Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 6 lutego 2025 r.

Sąd Rejonowy w Jędrzejowie I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący:

Sędzia Katarzyna Wysoczyńska

Protokolant:

Dagmara Smerdzyńska

po rozpoznaniu w dniu 30 stycznia 2025 roku w Jędrzejowie na rozprawie

sprawy z wniosku K. S. (1)

z udziałem P. S., B. W., K. S. (2), W. S.

o zniesienie współwłasności nieruchomości

postanawia:

I.  w drodze zniesienia współwłasności nieruchomości położonej w Z. gmina J. oznaczonej jako działka nr (...) o pow. (...) ha, dla której w Sądzie Rejonowym w Jędrzejowie prowadzona jest księga wieczysta (...), przyznać:

1)  na wyłączną własność B. W. s. M. i Z. nieruchomość oznaczoną jako działka nr (...) o pow. (...) ha na mapie sporządzonej przez geodetę K. B. przyjętej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego prowadzonego przez Starostę (...) za numerem P. (...) (...) zabudowanej budynkiem mieszkalnym stanowiącym odrębny lokal mieszalny nr (...) o pow. 48 m ^{( 2 )}, dla którego prowadzona jest księga wieczysta (...)

2)  na współwłasność na rzecz K. S. (1) c. S. i J. w udziale 5/8 części, P. S. s. K. i K., K. S. (2) c. K. i K. i W. S. c. K. i K. w udziałach po 1/8 części na rzecz każdego z nich nieruchomość oznaczoną jako działka nr (...) o pow. (...) ha na mapie sporządzonej przez geodetę K. B. przyjętej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego prowadzonego przez Starostę (...) za numerem P. (...) (...) zabudowanej budynkiem mieszkalnym stanowiącym odrębny lokal mieszalny nr (...) o pow. 58,35 m ^{( 2 )}, dla którego prowadzona jest księga wieczysta (...)

II.  ustalić wartość przedmiotu zniesienia współwłasności nieruchomości na 8115,54 zł (osiem tysięcy sto piętnaście złotych 54/100)

III.  zasadzić od B. W. na rzecz K. S. (1) kwotę 3681,95 zł (trzy tysiące sześćset osiemdziesiąt jeden złoty 95/100) tytułem zwrotu części prac adaptacyjnych w terminie 3 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia z ustawowymi odsetkami za opóźnienie na wypadek uchybienia terminowi zapłaty

IV.  pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Jędrzejowie tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych od:

1)  solidarnie K. S. (1), P. S., W. S. i K. S. (2) kwotę 5370,28 zł (pięć tysięcy trzysta siedemdziesiąt złotych)

2)  B. W. kwotę 4459,83 zł (cztery tysiące czyesrysta pięćdziesiąt dziewięć złotych 83/100)

V.  zasądzić od B. W. na rzecz K. S. (1) kwotę 200 zł (dwieście złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się postanowienia do dnia zapłaty

Sygn. akt I Ns 322/21

UZASADNIENIE

Postanowienia z dnia 6 lutego 2025 roku

W dniu 2 sierpnia 2021 roku do tut. Sądu wpłynął wniosek K. S. (1) o zniesienie współwłasności nieruchomości oznaczonej jako działka nr (...) położonej w miejscowości Z. gmina J. poprzez jej fizyczny podział. W uzasadnieniu wniosku wnioskodawczyni wskazała, że działka zabudowana jest jednym budynkiem, w którym znajdują się dwa odrębne lokale mieszkalne. Wnioskodawczyni wskazała, że nie jest w stanie porozumieć się z uczestniczką B. W. w zakresie m.in. remontu dachu.

Uczestniczka B. W. w odpowiedzi na wniosek z dnia 21 sierpnia 2021 roku wniosła o oddalenie wniosku, wskazując, że działka nr (...) nie jest przedmiotem współwłasności wnioskodawczyni i jej dzieci, zaprzeczyła że jest w konflikcie z K. S. (1) i aby dokonać remontu drzwi oraz dachu konieczna jest droga postępowania sądowego, a nadto wskazała, że z uwagi na odrębność własność lokali brak jest możliwości dokonania zniesienia współwłasności nieruchomości w sposób jak domaga się tego wnioskodawczyni (k. 23 – 25).

