Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 czerwca 2024 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie, I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący SSA Kamil Grzesik

po rozpoznaniu w dniu 5 czerwca 2024 r. w Krakowie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa W. R.

przeciwko (...) Sp. z o.o. w K.

o zapłatę

na skutek apelacji strony pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego w Kielcach
z dnia 20 kwietnia 2022 r., sygn. akt VII GC 231/20

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 4050 zł (cztery tysiące pięćdziesiąt) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego,
z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie
w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty.

Sygn. akt AGa 216/22

UZASADNIENIE

Wyroku z dnia 5 czerwca 2024 r.

Wyrokiem z dnia 20 kwietnia 2022 r. Sąd Okręgowy w Kielcach zasądził od (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. na rzecz W. R. kwotę 84.234,09 zł (osiemdziesiąt cztery tysiące dwieście trzydzieści cztery złote dziewięć groszy), oddalił powództwo w pozostałej części i zasądził od (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. na rzecz W. R. kwotę 6.880,75 zł ( sześć tysięcy osiemset osiemdziesiąt złotych siedemdziesiąt pięć groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd Okręgowy ustalił, że strony postępowania w dniu 13 listopada 2019 roku zawarły umowę o roboty budowlane, przedmiotem której wykonawca (pozwana) zobowiązała się do wykonania robót polegających na wykonaniu prac remontowych lokalu, jego wykończeniu i wyposażeniu, z wyłączeniem prac związanych z instalacją wentylacji oraz klimatyzacji oraz montażem wyposażenia technicznego, zgodnie z projektem zatwierdzonym przez podmiot wynajmujący lokal (§ 1 pkt 2 umowy). Natomiast zgodnie z § 2 pkt 1 umowy powód (podwykonawca) zobowiązał się do wykonania niniejszej umowy zgodnie z projektem, prawem budowlanym, Polskimi normami, przepisami BHP, przeciwpożarowymi i ochrony środowiska oraz zasadami wiedzy technicznej. Strony zgodnie ustaliły, iż odbiory częściowe i odbiór końcowy robót nastąpią w terminach określonych harmonogramem prac stanowiącym załącznik nr (...) do umowy.

Powód wykonał prace remontowe zgodnie z projektem, do których to prac nie zostały zgłoszone żadne zastrzeżenia jak również zostały wykonane w umówionym terminie. Prace zostały zakończone w dniu 18 grudnia 2019 roku. W tym dniu zostało sporządzenie oświadczenie kierownika robót P. K. (1) o zakończeniu robót budowlanych /instalacyjnych.

W dniu 20 grudnia 2019 roku sporządzono protokół odbioru robót dotyczących lokalu nr (...) w zakresie prac adaptacyjnych dla lokalu (...) podpisany przez przedstawiciela Centrum Handlowego (...).

Dnia 29 listopada 2019 roku powód wystawił na rzecz pozwanej fakturę VAT nr (...) na kwotę 32.472,00 zł tytułem wykonanych prac budowlanych i montażowych w przedmiotowym lokalu. Faktura ta została przez pozwaną opłacona w całości w dniu 12 grudnia 2019 roku.

Dnia 12 grudnia 2019 roku powód wystawił na rzecz pozwanej fakturę VAT nr (...) na kwotę 19.234,80 zł tytułem materiałów użytych do prac budowlanych i montażowych. Faktura ta została opłacona przez pozwaną w dni.u 24 grudnia 2019 roku.

Dnia 23 grudnia 2019 roku powód wystawił na rzecz pozwanej fakturę VAT nr (...) na kwotę 64.944,00 zł tytułem prac budowlanych i montażowych w przedmiotowym lokalu. Faktura ta została opłacona przez pozwaną w dniach 02 stycznia 2020 roku, 03 marca 2020 roku, 09 czerwca 2020 roku oraz 15 września 2020 roku w całości.

Dnia 30 stycznia 2020 roku powód wystawił na rzecz pozwanej fakturę VAT nr (...) na kwotę 29.130,09 zł tytułem materiałów użytych do prac budowlanych i montażowych. Faktura ta została opłacona przez pozwaną w dniu 08 października 2020 roku do kwoty 9.840,00 zł.

