Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Wyroku z dnia 04 lipca 2024 roku

Pismem złożonym 10 października 2022 r A. C. złożył odwołanie od uchwały nr 15/2022 Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia Członków Koła (...) w C. z dnia 03 września 2022 roku i poprzedzającej ją uchwały nr 4/ (...) Zarządu Koła Łowieckiego (...) w K. z dnia 27 listopada 2020 roku, wnosząc o ich uchylenie i zasądzenie kosztów postępowania odwoławczego.

W uzasadnieniu żądania odwołujący wskazał, że:

- złożone przez niego pierwsze odwołanie od uchwały Zarządu K. zostało poddane głosowaniu na Walnym Zgromadzeniu z dnia 11 września 2021r., pomimo nieosiągnięcia większości wymaganej statutem, stwierdzono uchwałą, że odwołanie nie zostało uwzględnione; organ nadzoru uchwałą z dnia 22 września 2021r. uchylił uchwałę walnego zgromadzenia z 11 września 2021r.;

- wbrew wynikom głosowania na zgromadzeniu 11 września 2021r. ponownie poddano pod głosowanie odwołanie od uchwały z 11 września 2021r. na Zgromadzeniu Walnym Członków K. z dnia 5 marca 2022r., ze skutkiem w postaci uchwały odmawiającej uwzględnienia odwołania. I ta uchwała zgromadzenia została następnie uchylona w trybie nadzoru uchwałą z dnia 20 kwietnia 2022 r. Zarządu Okręgowego (...), z zarzutem, iż została sporządzona bez uzasadnienia;

- wbrew wynikom głosowania na zgromadzeniu 11 września 2021r. po raz trzeci poddano pod głosowanie odwołanie od uchwały z 3 września 2022r. tym razem na Zgromadzeniu Walnym Członków Koła (...), z 3 września 2022r., ze skutkiem w postaci uchwały odmawiającej uwzględnienia odwołania.

Niezależnie od zarzutów formalnych związanych z poddawaniem pod głosowanie odwołania od uchwały zarządu K., pomimo wyniku głosowania na Zgromadzeniu z dnia 11 września 2021r. i formalnego zakończenia procedury odwołania, odwołujący zaprzeczył prawdziwości zarzutom stawianym uzasadnieniem uchwały z dnia 3 września 2022r. i podniósł zarzut wymierzenia mu kary niewspółmiernej do zarzutów.

Koło (...) w C. wniosło o oddalenie odwołania i zasądzenie od odwołującego na rzecz K. kosztów postępowania odwoławczego. W uzasadnieniu stanowiska K. wskazało, że uchylenie uchwał w trybie nadzoru w ramach postępowania wewnątrzkorporacyjnego pozostawiało nierozpoznanym odwołanie A. C. od uchwały zarządu K. z dnia 27 listopada 2020 r. Organ nadzoru bada przy tym sprawę wyłącznie pod względem formalnym, a nie merytorycznym. Uzasadnienie wykluczenia odwołującego się z K. polega na prawdzie: powód nie przedstawił żadnego dowodu, z którego wynikałaby odmienna konkluzja. Koło nie miało obowiązku stosować wobec powoda kar porządkowych, środków dyscyplinujących, a przy tym byłoby to całkiem niecelowe.

Poza sporem pozostają następujące okoliczności sprawy:

Koło (...) uzyskało osobowość prawną z dniem nabycia członkostwa w Polskim Związku Łowieckim (art. 33 ust. 3 ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie , aktualnie Dz.U z 2023r., poz. 1082), z wpisem do właściwego rejestru 2 czerwca 1987 roku. Aktualnie zarząd Koła tworzą (k. 175): prezes zarządu (aktualnie B. B. (1)), łowczy koła (aktualnie M. F.), podłowczy (T. K.) skarbnik (P. W.) oraz sekretarz (A. Ż.), przy czym oświadczenia woli w imieniu koła składają dwaj członkowie zarządu K. lub jeden z członków zarządu i osoba upoważniona do tego przez zarząd Koła.

Zgodnie z § 29 Statutu Polskiego Związku Łowieckiego, członek koła jest obowiązany

1)  przestrzegać ustawy, Statutu, uchwał (…) oraz dobrych obyczajów; (…)

3)  sumiennie wykonywać zadania, które zostaną mu zlecone przez organy koła i Zrzeszenia; (…)

6)  przeciwstawiać się kłusownictwu oraz szkodnictwu łowieckiemu oraz zapobiegać powstawaniu szkód łowieckich (…)

11)  dbać o wizerunek myśliwego, koła oraz Zrzeszenia”

Członkostwo K. ustaje w przypadku skreślenia lub wykluczenia (§ 30 Statutu).

Wykluczenie członka z koła może nastąpić w przypadku (§ 32 ust. 1 Statutu):

1)  nieprzestrzegania uchwał organów koła;

2)  nieusprawiedliwionego uchylania się od wykonywania obowiązków nałożonych przez uprawnione organy koła;

3)  rażącego naruszania zasad etyki łowieckiej lub dobrych obyczajów.

