Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

postanowienia z 5 marca 2021 r.

W dniu 5 marca 2020 r. Sąd Rejonowy w Nowym Sączu wydał wyrok w całości utrzymujący w mocy wyrok zaoczny z 14 marca 2019 r., w którym zasądzono od pozwanej Parafii (...) w J. na rzecz powoda W. G. kwotę (...),40 wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 30 września 2018 r. do dnia zapłaty. Pozwana została również obciążona obowiązkiem zwrotu kosztów procesu.

W piśmie z 6 sierpnia 2020 r. pełnomocnik pozwanej Parafii (...) w J. wniósł o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o doręczenie wyroku wydanego 5 marca 2020 r. w sprawie I C 1181/18 wraz z uzasadnieniem, jak również wstrzymanie skierowania wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego w celu ściągnięcia kwoty 424 zł tytułem opłaty od pozwu. Do pisma tego dołączono wniosek o doręczenie wydanego w sprawie I C 1181/18 wyroku wraz z uzasadnieniem.

W uzasadnieniu wskazano, że reprezentujący pozwaną Parafię Ksiądz Proboszcz M. P. (1) nie miał możliwości zapoznania się ze składanymi przez stronę powodową pismami z 21 czerwca 2019 r., 22 stycznia 2020 r. oraz 27 lutego 2020 r., przez co pozwana pozostawiona została możliwości obrony swoich praw. Podniesiono również, że Parafii nie doręczono zawiadomień o terminach posiedzeń, zaś pierwszą informację jaką pozwana otrzymała było wezwanie do zapłaty skierowane przez Sekcję ds. wykonywania orzeczeń Sądu Rejonowego w Nowym Sączu. Jednocześnie strona pozwana wskazała, że o wyroku dowiedziała się 31 lipca 2020 r. po przejrzeniu akt przedmiotowej sprawy. (k. 216-220, 226)

Sąd zważył, co następuje:

Wniosek strony pozwanej o przywrócenie terminu podlega oddaleniu.

Zgodnie z art. 168 § 1 k.p.c., jeżeli strona nie dokonała w terminie czynności procesowej bez swojej winy, sąd na jej wniosek postanowi przywrócenie terminu. Nadto na podstawie art. 169 § 1 i 2 k.p.c. pismo z wnioskiem o przywrócenie terminu wnosi się do sądu, w którym czynność miała być dokonana, w ciągu tygodnia od czasu ustania przyczyny uchybienia terminu. W piśmie tym należy uprawdopodobnić okoliczności uzasadniające wniosek.

Podstawową przesłanką przywrócenia terminu jest brak winy strony w uchybieniu terminowi. W orzecznictwie przyjmuje się, że warunkiem uwzględnienia takiego wniosku jest wykazanie przez stronę, że pomimo całej swej staranności nie mogła czynności dokonać w terminie, a więc że zachodziła niezależna od niej przeszkoda. Przeszkoda taka zachodzi wówczas, gdy dokonanie czynności w sensie obiektywnym było wykluczone, jak również gdy w określonych okolicznościach nie można było oczekiwać od strony, by zachowała dany termin procesowy. W każdym przypadku przy ocenie braku winy należy uwzględniać wymaganie dołożenia należytej staranności człowieka przejawiającego dbałość o swoje życiowo ważne sprawy (wyrok SN z 8.10.2010 r., II PK 70/10, LEX nr 687017, oraz postanowienie SN z 16.05.2008 r., III CZ 21/08, LEX nr 420369).

O braku winy w uchybieniu terminowi mogą świadczyć takie okoliczności, jak: choroba strony lub jej przedstawiciela, która uniemożliwiła dokonanie stosownej czynności nie tylko osobiście, lecz także przy pomocy innych osób, klęska żywiołowa, katastrofa, udzielenie mylnej informacji przez pracownika sądu (postanowienie SN z 24.11.2009 r., V CZ 57/09, LEX nr 688061). Natomiast uchybienia strony noszące znamiona winy w jakiejkolwiek jej postaci, także winy polegającej na niedbalstwie, uniemożliwiają przywrócenie przez sąd uchybionego terminu (postanowienia SN: z 29.10.1998 r., I CKN 556/98, LEX nr 50702, i z 18.12.2019 r., I UZ 19/19, LEX nr 2779492). Uchybienie terminowi do dokonania oznaczonej czynności procesowej, spowodowane nawet lekkim niedbalstwem, narusza obiektywny miernik staranności i stanowi podstawę oddalenia wniosku o przywrócenie terminu, skoro nawet lekkie niedbalstwo świadczy o zawinionym niedokonaniu czynności w terminie (postanowienia SN: z 22.11.2019 r., III CZ 40/19, LEX nr 2775315; z 28.03.2018 r., IV CZ 12/18, LEX nr 2500420, i z 18.07.2019 r., I CZ 63/19, LEX nr 2714737).

