Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 lutego 2025 r.

Sąd Okręgowy w Krakowie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Okręgowego Wanda Zawicka

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Katarzyna Kawalec

po rozpoznaniu w dniu 5 lutego 2025 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa D. F.

przeciwko Szpitalowi (...) Samodzielnemu Publicznemu Zakładowi Opieki Zdrowotnej w K.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego Szpitala (...) Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w K.

od wyroku Sądu Rejonowego dla Krakowa-Nowej Huty w Krakowie IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 26 kwietnia 2024 r. sygn. akt IV P 472/23/N

I.  oddala apelację,

II.  zasądza od strony pozwanej Szpitala (...) Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w K. na rzecz powódki D. F. 120,00 złotych (sto dwadzieścia złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od uprawomocnienia się pkt II wyroku do dnia zapłaty.

Sygn. akt VII Pa 172/24

UZASADNIENIE

wyroku z 5 lutego 2025 r.

Wyrokiem z 26 kwietnia 2024 r. Sąd Rejonowy dla Krakowa-Nowej Huty w Krakowie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie z powództwa D. F. przeciwko Szpitalowi (...) Samodzielnemu Publicznemu Zakładowi Opieki Zdrowotnej w K. o zapłatę zasądził od strony pozwanej na rzecz powódki 500 zł tytułem wynagrodzenia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 11 sierpnia 2022 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 90 zł wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (pkt I), nakazał ściągnąć od strony pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Krakowa – Nowej Huty w Krakowie 30 zł tytułem opłaty od pozwu, od której uiszczenia powódka była zwolniona z mocy ustawy (pkt II) oraz nadał wyrokowi w punkcie I rygor natychmiastowej wykonalności (pkt III).

Podstawą orzeczenia były dla Sądu pierwszej instancji następujące okoliczności:

Powódka D. F. jest zatrudniona w Szpitalu (...) Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej w K. od dnia 1 czerwca 1993 roku. Pracuje na stanowisku pielęgniarki specjalistki. Posiada specjalizację w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki oraz legitymuje się tytułem zawodowym magistra pielęgniarstwa. W związku z podniesieniem kwalifikacji zawodowych i uzyskaniem tytułu zawodowego magistra pielęgniarstwa z dniem 1 października 2014 r. podwyższono powódce wynagrodzenie zasadnicze z kwoty 2 682 zł na kwotę 3 082 zł miesięcznie wg V kategorii zaszeregowania. Natomiast po uzyskaniu przez powódkę tytułu pielęgniarki specjalisty podwyższono jej – z dniem 1 czerwca 2018 r. - wynagrodzenie zasadnicze z kwoty 3 610 zł na kwotę 3 810 zł wg VI kategorii zaszeregowania. Od dnia 1 lipca 2021 r. powódka otrzymywała wynagrodzenie zasadnicze w kwocie 5478 zł. W dniu 29 czerwca 2022 roku weszła w życie ustawa z dnia 26 maja 2022 roku o zmianie ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych oraz niektórych innych ustaw. Według tej ustawy wynagrodzenie pielęgniarek miało ulec poniesieniu. W piśmie z dnia 5 lipca 2022 roku Zarząd (...) Zakładowa Organizacja Związkowa przy Szpitalu (...) w K. wezwała dyrekcję szpitala do podjęcia rozmów w sprawie ustalenia zasad wzrostu wynagrodzenia zasadniczego pracowników podmiotu obowiązujących od 1 lipca 2022 roku. Pracodawca oraz związek zawodowy działający w przedmiotowym zakładzie nie zawarli porozumienia. W dniu 30 listopada 2022 roku pracodawca wydał zarządzenie nr (...). Przyznał nim jednorazowy dodatek kompensacyjny do wynagrodzenia. Z tego tytułu powódce wypłacono kwotę 320 zł za lipiec i sierpień 2022 roku. Od września 2022 roku pracodawca nie kontynuował wypłacania powyższego dodatku. Tytułem wyrównania wynagrodzenia za lipiec 2022 r. pozwany szpital wypłacił powódce we wrześniu 2022 r. kwotę 332,11 zł. Pismem z 16 września 2022 roku powódka wezwała pracodawcę do zapłaty 1 826,66 zł brutto wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 11 sierpnia 2022 roku do dnia zapłaty tytułem wyrównania wynagrodzenia zasadniczego za lipiec 2022 roku oraz kwoty 1 528,66 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 12 września 2022 roku do dnia zapłaty tytułem wyrównania wynagrodzenia zasadniczego za sierpień 2022 roku. Pracodawca odmówił spełnienia świadczenia. Pismem z 3 listopada 2022 roku pozwany szpital zaproponował D. F. z datą wsteczną, tj. począwszy od dnia 1 lipca 2022 roku wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 5 776 zł brutto miesięcznie, zaliczając ją do grupy zawodowej według kwalifikacji wymaganych na zajmowanym stanowisku, tj. do grupy 5, że współczynnikiem pracy 1,02. Powódka odmówiła podpisania pisma i tym samym odmówiła przyjęcia powyższych warunków na mocy porozumienia stron. Do końca czerwca 2022 roku wskaźnik pracy powódki wynosił 1,06.

