Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 czerwca 2018 r.

Sąd Okręgowy w Krakowie II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Paweł Szewczyk
Sędziowie:	SO Krystyna Dobrowolska SO Jarosław Tyrpa (sprawozdawca)

Protokolant: sekr. sądowy Dominik Kulesza

po rozpoznaniu w dniu 12 czerwca 2018 r. w Krakowie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) S.A. w W.

przeciwko B. S.

o zapłatę

na skutek apelacji strony powodowej

od wyroku Sądu Rejonowego dla Krakowa – Podgórza w Krakowie

z dnia 24 listopada 2017 r., sygnatura akt XII C 4254/15/P

1.  oddala apelację;

2.  przyznaje od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Krakowa – Podgórza w Krakowie T. M. wynagrodzenie w kwocie 135 zł (sto trzydzieści pięć złotych) za pełnienie funkcji kuratora dla pozwanej, nieznanej z miejsca pobytu, w postępowaniu odwoławczym;

3.  nakazuje ściągnąć od strony pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Krakowa – Podgórza w Krakowie kwotę 135 zł (sto trzydzieści pięć złotych) tytułem wydatku związanego z występowaniem w sprawie kuratora.

SSO Jarosław Tyrpa SSO Paweł Szewczyk SSO Krystyna Dobrowolska

UZASADNIENIE

Wyroku z dnia 12 czerwca 2018 roku

Strona powodowa (...) S.A. z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie od pozwanej B. S. kwoty 1.014.03 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 15 sierpnia 2014 roku do dnia zapłaty. Na uzasadnienie strona powodowa wskazała, że w dniu 21 października 2012 roku doszło do zalania lokalu numer (...) należącego do ubezpieczonego A. O. położonego przy ulicy (...) w K.. Przyczyną zalania była nieszczelność w kuchni w lokalu powyżej.

W odpowiedzi na pozew reprezentujący pozwaną kurator wniósł o oddalenie powództwa w całości.

Wyrokiem z dnia 24 listopada 2017 r. Sąd Rejonowy oddalił powództwo (pkt I), przyznał kuratorowi dla nieznanej z miejsca pobytu B. S. - aplikantowi Izby K. T. M. wynagrodzenie w kwocie 180zł, i kwotę tę wyłożył tymczasowo z kasy Sądu Rejonowego dla Krakowa -Podgórza w Krakowie (pkt II) i nakazał ściągnąć od strony powodowej na rzecz kasy Sądu Rejonowego dla Krakowa - Podgórza w Krakowie kwotę 180 zł (pkt III).

Wyrok ten zapadł w oparciu o następujące ustalenia faktyczne.

W dniu 21 października 2012 roku doszło do zalania lokalu numer (...) należącego do ubezpieczonego A. O. położonego w budynku przy ulicy (...) w K.. Przyczyną zalania była nieszczelność w kuchni w lokalu powyżej. W oświadczeniu z dnia 26 października 2012 roku administrator budynku, to jest Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) potwierdził odpowiedzialność pozwanej za zdarzenie. Lokal numer (...) położony w budynku numer (...) przy ulicy (...) w K. należący do ubezpieczonego A. O. objęty był w okresie od 13 lutego 2012 roku do 12 lutego 2013 roku ochroną ubezpieczeniową. Integralną częścią umowy ubezpieczenia są ogólne warunki ubezpieczenia zatwierdzone uchwałą zarządu z 26 czerwca 2008 roku. Powód wypłacił odszkodowanie w wysokości 1.114,03 zł po pomniejszeniu o w wysokości 100 złotych.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd Rejonowy przywołał treść art. 828 § 1 k.c., wskazując, że powództwo nie zostało w żaden sposób udowodnione. Sąd przyjął jedynie, że w lokalu nr (...) doszło do zalania, natomiast przyczyny tego zdarzenia nie zostały udowodnione. W opinii Sądu choć złożone do akt szkodowych dokumenty wskazywały, że prawdopodobną przyczyną zalania była awaria instalacji wodociągowej w mieszkaniu numer (...), to jednak brak było dowodów, że przyczyna szkody wiązała się z lokalem pozwanej i że pozwana lokal ten wówczas zajmowała. Nie wykazano zatem przesłanek zastosowania artykułu 433 k.c., ani żadnego innego przepisu regulującego odpowiedzialność. Zdaniem Sądu wystarczającym dowodem w przedmiotowej sprawie nie może być raport szkodowy, albowiem nie wiadomo kto i w oparciu i jakie ustalenia raport ten sporządził. Powód nie zgłosił zaś żadnych wniosków dowodowych, w szczególności z przesłuchania świadków. W opinii Sądu powód nie wykazał także wysokości szkody, gdyż nie wniósł o dowód z opinii biegłego, a strona pozwana nie przyznała, że wysokość szkody jest prawidłowa.

