Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 stycznia 2025 roku

Sąd Rejonowy w Kielcach VIII Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Wioletta Baran

Protokolant: stażysta Adriana Szymczyk

po rozpoznaniu w dniu 14 stycznia 2025 roku w Kielcach

na rozprawie

sprawy z powództwa Miejskiego Przedsiębiorstwa (...) sp. z o.o. w Ł.

przeciwko F. S. (1)

o zapłatę

I. oddala powództwo;

II. zasądza od Miejskiego Przedsiębiorstwa (...) sp. z o.o. w Ł. na rzecz F. S. (1) kwotę 9,80 (dziewięć 80/100) złotych z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty tytułem kosztów procesu.

Sędzia Wioletta Baran

Sygn. akt VIII C 589/24

UZASADNIENIE (art. 505 ⁸ §4 k.p.c.)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jest bezzasadne.

Zgodnie z art. 33 ust. 3 ustawy z dnia 15 listopada 1984 roku Prawo przewozowe (Dz. U. z 2024 roku poz. 1262) w razie stwierdzenia braku odpowiedniego dokumentu przewozu przewoźnik lub organizator publicznego transportu zbiorowego albo osoba przez niego upoważniona pobiera właściwą należność za przewóz i opłatę dodatkową albo wystawia wezwanie do zapłaty.

W myśl art. 33 ust. 4 tej ustawy w razie stwierdzenia braku ważnego dokumentu poświadczającego uprawnienie do bezpłatnego albo ulgowego przejazdu przewoźnik lub organizator publicznego transportu zbiorowego albo osoba przez niego upoważniona pobiera właściwą należność za przewóz i opłatę dodatkową albo wystawia wezwanie do zapłaty. Pobrana należność za przewóz i opłata dodatkowa, po uiszczeniu opłaty manipulacyjnej odpowiadającej kosztom poniesionym przez przewoźnika lub organizatora publicznego transportu zbiorowego, podlegają zwrotowi, a w przypadku wezwania do zapłaty - umorzeniu, w przypadku udokumentowania przez podróżnego, nie później niż w terminie 7 dni od dnia przewozu, uprawnień do bezpłatnego lub ulgowego przejazdu.

Z kolei art. 33 ust. 5 w/w ustawy przewiduje, że w razie posiadania przez podróżnego ważnego dokumentu przewozu, którego nie miał podczas przejazdu, do zwrotu i umarzania należności za przewóz i opłaty dodatkowej stosuje się przepis ust. 4 zdanie drugie.

W niniejszej sprawie bezspornym było, że pozwany w trakcie kontroli biletowej przeprowadzonej w dniu 13 października 2022 roku w pojeździe powoda - tramwaju linii 18, na odcinku Narutowicza – M. w Ł., o godz. 10.42, nie okazał biletu podróżnego uprawniającego go do przejazdu, w związku z czym kontroler wystawił wezwanie do zapłaty obejmujące opłatę za przewóz powiększoną o opłatę dodatkową.

Wysokość tych opłat wynikała z postanowień uchwały Rady Miejskiej w Ł. w sprawie ustalenia opłat za usługi przewozowe lokalnego transportu zbiorowego Ł. z dnia 22 lutego 2017 roku, nr (...) (Dz. Urz. Województwa (...) z dnia 15 marca 2017 roku poz. 1293).

Postępowanie dowodowe wykazało jednak, że pozwany posiadał ważny w dacie kontroli bilet uprawniający do przejazdu, kupiony w aplikacji mobilnej „Jak dojadę” – bilet 40 minutowy, o wydłużonej ważności do 60 minut, ważny od godz. 9.58 do godz.10.58 w dniu 13 października 2022 roku (k. 60). Pozwany nie okazał go w takcie kontroli, ponieważ przekroczył limit zużycia danych komórkowych w telefonie. Pozwany złożył jednak w dniu 19 października 2022 roku odwołanie w siedzibie firmy powoda, w którym wyjaśnił przyczyny nieokazania biletu oraz załączył screen biletu elektronicznego, podając, że może go również okazać bezpośrednio, gdyż został on zachowany w historii aplikacji (k. 58,60).

Powód nie kwestionował tego, że pozwany złożył odwołanie z zachowaniem terminu oraz że załączył dowód posiadania w dacie kontroli ważnego biletu.

Powód – mimo tego, że pozwany z zachowaniem 7-dniowego terminu przedłożył mu ważny w dacie kontroli dokument potwierdzający opłacenie przejazdu – nie umorzył opłat, ale domagał się od pozwanego przedłożenia dowodu zakupu tego biletu.

Po pierwsze, w ocenie Sądu, żądanie to jest bezzasadne, jako pozbawione jakichkolwiek podstaw prawnych. Powołane przepisy prawne nie zawierają wymogu udokumentowania zakupu biletu przez pasażera (paragonu, faktury, potwierdzenia przelewu, itp.), a okoliczność ta nie jest warunkiem uznania, że posiadał on ważny dokument przewozu (bilet) uprawniający do przejazdu. Pasażer winien jedynie posiadać ważny bilet i okazać go w trakcie kontroli bezpośredniej lub w najpóźniej w terminie 7 dni od daty wystawienia do zapłaty, co winno skutkować umorzeniem nałożonych opłat (art. 33 ust. 5 w zw. z ust. 4 ustawy Prawo przewozowe). Tak też było w tym przypadku, ponieważ F. S. (2) w dniu 19 października 2022 roku przedstawił pozwanemu dokument potwierdzający, że w dniu 13 października 2022 roku podczas kontroli o godz. 10.42 przeprowadzonej w tramwaju nr (...) posiadał ważny bilet. Okoliczność ta jest wystarczająca do oddalenia powództwa, ponieważ bezsprzecznie zostały spełnione przesłanki do umorzenia przez powoda należności nałożonych w wezwaniu dnia 13 października 2022 roku (k. 10).

W tej sytuacji, w zasadzie bez znaczenia jest podnoszona w toku procesu przez powoda okoliczność, że pozwany nie złożył potwierdzenia zakupu przedłożonego biletu („dowodu, że bilet należał do niego”) jako podstawa dochodzonego roszczenia. Niemniej jednak warto wskazać, że Sąd nie dał wiary powodowi, że skutecznie zobowiązał pozwanego do dostarczenia mu dowodu zakupu przedłożonego biletu. Powód nie przedstawił żadnego dokumentu potwierdzającego to, że w dniu 4 listopada 2022 roku pracownik powodowej Spółki wysłał do pozwanego wiadomość e-mail z takim żądaniem. Zdaniem Sądu, zeznania przesłuchanej w charakterze świadka K. M. są niewiarygodne (k. 101-101v.). Nie jest możliwym, aby świadek, który rozpatruje (jak sam zeznał) 8-10 reklamacji dziennie, pamiętał, że ponad dwa lata wcześniej wysłał do konkretnej osoby wiadomość e-mail o konkretnej treści. Pozwany zdecydowanie temu zaprzeczył, okazał też screen historii skrzynki mailowej z tego okresu (k. 61). Odręczny dopisek na kserokopii odwołania pozwanego załączonej do pozwu (k. 56) nie ma żadnej wartości dowodowej – nie wiadomo kiedy, ani przez kogo został dokonany. Trudno też dać wiarę świadkowi, że nie powódka nie mogła okazać potwierdzenia wysłania do pozwanego takiej wiadomości mailowej, ponieważ uszkodzeniu uległ komputer. Wiedzą powszechną jest, a zatem nie wymagającą dowodu (art. 228 §1 k.p.c.), ani wiadomości specjalnych, że uszkodzenie komputera, laptopa, telefonu nie powoduje utraty zawartości skrzynki mailowej, a dostęp do treści wysłanych wiadomości można uzyskać na jakimkolwiek innym urządzeniu.

W myśl art. 232 k.p.c. strony mają obowiązek wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne, a ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.). Odpowiada to założeniu, że strony powinny być zainteresowane wynikiem postępowania oraz temu, że proces jest co do zasady kontradyktoryjny – na stronach spoczywa obowiązek powoływania i przedstawianie sądowi wybranych przez siebie dowodów. Nadto samo zaprzeczenie okolicznościom dokonane przez stronę procesową wywołuje tylko ten skutek, że istotne dla rozstrzygnięcia sprawy kwestie stają się sporne i muszą być udowodnione. W razie ich nieudowodnienia sąd ocenia je na niekorzyść strony, na której spoczywał ciężar dowodu, chyba że miał możność przekonać się o prawdziwości tych twierdzeń na innej podstawie (postan. Sądu Najwyższego z dnia 28 kwietnia 1975 roku, III CRN 26/75, LEX nr 7692). Przepis art. 6 k.c. wskazuje przy tym jednoznacznie na kim spoczywa ciężar udowodnienia faktów mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 227 k.p.c.) (por. uzasadn. wyroku Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 1996 roku, I CKU 45/96, OSNAP 1997/6-7/76).

Reasumując, zgodnie zatem z rozkładem ciężaru dowodu (art. 232 k.p.c. i art. 6 k.c.) (formalnym i materialnoprawnym) na pozwanym spoczywał wymóg wykazania, że dopełnił obowiązku posiadania ważnego dokumentu przewozowego (biletu) podczas kontroli w dniu 13 października 2022 roku w tramwaju linii nr (...) należącym do powodowej Spółki, który to dokument przedłożył pozwanemu w ciągi 7 dni od daty przejazdu, tj. w dniu 19 października 2022 roku, co winno skutkować umorzeniem nałożonych opłat i co czyni powództwo bezzasadnym.

Mając powyższe na uwadze, Sąd oddalił powództwo (pkt I wyroku).

O kosztach procesu Sąd orzekł, mając na względzie, że pozwany wygrał sprawę w całości, co uzasadniało zastosowanie dyspozycji art. 98 k.p.c., zgodnie z którym, strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).

Na koszty poniesione przez pozwanego złożyły się koszt przesłania odpowiedzi na pozew za pośrednictwem operatora pocztowego w kwocie 9,80 zł (k. 65) i taką też kwotę Sąd zasądził od powoda na rzecz pozwanego wraz z należnymi odsetkami (pkt II wyroku).

Sędzia Wioletta Baran