W dniu 30 stycznia 2020 roku powód wystawił na rzecz pozwanej fakturę VAT nr (...) na kwotę 27.010,00 zł tytułem robót dodatkowych wykonanych w przedmiotowym lokalu. Faktura nie została przez pozwaną opłacona

Dnia 04 lutego 2020 roku powód wystawił na rzecz pozwanej fakturę VAT nr (...) na kwotę 64.944,00 zł tytułem prac budowlanych i montażowych w przedmiotowym lokalu. Faktura nie została przez opłacona.

Pismem z dnia 03 listopada 2020 roku powód wezwał pozwaną do zapłaty kwoty 299.716 zł (111.244,89 zł tytułem roszczenia głównego oraz 118.471,11 zł odsetek) w terminie 7 dni pod rygorem wystąpienia na drogę sądową.

Na podstawie tak ustalonego stanu faktycznego Sąd Okręgowy stwierdził, że żądanie pozwu zasługiwało na uwzględnienie w części. Według sądu postępowanie dowodowe przeprowadzone w toku procesu potwierdziło, iż prace wykonane przez powoda w przedmiotowym lokalu w Centrum Handlowym (...), zostały wykonane w sposób prawidłowy, niewymagający poprawek, jak również co do których to prac nie zostały zgłoszone żadne zastrzeżenia zarówno przez pozwaną jak i przez inwestora, zaś sam lokal został oddany do użytku. Ostatnie potwierdzone zostało w szczególności przez dowód z dokumentu protokołu odbioru robót z dnia 20 grudnia 2019 roku, pod którym podpisał się przedstawiciel Centrum Handlowego (...). Zasady logiki oraz doświadczenia życiowego, nakazują przyjąć, iż niemożliwym byłby odbiór obiektu gastronomicznego, który nie byłby gotowy do normalnej eksploatacji, tym bardziej w takim miejscu jak centrum handlowe. Osobowe źródła dowodowe jak również nieprzedstawienie przez pozwaną odpowiednich dokumentów wykazały, iż zarzuty strony pozwanej odnośnie wadliwości wykonanych przez powoda prac oraz ich niekompletności, nie mogły zasługiwać na uwzględnienie.

W ocenie Sądu Okręgowego strona pozwana nie udowodniła, ani w żaden inny sposób nie wykazała, że powód nie wykonał w pełni swoich obowiązków wynikających z wiążącej strony umowy o roboty budowlane, czy też że wykonane przez niego prace były wadliwe i zawierały usterki wymagające poprawek. W ocenie Sądu tak przedstawiona argumentacja strony pozwanej stanowiła swoistą linię obrony, mającą na celu uchylenie się pozwanej od zapłaty za wykonane roboty, do czego jednak Sąd mając ustalony w pełni i w sposób prawidłowy stan faktyczny, dopuścić nie mógł.

Przechodząc do dalszej części rozważań Sąd Okręgowy wskazał, iż roszczenie powoda zostało wykazane w przeważającej części. W ocenie Sądu, mając na względzie wymienione powyżej osobowe źródła dowodowe, jak i załączone do akt dokumenty, a także kierując się cytowaną wyżej zasadą odnośnie ciężaru dowodu, wskazać należy, iż niewątpliwie zlecone powodowi prace zostały wykonane w zgodzie i w zakresie objętym ,,projektem wnętrza restauracji (...)”. Korespondujące ze sobą zeznania świadków oraz powoda wskazywały jasno, że do wykonanych prac nie były zgłaszane żadne zastrzeżenia, ani też nie było wezwań do wykonania ewentualnych poprawek. Niemniej w ocenie Sądu Okręgowego brak jest w niniejszej sprawie dowodu, który pozwalałby przyznać powodowi rację w zakresie wykonania w ramach łączącej strony umowy, jakichkolwiek robót dodatkowych. O ile bowiem powód przestawiając fakturę VAT nr (...) opiewającą na kwotę 27.010.00 zł tytułem wykonania robót dodatkowych w przedmiotowym lokalu, wskazywał w swoich zeznaniach jakie prace dodatkowe wykonał, o tyle zeznania jego nie znajdują potwierdzenia w pozostałym materiale dowodowym zebranym w sprawie. Tym bardziej na uwagę zasługuje fakt, iż zgodnie z zeznaniami A. B., aby wykonać pracę dodatkowe potrzeba było zmiany projektu gdyż ,,każda zmiana pociąga za sobą zmianę projektu, a takich nie było”, co jest w niniejszej sprawie bezsporne. Świadczy to o tym, że wspomniane przez powoda prace dodatkowe nie mogły mieć miejsca, gdyż nie ma na tę okoliczność żadnego potwierdzenia w dokumentacji z realizacji przedmiotowej inwestycji, jak również owe twierdzenia powoda pozostają w odosobnieniu od pozostałego materiału dowodowego. W związku z powyższym przedstawiona przez powoda faktura VAT nr (...) nie znajduje odzwierciedlenia w stanie faktycznych ustalonym przez Sąd. Zatem w tym zakresie powód ponosi ujemne konsekwencje procesowe, płynące z przywołanej wyżej zasady wynikającej z przepisu art. 6 k.c.