W świetle powyższego Sąd w całości oddalił powództwo i przyznał kuratorowi dla nieznanej z miejsca pobytu pozwanej wynagrodzenie.

Apelację od powyższego wyroku wniosła strona powodowa, zaskarżyła go w całości, zarzucając mu:

1.  naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 415 k.c. w zw. z art. 433 k.c. w zw. z art. 6 k.c. w zw. z art. 231 k.p.c. w zw. z art. 230 K.p.c. poprzez pominięcie dowodu w postaci oświadczenia z dnia 26.10.2012 administratora, z którego to wynika, że bezpośrednią przyczyną zdarzenia było pęknięcie wężyka przy baterii w kuchni mieszkania nr (...). W świetle powyższego zdaniem apelanta - nie polegało na prawdzie twierdzenie sądu, że akta szkody wskazywały jedynie na prawdopodobną przyczyną zalania i że brak było dowodów że przyczyna szkody wiąże się z lokalem pozwanej;

2.  naruszenie art. 6 k.c. w zw. z art. art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 415 k.c. w zw. z art. 433 k.c. w zw. z art. 231 k.p.c. w zw. z art. 230 K.p.c. poprzez błędne przyjęcie przez Sąd, że powód nie wykazał faktu zajmowania lokalu przez pozwaną w dacie szkody. Tymczasem skoro pozwana rzeczywiście lokalu nie zajmowała to powinna zgłosić taki zarzut. Ponadto - wbrew ocenie sądu - dowodem wykazującym fakt zajmowania lokalu nr (...) jest właśnie oświadczenie administratora z 26.10.2012roku wprost wskazujące na pozwaną.

3.  naruszenia art. 6 k.c. w zw. z art. art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 415 k.c. w zw. z art. 231 k.p.c. w zw. z art. 230 k.p.c. poprzez niezasadne przyjęcie, że powód nie wykazał wysokości szkody bowiem nie wnosił o powołanie dowodu z opinii biegłego, a pozwany nie przyznał że wysokość szkody jest prawidłowa. Tymczasem powód nie musi wykazywać wysokości szkody opinią biegłego aż do czasu gdy strona pozwana w sposób rzeczywisty (a nie pozorowany/blanki eto wy) zakwestionuje wysokość wskazując które konkretne i szczegółowe pozycje są zawyżone i uzasadniając ten zarzut. Dopiero wtedy powód ma obowiązek/potrzebę wnosić o biegłego. Co więcej załączone dokumenty (tj. akta szkody 83013) są typowymi/standardowymi dokumentami sporządzanymi w toku postępowania likwidacyjnego w celu ustalenia wysokości szkody.

Wskazując na powyższe zarzuty apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez: zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kwoty 1.014,03 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 15 sierpnia 2014 do dnia zapłaty, zasądzenie od pozwanej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości oraz przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia Sądowi Rejonowemu dla Krakowa - Podgórza w Krakowie.

W odpowiedzi na apelację powoda, pozwana wniosła o jej oddalenie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie. .

Zgodnie z art. 828 § 1 k.c. jeżeli nie umówiono się inaczej, z dniem zapłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela roszczenie ubezpieczającego przeciwko osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkodę przechodzi z mocy prawa na ubezpieczyciela do wysokości zapłaconego odszkodowania. Jeżeli zakład pokrył tylko część szkody, ubezpieczającemu przysługuje co do pozostałej części pierwszeństwo zaspokojenia przed roszczeniem ubezpieczyciela. W orzecznictwie nie budzi wątpliwości to, że treść art. 828 § 1 k.c. nie stwarza domniemania, że suma odszkodowania wypłaconego przez zakład ubezpieczeń odpowiada zakresowi odpowiedzialności osoby, która wyrządziła szkodę, a roszczenie ubezpieczyciela oparte o art. 828 § 1 k.c. podlega ogólnym zasadom w zakresie rozkładu ciężaru dowodu w procesie (por. np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 2010 roku, IV CSK 300/09, Lex nr 677779). Nie ma zatem racji strona powodowa, iż fakt, że dochodzi ona w procesie roszczenia regresowego zmienia reguły rozkładu ciężaru dowodu wynikające z art. 6 k.c. Zgodnie z tym przepisem ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Słusznie przy tym strona powodowa wskazuje, że podstawą dochodzonego przez nią roszczenia jest art. 415 k.c., co oznacza, że, co do zasady, w procesie winna ona udowodnić bezprawność, winę, szkodę i jej wysokość oraz związek przyczynowy.

Wbrew zarzutom strony powodowej pozwana zakwestionowała dochodzone pozwem roszczenie wskazując konkretne okoliczności. Na rozprawie w dniu 24 listopada 2017 roku reprezentujący pozwaną kurator, po doręczeniu mu dokumentów, jednoznacznie wskazał, że złożone przez stronę powodową dokumenty nie dowodzą odpowiedzialności pozwanej, w szczególności ani jej winy ani związku przyczynowego. Zwrócił uwagę na to, że dokumenty te zostały sporządzone bez udziału pozwanej i zakwestionował ich wartość dowodową. Podkreślić przy tym należy, że przedłożone przez stronę powodową dokumenty mające wykazywać odpowiedzialność pozwanej za powstanie szkody maja charakter dokumentów prywatnych. Niczym innym nie jest bowiem oświadczenie przedstawiciela Spółdzielni Mieszkaniowej z dnia 24 października 2012 roku, wskazujące, że przyczyną zalania był pęknięty wężyk przy baterii w kuchni mieszkalnia numer 14, które znajduje się w posiadaniu pozwanej. Oświadczenie to, zgodnie z art. 245 k.p.c. stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła świadczenie zawarte w dokumencie. Dokument prywatny stwierdzający dany fakt nie stanowi dowodu na zaistnienie tego faktu. Dokumenty prywatne o charakterze informacyjnym, a w istocie takim jest dokument przedstawiony przez stronę powodową, nie mogą prowadzić do obejścia przepisów o dowodzie z zeznań świadków. Zasada bezpośredniości wymaga, by sąd poznawał wiedzę osób trzecich co do podstawy faktycznej żądań stron w drodze dowodu z ich zeznań jako świadków, a nie na podstawie ich pisemnych oświadczeń. Dowód z dokumentu zawierającego spostrzeżenia osoby trzeciej może wystarczyć tylko wtedy, gdy przesłuchanie osoby, która spisała te spostrzeżenia, jest niemożliwe (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 29 sierpnia 1950 r., C 167/50, NP 1951, nr 11, s. 40).

Zakwestionowanie przez pozwaną wartości tego dowodu oznacza, że strona powodowa zobowiązana była do przedstawienia dowodów, które wykazałyby w pierwszej kolejności zasadę odpowiedzialności pozwanej. Nawet bowiem jeśli, co należy uznać za fakt, pozwana nie kwestionowała, ze jest właścicielką mieszkalnia numer 14, to niewątpliwie zarzuciła, że strona powodowa nie udowodniła w sposób wystarczający jej odpowiedzialności, kwestionując przydatność zaoferowanych przez stronę powodową dowodów, w tym w szczególności złożonego oświadczenia. W tej sytuacji nie można się zgodzić ze stanowiskiem strony powodowej, że dokument prywatny oświadczenia stanowi „dowód wprost i bezpośrednio wskazujący, że przyczyną szkody jest pęknięty wężyk przy baterii w kuchni”. Jak już wskazano, stanowi on tylko dowód na to, że osoba podpisująca taki dokument złożyła oświadczenie o takiej treści. Nie jest oparte na prawdzie twierdzenie apelacji, że pozwana tego oświadczenia nie kwestionowała, ograniczając się do zarzutu, że powództwo nie jest wykazane, bowiem przeczy temu treść nagrania rozprawy z dnia 24 listopada 2017 roku. Zarzutu w tym względzie nie można uznać za spóźnionego, skoro Sąd pierwszej instancji uzależnił zajęcie stanowiska pozwanej od momentu doręczenia kuratorowi odpisów dowodów, jakie złożyła strona powodowa, co miało miejsce właśnie na rozprawie w dniu 24 listopada 2017 roku. Podkreślić przy tym należy, że w toku postępowania Sąd pierwszej instancji wzywał stronę powodową do złożenia dowodów wymienionych w pozwie. Z zobowiązania tego strona powodowa nie wywiązała się w sposób należyty albowiem nie przedstawiła dowodu z dokumentacji fotograficznej, na którą powoływała się w pozwie, na co zresztą też uwagę zwrócił kurator pozwanej. To zaś, zgodnie z art. 233 § 2 k.p.c., należało poczytać na niekorzyść strony powodowej, która nie zadbała nawet o to, aby w toku postępowania przedstawić dowody, na które powoływała się w pozwie.

Argumentu przemawiającego za uwzględnieniem apelacji nie może stanowić to, że konkretne zarzuty co do wartości przedstawionych dowodów kurator pozwanej zgłosił na rozprawie. Po pierwsze, strona powodowa dopiero na żądanie Sądu pierwszej instancji złożyła część dowodów wskazanych w pozwie, które kuratorowi zostały złożone na rozprawie. Po drugie, nie stawiwszy się na rozprawie pełnomocnik strony powodowej sam pozbawił się możliwości odniesienia się do zarzutów pozwanej, choć mógł przypuszczać, że skoro zobowiązywany jest do przedstawienia dowodów opisanych w pozwie, to ich wartość dowodowa może być kwestionowana, nie mówiąc już o tym, że nie przedstawił wszystkich tych dowodów. Po trzecie wreszcie, nawet w apelacji strona powodowa nie próbuje wykazywać zasadności swojego żądania, składając zarzuty, które z przyczyn już wyżej wskazanych, nie mogą prowadzić do uwzględniania powództwa w oparciu o te dowody, jakie w toku postępowania zaoferowała.

Z tych też przyczyn Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do podzielania zarzutów apelacji i nie podzielił podniesionych w niej zarzutów naruszenia przepisów prawa procesowego i prawa materialnego. Słusznie Sąd pierwszej instancji wskazał, że zaoferowany przez stronę powodową materiał dowodowy uprawnia jedynie do przyjmowania, że strona powodowa wykazała, że w związku z zalaniem mieszkania ubezpieczonego wypłaciła kwotę 1014, 03 zł. Nie wykazała natomiast tego, że za zalanie mieszkania ubezpieczonego odpowiedzialność ponosi pozwana, bowiem zaoferowane przez nią dowody były niewystarczające dla stwierdzenia tej okoliczności.

Z tych też przyczyn orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 385 k.p.c.

O wynagrodzeniu kuratora dla pozwanej orzeczono na podstawie § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 13 listopada 2013 roku w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej (Dz. U. z 2013, poz. 1476), znajdującego w niniejszej sprawie zastosowanie z uwagi na datę wszczęcia postępowania apelacyjnego, w związku z § 2 pkt 2 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie.

Jednocześnie na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nakazano ściągnięcie powyższej kwoty na rzecz Skarbu Państwa od strony powodowej jako przegrywającej.