Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 10 lipca 2024 r.

Sąd Okręgowy w Krakowie II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący:

Sędzia Marzena Szymańska

po rozpoznaniu w dniu 10 lipca 2024r. w Krakowie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku: Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla Krakowa - Krowodrzy w Krakowie K. O. i Wspólnoty Mieszkaniowej (...) ul (...) w K.

z udziałem E. K.

o wpis do księgi wieczystej

na skutek apelacji uczestniczki od postanowienia Sądu Rejonowego dla Krakowa-Podgórza w Krakowie z dnia 21 listopada 2023r., sygnatura akt DzKw/KR1P/00050915/23

postanawia:

1.  oddalić apelację;

2.  zasądzić od uczestniczki E. K. na rzecz wnioskodawcy Wspólnoty Mieszkaniowej (...) ul (...) w K. kwotę 240 zł (dwieście czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia o kosztach do dnia zapłaty.

Sędzia Marzena Szymańska

Sygn. akt II Ca 490/24

UZASADNIENIE

postanowienia Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 10 lipca 2024 r.

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla Krakowa - Krowodrzy w Krakowie K. O. w dniu 13 stycznia 2023 roku złożył wniosek, zarejestrowany pod sygn. DzKw/KR1P/0000457923, o dokonanie w dziale III księgi wieczystej (...) wpisu o wszczęciu egzekucji z nieruchomości w sprawie Km 8/23 z wniosku wierzyciela Wspólnoty Mieszkaniowej (...) ul. (...) w K. przeciwko dłużniczce E. K. na podstawie tytułu wykonawczego w postaci wyroku Sądu Rejonowego dla Krakowa - Podgórza w Krakowie, I Wydziału Cywilnego, z dnia 23 grudnia 2020 roku, sygn. akt IC 1395/20/P, oraz wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie, II Wydziału Cywilnego - Odwoławczego, z dnia 25 maja 2022 roku, sygn. akt II Ca 626/21, zaopatrzonych w klauzulę wykonalności w dniu 8 grudnia 2022 roku.

Do wniosku załączono zawiadomienie Komornika o wszczęciu egzekucji z nieruchomości i wezwanie do zapłaty długu w sprawie Km 8/23 dotyczące nieruchomości objętej księgą wieczystą (...).

Referendarz Sądowy w dniu 5 kwietnia 2023 roku dokonał wpisu zgodnie z treścią wniosku, tj. w dziale III księgi wieczystej (...) ujawnił wszczęcie egzekucji z nieruchomości w sprawie Km 8/23 przeciwko dłużnikowi E. K. z wniosku wierzyciela Wspólnoty Mieszkaniowej (...) ul. (...) w K. na podstawie tytułu wykonawczego w postaci wyroku Sadu Rejonowego dla Krakowa - Podgórza w Krakowie, I Wydziału Cywilnego, z dnia 23 grudnia 2020 roku, sygn. akt I C 1395/20/P, oraz wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie, II Wydziału Cywilnego - Odwoławczego, z dnia 25 maja 2022 roku, sygn. akt II Ca 626/21, zaopatrzonych w klauzulę wykonalności w dniu 8 grudnia 2022 roku. Jako podstawę wpisu wskazano zawiadomienie o wszczęciu egzekucji i wezwanie do zapłaty długu w sprawie Km 8/23 z dnia 13 stycznia 2023 roku prowadzonej przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Krakowa -Krowodrzy w Krakowie K. O..

Uczestniczka E. K. w ustawowym terminie wniosła skargę na wpis dokonany przez Referendarza Sądowego, wnosząc o uchylenie wpisu oraz oddalenie wniosku. W uzasadnieniu skargi uczestniczka podniosła, że dokonany wpis jest bezzasadny i nie ma podstaw prawnych. Uczestniczka wskazała, ze w dniu 9 lutego 2023 roku wniosła skargę na czynności komornika podjęte w sprawie Km 8/23.