Z powyższym rozstrzygnięciem nie zgodziła się strona pozwana zaskarżając je w całości apelacja. Orzeczeniu temu zarzuciła:

I. Obrazę przepisów postępowania, mającą istotny wpływ na wydane rozstrzygnięcie to jest:

a) Art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę zgromadzonego materiału dowodowego i oderwane od zasad logiki i doświadczenia życiowego przyjęcie, że skoro Inwestor, z ramienia którego działał R. P. oraz przedstawiciel galerii handlowej (...) podpisali protokół odebrania robót w dniu 20.12.2020 roku, zawierający szereg uwag do prac elektrycznych oraz sanitarnych, to wywieść z tego należy, że wszystkie prace wykonane przez Powoda z całą pewnością był bez zarzutu;

b) Art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dowolną ocenę zeznań świadka P. K. (2) i całkowite pominięcie w ich treści okoliczność, iż część prac objętych harmonogramem prac Powoda wykonał świadek to jest przygotowanie ramy do lustra, wklejenie lustra;

c) Art. 233 § 1 k.p.c. poprzez całkowicie dowolną ocenę zeznań świadków zatrudnionych u Powoda to jest W. M., K. L., P. G., D. Ł., M. W., którzy wprost oświadczyli, że nie dokonywali żadnych poprawek, nie wracali na teren wykonanych robót, tym samym potwierdzili, że pomimo uwag do protokołu wskazanych przez Przedstawiciela Centrum Handlowego (...) nie poprawiali swojego wykonania, a skoro lokal jest oddany do użytku to oczywistym jest, że musiał tego dokonać ktoś inny;

d) Art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dowolną ocenę dokumentów i pominięcie okoliczności, iż zgodnie zawartą przez Strony umową § 5 ust. 2 pkt b) oraz c) uzależniał wypłatę wynagrodzenia za wykonane roboty od podpisania cząstkowego oraz końcowego protokołu odbioru robót budowlanych, które nie zostały złożone do akt sprawy, a Powód nigdy nie przedłożył ich przedstawicielowi Pozwanej do podpisania, ponieważ kwestionowała ona jakość wykonanych prac;

e) Art. 233 § 1 k.p.c. poprzez całkowicie dowolną sprzeczną z regułą prawa i zasadami logiki ocenę dokumentu z dnia 18.12.2019 roku podpisanego przez kierownika budowy B. K. zatytułowanego „oświadczenie kierownika robót o zakończeniu robót budowlanych/instalacyjnych" w świetle zeznań samego Powoda W. R. i pominięcie okoliczność, że Powód posługuje się jako dowodem w sprawie dokumentem, który ma potwierdzać zakończenie prac i ich prawidłowe wykonanie w sytuacji, w której bezspornym jest, co w zeznaniach potwierdza Powód, że B. K. nigdy nie był na terenie tych konkretnych robót, nie widział ich efektów, a oświadczenie podpisał na wniosek Powoda;

f) art. 6 k.c. w zw. z art 3 k.p.c. i art. 232 k.p.c. poprzez brak uznania za nieudowodnione istnienie roszczenia przez Powoda co do zasady jak i co do wysokości, podstawą do wypłaty wynagrodzenia za wykonane prace był pisemny protokół odbioru prac, wobec jego braku Powód nie dostarczył żadnych innych dowodów, które uzasadniałyby zasądzenie obowiązku wypłaty wynagrodzenia stronie powodowej;

