Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Wyroku z dnia 24 maja 2023 roku

Pismem nadanym 10 sierpnia 2022 r. odwołujący się Z. B. złożył odwołanie od uchwały nr 2 Walnego Zgromadzenia Członków Koła (...) w K. z dnia 11 czerwca 2022 roku i poprzedzającej ją uchwały Zarządu Koła (...) w K. z dnia 12 kwietnia 2022 roku, wnosząc o ich uchylenie i zasądzenie kosztów postępowania odwoławczego.

W uzasadnieniu żądania odwołujący zaprzeczył stawianym w obu uchwałach argumentom, w szczególności, aby:

- w relacjach z Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa działał bez upoważnienia: legitymował się wystawionym przez prezesa zarządu upoważnieniem udzielonym w oparciu o uchwałę zarządu K. z dnia 1 kwietnia 2010 r.;

- przywłaszczył środki pochodzące z Agencji: był upoważniony do odbioru środków, dysponował nimi w ramach gospodarki łowieckiej, za którą jako łowczy K. odpowiadał, rozliczał się z otrzymywanych środków, a czynione zarzuty są gołosłowne, co potwierdza postanowienie Okręgowego Rzecznika Dyscyplinarnego (...) z dnia 5 kwietnia 2022 r.; odwołujący szczegółowo na piśmie wyjaśnił losy kwot otrzymywanych z Agencji, K. nie poniosło tu ani faktycznej, ani potencjalnej szkody, wszystkie środki zostały należycie rozliczone;

- działał na szkodę K., okazywał niekoleżeńska postawę wobec kolegów, naruszał dobre obyczaje i rażąco naruszał etykę łowiecką.

Odwołujący wskazał też, że wbrew stanowisku uchwał, wykluczenie z K. nie jest karą. Opisana w uchwałach sytuacja z innym członkiem K. T. M. miała miejsce kilka lat wcześniej. T. M. przyjechał w niepogodę na dyżur nieodpowiednio ubrany i bez samochodu terenowego, tym następnie uzasadnił odmowę podjęcia dyżuru. Odwołujący powiedział wówczas T. M., by ten wracał do domu, gdyż nie będzie z niego żadnego pożytku. Niesubordynacja T. M. uniemożliwiła pilnowanie części zasiewów.

Do żadnych gorszących scen i tym bardziej naruszenia zasad etyki łowieckiej nie doszło także z udziałem skarbnika koła R. H.. Zapytany, dlaczego nie przekazuje członkom K. pobranych za sanitarny odstrzał dzików środków, zapewnił, że środków tych z Inspekcji nie pobrał, podczas gdy uczynił to osobiście 04 czerwca 2020 r. R. H. uniósł się i zdenerwowany opóźnił posiedzenie zarządu Koła.

Opisane w uchwałach jednostkowe przypadki zachowań przypisywanych odwołującemu, zaprzeczają lansowanej tezie o wielości i powtarzalności zachowań uzasadniających zastosowanie najsurowszego środka prawnego, jakim jest pozbawienie członkostwa w K.. Tymczasem środek ten o charakterze wyjątkowym, musi być stosowany restrykcyjnie. W okolicznościach sprawy najpierw próbowano zdyskredytować Z. B. przez zawiadomienie Okręgowego Rzecznika Dyscyplinarnego w K. o rzekomym zawłaszczeniu środków koła i gospodarowanie nimi bez umocowania, a gdy zamysł ten nie powiódł się, wyciągnięto zdarzenia sprzed kilku lat, usiłując im nadać walor przykładów rzekomego stałego naruszenia przez powoda zasad etyki łowieckiej w stopniu rażącym oraz dobrych obyczajów- koleżeńskiego podejścia do innych członków koła. Dwa zdarzenia sprzed lat, całkowicie fałszywie przedstawione w uzasadnieniu zaskarżonych uchwał, nie mogą żadną miarą świadczyć o tym, że powód w okresie kolejnych lat przed podjęciem zaskarżonych uchwał dopuścił się takich działań, które by wyczerpywały znamiona opisane § 32 ust. 1 pkt 3) statutu (...).

Koło (...) w K. wniosło o oddalenie odwołania i zasądzenie od odwołującego na rzecz K. kosztów postępowania odwoławczego. Powtarzające się zachowania pozwanego, opisane uzasadnieniu uchwał stanowiły statutową podstawę wykluczenia go z koła, w tym opisane pkt 10, 11 i 13 Zbioru Z. Etyki i Tradycji Łowieckich. Odwołujący się rażąco łamał dobre obyczaje, które należy utożsamiać za szacunkiem dla człowieka, działał na szkodę K., a tym samym na szkodę innych członków K., obrażał ich, wyzywał, w okresie od 2014 do 2019 r. w sposób powtarzający się przekraczał swoje uprawnienia. Bez upoważnienia osoby prawnej i jej organu, występował do (...) o dopłaty obszarowe związane z użytkowaniem działek nr (...) w C., mimo że działek tych nie użytkował. Zakup materiałów siewnych, nawozów i środków ochrony roślin zakupywany był ze środków pozwanego. Bezprawności nie zmienił fakt, że środki pobrane w latach 2015- 2018 odwołujący zwrócił 4 grudnia 2019 r. bez odsetek, gdy sprawa dopłat zaczęła budzić uzasadniony niepokój. Rzekoma uchwała, upoważniająca odwołującego do pobrania środków, miała być podjęta w 2010 r., tymczasem odwołujący się występował o dopłaty w latach 2014- 2019, treść dokumentu upoważnienia nie zawiera umocowania do pobierania żadnych środków należnych K., upoważnienie nie zostało też udzielone zgodnie z § 49 ust. 1 Statutu (...). O nagannym zachowaniu odwołującego się, K. pozyskało wiedzę dopiero w ramach informacji publicznej z (...). Postanowienie Okręgowego Rzecznika Dyscyplinarnego (...) z dnia 5 kwietnia 2022r. zostało uchylone postanowieniem z dnia 30 lipca 2022r., a samo postępowanie nie zostało zakończone. Wbrew obowiązkom wynikającym z funkcji łowczego koła, odwołujący traktował myśliwych w sposób niekoleżeński, niekulturalny, dopuszczał się aktów ich oczywistego znieważania przy użyciu słów uznawanych za wulgarne i obelżywe. Przykładem jest zachowanie Z. B. wobec T. M. z 2019 roku, kiedy zwyzywał go słowami niedającymi się przywołać w piśmie procesowym, wobec skarbnika K. R. H. w grudniu 2020 r., kiedy obraził i wulgarnie wyprosił go z zebrania zarządu, oraz w kwietniu 2022 r., kiedy ponownie obraził R. H., zarzucając mu świadome kłamstwo i namawiając innych członków K., aby ci pomawiali skarbnika o próby pobierania zawyżonych składek członkowskich. Nieetyczne zachowania nie spowodowały utraty autorytetu skarbnika i nie podważyły zaufania, jakim cieszył się wśród członków K..

Odwołujący został wezwany do złożenia wyjaśnień na zebraniu zarządu 12 kwietnia 2022r., jednak odmówił wyjaśnień, żądając pytań na piśmie, i opuścił zebranie.

