Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 1517/21

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.USTALENIE FAKTÓW

Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1

P. L.

Czyn zarzucany:

w dniu 12 stycznia 2021 r. ze skutkiem w miejscowości S. powiat (...), działając wspólnie i w porozumieniu z D. K. (co do którego prowadzone jest odrębne postępowanie przygotowawcze), działając w celu osiągniecia korzyści majątkowej za pośrednictwem ogłoszenia na internetowym portalu społecznościom facebook.com doprowadził Ł. W. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy w kwocie 2.200 złotych dwa tysiące dwieście) poprzez wprowadzenie go w błąd co do zamiaru przesłania zakupionego na tej stronie towaru w postaci iPhona 11 pro max, to jest wywiązania się z zawartej za pomocą sieci teleinformatycznej umowy kupna sprzedaży

tj. o przestępstwo z art. 286 § 1 k.k.

Czyn przypisany:

działając w zamiarze ułatwienia innej ustalonej osobie, co do której wyłączono postępowanie do odrębnego prowadzenia, popełnienia czynu zabronionego w postaci działania w celu osiągniecia korzyści majątkowej za pośrednictwem ogłoszenia na internetowym portalu społecznościom facebook.com i doprowadzenia Ł. W. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy w kwocie 2.200 złotych poprzez wprowadzenie go w błąd co do zamiaru przesłania zakupionego na tej stronie towaru w postaci iPhona 11 pro max, to jest wywiązania się z zawartej za pomocą sieci teleinformatycznej umowy kupna sprzedaży, swoim zachowaniem ułatwił tej osobie popełnienie czynu zabronionego poprzez udostępnienie swojego numeru konta bankowego w banku (...), co stanowi występek z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

11 stycznia 2021 r. Ł. W. znalazł na facebooku ogłoszenie o sprzedaży telefonu I. 11 pro max 64 gb za kwotę 2500 zł. S. cenę do kwoty 2200 zł i ustalił ze sprzedającym, że dokona wpłaty na podane konto bankowe, a sprzedawca mu wyśle telefon. S. był D. K. – kontaktował się ze swojego konta na facebooku z imieniem i nazwiskiem, dla wiarygodności wysłał Ł. W. zdjęcie swojego dowodu osobistego z przodu i z tyłu.

Zeznania Ł. W.,

Historia rozmowy z msg

5, 169v

8-18

Ł. W. dokonał wpłaty kwoty 2200 zł w dwóch transzach, najpierw 1000 zł, potem 1200 zł na podane konto bankowe nr (...) w dniu 12 stycznia 2021 r. Sprzedający zapewniał, że nadał przesyłkę I., co nie miało miejsca. Ł. W. próbował do niego wielokrotnie dzwonić na numer 518 895 005 ale kontakt się urwał. Szkoda nie została naprawiona.

Zeznania Ł. W.,

Potwierdzenie transakcji,

Historia rachunku bankowego

5, 169v

21-22,

34-35

Konto (...) prowadzone jest w banku (...), założone przez P. L. w dniu 15 lipca 2020 r. w placówce Banku w Ł..

Pismo z banku (...) + umowa

25-33

Pieniądze pochodzące z przelewu Ł. W. zostały wyciągnięte z bankomatu w W. w dniach 12 i 13 stycznia 2021 r.

Historia transakcji na rachunku

34-35

D. K. przyznał się do dokonania oszustwa na szkodę Ł. W.. Poprosił on P. L. o udostępnienie mu numeru konta.

Zeznania D. K.

50v

Numer (...) został zarejestrowany przez H. J. na prośbę D. K..

Zeznania H. J.

85v

P. L. zgłosił utratę dowodu osobistego w Urzędzie Miasta Ł. 27 stycznia 2021 r.

Pismo z UM Ł.

162

P. L. nie był karany. Nie przyznał się do zarzucanego czynu. P. L. ma 19 lat, jest kawalerem, nie ma dzieci, ma wykształcenie podsatwowe, zatrudniony jest jako magazynier.