g) art. 6 k.c. w zw. z art. 3 k.p.c. i art. 232 k.p.c. poprzez brak uznania, iż Powód nie udowodnił istnienie roszczenia za zakupiony materiał, podczas gdy zgodnie z § 5 ust. 3 umowy zobowiązywał Powoda do przedstawienia faktur VAT za zakupione materiały czego Powód nie uczynił do zamknięcia przewodu sądowego, pomimo iż deklarował w czasie swojego przesłuchania, że takie dokumenty posiada w swoim biurze i w każdej chwili może je okazać, Powód nie wykazał na jakiej podstawie wyliczył kwotę 29 130,09 zł;

h) Art. 6 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i naruszenie naczelnej zasady w postępowaniu cywilnym, a zwłaszcza w procesie gospodarczym i przeniesienie ciężaru dowodu na stronę Pozwaną, podczas gdy Powód w żaden przewidziany prawem sposób nie udowodnił istnienia swojego roszczenia tak co do zasady jak i co do wysokości i błędne przyjęcie, że to Pozwana Spółka powinna udowodnić, że prace zostały wykonane nieprawidłowo;

Mając powyższe na względzie wniosła o Zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od Powoda na rzecz Pozwanej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm prawem przepisanych za postępowanie w I instancji oraz w postępowaniu apelacyjnym.

Powód w odpowiedzi na apelację wniósł o jej oddalenie.

Sąd Apelacyjny na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego dodatkowo ustalił co następuje:

Powód przekazał pozwanej faktury źródłowe obejmujące materiały zużyte do wykonania zamówionych prac budowlanych. Po wykonaniu prac objętych umową z dnia 13 listopada 2019 r., pozwana przekazała ich efekt pierwotnie zamawiającemu, który na początku 2020 r. rozpoczął w remontowanych pomieszczeniach prowadzenie restauracji. Pozwana domagała się zapłaty od zamawiającego tj. osoby o nazwisku P., jednak po zawarciu ugody otrzymała jedynie część wynagrodzenia. Pozwana nigdy nie wzywała powoda do poprawienia czy też uzupełnienia wykonanych przez niego prac.

Dowód: zeznania powoda, częściowo zeznania pozwanej, świadka P. K. (2) k-186,

Powyższe ustalenia zostały dokonane na podstawie dowodów przeprowadzonych przed sądem pierwszej instancji. Fakt przekazania Panu P. efektów prac powoda, potwierdziła sama pozwana, która deklarowała również konieczność zlecenia prac poprawkowych. Okoliczności te są o tyle istotne, że w ocenie Sądu Apelacyjnego w niniejszej sprawie doszło do faktycznego odbioru prac budowlanych, co z kolei rodziło po stronie pozwanej obowiązek zapłaty czy też możliwość skorzystania z uprawnień wynikających z przepisów o rękojmi, czego jednak nie uczyniła. Co do faktury za materiały to pozwana nie kwestionowała jej wysokości. Uczyniła to dopiero w apelacji. Z wiarygodnością zeznań powoda w tej kwestii przemawia okoliczność, że pozwana częściowo zapłaciła za materiały. Niewiarygodne były natomiast jej twierdzenia, że zrobiła to w celu pokazania „dobrej woli”.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Apelacyjny w pełni podziela ustalenia i wywody sądu pierwszej instancji, jednak wymagają one częściowego uzupełnienia.