2. Wykluczenia dokonuje zarząd koła.

3. W sprawie wykluczenia zainteresowanemu przysługuje prawo wniesienia odwołania do walnego zgromadzenia.

O ile Statut nie stanowi inaczej, organy koła podejmują uchwały zwykłą większością głosów, przy obecności przynajmniej połowy liczby członków organu (kworum) (§ 111 ust. 1 Statutu).

Uchwały dotyczące wykluczenia członka z koła wymagają większości 2/3 głosów (§ 111 ust. 4 Statutu), wymagają także uzasadnienia (§ 113 ust.2 Statutu).

Od uchwały zarządu przysługuje odwołanie do walnego zgromadzenia koła (§ 114 ust. 2 pkt 1) w terminie 14 od dnia jej doręczenia. Organ odwoławczy może odwołania nie uwzględnić, uchylić uchwałę, uchylić uchwałę i przekazać do ponownego rozpoznania, zmienić uchwałę i orzec co do istoty sprawy (§115 ust. 5 Statutu).

W dniu 27 listopada 2020 r. odbyło się posiedzenie Zarządu Koła Łowieckiego (...), na którym obecnych było troje ówczesnych członków zarządu K. w osobach: B. B. (1) (prezes zarządu), E. C. (łowczy) i P. W. (skarbnik). Nadto obecny był A. C.. Z zebrania tego B. B. (1) sporządził Protokół (k. 176- 177). Zredagowano w niej treść:

Przeprowadzono tajne głosowanie. Zarząd jednogłośnie podjął uchwałę nr 4/ (...) o wykluczeniu kol. A. z koła (3 głosy , kol. A. nie brał udziału w głosowaniu na podstawie § 111 pkt 6 Statutu (...)).

W uchwale zredagowanej z datą (...), doręczoną A. C. wraz z uzasadnieniem, Zarząd Koła Łowieckiego (...) w C. wykluczył A. C. z Koła (...) w C.. z uwagi na rażące naruszenie dobrych obyczajów, zasad koleżeństwa oraz etyki łowieckiej.

W uzasadnieniu wskazano, że w dniu 19 listopada 2020r. o godz. 7.30 z dużym prawdopodobieństwem to on dokonał pozyskania łani jelenia pomimo że nie posiadał do tego uprawnienia. Fakt ten próbował zatuszować, fałszując wpisy w elektronicznej książce polowań. W szczególności wpisał tam, że pozyskania dokonał Kolega W. C.. Tymczasem (…) W. C. wyjaśnił, że dnia 19.11.2020 był w pracy (..) czas pracy jest rejestrowany na tzw. Karcie Kierowcy. Wydruk z tej karty okazał (…) ustalano że W. C. miał jedynie 33 minuty na wykonanie odstrzału łani (…) Takie zachowanie A. C. może stanowić wniosek K. skierowany do organów ścigani o przestępstwo z art. 270 k.k. (…) W dniu 8 listopada 2018r. A. C. został prawomocnie skazany przez Okręgowy Sąd Łowiecki (…) Na karę upomnienia za czyn polegający na polowaniu w innymi miejscu niż sam to określił książce polowań, tj. również wpisaniu nieprawdy w książce polowań. Uzasadnia to nasze wątpliwości co do postawy A. C., w szczególności jego skłonności do podawania nieprawdy i fałszowania książki polowań i chęci pozyskania zwierzyny za wszelką cenę.

W dniu 24.11.2020. po Zebraniu, na którym zarząd podjął decyzję o skierowaniu sprawy do wyjaśnienia przez Rzecznika Dyscyplinarnego (… ) A. C. podjął próbę zastraszania i szantażu członków Zarządu. Poinformował telefonicznie Prezesa (…), że jeżeli Zarząd skieruje sprawę do dalszego wyjaśnienia, ujawni nieprawidłowości finansowe, jakich miałby dopuścić się kol. B., w prowadzonej przez siebie a zlikwidowanej obecnie działalności gospodarczej oraz ujawni „afery seksualne w kole” polegające na rzekomym romansie kolegi B. z Koleżanką C.. Stwierdził, że rzekomych nieprawidłowości finansowych dopuszczał się również Skarbnik koła P. W., a odpowiedni ludzie zajmą się wyjaśnianiem tychże przewinień. Nawiązał kontakt z Komendą Powiatową Policji w O. celem ustalenia bezpośredniego przełożonego M. G. (1) (będącego związku partnerskim z łowczą E. C.). W trakcie rozmowy telefonicznej poinformował przełożonego o przekroczeniu uprawnień przez M. G. (1), które miałoby polegać na tym, że interweniował w powyższej sprawie poprzez osobiste przybycie na bazę (…) próbę pozyskania wydruku z karty kierowcy W. C. z dnia 19.11.2020 oraz że o tym fakcie jak i innych znanych mu nieprawidłowościach poinformuje Biuro Spraw Wewnętrznych Policji. (k. 37)

W wyniku odwołania złożonego przez A. C. na zwołanym 11 września 2021 r. Walnym Zgromadzeniu Członków Koła (...) z 47 członków K. obecnych na zgromadzeniu było w chwili głosowania 36 członków K..

Wszyscy obecni oddali głosy: 15 członków głosowało za uwzględnieniem odwołania, przeciwko uwzględnieniu odwołania tj. za wykluczeniem A. C. z K. głosowało 21 członków. Zredagowano uchwałę nr 9/2021, której nadano streść nie uwzględnić odwołania kol. A. C. zostaje wykluczony z członków KŁ DIANA w C. (k. 21).

