Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 4 lutego 2025 r.

Sad Okręgowy w Krakowie Wydział II Cywilny – Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Katarzyna Oleksiak

po rozpoznaniu w dniu 4 lutego 2025 roku w Krakowie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku Komornika przy Sadzie Rejonowym dla Krakowa – Nowej Huty w Krakowie B. K. działającego w imieniu i na rzecz wierzyciela A. M.

przy uczestnictwie A. Ż.

o wpis

na skutek apelacji uczestniczki A. Ż. na pkt II postanowienia Sądu Rejonowego dla Krakowa – Podgórza w Krakowie z dnia 19 października 2023 r., sygn. DZ.Kw/KR1P/00117948/23

postanawia:

oddalić apelację.

Sędzia Katarzyna Oleksiak

Sygn. akt II Ca 2405/24

UZASADNIENIE

postanowienia Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 4 lutego 2025 roku

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla Krakowa - Nowej Huty w Krakowie B. K. w dniu 17 sierpnia 2021 r. złożył wniosek o dokonanie w dziale III księgi wieczystej (...) wpisu o przyłączeniu się do egzekucji z udziału w prawie własności nieruchomości przysługującego A. Ż. w sprawie Km 788/20 z wniosku wierzyciela A. M.. Do wniosku załączono zawiadomienie Komornika o wszczęciu egzekucji z nieruchomości i wezwanie do zapłaty długu w sprawie Km 788/20, jak również odpis prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie, I Wydziału Cywilnego, z dnia 18 grudnia 2014 r., sygn. akt I C 34/12, ustalającego, że umowa z dnia 2 września 2011 roku zawarta pomiędzy A. S. i A. Ż. jest bezskuteczna w stosunku do A. M. w stosunku do wierzytelności wymienionych w wyroku.

Referendarz sądowy w dniu 26 lipca 2022 r. dokonał wpisu zgodnie z treścią wniosku.

Uczestniczka A. Ż. wniosła skargę na wpis, wnosząc o jego uchylenie oraz oddalenie wniosku. W uzasadnieniu skargi uczestniczka wskazała, że skargę motywuje niezakończonymi postępowaniami cywilnymi i karnymi, w tym skargami na czynności podejmowane przez komornika. Uczestniczka podniosła, że niezasadnie wydano dwa tytuły wykonawcze dotyczące zadłużenia względem wnioskodawczym, jak również wniosła o wnikliwe rozpatrzenie prawne skargi.

Postanowieniem z dnia 19 października 2023 r. Sąd Rejonowy dla Krakowa – Podgórza w Krakowie utrzymał w mocy zaskarżony wpis.

Sąd Rejonowy ustalił przy tym, że księga wieczysta nr (...) prowadzona jest dla nieruchomości gruntowej składającej się z działki (...) (obręb ewidencyjny 10, jednostka ewidencyjna N.), o powierzchni 0,0407 ha, zabudowanej budynkiem mieszkalnym przy ul. (...) w K.. Ze wskazanej nieruchomości wyodrębniono dwa lokale – lokal nr (...) objęty księgą wieczystą (...) oraz lokal nr (...) objęty księgą wieczystą (...).

W dziale II księgi wieczystej (...) jako współwłaścicielka nieruchomości w udziale 35422/52029 części ujawniona jest A. Ż. (numer udziału w prawie – 3). Nadto we wskazanym dziale księgi wieczystej ujawnione są udziały w prawie własności nieruchomości wspólnej związane z prawem własności każdego z wyodrębnionych lokali – udział 8666/52029 części związany z lokalem nr (...) (numer udziału w prawie – 1) oraz udział 7941/52029 części związany z lokalem nr (...) (numer udziału w prawie – (...)).

