Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

4 lipca 2023 r.

Sąd Okręgowy w Krakowie XII Wydział Gospodarczy - Odwoławczy w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Jacek Hanszke

Sędziowie: SSO Agata Pierożyńska

SSO Marta Kowalska

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym 4 lipca 2023 r.

sprawy z wniosku (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K.

o zmianę wpisu

na skutek apelacji wnioskodawcy

od postanowienia Sądu Rejonowego dla Krakowa - Śródmieścia w Krakowie z 22 maja 2023 r., KR XI Ns-Rej KRS 14258/23/317,

postanawia:

oddalić apelację.

SSO Agata Pierożyńska SSO Jacek Hanszke SSO Marta Kowalska

XII Ga 451/23

UZASADNIENIE

postanowienia Sądu Okręgowego w Krakowie z 4 lipca 2023 r.

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w K. domagała się ujawnienia w rejestrze między innymi zmiany w sposobie reprezentacji spółki oraz zmiany w umowie spółki. Do wniosku wnioskodawca dołączył protokół zgromadzenia wspólników spółki sporządzony w formie aktu notarialnego zawierający uchwałę wspólników o zmianie umowy spółki. W zgromadzeniu uczestniczyło dwóch wspólników: (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością reprezentowana przez P. S. (...) oraz Z. M. (...)

Referendarz sądowy oddalił wniosek w zakresie wpisu zmian w umowie spółki i sposobie reprezentacji, stając na stanowisku, że wnioskodawca uchybił art. 210 § 1 k.s.h. Na zgromadzeniu wspólników wspólnik będący spółką z ograniczoną odpowiedzialnością nie był reprezentowany przez pełnomocnika powołanego uchwałą zgromadzenia, czym naruszono art. 210 § 1 k.s.h.

Postanowienie referendarza zaskarżył skargą wnioskodawca. Zarzucił naruszenie art. 210 § 1 k.s.h. poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, ponieważ zmiana umowy następiła w drodze uchwały wspólników a nie w drodze umowy, naruszenie art. 23 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym poprzez oddalenie wniosku o wpis. W oparciu o tak sformułowane zarzuty domagał się uwzględnienia wniosku. W uzasadnieniu podał, że zmiana umowy spółki następuje poprzez podjęcie uchwały i wymaga zaprotokołowania przez notariusza. Nie jest to typowa umowa między wspólnikami a decyzja korporacyjna i nie ma do niej zastosowania art. 210 § 1 k.s.h.

Sąd Rejonowy oddalił wniosek.

Sąd Rejonowy ustalił, co następuje:

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w K. 13 marca 2023 r. byli: Z. M. (...) i (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w K. (...). Do aktu notarialnego z 13 marca 2023 r. stanął Z. M. (...) oraz P. S. imieniem (...). Z. M. w dniu zgromadzenia wspólników pełnił funkcję prezesa zarządu spółki (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.

Wyjaśniając podstawę prawną rozstrzygnięcia Sąd Rejonowy podał, że art. 210 § 1 k.s.h. stanowi, że przy zawieraniu umowy z członkiem zarządu lub w sporze z nim spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością reprezentuje rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany uchwałą wspólników. Celem tego przepisu jest ochrona spółki, która realizuje się przez wyeliminowanie możliwości działania członka zarządu w podwójnej roli – reprezentanta interesów spółki i reprezentanta interesów własnych. Zapobiega ona przed nadużyciami, jakie mogą nastąpić w związku z kierowaniem się przez członka zarządu własnym interesem, mogącym pozostawać w sprzeczności z interesem spółki. Szczególny sposób reprezentacji spółki zawierającej umowę z członkiem zarządu należy ujmować szeroko, jako obejmujący także umowy zawierane przez spółkę z członkami jej zarządu, niemające związku ze sprawowaną przez nich funkcją, jak również takie, w których interes spółki nie jest zagrożony.

Zmiana umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, w której status wspólnika przysługuje spółce z ograniczoną odpowiedzialnością oraz członkowi zarządu tej spółki, jest objęta art. 210 & 1 k.s.h. Wnioskodawca naruszył procedurę unormowaną w art. 210 & 1 k.s.h., albowiem (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością nie był należycie reprezentowany przez pełnomocnika lub radę nadzorczą.

Wnioskodawca wniósł apelację, w której zarzucił naruszenie art. 255 § 1 i 3 k.s.h. poprzez błędną wykładnię oraz naruszenie art. 210 § 1 k.s.h. poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie - polegające na nietrafnym przyjęciu, że uchwała wspólników zmieniająca umowę spółki wnioskodawczyni, za którą oddali głosy - jako wspólnicy - spółka z ograniczoną odpowiedzialnością oraz prezes zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością - stanowi „umowę między spółką z ograniczoną odpowiedzialnością a członkiem zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością" w rozumieniu art. 210 § 1 k.s.h. - i w konsekwencji, jako powzięta bez spełnienia dyspozycji tego przepisu - jest nieważna.