Wykluczenie z K. w okolicznościach sprawy nie może być uznane za sankcję zbyt dolegliwą. Jak każde zrzeszenie, Koło (...) działa w oparciu o zasadę dobrowolności, samorządności, trwałości i demokracji wewnątrzorganizacyjnej. Członkowie K. w głosowaniu tajnym wyrazili zdecydowany sprzeciw wobec postawy odwołującego się i jego zachowania. Nie sposób odebrać im prawa do decydowania o tym, z kim realizują pasję łowiecką i z kim współpracują w K.. Stopień skonfliktowania odwołującego się z członkami K. jest tak znaczny, że dalsze członkostwo Z. B. może doprowadzić do niepotrzebnych konfliktów oraz do zakłócenia wspólnego z nim wypełniania zadań związanych z przynależnością do koła oraz z realizowaniem celów łowiectwa.

Poza sporem pozostają następujące okoliczności sprawy:

Koło (...) uzyskało osobowość prawną z dniem nabycia członkostwa w Polskim Związku Łowieckim (art. 33 ust. 3 ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie , aktualnie Dz.U z 2023r., poz. 1082), z wpisem do właściwego rejestru 20 stycznia 1998 roku. Aktualnie zarząd Koła tworzą: prezes zarządu, łowczy koła, skarbnik oraz sekretarz, przy czym oświadczenia woli w imieniu koła składają dwaj członkowie zarządu K. lub jeden z członków zarządu i osoba upoważniona do tego przez zarząd Koła. Zarząd Koła może udzielić jednemu z członków K. lub innej osobie pełnomocnictwa do dokonywania czynności prawnych określonego rodzaju lub czynności szczególnych związanych z kierowaniem bieżącą działalnością K. (§ 49 Statutu Polskiego Związku Łowieckiego).

W okresie od 2010 do 26 czerwca 2021 r. członkiem zarządu K., w funkcji łowczego pozostawał Z. B.. Prezesem zarządu był S. M., skarbnikiem R. H.. Do obowiązków łowczego należało m.in. nadzorowanie realizacji tzw. planu dyżurów myśliwych na danym obszarze, zasadniczo związanych z ochroną miejscowych upraw przed zwierzętami, koordynowanie planów polowań, w tym w ramach tzw. sanitarnego odstrzału dzików. Do obowiązków skarbnika należało m.in. przygotowywanie sprawozdań corocznych z działalności finansowej K., przedstawianie ich na walnym zgromadzeniu członków K. i komisji rewizyjnej.

Zgodnie z § 48 ust. 1 pkt 2) Statutu Polskiego Związku Łowieckiego: łowczy organizuje, koordynuje i nadzoruje polowania zgodnie z przepisami dotyczącymi wykonywania polowania, zasadami bezpieczeństwa, stoi na straży przestrzegania etyki łowieckiej, dobrych obyczajów myśliwskich i koleżeńskich, opracowuje wnioski do planów hodowlanych, prowadzi ewidencję polowań oraz statystykę w zakresie zagospodarowania obwodów i pozyskania zwierzyny.

Majątek Koła (...) w K. obejmował nieruchomość składającą się z działki nr (...) w C., a od 2015 roku także nieruchomość składającą się z działki nr (...) w C.. Przychody Koła (...) wynosiły około 20 000- 27 000 zł rocznie, w latach 2011- 2019 obejmowały (k. 15 akt): składki członkowskie, wpisowe do K., dotacje, wpływy z polowań, w tym w ramach odstrzału sanitarnego saren lub dzików. (...) K. poddawane były uprawom, czym zasadniczo zajmować się winni nieodpłatnie członkowie K. z tym, że fundusze na zakup nasion, nawozów i środków ochrony roślin zapewniało Koło (...).

W okresie od 2011 do 2019 roku, z wyjątkiem roku 2015, Z. B., powołując się na posiadane uprawnienia do korzystania z nieruchomości składającej się z działki nr (...) w C., składał wnioski o pozyskanie dopłat celowych z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa i dopłaty takie pozyskiwał. Do 2013 roku środki z tego tytułu corocznie wpływały na rachunek Koła (...) wprost z Agencji.

Wysokość dopłat przyznawanych przez Agencję zależała od areału gruntów rolnych osoby ubiegającej się o dopłaty z tym, że areał ten musiał być nie mniejszy niż 1 ha gruntów. Z uwagi na to, że działka (...) w C. nie posiadała takiego areału, K. nie mogło liczyć na pozyskanie dotacji w przypadku złożenia wniosku we własnym imieniu.

Pozyskanie dopłaty uwarunkowane było złożeniem (corocznie) wniosku.

W okresie od 2015 do 2016 roku nie zostały złożone wnioski o pozyskanie dopłat z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa co do działki (...) w C., natomiast dopłaty takie przyznane zostały co do tej nieruchomości za rok 2017, 2018 i 2019; wszystkie przekazane zostały Z. B., który składał wnioski o pozyskanie dopłat celowych, powołując się na posiadane uprawnienia do korzystania także z tej nieruchomości. (k. 38- 39).

W latach 2011- 2015 Z. B. przekazał na rachunek Koła (...) kwoty 1287 zł, 1280 zł, 1221 zł, 1267 zł. W sprawozdaniach (rozliczeniach finansowych K.) sygnowanych przez skarbnika K., wpłaty te oznaczono pozycją dotacje UE (k.15). W dniu 04 grudnia 2019 r. przekazał na rachunek Koła (...) 1907,66 zł z opisem zwrot pieniędzy za dopłaty (...) (k. 43).

Zgodnie z § 29 Statutu Polskiego Związku Łowieckiego, członek koła jest obowiązany

1)  przestrzegać ustawy, Statutu, uchwał (…) oraz dobrych obyczajów; (…)

3)  sumiennie wykonywać zadania, które zostaną mu zlecone przez organy koła i Zrzeszenia;

4)  dbać o mienie koła, …”

Członkostwo K. ustaje w przypadku skreślenia lub wykluczenia (§ 30 Statutu).

Wykluczenie członka z koła może nastąpić w przypadku (§ 32 ust. 1 Statutu):

1)  nieprzestrzegania uchwał organów koła;

2)  nieusprawiedliwionego uchylania się od wykonywania obowiązków nałożonych przez uprawnione organy koła;

3)  rażącego naruszania zasad etyki łowieckiej lub dobrych obyczajów.

2. Wykluczenia dokonuje zarząd koła.

3. W sprawie wykluczenia zainteresowanemu przysługuje prawo wniesienia odwołania do walnego zgromadzenia.

O ile Statut nie stanowi inaczej, organy koła podejmują uchwały zwykłą większością głosów, przy obecności przynajmniej połowy liczby członków organu (kworum) (§ 111 ust. 1 Statutu). Uchwały dotyczące wykluczenia członka z koła wymagają większości 2/3 głosów (§ 111 ust. 4 Statutu), wymagają także uzasadnienia (§ 113 ust.2 Statutu). Od uchwały zarządu przysługuje odwołanie do walnego zgromadzenia koła (§ 114 ust. 2 pkt 1) w terminie 14 od dnia jej doręczenia. Organ odwoławczy może odwołania nie uwzględnić, uchylić uchwałę, uchylić uchwałę i przekazać do ponownego rozpoznania, zmienić uchwałę i orzec co do istoty sprawy (§115 ust. 5 Statutu).