Pozostali uczestnicy przyłączyli się do wniosku.

Ostatecznie wnioskodawczyni wniosła o przyznanie na współwłasność jej oraz P. S., K. S. (2) i W. S. działki nr (...) oraz zasądzenie na jej rzecz od B. W. części kosztów prac adaptacyjnych.

Ostatecznie uczestniczka B. W. wniosła o przyznanie na jej rzecz działki nr (...) oraz sprzeciwiła się rozliczeniu kosztów prac adaptacyjnych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Nieruchomość oznaczona jako działka nr (...) o pow. (...) ha położona w Z. zabudowana jest budynkiem, w którym znajdują się dwa lokale mieszkalne stanowiące odrębny przedmiot własności - jeden o nr 1 jest własnością do B. W., a drugi o nr 2 jest współwłasnością K. S. (1), P. S., W. S. i K. S. (2).

Lokal nr (...) o pow. 58,35 m ² został nabyty przez K. i K. małżonków S. w dniu 19 października 2009 roku. Z lokalem tym związany jest udział w nieruchomości wspólnej oznaczonej jako działka nr (...) wynoszący (...) części.

Lokal nr (...) składa się z dwóch pokoi, kuchni i łazienki, przedpokoju, ma także piwnice i poddasze. W piwnicy lokalu nr (...) zamontowane jest dla tego lokalu piec do centralnego ogrzewania. Dla wskazanego lokalu prowadzona jest księga wieczysta (...).

Lokal nr (...) o pow. 48 m ² został nabyty przez B. W. w dniu 17 października 2016 roku. Z lokalem tym związany jest udział w nieruchomości wspólnej oznaczonej jako działka nr (...) wynoszący (...) części.

Lokal nr (...) składa się z jednego pokoju, kuchni i łazienki, przedpokoju, ma także poddasze
i piwnicę. Lokal ten ogrzewany jest tzw. koza i nie ma w nim centralnego ogrzewania. Dla wskazanego lokalu prowadzona jest księga wieczysta (...). W lokalu nr (...) na stałe mieszka matka B. W., a ona sama mieszka w Z..

Obydwa lokale posiadają odrębną instalacje elektryczną i wodną, wentylacyjno – kominową.

Do lokali prowadziło jedno wspólne wejście przez tzw. ganek – przedsionek, które zostało przez wnioskodawczynię zlikwidowane poprzez jego podzielenie ścianą działową w trakcie postępowania i utworzenie dwóch osobnych wejść. Wnioskodawczyni wykonała konieczne prace adaptacyjne konieczne do podziału fizycznego m.in ścianę rozdzielenia pożarowego wraz z pracami tynkarskimi ociepleniem, dobudowała zadaszenie wejściowe z orynnowanie.

Wartość wykonanych prac wyniosła 8115,54 zł.

Nieruchomość od lat była w części niezabudowanej podzielona na dwie części, w ten sposób, że nieruchomość od strony lokalu nr (...) jest użytkowana przez K. S. (1) i jej dzieci, a przy lokalu nr (...) przez B. W. i jej matkę. Nadto część od strony tarasu ogrodzona jest siatką dzieląc działkę na dwie części.

Od drogi na część użytkowaną przez K. S. (1) i jej dzieci prowadzi brama wjazdowa i w tej części znajduje się też garaż.

Działka nr (...) została podzielona na działki nr (...) o pow. (...) ha która jest w posiadaniu uczestniczki B. W. i nr (...) o pow. (...) ha, która jest w posiadaniu wnioskodawczyni i jej dzieci.

K. S. (3) zmarł w dniu23 październik 2017 roku. Postanowieniem z dnia 25 października 2018 roku Sąd Rejonowy w Jędrzejowie sygn. akt I Ns (...) stwierdził, ze spadek po nim nabyła żona K. S. (1) oraz dzieci P. S., K. S. (2) i W. S. każde w ¼ części.