Uchwałą nr 156 z dnia 22 września 2021r. Zarząd Okręgowy (...) w K. na podstawie art. 33 ust. 5 Prawa łowieckiego uchylił uchwałę nr 9 z dnia 11 września 2011r. w uzasadnieniu wskazując, że naruszono § 111 ust. 5 oraz § 113 ust. 1.i 2. Statutu.

Na zwołanym 5 marca 2022 r. r. Nadzwyczajnym Walnym Zgromadzeniu Członków Koła (...) w C. podjęto uchwałę nr 1/2022 mocą której Zgromadzenie postanowiło utrzymać w mocy uchwałę nr 4/ (...) Zarządu (k. 17).

Uchwałą nr 39 z dnia 20 kwietnia 2022r. Zarząd Okręgowy (...) w K. na podstawie art. 33 ust. 5 Prawa łowieckiego uchylił uchwałę nr 1/2020 z dnia 5 marca 2022 r. w uzasadnieniu wskazując, że naruszono § 113 Statutu przez niesporządzenie uzasadnienia uchwały (k.17)

Na zwołanym 3 września 2022 r. r. Zwyczajnym Walnym Zgromadzeniu Członków Koła (...) w C. podjęto uchwałę nr 15/2022, mocą której Zgromadzenie postanowiło utrzymać w mocy uchwałę nr 4/ (...) Zarządu Koła (…) w sprawie wykluczenia A. C. z listy członków (k. 7).

Odpis uchwały z uzasadnieniem A. C. otrzymał 29 września 2022r., w dniu 12 października 2022r. wniósł do Sądu Okręgowego w Krakowie odwołanie od uchwał z dnia 3 września 2022 r. i poprzedzającej ją uchwały z dnia 27 listopada 2020 r. z żądaniem ich uchylenia.

Postanowieniem z dnia 6 sierpnia 2021 r. (ORD (...)) Z-ca Okręgowego Rzecznika Dyscyplinarny Polskiego Związku Łowieckiego w K. postanowił umorzyć postępowanie dyscyplinarne przeciwko A. C. w związku z pozyskaniem w dniu 19 listopada 2020 r. w obwodzie łowieckim nr 79 – P. (…) w trakcie wykonywanego polowania indywidualnego J. Ł. bez posiadania pisemnego upoważnienia wydanego rzez dzierżawcę tj. o przewinienie łowieckie z art. 42 pkt 1 i 8 ustawy Prawo Łowieckie, z art. 42b pkt 103 ustawy (..) z art. 51.1.6 i art. 52.pkt 2 Ustawy (… ) w związku z § 8 ust. 1 pkt. 3 Statutu (…) i art. 35 b ust. 1 pkt 1,2 i 3 Ustawy (…).

W uzasadnieniu organ wskazał na brak danych uzasadniających podejrzenie popełnienia zarzucanych czynów przez kol. A. C..

Organ ustalił, iż dojazd od bramy O. w A. do miejscowości B. prędkością dozwoloną administracyjnie, zajmuje od 7 do 9 minut, tym samym dojazd i powrót do pracy W. C. powinien zająć maksymalnie 18 minut, a pozostałe 15 minut mogły zająć czynności z pozyskaniem zwierzyny związane. Z uwagi na to, że okoliczności podniesione w zawiadomieniu Zarządu Koła opierają się na domniemaniu, że już samo ukaranie A. C. jest powodem do powzięcia wątpliwości co do postawy A. C., w szczególności jego skłonności do podawania nieprawdy, jest niewystarczające do przesłania materiałów do Okręgowego Sądu Łowieckiego (k. 9- 10 akt postępowania dyscyplinarnego ORD (...), k. 251) .

Sąd Okręgowy ustalił również, co następuje.

A. C. i W. C. nie są osobami spokrewnionymi ani spowinowaconymi. Pozostają myśliwymi tego samego K. i polują w tym samym obszarze. Z uwagi na problemy finansowe z uiszczeniem składki członkowskiej w wysokości 500 zł za 2020 rok, a w związku z możliwością zamiany jej na odłowioną w oznaczony sposób zwierzynę, W. C. umówił się z A. C., że w razie takiej możliwości chciałby w ramach wspólnych łowów odłowić zwierzynę na poczet składki członkowskiej K.. W dniu 18 listopada 2020r. rozmawiali ze sobą i uzgodnili wstępnie, że w tym celu spotkają się w dniu następnym na polowaniu, z tym że mieli telefonicznie uzgodnić szczegóły co do miejsca i godziny.

