Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 22 lutego 2019 r.

Sąd Okręgowy w Krakowie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący - SSO Katarzyna Gajewska

Protokolant bez udziału

po rozpoznaniu w dniu 22 lutego 2019 r. na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa D. K.

przeciwko: 1) Firmie (...) Sp. z o.o. w K.,

2) (...) S.A. w S.,

3) J. G. (1),

4) J. M. (1)

o odszkodowanie, zadośćuczynienie, rentę i ustalenie

1) zabezpiecza powództwo w części roszczenia o rentę w ten sposób, że zobowiązuje pozwanych: Firmę (...) Sp. z o.o. w K., (...) S.A. w S., J. G. (1), J. M. (1) do wypłacania powodowi D. K. do czasu prawomocnego zakończenia niniejszego postępowania po 3400 zł (trzy tysiące czterysta złotych) miesięcznie do 10 dnia każdego kolejnego miesiąca poczynając od lutego 2019 roku z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od jedenastego dnia danego miesiąca do dnia zapłaty, z zastrzeżeniem, że spełnienie świadczenia przez jednego z pozwanych zwalnia pozostałych do wysokości zapłaconej kwoty,

2) oddala wniosek o zabezpieczenie powództwa w pozostałej części.

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 28 sierpnia 2018 r. D. K. domaga się zasądzenia od pozwanych in solidum: Firmy (...) Sp. z o.o. w K., (...) S.A. w S., J. G. (1), J. M. (1) zadośćuczynienia w kwocie 184610 zł na podstawie art. 445§ 1 k.c. odszkodowania w kwoeice 349928,10 zł, ponadto renty uzupełniającej z tytułu utraty zdolności do pracy i zwiększenia się widoków na przyszłość oraz renty z tytułu zwiększonych potrzeb, a także ustalenia odpowiedzialności pozwanych na przyszłość za skutki wypadku z dnia 25 sierpnia 2015 roku.

Ponadto na podstawie art. 730 § 1 i 2 k. p. c. oraz art. 753 § 1 k. p. c. w zw. z art. 753 ¹ § 1 pkt 1 k. p. c. powód wniósł o zabezpieczenie roszczenia o rentę poprzez zobowiązanie pozwanych do zapłaty na jego rzecz 6850 zł miesięcznie, płatnych do 10-go dnia każdego miesiąca wraz z odsetkami ustawowymi w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, do czasu prawomocnego zakończenia postępowania w przedmiotowej sprawie.

Ponadto w pozwie złożono wniosek o zabezpieczenia powództwa przez obciążenie hipoteką przymusową nieruchomości gruntowej J. G. (2) położonej w B. oraz przez obciążenie hipoteką przymusową udziału pozwanego J. M. (1) w nieruchomości gruntowej położonej w S.. Przy czym w piśmie z dnia 26.02.2019 r. powód cofnął wniosek o zabezpieczenia na nieruchomości w B..

Uzasadniając wniosek o zabezpieczenie roszczenia o rentę powód wskazał, że wskutek wypadku doznał bardzo ciężkich, wielonarządowych obrażeń ciała, stał się osobą niezdolną do pracy wymagającą opieki innych osób. Ponosi koszty opieki, leczenia i rehabilitacji, a także dojazdów do placówek medycznych w łącznej kwocie 5650 zł miesięcznie. Ponadto z tytułu utraty zdolności do pracy jego dochody miesięczne zmniejszyły się o 1200 zł.

Uzasadniając interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia poprzez obciążenie nieruchomości J. M. (2) hipoteką przymusowa powód wskazał, że jego roszczenie jest uprawdopodobnione , a pozwany w żaden sposób nie naprawił szkody. Przyznał także , że z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej tego pozwanego, powód otrzymał 215390 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Powód wyraził przypuszczenie, że z uwagi na wartość dochodzonych roszczeń, nawet posiadanie przez pozwanego stałych dochodów znacznie utrudni wykonanie zapadłego orzeczenia, a może go nawet uniemożliwić, w przypadku zubożenia tego pozwanego na skutek zaprzestania działalności gospodarczej.

Jako podstawę wspólnej odpowiedzialności wszystkich pozwany powód wskazał art. 441 k.c.