Karta karna,

Wyjaśnienia P. L.,

Dane osobowopoznawcze

95,

101,

107

Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1

P. L.

Czyn zarzucany a nie przypisany:

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

P. L. nie działał wspólnie i w porozumieniu z D. K., a jedynie udzielił pomocnictwa do dokonania oszustwa.

Brak dowodu

x

1.OCena DOWOdów

1.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1

Wskazane wyżej

Zgodnie z art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k. Uzasadnienie powinno zawierać zwięzłe wskazanie, jakie fakty sąd uznał za udowodnione lub nieudowodnione, na jakich w tej mierze oparł się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych. Nie ma więc potrzeby uzasadniać dlaczego Sąd dał wiarę wskazanym w części 1 tabeli dowodom.

1.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1

W. oskarżonego, zeznania D. K.

P. L. nie przyznał się do zarzucanego czynu i na tym jego wyjaśnienia się skończyły. W świetle zebranych dowodów i ich oceny prawnej fakt nieprzyznania się oskarżonego do czynu nie ma większego znaczenia. Jak wskazano szerzej niżej, dorosły człowiek, w 2022 r., a tym bardziej taki, który urodził się w (...) r., musi co najmniej przewidywać, że podanie osobie trzeciej danych do konta może skutkować jego wykorzystaniem do celów przestępnych. Oskarżony nie jest starszą babcią, którą łatwo oszukać metodą na wnuczka i który nie wie jak funkcjonuje Internet, lecz jest osobą wychowaną w rzeczywistości wirtualnej.

Z kolei zeznania D. K. w tej części, w której zeznawał on, że nie powiedział P. L. po co mu jego numer konta – są po prostu niewiarygodne i stanowią raczej próbę obrony kolegi. Jak świat światem, jest niewyobrażalne, żeby kolega zwrócił się do kolegi o nr jego konta (i co ważniejsze dane umożliwiające wypłatę pieniędzy), a ten ochoczo bez pytania mu te dane udostępnia. Tak się po prostu nie dzieje.

1.PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☐

1.3.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

xxxx

xxxxxxxx

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

xxx

☒

1.4.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

I

P. L.

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Co do czynu zarzucanego:

P. L. zarzucono popełnienie czynu z art. 286 § 1 k.k. wspólnie i w porozumieniu z D. K.. Ustalony stan faktyczny nie pozwala jednak na przypisanie mu takiego czynu. Współsprawstwo według dominującej koncepcji materialno-obiektywnej oznacza „każde zachowanie , które bądź samo stanowi desygnat czynności wykonawczej, bądź warunkuje wykonanie takiej czynności przez inną osobę. Kryterium sprawstwa na gruncie koncepcji materialno-obiektywnej pozostaje więc obiektywna relacja danego zachowania do określenia czynności wykonawczej, relacja ta jednak obejmuje wszelkie zachowania warunkujące dokonanie czynu zabronionego” (W. Wróbel, A. Zoll, Polskie prawo karne. Część ogólna, Kraków 2013, s. 252-253). Rozwinięciem tej koncepcji stanowi wskazanie, że osoba, która nie realizuje własnoręcznie znamion czynu zabronionego, uznaje działanie drugiego sprawcy za swoje własne, w szczególności jeśli osiąga z tego jakąś korzyść (Ibidem, s. 253). Przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. może być popełnione jedynie w zamiarze bezpośrednim. Przy tak postawionym zarzucie należało wiec udowodnić, że P. L. wiedział, że D. K. chce oszukać pokrzywdzonego i chciał tego dokonać. Ze zgromadzonego materiału dowodowego jednak nie sposób takiego wniosku wyciągnąć. Z punktu widzenia prawa karnego zatem nie można uznać, żeby wskazane w części historycznej zachowanie P. L. stanowiło współsprawstwo czynu z art. 286 § 1 k.k., skoro od początku do końca sprawcą czynu był D. K., a P. L. ani nie osiągnął z tego korzyści ani nie uczestniczył w procederze. Nie można mu więc przypisać działania wspólnie i w porozumieniu.