W dniu 12 kwietnia 2022 r. o godzinie 18.00. odbyło się posiedzenie Zarządu Koła Łowieckiego (...), na którym obecnych było pięciu członków zarządu K. w osobach: J. B. (prezes zarządu), G. G. (łowczy), R. H. (skarbnik), R. K. (podłowczy), M. K. (sekretarz), nadto Z. B., uprzednio wezwany do złożenia pisemnych wyjaśnień w sprawach dopłat z (...). Były łowczy przekazał pismo wyjaśniające w tej sprawie, następnie został zapytany o sprawę kolegów T. M. i P. K. (1). Z. B. odmówił odpowiedzi, wnosząc o kierowanie pytań na piśmie. Przeprowadzono tajne głosowanie, w wyniku którego zarząd Koła, jednomyślnie podjął decyzję o wykluczeniu kolegi Z. B. z Koła (...) (k. 52). Pod protokołem podpisali się wszyscy członkowie zarządu K..

W uchwale zredagowanej z datą 12 kwietnia 2022 roku, doręczoną Z. B. wraz z uzasadnieniem, Zarząd Koła Łowieckiego (...) w K. wyklucza Z. B. z Koła (...)’ w K.. W uzasadnieniu uchwały wskazało m.in., że w latach 2014- 2019 Z. B., pełniąc funkcje łowczego, regularnie przekraczał swoje uprawnienia, nie mając upoważnienia właściwych organów K., występował do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa o dopłaty obszarowe związane z użytkowaniem działek nr (...) w C.. Dopłaty te były przez niego przewłaszczane. Z. B. otrzymywał środki z tytułu dopłat bezpośrednich za działkę (...) w latach 2014- 2019, za działkę w latach 2017- 2019, działek tych sam nie użytkował, działki te były użytkowane i uprawiane tylko i wyłącznie przez myśliwych – członków koła, a zakup materiałów siewnych, nawozów i środków ochrony roślin dokonywany był ze środków K.. Z otrzymanych pieniędzy początkowo nie rozliczył się. Zwrócił bezprawnie pobrane środki za lata 2015- 2018 bez odsetek dopiero 4 grudnia 2019r., gdy sprawa zaczęła budzić uzasadniony niepokój. Ponadto, wielu myśliwych K. Z. B. tratował w sposób niekoleżeński, niekulturalny, a nawet dopuszczał się aktów ich oczywistego znieważania, przy użyciu słów uznawanych powszechnie za wulgarne i obelżywe. Przykładem takiego zachowania było skrajnie niekoleżeńskie, wulgarne i chamskie potraktowanie przez Z. B. innego członka koła, tj. T. M. w roku 2019. (…) Kolejnym przejawem skrajnie nieetycznego zachowania Z. B. było obrażanie i wulgarne wyproszenie z zebrania Zarządu Koła skarbnika R. H. w dniu 22.12.2020 r. (…) Zarząd podjął uchwałę o wykluczeniu Z. B. z K. na podstawie ustalonych faktów i w oparciu o dowody w postaci dokumentów i relacji myśliwych. Zarząd stanął na stanowisku, ze biorąc pod uwagę powtarzalność nagannych zachowań i ich intensywność, jedyną możliwą sankcją jest wykluczenie z koła.

Pod tym dokumentem z dopiskiem Za Zarząd Koła Łowieckiego (...) w K. podpisy złożyli: prezes zarządu J. B. oraz z pieczęcią z upoważnienia Zarządu Koła Łowieckiego (...) Łowczy K. G. G. (k.48).

W wyniku odwołania złożonego przez Z. B. 29 maja 2022 r. na zwołanym 11 czerwca 2022 r. walnym zgromadzeniu członków Koła (...) bez sprzeciwu Z. B. i za zgodą wszystkich obecnych członków K. wprowadzono do porządku obrad zgromadzenia punkt dotyczący wykluczenia Z. B. z K.. Po odczytaniu uchwały Zarządu z dnia 12 kwietnia 2022r. o wykluczeniu Z. B., odczytaniu pism byłego prezesa zarządu S. M. i samego zainteresowano przeprowadzono głosowanie tajne. Z 34 członków K. obecnych na zgromadzeniu było w chwili głosowania 29 członków K.. Wszyscy obecni oddali głosy: 9 członków głosowało za uwzględnieniem odwołania, przeciwko uwzględnieniu odwołania tj. za wykluczeniem Z. B. z K. głosowało 20 członków. Wobec osiągnięcia wymaganej większości 2/3 głosów Walne Zgromadzenie podjęło uchwałę nr 2 o treści: Walne Zgromadzenie Członków Koła (...) w K. nie uwzględnia odwołania kol. Z. B. od uchwał Zarządu Koła (...) z dnia 12..04.2022 w przedmiocie wykluczenia kol. Z. B. z Koła (...) w K..

W równolegle sporządzonym obszernym uzasadnieniu tej uchwały powtórzono argumentację uzasadnienia uchwały zarządu K. z dnia 12 kwietnia 2022r.

Odpis uchwały z uzasadnieniem Z. B. otrzymał 27 lipca 2022r., w dniu 10 sierpnia 2022r. wniósł do Sądu Okręgowego w Krakowie odwołanie od uchwał z dnia 11 czerwca 2022 i poprzedzającej ją uchwały z dnia 12 kwietnia 2022 r. z żądaniem ich uchylenia.

Postanowieniem z dnia 5 kwietnia 2022 r. (ORD (...)) Okręgowy Rzecznik Dyscyplinarny Polskiego Związku Łowieckiego w K. odmówił wszczęcia dochodzenia dyscyplinarnego w związku z zawiadomieniem Koła (...) w sprawie przywłaszczenia pieniędzy z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa przez Z. B.. Postanowienie to zostało uchylone postanowieniem zastępcy Głównego Rzecznika Dyscyplinarnego Polskiego Związku Łowieckiego z dnia 30 lipca 2022 r. ( (...)) z poleceniem wszczęcia dochodzenia dyscyplinarnego z § 29 pkt 3 i 4 w związku z § 48 ust. 1 pkt 2 Statutu Polskiego Związku Łowieckiego. Do chwili zamknięcia rozprawy w sprawie rozpatrywanej przed Sądem Okręgowym w Krakowie nie zostały przedstawione Z. B. żadne zarzuty w ramach postępowania wewnątrzkorporacyjnego- dyscyplinarnego.

Sąd Okręgowy ustalił również, co następuje.