W dziale III księgi wieczystej widnieje 9 wpisów:

- ostrzeżenie o toczącym się postępowaniu o uznaniu za bezskuteczną w stosunku do A. M. umowy sprzedaży z dnia 2 września 2011 r.;

- zabezpieczenie roszczenia P. K. i J. K. (1) o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną poprzez zakazanie A. Ż. dokonywania czynności rozporządzających prawem własności nieruchomości do czasu prawomocnego zakończenia postępowania przed Sądem Okręgowym w Krakowie, I Wydziałem Cywilnym, o sygn. akt I C 1686/11;

- ostrzeżenie o toczącym się przed Sądem Okręgowym w Krakowie, I Wydziałem Cywilnym, w sprawie I C 1183/14, postępowaniem o uznanie za bezskuteczną w stosunku do E. K. umowy sprzedaży z dnia 2 września 2011 r.;

- zabezpieczenie roszczenia E. K. dochodzonego w sprawie I C 1183/14 poprzez ustanowienie zakazu zbywania nieruchomości;

- zabezpieczenie roszczenia M. K. i T. K. przeciwko A. Ż. o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną poprzez ustanowienie zakazu zbywania i obciążania nieruchomości przez A. Ż.;

- ostrzeżenie o toczącym się postępowaniu zabezpieczającym z wniosku M. K. i T. K. przeciwko A. Ż. przed Sądem Okręgowym w Krakowie, I Wydział Cywilny, pod sygn. akt I Co 92/15;

- ostrzeżenie o wszczęciu egzekucji z udziału w prawie własności nieruchomości przysługującego A. Ż. w sprawie Km 114/20 na rzecz wierzycieli P. K. i J. K. (1);

- przyłączenie postępowania egzekucyjnego z nieruchomości prowadzonego pod sygn. akt Km 788/20 z wniosku wierzyciela A. M., ze wskazaniem, że przedmiotowe postępowanie dotyczy udziału nr (...) w prawie własności nieruchomości, przysługującego A. Ż. (wpis będący przedmiotem niniejszego postępowania).

Dział IV księgi wieczystej jest wolny od wpisów.

W dziale II księgi wieczystej (...) prowadzonej dla lokalu przy ul. (...) w K., jako współwłaściciele nieruchomości lokalowej ujawnieni są M. B. i D. B. na zasadzie wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej.

W dziale II księgi wieczystej (...) prowadzonej dla lokalu przy ul. (...) w K., jako współwłaściciele nieruchomości lokalowej ujawnieni są zaś D. K. i J. K. (2) na zasadzie wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej.

Podstawą ujawnienia A. Ż. w dziale II księgi wieczystej (...) jako współwłaścicielki nieruchomości jest umowa sprzedaży z dnia 2 września 2011 r., zawarta przed notariuszem J. T. (rep. A nr (...)) przez A. S. jako sprzedającą i A. Ż. jako kupującą. Na podstawie wskazanej umowy A. Ż. nabyła własność całej nieruchomości, przy czym następnie na podstawie umów ustanowienia odrębnej własności lokali i umów sprzedaży zbyła na rzecz osób trzech prawo własności lokali mieszkalnych nr (...) wraz z udziałami w nieruchomości wspólnej objętej księgą wieczystą (...).

Wyrokiem z dnia 18 grudnia 2014 r., sygn. akt I C 34/12, Sąd Okręgowy w Krakowie, I Wydział Cywilny, ustalił m.in., że umowa z dnia 2 września 2011 r. zawarta pomiędzy A. S. i A. Ż. przed notariuszem J. T. (rep. A nr (...)) jest bezskuteczna w stosunku do powódki A. M. w stosunku do: wierzytelności o zapłatę kwoty 232.316,00 zł wynikającej z tytułu wykonawczego w postaci aktu notarialnego z dnia 23 lutego 2010 r. sporządzonego przed notariuszem P. T. (rep. A nr (...)) w brzmieniu nadanym aktem notarialnym z 16 lutego 2011 r. opatrzonego klauzulą wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego dla Krakowa - Nowej Huty w Krakowie, z dnia 30 listopada 2011 r., sygn. akt I Co 6274/11/N; wierzytelności o zapłatę kwoty 127 zł wynikającej z punktu II postanowienia z dnia 30 listopada 2011 r. wydanego przez Sąd Rejonowy dla Krakowa - Nowej Huty w Krakowie w sprawie I Co 6274/11/N; jak również wierzytelności o zapłatę kwoty 1.800 zł wynikającej z postanowienia z dnia 12 grudnia 2011 r. wydanego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Krakowa - Śródmieścia w Krakowie w sprawie Km 2639/11. Wyrokiem z dnia 27 kwietnia 2017 r., wydanym w sprawie I ACa 1760/16, Sąd Apelacyjny w Krakowie, I Wydział Cywilny, oddalił apelację od wyżej wskazanego wyroku Sądu Okręgowego, w następstwie czego wyrok w sprawie I C 34/12 uprawomocnił się.