W czwartek 19 listopada 2020 r. A. C. rozpoczął polowanie w godzinach wczesnoporannych w przypisanym mu rejonie łowieckim. Spostrzegł kulejącą łanię jelenia. Zadzwonił do W. C., który w tym czasie wracał z miejsca zadania pracowniczego (był kierowcą samochodu ciężarowego) do siedziby pracodawcy w A.. Po zaparkowaniu pojazdu ciężarowego, W. C. skorzystał z pojazdu osobowego dostępnego na placu parkingowym, opuścił o godzinie 7.21 zakład pracy, udał się na miejsce wskazane mu przez A. C. (3- 4 km od zakładu pracy) i po przybyciu na miejsce i pokonaniu razem z A. C. kolejnych 50 metrów, W. C. dokonał odstrzału namierzonej łani jelenia finalnie dwoma strzałami, z broni A. C.. Obaj podeszli do miejsca, w którym zwierzę padło. Tu ustalili, że dalszymi czynnościami odniesionymi do oporządzenia truchła, odwiezienia go do punktu skupu oraz ujawnienia zdarzenia łowieckiego w elektronicznej książce polowań dokona A. C.. W. C. wrócił niezwłocznie na teren zakładu pracy (był na miejscu o godzinie 7: 55). Za opuszczenie miejsca pracy w takich okolicznościach nie został ukarany przez pracodawcę: nieobecność oceniono za uprawnioną przerwę w pracy. A. C. o godzinie 9.03 ujawnił w elektronicznej książce łowieckiej zdarzenie w imieniu W. C. i na jego rzecz, że pozyskanie jelenia łani miało miejsce o godzinie 7.30, oznaczył także godzinę rozpoczęcia polowania na 7: 22 i godzinę zakończenia polowania na godz. 8.00

/dowód: zeznania świadka W. C.: protokół elektroniczny rozprawy z dnia 1 lipca 2024r. , skrócony k. 260- 269 akt; zeznania odwołującego: protokół elektroniczny rozprawy z dnia 25 marca 2024r. , skrócony k. 241- 242 akt; wydruk elektronicznej książki łowieckiej k. 201 akt; protokół zebrania zarządu z udziałem W. C.: k. 202- 203 akt/

Zarzut nieprawidłowości w polowaniu w dniu 19 listopada 2020 r. sformułowała po raz pierwszy łowcza E. C., pozostająca z A. C. w (zadawnionym) konflikcie sąsiedzkim na tle miejsca usytuowania ogrodzenia. E. C. ujawniła go wobec ówczesnego partnera życiowego M. G. (1), policjanta, który wówczas miał przyznać jej (skojarzyć), że w godzinie polowania miał widzieć W. C. w drodze do innego miejsca, aniżeli miejsce polowań. Skutkiem poinformowania pozostałych członków zarządu o wątpliwościach, zarzucono A. C. poświadczenie nieprawdy z przebiegiem wymiany zdań w rozmowach telefonicznych takim, jakie przytacza je uzasadnienie uchwały zarządu z dnia 27 listopada 2020 r.

/dowód: zeznania świadka M. G. (1): protokół elektroniczny rozprawy z dnia 20 września 2023r., skrócony k. 180 akt; zeznania świadka E. C.: protokół elektroniczny rozprawy z dnia 20 września 2023r., skrócony k. 180 akt; zeznania odwołującego: protokół elektroniczny rozprawy z dnia 22 listopada 2023, skrócony k.191- 192, protokół elektroniczny rozprawy z 25 marca 2024r. , skrócony k. 241- 242 akt; zeznania prezesa zarządu K.: protokół elektroniczny rozprawy z 25 marca 2024r. , skrócony k. 242- 243 akt; protokół elektroniczny rozprawy z dnia 22 kwietnia 2024r.: , skrócony k. 254; zeznania skarbnika K.: protokół elektroniczny rozprawy z dnia 22 kwietnia 2024r.: , skrócony ka 254- 255 akt/

Okoliczności faktyczne związane z odstrzałem niezbędne dla rozstrzygnięcia sprawy Sąd ustalił w oparciu o spójne wiarygodne i wzajemnie uzupełniające się zeznania świadka W. C. oraz odwołującego się.

