Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 marca 2023 r.

Sąd Okręgowy w Krakowie XII Wydział Gospodarczy – Odwoławczy w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Bożena Cincio-Podbiera

Protokolant: st. sekretarz sądowy Ewa Janas

po rozpoznaniu w dniu 9 marca 2023 r. w Krakowie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w (...) w C.

przeciwko M. Ć.

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez stronę powodową

od wyroku Sądu Rejonowego dla Krakowa-Śródmieścia w Krakowie

z dnia 1 grudnia 2021 r. sygn. akt V GC 2391/20/S

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od strony powodowej na rzecz pozwanego koszty postępowania apelacyjnego w kwocie 1.800 zł (jeden tysiąc osiemset złotych).

SSO Bożena Cincio-Podbiera

XII Ga 150/22

UZASADNIENIE

Strona powodowa(...) w K. domagała się zasądzenia od pozwanego M. Ć. kwoty 10 461,27 zł tytułem zapłaty za (...).

Pozwany domagał się oddalenia powództwa w całości, kwestionując ilość niezwróconych opakowań i ich cenę.
Sąd Rejonowy ustalił, że powodowa spółka dostarczała do sklepów pozwanego (...), przy czym przy każdej dostawie wystawiany był dokument WZ adnotacją obejmującą ilość opakowań oraz informacją o rozliczeniu opakowań na dany dzień i niekiedy odręcznie sporządzonym saldem opakowań niezwróconych. Jak wynika z dowodów WZ część opakowań ze sklepów w O., T. i C. pozostała na zakończenie współpracy nie zwrócona, przy czym po tej dacie przedstawiciele powodowej spółki odbierali opakowania zwrotne i transportery, lecz w nieustalonej ilości.

Zakończona przez strony współpraca w maju 2017 r. zaowocowała sporządzoną 30 grudnia 2017 r. fakturą nr (...), mającą obrazować wartość niezwróconych opakowań przy przyjęciu ceny 0, 50 zł netto za transporter i 0,41 zł netto za butelkę.
Sąd Rejonowy przyjął, że strony łączyła ustna umowa nienazwana o charakterze mieszanym, zbliżona do umowy sprzedaży albowiem oprócz przeniesienia własności napojów sprzedawca dostarczał towar w butelkach i transporterach, za które pozwany kupujący nie uiszczał ceny, ani kaucji, lecz był obowiązany do ich zwrotu. W ocenie Sądu Rejonowego strona powodowa w żaden sposób nie wykazała wysokości dochodzonego roszczenia, bowiem nie podała w jaki sposób wyliczyła żądanie pozwu, ani w jaki sposób ilość opakowań została policzona na fakturze. Pomimo zobowiązania Sądu ze złożonego pisma procesowego nadal nie wynikało w jaki sposób dokonano wyliczeń w zakresie sposobu przyjęcia ilości opakowań zafakturowanych, a także na jakiej podstawie przyjęto do wyliczenia ceny butelek i transportera na poziomie 0,41 zł netto i 6,50 zł netto. Okoliczności tej nie wyjaśnił też słuchany w charakterze strony likwidator spółki zaś dokumenty w postaci faktur, dowodów WZ i rozliczeń dla klienta nie dawały podstaw do przyjęcia poczynionych przez stronę powodową wyliczeń. Brak było jednolitego dokumentu wykazującego stan niezwróconych opakowań, a ponadto suma tych opakowań nie zgadzała się z liczbą wynikającą z faktury. Stan opakowań natomiast obejmował odnośnie poszczególnych sklepów najpóźniejszy termin to jest 15 maja, 16 marca i 16 lutego 2017 r. choć współpraca stron zakończyła się w maju 2017 r. Stan opakowań niezwróconych mógł więc ulec zmianie odnośnie sklepów w T. i C. to jest zmniejszyć się ponieważ nie było nowych dostaw. Fakturę natomiast wystawiono w dniu 30 grudnia 2017 r. według salda na ten dzień, a liczba opakowań na fakturze była wyższa niż ta według stanu z okresu luty- maj 2017 r., mimo iż likwidator spółki podał, że po zakończeniu współpracy odbierano od pozwanego opakowania. Nie podano jednak, ani nie wyliczono ile opakowań w tym czasie pozwany zwrócił.
Sąd Rejonowy mając na względzie treść art. 6 k.c. przyjął zatem, że z braku wyliczeń powództwo musiało ulec oddaleniu jako niewystarczająco wykazane co do ilości niezwróconych opakowań oraz podstawy przyjętej ceny za poszczególne ich kategorie.

