Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 17 kwietnia 2025 r.

Sąd Okręgowy w Krakowie II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący:

Sędzia Liliana Kaltenbek

po rozpoznaniu w dniu 17 kwietnia 2025 r. w Krakowie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku J. K.

z udziałem K. W.

o wpis ostrzeżenia do księgi wieczystej

na skutek apelacji wnioskodawcy od postanowienia Sądu Rejonowego dla Krakowa Podgórza w Krakowie z dnia 2 września 2024r., sygnatura akt DzKw/KR1P/00055158/24

postanawia:

oddalić apelację.

Sędzia Liliana Kaltenbek

Sygn. akt II Ca 3052/24

UZASADNIENIE

postanowienia Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 17 kwietnia 2025 r.

Postanowieniem z dnia 2 września 2024r. Sąd Rejonowy dla Krakowa Podgórza w Krakowie oddalił wniosek J. K. o wpis ostrzeżenia do księgi wieczystej.

Sąd Rejonowy wskazał, że wnioskodawca domagał się ujawnienia w dziale III księgi wieczystej (...) ostrzeżenia o sporze o własność lokalu, toczącym się w postępowaniu w sprawie I C 1747/20 przed Sądem Okręgowym w Krakowie. Wnioskodawca przedłożył pismo Sądu Okręgowego w Krakowie, I Wydziału Cywilnego, z dnia 21 września 2022 roku zawiadamiające o odwołaniu posiedzenia w sprawie I C 1747/20 z powództwa J. K. przeciwko J. R. o unieważnienie umowy (k. 75). Wnioskodawca wskazał także, że wniosek wnioskodawcy o zabezpieczenie powództwa w sprawie przed Sądem Okręgowym w Krakowie jest w trakcie rozpoznawania.

Referendarz sądowy postanowieniem z dnia 26 czerwca 2024 roku oddalił wniosek o wpis, wskazując w uzasadnieniu rozstrzygnięcia, że do wniosku nie dołączono dokumentów, które mogłyby stanowić podstawę ujawnienia w księdze wieczystej ostrzeżenia o toczącym się przed Sądem Okręgowym w Krakowie postępowaniu.

Wnioskodawca w ustawowym terminie wniósł skargę na wyżej wskazane postanowienie, wnosząc o dokonanie wpisu zgodnie z wnioskiem. W uzasadnieniu skargi wnioskodawca wyjaśnił, że jego wniosek o zabezpieczenie złożony w sprawie I C 1747/20 nie został jeszcze rozpoznany, zaś brak wpisu ostrzeżenia umożliwia ujawnionemu w księdze wieczystej właścicielowi nieruchomości przeniesienie własności nieruchomości bez poinformowania nabywcy o sporze własnościowym.

Sąd Rejonowy ustalił, że księga wieczysta nr (...) prowadzona jest dla lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, położonego przy Al. (...) w K.. Z prawem własności wskazanego lokalu związany jest udział w nieruchomości wspólnej objętej księgą wieczystą (...) w wysokości 3/125 części. W dziale II księgi wieczystej jako właściciel nieruchomości ujawniona jest K. W., która nabyła prawo własności nieruchomości na podstawie umowy sprzedaży z dnia 13 lipca 2017 roku od J. R.. J. R. nabyła zaś udział w wysokości 5/6 części w prawie własności nieruchomości od wnioskodawcy J. K. na podstawie umowy sprzedaży z dnia 2 września 2009 roku. W dziale III księgi wieczystej ujawnione jest roszczenie Gminy Miejskiej K. o roczną opłatę przekształceniową z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego nieruchomości w prawo własności. W dziale IV księgi wieczystej ujawnione są dwie hipoteki umowne na rzecz Z. G.. Wnioskodawca J. K. zainicjował postępowanie w sprawie I C 1747/20 przed Sądem Okręgowym w Krakowie, I Wydziałem Cywilnym, przeciwko J. R., o unieważnienie umowy.

W rozważaniach prawnych Sąd pierwszej instancji ocenił, że wniosek o wpis podlegał oddaleniu. Zgodnie z art. 626 ⁸ § 1 k.p.c. wpis dokonywany jest jedynie na wniosek i w jego granicach, chyba że przepis szczególny przewiduje dokonanie wpisu z urzędu. Natomiast stosownie do art. 626 ⁸ § 2 k.p.c. rozpatrując wniosek o wpis Sąd bada jedynie treść wniosku, treść i formę dołączonych do wniosku dokumentów oraz treść księgi wieczystej. Zgodnie z art. 626 ⁹ k.p.c., sąd oddala wniosek o wpis w księdze wieczystej jeżeli brak jest podstaw do jego dokonania lub istnieją przeszkody do dokonania wpisu. Przedłożony przez wnioskodawcę dokument w postaci pisma Sądu Okręgowego w Krakowie zawiadamiającego o odwołaniu posiedzenia w sprawie I C 1747/20, nie uzasadniał dokonania w dziale III księgi wieczystej (...) żądanego wpisu ostrzeżenia o toczącym się postępowaniu sądowym. Przedłożony dokument nie może bowiem stanowić podstawy żądanego wpisu pod względem merytorycznym.