Z. B. jako członek koła i członek zarządu w funkcji łowczego Koła (...), dał się poznać jako osoba wybuchowa, niecierpliwa, czasami opryskliwa, korzystająca z przywileju przyjaźni z cieszącym się szacunkiem i estymą prezesem zarządu K. lekarzem S. M.. Z. B. nie używał w potocznym języku wulgaryzmów, jednak w trakcie polowań, w tym w obecności zaproszonych gości, posługując się słowami uznawanymi za wulgarne lub obelżywe wyzywał myśliwych- członków koła, którzy nie zachowywali się wedle jego oczekiwań (nie domyślili się, jakie miejsce zająć, nie reagowali zgodnie z oczekiwaniami łowczego na zachowanie zwierząt), złośliwie komentował ich zachowania lub umiejętności w czasie uroczystości prywatnych, w tym pogrzebu. Szczególną niechęć okazywał od wielu lat myśliwemu T. M. (aktualnie lat 71, emerytowany żołnierz), co ten wiązał z odmową współpracy z członkami zarządu przy wykorzystaniu posiadanych wpływów w organach policji dla doprowadzenia do utraty prawa posługiwania się bronią wskazanej osoby. Wybuchowość, złośliwości i niechętne uwagi, wygłaszane w obecności osób trzecich, dyskredytujące umiejętności sprzątania, malowania, mieszania farny, a nawet śpiewania, kierowane przez Z. B. w stronę T. M., skutkowały odczuciem mobbingu, przywoływaniem przez T. M. osób postronnych dla zagwarantowania świadectwa niewłaściwych zachowań Z. B., unikaniem jakichkolwiek relacji i wreszcie wnioskiem o przeniesienie z grupy myśliwych podporządkowanych Z. B. do innej grupy myśliwych K.. Szczególnie negatywnie na zdrowiu T. M. odbiło się przywołane w uzasadnieniach zaskarżonych uchwał zdarzenie, które miało miejsce w sytuacji obowiązku T. M. podjęcia dyżuru myśliwego wedle planu dyżurów, przy czym każdy myśliwy przed rozpoczęciem dyżuru miał obowiązek zweryfikować aktualność miejsca dyżuru w rozmowie z łowczym. Zaskoczony w sobotni poranek 18 maja 2019 r. przybyciem myśliwego na posesję Z. B. (który wówczas wyjeżdżał samochodem w towarzystwie kolegi) z wulgaryzmem zapytał T. M., czego ten chce, po co przyszedł, następnie z komentarzem, że ten nie zna terenu dyżuru. Na pytanie o przyczynę złośliwości, zareagował słowami w najwyższej skali wulgarności, trzaśnięciem drzwiami samochodu, uchyleniem okna i dalszymi wulgaryzmami. W te sposób kierował T. M. do domu. Po odjeździe samochodu, doprowadzony do stanu skrajnego zdenerwowania T. M. zadzwonił do prezesa zarządu, który wnosił, by nie kierować pisemnej skargi do Okręgowego Zarządu Polskiego Związku Łowieckiego, tylko poczekać na powrót prezesa z sanatorium. Następnie prezes zarządu zatelefonował do innego członka K., który na uzgodnionym miejscu spotkania uspokoił T. M., nakłonił go do niekontynuowania dyżuru (przez stan zdenerwowania), sam podejmując się tego obowiązku.

Po powrocie z sanatorium, przy pierwszej sposobności prezes S. M. ujął rękę T. M., przyłożył ją do ręki Z. B., uznając, że w ten sposób doszło do przeprosin za zdarzenie z 18 maja 2019 r. Z tej przyczyny T. M. nie oceniał zdarzenia jako uzasadniającego wykluczenie Z. B. z K., ale uzasadniającego usunięcie go z funkcji łowczego.

/dowód: częściowo zeznania świadka S. M.: protokół elektroniczny rozprawy z dnia 12 maja 2023 r., skrócony: k. 126/2- 127/2 akt; częściowo zeznania świadka G. B.: protokół elektroniczny rozprawy z dnia 12 maja 2023 r., skrócony: k. 131 akt; zeznania świadka T. M.: protokół elektroniczny rozprawy z dnia 12 maja 2023 r., skrócony: k. 131/2- 132 akt; pismo T. M. do zarządu koła z 36 czerwca 2021r., k. 44; zeznania świadka P. K. (1): protokół elektroniczny rozprawy z dnia 12 maja 2023 r., skrócony: k. 132/2- 133 akt; częściowo zeznania świadka A. Z.: protokół elektroniczny rozprawy z dnia 19 maja 2023 r., skrócony: k. 136-137 akt; częściowo zeznania odwołującego: protokół elektroniczny rozprawy z dnia 19 maja 2023 r., skrócony: k. 137- 138 akt; zeznania prezesa zarządu J. B.: protokół elektroniczny rozprawy z dnia 19 maja 2023 r., skrócony: k. 138- 139 akt; zeznania członka zarządu G. G.: protokół elektroniczny rozprawy z dnia 19 maja 2023 r., skrócony: k. 139-140 akt; zeznania członka zarządu R. H.: protokół elektroniczny rozprawy z dnia 19 maja 2023 r., skrócony: k. 142- 143 akt/

W okresie 2019- 2020 roku Z. B. próbował nakłonić członka Koła (...) do sporządzenia pisemnego oświadczenia, że skarbnik K. R. H. próbuje pobierać dwukrotnie składki członkowskie. Podczas zebrania zarządu w 2020 roku Z. B. zarzucał bezpodstawnie skarbnikowi K. R. H., że ten zaniedbał obowiązki niezbędne dla pozyskania środków za sanitarny odstrzał dziczyzny lub nie rozlicza się ze środków pozyskanych z odstrzału sanitarnego zwierząt z myśliwymi, następnie obraził go i wulgarnie doprowadził do puszczenia zebrania zarządu 22 grudnia 2020 roku, w kwietniu 2022 roku ponownie obraził R. H., zarzucając mu, że pobiera pieniądze z K., że środków na rachunku nie ma, pomimo że wówczas na rachunku K. pozostawało 7 500 zł.

/dowód: częściowo zeznania świadka S. M.: protokół elektroniczny rozprawy z dnia 12 maja 2023 r., skrócony: k. 126/2- 127/2 akt; częściowo zeznania odwołującego: protokół elektroniczny rozprawy z dnia 19 maja 2023 r., skrócony: k. 137- 138 akt; zeznania prezesa zarządu J. B.: protokół elektroniczny rozprawy z dnia 19 maja 2023 r., skrócony: k. 138- 139 akt; zeznania członka zarządu G. G.: protokół elektroniczny rozprawy z dnia 19 maja 2023 r., skrócony: k. 139-140 akt; zeznania członka zarządu R. H.: protokół elektroniczny rozprawy z dnia 19 maja 2023 r., skrócony: k. 142- 143 akt/

Składając w okresie do 2011 r. do 2013 r. wnioski uprawniające do pozyskania dopłat z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w odniesieniu do nieruchomości składającej się z działki (...) w C., Z. B. nie legitymował się uchwałą jakiegokolwiek organu K. w przedmiocie przekazania mu tej nieruchomości w użytkowanie, uchwałą upoważniającą lub zlecającą inicjowanie postępowań w przedmiocie dopłat, ani uchwałą w przedmiocie sposobu rozliczenia z K. pozyskiwanych pożytków naturalnych i przychodów pieniężnych wynikających z uprawy gruntu lub prawa do korzystania z gruntu. Przedmiotowe wnioski do Agencji (...) składał za wiedzą i zgodą ówczesnego prezesa zarządu K. S. M. i w oparciu o wystawione przez prezesa zarządu S. M. upoważnienie następującej treści: W dniu 2010-04-1 odbyło się zebranie nr01,04, (...) Zarządu Koła Łowieckiego (...), na którym kol. Z. B., legitymujący się dowodem (…), PESEL (…) zam. (….) został upoważniony do reprezentowania naszego koła przed Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. W posiadaniu Z. B. znajdował się także protokół z posiedzenia Zarządu Koła Łowieckiego (...) w K., w którym odnotowano podjęcie uchwałę następującej treści 2. Zarząd Koła Łowieckiego (...) w K. podjął decyzję o wyznaczeniu pełnomocnika do reprezentowania K. w sprawie Agencji (...)- kol. B.. Z.. Pod protokołem podpisy złożyli S. M. (prezes) Z. B. (łowczy) oraz J. B. (sekretarz).