Na wstępie rozważań w niniejszej sprawie podkreślić należy, że żadna ze stron nie kwestionowała faktu, że podstawą dochodzonych roszczeń była umowa o roboty budowlane. Zgodnie natomiast z art. 656 k.c. do skutków opóźnienia się przez wykonawcę z rozpoczęciem robót lub wykończeniem obiektu albo wykonywania przez wykonawcę robót w sposób wadliwy lub sprzeczny z umową, do rękojmi za wady wykonanego obiektu, jak również do uprawnienia inwestora do odstąpienia od umowy przed ukończeniem obiektu stosuje się odpowiednio przepisy o umowie o dzieło. Zgodnie natomiast z art. 636 KC jeżeli podczas wykonywania dzieła powstają nieprawidłowości, mianowicie wadliwe lub sprzeczne z umową wykonywanie dzieła to uprawnienia zamawiającego w takim wypadku uszeregowane są w porządku chronologicznym. Najpierw przysługuje mu uprawnienie do wezwania przyjmującego zamówienie do zmiany sposobu wykonywania świadczenia na prawidłowy. Następnie, w razie bezskutecznego upływu tego terminu, zamawiający może dokonać wyboru między odstąpieniem od umowy albo powierzeniem poprawienia lub dalszego wykonania dzieła innej osobie. Zaznaczyć należy również, że z uprawnień przewidzianych w art. 636 § 1 KC zamawiający nie może skorzystać po odebraniu dzieła. (Por. wyr. SN z 4.4.1997 r., II CKN 65/97, Legalis; wyr. SN z 3.11.2000 r., IV CKN 152/00, OSNC 2001, Nr 4, poz. 63; wyr. SN z 25.6.2014 r., IV CSK 610/13, Legalis) Po odebraniu dzieła możliwe jest już jedynie dochodzenia odpowiedzialności ex contractu, zwłaszcza skorzystanie z uprawnień z tytułu rękojmi (wyr. SA w Szczecinie z 19.12.2013 r., I ACa 792/13,).

W świetle powyższego kluczowe dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie było ustalenie, czy pozwana odebrała dzieło lub też odmówiła jego odbioru w sposób nieuprawniony.

Na marginesie tych rozważań zauważyć należy, że pozwana konsekwentnie twierdziła, że nie dokonała odbioru dzieła, a zatem w świetle art. 636 k.c. warunkiem skutecznego zakwestionowania jego jakości, a następnie wypowiedzenia umowy było uprzednie wezwanie do poprawienia prac. W niniejszej sprawie tak się jednak nie stało, a pozwana nie wykazała żeby kiedykolwiek wezwała powoda do poprawy czy też uzupełnienia wykonywanych prac. Pozwana nigdy też nie wypowiedziała umowy, a jej efekty przekazała pierwotnemu inwestorowi, który rozpoczął korzystanie z lokalu na początku 2020 r.

Wracając natomiast do problemu czy w niniejszej sprawie, wbrew twierdzeniom pozwanej, doszło do odbioru prac, przede wszystkim stwierdzić należy Sąd w obecnym składzie podziela argumentację zgodnie, z którą do odbioru prac budowlanych może dojść w wskutek czynności faktycznych podjętych przez zamawiającego tj. dysponowania obiektem i efektem prac budowlanych, zlecenia jego poprawek przez inny podmiot, a także dokonanie zapłaty części wynagrodzenia. Odbiór prac budowlanych może przejawiać się w sposób dorozumiany, nawet mimo braku sporządzenia wymaganego przez umowę pisemnego protokołu odbioru, jeżeli czynności faktyczne podejmowane przez zamawiającego pozwalają na przyjęcie dorozumianego odbioru (tak co do umowy o dzieło wyr. SN z 23.8.2012 r, II CSK 21/12). W szczególności podjęcie korzystania z efektu prac budowlanych może w wielu wypadkach prowadzić do wniosku, iż doszło do ich odbioru lub, że brak jest podstaw do odmowy odbioru efektu robót budowlanych. Powódka sama zeznała, że obiekt, wraz z pracami wykonanymi przez powoda, przekazała swojemu kontrahentowi, który rozpoczął na ich terenie prowadzenie restauracji. Pozwana częściowo zapłaciła za wykonane prace, mimo, że zapłata miała nastąpić po odbiorze. Pozwana nie wystosowała żadnego pisma, w którym wzywałaby do poprawienia robót, ani też nie korzystała z uprawnień przewidzianych art. 636 k.c. Dodatkowo świadkowie przesłuchiwani w niniejszej sprawie zgodnie zeznali, że wykonali wszystkie zlecone im prace. Mając zatem na względzie całość okoliczności niniejszej sprawy i te dodatkowe ustalenia poczynione w postepowaniu drugo instancyjnym, uznać należy, że pozwana faktycznie odebrała dzieło co rodziło po jej stronie obowiązek zapłaty. Sam fakt braku jej podpisu pod protokołem odbioru ma w świetle powyższych rozważań znaczenie drugorzędne. Przyjmując narrację pozwanej należałoby dojść do irracjonalnego wniosku, że zamawiający, który rozpoczął korzystanie z efektu prac budowlanych, będzie zwolniony z zapłaty za nie tylko dlatego, że nie podpisał protokołu odbioru.