Podczas przeprowadzonej rozprawy Sąd ustalił, że powód D. K. na skutek wypadku przy pracy w dniu 25.08.2015 r. stał się częściowo niezdolny do pracy. Częściową sprawność ruchową, utraconą wskutek wypadku, odzyskał dzięki intensywnej rehabilitacji. Rehabilitacja ta nadal jest konieczna, aby nie zatrzymać procesu poprawy stanu zdrowia, a nawet go nie zaprzepaścić. Powód codziennie dojeżdża na rehabilitację z miejsca zamieszkania w B. do ośrodka (...) na ul. (...) w K., gdzie ma 2 godziny ćwiczeń, po 110 zł za godzinę. Powód otrzymuje rentę z tytułu niezdolności do pracy w wysokości 1000 zł. Praca u pozwanego J. G. (2) była pierwsza pracę, jaką powód podjął po ukończonej szkole. Z tytułu tego zatrudnienia otrzymywał wynagrodzenie w wysokości ok. 2000 zł miesięcznie netto. Po wypadku powodowi udało się na krótko znaleźć pracę na pół etatu. Chce poszukiwać nowej pracy. Jest w zasadzie samodzielny. Nie wymaga pomocy przy zwykłych czynnościach życia codziennego.

Od dnia wypadku powodem opiekują się rodzice, zwłaszcza matka, która nie wykonywała nigdy pracy zarobkowej. Ona też dowoziła powoda na zabiegi rehabilitacyjne, zanim sam zaczął jeździć przystosowanym do tego samochodem.

Sąd zważył, co następuje:

Odnosząc się w pierwszej kolejności do wniosku o zabezpieczenia roszczenia przez obciążenie nieruchomości J. M. (2) hipoteką przymusową stwierdzić należy, że zgodnie z art. 730 § 1 k.p.c. w każdej sprawie cywilnej podlegającej rozpoznaniu przez sąd lub sąd polubowny można żądać udzielenia zabezpieczenia. Stosownie z kolei do art. 730 ¹ §1 k.p.c. udzielenia zabezpieczenia może żądać każda strona lub uczestnik postępowania, jeżeli uprawdopodobni roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. Interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia istnieje wtedy, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie. Z cytowanych regulacji wynika zatem, iż warunkami zabezpieczenia są: dopuszczalność dochodzonego roszczenia przed sądem powszechnym, wiarygodność roszczenia oraz uprawdopodobnienie, że brak zabezpieczenia mógłby pozbawić wierzyciela zaspokojenia. Wszystkie trzy warunki dopuszczalności zabezpieczenia muszą istnieć łącznie. Z kolei w myśl art. 736 § 1 k.p.c. we wniosku o udzielenie zabezpieczenia należy podać i uprawdopodobnić okoliczności, które uzasadniają żądanie zabezpieczenia. Zasadniczym warunkiem dopuszczalności zabezpieczenia jest zatem istnienie interesu prawnego, który wnioskodawca obowiązany jest uprawdopodobnić. Jednocześnie w myśl art. 243 k.p.c. zachowanie szczegółowych przepisów o postępowaniu dowodowym nie jest konieczne, ilekroć ustawa przewiduje uprawdopodobnienie zamiast dowodu. Powszechny jest przy tym pogląd, że uprawdopodobnienie nie może opierać się na samych twierdzeniach strony. Przeprowadza się je za pomocą środków nieskrępowanych wymaganiami stawianymi co do formy przez przepisy kodeksu postępowania cywilnego.

Ze wspomnianych przepisów wynika zatem jednoznacznie, że nie wystarczy samo twierdzenie, że brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie. Wnioskodawca domagający się zabezpieczenia powinien podać szczegółowo okoliczności faktyczne wskazujące na istnienie interesu prawnego poprzez wykazanie, chociażby w sposób pośredni, że sytuacja finansowa dłużnika uzasadnia założenie, że brak zabezpieczenia poważnie zagrozi zaspokojeniu w przyszłości roszczenia powoda. Tymczasem w przedmiotowej sprawie powód poprzestał na niczym nie popartym przypuszczeniu, że ze względu na wartość dochodzonych roszczeń, nawet posiadanie przez pozwanego stałych dochodów znacznie utrudni wykonanie zapadłego orzeczenia, a może go nawet uniemożliwić w przypadku zubożenia tego pozwanego na skutek zaprzestania działalności gospodarczej.