Uchwałą nr 1/2017 z dnia 22 kwietnia 2017r. walne zgromadzenie Koła (...) zobowiązało Zarząd do wystąpienia o dotacje z Unii Europejskiej.

/dowód: kopia upoważnienia: k. 11; kopia protokołu: z 30.03.210/11: k. 135; kopia protokołu z 22 kwietnia 2017r., k. 119- 120; częściowo zeznania świadka S. M.: protokół elektroniczny rozprawy z dnia 12 maja 2023 r., skrócony: k. 126/2- 127/2 akt; zeznania świadka A. Ś.: protokół elektroniczny rozprawy z dnia 12 maja 2023 r., skrócony: k. 128 akt; częściowo zeznania świadka A. Z.: protokół elektroniczny rozprawy z dnia 19 maja 2023 r., skrócony: k. 136-137 akt; zeznania odwołującego: protokół elektroniczny rozprawy z dnia 19 maja 2023 r., skrócony: k. 137- 138 akt; zeznania prezesa zarządu J. B.: protokół elektroniczny rozprawy z dnia 19 maja 2023 r., skrócony: k. 138- 139 akt; zeznania członka zarządu G. G.: protokół elektroniczny rozprawy z dnia 19 maja 2023 r., skrócony: k. 139-140 akt; zeznania członka zarządu R. H.: protokół elektroniczny rozprawy z dnia 19 maja 2023 r., skrócony: k. 142- 143 akt/

W okresie 2014- 2019 Z. M. zapewniał członków K. oraz prezesa zarządu K., że wnioski o dopłaty do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa nie są składane, z powodu nieopłacalności przedsięwzięcia: nadmiernego formalizmu przy redagowaniu wniosków, nieadekwatnego do ewentualnych przychodów. W tym czasie prowadził swoje gospodarstwo rolne z areałem około 4 hektarów.

W okresie 2014- 2019 uprawy na działkach nr (...) w C. organizowali członkowie K.: M. W. i P. K. (1). Nakład pracy przy uprawach areału był na tyle istotny, że skarbnik K. i inni myśliwi sugerowali, by obaj rolnicy włączyli areały do własnych gospodarstw i zainicjowali pozyskiwanie dopłat związanych z tymi nieruchomościami. W tym czasie jeden raz na tych gruntach widziany był Z. B. przy obsłudze traktorem. Z racji funkcji łowczego Z. B. wielokrotnie pytany był o kwestię dopłat związanych z gruntami K. i tyleż razy powtarzał, że dopłaty nie są pobierane. Łącznie odbyło się w różnym składzie 15 spotkań poświęconych kwestii dopłat. Tymczasem w bliżej nieustalonej dacie okazało się, że ktoś pobiera dopłaty związane z gruntami K. w C., padało nawet nazwisko sołtysa tej wsi. S. M., naciskany przez skarbnika oraz członków koła, w tym wobec zapowiedzi złożenia wniosku o informację publiczną, niechętnie wyraził zgodę na przeprowadzenie w tej sprawie dochodzenia z zapowiedzią jednak, że jeżeli dopłaty z Agencji pobiera członek koła, to jego stan majątkowy zadecyduje, czy zostanie wykluczony z członkostwa koła, czy też nie. Uprzednio, na przestrzeni ponad 20 lat funkcjonowania K., członkostwa w K. zostały pozbawione dwie osoby: jedna za kłusownictwo, druga za skierowaną do prezesa zarządu słowem uznawanym za obelżywe uwagę, że powinien usunąć się z zarządu Koła.

/dowód: zeznania świadka S. M.: protokół elektroniczny rozprawy z dnia 12 maja 2023 r., skrócony: k. 126/2- 127/2 akt; zeznania świadka A. Ś.: protokół elektroniczny rozprawy z dnia 12 maja 2023 r., skrócony: k. 128 akt; zeznania świadka P. K. (2): protokół elektroniczny rozprawy z dnia 12 maja 2023 r., skrócony: k. 129- 131 akt; zeznania świadka T. M.: protokół elektroniczny rozprawy z dnia 12 maja 2023 r., skrócony: k. 131/2- 132 akt; zeznania świadka P. K. (1): protokół elektroniczny rozprawy z dnia 12 maja 2023 r., skrócony: k. 132/2- 133 akt; zeznania świadka A. Z.: protokół elektroniczny rozprawy z dnia 19 maja 2023 r., skrócony: k. 136-137 akt; zeznania odwołującego: protokół elektroniczny rozprawy z dnia 19 maja 2023 r., skrócony: k. 137- 138 akt; zeznania prezesa zarządu J. B.: protokół elektroniczny rozprawy z dnia 19 maja 2023 r., skrócony: k. 138- 139 akt; zeznania członka zarządu G. G.: protokół elektroniczny rozprawy z dnia 19 maja 2023 r., skrócony: k. 139-140 akt; zeznania członka zarządu R. H.: protokół elektroniczny rozprawy z dnia 19 maja 2023 r., skrócony: k. 142- 143 akt/

W ostatnim kwartale 2019 roku członkowie K. pozyskali z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa informację potwierdzającą, że w oznaczonym, przywoływanym wyżej okresie, pobierane były dopłaty związane z gruntami koła w C., bez ujawnienia jednak pobierającego. Po raz kolejny Z. B. był w tym zakresie dopytywany i w rozmowach indywidualnych przysięgał z odwołaniem do świętości, że dopłat nie pobiera, płaczliwie żalił się, że jest bezpodstawnie oskarżany. J. B. pod wpływem tych zapewnień bronił Z. B. przed członkami K.. Kiedy w dniu 04 grudnia 2019r. Z. B. przekazywał na rachunek bankowy kwotę 1907, 60 zł z opisem Zwrot pieniędzy za dopłaty (...), zarząd i członkowie K. wiedzieli już, że wnioski o dopłaty składał Z. B. (z wyjątkiem 2015 roku co do działki (...) i z wyjątkiem lat 2015- 2016 co do działki nr (...)) i po 2013 roku to na rachunek przez niego wskazany, niebędący rachunkiem K., przekazywane były środki finansowe w nieznanej wysokości.

Ujawnienie powyższych informacji, na równi z ujawnieniem oskarżeń, obelg, wyzwisk ze słowami uznawanymi za wulgaryzmy, doprowadziły członków K. do utraty zaufania względem Z. B., stanu skrajnego zdenerwowania i eskalacji żądań w kierunku zgodnym z uprzednimi zapowiedziami prezesa zarządu co do konieczności usunięcia członka K., który w takich okolicznościach pobierał dopłaty należne K. i nie przekazywał ich K..