Niezależnie od powyższego, nawet gdyby przyjąć, że w niniejszej sprawie nie doszło do faktycznego odbioru prac budowlanych, to zebrany materiał dowodowy pozwala na przyjęcie, że po stronie pozwanej istniał taki obowiązek. Sąd Apelacyjny w niniejszym składzie podziela stanowisko, że odmowa odbioru jest uzasadniona jedynie w przypadku, gdy przedmiot zamówienia został wykonany niezgodnie z projektem i zasadami wiedzy technicznej lub wady są na tyle istotne, że obiekt nie będzie się nadawał do użytkowania (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 19. 12. 2019 r., I AGa 523/18). Jeżeli jednak tak daleko usterek nie było (a tak ocenić należy w realiach niniejszej sprawy), to uzasadnione było wyznaczenie terminu do ich usunięcia. Analogicznie przyjmuje Sąd Najwyższy w przypadku umów o dzieło, twierdząc, że jedynie w sytuacji gdy dzieło wykazuje wady, których istnienie nie pozwala na przyjęcie, że dzieło zostało w ogóle oddane zamawiającemu, zamawiający mógłby odmówić odbioru dzieła. W tym duchu wypowiedział się SN w wyr. z 23.11.1998 r. (II CKN 53/98, Legalis), w którym uznano, że wynikający z art. 643 KC "obowiązek odebrania dzieła przez zamawiającego dotyczy dzieła należycie wykonanego, a więc spełniającego umówione wymagania". Podobnie w wyr. z 27.11.2013 r., V CSK 544/12, SN uznał, że wady, które czynią dzieło niezdatnym do zwykłego użytku lub sprzeciwiające się wyraźnie umowie, mogą być poczytane za wady, które pozwalają odmówić zamawiającemu odbioru; istnieje bowiem wtedy podstawa do przyjęcia, że świadczenie nie zostało przez przyjmującego zamówienie wykonane zgodnie z jego zobowiązaniem. In casu SN uznał jednak, że odmowa odbioru dzieła była nieuzasadniona ze względu na podjęcie przez zamawiającego korzystania z przedmiotu dzieła.

Zatem jeżeli nawet efekt prac powoda obarczony był wadami, to fakt przekazania przez pozwaną obiektu inwestorowi i rozpoczęcie przez niego jego eksploatacji przemawia za przyjęciem, że nie były one na tyle istotne, aby usprawiedliwiać odmowę przyjęcia robót, która zresztą nie nastąpiła. W tym miejscu stwierdzić należy również, że Sąd Apelacyjny podziela stanowisko Sądu Okręgowego zgodnie, z którym to na pozwanej jako wywodzącej z tego faktu skutki prawne, spoczywał obowiązek wykazania wadliwości prac, ale również faktu, że były one na tyle istotne, że pozwalały na odmowę ich odbioru. W niniejszym postepowaniu, żaden z dowodów zawnioskowanych przez pozwaną ( z wyłączeniem jej zeznań) nie przemawiał za istnieniem takich wad, a już na pewno za tym, że były one na tyle istotne, że pozwalały na odmowę odbioru. Natomiast w przypadku, gdy inwestor bez uzasadnionego powodu odmawia odebrania obiektu, dopuszcza się zwłoki, której skutki określone są w art. 486 § 1 k.c.