Powód nie powołał się na żadne fakty wskazujące na trudności finansowe pozwanego, nie przedłożył na tę okoliczność żadnych dokumentów. Co więcej fakt, że pozwany J. M. (2) posiada ubezpieczenie z tytułu odpowiedzialności cywilnej przeczy obawie przed jego niewypłacalnością. Powód nie uprawdopodobnił więc interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia, co skutkowało oddaleniem wniosku o zabezpieczenie w tej części na podstawie art. 730 ¹ k.p.c.

Inaczej przedstawia się sprawa w przypadku żądania zabezpieczenia roszczenia o rentę. Na podstawie art. 753 ¹ § 3 k.p.c. w sprawie o zabezpieczenie roszczenia o rentę dla udzielenia zabezpieczenia nie jest wymagane uprawdopodobnienie interesu prawnego. Zabezpieczenie roszczenia o rentę następuje po przeprowadzeniu rozprawy (art. 753 ¹ § 2 k.p.c. w zw. z art. 753 k.p.c.). Art. 730 ¹ § 3 k.p.c. stanowi, że przy wyborze sposobu zabezpieczenia, sąd uwzględni interesy stron, w takiej mierze, aby uprawnionemu zapewnić należytą ochronę prawną, a obowiązanego nie obciążać ponad potrzebę.

Jak wynika z cytowanych wyżej przepisów w sprawie o rentę podstawą zabezpieczenia jest jedynie uprawdopodobnienie istnienia roszczenia.

Uprawdopodobnienie roszczenia dotyczy faktu jego istnienia, ma charakter odformalizowany, nie wymaga niepodważalnych dowodów istnienia roszczenia, nie wymaga zachowania szczegółowych przepisów o postępowaniu dowodowym. Sąd dokonuje jedynie pobieżnej analizy dostarczonego przez strony materiału dowodowego. Roszczenie jest prawdopodobne, jeśli istnieje słuszna podstawa do przypuszczenia, że ono istnieje i jest wiarygodne. Stwierdzenie uprawdopodobnienia w żaden sposób nie przesądza o późniejszym rozstrzygnięciu w sprawie. Merytoryczna zasadność roszczenia zostanie oceniona po przeprowadzeniu przez Sąd pełnego postępowania dowodowego, zgodnego z wymogami kodeksu postępowania cywilnego. Ponieważ w sprawie o rentę nie jest wymagane uprawdopodobnienie interesu prawnego, Sąd nie ocenia, czy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie wydanego w sprawie orzeczenia. W niniejszej sprawie powód uprawdopodobnił, że wskutek wypadku 25.08.2015 r. wymaga stałej i kosztownej rehabilitacji, na którą musi dojeżdżać. Powód w pozwie ocenił koszt miesięczny rehabilitacji na 2800 zł miesięcznie, co zostało potwierdzone w jego zeznaniach. Oczywistym jest, że powód na tę rehabilitacje musi dojechać i wrócić. Odległość miedzy jego miejscem zamieszkania a ośrodkiem rehabilitacji wynosi 20 km. Przy założeniu, że pokonuje tę odległość dwukrotnie przez ok. 20 dni w miesiącu, miesięczny koszt dojazdu wyliczony przy zastosowaniu stawki 0,8358 zł za kilometr wynosi około 600 zł. Powód nie wykazał natomiast, by ponosił koszty opieki, które wylicza na 15 zł za godzinę i 2250 zł miesięcznie. Obecnie powód nie wymaga już opieki, a jedynie pomocy, a przez cały czas od wypadku opiekowała się nim matka, która nie pracowała zawodowo. Jeśli zaś chodzi o zmniejszenie dochodów powoda, to w porównaniu z otrzymywanym od pozwanego wynagrodzeniem renta wypłacana powodowi z ZUS jest o połowę mniejsza. Jednak powód jest osobą tylko częściowo niezdolną do pracy, jest w dużym, jak na swój stan zdrowia, stopniu samodzielny, aktywny w poszukiwaniu pracy. Należy więc przyjąć, że w ramach ograniczonej zdolności do pracy jest w stanie osiągać minimalne wynagrodzenie za pracę, które obecnie wynosi 2250 brutto (ok. 1600 zł netto). Powód jest zatem w stanie osiągnąć dochody zbliżone do tych otrzymywanych przed wypadkiem.

