VII U 272/23 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Krakowie z 2024-04-09

sygn. akt VII U 272/23

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 kwietnia 2024 roku

Sąd Okręgowy w Krakowie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący Sędzia Sądu Okręgowego Stefania Zdunek-Waliczek

Protokolant sekretarz sądu Paweł Jakubowski

po rozpoznaniu w dniu 9 kwietnia 2024 roku. w K.

na rozprawie

sprawy A. U.

przy uczestnictwie (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

o ustalenie istnienia obowiązku ubezpieczenia

na skutek odwołania A. U.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

z 30 listopada 2022 roku, nr 141/2022

I.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że stwierdza, iż odwołująca A. U. jako pracownik u płatnika składek (...)Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. podlega obowiązkowym ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od 1 czerwca 2022 roku;

II.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. na rzecz odwołującej A. U. 360 (trzysta sześćdziesiąt) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

sygn. akt VII U 272/23

UZASADNIENIE

Decyzją nr 141/2022 z 30 listopada 2022 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. stwierdził, że A. U. jako pracownik u płatnika składek (...) sp. z o.o. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu, wypadkowemu od 1 czerwca 2022 r.

W uzasadnieniu ZUS wskazał, że A. U. została zgłoszona (13 czerwca 2022 r., tj. po ustawowym terminie) do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego jako pracownik u płatnika składek (...) J. B., I. C. (1), J.od 1 czerwca 2022 r. 2 września 2022 r. w wyniku przekształcenia (...) s.c. powstała (...) sp. z o.o. Za A. U. zidentyfikowane zostały raporty rozliczeniowe, w których wykazano pełny wymiar czasu pracy oraz podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za poszczególne miesiące: czerwiec 2022 r. w kwocie 4749 zł; lipiec 2022 r. w kwocie 2532,80 zł; sierpień 2022 r. w kwocie 4432,40 zł (w pierwszorazowym raporcie rozliczeniowym), a następnie w kwocie 0 zł (w korekcie raportu). Płatnik składek w raportach rozliczeniowych wykazał również: w raporcie rozliczeniowym za lipiec 2022 r.- wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy za okres od 18 lipca 2022 r. do 31 lipca 2022 r. w kwocie 1912,40 zł; w raporcie rozliczeniowym za sierpień 2022 r.- wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy za okres od 1 sierpnia 2022 r. do 2 sierpnia 2022 r. w kwocie 273,20 zł; w korekcie raportu rozliczeniowego za sierpień 2022 r.: wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy za okres od 1 sierpnia 2022 r. do 19 sierpnia 2022 r. w kwocie 2595,40 zł, okres zasiłku chorobowego z ubezpieczenia chorobowego od 20 sierpnia 2022 r. do 31 sierpnia 2022 r.; w raporcie rozliczeniowym za wrzesień 2022 r.: okres zasiłku chorobowego z ubezpieczenia chorobowego od 1 września 2022 r. do 2 września 2022 r., okres zasiłku macierzyńskiego z ubezpieczenia chorobowego od 3 września 2022 r. do 30 września 2022 r.; w raporcie rozliczeniowym za październik 2022 r.- okres zasiłku macierzyńskiego z ubezpieczenia chorobowego od 1 października 2022 r. do 31 października 2022 r. Z zapisów zawartych w Kompleksowym Systemie Informatycznym ZUS wynika też, że A. U. przed zgłoszeniem do ubezpieczeń przez płatnika składek (...) s.c. nie posiadała tytułu do ubezpieczeń społecznych, w tym ubezpieczenia chorobowego. W okresie od 11 maja 2022 r. do 31 maja 2022 r. była zgłoszona do ubezpieczenia zdrowotnego jako osoba bezrobotna, niepobierająca zasiłku dla bezrobotnych przez Powiatowy Urząd Pracy w C.. A. U. 9 czerwca 2022 r. złożyła wniosek o wykreślenie z ewidencji osób bezrobotnych z powodu rezygnacji z usług urzędu. Z zapisów w Kompleksowym Systemie Informatycznym ZUS wynika także, że A. U. została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych jako pracownik w charakterze „pozostałego pomocniczego personelu medycznego”. Spółka w okresie od stycznia do sierpnia 2022 r. (poza A. U.) rozliczała składki na ubezpieczenia za inne osoby: za 4- 5 zleceniobiorców, (w tym: za jedną osobę z podstawą wymiaru składek zbliżoną do połowy minimalnego wynagrodzenia za pracę, natomiast za pozostałe osoby- z wielokrotnie niższymi podstawami wymiaru składek); za 1 pracownika w wymiarze czasu pracy ½ etatu i podstawą wymiaru składek odpowiadającą połowie minimalnego wynagrodzenia za pracę. Ponadto od września 2022 r. Spółka rozliczyła składki za 1 pracownika zatrudnionego w charakterze dentysty. W czasie nieobecności A. U. w pracy płatnik składek nie zgłosił do ubezpieczeń innej osoby w charakterze pozostałego pomocniczego personelu medycznego, co poddaje pod wątpliwość celowość utworzenia w firmie stanowiska przypisanego ubezpieczonej. Zdaniem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zgłoszenie A. U. do ubezpieczeń społecznych jako pracownika od 1 czerwca 2022 r. przez płatnika miało wyłącznie na celu zapewnienie tytułu do ubezpieczeń społecznych, w tym ubezpieczenia chorobowego, dzięki któremu A. U. mogłaby uzyskać prawo do długoterminowych świadczeń z ubezpieczenia chorobowego. Co przy tym istotne, strony nie przedłożyły żadnego dowodu na świadczenie pracy przez A. U.. Zatem na podstawie art. 83 § 1 k.c. w związku z art. 300 k.p. ZUS stwierdził, że zgłoszenie do ubezpieczeń A. U. jako pracownika- dokonane dla pozoru- jest nieważne. Zatem Pani A. U. jako pracownik nie podlega ubezpieczeniom społecznym, tj. emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od 1 czerwca 2022 r.