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla Krakowa - Nowej Huty w Krakowie B. K. pismem z dnia 31 lipca 2023 r., sporządzonym w sprawie egzekucyjnej Km 788/20 z wniosku wierzyciela A. M. przeciwko dłużniczce A. S. przy uczestnictwie A. Ż., zawiadomił dłużnika o wszczęciu egzekucji z nieruchomości objętej księgą wieczystą (...), na wniosek wierzyciela A. M., w sprawie Km 788/20, w oparciu o tytuł wykonawczy w postaci aktu notarialnego z dnia 23 lutego 2010 r. (rep. A nr (...)) oraz postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności aktowi notarialnemu wydanego przez Sąd Rejonowy dla Krakowa - Nowej Huty w Krakowie, I Wydział Cywilny, w dniu 6 marca 2020 r., w sprawie I Co 6274/11/N, jak również wezwał dłużnika do zapłaty należności w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania pod rygorem przystąpienia do opisu i oszacowania nieruchomości. W treści pisma wskazano, że egzekucja z nieruchomości została wszczęta na podstawie prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie, I Wydział Cywilny, z dnia 18 grudnia 2014 r., sygn. akt IC 34/12, którym stwierdzono bezskuteczność w stosunku do wierzycieli umowy sprzedaży nieruchomości, której dotyczy egzekucja, zawartej pomiędzy A. S. a A. Ż..

Uzasadniając swoje rozstrzygnięcie, Sąd Rejonowy wskazał, że komornik jest legitymowany do złożenia w imieniu i na rzecz wierzyciela wniosku o wpis o przyłączeniu się przez wierzyciela do egzekucji. Wraz z wnioskiem należy przedłożyć wezwanie dłużnika do zapłaty, co uczyniono, a nadto przedłożono dokumenty, z których wynika uprawnienie do egzekucji z przedmiotowej nieruchomości, z uwagi na okoliczność, że dłużniczka nie jest jej właścicielką. Wniosek ten wraz z załączonymi dokumentami był wystarczający dla dokonania wpisu. Jednocześnie poza kognicją sądu wieczystoksięgowego pozostają podniesione przez uczestniczkę zarzuty, sąd ten bowiem nie jest uprawniony do badania treści tytułu wykonawczego czy też zasadności prowadzenia egzekucji. Bez znaczenia jest również kwestia innych, niezakończonych spraw, bowiem przedłożony wraz z wnioskiem prawomocny wyrok wiąże sąd. Z kolei skargi na czynności komornika zostały przez wnioskodawczynię złożone już po złożeniu wniosku, a zatem leżą poza stanem faktycznym istotnym dla rozstrzygnięcia o wpisie; mogą co najwyżej, w razie ich uwzględnienia, stanowić podstawę do złożenia wniosku o wykreślenie wpisu.

Od powyższego orzeczenia apelację wywiodła uczestniczka A. Ż., wnosząc o jego uchylenie i wykreślenie z księgi wieczystej zaskarżonego wpisu. Podniosła przy tym, że od początku działania komornika B. K. były nieprawidłowe, nie zostały rozpoznane skargi na jego czynności, doszło do sfałszowania dokumentów notarialnych, dodatkowo w toku jest sprawa karna.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się niezasadna i nie zasługiwała na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności zaznaczyć należy, że Sąd Okręgowy rozpoznając apelację podzielił i przyjął za własne zarówno ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego, jak i dokonane przezeń oceny prawne, a zatem na mocy art. 387 § 2 ¹ k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. uzasadnienie zawierać będzie jedynie odniesienie się do zarzutów apelacji.