/dowód: częściowo zeznania świadka S. M.: protokół elektroniczny rozprawy z dnia 12 maja 2023 r., skrócony: k. 126/2- 127/2 akt, oświadczenie S. M. k.13 akt; zeznania świadka A. Ś.: protokół elektroniczny rozprawy z dnia 12 maja 2023 r., skrócony: k. 128 akt; zeznania świadka P. K. (2): protokół elektroniczny rozprawy z dnia 12 maja 2023 r., skrócony: k. 129- 131 akt; zeznania świadka T. M.: protokół elektroniczny rozprawy z dnia 12 maja 2023 r., skrócony: k. 131/2- 132 akt; zeznania świadka P. K. (1): protokół elektroniczny rozprawy z dnia 12 maja 2023 r., skrócony: k. 132/2- 133 akt; zeznania świadka A. Z.: protokół elektroniczny rozprawy z dnia 19 maja 2023 r., skrócony: k. 136-137 akt; zeznania odwołującego: protokół elektroniczny rozprawy z dnia 19 maja 2023 r., skrócony: k. 137- 138 akt; zeznania prezesa zarządu J. B.: protokół elektroniczny rozprawy z dnia 19 maja 2023 r., skrócony: k. 138- 139 akt; zeznania członka zarządu G. G.: protokół elektroniczny rozprawy z dnia 19 maja 2023 r., skrócony: k. 139-140 akt; zeznania członka zarządu R. H.: protokół elektroniczny rozprawy z dnia 19 maja 2023 r., skrócony: k. 142- 143 akt/

Sytuacja pandemiczna w roku 2020 (i wynikające z tego tytułu ograniczenia w możliwości zwołania walnego zgromadzenia członków K.), nadto wieloletnia przyjaźń Z. B. i S. M. spowodowały brak możliwości nadania biegu żądaniom myśliwych pozbawienia członkostwa w K. Z. B.. Na walnym zgromadzeniu członków K. 26 czerwca 2021r. podjęta została uchwała o nieudzieleniu absolutorium członkom zarządu K.: S. M., Z. B., A. Z. i A. Ś., z udzieleniem absolutorium G. G. i R. H.. Na tym samym zgromadzeniu Z. B. i S. M. złożyli rezygnację z pełnionych w zarządzie funkcji, A. Z. i A. Ś. zostali z funkcji odwołani.

/dowód: protokół walnego zgromadzenia członków z dnia 26 czerwca 2021r., k. 71- 82; zeznania prezesa zarządu J. B.: protokół elektroniczny rozprawy z dnia 19 maja 2023 r., skrócony: k. 138- 139 akt; zeznania członka zarządu G. G.: protokół elektroniczny rozprawy z dnia 19 maja 2023 r., skrócony: k. 139-140 akt; zeznania członka zarządu R. H.: protokół elektroniczny rozprawy z dnia 19 maja 2023 r., skrócony: k. 142- 143 akt/

Ustalając okoliczności faktyczne sprawy, w tym prowadzące do weryfikacji stawianych odwołującemu w zaskarżonych uchwałach zarzutów, Sąd oparł się na spójnych, wiarygodnych, zgodnych z doświadczeniem życiowymi i zasadami logicznego rozumowania nadto częściowo udokumentowanych zeznaniach świadków P. K. (1), T. M., P. K. (2), aktualnych członków zarządu K.: G. G., R. H. oraz J. B.. Relacje te w pełnym zakresie potwierdzają zaistnienie faktów podniesionych w uzasadnieniu zaskarżonych uchwał.

Uwzględniając okoliczność nieudzielenia absolutorium i rezygnację ze stanowisk Z. B. oraz S. M., pozbawienie funkcji członków zarządu A. Z. oraz A. Ś., Sąd ocenił, że relacje tych osób w relewantnym dla sprawy zakresie nie są obiektywne ani wiarygodne, a przy tym zdają się wynikać z wieloletnich relacji osobistych i podporządkowane zostały ochronie wspólnego interesu tych osób, wynikającego z ewentualnego ujawniania nieprawidłowości gospodarczych K., w tym odniesionych do kwestii dopłat pobieranych z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Z dokumentów złożonych do akt sprawy wynika niezbicie, że nie zapadły żadne uchwały żadnego gremium K. odniesione do sposobu gospodarowania nieruchomościami K. przez ich oddanie w posiadanie zależne oznaczonej osobie (należy domniemywać, że ewentualnie sporządzano plany gospodarcze na dany rok), nie zawarto żadnej umowy określającej rozliczenia ewentualnych pożytków pozyskiwanych z najpierw jednej nieruchomości, a potem obu. Co do okresu 2011 – 2013 odwołujący dysponował jedynie upoważnieniem (na czas nieokreślony) do reprezentowania K. w relacjach z Agencją, co oznacza, że mógł w nieznanym zakresie rzeczowym, ale w relacjach z Agencją, występować w imieniu K.. Wedle relacji skarbnika K. R. H., które nie zostały zakwestionowane, w przywołanym okresie wnioski o dopłaty skutkowały przelewaniem środków z Agencji na rachunek K., domniemywać należy zatem, że rachunek K. wskazywany był przez pełnomocnika składającego wnioski o dopłaty w swoim albo K. imieniu. Dopiero w 2017 roku walne zgromadzenie członków K. podjęło decyzję i zobowiązało zarząd do wystąpienia o dotacje, ale z Unii Europejskiej. Formalnie nie nastąpiła realizacja tego zadania. Dokonana z oznaczonym opisem wpłata Z. B. z 4 grudnia 2019r. czyni jego aktualne wyjaśnienia niewiarygodnymi tak w zakresie rzekomej wiedzy wszystkich o pobieraniu dopłat, jak i wielkości pobranych kwot, rzetelności dokonanych finalnie rozliczeń, oraz okoliczności ujawnienia zdarzeń. Z tej samej przyczyny nie zasługują na wiarę pozyskane za pośrednictwem Z. B. relacje S. M., A. Z. oraz A. Ś. co do omawianych okoliczności. Uwzględnić przy tym należało, że członkowie K. mieli obowiązek uiszczać oznaczonej wysokości składki, w przypadku członków zarządu K. następował obrót środkami koła gotówkowo (z Kasy) i bezgotówkowo (w ramach rachunku), z racji odstrzałów dziczyzny, w tym sanitarnych, K. dysponowało przychodami, w tym w walucie obcej. Z. B. nie wykazał żadnym dokumentem, zwłaszcza oświadczeniem Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, jakiej wysokość kwoty w związku z gruntami K. w C., w poszczególnych latach pobierał, co przy braku jakiejkolwiek umowy zawartej z K. co do sposobu podziału ewentualnych pożytków, wyklucza możliwości oceny dokonywanych lub prezentowanych aktualnie przez Z. B. rozliczeń za rzetelne. To, że w sprawozdaniach skarbnika K. wpłaty Z. B. odnotowywano pod pozycją dopłaty UE, sprawozdania te kwitowała komisja rewizyjna oraz walne zgromadzenie członków koła, nie oznacza, że są to środki tożsame ze środkami pozyskiwanymi przez Z. B. z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, odniesione do areału gruntów w C.. Twierdzenia w tym zakresie odwołującego są więc gołosłowne. Szkoda majątkowa przy tym K. i poszczególnych członków K. wynika nie tylko z niepozyskania przez K. w oznaczonym okresie oznaczonych dopłat, ale przede wszystkim z niemożności gospodarowania mieniem w sposób przynoszący zysk K. lub ulgę w wysokości składek poszczególnych członków K..