W odwołaniu od decyzji A. U. domagała się jej zmiany i uznania, że podlega obowiązkowym ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od 1 czerwca 2022 r. Decyzji zarzuciła naruszenie art. 83 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 83 § 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p. przez ich niewłaściwe zastosowanie oraz błąd w ustaleniach faktycznych polegający na uznaniu, że od 1 czerwca 2022 r. odwołująca nie wykonywała pracy na rzecz (...) sp. z o.o., w sytuacji gdy pracę tę świadczyła i otrzymywała z tego tytułu wynagrodzenie.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. wnosił o oddalenie odwołania, powielając argumentację z zaskarżonej decyzji.

(...) sp. z o.o. w W. przychyliła się do stanowiska odwołującej, wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji.

Bezspornym było, że A. U. w okresie od 11 maja 2022 r. do 31 maja 2022 r. była zgłoszona do ubezpieczenia zdrowotnego jako osoba bezrobotna, niepobierająca zasiłku dla bezrobotnych przez Powiatowy Urząd Pracy w C.. A. U. 9 czerwca 2022 r. złożyła wniosek o wykreślenie z ewidencji osób bezrobotnych z powodu rezygnacji z usług urzędu.

J. B., I. C. (1) i J. K. prowadzili działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej pod firmą (...) w W.. 2 września 2022 r. spółka cywilna została przekształcona w (...) sp. z o.o., w której wspólnikami są J. B., I. C. (2) i J. K..