Na placówkach medycznych finansowanych ze środków publicznych ciąży obowiązek zgłaszania pracowników do Narodowego Funduszu Zdrowia. Pozwany szpital w tabeli zgłoszeniowej dotyczącej powódki w rubryce 5 Grupa zawodowa (według kwalifikacji wymaganych na zajmowanym stanowisku) wskazał grupę 7. Pismem z 23 lutego 2023 roku Narodowy Fundusz Zdrowia (...) Oddział Wojewódzki w K. poinformował powódkę o tym, iż od 1 stycznia 2022 r. dane dotyczące kwalifikacji zawodowych powódki nie uległy zmianie i prezentują się w następujący sposób: wykształcenie: wyższe medyczne – tytuł magistra, grupa zawodowa: pielęgniarki z tytułem specjalisty lub w trakcie specjalizacji, specjalność: pielęgniarka – specjalista pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki.

Przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w 2021 roku wyniosło 5 662,53 zł.

Od 1 lipca 2022 r. współczynnik pracy dla pielęgniarek posiadających wyższe wykształcenie z posiadaną specjalizacją w dziedzinie pielęgniarstwa lub dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia wynosi 1,29 (grupa 2).

Wynagrodzenie zasadnicze powódki za czerwiec i lipiec 2022 roku wynosiło 5 478 zł (wg współczynnika 0,94). Następnie otrzymała ona wyrównanie do wynagrodzenia za lipiec 2022 r. do kwoty odpowiadającej kwocie obliczonej przy zastosowaniu współczynnika 1,02. Wynagrodzenie w pozwanym szpitalu jest wypłacane z dołu, do 10 dnia kolejnego miesiąca. Poza sporem było, iż od 1 lipca 2022 r. pozwany nie naliczał wynagrodzenia powódki wedle zszeregowania jej do grupy 2, lecz według zaszeregowania do grupy 5. Przyjmując wskaźnik pracy wynoszący 1,29 wynagrodzenie zasadnicze powódki za lipiec 2022 roku wynosiłoby 7 305 zł brutto.

W tak ustalonym stanie faktycznym, Sąd Rejonowy uznał, że powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Powódka posiada tytuł zawodowy magistra pielęgniarstwa ze specjalizacją w zakresie anestezjologii i intensywnej opieki, spełnia wymagania niezbędne do zajmowania stanowiska specjalistki pielęgniarki. Spór pomiędzy stronami dotyczył kwestii zaszeregowania powódki od 1 lipca 2022 r. do grupy pracowniczej odwołującej się do wymaganego niższego poziomu wykształcenia niż posiadane przez powódkę.

