrzymanie małoletniego M. P. (1) alimentów w wysokości 800 zł miesięcznie, przez co naraził go na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, przy czym łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości przekracza równowartość 3 świadczeń okresowych wynikających z wyroku.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

M. A. i M. P. (2) są rodzicami małoletniego M. P. (1), urodzonego (...).

Postanowieniem z 23 marca 2021 roku Sąd Rejonowy w (...) w sprawie (...) udzielił zabezpieczenia roszczenia o alimenty poprzez zobowiązanie oskarżonego do łożenia tytułem alimentów na rzecz małoletniego M. P. (1) kwot po 600 zł miesięcznie, począwszy od 28 stycznia 2021 roku do 10-tego każdego miesiąca do rąk matki M. P. (2). Z kolei wyrokiem wydanym w tej samej sprawie 24 września 2021 roku Sąd przyznał od M. A. alimenty w kwocie 800 zł miesięcznie na rzecz M. P. (1), płatnych z góry począwszy od 17 listopada 2020 roku

Oskarżony M. A. nigdy nie regulował dobrowolnie alimentów, jak również nie przysyłał synowi żadnych prezentów.

Uprawniony M. P. (1) otrzymuje na podstawie decyzji (...) (...) (...) z 5 stycznia 2022 r. świadczenie z (...) w kwocie 500 zł miesięcznie począwszy od 1 stycznia 2022 roku do chwili obecnej.

P. egzekucyjne okazały się bezskuteczne.

M. P. (1) cierpi na rozszczep kręgosłupa, ma poszerzone komory mózgowe, neurogenny pęcherz i odbyt. Wymaga on stałej opieki w związku z czym jego matka nie może podjąć zatrudnienia. Pozostaje on w stałym leczeniu tak refundowanym przez (...), jak i opłacanym przez jego matkę M. P. (2). Koszty te wynoszą 1000-3000 zł miesięcznie. Nadto podany jest on codziennej rehabilitacji przez specjalistów zarówno w domu, jak i w przychodni.

M. P. (2) oprócz M. P. (1) wychowuje samotnie jeszcze dwóch starszych synów. Mieszkają w wynajmowanym mieszkaniu, którego miesięczny koszt utrzymania razem z mediami to kwota 2 500 zł.

W okresie od marca 2021 roku do grudnia 2022 roku M. P. (2) pobierała świadczenie pielęgnacyjne w wysokości najniższego wynagrodzenia. Nadto uzyskiwała alimenty na rzecz starszych synów w kwotach 500 zł i 600 zł oraz świadczenie 500 + na każde z dzieci i zasiłek rodzinny.

Sytuacja finansowa rodziny M. P. (1) jest ciężka. Jego matki nie stać na pokrycie kosztów turnusów rehabilitacyjnych, które w jego przypadku byłyby pożądane, czy też wyjazdy wakacyjne. Dochody M. P. (2) nie wystarczały na pokrycie kosztów bieżącego utrzymania syna w związku z czym zmuszona była korzystać ze wsparcia finansowego swojej matki.

W okresie od 23 marca 2021 roku do 26 grudnia 2022 r. M. A. uchylał się od wykonania ciążącego na nim obowiązku łożenia na utrzymanie syna M. P. (1) w kwotach po 800 zł. Doprowadził w ten sposób do powstania zaległości w wysokości przekraczającej trzykrotność miesięcznego świadczenia.