Płatnik 13 czerwca 2022 r. zgłosił A. U. do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego jako pracownika zatrudnionego w oparciu o umowę o pracę od 1 czerwca 2022 r. Z tytułu zatrudnienia odwołującej, płatnik złożył w ZUS raporty rozliczeniowe, w których wykazał pełny wymiar czasu pracy oraz podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za poszczególne miesiące: czerwiec 2022 r. - 4749 zł; lipiec 2022 r. - 2532,80 zł; sierpień 2022 r. - 4432,40 zł (w pierwszorazowym raporcie rozliczeniowym), a następnie w kwocie 0 zł (w korekcie raportu). Płatnik składek w raportach rozliczeniowych wykazał również: w raporcie rozliczeniowym za lipiec 2022 r.- wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy za okres od 18 lipca 2022 r. do 31 lipca 2022 r. 1912,40 zł; w raporcie rozliczeniowym za sierpień 2022 r.- wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy za okres od 1 sierpnia 2022 r. do 2 sierpnia 2022 r. - 273,20 zł; w korekcie raportu rozliczeniowego za sierpień 2022 r.: wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy za okres od 1 sierpnia 2022 r. do 19 sierpnia 2022 r. - 2595,40 zł, okres zasiłku chorobowego z ubezpieczenia chorobowego od 20 sierpnia 2022 r. do 31 sierpnia 2022 r.; w raporcie rozliczeniowym za wrzesień 2022 r.: okres zasiłku chorobowego z ubezpieczenia chorobowego od 1 września 2022 r. do 2 września 2022 r., okres zasiłku macierzyńskiego z ubezpieczenia chorobowego od 3 września 2022 r. do 30 września 2022 r.; w raporcie rozliczeniowym za październik 2022 r.- okres zasiłku macierzyńskiego z ubezpieczenia chorobowego od 1 października 2022 r. do 31 października 2022 r.

Odwołująca była niezdolna do pracy od 18 lipca 2022 r. do 2 września 2022 r. – w związku z ciążą.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny sprawy:

A. U. w 2017 r. ukończyła (...) B. na kierunku medycyna, na specjalności lekarskiej.

dowód: dyplom specjalisty wraz z suplementem i ich tłumaczenie przysięgłe k. 19- 27

Odwołująca przybyła do Polski 7 marca 2022 r. z Ukrainy (gdzie pracowała jako lekarz), w związku z konfliktem zbrojnym. Odwołująca była w ciąży. Chciała pracować, aby zapewnić utrzymanie sobie i dziecku, jak również objęcie jej i dziecka ubezpieczeniem społecznym. Próbowała podjąć pracę w klinice dermatologii w R.. W tym celu przeprowadziła się Ś. Finalnie nie doszło do zawarcia umowy o pracę u pracodawcy, u którego przeszła rekrutację, więc zarejestrowała się jako osoba bezrobotna w Urzędzie Pracy. Odwołująca poszukiwała pracy również przez Facebook’a i grupy wsparcia. Nawiązała kontakt z J. K.- działającym w imieniu (...)s.c., który zaproponował jej zatrudnienie, gdyż Spółka poszukiwała lekarza pierwszego kontaktu. Odwołująca nie mogła zostać zatrudniona jako lekarz, gdyż musiała uzyskać stosowną zgodę z Ministerstwa Zdrowia.

dowód: zeznania świadka J. K. złożone na rozprawie 9 kwietnia 2024 r.; zeznania świadka K. C. złożone na rozprawie 9 kwietnia 2024 r.; zeznania odwołującej złożone na rozprawie 9 kwietnia 2024 r.

A. U. i (...). s.c. zawarli 1 czerwca 2022 r. umowę o pracę w oparciu o którą A. U. została zatrudniona w wymiarze pełnego etatu na stanowisku pomocy medycznej (asystenta medycznego). Praca miała być wykonywana w W.. Odwołująca przeszła badanie lekarskie, uzyskując orzeczenie o zdolności do pracy, oraz szkolenie wstępne w dziedzinie BHP.

dowód: umowa o pracę z 1 czerwca 2022 r. k. 11; orzeczenie lekarskie z 17 czerwca 2022 r. k. 28; karta szkolenia wstępnego w dziedzinie BHP k. 29

Zawierając umowę o pracę, pracodawca wiedział, że odwołująca jest w ciąży. Ciąża była widoczna.

dowód: zeznania świadka W. C. złożone na rozprawie 12 grudnia 2023 r.; zeznania świadka R. M. złożone na rozprawie 12 grudnia 2023 r.; zeznania świadka E. T. złożone na rozprawie 12 grudnia 2023 r.; zeznania świadka J. K. złożone na rozprawie 9 kwietnia 2024 r.; zeznania świadka K. C. złożone na rozprawie 9 kwietnia 2024 r.; zeznania odwołującej złożone na rozprawie 9 kwietnia 2024 r.

