Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 4 lipca 2024 roku

Sąd Okręgowy w Krakowie, II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Grzegorz Buła

Protokolant: osobiście

po rozpoznaniu w dniu 4 lipca 2024 roku w Krakowie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z urzędu na skutek zawiadomienia Burmistrza Miasta i Gminy W.

przy uczestnictwie E. M. i H. M.

o wpis w księdze wieczystej

na skutek apelacji uczestników od postanowienia Sądu Rejonowego w Olkuszu z dnia 19 stycznia 2024 roku sygnatura akt Dz.Kw./ (...)

postanawia:

oddalić apelację.

SSO Grzegorz Buła

Sygn. akt II Ca 991/24

UZASADNIENIE

postanowienia z dnia 4 lipca 2024 r.

Postanowieniem z dnia 19 stycznia 2024 r. Sąd Rejonowy w Olkuszu utrzymał w mocy zaskarżony wpis dokonany w dniu 14 grudnia 2023 roku w księdze wieczystej nr (...) w sprawie Dz.Kw/KR1O/00001465/23.

W uzasadnieniu Sąd I instancji wskazał, iż z dołączonego do zawiadomienia o zmianie danych ewidencji gruntów i budynków ujętych w księdze wieczystej o nr (...) zestawienia zmian danych ewidencyjnych wynika, że łączna powierzchnia działek na dzień 28.02.2023 r. wynosiła 1,8251 ha. Do zawiadomienia dołączono wymagane zgodnie z art. 27 ust. 3 ustawy o księgach wieczystych dokumenty. Księga wieczysta obejmowała nieruchomość składającą się z działek ewidencyjnych o nr (...).

Sąd Rejonowy objaśnił, iż podstawę do oznaczenia nieruchomości w księdze wieczystej stanowiły dane z ewidencji gruntów i budynków (art. 26 ustawy o księgach wieczystych i hipotece), a sprostowania danych w razie niezgodności tych danych z ewidencji z oznaczeniem w księdze Sąd dokonywał także z zawiadomienia jednostki prowadzącej ewidencję (art. 27 ust. 2 ustawy o księgach wieczystych i hipotece). Co istotne, dołączone do skargi dokumenty dotyczyły okresu sprzed zawiadomienia i dokonania zmian w danych ewidencji gruntów i budynków, albo dotyczyły zobowiązań podatkowych nie mających znaczenia dla opisu nieruchomości ujawnionego w księdze wieczystej. Nie mogły więc, w ocenie Sądu Rejonowego, skutkować uwzględnieniem skargi i przyjęciem braku podstaw do dokonania wpisu zgodnie z zawiadomieniem i dołączonymi do niego dokumentami.

Apelację od tego postanowienia złożyli uczestnicy, zaskarżając je w całości i zarzucając:

1)  błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia polegający na pominięciu okoliczności, że uczestnicy H. M. i E. M. nie zostali stosownie poinformowani o sporządzeniu wypisu z rejestru gruntów z dnia 28.02.2023 roku, wyrysu z mapy ewidencyjnej dla działki (...) z dnia 27.02.2023 roku, wyrysu z mapy ewidencyjnej dla działki (...) z dnia 27.02.2023 roku, wyrysu z mapy ewidencyjnej dla działki (...) z dnia 27.02.2023 roku - stanowiących podstawę do dokonania skarżonego wpisu;

2)  błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia polegający na pominięciu, okoliczności toczenia się względem działki (...) szeregu postępowań, dotyczących ustalenia okoliczności sporządzenia Aktów Własności Ziemi i legalności podziału działki (...), z których wynika, że zachodzą uzasadnione wątpliwości co do zgodności rzeczywistego stanu prawnego dotyczącego zarówno działki (...), dla której prowadzona jest przedmiotowa Księga Wieczysta o numerze (...), jak i działki (...) wydzielonej z działki (...), dla której prowadzona jest KW nr (...);

3)  błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia poprzez pominięcie okoliczności, świadczących o tym, że organ w osobie Burmistrza Miasta i Gminy W. miał świadomość, co do toczących się względem działek (...) postępowań, świadczących o wątpliwościach względem rzeczywistego stanu prawnego nieruchomości, co stanowić mogło przesłankę negatywną do złożenia wniosku inicjującego przedmiotowe postępowanie.