W okresie objętym zarzutem nie podjął żadnego stałego zatrudnienia. Nie był zarejestrowany w (...) jako osoba bezrobotna. Zajmował się sprzedażą złomu, osiągając z tego tytułu dochód w kwocie około 2 300 zł miesięcznie.

odpis skrócony (...)

k. 8 akt II K 1457/23;

odpis postanowienia (...) w (...) (...) w N., sygnatura akt (...)

k. 3 akt II K 1578/23

odpis wyroku (...) w (...) (...) w N., sygnatura akt (...)

k. 2 akt II K 1578/23

zaświadczenie (...) o bezskuteczności postepowania egzekucyjnego

k. 4, 30 akt II K 1578/23

decyzja (...) (...) (...) z 5 stycznia 2022 roku

k. 5 akt II K 1578/23

decyzja (...) (...) (...) z 20 października 2022 roku

k. 4 akt 1457/23

zeznania świadka M. P. (2)

k. 18-19 akt II K 1578/23 i k. 19-20, 88 akt II K 1457/23

wyjaśnienia oskarżonego M. A.

k. 31 akt II K 1578/23, k. 57 i 87 akt II K 1457/23

oświadczenie oskarżonego M. A.

k. 30 akt II K 1578/23

informacja z (...) T.

k. 12-14 akt II K 1578/23

M. A. był wielokrotnie karany, głownie za przestępstwa z art. 278 § 1 kk w tym na kary bezwzględne pozbawienia wolności. Nadto był karany za przestępstwa z art. 209 § 1 a kk, popełnione na szkodę córki na kary 6 w sprawie (...), którą odbywał od 26 sierpnia 2016 roku do 22 lutego 2017 roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności. Oskarżony został osadzony w (...) 27 grudnia 2022 r.

(...)

k. 76-77

odpis wyroku (...) (...), sygn. akt (...)

k. 51

informacja o okresie odbywania kary w sprawie (...)

k. 50

odpis wyroku (...) (...), sygn. akt (...)

k. 49

1.Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.2.1.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

OCena DOWOdów

1.Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.1.

wyjaśnienia oskarżonego M. A.

Uznając winę oskarżonego, Sąd oparł się w całości na jego wyjaśnieniach z postępowania przygotowawczego, jak
i sądowego w których przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu, co w świetle materiału dowodowego nie budzi żadnych wątpliwości. Koresponduje to bowiem
w pełni z dowodami takimi jak odpis skrócony (...), odpisami orzeczeń sądowych o sygn. (...) oraz zeznania świadka M. P. (2).

Również zasady logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego nakazują przyjąć, że oskarżony postąpił w wyżej opisany sposób bowiem po prostu poczuwał się do winy i zdawał sobie sprawę z tego co zrobił. Gdyby był osobą niewinną nie przyznawałby się do czegoś czego nie zrobił.

zeznania świadka M. P. (2)

Dokonując ustaleń faktycznych Sąd dał wiarę przekonującym zeznaniom M. P. (2). Zarówno treść tych zeznań, które są wyczerpujące i spójne, mając na uwadze pozostały zebrany w sprawie materiał dowodowy, jak i bezpośredni kontakt z tym świadkiem podczas rozprawy, nie dały żadnych podstaw do podważenia przedstawionego przez nią postępowania oskarżonego w zakresie uchylania się od wykonania obowiązku alimentacyjnego względem M. P. (1), jak i ich sytuacji majątkowej oraz stanu zdrowia dziecka, jego leczenia i związanych z tym kosztach. Nadto jej relacja została pozytywnie zweryfikowana uznanymi za rzetelne dowodami nieosobowym oraz wyjaśnieniami oskarżonego, który w całości przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu.

decyzja (...) (...) (...) z dnia 5 stycznia 2022 roku

decyzja (...) (...) (...) z 20 października 2022 roku

odpis skrócony (...)

odpis postanowienia (...) w (...) (...) w N., sygnatura akt (...)

odpis wyroku (...) w (...) (...) w N., sygnatura akt (...)

zaświadczenie (...) o bezskuteczności postepowania egzekucyjnego

informacja z (...) T.

Przy ustaleniu stanu faktycznego Sąd oparł się również na zebranych w sprawie dokumentach - które to dowody nie były podważane przez strony i brak jest podstaw by odmówić im waloru wiarygodności. Dokumenty zgromadzone w aktach sprawy zostały sporządzone przez powołane do tego organy i nie zachodzą wątpliwości odnośnie ich autentyczności.