Na podstawie treści księgi wieczystej nr(...) oraz dołączonych do wniosku dokumentów, Sąd ustalił co następuje:

Księga wieczysta nr(...) prowadzona jest dla stanowiącego odrębną nieruchomość lokalu mieszkalnego przy ul. (...) w K., z którego własnością związany jest udział w nieruchomości wspólnej objętej księgą wieczystą (...) w wysokości 63/10.000 części. W dziale II wskazanej księgi wieczystej jako właścicielka nieruchomości ujawniona jest uczestniczka E. K.. W dziale III księgi wieczystej ujawnione są trzy nieprawomocne wpisy dotyczące wszczęcia i przyłączenia się do egzekucji z nieruchomości na rzecz wierzyciela Wspólnoty Mieszkaniowej (...) ul. (...) w K. w sprawach Km 8/23, Km 9/23 i Km 11/23, prowadzonych przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Krakowa - Krowodrzy w Krakowie K. O., w tym wpis będący przedmiotem niniejszego postępowania, dotyczący sprawy Km 8/23. W dziale IV księgi wieczystej ujawniona jest hipoteka umowna i dwie hipoteki przymusowe. Pismem z dnia 13 stycznia 2023 roku Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla Krakowa - Krowodrzy w Krakowie K. O. zawiadomił dłużniczkę E. K. o wszczęciu egzekucji z nieruchomości objętej księgą wieczystą (...), na wniosek wierzyciela Wspólnoty Mieszkaniowej Nieruchomości (...) w K., w sprawie Km 11/23, w oparciu o tytuł wykonawczy w postaci wyroku Sądu Rejonowego dla Krakowa - Podgórza w Krakowie, I Wydziału Cywilnego, z dnia 23 grudnia 2020 roku, sygn. akt I C 1395/20/P, oraz wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie, II Wydziału Cywilnego - Odwoławczego, z dnia 25 maja 2022 roku, sygn. akt II Ca 626/21, zaopatrzonych w klauzulę wykonalności w dniu 8 grudnia 2022 roku, jak również wezwał dłużniczkę do zapłaty należności w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania pod rygorem przystąpienia do opisu i oszacowania nieruchomości. Dnia 21 listopada 2023 roku, Sąd Rejonowy dla Krakowa - Podgórza w Krakowie wydał postanowienie, na mocy którego utrzymał w mocy zaskarżony przez uczestniczkę E. K. wpis dokonany przez Referendarza Sądowego w dniu 5 kwietnia 2023 roku w sprawie DzKw/ (...). Uzasadniając powyższe rozstrzygnięcie, Sąd objaśnił iż przedłożony przez komornika dokument w postaci zawiadomienia o wszczęciu egzekucji z nieruchomości wraz z wezwaniem do zapłaty stanowił prawidłową i wystarczającą podstawę dokonania w dziale III księgi wieczystej (...) wpisu o wszczęciu egzekucji w sprawie Km 8/23, co skutkowało utrzymaniem w mocy wpisu dokonanego w dniu 5 kwietnia 2023 roku jako w całości prawidłowego. Sąd przywołał przy tym brzmienie przepisów art. 626 ^{( 8)} § 1 i § 2 k.p.c., art. 626 ^{( 9)} k.p.c., art. 29 ustawy z dnia 6 lipca 1982 roku o księgach wieczystych i hipotece (tj. Dz. U. z 2019 r. poz. 2204 z późn. zm.), art. 923 k.p.c., art. 924 § 1 k.p.c. oraz art. 927§ 2 k.p.c.

Apelację od powyższego postanowienia złożyła skarżąca E. K., zaskarżając je w całości. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucono:

1)  naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 626 ^{( 9)} k.p.c. poprzez uznanie, że wpis dokonany w dniu 5 kwietnia 2023 roku, sygn. DzKw/KR1P/00004579/23, nr księgi wieczystej (...) (wpis w dziale III - PRAWA, ROSZCZENIA I OGRANICZENIA - wpis dokonany przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Krakowa - Krowodrzy w Krakowie K. O.) - wszczęcie egzekucji z nieruchomości w sprawie Km 8/23 przeciwko dłużnikowi E. K. z wniosku Wierzyciela Wspólnoty Mieszkaniowej (...) u. (...) z siedzibą w K. jest zasadny i ma podstawy prawne ;

2)  naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 233 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej , a nie swobodnej oceny zebranego materiału dowodowego skutkujące błędnym przyjęciem, iż spełnione zostały warunki formalne do dokonania wyżej wymienionego wpisu w księdze wieczystej w dziale III - PRAWA, ROSZCZENIA I OGRANICZENIA.