Zakres kognicji sądu wieczystoksięgowego jest ograniczony i obejmuje dokonywanie wpisów w oparciu o przedłożone przez wnioskodawcę dokumenty oraz w przypadkach ustawowo przewidzianych. Podstawę wpisu ostrzeżenia o toczącym się postępowaniu sądowym może stanowić wyłącznie odpis wydanego w tym postępowaniu na podstawie art. 755 § 1 pkt 5 k.p.c. postanowienia sądowego o udzieleniu zabezpieczenia konkretnego roszczenia, opatrzony wzmianką o wykonalności lub klauzulą prawomocności. Brak takiego dokumentu uniemożliwia dokonanie wpisu. Sama informacja o toczącym się postępowaniu sądowym nie uzasadnia dokonania wpisu. Konieczne jest wydanie przez sąd rozpoznający konkretną sprawę cywilną rozstrzygnięcia potwierdzającego zasadność ujawnienia w księdze wieczystej ostrzeżenia o toczącym się postępowaniu. Rozstrzygnięcie to przybiera zaś postać postanowienia o zabezpieczeniu. Sąd wieczystoksięgowy nie może samodzielnie zabezpieczyć jakiegokolwiek roszczenia cywilnego, zaś wpis ostrzeżenia o toczącym się postępowaniu sądowym wyłącznie w oparciu o informację o toczącym się postępowaniu, skutkowałby nieodpuszczalnym zabezpieczeniem roszczenia w postępowaniu wieczystoksięgowym.

Z treści skargi wynika zarazem, że wnioskodawca złożył wniosek o zabezpieczenie jego roszczenia w sprawie I C 1747/20. Wniosek o wpis powinien zostać wniesiony dopiero po ewentualnym uzyskaniu przez wnioskodawcę postanowienia o zabezpieczeniu jego roszczenia przez wpis ostrzeżenia do księgi wieczystej.

Z rozstrzygnięciem tym wnioskodawca się nie zgodził. W złożonej apelacji zarzucił Sądowi Rejonowemu:

- zatajenie przed potencjalnym nabywcą nieruchomości, że toczy się spór prawny o prawo do jej własności. Wnioskodawca posiada informacje, że aktualny dysponent nieruchomości poszukuje nabywcy,

- zatajenie tej informacji wprowadza w błąd nabywcę i powoduje niekorzystne dla niego rozporządzenie się własnym majątkiem o dużej wartości,

- zwalnia sprzedawcę od wszelkiej odpowiedzialności za zbycie nieruchomości w złej wierze gdyż powoła się na wiarygodność księgi wieczystej,

Przy tak sformułowanych zarzutach wnioskodawca zaapelował o rozsądek i zmianę zaskarżonego postanowienia przynajmniej do czasu wyroku Sądu Okręgowego objętego sygn. I C 1747/20.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Apelacja jest oczywiście bezzasadna.

Wnioskodawca nie przedłożył wraz z wnioskiem inicjującym postępowanie żadnego dokumentu, który mogłaby być podstawą wpisu do księgi wieczystej. W szczególności dokumentem takim nie jest pismo zawiadamiające o odwołaniu posiedzenia w sprawie I C 1747/20 Sądu Okręgowego w Krakowie. Sam fakt, że takie postępowanie się toczy, także nie jest podstawą wpisu. Zgodnie z art. 755 § 1 pkt. 5 k.p.c. sąd rozpoznający sprawę o roszczenie niepieniężne może udzielić zabezpieczenia w postaci nakazu wpisania stosownego ostrzeżenia w księdze wieczystej i dopiero uzyskanie przez wnioskodawcę takiego postanowienia zabezpieczającego może być podstawą wpisu ostrzeżenia do księgi wieczystej. Sąd wieczystoksięgowy nie udziela zabezpieczeń roszczeń cywilnoprawnych, ale jedynie ujawnia w księdze wieczystej zabezpieczenia wydane w stosownych postępowaniach rozpoznawczych, o ile podlegają takiemu wpisowi do księgi.

Zgodnie z art. 626 ² § 3 k.p.c. na wnioskodawcy ciąży obowiązek dołączenia do wniosku o wpis dokumentu, który ma stanowić podstawę wpisu w księdze wieczystej. Podstawą wpisu do księgi wieczystej są tylko dokumenty dołączone do wniosku o wpis oraz znajdujące się w aktach tej księgi wieczystej. Dokumenty stanowiące podstawę wpisu w księdze wieczystej, jakie powinny być dołączone do wniosku o dokonanie wpisu, określają art. 31–32 u.k.w.h. i § 20 r.p.k.w. Zawiadomienie o odwołaniu posiedzenia w sprawie I C 1747/20 nie należy do tego rodzaju dokumentów.

Mając to na uwadze sąd Okręgowy oddalił apelację wnioskodawcy na podstawie art. 385 k.p.c.

Sędzia Liliana Kaltenbek