Za spóźnione, nieistotne dla rozstrzygnięcia sprawy, zbędne i zmierzające wyłącznie do przedłużenia postępowania w sprawie, Sąd Okręgowy uznał wnioski o przeprowadzenie wywiadu w oznaczonym urzędzie Starostwa Powiatowego w O. oraz pracodawcy świadka W. C., wnioskowane po raz pierwszy pismem z dnia 1 grudnia 2023r. W odpowiedzi na odwołanie i pomimo rygoru oznaczonego zarządzeniem doręczonym stronie z odpisem odwołania, Koło (...) nie tylko nie uznało za stosowne przywołać kluczowych dla sprawy wniosków dowodowych, w tym wniosek o przesłuchanie świadka W. C., lecz z naruszeniem art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c. uznało w pierwszym piśmie przygotowawczym, że ciężar dowodu niedokonania oznaczonego czynu (czynów) spoczywa na odwołującym się. Po przesłuchaniu pozostałych świadków i odwołującego się, zostało złożone pismo procesowe z wnioskiem o przesłuchanie W. C. – bez jakiegokolwiek uzasadnienia, w tym uzasadnienia przyczyn złożenia wniosku na danym etapie procesowym (art. 33 ust. 6 ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie w związku z art. 374 k.p.c., art. 205 ¹² § 2 k.p.c., w związku z art. 391 §1 k.p.c.); równolegle przy tym formułowane wnioski o wywiad instytucjonalny miały zmierzać w istocie rzeczy do podważenia wiarygodności zeznań W. C.. Koło (...) założyło zatem z góry nieprawdziwość zeznań świadka, o które wnosiło. Zdarzenie opisane kwestionowanymi w sprawie uchwałami miało miejsce przed 4. laty. W oczywisty sposób brak jest aktualnie faktycznej możliwości ustalenia bardzo wielu szczegółów zdarzenia, w tym pojazdu, którym poruszał się W. C., wielkości łani odstrzelonej 19 listopada 2020.r, odległości, która pokonał świadek i odwołujący się od miejsca spotkania do miejsca, w którym oddano strzał i od miejsca oddania strzału do miejsca, w którym zwierzę definitywnie padło. Nie ma możliwości precyzyjnego ustalenia, czy zwierzę kulało (takim widział je A. C.), czy jednak w danym momencie nie kulało - w takim stanie widział je krótko przed oddaniem strzału spieszący się, bo korzystający bez zgłoszenia pracodawcy z przerwy z pracy, W. C.. Skoro obaj uczestnicy zdarzenia wskazali zgodnie, że nieprawidłową jest godzina wpisana w książce elektronicznej polowań co do daty odstrzału, nie może odnieść skutku ani wywiad w Starostwie Powiatowym, zmierzający do ustalenia, że w tym samym czasie w Wydziale Komunikacji Starostwa był W. C. (zaprzeczył, by tam był), ani nie może odnieść skutku wniosek o wywiad przebywania kierowcy w zakładzie pracy. Zwłaszcza że W. C. przyznał, że opuścił zakład pracy w przerwie między obowiązkami pracowniczymi, następnie wliczono nieobecność jako uprawnioną przerwę w pracy kierowcy. Zwłaszcza także, że nie wiadomo jakim pojazdem dokładnie poruszał się świadek (czyim), z samej książki elektronicznej polowań wynika, że wpisu dokonano ponad półtorej godziny w stosunku do podawanej godziny odstrzału i rozpoczęcia polowania. Nie może przy tym umykać, że żadnych okoliczności odniesionych do stanu upolowanego zwierzęcia, nie formułował członek K. wypełniający dokumentację przy zdaniu zwierzyny w skupie, co więcej, o okoliczności te nie został nawet zapytany w trakcie składania zeznań w niniejszej sprawie (k.242, k. 179 akt).

Co do zarzutów odniesionych do ujawnianego w rozmowie telefonicznej zamiaru zainicjowania przeciwko członkom zarządu określonych postępowań, w tym jako skutek czy wynik zarzutów o nielegalny połów zwierzyny, Sąd Okręgowy dał wiarę relacjom E. C., M. G. (2), B. B. (1) i P. W., w części potwierdził je sam odwołujący się.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Zgodnie z art. 33 ust. 6 ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (aktualnie Dz.U z 2023r., poz. 1082) W sprawach utraty członkostwa w kole łowieckim (…) po wyczerpaniu postępowania wewnątrzorganizacyjnego albo od orzeczeń i postanowień kończących postępowanie dyscyplinarne stronom postępowania przysługuje, w terminie 14 dni od otrzymania rozstrzygnięcia kończącego postępowanie, odwołanie do sądu okręgowego, z zastrzeżeniem art. 42da ust. 3. Od orzeczenia sądu okręgowego kasacja nie przysługuje. Przywołane przepisem odwołanie rozpoznaje sąd okręgowy jako sąd drugiej instancji, stosując odpowiednio przepisy o apelacji (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 lutego 2017r., IV CZ 102/16).

Odwołanie A. C. pozbawionego zaskarżonymi uchwałami z dnia 27 listopada 2020 r. zarządu w przedmiocie wykluczenia z członkostwa, oraz z dnia 3 września 2022 r. walnego zgromadzenia członków w przedmiocie nieuwzględnienia odwołania wewnątrzkorporacyjnego, zasługuje na uwzględnienie.

Mocą cytowanych wyżej regulacji Statutu Polskiego Związku Łowieckiego, A. C. jako członek Koła (...) miał obowiązek m.in. przestrzegać dobrych obyczajów, sumiennie wykonywać zadania zlecone mu przez organy koła i dbać o mienie koła. Za rażące naruszenie zasad etyki łowieckiej lub dobrych obyczajów każdy członek koła może zostać wykluczony, przy czym wykluczenia dokonuje zarząd koła.

Nie budzi wątpliwości Sądu Okręgowego prawidłowość formalna podejmowanych w ramach postępowania wewnątrzkorporacyjnego zaskarżonych uchwał: zostały podjęte we właściwym trybie tajnego głosowania, statutową większością wszystkich (uchwała zarządu) i większością 2/3 (uchwała walnego zgromadzenia członków) głosów. Uchwały zostały doręczone z (w zasadzie tożsamym) uzasadnieniem odwołującemu się, przy czym postępowanie dowodowe w sprawie doprowadza do wniosku, że fakty (argumenty) podniesione dla uzasadnienia uchwał: w odniesieniu do kwestii polowania nie polegają na prawdzie, w odniesieniu do słów wskazujących na zamiar odwołującego się uruchomienia postępowań przeciwko członkom zarządu w związku z niegospodarnością w ramach działalności gospodarczych, związkami pozamałżeńskimi, polegają na prawdzie. Zdarzenia przypisywane A. C. miały przy tym miejsce nie wcześniej niż trzy lata przed ich zaistnieniem, trzy lata nie upłynęły także przed dowiedzeniem się o sprawcy i szkodzie poniesionej przez K. i członków K..