W judykaturze wskazuje się, że przejawem starannego prowadzenia sprawy jest konieczność dowiedzenia się, czy po wyznaczonej przez sąd rozprawie zapadło orzeczenie i czy ewentualnie istnieje możliwość kontynuowania postępowania w instancji wyższej. Jeżeli w okresie między dniem rozprawy a wnioskiem o przywrócenie terminu wnioskodawca nie przejawiał żadnej aktywności procesowej, nie dowiadywał się o wynik sprawy przez blisko 2 miesiące, a w tym czasie po jego stronie nie było żadnych obiektywnych przeszkód ku temu, to odmowa przywrócenia terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku jest prawidłowa (postanowienie SN z 10.04.2018 r., II UZ 6/18, LEX nr 2490637).

Pełnomocnik pozwanego w piśmie zawierającym wniosek o przywrócenie terminu (k. 219-220), jako okoliczności uprawdopodobniające brak winy strony w niedochowaniu terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku z dnia 5 marca 2020 roku, wskazywała fakt, iż strona została pozbawiona możliwości działania w sprawie. Jak twierdził pełnomocnik, pozwana Parafia przed wydaniem wyroku nie otrzymała z sądu pism procesowych powoda: z dnia 21 czerwca 2019 roku, 22 stycznia 2020 roku oraz 27 lutego 2020 roku, odpisu pełnomocnictwa pełnomocnika powoda oraz zawiadomień o terminach posiedzeń sądu w przedmiotowej sprawie. Wobec powyższego Proboszcz pozwanej Parafii nie miał świadomości, iż powoda reprezentuje profesjonalny pełnomocnik. Nie mógł też zapoznać się z treścią wnoszonych pism oraz składanymi wnioskami dowodowymi i oświadczeniami. Zdaniem pełnomocnika, w ten sposób pozwana została pozbawiona możliwości obrony swych praw. Pozwana uznała, że skoro powód nie jest reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, to i ona z takiego korzystać nie będzie. W związku z tym, iż pozwana nie była reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, sąd miał obowiązek doręczać jej pisma procesowe strony przeciwnej.

Brak doręczeń pism miał, zdaniem strony pozwanej, istotny wpływ na rozstrzygnięcie z uwagi na brak jakichkolwiek informacji o działaniach powoda. Nie zostały również Parafii doręczone powiadomienia o terminach posiedzeń. Pierwszą wiadomością, jaką dostał z tut. Sądu Proboszcz reprezentujący w sprawie pozwaną Parafię było wezwanie do zapłaty kwoty zasądzonej zapadłym w sprawie wyrokiem z 5 marca 2020 r.

Wskazać należy, iż powyższe zarzuty są niezasadne.

Pismo pełnomocnika powoda z dnia 21 czerwca 2019 roku (k. 89-90) zawierało wyłącznie listę pytań do świadków zgłoszonych przez stronę pozwaną oraz do reprezentującego Parafię Proboszcza ks. M. P. (1), którzy na wniosek strony pozwanej, mieli zostać przesłuchani w drodze pomocy prawnej przed Sądem Rejonowym w Myszkowie. W ocenie Sądu, doręczenie stronie pozwanej pisma zawierającego pytania formułowane przez powoda do świadków strony pozwanej i osoby reprezentującej stronę pozwaną, stanowiłoby naruszenie równowagi stron i prowadziłoby do fikcyjności dowodu z przesłuchania świadków, którzy udzielaliby odpowiedzi na znane wcześniej pytania. W ocenie Sądu, niedoręczenie tego pisma nie stanowiło naruszenia przepisów postępowania. Pismo z dnia 22 stycznia 2020 roku zostało doręczone stronie pozwanej zarządzeniem z dnia 28.01.2020 roku (k. 186). Przesyłka z w/w pismem oraz zawiadomieniem o terminie wyznaczonym na dzień 5 marca 2020 roku powróciła do Sądu dwukrotnie awizowana w dniu 28.02.2020 roku (k. 205). Zgodnie z art. 139 k.p.c. doszło zatem do skutecznego zastępczego doręczenia pisma i zawiadomienia o terminie rozprawy. Zaznaczyć należy, iż nie było to pierwsze doręczenie w sprawie i wcześniej kilkukrotnie przesyłki sądowe wysyłane w taki sam sposób były podejmowane przez J. H. (k. 56, 72, 75, 85). Należy zatem przyjąć, iż doręczenie dokonywane przez listonosza do rąk J. H. były doręczeniami skutecznymi, a osoba J. H. była upoważniona do odbioru korespondencji w imieniu Parafii.