Co do pomocnictwa:

Zgodnie z art. 18 § 3 k.k. Odpowiada za pomocnictwo, kto w zamiarze, aby inna osoba dokonała czynu zabronionego, swoim zachowaniem ułatwia jego popełnienie, w szczególności dostarczając narzędzie, środek przewozu, udzielając rady lub informacji; odpowiada za pomocnictwo także ten, kto wbrew prawnemu, szczególnemu obowiązkowi niedopuszczenia do popełnienia czynu zabronionego swoim zaniechaniem ułatwia innej osobie jego popełnienie.

P. L. podał D. K. numer konta, na które Ł. W. przelał pieniądze a więc ułatwił mu popełnienie przestępstwa z atr. 286 § 1 k.k. Pomocnictwo może zostać popełnione w zamiarze ewentualnym, a więc sprawca przewidując taką możliwość godził się na nastąpienie czynu zabronionego.

W orzecznictwie dość powszechnie przyjmuje się, że „już posiadanie wyobrażenia o elementach czynu pozwalających na stwierdzenie, że jest on bezprawny, bez znajomości szczegółowych okoliczności jego realizacji pozwala na ustalenie, że dana osoba świadomie ułatwiła popełnienie czynu zabronionego innej osobie, a więc, że jej zachowanie wypełniło znamiona odrębnego typu czynu zabronionego, jaki stanowi pomocnictwo, które jest dokonane w momencie podjęcia czynności przez pomocnika” (wyrok SR w Grudziądzu z 8 lutego 2019 r. II K 188/19 http://orzeczenia.grudziadz.sr.gov.pl/content/$ (...)_II_K_ (...)_2018_Uz_2019-02-08_002). Również Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie stwierdził, że „Pomocnictwo polega na ułatwianiu innej osobie popełnienia czynu zabronionego. Ustawa wskazuje na typowe formy pomocnictwa, jakimi są: dostarczenie narzędzia, środka przewozu, a także udzielenie rady lub informacji. Użyty w ustawie zwrot "w szczególności" wskazuje, że w grę mogą wchodzić również inne formy pomocnictwa. Chodzi zatem o takie zachowania, które - obiektywnie rzecz biorąc - ułatwiają popełnienie czynu zabronionego, o czym przesądza określenie ustawowe "ułatwia". Strona podmiotowa pomocnictwa obejmuje obie postacie umyślności: zamiar bezpośredni i ewentualny. O zamiarze ewentualnym mówimy wówczas, gdy pomocnik może nie być w pełni poinformowany o zamiarze sprawcy i jedynie może przewidywać możliwość popełnienia przez niego przestępstwa, na co się godzi, skoro udziela pomocy. Pełna realizacja znamion pomocnictwa – podobnie jak w wypadku podżegania– obejmuje zarówno zachowanie się pomocnika, jak i dokonanie czynu zabronionego przez sprawcę, jest więc też skutkowe (vide, Marek A. Komentarz do art.18 Kodeksu karnego, Lex 2010r .). Reasumując, aby trafnie przypisać oskarżonemu odpowiedzialność za pomocnictwo należy określić czynność wykonawczą jakiej miał się dopuścić oraz udowodnić jakie faktycznie przestępstwo zostało za jakiego pomocą popełnione.

Za oszustwo, o którym mowa w art. 286 § 1 k.k., odpowiada ten, kto w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia w błąd (oszustwo czynne), albo wyzyskania błędu tej osoby lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania (oszustwo bierne). Wprowadzenie w błąd oznacza, że sprawca swoimi podstępnymi zabiegami doprowadza inna osobę do mylnego wyobrażenia o rzeczywistym stanie rzeczy, zaś wyzyskanie błędu polega na wykorzystaniu przez sprawcę już istniejących, niezgodnych z rzeczywistością, opinii lub wyobrażeń osoby pokrzywdzonej. Istotnym elementem przestępstwa oszustwa jest dobrowolność rozporządzenia mieniem, przez pokrzywdzonego na rzecz sprawcy. (...) ta jest oczywiście wynikiem tego, że pokrzywdzony rozporządza mieniem błędnie oceniając znaczenie swojego czynu bądź to właśnie wskutek wprowadzenia go w błąd przez sprawcę, bądź w wyniku wyzyskania przez sprawcę błędu pokrzywdzonego lub też jego niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania. Warunkiem koniecznym do zaistnienia przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. jest zatem, aby zachowanie sprawcy - o którym mowa wyżej - doprowadziło pokrzywdzonego do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, a więc zachowanie to poprzedzało czynność w postaci rozporządzenia mieniem (vide, Wąska Andrzej, Komentarz do Kodeksu karnego. Część szczególna, C.H. Beck, Warszawa 2004, teza 28 do art. 286, tom II, str. 859 i cyt. tam judykat).