Formułując powyższe zarzuty, skarżący wnieśli o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości, umorzenie przedmiotowego postępowania wieczystoksięgowego, jak również o zasądzenie kosztów postępowania od wnioskodawcy na rzecz uczestników.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie była zasadna.

Stosownie do art. 626 ⁸ § 2 k.p.c., kognicja sądu w postępowaniu wieczystoksięgowym ma charakter silnie zawężony, sprowadzając się do badania treści księgi wieczystej i wniosku oraz treści i formy dołączonych do niego dokumentów. Powyższa regulacja determinuje również zakres rozpoznania sprawy przez sąd odwoławczy, który ogranicza się do rozstrzygnięcia, czy orzeczenie Sądu pierwszej instancji było zgodne z prawem w świetle: treści wniosku, treści i formy dokumentów stanowiących podstawę wpisu oraz treści księgi wieczystej (por. A. Zieliński, K. Flaga-Gieruszyńska [red.], Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz do art. 6268 , C.H. Beck 2016, teza 2.).

Sąd wieczystoksięgowy nie prowadzi postępowania dowodowego jak ma to miejsce w procesie cywilnym, z wyjątkiem dowodu z dokumentów i to wyłącznie takich, które stanowią podstawę wpisu (por. uzasadnienie uchwały składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 2009 r., III CZP 80/09, LEX nr 531134 oraz postanowienia Sądu Najwyższego z 5 września 2008 r., I CSK 60/08, LEX nr 465956, z 21 lipca 2010 r., III CSK 122/10, LEX nr 1620545 oraz z 16 maja 2019 r., I CSK 647/18, LEX nr 2657467). W orzecznictwie wieczystoksięgowym podkreśla się wręcz zakaz korzystania z „niedołączonych do wniosku dokumentów”, czy prowadzenia postępowania „w celu poszukiwania podstawy wpisu” (por. postanowienia Sądu Najwyższego: z 5 grudnia 2014 r., III CSK 45/14, LEX nr 1648707 oraz z 11 marca 2015 r., II CSK 280/14, LEX nr 1660661). W postępowaniu wieczystoksięgowym rola sądu sprowadza się w zasadzie do rejestracji (albo jej odmowy) skutków zdarzeń prawnych odnoszących się do praw ujawnionych lub mających podlegać ujawnieniu w księdze wieczystej, a nie wprost o tych prawach (roszczeniach co do nich). Odpowiada temu założenie, że w postępowaniu o wpis w księdze wieczystej sąd nie rozstrzyga sporu o prawo objęte wnioskiem o wpis, lecz bada jedynie treść wniosku, treść i formę załączonych doń dokumentów oraz treść księgi wieczystej, a także założenie, że postępowanie wieczystoksięgowe nie służy dochodzeniu praw, lecz ich ujawnianiu i ewidencjonowaniu (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 31 sierpnia 2022 r., I CSK 1639/22, LEX nr 3414753).

Na kanwie rozpatrywanej sprawy Referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Olkuszu dokonał wpisu zgodnie z treścią zawiadomienia o zmianie danych ewidencyjnych gruntów i budynków ujętych w księdze wieczystej o nr (...), w dziale I księgi wieczystej w zakresie oznaczenia nieruchomości poprzez wpis ulicy, przy której jest ona położona, identyfikatora działki o nr (...), numeru obrębu, nazwy obrębu i sposobu korzystania oraz obszaru całości nieruchomości 1,8251 ha w miejsce 1,8697 ha. Na powyższy wpis skargę wnieśli uczestnicy odnotowani w księdze wieczystej jako właściciele nieruchomości podnosząc, że faktyczna powierzchnia działek składających się na nieruchomość wynosi 1,8697 ha, a nie jak zostało to wpisane 1,8251 ha.