(...)

odpis wyroku (...) (...), sygn. akt (...)

odpis wyroku (...) (...), sygn. akt (...)

Obiektywne dowody dotyczące uprzedniej (wielokrotnej) karalności oskarżonego.

opinia sądowo-psychiatryczna

Sąd w całości podzielił wnioski zawarte w opinii sądowo-psychiatrycznej. Opinia ta jest pełna, jasna oraz należycie umotywowana, a także spełnia wymogi określone w art. 200 kpk.

1.Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1.1.1

PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☒

3.1. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

I

M. A.

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Do znamion występku z art. 209 § 1a kk należą: zobowiązanie sprawcy z mocy orzeczenia sądowego, ugody zawartej przed sądem lub innym organem lub umową do wykonywania obowiązku alimentacyjnego, jeżeli łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych albo jeżeli opóźnienie zaległego świadczenia innego niż okresowe wynosi co najmniej 3 miesiące oraz narażenie uprawnionego na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych.

Samo zachowanie, zawierające się w pojęciu „uchylanie się" polega na niewypełnieniu ciążącego na sprawcy obowiązku, takiego jednak, który jest w ogóle możliwy do wykonania (wyr. SN z 9.5.1995 r., III KRN 29/95 , OSNKW 1995, Nr 9–10, poz. 64; wyr. SN z 4.9.2008 r., II KK 221/08, OSNwSK 2008, Nr 1, poz. 1755). Przestępstwa z art. 209 § 1a kk może zatem dopuścić się tylko ten, kto mógłby wykonać ciążący na nim obowiązek, ale nie czyni tego mimo realnych możliwości. Sprawca nie wypełnia zatem obowiązku, bo nie chce go wypełnić lub ten obowiązek lekceważy (post. SN z 17.4.1996 r., II KRN 204/96, Prok. i Pr. 1996, Nr 11, poz. 4). W pojęciu uchylania się zawarty jest zatem zawsze negatywny stosunek psychiczny sprawcy do świadczenia, sprawiający, że nie dopełnia on swojego obowiązku, mimo że ma obiektywną możliwość jego wykonania. Przestępstwo z art. 209 kk zachodzi w sytuacji powtarzającego się uchylania zabarwionego ujemnie z uwagi na złą wolę sprawcy, która wyraża się najczęściej
w ignorowaniu w sposób tendencyjny obowiązku świadczenia opieki materialnej (wyr. SN
z 3.7.2003 r., II KK 125/03, OSNwSK 2003, Nr 1, poz. 1458; wyr. SN z 27.2.1996 r., II KRN 200/95, Prok. i Pr. 1996, Nr 10, poz. 8; post. SA w K. z 13.12.2000 r., II AKz 289/00, KZS 2000, Nr 12, poz. 28).

Zebrany materiał dowodowy w potwierdził, że oskarżony M. A. w okresie od 23 marca 2021 roku do dnia 26 grudnia 2022 roku w N. uchylał się od wykonania obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości postanowieniem (...) w (...) z 23 marca 2021 roku, sygn. akt (...) oraz wyrokiem (...) w (...) z dnia 24 wrzenia 2021 roku, sygnatura akt (...) poprzez niełożenie na utrzymanie małoletniego syna M. P. (1) alimentów w wysokości 800 zł miesięcznie, przez co naraził go na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, a łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości przekracza równowartość trzech świadczeń okresowych, wynikających z powołanych orzeczeń.

Oskarżony od początku uchylał się od nałożonego obowiązku alimentacyjnego. Powstała zaległość przekracza trzykrotność świadczenia miesięcznego.