Sąd Rejonowy wskazał, że z uzasadnienia ustawy z 8 czerwca 2017 roku o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych, wynika, że celem ustawy jest wspieranie podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez pracowników służby zdrowia. W świetle tego stwierdzenia jasne jest, że przewidziany system gratyfikacji – zwiększający wynagrodzenie wraz ze wzrostem kwalifikacji – powinien być wykładany w ten sposób, że istotne są kwalifikacje posiadane, mieszczące się w granicach wyznaczonych rozporządzeniem z dnia 20 lipca 2011 roku, nie zaś wymagane przez konkretnego pracodawcę. Te ostatnie mogłyby być bowiem celowo ustalane na poziomie minimalnym. Stałoby to jednak w jawnej sprzeczności z postulatem wspierania pracowników służby zdrowia, w tym pielęgniarek, w podnoszeniu ich kwalifikacji zawodowych. Ponadto, byłoby zaś działaniem nieuczciwym, skoro powódka – działając w zaufaniu do obowiązujących od 2011 roku przepisów prawa – stale podnosiła swoje kwalifikacje. Zaszeregowanie jej do dalszej grupy wynagradzania podważałoby zaufanie do państwa i stanowionego przezeń prawa. W ocenie Sądu Rejonowego kwalifikacje posiadane przez powódkę należy uznać za wymagane na zajmowanym przez nią stanowisku w rozumieniu załącznika do ustawy z dnia 8 czerwca 2017 r. i jako takie winny stanowić podstawę do zaliczenia jej do grupy 2. Przed wejściem w życie nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 26 maja 2022 roku o zmianie ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych oraz niektórych innych ustaw, strona pozwana w pełni uznawała wszystkie kwalifikacje zawodowe powódki, w tym jej wykształcenie na poziomie wyższym magisterskim ze specjalizacją. Znajdowało to odzwierciedlenie w wysokości wypłacanego wynagrodzenia, zmiany wysokości wynagrodzenia po osiągnięciu tytułu zawodowego magistra i specjalizacji, a także w treści zgłoszenia powódki do NFZ. Dokonując z dniem 1 lipca 2022 roku zaszeregowania powódki do grupy 5, niewątpliwie doszło do pogorszenia jej warunków płacy - zaszeregowano ją do grupy dalszej, właściwej dla pracowników z niższymi kwalifikacjami, obniżając także współczynnik pracy z 1,06 do 1,02. W ocenie Sądu Rejonowego od 1 lipca 2022 r. doszło do faktycznego pogorszenia warunków zatrudnienia powódki w zakresie wynagrodzenia. Skoro powódka do końca czerwca 2022 r. była konsekwentnie od czasu ukończenia specjalizacji kwalifikowana przez stronę pozwaną do ówczesnej gr 5 (tj. w oparciu o rzeczywiście posiadane kwalifikacje – wyższe wykształcenie magisterskie ze specjalizacją), a nie do grupy 8 (pielęgniarka, która uzyskała tytuł specjalisty) to również od 1 lipca 2022 r. powódka powinna być kwalifikowana w oparciu o te same, co uprzednio kryteria. Przepisy ww. ustawy nie uległy zmianom, które uzasadniałaby przyjęcie innych kryteriów. Sąd Rejonowy zauważył, że strona pozwana od 1 lipca 2022 r. dokonała faktycznego obniżenia wynagrodzenia powódki poprzez zakwalifikowanie jej do nowej grupy 5 i dopiero w listopadzie 2022 r. wyszła z propozycją zawarcia porozumienia zmieniającego z datą wsteczną (tj. od lipca) warunki wynagradzania i kwalifikacji. Powódka odmówiła podpisania pisma i tym samym przyjęcia tychże zmienionych warunków na mocy porozumienia stron. To jednoznacznie w ocenie Sądu wskazywało, iż jednostronne czynności pracodawcy nie mogły być skuteczne i nie doszło do zmiany wynagrodzenia powódki od 1 lipca 2022 r. zgodnie z wolą pozwanego. Na stanowisku specjalistki pielęgniarki wymagane było m.in. wykształcenie wyższe magisterskie na kierunku pielęgniarstwa z określoną specjalizacją. Takie wykształcenie odpowiada 2 grupie zaszeregowania płacowego. Skoro powódka takie wykształcenie zdobyła i do 1 lipca 2022 r. było ono uznawane jako wymagane na potrzeby kwalifikowania do grupy zaszeregowania, a jednocześnie zajmuje stanowisko pielęgniarki specjalistki, to jej wynagrodzenie powinno być współkształtowane przez współczynnik pracy z tej właśnie grupy wynoszący 1,29. Od lipca 2022 roku powódka powinna była otrzymywać więc wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 7 305 zł brutto miesięcznie – tymczasem za lipiec 2022 r. naliczono jej wynagrodzenie zasadnicze w kwocie 5 478 zł z późniejszym wyrównaniem do kwoty odpowiadającej wynagrodzeniu naliczanemu według współczynnika 1,02. W ocenie Sądu Rejonowego pracodawca jest więc zobowiązany wyrównać ww. różnicę. W świetle art. 18 § 1 i § 2 k.p. ustalenie przez strony odmiennych, mniej korzystnych warunków wynagradzania niż przewidują to przepisy prawa pracy jest dotknięte sankcją nieważności.