Wydatki na leczenie konieczne dla minimalizowania skutków wypadku powoda stanowią zatem wysokość odpowiedniej renty w rozumieniu art. 444 § 2 k.c. Dlatego Sąd zobowiązał pozwanych do wypłacania renty w wysokości 3400 zł miesięcznie. Zobowiązanie to dotyczy świadczeń przyszłych. Ewentualne należności z tytułu pogorszenia sytuacji i zwiększenia potrzeb w przeszłości winny być objęte żądaniem o odszkodowanie na podstawie art. 444 § 1 k.c.s

Powód uprawdopodobnił ponadto przesłanki odpowiedzialności wszystkich pozwanych Pozwana Firma (...) sp. z o. o. prowadzi działalność gospodarczą w zakresie budownictwa. Jak wynika ze zgromadzonych w sprawie dokumentów w dniu wypadku na budowie firma ta wykonywała prace na wysokości bez stosownego zabezpieczenia i nie dokonała oznaczenia strefy niebezpiecznej. Ten pozwany ponosi więc odpowiedzialność na zasadzie art. 415 k.c. w zw. z art. 120 k.p. Na podstawie art. 822 k.c. za to zdarzenie odpowiada ubezpieczyciel, z którym pozwana spółka miała zawartą umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Pozwany J. G. (2) i J. M. (2) ponoszą odpowiedzialność na zasadzie art. 415 k.c. z uwagi na fakt ciążących na nich szczególnych obowiązków dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy (art. 207 k.p.i art. 22 pkt 3 ustawy prawo budowlane).

Wspólna odpowiedzialność wszystkich pozwanych wynika z art. 441 k.c., który stanowi, że jeżeli kilka osób ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym, ich odpowiedzialność jest solidarna. Odpowiedzialność in solidum (określana też jako solidarność nieprawidłowa, niewłaściwa) występuje wówczas, gdy wierzyciel może dochodzić swojego świadczenia, najczęściej naprawienia szkody, od kilku osób, z których każda odpowiada za nie (tę samą szkodę) na podstawie odrębnego stosunku prawnego (różnych podstaw prawnych). Brak jest jednocześnie podstaw do przyjęcia solidarności (vide art. 369 k.c.), a każdy z dłużników zobowiązany jest do spełnienia całości świadczenia. Zaspokojenie świadczenia (roszczenia odszkodowawczego) przez jedną z osób odpowiedzialnych powoduje jego wygaśnięcie względem pozostałych dłużników, co jest naturalną konsekwencją okoliczności, że szkoda, którą poniósł poszkodowany jest jedna i ta sama, zatem wierzyciel może uzyskać tylko jedno odszkodowanie. Odpowiedzialność in solidum może zaistnieć przede wszystkim wówczas, gdy powstała szkoda była rezultatem niewykonania lub nienależytego wykonania kilku niezależnych od siebie umów, gdy została wyrządzona jedna szkoda, za którą odpowiada kilka osób na podstawie różnych reżimów odpowiedzialności. Najczęściej chodzi o zbieg odpowiedzialności deliktowej z wynikającym z innego źródła obowiązkiem naprawienia szkody. Możliwe są tu różne wersje, np. jedna osoba odpowiada ex delicto, a druga za niewykonanie lub nienależyte wykonanie obowiązku wynikającego z umowy (ex contractu), jeden z dłużników odpowiada z własnego czynu niedozwolonego a drugi - ubezpieczyciel - na podstawie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, jeden z dłużników odpowiada z własnego czynu niedozwolonego, a drugi z mocy ustawy szczególnej, np. zakład pracy w związku z wypadkiem przy pracy. (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie IACa 1843/15 z 25.11.2016 r.).

Sąd Okręgowy rozpoznając niniejszy wniosek po przeprowadzeniu rozprawy miał na względzie interesy obu stron, to jest aby powodowi zapewnić należytą ochronę prawną, a pozwanych nie obciążać ponad potrzebę. Sąd Okręgowy zatem uznał, że zabezpieczenia roszczenia o rentę w kwocie 3400 zł zapewni powodowi ochronę praw na czas trwania procesu.

W konsekwencji powyższych rozważań Sąd postanowił jak w sentencji postanowienia na podstawie powołanych przepisów. Sąd wskazał jako datę początkową, od której powodowi ma być wypłacana renta luty 2019 roku, z uwagi na datę wydania postanowienia zabezpieczającego i z tej przyczyny o odsetkach orzekł od dnia następnego po wydaniu postanowienia. Odsetki orzeczono w wysokości ustawowej na wypadek opóźnienia, są to zatem odsetki za opóźnienie przewidziane w art. 481 § 2 k.c.