Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 kwietnia 2019 r.

Sąd Okręgowy w Krakowie II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący:

SSO Katarzyna Serafin-Tabor

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Ewelina Hazior

po rozpoznaniu w dniu 4 kwietnia 2019 r. w Krakowie

na rozprawie

sprawy z powództwa M. F.

przeciwko (...) Towarzystwu (...) z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji strony pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego dla Krakowa-Podgórza w Krakowie

z dnia 20 września 2018 r., sygnatura akt I C 2244/18/P

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 450 zł (czterysta pięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

SSO Katarzyna Serafin – Tabor

****** poczatektekstu

[Przewodniczący 00:00:01.106]

Chciejcie państwo wysłuchać ustnego uzasadnienia tego rozstrzygnięcia. Roszczenie, z jakim wystąpiła powódka ze względu na wskazaną w pozwie normę prawną jest niewątpliwie roszczeniem z umowy, a wartość przedmiotu sporu nie przekraczała w chwili wszczęcia postępowania, nie przekracza także w chwili obecnej kwoty 20.000 złotych, co oznacza, że zgodnie z artykułem 505 ze znaczkiem 1 podpunkt 1 kodeksu postępowania cywilnego sprawa podlega rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym. Mając na względzie cały zebrany w sprawie materiał dowodowy Sąd Okręgowy przyjmuje za własne ustalenia Sądu Rejonowego, czyniąc je podstawą swego orzeczenia, jak również podziela dokonaną przez ten Sąd ocenę prawną co do abuzywności kwestionowanego postanowienia. Brak podpisania aneksu przez Panią powódkę czyni słusznym wniosek Sądu Rejonowego o braku podstaw do analizowania warunków, na jakich aneks miałby być zawarty, a akceptacja poziomu świadczenia wykupu przez prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów jest tylko jedną z wielu ocen prawnych dotyczących sporów na tle umów tak zwanych polisolokat. Wypłata części roszczenia uznaniowo, całkowicie dowolnie przez stronę pozwaną nie może rzutować na ocenę abuzywności kwestionowanych postanowień umownych. Odnosząc się w pierwszej kolejności do dalej idącego zarzutu, to jest zarzutu naruszenia artykułu 65 paragraf 1 punkt 2 kodeksu cywilnego w związku z artykułem 13 ustęp 4 podpunkt 2, 5 i 6 obowiązującej w czasie trwania umowy ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o działalności ubezpieczeniowej, w ocenie Sądu Okręgowego analiza postanowień łączącej strony umowy daje podstawę do przyjmowania, że określone w tej umowie świadczenie wykupu stanowi jedno ze świadczeń głównych stron, nie można bowiem tracić z pola widzenia tego, że element inwestycyjny tej akurat umowy jest szczególnie widoczny. Podkreślić jednak należy zapatrywanie Sądu Rejonowego i je podzielić, że uznanie świadczenia wykupu za świadczenie główne nie oznacza jednak w okolicznościach niniejszej sprawy niedopuszczalności badania pod kątem niedozwolonego postanowienia umownego samego tylko pomniejszania jego wysokości. I tym samym Sąd Okręgowy przyjmuje za dopuszczalne badanie pod kątem niedozwolonego postanowienia umownego samego tylko zastrzeżenia potrącenia kosztów. Słusznym jest bowiem prezentowane w judykaturze stwierdzenie, że czym innym jest ustalenie wysokości świadczenia wykupu, a czym innym samo już tylko obciążenie konsumenta określonymi kosztami, których wartość tego świadczenia pomniejszała. Podzielić w pełni należy pogląd Sądu I instancji, że takie ukształtowanie stosunku umownego, w którym strona zostaje pozbawiona znacznej części zgromadzonych środków w związku z rozwiązaniem umowy należy mając na uwadze treść łączącego strony stosunku prawnego uznać za niedozwolone postanowienie umowne. Samo powołanie się we wzorcu na niesprecyzowane koszty prowadzenia działalności, któremu takie obniżenie ma służyć, bez wskazania mechanizmu ustalenia tych kosztów i realnej wysokości należy uznać za niewystarczające z punktu widzenia standardów ochrony konsumenta. Należy wskazać, że przepisy te przewidują istotne zmniejszenie wysokości świadczenia wykupu w stosunku do wysokości wniesionych i lokowanych w funduszu kapitałowym składek. W żaden jednak sposób nie powiązano zasad tego zmniejszenia z rodzajem i wysokością kosztów ponoszonych przez stronę pozwaną, a mechanizm ten odniesiono tylko do określonego procentu wniesionych środków przez powódkę. W takiej sytuacji powódka jako konsument nie była w stanie w chwili zawarcia umowy realnie ocenić wszystkich aspektów proponowanych przez pośrednika umowy ubezpieczenia. Tak skonstruowany mechanizm uznać należy za nakierowany na zniechęcenie konsumenta do wcześniejszego rozwiązania umowy, bez jednoczesnego umożliwienia w chwili zawarcia umowy oceny wysokości kosztów, jakie będą z tym związane, sposobu ustalenia tych kosztów oraz mechanizmu powiązania realnie poniesionych kosztów z wysokością potrącenia. Takie ukształtowanie obowiązku nałożonego na powódkę jest niezgodne z dobrymi obyczajami zakładającymi lojalność przedsiębiorcy wobec konsumenta oraz zasadą konstruowania jasnych i przejrzystych praw i obowiązków stron. Z treści artykułu 385 z górnym indeksem 1 paragraf 2 kodeksu cywilnego wynika, że postanowienia umowy zawartej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy, przy czym strony są związane umową w pozostałym zakresie. Zatem skutkiem zastosowania w umowie lub wzorcu klauzuli niedozwolonej jest brak mocy wiążącej tego postanowienia przy zachowaniu skuteczności innych części umowy lub wzorca. Twierdzenie w apelacji, że powódka była profesjonalistą, wskazuje się, że była adwokatem czy rzecznikiem patentowym, zupełnie nie znajduje potwierdzenia w ustalonych faktach przez Sąd I instancji, z ustaleń tych wynika, że Pani z zawodu była czy jest geografem. Wobec powyższego także ten zarzut apelacji uznać należy za całkowicie chybiony. Strona pozwana jako podmiot profesjonalny mający wpływ na treść ukształtowanego przez siebie wzorca winna była zadbać o takie jego sformułowanie, aby nie narazić się na zarzut sprzeczności z dobrymi obyczajami i rażące naruszenie interesów konsumenta, skoro zaś tego nie uczyniła, nie może obecnie powoływać się na poniesione koszty, w szczególności brak jest zatem podstaw do pomniejszenia świadczenia powódki o wysokość rzeczywiście poniesionych przez stronę pozwaną kosztów. W dalszej kolejności za bezzasadny należy uznać zarzut naruszenia artykułu 409 kodeksu cywilnego, bezpodstawne wbrew umowie zatrzymanie części należnego świadczenia nie stanowi o korzyści uzyskanej bez podstawy prawnej i nie może być rozpatrywane w kontekście zużycia tej korzyści. Obowiązek zwrotu tej kwoty wynika wprost z łączącej strony umowy. Nie można także zgodzić się z zarzutem dotyczącym naruszenia artykułu 455 w związku z artykułem 18 kodeksu cywilnego i błędne przyjęcie daty początkowej liczenia odsetek. Apelujący zarzucając, że odsetki winny być liczone najwcześniej od dnia 31 następującego po dniu, w którym zostało skierowane wezwanie do zapłaty odwołuje się do regulacji z artykułu 817 kodeksu cywilnego. Wspomniany przepis obligował go zresztą do zapłaty odsetek w terminie 30 dni od rozwiązania umowy. Mając powyższe okoliczności na względzie apelacja podlegała oddaleniu w oparciu o artykuł 385 kodeksu postępowania cywilnego. O kosztach postępowania odwoławczego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie artykułu 98 kodeksu postępowania cywilnego w związku z artykułem 391 paragraf 1 kodeksu postępowania cywilnego, mając na uwadze wyniki tego postępowania na zasądzone koszty złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 450 złotych liczone zgodnie z paragrafem 2 podpunkt 3 w związku z paragrafem 10 ustęp 1 podpunkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych. Dziękuję.

[Koniec tekstu 00:07:16.357]