Za niewykazaną przez odwołującego się (art. 6 k.c., art. 232 k.p.c.) Sąd uznał okoliczność, jakoby uzasadnienie uchwał z dnia 12 kwietnia 2022r. i następnie z dnia 11 czerwca 2022r. było wynikiem nieuczciwości, konfabulacji, wynikiem ewentualnej zmowy, by zdarzenia nie przebiegały z taką dramaturgią lub częstotliwością, z jaką je nakreślono. Relacje złożone na rozprawie myśliwych K. oraz reakcje odwołującego się na te relacje dowodzą, że są one oparte na prawdzie, własnych doświadczeniach osób składających relacje, częściowo zostały udokumentowane.

Częściowo przydatne w sprawie okazały się zeznania G. B., który 18 maja 2019 r. był pasażerem samochodu kierowanym przez odwołującego i tym samym miał być świadkiem zachowania opisanego przez T. M., P. K. (3), a także ujętego w uzasadnieniu zaskarżonych uchwał. Świadek ujawnił, że jest od wielu lat kolegą odwołującego się, relacjonował zdarzenie przypadkowe sprzed pięciu lat; miał nie słyszeć żadnych słów obelżywych, z drugiej strony na wstępie ujawnił ocenę zdarzeń wskazującą na pozyskanie oznaczonych relacji od odwołującego się ( wiem tyle, że został kolega B. pomówiony, że obrażał w pewnej sytuacji osobę, która spotkaliśmy przed wjazdem do posesji). Relacja T. M. co do tego zdarzenia w pełnym zakresie zasługuje na wiarę nie tylko przez stopień jej szczegółowości, ale także okoliczność, że analogiczną relację świadek przywołał już w piśmie z 26 czerwca 2021r. potwierdzili ją inni świadkowie, w tym S. M.. Świadek T. M. składał relację spokojnie, ważąc słowa, w sposób zdystansowany, a przy tym możliwie szczegółowy, wzbraniał się zarazem przed cytowaniem wulgarnych słów kierowanych do niego. Bezpośredni kontakt ze świadkiem ujawnia, że doświadczył ze strony odwołującego się skonkretyzowanej relacjami przemocy psychicznej, które to doświadczenia wywołują poruszenie do dzisiaj, zostały bardzo dokładnie zapamiętane, mimo obiektywnej woli przebaczenia czy przyjęcia przeprosin.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Zgodnie z art. 33 ust. 6 ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (aktualnie Dz.U z 2023r., poz. 1082) W sprawach utraty członkostwa w kole łowieckim (…) po wyczerpaniu postępowania wewnątrzorganizacyjnego albo od orzeczeń i postanowień kończących postępowanie dyscyplinarne stronom postępowania przysługuje, w terminie 14 dni od otrzymania rozstrzygnięcia kończącego postępowanie, odwołanie do sądu okręgowego, z zastrzeżeniem art. 42da ust. 3. Od orzeczenia sądu okręgowego kasacja nie przysługuje. Przywołane przepisem odwołanie rozpoznaje sąd okręgowy jako sąd drugiej instancji, stosując odpowiednio przepisy o apelacji (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 lutego 2017r., IV CZ 102/16).

Odwołanie Z. B. pozbawionego zaskarżonymi uchwałami z dnia 12 kwietnia 2022r. zarządu w przedmiocie wykluczenia z członkostwa, oraz z dnia 11 czerwca 2022 r. walnego zgromadzenia członków w przedmiocie nieuwzględnienia odwołania wewnątrzkorporacyjnego, nie zasługuje na uwzględnienie.

Mocą cytowanych wyżej regulacji Statutu Polskiego Związku Łowieckiego, Z. B. jako członek Koła (...) miał obowiązek m.in. przestrzegać dobrych obyczajów, sumiennie wykonywać zadania zlecone mu przez organy koła i dbać o mienie koła. Za rażące naruszenie zasad etyki łowieckiej lub dobrych obyczajów każdy członek koła może zostać wykluczony, przy czym wykluczenia dokonuje zarząd koła.