Rację ma odwołujący w zakresie, w jakim zarzuca, że przebieg pierwszego zgromadzenia, na którym rozpoznawano jego odwołanie od uchwały zarządu z dnia 27 listopada 2020 r., w tym liczba głosów oddana za uwzględnieniem odwołania wskazuje, że nie uzyskała statutowej większości 2/ 3 głosów uchwała projektująca oddalenie odwołania (§ 111 ust. 3 Statutu). Od każdej uchwały walnego zgromadzenia przysługuje zainteresowanemu odwołanie do zarządu okręgowego (§ 114 ust. 2), przy czym organ odwoławczy może (§ 115 ust. 5) zmienić zaskarżoną uchwałę i orzec co do istoty sprawy, uchylić i przekazać do ponownego rozpoznania, uchylić lub odwołania nie uwzględnić. Nie sposób dociec przyczyn, dla których Zarząd Okręgowy (...), rozpoznając po raz pierwszy i następnie po raz drugi wewnątrzkorporacyjne odwołania A. C., rozstrzygnął każdorazowo jedynie o uchyleniu kolejnych uchwał walnego zgromadzenia w tej samej sprawie, niemniej nie można odmówić słuszności argumentacji K., że w zaistniałych w wyniku takich decyzji sytuacjach prawnych, nierozpoznane pozostawało odwołanie od uchwały zarządu, a co najmniej istniała niepewność jego sytuacji prawnej. Nawet, jeśli przyczyną uchylenia uchwał walnych zgromadzeń członków koła były rażące błędy formalne (przy ustalaniu większości głosów, przy redakcji uchwał bez uzasadnień), a organ odwoławczy nie wydał polecenia ponownego rozpoznania sprawy. Sąd w oznaczonym momencie procedury odwołania, nie jest bowiem władny, jak chciałby odwołujący ustalić innej, aniżeli zaprotokołowana przez zgromadzenie, treści uchwały z dnia 11 września 2021r. Tu można odwołać się do argumentów podniesionych przez Sąd Najwyższy (uchwała z 20 stycznia 2022r., III CZP 17/22) w kontekście dopuszczalności ustalenia, że na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy spółki została podjęta określona uchwała, w sytuacji, gdy w protokole zgromadzenia stwierdzono, że uchwała nie została podjęta. Sąd Najwyższy pochylił się nad problematyką tzw. uchwały negatywnej zgromadzenia, definiując ją jako uchwałę, w której akcjonariusze większością głosów „za” wyrazili oświadczenie woli akceptujące projekt zawierający treść negatywną. Sąd Najwyższy ocenił, że zasada stabilności funkcjonowania osoby prawnej, terminowość zaskarżania oznaczonych decyzji, tryb zaskarżania, zostałyby zniweczone przy przyjęciu dopuszczalności ustalenia przez Sąd uchwały innej treści, aniżeli zaprotokołowana. Podobieństwo funkcjonowania osób prawnych i organów uchwałodawczych, podobieństwo sformalizowanego i terminowego trybu odwołania od uchwał organów (już wyczerpana skądinąd w przypadku odwołującego się w niniejszej sprawie), potrzeba stabilizacji sytuacji prawnej korporacji skutkują wnioskiem, że w sprawie badanej przez Sąd Najwyższy i w sprawie badanej aktualnie przez Sąd Okręgowy racje prawne pozostają tożsame. Finalnie zatem Sąd Okręgowy ocenił, że nie ma możliwości ustalenia na etapie postępowania odwoławczego, że zgromadzenie w dniu 11 września 2020 r. podjęło uchwałę odmiennej treści, aniżeli uchwała zaprotokołowana i następnie uchylona w trybie nadzoru wewnątrzkorporacyjnego W konsekwencji także Sąd Okręgowy ocenił, że wydanie przez organ koła (walne zgromadzenie jego członków) po raz trzeci uchwały odniesionej do tych samych zdarzeń i tego samego aktu zarządu Koła, w związku z uchyleniem poprzednich decyzji uchwałodawczych walnego zgromadzenia członków, stanowi jedyną formę umożliwiającą zainteresowanemu i K. sfinalizowania sporu wokół członkostwa w Kole (...) w C..

Z tym uzasadnieniem i przystępując do badania pozostałych zarzutów odwołania, Sąd Okręgowy uwzględnił, że A. C. nie został ukarany karą porządkową lub dyscyplinarną, nie wszczęto przeciwko niemu postępowania karnego, postępowania o wykroczenia, w związku z przypisywanymi mu w uchwałach zdarzeniami. Mimo, że zainicjowane zostało w tym zakresie postępowanie dyscyplinarne, zostało ono umorzone i wobec braku okoliczności uzasadniających podejrzenie nieuprawnionego odstrzału. Żadna osoba trzecia nie odniosła uszczerbku na dobrach osobistych czy to w związku z poinformowaniem telefonicznie przez A. C. przełożonego M. G. (1) o bliżej nieoznaczonych uczynkach policjanta, czy to na skutek zamiaru poinformowania o stosunkach pozamałżeńskich członka/ członków zarządu, czy jakichkolwiek innych nieprawidłowościach.