Apelacja strony powodowej zarzuca Sądowi Rejonowemu naruszenie art. 6 k.c. przez przyjęcie, że powódka nie wywiązała się z ciężaru udowodnienia dochodzonego roszczenia oraz naruszenie art. 232, 233 § 1 k.p.c. oraz art. 328 § 2 k.p.c. przez przekroczenie granicy swobodnej oceny dowodów i dokonanie niepełnych ustaleń faktycznych z pominięciem części materiału dowodowego i twierdzeń powoda w tym materiale zawartych, a przez to poczynienie błędnych ustaleń, pominięcie analizy stanu faktycznego w zakresie wartości roszczenia oraz ilości opakowań na podstawie dowodów ich wydania i przez to wyciągnięcie błędnych wniosków odnośnie stanu faktycznego co miało decydujący wpływ na rozstrzygnięcie w sprawie.
Zdaniem apelanta z samej treści dokumentów w postaci faktur i dowodów wydania WZ wynika wartość roszczenia, a szczególnie ilość niezwróconych opakowań, co ponadto dokumentują zestawienia salda dla opakowań odnośnie każdego ze sklepów, natomiast cena za opakowania wynika z treści dowodów WZ. Dokonując analizy poszczególnych faktur oraz zawartych tam adnotacji apelantka podnosiła, że udokumentowano stan rozliczeń opakowań na bieżąco, podnosząc przy tym, że dokonane w 2017 r. zwroty zostały uwzględnione, a na fakturze za opakowania nr (...) wyłącznie zsumowano ilości wynikające z dokumentów z poszczególnych sklepów. Z taką argumentacją skarżąca domagała się zmiany zaskarżonego wyroku i uwzględnienia powództwa w całości.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Przy rozpoznawaniu sprawy rzeczą Sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też Sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy- art. 232 k.p.c. Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach- art. 3 § 1 k.p.c., a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie /art. 227 k.p.c./ spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne/ art. 6 k.c./- wyrok Sądu Najwyższego 17 grudnia 1996 r., I CKU 45/96. Rzeczą powoda w procesie pozostaje zaś wykazanie tak zwanego faktu prawnego czyli faktu, z którym norma prawna wiąże określone skutki prawne, w tym przypadku faktu prawotwórczego powodującego powstanie tych skutków jak zawarcie umowy przy uwzględnieniu wszystkich jej istotnych elementów. Istotnym zaś elementem umowy sprzedaży/ art. 535 k.c./ jako umowy konsensualnej, odpłatnej, dwustronnie zobowiązującej i wzajemnej pozostaje uzgodnienie jej przedmiotu oraz ceny / essentialia negotti/.

Sąd Rejonowy przyjął, że umowa stron miała charakter umowy mieszanej, zbliżającej się do umowy sprzedaży.

Ustalenie to pozostaje niewątpliwe odnośnie napojów alkoholowych. Natomiast w zakresie opakowań, a szczególnie butelek, istnieje tu wątpliwość, nieusunięta przez materiał dowodowy. W okresie współpracy stron butelki i transportery nie były bowiem przedmiotem sprzedaży. Przyjmując natomiast, że istniał obwiązek ich zwrotu co wynikać ma z konsensusu stron zwrócić należy uwagę na okoliczność zakwestionowania wysokości ceny tak butelek jak i opakowań przez pozwanego. Okoliczność zaś, że ceny te wskazywano na dowodach WZ nie oznacza, że zostały one zaakceptowane przez obie strony. Strona powodowa musiała zatem wykazać, że strony ustaliły, iż w braku zwrotu opakowań w obu rodzajach należy się stronie powodowej zapłata przy przyjęciu za ustalone określonych cen jednostkowych. Dowód taki nie został jednak zaoferowany. Samo zaś twierdzenie strony nie stanowi dowodu/ wyrok Sądu najwyższego z dnia 26 kwietnia 2007 r., II CSK 22/07/.Tym samym, dla umowy sprzedaży nie zostały ustalone elementy istotne w postaci ceny. Ceny te bowiem były konsekwentnie kwestionowane przez pozwanego.

W braku obowiązkowego, istotnego elementu umowy sprzedaży powództwo należy uznać za nieudowodnione co do wysokości.
Zachodzą także, co trafnie zauważył Sąd I instancji, wątpliwości odnośnie ilości niezwróconych opakowań, których apelacja nie usuwa .Abstrahując od oczywistości jaką pozostaje obowiązek dowodzenia w procesie , nie w apelacji, ilości wskazane w fakturze VAT (...) nie odpowiadają treści przedstawionych dokumentów w zakresie transporterów i butelek jakie miałyby być niezwrócone.
Przyjmując natomiast, że strony zawarły umowę, zgodnie z którą po zakończeniu współpracy w razie niedokonania zwrotu opakowań wszystkie opakowania winny być zwrócone to stronie powodowej w przypadku braku zwrotu służyłoby roszczenie z art. 471 k.c. to jest roszczenie związane z nienależytym wykonaniem zobowiązania przez stronę przeciwną. Strona powodowa więc zobligowana byłaby do wykazania rozmiarów poniesionej szkody na skutek zawinionego działania swojego kontrahenta. Idące w tym kierunku dowody nie były jednak oferowane. W szczególności nie dowiedziono nie tylko ilości, ale i wartości strat. Z żadnego bowiem dowodu nie wynika by na jakimkolwiek etapie współpracy ustalono ceny poszczególnych butelek i opakowań. Okoliczność, że pracownicy sklepów podpisywali dowody WZ nie może być bowiem rozumiana jako ustalenie esencjonalnych elementów umowy. Pozwany zresztą zasadnie wskazuje, że przykładowo w dowodach WZ ceny butelek po piwie wynosiły 0,35 zł za sztukę, w piśmie procesowym strona powodowa wskazuje 0,50 zł za sztukę, a na fakturze 0, 41 zł za sztukę. Nawet przedstawienie w apelacji dowodów tj. WZ i faktur w sposób uporządkowany, a nie chaotyczny jak w procesie, nie prowadzi do ustalenia faktycznej ilości opakowań, które miałyby być niezwrócone. Jedynie tabelaryczne zestawienie odnośnie każdego sklepu za okres 3 lat mogłoby dać jasny i rzeczywisty obraz ilości opakowań, które pozwany winien był zwrócić. Jednak nawet takie przedstawienie ilości opakowań nie prowadziłoby do wniosku o zasadności roszczenia wobec niewykazania jego wysokości, o czym mowa wyżej.
W tych okolicznościach powództwo jako nieudowodnione podlegało oddaleniu, co prowadzi do oddalenia apelacji jako niezasadnej na podstawie art. 385 k.p.c. O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono po myśli art. 98 w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. oraz w oparciu o treść Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

SSO Bożena Cincio-Podbiera