Jak trafnie zauważył Sąd Rejonowy, zbadanie okoliczności podniesionych przez apelującą mieści się poza zakresem kognicji Sądu w postępowaniu wieczystoksięgowym. Zgodnie bowiem z art. 626 ⁸ § 2 k.p.c., Sąd bada jedynie treść i formę wniosku, dołączonych do wniosku dokumentów oraz księgi wieczystej. Wpis zaś może być dokonany na podstawie takiego dokumentu, który świadczy o istnieniu pewnego stanu prawnego nieruchomości czy też dokumentuje czynność materialnoprawną powodującą powstanie, zmianę lub ustanie prawa podlegającego wpisowi do księgi wieczystej. W wypadku, gdy dokumentem uzasadniającym wpis jest orzeczenie sądu, jak w niniejszej sprawie, wówczas kontrola przy rozpoznawaniu wniosku o wpis ogranicza się do kontroli formalnej, czy orzeczenie takie jest prawomocne, a ściślej rzecz biorąc – czy orzeczenie jest opatrzone przez Sąd wzmianką o prawomocności. Natomiast niedopuszczalna jest kontrola zasadności merytorycznej takiego rozstrzygnięcia, jak również badanie, czy Sąd był uprawniony do wydania takiego orzeczenia (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 maja 2016 r., sygn. akt II CSK 561/15, LEX nr 2051028). Prawidłowo również wskazał Sąd Rejonowy, że nie ma podstaw do uwzględnienia przy rozpoznawaniu wniosku o dokonanie wpisu kwestii innych toczących się spraw, i to zarówno powołanej przez apelującą sprawy karnej (która odnosi się do materialnoprawnej podstawy wydania orzeczenia stanowiącego tytuł egzekucyjny), jak i skarg na czynności komornika. Jak już wskazano, art. 626 ⁸ § 2 k.p.c. stanowi, że rozpoznając wniosek o wpis, sąd bada jedynie treść i formę wniosku, dołączonych do wniosku dokumentów oraz treść księgi wieczystej. Z kolei według art. 29 u.k.w.h., wpis w księdze wieczystą ma moc wsteczną od chwili złożenia wniosku o dokonanie wpisu, a w wypadku wszczęcia postępowania z urzędu - od chwili wszczęcia tego postępowania. Z treści powołanych wyżej przepisów analizowanych łącznie z art. 626 ² § 3 k.p.c. wynika, że podstawą wpisu mogą być dokumenty uzasadniające ten wpis, które powinny być złożone razem z wnioskiem o wpis. Ponieważ zakres rozpoznania wniosku o wpis jest ograniczony tylko do rozpoznania treści wniosku, załączonych do niego dokumentów oraz treści księgi wieczystej, a chwila złożenia wniosku o wpis rozstrzyga o kolejności wniosku, a zarazem z chwilą uwzględnienia wniosku o wpis ma on moc wsteczną od chwili złożenia wniosku, to uzasadniony jest wniosek, że uwzględniony może być wniosek o wpis w księdze wieczystej oparty na dokumentach istniejących w chwili jego złożenia, a nie na dokumentach powstałych dopiero po złożeniu wniosku o wpis. W przeciwnym przypadku dokument stanowiący podstawę wpisu odnosiłby skutek prawny w okresie poprzedzającym jego powstanie. Tymczasem podstawa wpisu do księgi wieczystej musi istnieć już w momencie złożenia wniosku o wpis (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9.09.2016 r., sygn. akt V CSK 345/16, LEX nr 2160136). Jednocześnie w orzecznictwie wskazuje się, że dokumenty świadczące o istnieniu przeszkody do dokonania wpisu mogą być powoływane na etapie postępowania apelacyjnego w tym drugim przypadku złożenie dokumentów nie jest wyłączone i powinny one być przedmiotem badania przez sąd drugiej instancji (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 lipca 2016 r., sygn. akt II CSK 660/15, LEX nr 2094780). Apelująca jednakże takich dokumentów nie przedłożyła ani wraz z apelacją, ani w dalszym toku postępowania. Nie zaktualizowała się zatem żadnego rodzaju przeszkoda do dokonania wpisu. Skoro zaś zaistniały podstawy do dokonania wpisu, a jednocześnie brak było ku temu przeszkód, to zaskarżone jest prawidłowe, a apelacja podlegała oddaleniu jako bezzasadna.

Wobec powyższego, Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c..

Sędzia Katarzyna Oleksiak