Nie ma także wątpliwości Sąd Okręgowy co do dopuszczalności prowadzenia przez członków zarządu K. wewnętrznego postepowania sprawdzającego okoliczności odławiania polowań, ważny interes korporacyjny i społeczny przemawia także za dopuszczalnością surowych sankcji na wypadek uchybień związanych z nadużywaniem zasad polowań. Sąd Okręgowy nie odmawia także słuszności (bardzo) negatywnej oceny zachowania A. C. wobec członków zarządu w rozmowach z nimi, w momencie awizowania wątpliwości wokół okoliczności konkretnego polowania.

Sąd Okręgowy uwzględnił jednakże, że Każdy człowiek oskarżony o popełnienie przestępstwa ma prawo, aby uznawano go za niewinnego dopóty, dopóki jego wina nie zostanie mu udowodniona zgodnie z prawem podczas publicznego procesu, w którym miał wszystkie gwarancje konieczne dla swojej obrony (art. 11 st. 1 (...) Deklaracji Praw Człowieka). Każda osoba oskarżona o popełnienie przestępstwa ma prawo być uważana za niewinną aż do udowodnienia jej winy zgodnie z ustawą (art. 14 ust. 2 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych). Każdego oskarżonego o popełnienie czynu zagrożonego karą uważa się za niewinnego do czasu udowodnienia mu winy zgodnie z ustawą (art. 6 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka). Każdego uważa się za niewinnego, dopóki jego wina nie zostanie stwierdzona prawomocnym wyrokiem sądu (art. 42 ust. 3 Konstytucji RP). Oskarżonego uważa się za niewinnego, dopóki wina jego nie zostanie udowodniona i stwierdzona prawomocnym wyrokiem. Niedające się usunąć wątpliwości rozstrzyga się na korzyść oskarżonego (art. 5 kodeksu postępowania karnego, w związku z art. 8 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia).

Zasada domniemania niewinności jest uniwersalną i jedną z najważniejszych zasad prawnych i zasad współżycia społecznego. Na tyle doniosłą, że ustawodawstwo krajowe sformułowało nawet przestępstwo pomówienia ( Kto pomawia inną osobę (…) o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności, art. 212 § 1 kodeksu karnego).

W analizowanej sprawie członkowie zarządu K. najpierw założyli, że dane zdarzenie w miejscu polowania mogło nie być prawdziwe, postawili A. C. w tym zakresie zarzuty, przeprowadzili konfrontacyjne przesłuchanie uczestnika polowania, a następnie- wbrew zeznaniom obu myśliwych- sformułowali wobec A. C., dalej idący zarzut fałszowania dokumentacji. Co więcej, nie czekając na wynik postępowania dyscyplinarnego, a w oparciu – jak słusznie zauważa Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego- wyłącznie własnych domniemań czy wątpliwości, założyli, że skoro za podobny czyn A. C. został ukarany karą porządkową w 2018r., to jest osobą niewiarygodną czy skłonną do mówienia nieprawdy. Nie sposób nakreślić wzorca zachowania się człowieka (niesłusznie) oskarżonego o fałszerstwo dokumentów czy też o nielegalny odstrzał zwierzyny, z całą jednak pewnością naganne, nieetyczne, groźby kierowane wobec członków zarządu ze strony odwołującego się, stanowiły emocjonalną reakcję na zarzuty, których A. C. nie spodziewał się i nie powinien był – sadząc po jednoznacznych wyjaśnieniach usłyszeć. Wszak to właśnie członkowie zarządu winni być wzorem przestrzegania zasad współżycia społecznego, w tym znać i przestrzegać zasady budowania atmosfery uczciwego rozwiązywania sytuacji problemowych i zasady domniemania niewinności. Nielegalne odławianie zwierzyny jest bardzo poważnym wykroczeniem. Zamiast zatem powierzyć wyjaśnienie wątpliwości wokół polowania (jego ewidencjonowania) właściwym organom (w tym sądu korporacyjnego, policji, prokuraturze) oraz wstrzymać się z oskarżeniami i wnioskami, ewentualnie poprzestać w danym momencie na utrwaleniu oznaczonych relacji (dokumentów), członkowie zarządu K. dokonali osądu myśliwego, a następnie ukarali go najsurowszą z możliwych kar - nie jak aktualnie podnoszą nielegalne polowanie, ale za to, że w sposób niewłaściwy zareagował na stawiane mu (jak się okazuje bezpodstawnie) zarzuty. Z przebiegu wymiany argumentów zdaje się przy tym wynikać, że aktualnie kwestia nielegalnego polowania nie ma większego znaczenia, albowiem dla zarządu Koła pierwszoplanową przyczyną uchwały wykluczającej były groźby czy próby szantażu, a zatem niekoleżeńskie zachowanie. Nieprzerwanie umyka uwadze zarządu Koła, że takie zachowanie myśliwego wywołali swoim pochopnym osądem, bardzo złą atmosferą w postępowaniu wyjaśniającym (także wobec świadka W. C.). Tymczasem na zasady nie może powoływać się ten, kto je łamie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 stycznia 1979 r. III CRN 273/78, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2000r., V CKN 448/00, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 października 202r. ICSK 692/18, wyrok Sąd Apelacyjnego w Krakowie z dnia 17 lutego 2020r. IACa 670/19, wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 23 listopada 2016r., I ACa 620/16, wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 20 grudnia 2021r. IACa 619/21 i wiele innych).