Odwołująca przystąpiła do wykonywania pracy od czerwca 2022 r. W ramach swoich obowiązków pracowała razem z W. C.- lekarzem rodzinnym zatrudnionym w Spółce, ucząc się pracy lekarza rodzinnego w Polsce. Pracę wykonywała od poniedziałku do piątku, w godzinach pracy W. C.. Odwołująca była obecna podczas przyjmowania pacjentów przez W. C., jeździła razem z nią na wizyty domowe, pomagała też w gabinecie zabiegowym, m.in. przy podawaniu kroplówek, podawaniu leków, robiła zastrzyki, pomiary ciśnienia i wysycenia tlenem, pobierała krew, robiła EKG, kwalifikowała do szczepienia, uczyła się rejestracji pacjentów, wystawiania recept, pomagała też w zakresie porozumienia się z pacjentami - obywatelami Ukrainy.

dowód: zeznania świadka W. C. złożone na rozprawie 12 grudnia 2023 r.; zeznania świadka R. M. złożone na rozprawie 12 grudnia 2023 r.; zeznania świadka E. T. złożone na rozprawie 12 grudnia 2023 r.; zeznania świadka J. K. złożone na rozprawie 9 kwietnia 2024 r.; zeznania prezesa zarządu (...). Sp. z o.o. w W. K. C. złożone na rozprawie 9 kwietnia 2024 r.; zeznania odwołującej złożone na rozprawie 9 kwietnia 2024 r.

14 czerwca 2022 r. pracodawca powiadomił Powiatowy Urząd Pracy w W. o powierzeniu wykonywania pracy A. U. jako obywatelce Ukrainy – od 1 czerwca 2022 r.

dowód: powiadomienie, k. 59

Wynagrodzenie za pracę było wypłacane odwołującej przelewem na konto bankowe w kwocie około 2200- 2300 zł netto miesięcznie (3600 zł brutto).

dowód: wniosek z 29 czerwca 2022 r. k. 15; zeznania odwołującej złożone na rozprawie 9 kwietnia 2024 r.

Od 2 września 2022 r. odwołująca była hospitalizowana. 6 września 2022 r. urodziła dziecko.

dowód: zaświadczenie o pobycie w szpitalu k. 32

Decyzją z 7 października 2022 r. Minister Zdrowia udzielił odwołującej zgody na samodzielne wykonywanie zawodu lekarza w podmiocie leczniczym na warunkach określonych w decyzji. 7 marca 2023 r. odwołująca uzyskała warunkowe prawo wykonywania zawodu lekarza.

dowód: decyzja z 7 października 2022 r. k. 7- 9; uchwała Okręgowej Rady Lekarskiej (...)k. 88; zeznania odwołującej złożone na rozprawie 9 kwietnia 2024 r.

Od 16 marca 2023 r. odwołująca jest zatrudniona w (...)sp. z o.o. w W. jako lekarz. Pracuje jako lekarz rodzinny- lekarz podstawowej opieki zdrowotnej.

dowód: umowa o pracę z 16 marca 2023 r. k. 86; zeznania świadka W. C. złożone na rozprawie 12 grudnia 2023 r.; zeznania świadka R. M. złożone na rozprawie 12 grudnia 2023 r.; zeznania świadka E. T. złożone na rozprawie 12 grudnia 2023 r.; zeznania świadka J. K. złożone na rozprawie 9 kwietnia 2024 r.; zeznania prezesa zarządu (...). Sp. z o.o. w W. K. C. złożone na rozprawie 9 kwietnia 2024 r.; zeznania odwołującej złożone na rozprawie 9 kwietnia 2024 r.

Odwołująca jest zatrudniona w wymiarze ½ etatu za wynagrodzeniem 3369,21 zł brutto miesięcznie.

dowód: umowa o pracę z 16 marca 2023 r. k. 86; zeznania prezesa zarządu (...). Sp. z o.o. w W. K. C. złożone na rozprawie 9 kwietnia 2024 r.; zeznania odwołującej złożone na rozprawie 9 kwietnia 2024 r.

Powyższe fakty Sąd ustalił w oparciu o dokumenty zgromadzone w aktach sądowych oraz w oparciu o zeznania świadków: W. C., R. M., E. T., J. K., a także zeznania przedstawiciela (...) sp. z o.o. K. C. i zeznania odwołującej.