Wnioskodawca wniósł o uchylenie postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

W uzasadnieniu apelujący zwrócił uwagę na różnice pomiędzy umową wspólników a uchwałą zgromadzenia wspólników jako czynnością organu spółki.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Sąd Okręgowy za podstawę swojego rozstrzygnięcia przyjmuje fakty ustalone przez Sąd Rejonowy.

Istota zarysowanego w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia i w apelacji problemu sprowadza się do pytania, czy do uchwały wspólników zmieniającej umowę spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, o której stanowi art. 255 § 1 k.s.h., należy stosować art. 210 § 1 k.s.h., według którego w umowie między spółką a członkiem zarządu oraz w sporze z nim spółkę reprezentuje rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia wspólników. Zdaniem skarżącego za tym, że art. 210 § 1 k.s.h. nie ma zastosowania do uchwały zmieniającej umowę spółki, przemawia dosłowne brzmienie art. 210 § 1 k.s.h., w którym mowa tylko o umowie a nie o jakiejkolwiek czynności prawnej, szczególny charakter art. 210 § 1 k.s.h. wprowadzający wyjątek od ogólnych zasad reprezentacji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, co uzasadnia wykładnię zawężającą tego przepisu, a także różnice pomiędzy uchwałą i umową polegające w szczególności na tym, że podjęcie uchwały co do zasady wymaga większości a nie jednomyślności głosujących, podczas gdy zawarcie umowy wymaga zgodnego oświadczenia woli wszystkich osób zawierających umowę. Argumentem przeciwnym do argumentów podnoszonych przez apelującego jest cel regulacji zawartej w art. 210 § 1 k.s.h. Celem tym jest ochrona interesów spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, które mogłyby zostać naruszone poprzez czynność prawną dokonaną przez członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ze spółką z ograniczoną odpowiedzialnością reprezentowaną przez tego członka zarządu, a więc dokonaną przez członka zarządu niejako samego ze sobą. Ten cel regulacji, jak podkreśla się w orzecznictwie (uchwała Sądu Najwyższego z 7 września 2018 r., III CZP 42/18), prowadzi do wniosku, że użyty w art. 210 § 1 k.s.h. zwrot "w umowie między spółką a członkiem zarządu" oznacza wszystkie czynności prawne związane z taką umową, a także wszystkie akty wiedzy powiązane merytorycznie z taką umową, tj. zawarcie tej umowy, jej zmianę, odstąpienie od niej przez spółkę, wypowiedzenie jej przez spółkę, członka zarządu czy inną stronę, rozwiązanie jej za porozumieniem stron, uchylenie się od złożonego pod wpływem błędu oświadczenia woli, zgłoszenie wady, potrącenie, zgłoszenie zarzutu przedawnienia, uznanie roszczeń, zawarcie ugody itd. Odmienna interpretacja, zawężająca szczególne zasady reprezentacji spółki wynikające z art. 210 § 1 k.s.h. do przypadku, gdy spółka zawiera umowę z członkiem zarządu, byłaby zasadna, gdyby przepis ten stanowił "przy zawarciu umowy". Ale także wtedy zastosowanie tak sformułowanego przepisu (obejmowałoby nie tylko zawarcie umowy) ale także jej zmianę (umowa zmieniająca), czy rozwiązanie za porozumieniem stron (umowa rozwiązująca). Jednocześnie z perspektywy funkcjonalnej należałoby przyjąć, że interes spółki w równym stopniu wymaga jej ochrony przed konfliktem interesów na etapie zawarcia umowy, co np. na etapie jednostronnego zakończenia wynikającego z niej stosunku prawnego, obojętnie z inicjatywy spółki czy członka zarządu, czy w przypadku innych czynności związanych z tą umową. Dlatego zdaniem Sądu Okręgowego zwrot „w umowie” użyty w art. 210 § 1 k.s.h. obejmuje także uchwałę wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością zmieniającą umowę spółki. Nie ma też racjonalnych powodów, aby opowiadać się za taką wykładnią prawa, która w łatwy sposób umożliwi obejście prawa i zniweczenie celów, które stały za daną regulacją. Dlatego Sąd Okręgowy uznał, że wykładnia art. 210 § 1 k.s.h. i art. 255 § 1 k.s.h. oraz zastosowanie tych przepisów przez Sąd Rejonowy były prawidłowe. Apelację Sąd Okręgowy oddalił na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. w zw. z art. 7 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym.

SSO Agata Pierożyńska SSO Jacek Hanszke SSO Marta Kowalska