Zachowaniem swoim naraził swojego syna na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych. Dodatkowo M. P. (1) cierpi na szereg schorzeń, wymagających stałego leczenia i przyjmowania środków farmakologicznych, co wiąże się z wysokimi kosztami utrzymania. Obecnie jego wychowaniem zajmuje się tylko matka, która nie może podjąć żadnego zatrudnienia, bowiem jej syn wymaga stałej opieki. W związku z tym, że nie stać jej na pokrycie bieżących kosztów leczenia i rehabilitacji dziecka zmuszona jest korzystać ze wsparcia finansowego swojej matki. Turnusy rehabilitacyjne, które byłyby wskazane w przypadku M. P. (1) czy też wyjazdy wakacyjne znajdują się poza zasięgiem ich możliwości. Oskarżony nie płacąc alimentów nie przyczyniał się również w inny sposób do zaspokojenia potrzeb życiowych syna.

Sąd przyjął, że jego powtarzające się zachowanie, polegające na niepłaceniu rat alimentacyjnych ustalonych wyrokiem Sądu w okresie objętym zarzutem, stanowiło przejaw istnienia trwałego zamiaru, który wymagany jest dla bytu przestępstwa niealimentacji.

Oskarżony przebywając na wolności z racji posiadanego zawodu (technik fryzjerstwa), młodego wieku i dobrego stanu zdrowia miał możliwość podjęcia stałego i legalnego zatrudnienia, a tym samym przy dobrej woli miał możliwość wypełniania ciążącego na nim obowiązku alimentacji wobec małoletniego syna. Zresztą jak sam przyznał, osiągał on pewne dochody ze sprzedaży złomu.

W świetle powyższego nie budzi wątpliwości, że zachowanie M. A. wyczerpało znamię „uchylania się". Oskarżony nie wypełniał ciążącego na nim obowiązku uiszczenia alimentów, gdyż go ignorował i po prostu nie chciał go wykonać. Jednocześnie miał obiektywną możliwość dostarczenia synowi środków utrzymania, gdyby miał taką wolę.

Powyższe rozważania nakazują ocenę zachowania oskarżonego jako wyczerpującego znamiona art. 209 § 1a kk.

M. A. dopuścił się zarzucanego mu czynu, działając umyślnie z zamiarem bezpośrednim. Prezentował on negatywny stosunek psychiczny do ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego, a jego zachowanie cechowało się nieustępliwością i chęcią postawienia na swoim w dążeniu do niepłacenia alimentów.

Czyn oskarżonego jest zawiniony. Zdawał sobie sprawę, jaki ciąży na nim obowiązek na mocy orzeczenia Sądu, a mimo tego nie dał temu posłuchu, uchylając się od płacenia alimentów. M. A. jest osobą dorosłą, w pełni poczytalną, miał on zatem możliwość rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim postępowaniem, nie zachodziły żadne okoliczności wyłączające bezprawność czy winę.

Czyn oskarżonego cechuje wyższy niż znikomy stopień społecznej szkodliwości. M. A. swoim zachowaniem godził w podstawowe dobro, jakim jest rodzina
i obowiązek opieki, objęte szczególną ochroną, zawartą w aktach prawnych o najwyższej randze. Uchylając się od płacenia alimentów na rzecz swojego syna nie zabezpieczył materialnych podstaw egzystencji osoby mu najbliższej. M. P. (1) z racji wieku nie jest w stanie samodzielnie zaspokoić swoich potrzeb. Poza tym dziecko nie dość, iż wychowuje się bez ojca biologicznego to jeszcze jest obciążony szeregiem schorzeń, a jego poziom życia oraz możliwości leczenia, rehabilitacji, kształtowania własnej osobowości, nawyków kulturalnych, a także rozwijania zainteresowań i uzdolnień są bardzo ograniczone w porównaniu z innymi dziećmi w jego wieku. Matka dziecka mimo osobistych starań nie jest w stanie zaspokoić tych potrzeb.

Sąd przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu wziął również pod uwagę wysokie natężenie złej woli oskarżonego w stosunku do ciążących na nim obowiązków. Ponadto Sad uwzględnił lekceważący stosunek oskarżonego do porządku prawnego i wydanych orzeczeń. M. A. świadomie ignoruje orzeczenia Sądu oraz zawarte tam rozstrzygnięcia. Orzeczenia natomiast po to są, aby je stosować, co powinien zrozumieć. W ocenie Sądu analiza zachowania oskarżonego prowadzi do wniosku, iż w sposób świadomy zaniedbywał on swe obowiązki względem syna i lekceważył nie tylko przepisy prawa, ale przede wszystkim zasady współżycia społecznego. Istotnym dla sprawy jest okoliczność, iż czynu tego dopuścił się na szkodę własnego dziecka.