Przypisując P. A. popełnienie czynu z art. 18§ 3 k.k. w zw. z art. 286§ 1 k.k. Sąd I instancji wskazał, iż oskarżony niewątpliwie wiedział, że przy pomocy jego konta dojdzie do popełnienia przestępstwa oszustwa stypizowanego w art. 286§ 1 k.k. Zakładając konto bankowe, na które wpłynęły środki finansowe pochodzącego z owego oszustwa, P. A. ułatwił innym nieustalonym sprawcom popełnienie czynu zabronionego. Oskarżony udostępniając sprawcom numer konta bankowego oraz kartę bankomatową udostępnił im niejako „narzędzie” za pomocą którego dopuścili się oszustwa M. N.. (…)Zgodzić się należy z Sądem meriti, iż osoba dorosła, posiadającą pełną zdolność rozumowania winna zdawać sobie sprawę, że udostępnianie osobom postronnym konta bankowego wraz z kartą bankomatową może być negatywne w skutkach. Gdyby przyjąć za wiarygodne twierdzenie oskarżonego, iż o założenie konta poprosił go mężczyzna znany jedynie z widzenia, których danych personalnych oskarżony nawet nie znał, to winno to skłonić P. A. do powzięcia wątpliwości o faktycznym przeznaczeniu konta bankowego dla owego mężczyzny. Zważyć należy, iż obecnie założenie konta bankowego w wielu bankach jest bezpłatne i prócz posiadania ważnego dowodu osobistego nie trzeba spełniać żadnych innych warunków, jak w przypadku np. umowy kredytu czy pożyczki. Gdyby więc nieustalony mężczyzna rzeczywiście potrzebował konta bankowego na które mógłby przelewać środki finansowe pochodzące z legalnego źródła, założenie własnego konta nie wymagałoby od niego podjęcia zbyt wymagających czynności i poświęcenia dużej ilości czasu. Wobec powyższych rozważań nie sposób jest znaleźć żadnej racjonalnej przesłanki, aby móc uznać twierdzenia oskarżonego w zakresie braku wiedzy odnośnie do zamiaru użycia jego konta bankowego do celów przestępczych za wiarygodne. Okoliczności sprawy jasno ukazują, iż P. A. musiał zdawać sobie sprawę, że jego konto posłuży sprawcom oszustwa do ułatwienia w jego popełnieniu. Oskarżony obejmował zatem swoim zamiarem, że swoją postawą ułatwi dopuszczenie się przez inne osoby czynu zabronionego” (http://orzeczenia.warszawapraga.so.gov.pl/content/$ (...)_VI_Ka_ (...)_2016_Uz_2016-09-05_001).

P. L. podał D. K. nie tylko numer konta, lecz także dane niezbędne do wypłacenia pieniędzy z konta co miało miejsce w dniach 12 i 13 stycznia 2022 r. W tym samym czasie były dokonywane też wypłaty w Ł. (k. 34). Zbieżność czasowa nie pozwala na inne stwierdzenie, niż takie, że P. L. udostępnił D. K. dane pozwalające na wypłatę pieniędzy z bankomatu. Przy biernej postawie oskarżonego, który nie potrafił ani nie chciał wyjaśnić skąd takie a nie inne transakcje na jego koncie – mając na względzie zasady logiki i doświadczenia życiowego nie sposób rozstrzygnąć inaczej, niż przez przyjęcie, że P. L. musiał co najmniej przewidywać możliwość wykorzystania jego konta do dokonania oszustwa, na co się jednak zgodził i te dane bezpośredniemu sprawcy udostępnił. Jedynie ma marginesie należy wspomnieć, że P. L. zgłosił zaginięcie dowodu z dniem 27 stycznia 2021 r., podczas gdy konto w banku (...) założono 15 lipca 2020 r. Popełnił on wiec czyn zabroniony z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k.