Wobec tak sformułowanych zarzutów apelująca wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez oddalenie wniosku o wpis dokonany w dniu 5 kwietnia 2023 roku w sprawie DzKw/ (...) (wpis w dziale III - PRAWA, ROSZCZENIA I OGRANICZENIA - wpis dokonany przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Krakowa - Krowodrzy w Krakowie K. O.) oraz ewentualnie o uchylenie skarżonego postanowienia w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia przez Sąd I instancji.

W odpowiedzi na apelację wnioskodawca wniósł o jej oddalenie oraz o zasądzenie od uczestniczki E. K. na jego rzecz kosztów postępowania odwoławczego według norm prawem przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się niezasadna.

Zgodnie z art. 626 ⁸ § 2 k.p.c., rozpoznając wniosek o wpis do księgi wieczystej, sąd bada jedynie treść i formę wniosku, dołączonych do wniosków dokumentów oraz treść księgi wieczystej (jeżeli taka księga istnieje). Przepis ten wyznacza możliwy zakres kognicji sądu w postępowaniu wieczystoksięgowym. Chodzi tu o kognicję znacznie zawężoną, ograniczoną bowiem jedynie do badania tych elementów, które są wymienione wyraźnie w art. 626 ⁸ § 2 k.p.c., tj. treści samego wniosku, treści i formy dołączonych do wniosku dokumentów oraz treści księgi wieczystej. Tak zredukowany zakres kognicji sądu wieczystoksięgowego wynika z celu tego postępowania w postaci prawidłowego ustalenia stanu prawnorzeczowego nieruchomości. Przepis art. 626 ⁸ § 2 k.p.c. określa także zakres kognicji sądu drugiej instancji rozpatrującego apelację. Oznacza to, że również sąd drugiej instancji rozstrzyga jedynie, czy wpis (lub jego odmowa) pozostaje w zgodzie z prawem w świetle treści zgłoszonego wniosku, treści i formy przedłożonych dokumentów, stanowiących podstawę wpisu oraz treści księgi wieczystej. Kontrola zaskarżonego orzeczenia (wpisu lub jego odmowy) dokonywana przez sąd drugiej instancji na skutek wniesionej apelacji powinna być zatem ograniczona tylko do tego, czy w świetle dokumentów załączonych do wniosku i którymi dysponował sąd pierwszej instancji, była podstawa do dokonania bądź odmowy wpisu, zgodnie z wnioskiem o wpis (tak Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 31 stycznia 2014 r., II CSK 225/13, LEX nr 1460722).

Zgodnie z treścią art. 924 k.p.c., jeżeli egzekucja jest skierowana do nieruchomości/udziału w nieruchomości, z chwilą wydania zawiadomienia o wszczęciu egzekucji wraz z wezwaniem do zapłaty długu komornik jest obowiązany do złożenia wniosku o wpis o wszczęciu egzekucji w księdze wieczystej. Zgodnie z art. 29 ustawy z dnia 6.07.1982r. o księgach wieczystych i hipotece wpis w księdze wieczystej ma moc wsteczną od chwili złożenia wniosku o dokonanie wpisu. Sąd Najwyższy w składzie siedmiu sędziów w dniu 16.12.2009 r., III CZP 80/09 (OSNC 2010/6/84) podjął uchwałę, iż: „Sąd rozpoznając wniosek o wpis w księdze wieczystej związany jest stanem rzeczy istniejącym w chwili złożenia wniosku i kolejnością jego wpływu i nadał jej moc zasady prawnej”. Natomiast, badanie tego stanu rzeczy, jak wyjaśnił przebiega tylko w oparciu o przepis art. 626(8) § 2 k.p.c. – sąd prowadzący księgi wieczyste, rozpoznając wniosek o wpis, bada jedynie treść i formę wniosku, dołączonych doń dokumentów oraz treść księgi wieczystej.

