Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 20 czerwca 2025 roku

Sąd Rejonowy w Wieliczce IV Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym

Przewodniczący sędzia Paweł Styrna

po rozpoznaniu w dniu 20 czerwca 2025 roku w Wieliczce

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku M. K.

z udziałem E. K.

o zatwierdzenie ugody z dnia 10 czerwca 2025r. zawartej przed mediatorem M. G.

postanawia:

1.  zatwierdzić pkt. 1 ugody z dnia 10 czerwca 2025r. zawartej przed mediatorem M. G. (ul. (...), (...)-(...) B.),

2.  odmówić zatwierdzenia ugody w pozostałym zakresie.

sędzia Paweł Styrna

Sygnatura akt IV RCo 46/25

UZASADNIENIE

postanowienia z dnia 20 czerwca 2025r.

W dniu 12 czerwca 2025 r. do Sądu Rejonowego w Wieliczce IV Wydziału Rodzinnego i Nieletnich wpłynął wniosek M. K. o zatwierdzenie ugody zawartej w dniu 10 czerwca 2025 r. przed mediatorem stałym M. G.. Do pisma załączono egzemplarz ugody mediacyjnej oraz protokół z przeprowadzonego postępowania mediacyjnego.

W ugodzie strony ustaliły, że miejscem zamieszkania małoletniej P. K. jest miejsce zamieszkania jej ojca, M. K. i że od dnia 1 lutego 2022 r. pozostaje ona pod jego wyłączną opieką; a nadto, zdecydowały zmienić punkt IV wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie, sygn. akt XI C 1301/21 z dnia 14 grudnia 2021 r., w ten sposób, że „M. K. deklaruje świadczenie alimentacyjne w formie niepieniężnej na rzecz córki P. K., polegające na ponoszeniu kosztów jej zamieszkania, wyżywienia, artykułów higienicznych pierwszej potrzeby, odzieży, kosztów opieki zdrowotnej, zakupu niezbędnych artykułów szkolnych itp. – w miarę swoich możliwości finansowych”.

Sąd zważył co następuje:

Punkt 1 ugody dotyczy ustalenia miejsca zamieszkania małoletniej P. K. przy ojcu, M. K.. Zapis ten rozstrzyga o istotnej sprawie dziecka, zgodnie z art. 97 § 2 k.r.o., który wymaga, aby o sprawach istotnych dla dziecka, takich jak miejsce jego zamieszkania, decydowali wspólnie oboje rodzice. W przedmiotowej sprawie strony zgodnie wyraziły wolę co do miejsca pobytu dziecka. Z treści ugody wynika, że od dnia 1 lutego 2022r. małoletnia pozostaje pod wyłączną opieką ojca. Wskazany przez strony sposób uregulowania tej kwestii jest jasny, jednoznaczny oraz niewadliwy z punktu widzenia interesu dziecka i obowiązujących przepisów prawa, a także nie budzi zastrzeżeń w świetle zasad współżycia społecznego. Wobec powyższego Sąd uznał, że zatwierdzenie tego postanowienia leży w interesie dziecka i odpowiada wymogom przewidzianym w art. 183 ¹⁴ § 1 k.p.c.