Dowód: wypis z rejestru gruntów (k. 4), odpisy z ksiąg wieczystych (k. 6 – 8, 540 - 545), umowy (k.22 – koszulka, 535 - 539), oględziny (k. 184 - 185), zeznania wnioskodawczyni K. S. (1) (k. 201v + nagranie rozprawy z dnia 9 lutego 2023 roku), uczestników K. S. (2) (k. 201v + nagranie rozprawy z dnia 9 lutego 2023 roku), B. W. (k. 201v + nagranie rozprawy z dnia 9 lutego 2023 roku), akta I Ns (...), opinia biegłego z zakresu budownictwa K. P. (k. 205 – 227, 389 – 393), opinia geodety K. B. (k. 409- 423, 453-454, 475, 480-483), zdjęcia (k. 428).

Sąd zważył co następuje:

Wniosek zasługuje na uwzględnienie.

Pomimo zakresu wniosku o sporządzenie uzasadnienia co do pkt 3 i 4 postanowienia, Sąd zdecydował o poczynieniu wskazanych poniżej rozważań, albowiem są one związane ze wskazanymi punktami postanowienia.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że Sąd nie podziela stanowiska uczestniczki B. W., że przedmiotem współwłasności nie jest działka nr (...) przed podziałem. Co prawda zapis działu II księgi wieczystej (...) faktycznie nie zawiera danych wnioskodawczyni i spadkobierców K. S. (3), to jedna jest on błędny, a błąd wynika z nieprawidłowo sformułowanego wniosku złożonego przez notariusza do Wydziału Ksiąg Wieczystych wraz z aktem notarialnym z dnia (...) roku Rep. A (...). Należy zważyć, że wskazaną umową K. i K. S. (3) nabyli odrębną własność lokalu nr (...) położonego w Z. nr (...), który to lokal znajdował się
w budynku zlokalizowanym na działce nr (...). Brak jest możliwości nabycia lokalu stanowiącego odrębną własność bez prawa do nieruchomości wspólnej i niewydzielonych części wspólnych. Nadto zapis § 4 wskazanego aktu wskazuje, że faktycznie K. i K. S. (3) nabyli nie tylko własność lokalu nr (...), ale i udział w nieruchomości wspólnej. Zresztą odpis z księgi wieczystej dla lokalu nr (...) w dziale I Sp odnosi się właśnie do udziału w nieruchomości wspólnej. Sąd w postępowaniu wieczystoksięgowym winien był ujawnić wskazaną nieścisłość wniosku i zobowiązać nabywców lokalu nr (...) do sprecyzowania wniosku obejmującego także zapisy księgi wieczystej prowadzonej dla nieruchomości oznaczonej jako działka nr (...).

Zgodnie z przepisem art. 210 kc w zw. z art. 211 kc każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności przez podział rzeczy wspólnej, chyba, że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo pociągałby za sobą istotna zmianę rzeczy lub znacznie zmniejszenie jej wartości.

Zniesienie współwłasności może być dokonane poprzez fizyczny podział
i przyznanie poszczególnych części współwłaścicielom stosownie do posiadanych udziałów
z ewentualnym wyrównaniem udziałów za pomocą dopłat, albo poprzez przyznanie całego przedmiotu jednemu z nich z dokonaniem spłat na rzecz pozostałych stosownie do ich udziałów lub też poprzez tzw. podział cywilny, czyli sprzedaż i podział uzyskanej w ten sposób kwoty między współwłaścicieli stosownie do ich udziałów (uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 4.11.1998 roku II CKN 347/98 OSNC 1999/6/108).

Niewątpliwym jest w niniejszej sprawie, że nie doszło do zniesienia współwłasności między wnioskodawczynią i uczestnikami w drodze umowy i z tych względów konieczne stało się dokonanie przedmiotowego zniesienia współwłasności na mocy orzeczenia sądowego.