Pozwany szpital wypłacił powódce dodatek kompensacyjny do wynagrodzenia w kwocie 320 zł za lipiec i sierpień 2022 roku. Tytułem wyrównania wynagrodzenia za lipiec 2022 r. wypłacił jej także - we wrześniu 2022 r. - kwotę 332,11 zł. Różnica pomiędzy należnym wynagrodzeniem za lipiec 2022 r. a wynagrodzeniem wypłaconym przekracza kwotę 1500 zł, zdaniem Sądu Rejonowego nawet gdyby przyjąć wypłatę powyższych kwot jako wynagrodzenia za lipiec 2022 r., to powódka mogła dochodzić kwoty objętej żądaniem pozwu, tj. zasądzenia kwoty 500 zł. Sąd nie zaliczył na poczet spornej kwoty dodatku wypłacanego w miesiącach lipcu i sierpniu 2022 r. w kwocie 320 zł brutto z tytułu posiadania przez powódkę tytułu magistra/licencjata, gdyż strona pozwana nazywając to świadczenie jednorazowym dodatkiem kompensacyjnym, a nie wynagrodzeniem (w oparciu o które winny być naliczane pochodne jak np. dodatek stażowy), ustalając jego uznaniowy i jednorazowy charakter przesądziła o charakterze świadczenia jako świadczenia dodatkowego nie zaś jako wyrównania wynagrodzenia zasadniczego za lipiec i sierpień. Strona pozwana w toku postępowania nie wykazała też, aby świadczenie to (nazwane w zarządzeniu dodatkiem kompensacyjnym) miało mieć z jej woli charakter (wyrównania) wynagrodzenia zasadniczego, a także, iż o tym charakterze poinformowała powódkę.

Mając powyższe na uwadze, w oparciu o powołane przepisy, Sąd Rejonowy orzekł jak w pkt I sentencji wyroku. O odsetkach orzekł na zasadzie art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p. w zw. z art. 85 § 2 k.p. Wynagrodzenie za lipiec 2022 roku powinno być wypłacone powódce do 10 sierpnia 2022 roku, dlatego od dnia następnego strona pozwana pozostawała już w opóźnieniu ze spełnieniem świadczenia.

O kosztach Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i § 1 ¹ k.p.c., gdyż powódka wygrała proces w całości i wobec czego należało zasądzić od strony pozwanej koszty procesu, na które po stronie powódki składały się koszty zastępstwa procesowego w wysokości 90 zł ustalone na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

W pkt II wyroku, na zasadzie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. 2023, poz. 1144 – tekst jednolity, zwana dalej u.k.s.c.) w zw. z art. 98 § 1 k.p.c. nakazano pobrać od strony pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Krakowa – Nowej Huty w Krakowie kwotę 30 zł tytułem opłaty sądowej, od której uiszczenia powódka była zwolniona z mocy ustawy (art. 96 ust. 1 pkt 4), a której wysokość ustalono w oparciu o art. 13 ust. 1 pkt 1 u.k.s.c.

W pkt III wyroku na podstawie art. 477 ² § 1 k.p.c. nadano wyrokowi w pkt I rygor natychmiastowej wykonalności w całości, albowiem zasądzona należność z zakresu prawa pracy nie przekraczała wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia otrzymywanego ostatnio przez powódkę.