Dokumenty, na podstawie których Sąd ustalił stan faktyczny nie budziły wątpliwości i nie były też kwestionowane przez strony postępowania, a Sąd nie znalazł podstaw do czynienia tego z urzędu, poza wskazaną w pisemnej umowie o pracę z 1 czerwca 2022 r. kwotą wynagrodzenia, jakie miała otrzymywać odwołująca, gdyż powyższe pozostawało w sprzeczności z zeznaniami samej odwołującej. Sąd zasadniczo dał również wiarę zeznaniom świadków oraz stron, były one bowiem co do zasady w kwestiach istotnych spójne i konsekwentne, uzupełniając się wzajemnie. Świadkowie W. C., R. M. i E. T. były pracownicami w spółce (...) i pracowały razem z odwołującą. Świadkowie mieli więc bezpośrednią wiedzę co do faktu świadczenia pracy przez A. U., w tym powierzanych jej czynności oraz godzin, w jakich pracę wykonywała. Również zeznania stron zasługiwały, w ocenie Sądu, na obdarzenie ich walorem wiarygodności, gdyż były spójne znajdowały potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym zgromadzonym w sprawie.

Zebrane w sprawie dowody pozwoliły kategorycznie ustalić, że A. U. po zawarciu ze spółką (...)umowy o pracę 1 czerwca 2022 r., przystąpiła faktycznie do jej wykonywania i pracę świadczyła aż do momentu kiedy to stała się niezdolna do pracy w związku z ciążą. Tym samym, nawiązany został stosunek pracy między stronami. Strony oraz po części świadkowie, wedle posiadanej przez siebie wiedzy, szczegółowo opisali sposób nawiązania stosunku pracy, obowiązki jakie miała wykonywać A. U. i okoliczności ich rzeczywistego wykonywania. Logiczny i zgodny z zasadami doświadczenia życiowego był przedstawiony w zeznaniach ciąg wydarzeń.

Sąd zważył co następuje:

Odwołanie okazało się być uzasadnione.

Stosownie do treści art. 6 ust. 1, art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych pracownicy podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu, przy czym, zgodnie z art. 8 ust. 1 tej ustawy, za pracownika uważa się osobę pozostająca w stosunku pracy. W myśl art. 13 pkt 1 ustawy ubezpieczenie trwa od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia ustania tego stosunku.

Należy podkreślić, że do objęcia pracowniczym ubezpieczeniem społecznym nie może dojść tylko wówczas, gdy zgłoszenie do tego ubezpieczenia dotyczy osoby, która w rzeczywistości pracy nie świadczyła, albo wykonuje ją na podstawie innej umowy niż umowa o pracę. W prawie ubezpieczeń społecznych nie decyduje ważność samej umowy o pracę lecz to, czy zawierające ją strony miały zamiar ją realizować i faktycznie ją realizowały. Jak wynika z ugruntowanego w judykaturze stanowiska o tym, czy strony istotnie nawiązały stosunek pracy stanowiący tytuł ubezpieczeń społecznych nie decyduje samo formalne zawarcie umowy o pracę, przystąpienie do ubezpieczenia i opłacenie składki, ale faktyczne i rzeczywiste realizowanie elementów charakterystycznych dla stosunku pracy, a wynikających z art. 22 § 1 k.p., zgodnie z którym przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca- do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Podważenie umownego stosunku pracy może nastąpić przy użyciu konstrukcji pozorności umowy o pracę. Zgodnie z art. 83 § 1 zd. 1 k.c., nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Pozorność występuje w każdym przypadku, gdy strony zgodnie ustalą, że co najmniej oświadczenie woli złożone przez jedną z nich nie będzie wywoływało wyrażonych w nim skutków prawnych. Z pozornością oświadczenia woli mamy do czynienia wtedy, gdy z góry powziętym zamiarem stron jest brak woli wywołania skutków prawnych danej czynności, przy jednoczesnej chęci wprowadzenia innych osób lub organów w błąd co do rzekomego dokonania przedmiotowej czynności prawnej (wyrok Sądu Najwyższego z 27 września 2000 r., II UKN 744/99). W takiej sytuacji – co w odniesieniu do umowy o pracę zaakcentował Sąd Najwyższy w wyroku z 15 lutego 2007 r., I UK 269/2006 - w ogóle nie dochodzi do złożenia oświadczeń woli, a tym samym do nawiązania stosunku pracy, a jedynie do stworzenia pozorów jego nawiązania.