Sąd Okręgowy ocenił, że ciężar zarzutów stawianych w uzasadnieniu zaskarżonych uchwał jest tego rodzaju, że czyni pozbawienie członkostwa w Kole (...) następstwem niesłusznym, niesprawiedliwym, niewspółmiernym, a przy tym niedającym się uzasadnić jakąkolwiek funkcją kary. Poza bowiem jednorazowym urażeniem członków zarządu K. czy próbą powstrzymania ich od stawiania niesłusznych zarzutów, czy nawet (bezskutecznym, zlekceważonym) donosem do organu policji o oznaczonych nieprawidłowościach, A. C. nie ugodził w żadne z dóbr istotnych z perspektywy funkcjonowania w kole łowieckim. W tym aspekcie wskazać należy, że Koło (...) w C. liczyło w omawianym okresie 46 członków, była to zatem i jest w dalszym ciągu społeczność bardzo niewielka. Oparta na konstytucyjnej zasadzie wolności zrzeszania się przynależność do koła łowieckiego wiąże się tu immanentnie z pasją łowiectwa, w tym posługiwania się bronią, w tym pozbawiającą życia, zakładającą przy tym wykonywanie obowiązków zabijania zwierzyny, patrolowania obszarów rolniczo zagospodarowywanych, pozyskiwania paszy dla zwierząt leśnych. Taki charakter wspólnie prowadzonej działalności zakładać musi szczególne walory członków koła: zaufanie, opanowanie, umiejętność właściwej reakcji na nagłe zdarzenie w stresujących okolicznościach, nie tylko wynikających z właściwości przyrody, ale także z obcowania z nieudomowionymi zwierzętami, także w warunkach epidemicznych czy niesanitarnych. To z tego względu, o przyjęciu w poczet członków koła decyduje wynik rozłożonego na kilka lat okresu przygotowawczego kandydata: nieformalnego (bez prawa głosu i bez prawa uczestnictwa w gremiach koła łowieckiego, z wdrażaniem zasad pracy i współpracy myśliwego) lub półformalnego (bez prawa głosu i z prawem uczestniczenia w gremiach koła łowieckiego). Wolność zrzeszania się jest wyraża się przy tym nie tylko w wyborze koła łowieckiego, ale także w wolności członków koła doboru innych, nowych jego członków. Zachowania negatywne, ścieranie poglądów, spory, są immanentną cechą relacji międzyludzkich. Nie można zatem akceptować stanowiska K., że spór o charakterze incydentalnym i tylko z członkami zarządu K., w dodatku zaistniały w atmosferze bezpodstawnego oskarżenia o najpoważniejsze w środowisku myśliwych czyny, skutkować może wydaleniem członka z korporacji z uzasadnieniem w dodatku de facto uniemożliwiającym mu staranie się o przynależność do jakiegokolwiek innego koła łowieckiego. Nie zarzucono A. C. żadnych negatywnych zachowań wobec innych myśliwych K.. Nie można było również nie uwzględnić osobistych animozji członka zarządu K. z odwołującym na tle sporu sąsiedzkiego, nadto faktu, że negatywne zachowanie A. C. było także pokłosiem bardzo złej sytuacji w Kole (...) od wielu lat- w relacjach naprowadzano Sąd na niesprawiedliwy podział terenów łowieckich, ostracyzm wewnątrz grupy, niegospodarność, nieprawidłowości przy polowaniach wielu myśliwych K..

Suma powyższych argumentów skutkuje wnioskiem, że wymierzenie A. C. kary wykluczenia z koła łowieckiego nie miało podstaw, było niewspółmierne i nieadekwatne do zawinienia. Z tych względów, na podstawie odpowiednio stosowanego art. 386 § 1 k.p.c. w związku z art. 33 ust. 6 Prawa łowieckiego Sąd Okręgowy uwzględnił odwołanie w całości.

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd orzekł zgodnie z zasadą odpowiedzialności za te koszty przegrywającego spór (art. 98 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c.). Na należne odwołującemu się składają się opłata od odwołania uiszczona w wysokości 200 zł, oraz wyłącznie wydatki związane z ustanowieniem pełnomocnika procesowego, a zatem jego wynagrodzenie oznaczone na postawie § 10 ust. 1 pkt 1) w związku z § 8 ust. 1 pkt 1) i § 20 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2023r., poz. 1964 ze zm.) oraz kwota 17 zł tytułem opłaty skarbowej związanej z wystawieniem dokumentu pełnomocnictwa, uiszczona na postawie art. 1 ust. 1 pkt 2) i cz. IV załącznika do Ustawy z dnia 16 listopada 2006r. o opłacie skarbowej (aktualnie Dz.U z 2023r., poz. 2111 ze zm.).

SSO Barbara Kursa SSO Anna Krawczyk SSO Katarzyna Biernat-Jarek