Apelację od powyższego wyroku wniosła strona pozwana, zaskarżając wyrok w całości, zarzucając wyrokowi naruszenie art. 3a ust. l ustawy z 8 czerwca 2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych (Dz. U. 2022.2139 tj.) poprzez dokonanie wadliwej wykładni przewidzianego w załączniku do ustawy pojęcia „kwalifikacje wymagane”, w ten sposób, że nadano mu sens „kwalifikacje posiadane” i w konsekwencji uznano, że do ustalenia przewidzianego w załączniku do ustawy współczynnika pracy w odniesieniu do powódki należy odnieść liczbę 1,29 oraz naruszenie art. 42 k.p. poprzez jego zastosowanie.

Wskazując na powyższe zarzuty strona pozwana wniosła o zmianę wyroku w całości poprzez oddalenie powództwa oraz wniosła o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje wedle norm prawem przepisanych.

W odpowiedzi na apelację powódka wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów procesu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja strony pozwanej okazała się bezzasadna i podlegała oddaleniu.

W ocenie Sądu Okręgowego rozstrzygnięcie Sądu I instancji było trafne i odpowiadało prawu. Apelacja strony pozwanej nie zawierała uzasadnionych podstaw i argumentów prawnych pozwalających podważyć prawidłowość rozstrzygnięcia zaskarżonego wyroku. Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił stan faktyczny i dokonał prawidłowej wykładni i zastosowania wskazanych w uzasadnieniu rozstrzygnięcia przepisów. Sąd Okręgowy w całości podzielił przyjęte fakty istotne do rozstrzygnięcia niniejszej sprawy i poglądy prawne Sądu I instancji, uznając je za własne. Na podstawie art. 381 k.p.c. Sąd pominął wnioski dowodowe zawarte w odpowiedzi na apelację, gdyż strona powodowa mogła je powołać w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji.

W ocenie Sądu Okręgowego niezasadny okazał się zarzut naruszenia art. 3a ust. l ustawy z 8 czerwca 2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych oraz art. 42 k.p.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z 8 czerwca 2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych, do 1 lipca 2022 r. podmiot leczniczy dokonuje podwyższenia wynagrodzenia zasadniczego pracownika wykonującego zawód medyczny oraz pracownika działalności podstawowej, innego niż pracownik wykonujący zawód medyczny, którego wynagrodzenie zasadnicze jest niższe od najniższego wynagrodzenia zasadniczego, ustalonego jako iloczyn współczynnika pracy określonego w załączniku do ustawy i kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w roku poprzedzającym ustalenie, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", do wysokości nie niższej niż najniższe wynagrodzenie zasadnicze. Do ustawy dodany jest załącznik zatytułowany: "Współczynniki pracy", w którym określono "Grupy zawodowe według kwalifikacji wymaganych na zajmowanym stanowisku" i przynależne grupom "Współczynniki pracy". Do grupy 2 zakwalifikowano m.in pielęgniarki z tytułem zawodowym magister pielęgniarstwa albo położne z tytułem zawodowym magister położnictwa, z wymaganą specjalizacją w dziedzinie pielęgniarstwa lub dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia. Dla tej grupy zawodowej współczynnik pracy określono na 1,29. Natomiast zgodnie z pkt 5 tabeli m.in. dla pielęgniarki albo położnej z wymaganym wyższym wykształceniem i specjalizacją albo pielęgniarki, położnej ze średnim wykształceniem i specjalizacją współczynnik ten wynosi 1.02.

Spór w sprawie dotyczył tego, czy do powódki zastosowanie powinien mieć punkt 2 tabeli odpowiadający jej rzeczywistym kwalifikacjom (o co wnosiła powódka), czy pkt 5 odpowiadający minimalnym kwalifikacjom na zajmowanym przez powódkę stanowisku, tj. pielęgniarka specjalista (o co wnosiła strona pozwana).