O tym czy strony istotnie nawiązały stosunek pracy stanowiący obowiązkowy tytuł ubezpieczeń społecznych decyduje zatem faktyczne i rzeczywiste realizowanie elementów charakterystycznych dla stosunku pracy, a wynikających z art. 22 § 1 k.p. Istotne więc jest, aby stosunek pracy zrealizował się przez wykonywanie zatrudnienia o cechach pracowniczych. Ocena ważności umów o pracę powinna każdorazowo następować na podstawie analizy indywidualnego stanu faktycznego, przy użyciu reguł doświadczenia życiowego i dokładnym rozważeniu okoliczności danej sprawy, w tym zwłaszcza rzeczywistego świadczenia pracy, jej odbierania i opłacania, racjonalnego układania stosunków pracy (np. w przedmiocie faktycznych potrzeb lub możliwości ekonomicznych zatrudnienia pracownika, czy też stopnia naruszenia zasad uczciwości pomiędzy stronami stosunku pracy). Co więcej podkreślić należy, że nawet gdyby głównym motywem zawarcia umowy o pracę było uzyskanie świadczeń z ubezpieczenia chorobowego, czy też zasiłku macierzyńskiego, nie jest to sprzeczne z prawem. Uzyskanie ochrony gwarantowanej pracowniczym ubezpieczeniem społecznym jest legalnym celem zawierania umów o pracę. Może ono być nawet głównym motywem wyboru świadczenia pracy w ramach stosunku pracy, zamiast wykonywania pracy na innych podstawach prawnych. Warunkiem koniecznym dla powstania stosunku ubezpieczenia społecznego jest jednak, aby taka umowa została zawarta przez strony, które ją zawierając mają zamiar wywołania skutków prawnych z niej wynikających (wszystkich) i aby była ona realizowana (wyroki Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 4 lutego 2014 r., III AUa 695/13 i 14 maja 2014 r., III AUa 1254/13; wyrok Sądu Najwyższego z 14 lutego 2006 r., III UK 150/05).

W ocenie Sądu, przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe wskazuje jednoznacznie, że umowa o pracę, zawarta przez A. U. jako pracownika i (...) sp. z o.o. (wcześniej s.c.) jako pracodawcę 1 czerwca 2022 r., była faktycznie wykonywana przez jej strony od tego dnia. A. U. realizowała powierzone jej obowiązki pracownicze, w czasie i miejscu wyznaczonym przez pracodawcę, wykonując pracę podporządkowaną, co potwierdziły przede wszystkim zeznania świadków, jak i samej odwołującej, a pracodawca wypłacał jej z tego tytułu co miesiąc należne wynagrodzenie. Pracodawca zgodnie z wymogami prawnymi zgłosił nadto fakt jej zatrudnienia (jako obywatelki Ukrainy) w Powiatowym Urzędzie Pracy w W., jak również zgłosił ja do ubezpieczenia społecznego. Zauważyć przy tym należy, że ewentualne uchybienia terminowi zgłoszenia obciążają pracodawcę i nie mogą stanowić same z siebie uzasadnionej przyczyny zanegowania istnienia stosunku pracy, a tym samym, tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, bez odniesienia się do rzeczywistego wykonywania tejże umowy mającej charakter wzajemnej, a zatem, świadczenia pracy przez pracownika, za wynagrodzeniem, pod nadzorem i kierownictwem pracodawcy. W toku postępowania zostało wykazane przez odwołującą, że wykonywała powierzone jej w ramach stosunku pracy obowiązki od dnia zawarcia umowy, nieprzerwanie do dnia, kiedy wystąpiła jej niezdolność do pracy. Zatem, nie sposób przyjąć, by umowa o pracę została zawarta wyłącznie dla pozoru (art. 83 k.c.), i, jako taka, była ex lege nieważna. Podkreślić przy tym należy, że A. U., z uwagi na konieczność uzyskania stosownym zgód na wykonywanie przez nią w Polsce pracy lekarza, została zatrudniona jako pomoc medyczna, na którym to stanowisku praktycznie uczyła się jak wygląda praca lekarza pierwszego kontaktu, którą odwołująca miała wykonywać docelowo – po uzyskaniu wszystkich niezbędnych ku temu dokumentów, mających charakter ogólnie rzecz ujmując, zgód i pozwoleń stosownych organów, czy to na szczeblu ministerialnym, czy samorządu lekarskiego. Uzasadnionym zatem - szczególnymi okolicznościami - w tym konkretnym przypadku jest brak zatrudnienia innej osoby na zastępstwo za nią w okresie jej niezdolności do pracy w związku z ciążą i macierzyństwem. Podkreślić należy, że odwołująca po urlopie macierzyńskim, w trakcie którego dopełnione zostały formalności pozwalające na jej zatrudnienie w charakterze lekarza, powróciła do pracy w(...) sp. z o.o. w W., i świadczy pracę w oparciu o nową umowę o pracę, już w ramach swoich kwalifikacji, to jest jako lekarz rodzinny.