☐

1.5.  Warunkowe umorzenie postępowania

xxxx

xxx

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

xxx

☐

1.6.  Umorzenie postępowania

xxx

xxx

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

xxx

☐

1.7.  Uniewinnienie

xxx

xxx

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

xxxx

1.KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

P. L.

I

I

Wymierzając oskarżonemu karę Sąd kierował się dyrektywami wymiaru kary z art. 53 § 1 i 2 k.k.

Przede wszystkim należy mieć na względzie wysoki stopień zawinienia czynu – oskarżony nie znajdował się w żadnej atypowej sytuacji motywacyjnej, w której nie mógłby dać posłuchu obowiązującym normom prawnym.

Społeczna szkodliwość czynu była zaś znaczna, acz niewysoka. Wynika to z działania z zamiarem ewentualnym, naiwności w działaniu i faktu, że wyrządzona przez bezpośredniego sprawcę szkoda nie jest duża. Niewątpliwie społeczna szkodliwość czynu pełnomocnika jest znacznie mniejsza od czynu bezpośredniego sprawcy. Ponadto jako okoliczność łagodzącą należało przyjąć fakt wcześniejszej niekaralności oskarżonego.

Pozwala to na stwierdzenie, że wymierzenie oskarżonemu kary grzywny będzie w wystarczającym stopniu oddziaływać wychowawczo na oskarżonego i będzie czynić zadość społecznemu poczuciu sprawiedliwości. Z tych względów Sąd wymierzył oskarżonemu karę w minimalnym zakresie uwzględniając art. 37a § 1 k.k., tj. 100 stawek dziennych grzywny, zaś wysokość stawki przyjęto na 10 zł z uwagi na sytuację finansową P. L. i jego młody wiek.

II

I

Zgodnie z art. 46 § 1 k.k. W razie skazania sąd może orzec, a na wniosek pokrzywdzonego lub innej osoby uprawnionej orzeka, stosując przepisy prawa cywilnego, obowiązek naprawienia, w całości albo w części, wyrządzonej przestępstwem szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; przepisów prawa cywilnego o możliwości zasądzenia renty nie stosuje się. Jak wskazał SA w W. „Ponieważ to prawo cywilne rozstrzyga o zakresie odpowiedzialności osób współdziałających w przestępstwie, to do kręgu osób współodpowiedzialnych za szkodę należy zaliczyć, zarówno przypadki sprawczego współdziałania w popełnianiu przestępstwa, jak też podżegania i pomocnictwa oraz skorzystania z przestępstwa.

Zgodnie bowiem z art. 422 k.c. za szkodę odpowiedzialny jest nie tylko ten, kto ją bezpośrednio wyrządził, lecz także ten kto do wyrządzenia szkody nakłonił inną osobę albo był jej pomocny lub też świadomie skorzystał z wyrządzonej drugiemu szkody. Odpowiedzialność tych osób jest solidarna (art. 441 k.c.)

W doktrynie prawa cywilnego podkreśla się, iż pomocnik (podobnie jak podżegacz) odpowiadają za całość szkody wyrządzonej poszkodowanemu (zob. m.in. W. Dubois Kodeks Cywilny Teza 1 i 2 do art. 441 k.c., wyrok Sądu Najwyższego I PR 212/72, Lex 7194)” (https://orzeczenia.waw.sa.gov.pl/content/$ (...)_II_ (...)_ (...)_2019_Uz_2019-10-29_002).

W razie skazania bezpośredniego sprawcy z art. 286 § 1 k.k., Sąd w kolejnym wyroku winien orzec o solidarnym obowiązku naprawienia szkody łącznie z P. L.. Wówczas P. L. będzie przysługiwał regres do bezpośredniego sprawcy (art. 441 § 1 k.c.)

1.1Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

xxx

xx

xxx

xxx

1.6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

Zgodnie z wnioskiem o uzasadnienie, uzasadnienie wyroku ograniczono co do rozstrzygnięć zawartych w pkt I i II wyroku.

1.KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

xx

xxx

1.1Podpis

Asesor sądowy Jan Kluza