Analiza przepisów ustawy z 8 czerwca 2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych nie może nastąpić w oderwaniu od zasad uregulowanych kodeksem pracy. Określenie minimalnego wynagrodzenia jest obowiązkiem Państwa - art. 65 ust. 4 Konstytucji. Trybunał Konstytucyjny wskazał, że określenie minimalnego wynagrodzenia za pracę lub sposobu ustalania tej wysokości jest konstytucyjnym obowiązkiem ustawodawcy. Konstytucja nie precyzuje przy tym żadnych zasad ustalania wynagrodzenia za pracę, w szczególności nie wymaga, by wynagrodzenie odpowiadało "ilości i jakości" pracy (wyrok z 10 stycznia 2005 r., sygn. K 31/03, OTK ZU nr 1/A/2005, poz. 1). Konstytucja nie wyklucza różnicowania wysokości minimalnego zatrudnienia, jeżeli przemawiają za tym szczególne względy. Zgodnie z uzasadnieniem projektu analizowanej ustawy jej celem było zagwarantowanie pracownikom wykonującym zawody medyczne ochrony wynagrodzenia zasadniczego, a dla najmniej zarabiających stopniowego podwyższania wynagrodzeń w określonej perspektywie czasowej. Ustawa nie miała wyłączać stosowania przepisów kodeksu pracy dotyczących zasad ustalania wynagrodzenia, które może być wyższe niż najniższe wynagrodzenie zasadnicze i powinno odpowiadać w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu a także uwzględniać ilość i jakość świadczonej pracy. Projektodawcy przywołali też art. 18 ^3c k.p. o prawie pracowników do jednakowego wynagrodzenia za jednakową pracę lub za pracę o jednakowej wartości wskazując, że pracami o jednakowej wartości są prace, których wykonywanie wymaga od pracowników porównywalnych kwalifikacji zawodowych potwierdzonych dokumentami przewidzianymi w odrębnych przepisach lub praktyką i doświadczeniem zawodowym a także porównywalnej odpowiedzialności i wysiłku - art. 18 ^3c § 3 k.p. W dalszej części uzasadnienia projektu podano, że najniższe wynagrodzenie zasadnicze będzie uzależnione od poziomu wykształcenia wymaganego na stanowisku pracy, na którym zatrudniony jest dany pracownik (wykształcenie na poziomie wyższym, średnim, posiadanie specjalizacji). A zatem chodzi o powiązanie najniższego wynagrodzenia z zakresem obowiązków, które wykonywane są na określonym stanowisku. Zwrócono uwagę na możliwość dodatkowego różnicowania wysokości wynagrodzeń w zależności od doświadczenia zawodowego np. stażu pracy czy dodatkowych kwalifikacji. Ustawa nie określa wysokości wynagrodzenia a jedynie najniższą prawnie dopuszczalną wysokość wynagrodzenia zasadniczego. Zatem analizowana ustawa tylko częściowo odnosi się do reguł ustalania minimalnego wynagrodzenia tj., że praca ma być wynagradzana godziwie w takim rozumieniu, iż wystarcza na zaspokojenie pewnych uzasadnionych potrzeb życiowych jednostki (minimalnego standardu godnego życia) - wyrok TK z 7 maja 2001 r., sygn. K 19/00, OTK ZU nr 4/2001, poz. 82, wiążąc jednocześnie najniższe wynagrodzenie zasadnicze pracowników wykonujących zawody medyczne z kwalifikacjami wymaganymi na danym stanowisku pracy i zakresem obowiązków. Zasada ustalania wynagrodzenia za pracę tak aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy wynika również z art. 78 k.p. Kwalifikacje pielęgniarek zakwalifikowanych do grupy 2 i 5 różnią się jedynie tym, że wobec tych z grupy 2 wymagany jest tytuł zawodowy magistra, a wobec tych z grupy 5 tytuł magistra nie jest wymagany. Istotne zatem jest ustalenie czy na stanowisku zajmowanym przez powódkę zatrudnioną jako pielęgniarkę specjalistkę tytuł magistra jest wymagany. Przy czym kwestia tych wymagań winna być oceniana aktualnie, tj. po określeniu aktualnych wymagań w zakresie kwalifikacji przypisanych do danego stanowiska tu: pielęgniarki czy położnej specjalisty. Kwalifikacje wymagane od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami zostały uregulowane w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z 20 lipca 2011 r. w sprawie kwalifikacji wymaganych od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk pracy w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami. Zgodnie z tym Rozporządzeniem w punkcie I ppkt 32 Załącznika określono kwalifikacje niezbędne do zajmowania stanowiska specjalisty pielęgniarki. Są to ujęte alternatywnie:

- tytuł magistra na kierunku pielęgniarstwo i tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lub promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej, lub organizacji i zarządzania, lub w innej dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia

- tytuł zawodowy magistra w zawodzie, w którym może być uzyskiwany tytuł specjalisty w dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia, i licencjat pielęgniarstwa lub średnie wykształcenie medyczne w zawodzie pielęgniarka i tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lub promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej, lub organizacji i zarządzania, lub w innej dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia

- licencjat pielęgniarstwa i tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lub promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej, lub organizacji i zarządzania

- średnie wykształcenie medyczne w zawodzie pielęgniarka i tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lub promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej, lub organizacji i zarządzania

- i dwuletni staż pracy w zawodzie.

Z rozporządzenia nie można zatem jednoznacznie wywnioskować czy tytuł magistra jest kwalifikacją wymaganą i niezbędną do piastowania omawianego stanowiska. Jak już wskazano wyżej, okoliczność ta nie została także w żaden sposób doprecyzowana przez stronę pozwaną. Jasne jest natomiast jakie kwalifikacje nie są konieczne oraz to, że z pewnością, aby zostać pielęgniarką specjalistą należy uzyskać tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lub promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej, lub organizacji i zarządzania. Zdaniem Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy słusznie wskazał, że w okolicznościach niniejszej sprawy, powołane przepisy powinny być interpretowane łącznie, z uwzględnieniem tego, iż stanowią integralną część systemu organizacji służby zdrowia. Zatem należy uznać, iż kwalifikacje wymagane, o których mowa w obowiązującym od lipca 2022 r. Załączniku do ustawy z 8 czerwca 2017 r. to kwalifikacje zgodne z wyżej powołanym Rozporządzeniem. Wobec tego kwalifikacje posiadane przez powódkę należy uznać za wymagane na zajmowanym przez nią stanowisku w rozumieniu załącznika do ustawy z 8 czerwca 2017 r. i jako takie winny stanowić podstawę do zaliczenia jej do grupy 2. Sąd I instancji słusznie wskazał także, że przed wejściem w życie nowelizacji dokonanej ustawą z 26 maja 2022 roku o zmianie ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych oraz niektórych innych ustaw, strona pozwana w pełni uznawała wszystkie kwalifikacje zawodowe powódki, w tym jej wykształcenie na poziomie wyższym magisterskim ze specjalizacją. Znajdowało to odzwierciedlenie w wysokości wypłacanego wynagrodzenia, zmiany wysokości wynagrodzenia po osiągnięciu wykształcenia wyższego magisterskiego oraz specjalizacji a także w treści zgłoszenia powódki do NFZ. Skoro powódka była wykazana jako osoba zajmująca stanowisko przypisane do 7 grupy zawodowej na podstawie ustawy z 8 czerwca 2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych według stanu prawnego na 1 lipca 2021 r. to należy przyjąć, że pracodawca wymagał od niej kwalifikacji wykazanej w tej grupie zawodowej czyli – tytułu zawodowego magister pielęgniarstwa i tytułu specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lub dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia, a przede wszystkim uznawał podstawę do zmiany zaszeregowania po uzyskaniu tytułu magistra. Akta sprawy nie wskazują jakoby te wymagania szpitala uległy zmianie. Grupa zawodowa 2 określona w załączniku do obecnie obowiązujących przepisów ustawy reguluje wynagrodzenie zasadnicze m.in. pielęgniarki z tytułem zawodowym magister pielęgniarstwa albo położna z tytułem magister położnictwa z wymaganą specjalizacją w dziedzinie pielęgniarstwa lub w dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia, czyli takiej samej grupy jak poprzednio uregulowano w grupie 7. Nie ulega wątpliwości, że na stanowisku specjalistki pielęgniarki wymagana jest specjalizacja, powódka posiada