Powyższe rozważania prowadzą do wniosku, że badaniu podlegał jedynie wniosek komornika i dołączone do niego zawiadomienie o wszczęciu egzekucji oraz treść księgi wieczystej, do której skierowano wniosek. Innymi słowy, dla dokonania wpisu istotne było, czy w chwili składania wniosku istniały podstawy do wpisania w księdze wieczystej ostrzeżenia o wszczęciu egzekucji. W zawiadomieniu o wszczęciu egzekucji podpisanym przez komornika, wskazano dane wierzyciela i dłużnika, tytuł wykonawczy, w oparciu o który prowadzona jest egzekucja oraz podano dane nieruchomości, do której skierowano egzekucję. Z treści księgi wynika, iż dłużnikowi przysługuje prawo własności nieruchomości, do której skierowano egzekucję. Zawiadomienie o wszczęciu egzekucji ma moc dokumentu urzędowego. Badanie przesłanek do dokonania wpisu nastąpiło zatem według stanu rzeczy z chwili złożenia wniosku, tj. 13 stycznia 2023 r. Skoro egzekucja została skierowana przeciwko dłużnikowi, któremu przysługuje prawo do lokalu objęte przedmiotową księgą wieczystą i komornik zawiadomił sąd o wszczęciu takiej egzekucji, to były podstawy do dokonania w księdze wieczystej wpisu o wszczęciu takiej egzekucji. Na podkreślenie zasługuje, iż sama data dokonania wpisu nie ma znaczenia prawnego, ponieważ wpis ma skutki z data wsteczną tj. z datą złożenia wniosku. Nawet jeśli w czasie pomiędzy złożeniem wniosku a dokonaniem wpisu (jak również po jego dokonaniu a przed rozpoznaniem apelacji) zaszłoby ewentualne zdarzenie, skutkujące odpadnięciem podstawy prowadzenia postępowania egzekucyjnego, to przepis art. 924 § 2 k.p.c. obliguje komornika do złożenia wniosku o wykreślenie w księdze wieczystej wpisu o wszczęciu egzekucji, do którego załącza on stosowny dokument. Innymi słowy, dla dokonania wpisu ostrzeżenia istotne było, że komornik złożył stosowne zawiadomienie przewidziane w wyżej powołanych przepisach. Bez znaczenia jednak dla skuteczności wpisu tego ostrzeżenia jest rozpoznanie skarg na czynności Komornika - zawiadomienie o wszczęciu postepowania egzekucyjnego, zawiadomienie o wszczęciu egzekucji i wezwanie do zapłaty długi oraz doręczenie zawiadomień i wezwań. Gdyby bowiem wszczęcie egzekucji zostało uchylone w wyniku wniesienia skargi, to nie stanowi to podstawy do odmowy wpisu ostrzeżenia a podstawę do złożenia przez Komornika wniosku o wykreślenie tego ostrzeżenia. Należy ponownie bowiem podkreślić, iż w niniejszej sprawie kwestie spełnienia wymogów formalnych wniosku Komornika bada się wg stanu na dzień złożenia wniosku o wpis.

Chybiony jest także zarzut naruszenia przez Sąd I instancji art. 233 § 1 k.p.c albowiem z uwagi na zakres kognicji sądu wieczystoksięgowego trudno w sprawie o wpis w księdze wieczystej, wprost mówić o postępowaniu dowodowym, które regulowane jest wspomnianym przepisem. Wspomniany już ograniczony z mocy art. 626(8) § 2 k.p.c. charakter kognicji Sądu rozpoznającego sprawę z wniosku o wpis nie pozwala mu na prowadzenie badania w kierunku ustalania (poznania) stanu faktycznego. Zawarte w tym przepisie sformułowanie "bada jedynie" jest podkreśleniem ograniczonego charakteru kognicji sądu w tym postępowaniu, w którym sąd nie posiada uprawnień ani też możliwości do prowadzenia postępowania dowodowego. Pozbawiony jest zatem możliwości weryfikacji informacji podanych przez strony.

Wobec powyższego, Sąd Rejonowy prawidłowo dokonał wpisu opierając się na dokumentach złożonych wraz z wnioskiem o wpis.

Z powyższych względów Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. oddalił apelację.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 520 § 3 k.p.c. , zasądzając od uczestniczki na rzecz wnioskodawcy, na rzecz którego działał Komornik kwotę 240 zł. tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego ustaloną na podstawie § 5 pkt. 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

Sędzia Marzena Szymańska