☐

3.1. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☐

3.2. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☐

3.3. Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

☐

3.4. Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☐

3.5. Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i
środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

M. A.

I

I

Rozważając kwestię rodzaju
i wysokości kary za przypisany oskarżonemu czyn, Sąd przy jej wymierzaniu kierował się dyrektywami określonymi w art. 53 kk. Jako okoliczność obciążającą Sąd wziął pod uwagę rodzaj i charakter naruszonego nim dobra. W ocenie Sądu żadne okoliczności nie uprawniają do naruszania dobra własnego dziecka, a zasadą powinno być powstrzymanie się od tego typu zachowań. Ponadto Sąd wziął pod uwagę dosyć długi okres uchylania się oskarżonego od łożenia na utrzymanie własnego syna, jak również uprzednie skazanie za przestępstwa z art. 209 § 1a kk, w tym ostatnie na karę bezwzględną pozbawienia wolności. Z kolei jako okoliczność łagodzącą Sąd przyjął gotowość poniesienia przez oskarżonego konsekwencji swojego czynu.

Sąd uznał, że karą adekwatną, spełniającą swoje funkcje i obejmującą jednocześnie całą karygodność działania oskarżonego M. A. będzie kara 10 miesięcy pozbawienia wolności. Oskarżony jest sprawcą, lekceważącym jawnie porządek prawny, popełniającym kolejne przestępstwa, w tym niealimentacji. Zarówno bowiem fakt wcześniejszych skazań za przestępstwa podobne, jak i wielokrotnego odbywania kary pozbawienia wolności za inne rodzajowo popełnione przez niego przestępstwa nie zmienił jego postawy wobec dóbr chronionych prawem. Oskarżony chociaż na kanwie niniejszej sprawy w całości przyznał się do popełnienia zarzuconego mu czynu - to w ocenie Sądu, nie wykazuje zupełnie woli zmiany swego nagannego postępowania, co rodzi konieczność odpowiedniego oddziaływania na jego postawę w przyszłości.

Sąd przy wymiarze kary miał na uwadze w znacznej mierze jego uprzednią wielokrotną karalność.

W ocenie Sądu jedynie kara pozbawienia wolności będzie w stanie spełnić swoje cele wychowawcze względem oskarżonego.

Wymierzając oskarżonemu karę Sąd miał na uwadze, aby nie przekraczała ona stopnia winy oraz uwzględniała stopień społecznej szkodliwości popełnionego przez oskarżonego czynu. Sąd baczył, by orzeczona kara spełniała swe cele wychowawcze i zapobiegawcze wobec oskarżonego, uświadamiając mu naganność jego postępowania. Wpływ na wymiar kary miały też względy prewencji ogólnej. Kara ma uświadomić społeczeństwu konieczność respektowania obowiązującego prawa i wskazywać także, że brak jego poszanowania oraz lekceważenie powoduje niekorzystne konsekwencje.

W przekonaniu Sądu orzeczona kara 10 miesięcy pozbawienia wolności, stanowić będzie dolegliwość dla oskarżonego odczuwalną, ponadto uświadomi mu nieopłacalność tego rodzaju zachowań i nieuchronność poniesienia za nie odpowiedzialności karnej.

Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. Sąd zwolnił oskarżonego od kosztów postępowania mając na uwadze, że oskarżony nadal jest zobowiązany alimentacyjnie, jak również posiada zadłużenie wobec (...).

III

Na podstawie art. 29 ust.1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. - prawo o adwokaturze zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz adwokata B. K. kwotę 442, 80 złotych, w tym podatek od towarów i usług – tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu