Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 16 marca 2023 roku

Sąd Okręgowy w Krakowie, II Wydział Cywilny - Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Paweł Szewczyk

po rozpoznaniu w dniu 16 marca 2023 roku w Krakowie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku L. L.

przy uczestnictwie M. S.

o wpis

na skutek apelacji R. S. od wpisu hipoteki przymusowej w księdze wieczystej (...) dokonanego przez Sąd Rejonowy w Olkuszu postanowieniem z 13 maja 2015 r. sygn. akt Dz.KW/KR1O/00001834/15/002

postanawia:

odrzucić apelację.

Sędzia Paweł Szewczyk

UZASADNIENIE

Zgodnie z wnioskiem sygn. akt Dz.KW/KR1O/00001834/15/002 Sąd Rejonowy w Olkuszu w dniu 13 maja 2015 r. wpisał w dziale IV księgi wieczystej nr (...) na rzecz wierzyciela L. L. hipotekę przymusową w kwocie 82 446 zł zabezpieczającą należność główną z tytułu podziału majątku wspólnego pomiędzy L. L. a ujawnioną jako właściciel M. S.. Zawiadomienie o wpisie hipoteki wraz z zawiadomieniem o założeniu księgi wieczystej zostało doręczone pełnomocnikowi wnioskodawcy L. L. i pełnomocnikowi uczestniczki.

W dniu 21 grudnia 2022 r. w dziale II księgi wieczystej w miejsce M. S. wpisano R. S.. Jako podstawę wpisu wskazano umowę sprzedaży z dnia 12 maja 2015 r. Rep. A nr (...)

21 grudnia 2022 r. R. S. wniósł apelację (błędnie nazwaną zażaleniem), zaskarżając orzeczenie Sądu o wpisie hipoteki obciążającej należący do niego lokal mieszkalny.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelację należało odrzucić.

Zgodnie z art. 626 ¹ § 2 k.p.c. uczestnikami postępowania o wpis w księdze wieczystej oprócz wnioskodawcy są tylko te osoby, których prawa zostały wykreślone lub obciążone bądź na rzecz których wpis ma nastąpić. W doktrynie i orzecznictwie utrwalony jest pogląd, że przepis art. 510 k.p.c. nie ma zastosowania w postępowaniu wieczystoksięgowym.

Ustalenie "osób, których prawa zostały wykreślone lub obciążone bądź na rzecz których wpis ma nastąpić" musi mieścić się w granicach kognicji sądu wieczystoksięgowego, który rozpoznając wniosek o wpis bada jedynie treść i formę wniosku, dołączonych do wniosku dokumentów oraz treść księgi wieczystej (art. 626 ⁸ § 2 k.p.c.).

Należy zważyć, że wniosek o obciążenie określonego prawa może dotyczyć tylko prawa które zostało ujawnione, nie można bowiem obciążyć czegoś co nie istnieje, co nie zostało wcześniej ujawnione. Musi to być prawo, które zostało ujawnione w księdze wieczystej, prawo które przysługuje konkretnej osobie i które ma być obciążone na rzecz określonego podmiotu zgodnie z wnioskiem. Zatem sąd wieczystoksięgowy na podstawie treści księgi wieczystej, wniosku i załączonych do niego dokumentów w prosty sposób ustala krąg uczestników postępowania.

W praktyce zdarza się, przede wszystkim ze względu na pozaksięgowy obrót nieruchomościami, że inny jest rzeczywisty stan prawny, inny zaś stan prawny ujawniony w księdze wieczystej. W rozpoznawanej sprawie doszło do sytuacji, w której sąd dokonując wpisu hipoteki obciążył spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, które przysługiwało w istocie osobie nie ujawnionej w księdze wieczystej jako właściciel. Jeżeli jednak wpis ten zgodny jest z treścią księgi, wnioskiem i dołączonymi do niego dokumentami to niewątpliwie odpowiada prawu, zaś rzeczywisty właściciel nieruchomości nie może go w tym postępowaniu zakwestionować, co więcej, w świetle treści księgi wieczystej, wniosku o wpis oraz złożonych wraz z nim dokumentów nie przysługuje mu status uczestnika postępowania.

Art. 626 ⁸ § 2 k.p.c. wyznacza również zakres kognicji sądu drugiej instancji rozpoznającego apelację od dokonanego wpisu albo od odmowy jego dokonania.
W postępowaniu wieczystoksięgowym przed sądem drugiej instancji nie znajduje odpowiedniego zastosowania ani art. 382 k.p.c., nakazujący sądowi drugiej instancji przyjęcie za podstawę orzekania nie tylko materiału z pierwszej instancji, lecz także materiału zgromadzonego w postępowaniu apelacyjnym, ani art. 381 k.p.c., pozwalający sądowi drugiej instancji na uwzględnienie nowych faktów i dowodów, które nie mogły być powołane przed sądem pierwszej instancji (tak Sąd Najwyższy w uchwale (7) z 16.12.2009 r., III CZP 80/09, OSNC 2010/6, poz. 84).

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy stwierdził, że R. S. nie jest uczestnikiem postępowania sygn. akt Dz.KW/KR1O/00001834/15/002 o wpis hipoteki przymusowej w rozumieniu art. 626 ¹ § 2 k.p.c. i z tego względu nie przysługuje mu prawo wniesienia środka zaskarżenia. Apelacja podlegała zatem odrzuceniu zgodnie z art. 373 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. jako wywiedziona przez osobę nieuprawnioną, a zatem niedopuszczalna.

Sędzia Paweł Szewczyk