Co istotne, stroną pozwaną w sprawie nie był Proboszcz Parafii M. P. (1), którego nazwisko na zawiadomieniach wpisano jako (...), ale pozwana Parafia (...) w J.. Taka Parafia jest jedna, zatem pomimo błędu w nazwisku osoby reprezentującej parafię, nie było żadnych wątpliwości co do tego, do jakiego adresata kierowane są przedmiotowe przesyłki. Co więcej, wątpliwości nie miała także strona pozwana, skoro przesyłka adresowana na Parafię (...) w J. „ks. M. P. (2)” została odebrana w dniu 18 kwietnia 2019 roku (k. 75) także przez J. H.. Zatem należało uznać, iż także zawiadomienie o terminie rozprawy na dzień 5 marca 2020 roku, awizowane (k. 205) zostało skutecznie doręczone przez dwukrotne prawidłowe awizo. Pismo pełnomocnika powoda z dnia 27 lutego 2020 roku (k. 201-202) nie zawierało żadnych wniosków dowodowych, a jedynie stanowiło odpowiedź powoda na wcześniejsze pismo strony pozwanej. W związku z tym, iż wpłynęło do Sądu w dniu 28.02.2020 roku (na pięć dni przed rozprawą) brak było możliwości jego doręczenia, a fakt jego złożenia ujawniono na rozprawie, na którą strona pozwana została prawidłowo zawiadomiona. Pismo nie zwierało żadnych istotnych, nowych okoliczności, wniosków dowodowych, które wymagałyby podjęcia obrony przez stronę pozwaną.

Zatem w okolicznościach niniejszej sprawy nie sposób uznać by fakt niezłożenia w terminie wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku z dnia 5 marca 2020 roku był przez stronę pozwaną niezawiniony. Skoro dotychczas identycznie kierowane przesyłki do strony pozwanej były odbierane przez osobę upoważnioną, to brak jest podstaw do twierdzenia, że w taki sam sposób nie mogło dojść do odbioru przesyłki z zawiadomieniem o terminie rozprawy na dzień 5 marca 2020 roku. To powoduje, że gdyby strona pozwana zachowała się z należytą starannością, i odebrała korespondencję z Sądu, to dowiedziałaby się o terminie rozprawy i mogłaby złożyć wniosek o uzasadnienie w terminie. Tymczasem strona pozwana, nie dość że nie odbierała kierowanej do niej korespondencji w marcu 2020 roku, to nie odebrała także kolejnych pism wysyłanych już w celu wykonania orzeczenia kwietniu 2020 roku, w maju 2020 roku (ustalenia k. 223). Jednocześnie podjęła identycznie kierowaną korespondencję dopiero w lipcu 2020 roku. Nawet jeśliby strona pozwana nie podejmowała korespondencji z tej przyczyny, że nazwisko Proboszcza było błędne, to pozostawiane przez listonosza awiza sygnalizowały, że Sąd podejmuje próby doręczenia przesyłek. Należyta dbałość o interesy strony pozwanej nakazywała chociażby wykonanie telefonu do Sądu w celu ustalenia czego te przesyłki dotyczą lub zasygnalizowania, że strona nie może podjąć przesyłki z uwagi na błędne dane. Tymczasem po wydaniu wyroku w dniu 5 marca 2020 roku pozwana Parafia nie podejmowała także dwóch kolejnych przesyłek, które powracały do tut. Sądu dwukrotnie awizowane i nie zainteresowano się w żaden sposób, czego te przesyłki dotyczą. Trudno w takich okolicznościach zasadnie twierdzić, że strona pozwana dochowała należytej staranności w prowadzeniu swoich spraw oraz że nie ponosi winy w uchybieniu terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku z dnia 5 marca 2020 roku.

Ponadto fakt wiedzy pozwanego, co do reprezentowania powoda przez profesjonalnego pełnomocnika, w żaden sposób nie wpływa na ocenę czy strona pozwana uchybiła terminowi do złożenia wniosku o uzasadnienie postanowienia w sposób zawiniony czy też nie.

Mając powyższe na uwadze wniosek o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o uzasadnienie wyroku z dnia 5 marca 2020 roku, jako niezasadny podlegał oddaleniu na podstawie art. 168 k.p.c. a contrario o czym orzeczono w pkt I postanowienia.

Oddalenie wniosku o przywrócenie terminu oznacza, że również sam wniosek o sporządzenie uzasadnienia podlega odrzuceniu jako spóźniony (art. 328 § 4 k.p.c.) o czym orzeczono w pkt II postanowienia.

ZARZĄDZENIE

1. odnotować,

2. odpis postanowienia z uzasadnieniem przesłać pełnomocnikowi pozwanego

3. kal. 7 dni,

N., 21 kwietnia 2021r.