Nie budzi wątpliwości Sądu Okręgowego prawidłowość formalna podejmowanych w ramach postępowania wewnątrzkorporacyjnego zaskarżonych uchwał: zostały podjęte we właściwym trybie tajnego głosowania, statutową większością wszystkich (uchwała zarządu) i większością 2/3 (uchwała walnego zgromadzenia członków) głosów. Uchwały zostały doręczone z (w zasadzie tożsamym) uzasadnieniem odwołującemu się, przy czym postępowanie dowodowe w sprawie doprowadza do wniosku, że fakty (argumenty) podniesione dla uzasadnienia uchwał polegają na prawdzie. Zdarzenia przypisywane Z. B. miały przy tym miejsce nie wcześniej niż trzy lata przed ich zaistnieniem (niekoleżeńskie, niewłaściwe zachowania wobec myśliwych K., w tym bezpodstawne oskarżanie członka zarządu -skarbnika, rażąco niewłaściwe oparte na publicznych wyzwiskach i wulgaryzmach zachowania wobec T. M.), trzy lata nie upłynęły także przed dowiedzeniem się o sprawcy i szkodzie poniesionej przez K. i członków K. na skutek trwającego nie krócej niż od 2014 roku działania Z. B. odniesionego do dotacji pozyskiwanych w związku z gruntami K. w C.. Z. B. nie został ukarany karą porządkową lub dyscyplinarną w związku z przypisywanymi mu w uchwałach zdarzeniami, jakkolwiek zainicjowane zostało w tym zakresie postępowanie. Ciężar zarzutów stawianych w uzasadnieniu zaskarżonych uchwał jest tego rodzaju, że czyni pozbawienie członkostwa w Kole (...) następstwem słusznym, sprawiedliwym, współmiernym, a przy tym niedającym się zastąpić w inny sposób (w tym inną sankcją). Swoim zachowaniem bowiem Z. B. ugodził bowiem nieodwracalnie w jedno z najważniejszych, jeśli chodzi o prawo zrzeszania się, dóbr, jakim jest uczciwość i zaufanie. W tym aspekcie wskazać należy, że Koło (...) w K. liczyło w omawianym okresie 24- 30, była to i jest w dalszym ciągu społeczność bardzo niewielka. Oparta na konstytucyjnej zasadzie wolności zrzeszania się przynależność do koła łowieckiego wiąże się tu immanentnie z pasją łowiectwa, w tym posługiwania się bronią, w tym pozbawiającą życia, zakładającą przy tym wykonywanie obowiązków zabijania zwierzyny, patrolowania obszarów rolniczo zagospodarowywanych, pozyskiwania paszy dla zwierząt leśnych. Taki charakter wspólnie prowadzonej działalności zakładać musi szczególne walory członków koła: zaufanie, opanowanie, umiejętność właściwej reakcji na nagłe zdarzenie w stresujących okolicznościach, nie tylko wynikających z właściwości przyrody, ale także z obcowania z nieudomowionymi zwierzętami, także w warunkach epidemicznych czy niesanitarnych. To z tego względu, o przyjęciu w poczet członków koła decyduje wynik rozłożonego na kilka lat okresu przygotowawczego kandydata: nieformalnego (bez prawa głosu i bez prawa uczestnictwa w gremiach koła łowieckiego, z wdrażaniem zasad pracy i współpracy myśliwego) lub półformalnego (bez prawa głosu i z prawem uczestniczenia w gremiach koła łowieckiego). Wolność zrzeszania się jest wyraża się przy tym nie tylko w wyborze koła łowieckiego, ale także w wolności członków koła doboru innych, nowych jego członków. W ocenie Sądu Okręgowego, wyniki postępowania dowodowego prowadzą do wniosku, że gdyby którakolwiek z sytuacji opisanych uzasadnieniami obu zaskarżonych uchwał zaistniała na etapie przygotowawczym kandydata na członka koła, z całą pewnością nie uzyskałby ów kandydat członkostwa. Z. B. przez ponad 10 lat pełnił funkcję łowczego (łowczy m.in. organizuje, koordynuje i nadzoruje polowania, stoi na straży przestrzegania etyki łowieckiej, dobrych obyczajów myśliwskich i koleżeńskich) i pełnił funkcję członka zarządu. Oprócz niedopełnienia obowiązków członka zarządu – łowczego skutkujących nieudzieleniem mu absolutorium 26 czerwca 2021r., Z. B. w sposób uporczywy i rażący naruszał dobre obyczaje obowiązujące członków koła- myśliwych: w sposób niekoleżeński, obelżywy lub wulgarny odnosił się do osoby podporządkowanej jego poleceniom oraz innych członków K., w tym także na uroczystościach lub polowaniach wobec osób obcych, tracił opanowanie lub cierpliwość bez uzasadnienia, nie przepraszał za swoje zachowanie, wyzwiska, które kierował do T. M. zostały wypowiedziane publicznie, wobec osób postronnych, dotarły następnie do wszystkich myśliwych K.. Przeprosiny pod adresem tego myśliwego zostały wymuszone aktywnością prezesa zarządu. Złośliwe czy niekoleżeńskie uwagi łowczego, odbierane są z niezadowoleniem i dezaprobatą, a przy tym samoistnie wymuszone podanie (przyłożenie) ręki, nawet jeśli ująć je w kategorii przeprosin, nie zmieniło bardzo negatywnej i powszechnie panującej wśród członków K. negatywnej opinii o myśliwym Z. B.. Na powyższe nałożył się problem utraty zaufania będącej następstwem wieloletniego (2014- 2019) zatajania przed członkami K. przez Z. B. czerpania korzyści z majątku K., bez wiedzy i zgody organów oraz członków K., wykorzystywania w tym zakresie pracy fizycznej na określonych gruntach (bez wynagrodzenia) innych myśliwych, uporczywym (na około 15 spotkaniach) zaprzeczaniu pobierania dotacji z Agencji, zapewnianiu pod przysięgą myśliwych o niewinności - ze łzami w oczach i odwołaniem się do świętości. W tym samym okresie, członkowie K. własnym staraniem pracowali na oznaczonych nieruchomościach, uiszczali składki członkowskie. Dopiero upór skarbnika K., skądinąd będącego w zbieżnym czasie również adresatem pomówień, wyzwisk, obraźliwych słów ze strony odwołującego, doprowadził do ujawnienia rzeczywistych okoliczności pobierania przez Z. B. (w dalszym ciągu nieznanej wielkości) środków finansowych z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. W ten sposób rażąco -długotrwale, uporczywie, z nasileniem złej woli względem myśliwych i z wolą ochrony tylko własnego interesu finansowego- zostały przez Z. B. naruszone dobre obyczaje wyrażające się w obowiązku solidarnego, uczciwego, lojalnego traktowania członków społeczności, zwłaszcza tak niewielkiej i opartej na potrzebie wzajemnego szacunku oraz zaufania, jak Koło (...) w K., naruszone zostały dobre obyczaje wyrażające się potrzebą wspierania aktywności członków zrzeszenia, budowania zaufania, odpowiedzialności za wspólnotę. Uwzględniając szczególną funkcję członka zarządu, Z. B. miał nadto obowiązek wypełniania uchwał zarządu / walnego zgromadzenia, w odniesieniu do pozyskiwania dopłat, rzetelnego rozliczania wszystkich przychodów K., przedkładania do sprawozdań informacji kompletnych i prawdziwych, rzetelnego informowania o zdarzeniach, które mogły wpłynąć na stan majątkowy K.. Tymczasem w istocie rzeczy przez wiele lat samodzielnie decydował o wykorzystaniu oznaczonych areałów gruntów, samodzielnie pobierał środki finansowe, samodzielnie decydował o zasadzie rozdzielenia pozyskiwanych korzyści, nie przekazywał pozyskiwanych korzyści, wprowadzając przy tym organy K. w błąd, co do tego, czy korzyści są pobierane. Jeśli uwzględnić, że uprzednio członkostwa w Kole (...) pozbawiony został staraniem zarządu myśliwy, który jednym wulgaryzmem próbował nakłonić prezesa S. M. do ustąpienia z funkcji, wniosek o rażącym charakterze inkryminowanych zaskarżonymi uchwałami zdarzeń nie może budzić wątpliwości. Okoliczność przy tym, że szkoda majątkowa została w części wyrównana (w zakresie wedle uznania odwołującego), a jedna osoba pokrzywdzona została przeproszona, nie sanuje wywołanych wieloletnim postępowaniem odwołującego się skutków naruszenia w sposób rażący dobrych obyczajów oraz obowiązku dbania o mienie koła.

Mając powyższe na względzie, na podstawie art. 385 k.p.c. w związku z art. 33 ust. 6 Prawa łowieckiego Sąd Okręgowy odwołanie oddalił.

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd orzekł zgodnie z zasadą odpowiedzialności za te koszty przegrywającego spór (art. 98 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c.). Na należne Kołu (...) w K. koszty postępowania składają się wyłącznie wydatki związane z ustanowieniem pełnomocnika procesowego, a zatem jego wynagrodzenie oznaczone na postawie § 10 ust. 1 pkt 1) w związku z § 8 ust. 1 pkt 1) i § 20 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. Poz. 1800 ze zm.) oraz kwota 17 zł tytułem opłaty skarbowej związanej z wystawieniem dokumentu pełnomocnictwa, uiszczona na postawie art. 1 ust. 1 pkt 2) i cz. IV załącznika do Ustawy z dnia 16 listopada 2006r. o opłacie skarbowej (aktualnie Dz.U z 2022r., poz. 2142 ze zm.).

SSO Beata Tabaka SSO Anna Krawczyk SSO Katarzyna Biernat-Jarek