W ocenie Sądu nie było przeszkód do zniesienia współwłasności działki nr (...), poprzez jej podział fizyczny na dwie działki a mianowicie nr (...) i (...), co ustalono przy uwzględnieniu wiarygodnych opinii biegłego geodety K. B. oraz z zakresu budownictwa K. P.. Wnioskodawczyni i uczestnicy zaakceptowali ostatecznie wskazany podział.

W ocenie Sądu wskazany podział nie jest sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno gospodarczym przeznaczeniem nieruchomości, nie pociąga za sobą także istotnej zmiany wskazanej nieruchomości. Od lat była ona faktycznie podzielona na dwie części, także i budynek, w którym były dwa odrębne lokale, a jedynie sień była przedmiotem wspólnego użytku. Obydwie części budynku w częściach stanowiących odrębne lokale posiadały odrębne instalacje. Aktualnie wnioskodawczyni zlikwidowała wskazaną, sień a do budynku i każdego z lokali prowadzą dwa odrębne wejścia, co potwierdził biegły K. P., a także wynika to ze zdjęć złożonych przez K. S. (1). Nadto wnioskodawczyni wykonała prace adaptacyjne pozwalające na fizyczny podział budynku, a geodeta podzielił nieruchomość na dwie części uwzgledniające faktyczny zakres dotychczasowego użytkowania. Każda z powstałych nieruchomości posiada powierzchnię bardzo zbliżoną do powierzchni odpowiadających udziałom w nieruchomości wspólnej, a zatem brak było podstaw do oddalenia wniosku.

W związku z podziałem fizycznym konieczne było wykonanie prac adaptacyjnych i prace te jako prace konieczne zostały wykonane przez wnioskodawczynię. Ich wartość Sąd ustalił na podstawie wiarygodnej opinii biegłego K. P. na kwotę 8115,54 zł.

Zgodnie ze złożonym wnioskiem Sąd zasądził część tej kwoty od B. W. na rzecz K. S. (1), a mianowicie kwotę 3681,95 zł, opierając się poniższych wyliczeniach.

Udział B. W. w nieruchomości wspólnej wynosił (...) części, zatem z kwoty 8115,54 zł udział ten wynosił 3681,95 zł.

W ocenie Sądu zasadne stało się zasądzenie wskazanej kwoty, albowiem uczestniczka B. W. nie poniosła żadnych kosztów wykonania prac adaptacyjnych, a nadto mimo deklaracji nie podjęła rozmów w zakresie wykonania wspólnie z K. S. (1) tych prac. Co więcej od początku postepowania uczestniczka manifestowała brak swej zgody na podział fizyczny nieruchomości, podważała prawo wnioskodawczyni i spadkobierców do współwłasności nieruchomości Zdaniem Sądu uczestniczka nie była zainteresowana dokonaniem tego podziału, jak również podejmowania wspólnych decyzji w zakresie ponoszenia koniecznych remontów np. dachu, albowiem B. W. na co dzień na nieruchomości w Z. nie mieszka. Niewątpliwie zatem z uwagi na postawę B. W. wnioskodawczyni K. S. (1) nie miała innego wyjścia, jak wystąpić na drogę postępowania sądowego, aby wyjść ze współwłasności, a prace adaptacyjne jako nakłady konieczne musiała wykonać, aby uzyskać pozytywne rozstrzygnięcie swojego wniosku. Należy dodać, że wykonanie wszelkich prac adaptacyjnych, a także prac związanych z remontem np. dachu wymagały zgody Sądu jako czynności przekraczające zwykły zarząd (art. 199 kc).

Z tych też względów Sąd orzekł jak w pkt III postanowienia na podstawie art. 618 § 1 kpc

W pkt IV orzeczono na podstawie art. 112 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Nieuiszczone koszty sądowe w sprawie wyniosły 9830,11 zł i związane były z wynagrodzeniami biegłych, kosztami przejazdu na oględziny.

Sąd rozliczył te koszt przy uwzględnieniu udziałów w działce nr (...), czyli udział B. W. wynoszący (...) części dawał kwotę 4459,83 zł, a udział wnioskodawczyni i pozostałych uczestników w wysokości (...) części dawał kwotę 5370,28 zł.