Sąd odmówił zatwierdzenia pozostałej części ugody, tj. punktu 2, dotyczącego obowiązku alimentacyjnego ojca wobec małoletniej córki, co wynikało z naruszenia przesłanek wskazanych w art. 183 ¹⁴ § 3 k.p.c. Zgodnie z treścią ugody, wnioskodawca zobowiązał się do świadczenia alimentacyjnego w formie niepieniężnej, obejmującej pokrycie kosztów zamieszkania, wyżywienia, higieny, opieki zdrowotnej, zakupu odzieży i artykułów szkolnych – „w miarę swoich możliwości finansowych”. Takie postanowienie, w ocenie Sądu, nie spełnia minimalnych wymogów umożliwiających jego zatwierdzenie jako nadającego się do wykonania w drodze egzekucji. Ugoda mediacyjna bowiem, w zakresie w jakim dotyczy obowiązku alimentacyjnego, winna być sformułowana precyzyjnie, z oznaczeniem rodzaju świadczenia, lub jego wartości, terminów oraz formy spełnienia. W przeciwnym wypadku traci ona walor wykonalności, co jest niezbędnym warunkiem skutecznego zatwierdzenia przez sąd, w przypadku gdy ugoda ma regulować stosunek zobowiązaniowy. Zwrot „w miarę możliwości finansowych” jest całkowicie nieokreślony i nieprzewidywalny, co uniemożliwia jego praktyczne zastosowanie i ewentualną egzekucję świadczenia. Należy podkreślić, że sąd rodzinny, jako organ sprawujący pieczę nad interesem małoletnich dzieci, działa z urzędu jako strażnik dobra dziecka. Sąd nie tylko więc rozpoznaje wnioski stron, ale ocenia ich treść pod kątem zgodności z porządkiem prawnym, zasadami współżycia społecznego i interesem dziecka. Zatwierdzając ugodę, sąd nadaje jej autorytet państwa i potwierdza jej ważność oraz skuteczność prawną. W tym kontekście zatwierdzenie ugody alimentacyjnej, która nie spełnia podstawowych wymogów konstrukcyjnych i nie zabezpiecza należycie interesu małoletniego, byłoby nie tylko błędem procesowym, ale i sprzecznością z konstytucyjnym obowiązkiem ochrony dobra dziecka (art. 72 Konstytucji RP).Wobec powyższego, zatwierdzenie pkt 2 ugody było niedopuszczalne.

Sąd dostrzega, że wnioskodawca, M. K., zgodnie z treścią § 1 ugody, sprawuje bieżącą pieczę nad małoletnią córką stron i tym samym realizuje obowiązek alimentacyjny w znacznej mierze poprzez osobiste starania w zakresie wychowania, opieki oraz codziennego utrzymania dziecka. Taki sposób wykonywania obowiązku alimentacyjnego, wynikający z faktycznego sprawowania opieki, jest zgodny z treścią art. 135 § 2 k.r.o., zgodnie z którym osobiste starania o utrzymanie lub wychowanie dziecka mogą zostać uznane za realizację obowiązku alimentacyjnego w naturze.

Jednakże powyższe okoliczności nie zwalniają stron, a zwłaszcza mediatora, jako osoby wspierającej strony w formułowaniu porozumienia, od obowiązku precyzyjnego sformułowania postanowień ugody, w szczególności w części dotyczącej obowiązków majątkowych. Ugoda, której celem jest zakończenie sporu i uregulowanie stosunków prawnych pomiędzy stronami, musi być zredagowana w sposób jasny, jednoznaczny i niebudzący wątpliwości interpretacyjnych. Wymóg ten dotyczy zwłaszcza ugód podlegających zatwierdzeniu przez sąd i mających moc ugody sądowej, ponieważ niosą one skutki prawne równoznaczne z wyrokiem lub postanowieniem sądu, w tym możliwość ich egzekwowania.

Z tych względów sąd, choć dostrzegł rzeczywisty wkład wnioskodawcy w utrzymanie i wychowanie dziecka, uznał, że ugoda w zakresie alimentacyjnym nie spełnia wymogów przewidzianych prawem i nie może zostać zatwierdzona. Nieprecyzyjność postanowień ugody dotycząca świadczeń alimentacyjnych stanowi przeszkodę natury prawnej oraz celowościowej, której nie można pominąć, nawet przy zgodnej woli stron.

W związku z powyższym, na podstawie art. 183 ¹⁴ § 3 k.p.c., Sąd zatwierdził jedynie pkt 1 ugody z dnia 10 czerwca 2025 r., a w pozostałym zakresie odmówił zatwierdzenia.

sędzia Paweł Styrna