Nie sposób dopatrzyć się pokrzywdzenia uczestników kwestionowanym orzeczeniem, ponieważ z treści rzeczonego zawiadomienia wynika, iż nie zachodzą ani przeszkody ani brak podstawy wpisu, toteż jego dokonanie było zasadne. „Art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1007 z późn. zm.) stwierdza jasno, że podstawą oznaczenia nieruchomości w księdze wieczystej są dane katastru nieruchomości, a z art. 27 ust. 1 i 2 tejże ustawy wynika, że w razie niezgodności danych katastru z oznaczeniem nieruchomości w księdze wieczystej sąd wieczystoksięgowy dokonuje - na wniosek właściciela lub wieczystego użytkownika albo z urzędu, o ile dysponuje stosownymi danymi - sprostowania oznaczenia nieruchomości na podstawie danych katastru nieruchomości.

Nadto, zgodnie z art. 27 ust. 3 wskazanej ustawy do zawiadomienia, o którym mowa w ust. 2, dołącza się wypis z operatu katastralnego, a gdy jest to niezbędne - także wyrys z mapy katastralnej lub inny dokument stanowiący podstawę sprostowania oznaczenia nieruchomości. Organ prowadzący kataster nieruchomości zapewni nieodpłatnie sądom prowadzącym księgi wieczyste, w celu sprawdzenia oznaczenia nieruchomości, bezpośredni dostęp do bazy danych katastru nieruchomości poprzez zintegrowany system informacji o nieruchomościach. (art. 27 ust. 4 ukwh).

Mając to na względzie, należy nadmienić iż wpisu dokonano z urzędu w związku z zawiadomieniem o zmianie danych ewidencyjnych w księdze wieczystej nr (...) Burmistrza Miasta i Gminy W., a podstawę wpisu stanowiły przesłane wraz z zawiadomieniem dokumenty, tj. wypis z rejestru gruntów i wyrysy z mapy ewidencyjnej. Toteż, wpis został dokonany zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.

Jak już zaś uprzednio zaznaczono, postępowaniu wieczystoksięgowemu ustawodawca nadał charakter silnie sformalizowany. Kontrola instancyjna orzeczenia sądu wieczystoksięgowego co do wpisu lub odmowy jego dokonania sprowadza się do rozstrzygnięcia, czy w świetle dokumentów załączonych do wniosku, którymi dysponował sąd pierwszej instancji, istniała podstawa do dokonania bądź odmowy wpisu, zgodnie z wnioskiem, nie zaś do badania zasadności zmian dokonanych w postępowaniu administracyjnym związanym z prowadzeniem ewidencji gruntów i budynków.

Na kanwie rozpatrywanej sprawy, wobec treści zawiadomienia, załączonych doń dokumentów i treści księgi wieczystej nie zachodziła żadna przeszkoda w dokonaniu przedmiotowego wpisu, co też doszło do skutku. W rezultacie powyższych rozważań stwierdzić należy, że zaskarżone orzeczenie Sądu Rejonowego było w pełni prawidłowe, a Sąd ten nie miał przewidzianych w art. 626 ⁹ k.p.c. podstaw do odmowy dokonania wpisu zmiany danych dotyczących oznaczenia nieruchomości i jej aktualnej powierzchni, ani też nie naruszył prawa, dokonując z urzędu sprostowania oznaczenia nieruchomości, gdyż zrealizował obowiązek wynikający z art. 27 ust. 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1007 z późn. zm.).

Z przedstawionych względów Sąd Okręgowy uznał zaskarżone rozstrzygnięcie za trafne i odpowiadające prawu, a apelację uczestników jako bezzasadną oddalił na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 §2 k.p.c.

Sędzia Grzegorz Buła