W konsekwencji Sąd uznał, że skoro odwołująca realizowała powierzone jej obowiązki pracownicze, w czasie i miejscu wyznaczonym przez pracodawcę, wykonując pracę podporządkowaną, a pracodawca wypłacał jej z tego tytułu co miesiąc umówione wynagrodzenie, to należało przyjąć, że A. U. i spółkę (...) łączył od 1 czerwca 2022 r. stosunek pracy stanowiący tytułu do objęcia odwołującej w tym okresie obowiązkowo ubezpieczeniami. Zaskarżona decyzja ZUS była zatem błędna i jako taka winna być zmieniona w ten sposób, że należało stwierdzić, że A. U. jako pracownik u płatnika składek (...) sp. z o.o. w W. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od 1 czerwca 2022 r.

Na marginesie należy zaznaczyć, że w sprawie z odwołania od decyzji organu rentowego, jej treść wyznacza przedmiot i zakres rozpoznania oraz orzeczenia sądu pracy i ubezpieczeń społecznych (postanowienie Sądu Najwyższego z 13 maja 1999 r., II UZ 52/99; tak też Sąd Najwyższy w wyroku z 6 września 2000 r., II UKN 685/99). Oznacza to, że postępowanie sądowe zmierza do kontroli prawidłowości lub zasadności konkretnej, zaskarżonej decyzji. Skoro zatem przedmiotem zaskarżonej decyzji była kwestia ustalenia istnienia obowiązku ubezpieczenia, tj. przesądzenia czy zawarta przez strony umowa o pracę była ważna, a odwołująca faktycznie wykonywała na jej podstawie pracę i z tego tytułu podlegała ubezpieczeniom społecznym, to Sąd nie badał kwestii rzeczywistej wysokości przysługującego odwołującej wynagrodzenia, jednakże zauważa, że wobec kwoty wynagrodzenia podawanej przez samą odwołującą, jaką miała otrzymywać od pracodawcy, kwota jaka została podana w pisemnej umowie o pracę z 1 czerwca 2024 r. i następnie deklarowana przez płatnika składek w dokumentach składanych w ZUS wzbudza wątpliwości, zwłaszcza przy uwzględnieniu obecnie ustalonej między stronami kwoty wynagrodzenia za wykonywanie pracy lekarza w wymiarze ½ etatu.

Mając powyższe na uwadze Sąd na zasadzie art. 477 14 § 2 k.p.c. orzekł jak w punkcie I sentencji wyroku.

O kosztach postępowania orzeczono w punkcie II sentencji wyroku na zasadzie art. 98 k.p.c. Na zasądzone koszty złożyły się koszty zastępstwa procesowego odwołującej, ustalone w oparciu o § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie, w wysokości dwukrotności stawki minimalnej, przy uwzględnieniu nakładu pracy pełnomocnika odwołującej i faktu, że w sprawie konieczne było przeprowadzenie rozprawy.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Elżbieta Wróbel
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Krakowie
Osoba, która wytworzyła informację:  Sędzia Sądu Okręgowego Stefania Zdunek-Waliczek
Data wytworzenia informacji: