Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 1 lipca 2024 r. strona powodowa (...) S.A. w T. domagała się zasądzenia od pozwanego S. K. kwoty 984,00 euro wraz z odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych od dnia 14 maja 2024 r. do dnia zapłaty i kwoty 172,85 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 15 kwietnia 2024 r. do dnia zapłaty, oraz kosztów procesu.

W uzasadnieniu wskazała, że w dniu 19 marca 2024 r. strony za pośrednictwem komunikatora giełdy transportowej (...).eu zawarły umowę przewozu drogowego towarów. Zgodnie z umową powódka miała dokonać przewozu ładunku, którego załadunek miał nastąpić w dniu 20 marca 2024 r. w V., a rozładunek w dniu 21 marca 2024 r. w D.. Z kolei pozwany miał uiścić wynagrodzenie na rzecz powódki w kwocie 800 euro netto. W toku prowadzonych rozmów stron nie były prowadzone negocjacje co do dodatkowych postanowień umownych, jak również pozwany nie informował powódki o konieczności osobistego wykonania przewozu. Jednocześnie wskazała, że po zawarciu umowy za pośrednictwem komunikatora giełdy transportowej pozwany przesłał powódce dokument zlecenia transportowego. Strona powodowa podała, że umowa została wykonana prawidłowo, ani nadawca, ani odbiorca nie złożyli żadnych zastrzeżeń co do terminowości przewozu jak też stanu ładunku. Pozwany pomimo upływu terminu zapłaty nie uregulował na rzecz powódki należnego jej wynagrodzenia. Pozwany odmowę zapłaty uzasadniał brakiem poinformowania go o powierzeniu przewozu podwykonawcy, co jego zdaniem stanowiło podstawę do obciążenia powódki notą księgową w kwocie wysokości uzgodnionego przewozu. Strona powodowa podała, że zakwestionowała zasadność wystawionej noty obciążeniowej na jej rzecz, podając, że nie doszło pomiędzy stronami do skutecznego zastrzeżenia kar umownych określonych w dokumencie zlecenia transportowego, gdyż dokument zlecenia został doręczony powódce po uzgodnieniu przez strony warunków przewozu. Nadto powódka wskazała, że domaga się kwoty 172,85 zł z tytułu rekompensaty za koszty odzyskiwania należności. (k.3-8)

W dniu 8 lipca 2024 r. Sąd Rejonowy w Kielcach V Wydział Gospodarczy wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym sygn. akt V GNc 2271/24 zgodnie z żądaniem pozwu. (k.52)

W sprzeciwie do nakazu zapłaty pozwany S. K. podniósł zarzut potrącenia wierzytelności dochodzonej przez powódkę z roszczeniem przysługującym pozwanemu wobec powódki objęte notą księgową nr (...). Nadto z ostrożności procesowej wniósł o oddalenie powództwa w całości, oraz zasądzenie od strony powodowej na rzecz pozwanego kosztów procesu.

W uzasadnieniu wskazał, że strony zawarły umowę za pośrednictwem portalu (...).eu. Niezwłocznie po zaakceptowaniu warunków pozwany przesłał powódce zlecenie transportowe z prośbą o jego potwierdzenie. Powódka zaakceptowała warunki wskazane w zleceniu i przystąpiła do wykonania zlecenia. Pozwany zauważył, że zlecenie transportowe zawierające obowiązki i kare obciążeniową jedynie doprecyzowywało warunki zawartej umowy. Zdaniem pozwanego strony wiąże umowa na warunkach określonych w ramach systemu (...).eu oraz z uwzględnieniem zapisów przesłanego zlecenia transportowego. Wobec tego pozwany miał prawo naliczyć karę umowną z uwagi na naruszenie zapisów umowy. (k.60-70)

W piśmie procesowym z dnia 21 sierpnia 2024 r. strona powodowa podtrzymała swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie i podała dalszą argumentację na poparcie swych twierdzeń. (k.86-90)

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 19 marca 2024 r. strony zawarły za pośrednictwem komunikatora giełdy transportowej (...).eu umowę przewozu drogowego towarów.

Zgodnie z umową powódka miała dokonać przewozu ładunku, którego załadunek miał nastąpić w dniu 20 marca 2024 r. w V. a rozładunek w dniu 21 marca 2024 r. w D..

Strony ustaliły wysokość frachtu z tytułu przewozu na kwotę 800 euro netto.

(dowód: wydruk korespondencji stron na komunikatorze trans.eu k. 18-23)

Po dokonaniu powyższych ustaleń, pozwany przesłał powódce dokument zlecenia transportowego nr 01/19/03/2024.

W dokumencie zlecenia transportowego nr 01/19/03/2024 w pkt 7 wskazane zostało, iż zabrania się przekazywania niniejszego zlecenia osobom trzecim oraz doładowywania innych ładunków w przypadku transportów dedykowanych bez pisemnej zgody firmy SA (...) pod rygorem nie wypłacenia wynagrodzenia.

(dowód: zlecenie transportowe nr ZL 01/19/03/2024 k. 15-17)

Powódka w ustalonym terminie wykonała przewóz za pośrednictwem swojego podwykonawcy – firma (...). Odbiorca towaru oraz nadawca nie składali żadnych zastrzeżeń co do terminowości przewozu jak tez stanu ładunku.

(dowód: dokument CMR k. 24-25)

Firma (...) prowadziła stała współpracę ze spółką powodową - (...) S.A. na podstawie umowy.

(dowód: umowa powódki z firmą (...) k. 26-32, oświadczenie Ł. J. k. 33)

W związku z wykonanym przewozem strona powoda wystawiła pozwanemu fakturę VAT nr (...) na kwotę 984,00 euro brutto z terminem zapłaty na dzień 11 maja 2024 roku . Pozwany nie uregulował należności objętych ww. fakturą.

(dowód: faktura nr (...) k. 25v)

W dniu 8 kwietnia 2024 r. pozwany S. K. wystawił na rzecz strony powodowej notę księgową nr (...) na kwotę 4.234,25 zł z tytułu odsprzedania frachtu trzeciej firmie tj. J. T. bez poinformowania zleceniodawcy i jego zgody wg przyjętego zlecenia transportowego.

(dowód: nota księgowa nr (...) k. 34)

Strona powodowa nie zaakceptowała ww. noty obciążeniowej z uwagi na brak skutecznego zastrzeżenia kar umownych określonych w dokumencie zlecenia transportowego, z uwagi na doręczenie dokumentu już po uzgodnieniu przez strony warunków przewozu.

Pismem z dnia 17 kwietnia 2024 r. strona powodowa wezwała pozwanego do zapłaty zaległej kwoty frachtu tj. 984 euro.

Kolejno w dniu 27 maja 2024 r. strona powodowa ponownie wezwała pozwanego do zapłaty kwoty 984,00 euro wraz z odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych od dnia 14 maja do dnia zapłaty. Nadto zażądała zapłaty także kwoty 172,85 zł tytułem rekompensaty za koszty odzyskiwania należności.

(dowód: pismo z dn. 17.04.2024 r. k. 35-36, wezwanie do zapłaty k. 38)

Pozwany odmówił zapłaty, wskazując na brak uregulowania przez powódkę noty księgowej NK (...) za odsprzedanie frachtu osobie trzeciej bez poinformowania i zgody zleceniodawcy.

(dowód: pismo pozwanego k. 40-41)

Oświadczeniem z dnia 26 lipca 2024 r. pozwany poinformował powódkę, iż dokonuje potrącenia wierzytelności mu przysługujące z wierzytelnością przysługującą powódce. Wskazał, że w wyniku potrącenia obie wierzytelności się umarzają do wysokości wierzytelności niższej, co oznacza, że powódka winna jest pozwanemu zapłatę kwoty 38,97 zł.

(dowód: oświadczenie o potrąceniu k. 72)

Strona powodowa wykonała zlecenie pozwanego, za pośrednictwem swojego podwykonawcy, nie powiadamiając o tym pozwanego. Pozwany powziął wiedzę co do tych okoliczności po otrzymaniu faktury i dokumentu CMR. Dla wykonania transportu nie miało to znaczenia, że przewóz został wykonany przez inną osobę. W ofercie na giełdzie nie było informacji o zakazie podwykonawstwa. Przed akceptacją oferty na platformie trans pozwany nie informował powódki o zakazie podwykonawstwa. Ogólne warunki zlecenia nie były negocjowane przez strony. Pozwany z tytułu zawartej z powódka umowy i wykonanego przez jej podwykonawcę zlecenia nie poniósł żadnej szkody.

(dowód: zeznania świadka J. K. k. 98-98v)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o wymienione wyżej dokumenty i dowód z zeznań świadka J. K. ( k.98-98v.). Zeznaniom świadka sąd co do zasady dał wiarę w całości, ze względu na ich spójność i rzeczowość a ponadto niesprzeczność z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w niniejszej sprawie.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo okazało się zasadne.

Strona powodowa w niniejszym postępowaniu dochodziła zapłaty za wykonany przewóz na podstawie zlecenia nr ZL 01/19/03/2024 z dnia 19 marca 2024 roku.

Pozwany natomiast zgłosił zarzut potrącenia wierzytelności dochodzonej przez powódkę z roszczeniem przysługującym mu wobec powódki z tytułu naliczonej kary umownej w wysokości należnego powódce frachtu z powodu z tytułu odsprzedania frachtu trzeciej firmie tj. J. T. bez poinformowania zleceniodawcy i jego zgody wg przyjętego zlecenia transportowego.

Pozwany nie kwestionował, że stronie powodowej należy się wynagrodzenie za przewóz na podstawie zlecenia nr ZL 01/19/03/2024, ale swoją wierzytelność potrącił z wierzytelnością powódki.

Sporna była zatem zasadność obciążenia strony powodowej karą umowną przez pozwanego a poprzez to skuteczność podniesionego zarzutu potrącenia wierzytelności, a konsekwencji zasadność i wysokość roszczenia strony powodowej.

Zgodnie z art. 774 k.c., przez umowę przewozu przewoźnik zobowiązuje się w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do przewiezienia za wynagrodzeniem osób lub rzeczy.

Zasadniczym, fundamentalnym obowiązkiem i świadczeniem przewoźnika jest przewiezienie przesyłki towarowej w taki sposób, aby odbiorca mógł ją otrzymać w miejscu przeznaczenia w oznaczonym terminie (art. 49 ust. 1 prawa przewozowego) oraz w stanie nienaruszonym, to jest we właściwej ilości (liczbie) i bez jakichkolwiek uszkodzeń czy zmian w jej substancji lub opakowaniu. Korelatem tego obowiązku przewoźnika jest prawo nadawcy przesyłki żądania od przewoźnika rzeczywistego wykonania przewozu zgodnie z zawartą między nimi umową, której treść określona jest m.in. w dokumencie przewozowym.

Umowa przewozu jest umową o świadczenie usług, a z uwagi na charakter świadczenia, do jakiego przewoźnik jest zobowiązany, zbliża się do umów rezultatu. Elementem przedmiotowo istotnym umowy przewozu jest zapłata wynagrodzenia przewoźnikowi. Na kontrahencie przewoźnika, czyli nadawcy, spoczywa - na podstawie art. 353 § 1 k.c. i art. 774 k.c. - obowiązek zapłaty przewoźnikowi wynagrodzenia (por. wyrok SN z 7 grudnia 2005 r., V CK 405/05, LEX nr 407063).

Skuteczność oświadczenia o potrąceniu zależy od spełniania przez podlegające potrąceniu wierzytelności przesłanek z art. 498 k.c. Zgodnie z nim, gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. Poza wymogiem oświadczenia o potrąceniu pozwany powinien zindywidualizować swoją wierzytelność, skonkretyzować jej zakres przedstawiony do potrącenia z wierzytelnością powoda, wskazać przesłanki jej powstania, wymagalności i wysokość oraz dowody w celu ich wykazania (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 21 czerwca 2012 r., sygn. akt III CSK 317/11, nie publ., LEX numer 1229968). Wobec powyższego, dla rozważenia zasadności roszczenia powoda, koniecznym jest ustalenie zasadności roszczenia podnoszonego przez pozwanego do potrącenia.

Zgodnie z przepisem art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Odpowiednikiem tego przepisu w procedurze cywilnej jest art. 232 k.p.c. stanowiący, iż strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Ustalenia Sądu uzależnione są więc od przedstawionego przez strony materiału dowodowego.

Co prawda pozwany nakładając na stronę powodową notę obciążeniową wskazał jej wysokość i podstawę jej wystawienia, jednakże argumentacja pozwanego wobec przedstawionego materiału dowodowego nie mogła zostać uznana na zasadną.

Zgodnie z art. 483 §1 k.c., można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy. W razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości bez względu na wysokość poniesionej szkody (art. 484 §1 k.c.). W orzecznictwie dominuje pogląd, iż zastrzeżenie kary umownej powoduje modyfikację reguł odpowiedzialności kontraktowej w tym sensie, że wierzyciel wykazać powinien jedynie sam fakt zastrzeżenia kary umownej i niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania przez dłużnika. Dłużnik zaś nie może zwolnić się z obowiązku zapłaty kary umownej poprzez wykazanie, że wierzyciel nie poniósł szkody (uchwała składu 7 sędziów SN z dnia 06.11.2003r. - zasada prawna, III CZP 61/03, Biuletyn SN 2003/11/5, OSNC 2004/5/69, LEX nr 81615). Stosownie zaś do treści art. 484 § 2 k.c. jeżeli zobowiązanie zostało w znacznej części wykonane, dłużnik może żądać zmniejszenia kary umownej; to samo dotyczy wypadku, gdy kara umowna jest rażąco wygórowana. Niewątpliwie kwestia wystąpienia po stronie zamawiającego szkody jak i jej wysokość nie mają co do zasady wpływu na roszczenie z tytułu kar umownych.

Kara umowna, wbrew swej nazwie, nie jest karą w ścisłym tego słowa znaczeniu, lecz sankcją cywilnoprawną na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (por. T. Wiśniewski (w:) Komentarz..., s. 543). Najistotniejszą funkcję, jaką pełni kara umowna, jest jednak funkcja kompensacyjna. Kara umowna jest surogatem odszkodowania za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania niepieniężnego (wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 28 lipca 2005 roku, I ACa 368/05, OSAB 2005, nr 3, poz. 3). Ma na celu naprawienie szkody poniesionej przez wierzyciela na skutek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 czerwca 2003 roku, III CKN 122/01, LEX). Jednocześnie ważnym zadaniem kary umownej jest zabezpieczenie wykonania zobowiązania, tym samym zwiększenie realności wykonania zobowiązania oraz ułatwienie naprawienia szkody (por. T. Wiśniewski (w:) Komentarz..., s. 544; A. Rembieliński (w:) Kodeks..., s. 478). Zadania te można określić mianem funkcji stymulacyjnej kary umownej, bowiem zastrzeżenie kary umownej ma mobilizować dłużnika do prawidłowego wykonania zobowiązania (zob. P. Drapała (w:) System..., s. 957). Zastrzeżenie kary umownej jest więc środkiem jurydycznym, mającym na celu wzmocnienie więzi między stronami.

W realiach niniejszej sprawy Sąd uznał nałożoną na stronę powodową karę umowną za nadmierną i niezasadną. W ocenie Sądu uzasadnione wątpliwości budzi przyjęcie przez pozwanego, iż z uwagi na zastrzeżenia określone w zleceniu transportowym nr ZL 01/19/03/2024, bez względu na fakt prawidłowego przewozu towaru i jego dostawy, zleceniodawca nie jest zobowiązany do zapłaty frachtu, tylko dlatego że dostawa towarów została wykonana przez inną osobę.

Zdaniem Sądu w okolicznościach niniejszej sprawy zastrzeżenie zawarte w punkcie 7 zlecenia transportowego nr ZL 01/19/03/2024 uznać należy za niedopuszczalne. W pierwszej kolejności należy wskazać, iż zgodnie z poczynionymi w sprawie ustaleniami, zastrzeżenie kary umownej zostało przedstawione stronie powodowej już po zawarciu przez strony umowy o przewóz ładunku. Sąd zwraca uwagę, iż jeśli pozwany zakładał możliwość zlecenia przewozu osobistego, winien był to wskazać w sposób wyraźny w przedstawionej ofercie/ogłoszeniu jeszcze przed zawarciem umowy, a tym bardziej w trakcie negocjacji stron co do istotnych warunków zawieranej umowy. Zwrócić należy uwagę, że zawieranie zleceń transportowych za pośrednictwem platformy typu (...).eu jest powszechną formą w relacjach gospodarczych podmiotów świadczących tego rodzaju usługi. Nadto w tego typu rodzajach usług bezsprzecznie powszechnie obowiązującą zasadą jest podzlecanie przewozów i zleceń w ramach wzajemnej współpracy podmiotów.

Umowa przewozu należy do grupy umów o świadczenie usług, ma ona charakter umowy zobowiązującej, odpłatnej i wzajemnej, jest umową konsensualną, lecz jej wykonanie zależy od współdziałania osoby, która ma być przewieziona, lub od wręczenia przewoźnikowi rzeczy do przewozu. Wymaga osiągnięcia konkretnego i obiektywnie sprawdzalnego rezultatu. Regulacja normatywna przewozu towarów nie uzależnia zapłaty wynagrodzenia za wykonanie zobowiązana od osobistego dokonania przewozu przez przewoźnika. Charakter rynku usług transportowych, w tym zasady spedycyjne oraz względy ekonomiczne i logistyczne korzystają z podzielności i podzlecania rożnego rodzaju przewozu towarów, nie stanowiąc przy tym o indywidualizmie transportu. Podkreślić należy, iż samo w sobie zastrzeżenie objęte pkt 7 zlecenia w zakresie zatrzymania wynagrodzenia z tytułu powierzenia osobie trzeciej bez zgody zleceniodawcy przewozu towaru stanowi o nierówności stron i pokrzywdzeniu zleceniobiorcy, z uwagi na nadmierną dolegliwość i w konsekwencji świadczenia usług zupełnie bezpłatnie, w sytuacji gdy logicznym jest, że zleceniobiorca podzlecając przewóz musi uiścić z tego tytułu należne wynagrodzenie. Zauważyć należy, iż skoro pozwany chciał aby dane przez niego zlecenie wykonane było indywidualnie, bez stosowania zasad podzleceń to winien był w sposób właściwy i wyraźny zaznaczyć takie zastrzeżenie w treści podawanej oferty na giełdzie transportowej, nie zaś dopiero w momencie, gdy kontrahent zaakceptował przewóz i strony pozostawały już w uzgodnieniu co do konkretnych szczegółów zlecenia.

Wskazać należy, że w toku prowadzonych negocjacji przez strony w zakresie wysokości frachtu, pozwany winien był poinformować powódkę o konieczności osobistego wykonania przewozu, co jednak nie miało miejsca w przedmiotowej sprawie. Przy czym zaznaczyć należy z całą stanowczością, że kwota frachtu dla przewozu dedykowanego wyłącznie do konkretnie oznaczonego zlecenia byłaby zdecydowanie wyższa, co jednoznacznie przemawia za tym, że tego typu zastrzeżenia pozwany winien był poczynić w trakcie ustaleń i negocjacji wysokości frachtu, a nie dopiero w końcowej finalizacji uzgodnień stron tj. w treści przesłanego zlecenia transportowego. Nadto w ocenie Sądu sam fakt późniejszego dołączenia dokumentu zlecenia o wskazanej treści nie ma znaczenia dla relacji gospodarczych stron, gdyż wynika to z właściwości zobowiązania. Zaznaczyć należy, że w pierwszej kolejności strony czynią ustalenia co do warunków przewozu, a więc termin, trasa, oraz fracht. Skoro zaś strony dojdą do porozumienia w ww. kwestiach, zleceniodawca przesyła przewoźnikowi zlecenie transportowe o treści wspólnie ustalonej. Dlatego też wątpliwości budzi prawdziwość zasad i zastrzeżeń zawarta w treści zlecenia, nie stanowiąca wcześniejszych podstaw ustaleń i negocjacji stron.

Mając powyższe na uwadze Sąd jednoznacznie uznał zastrzeżenie kary umownej zawarte w pkt 7 zlecenia transportowego nr ZL 01/19/03/2024 za niezasadne, a nadto sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Wobec ustalenia nieważności i nieskuteczności zastrzeżenia co do kary umownej zawartego w zleceniu transportowym nr ZL 01/19/03/2024 względem strony powodowej, odpadła zatem merytoryczna przesłanka badania skuteczności podniesionego przez pozwanego zarzutu potrącenia, wobec ustalenia nieistnienia wierzytelności potrącanej.

W związku z powyższym, stwierdzić należało, że bezspornie strona powodowa w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, wykonała na rzecz pozwanego usługę przewozu towaru wskazaną w fakturze VAT nr (...). W konsekwencji Sąd zasądził na rzecz strony powodowej kwotę należności głównej w wysokości 984,00 euro.

Odsetki ustawowe za opóźnienie od kwoty należności głównej zasądzono zgodnie z żądaniem pozwu na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 roku o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (Dz. U. z 2016 roku, poz. 684), w myśl którego w transakcjach handlowych - z wyłączeniem transakcji, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny - wierzycielowi, bez wezwania, przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych, chyba że strony uzgodniły wyższe odsetki, za okres od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego do dnia zapłaty, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki: 1) wierzyciel spełnił swoje świadczenie; 2) wierzyciel nie otrzymał zapłaty w terminie określonym w umowie. Niewątpliwie umowa zawarta pomiędzy stronami niniejszego procesu miała charakter transakcji handlowej w rozumieniu ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych - jej przedmiotem jest odpłatna usługa, została zawarta pomiędzy przedsiębiorcami i w związku z wykonywaną działalnością.

W ocenie Sądu, zawarta umowa miała charakter transakcji handlowej w rozumieniu ustawy z dnia 8 marca 2013 roku o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (Dz. U. Z 2016 roku, poz. 684 ze zm.). Zgodnie z art. 4 pkt 1 powołanej ustawy, przez transakcję handlową rozumie się umowę, której przedmiotem jest odpłatna dostawa towaru lub odpłatne świadczenie usługi, jeżeli strony, o których mowa w art. 2, zawierają ją w związku z wykonywaną działalnością. Przedmiotem umowy w przedmiotowej sprawie było odpłatne świadczenie usług, została ona zawarta pomiędzy przedsiębiorcami i w związku z wykonywaną działalnością. W myśl art. 10 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych wierzycielowi, od dnia nabycia uprawnienia do odsetek, o których mowa w art. 7 ust. 1 lub art. 8 ust. 1, przysługuje od dłużnika, bez wezwania, równowartość kwoty 40 euro przeliczonej na złote według średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne, stanowiącej rekompensatę za koszty odzyskiwania należności. Zgodnie zaś z art. 7 ust.1 powołanej ustawy, w transakcjach handlowych – z wyłączeniem transakcji, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny – wierzycielowi, bez wezwania, przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych, chyba że strony uzgodniły wyższe odsetki, za okres od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego do dnia zapłaty, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki: 1) wierzyciel spełnił swoje świadczenie; 2) wierzyciel nie otrzymał zapłaty w terminie określonym w umowie. W ocenie Sądu zostały spełnione przesłanki określone cytowanym przepisem. Strona powodowa spełniła świadczenie, nie otrzymała w terminie ustalonego wynagrodzenia, a zatem była uprawniona do naliczania odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych od dnia następnego po terminie płatności określonym w fakturach do dnia zapłaty.

Jak stwierdził Sąd Najwyższy rekompensata za koszty odzyskiwania należności w wysokości 40 euro, przewidziana w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 roku o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, przysługuje wierzycielowi bez konieczności wykazania, że koszty te zostały poniesione (tak: uchwała SN z dnia 11 grudnia 2015 r. sygn. akt III CZP 94/15). Natomiast według treści ust. 2 w przypadku gdy koszty odzyskania należności, czyli wydatki, które poniósł wierzyciel, dochodząc należnej mu kwoty, przekroczą kwotę stałej rekompensaty, wierzyciel będzie miał możliwość uzyskania na drodze sądowej zwrotu wszystkich wydatków, jakie poniósł w związku z próbą odzyskania należności, w tym kosztów postępowania sądowego. Oznacza to, iż Sąd może przyznać wierzycielowi rekompensatę za każdą dodatkową szkodę powstałą w związku z opóźnieniem w płatnościach dłużnika.

W niniejszej sprawie, strona powodowa tytułem rekompensaty za koszty odzyskiwania należności domagała się równowartości 40 euro, w wysokości 172,85 zł. W zakresie odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 172,85 zł Sąd orzekł na podstawie art. 481§1 k.c.

W przedmiocie kosztów procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U.2017.1797) i art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 16 listopada 2006r. o opłacie skarbowej (Dz. U. Nr 225, poz. 1635 z póź. zm.).

Sędzia Anna Jermak

Sygn. akt V GC 990/24 upr

ZARZĄDZENIE

1.  odnotować w rep. GC;

2.  odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi pozwanego.

SSR Anna Jermak