również tytuł zawodowy magister pielęgniarstwa. Jest zatem „pielęgniarką z tytułem zawodowym magister pielęgniarstwa z wymaganą specjalizacją w dziedzinie pielęgniarstwa lub w dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia”. I takich kwalifikacji wymagał od niej pracodawca o czym świadczy jednoznacznie informacja, o której mowa w § 2 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Zdrowia z 5 lipca 2021 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej przekazana przez pozwany szpital do NFZ w lipcu 2021 r. Zatem jej wynagrodzenie zasadnicze od 1 lipca 2022 r. winno być określane według współczynnika pracy - 1,29. Zauważyć należy, że specjalizacja i inne formy kształcenia pielęgniarek niewątpliwie wpływają na jakość i efektywność świadczonej przez pielęgniarki pracy oraz samodzielność w podejmowaniu decyzji, a w konsekwencji na prawidłowe wykonywanie zleceń lekarskich i wypełnianie funkcji terapeutycznych. Przyczyniają się do większej samodzielność zawodowej oraz zwiększają indywidualną odpowiedzialność za proces pielęgnowania i opieki nad pacjentem. Pielęgniarka, która ma większy zakres obowiązków ma też większy zakres odpowiedzialności. Pielęgniarka legitymująca się ukończeniem specjalizacji ponosi zatem większą odpowiedzialność za stan pacjenta, za proces leczenia i pielęgnowania. Niewątpliwie uzyskanie wykształcenia wyższego magisterskiego i ukończenie specjalizacji potencjalnie przekładają się na ilość, jakość, rodzaj wykonywanej pracy, przekłada się na większy zakres uprawnień pielęgniarek a tym samym winien wpływać na wysokość wynagrodzenia konkretnych pracowników. Dokonując z dniem 1 lipca 2022 roku zaszeregowania powódki do grupy 5, niewątpliwie doszło do pogorszenia jej warunków płacy - zaszeregowano ją do grupy dalszej, właściwej dla pracowników z niższymi kwalifikacjami, obniżając także współczynnik pracy z 1,06 do 1,02. Bez wątpienia zatem doszło od 1 lipca 2022 r. do faktycznego pogorszenia warunków zatrudnienia powódki w zakresie wynagrodzenia. Skoro powódka do końca czerwca 2022 r. była konsekwentnie kwalifikowana przez stronę pozwaną do ówczesnej grupy 7 (tj. w oparciu o rzeczywiście posiadane kwalifikacje – wyższe wykształcenie magisterskie ze specjalizacją) to również od 1 lipca 2022 r. powinna być kwalifikowana w oparciu o te same co uprzednio kryteria. Przepisy ww. ustawy nie uległy zmianom, które uzasadniałyby przyjęcie innych kryteriów. Zmiana ustawy miała na celu podwyższenie wynagrodzenia wszystkim grupom zawodowym wymienionym w Załączniku, a więc nowelizacja przedmiotowej ustawy, w oczywisty sposób prowadziła do polepszenia warunków płacy powódki. Wobec braku zmiany sytuacji prawnej i faktycznej powódki po 1 lipca 2022 r. powinna ona otrzymywać wynagrodzenie według współczynnika 1,29 przypisanego dla 2 grupy zawodowej, która odpowiada zdobytym przez powódkę kwalifikacjom. Natomiast pozwany pracodawca dokonał degradacji sytuacji ekonomicznej powódki do niższej grupy zawodowej. Sąd Rejonowy słusznie przyjął, że sytuacja powódki pogorszyła się w stosunku do tej, w której znajdowała się ona przed dokonaniem jej wypowiedzenia warunków pracy i płacy. To zaś kłóci się z celem nowelizacji z dnia 8 czerwca 2017 roku, która miała polepszać sytuację osób pracujących w zawodach medycznych, a nie ją pogarszać i powodować zaszeregowanie pracowników do niższych grup zawodowych.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy oddalił apelację strony pozwanej od wyroku Sądu I instancji jako bezzasadną na zasadzie art. 385 k.p.c., o czym orzekł w punkcie I sentencji wyroku.

Sąd orzekł o kosztach postępowania apelacyjnego na podstawie wniosku powódki i zasady z art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c., po zastosowaniu przepisów z art. 98 § 1, 1 ¹ , 3 i 4 k.p.c. oraz art. 109 § 2 k.p.c. w zw. z przepisami z § 15, § 16, § 10 ust. 1 pkt 1 i § 9 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, zasądzając od strony pozwanej na rzecz powódki 120 zł z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas uprawomocnienia się tego orzeczenia do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.