Przyjmując zatem, że w niniejszej sprawie doszło do odbioru efektu prac budowlanych, to w przypadku ich wadliwości powódce, wobec uchylenia art. 637 k.c., przysługiwały jedynie uprawnienia z tytułu rękojmi za wady. Zatem mogła dochodzić roszczenia o usunięcie wady albo wykonać jedno z dwóch praw kształtujących: 1) prawo do obniżenia umówionego wynagrodzenia albo 2) prawo do odstąpienia od umowy o roboty budowlane. Możliwość wykonania prawa do odstąpienia od umowy przysługiwałoby tylko wtedy, gdy wada obiektu jest istotna (art. 560 § 4 w zw. z art. 638 § 1 oraz art. 656 § 1 KC). Pozwana nie złożyła żadnego z powyższych oświadczeń. Nie wykazała też, że wady miałyby mieć na tyle istotny charakter, że pozwalałyby na odstąpienie od umowy, czy też wysokości kwoty o jaką uprawniona byłaby do obniżenia wynagrodzenia. Tym samym uznać należy, że powodowi należało się pełne umówione wynagrodzenie za prace budowlane, które pozwana faktycznie odebrała.

Kolejną kwestią sporną w niniejszym postępowaniu była wysokość wynagrodzenia należnego powodowi. Pozwana zarzuciła bowiem, że nie wykazał on kosztów zużytych materiałów.

Z treści umowy z dnia 13 listopada 2019 r. wynika, że koszty materiałów miały być rozliczone na podstawie faktur Vat przedstawionych Wykonawcy przez Podwykonawcę ( § 5 pkt 2 lit. c). Powód przedłożył pozwanej fakturę (...) na kwotę 19234, 80 zł obejmującą koszty zużytych materiałów. W jej treści wskazano na „mechanizm podzielonej płatności”. Pozwana w wykonaniu tej faktury uiściła kwotę 3 596,75 zł (przelew (...)) i aż do rozpoczęcia procesu nie kwestionowała wysokości pełnej kwoty objętej tą fakturą. Następnie powód wystawił fakturę (...) na kwotę 29130 zł również obejmującą materiały, a pozwana opłaciła ją częściowo przelewem z dnia 8 października 2020 r. Pozwana nie kwestionowała również tej faktury. Co charakterystyczne dla jej postawy w tej kwestii, pozwana nie kwestionowała wysokości tych faktur w odpowiedzi na pozew. Za niewystarczające uznać należy samo stwierdzenie, że kwestionowała żądanie co do jego istnienia i wysokości, zwłaszcza, że szczegółowo odnosiła się do innych kwestii. Pozwana w postępowaniu pierwszo instancyjnym zażądała umów o pracę, natomiast nigdy nie wnioskowała o przedłożenie faktur źródłowych, które według twierdzeń powoda miały się znajdować w biurze rachunkowym. Tym samym za wiarygodne uznać należy zeznania powoda, że przekazał on pozwanej wszystkie faktury źródłowe. Pozwana w ocenie sądu niewiarygodnie stwierdziła, że zapłaciła częściowo za materiały „aby wykazać dobrą wolę”. W ocenie sądu całość okoliczności niniejszej sprawy przemawia za ustaleniem, że powód przedłożył pozwanej nie tylko własne faktury za materiały, ale również faktury źródłowe co czyni zasadnym pozew również w tej części.

Przechodząc do omówienia pozostałych zarzutów apelacji stwierdzić należy, że w świetle powyższych wywodów bez znaczenia jest zarzut odnoszący się do rzekomo wadliwej oceny znaczenia protokołu odbioru podpisanego przez przedstawiciela inwestora i galerii handlowej. Zgodzić należy się z twierdzeniem, że dokument ten nie przesądza w sposób ostateczny, że wykonanie umowy było całkowicie bezusterkowe, jednak wbrew intencjom skarżącej świadczy on o tym, że nawet gdy prace miały wady to ich efekt nadawał się do użytkowania i tym samym brak było podstaw do odmowy odbioru robót. Jak wskazano to powyżej, jeżeli pozwana miała zastrzeżenia, które zgłosiła dopiero w ramach niniejszego postepowania to winna była podjąć kroki przewidziane przepisami kodeksu cywilnego.

Co do zarzutu wadliwej oceny zeznań świadka to jest on o tyle niezrozumiały, że sąd przyznał im walor wiarygodności. Przyjmując natomiast, że apelującej w rzeczywistości chodzi o niekompletność ustaleń sądu, to stwierdzić należy, że w powód wiarygodnie wyjaśnił, że prace dotyczące wklejenia lustra zamykały się w kwocie 500 zł i w że w uzgodnieniu z pozwaną w zamian wykonał inne roboty o tożsamej wartości. Pozwana nie wykazała natomiast jaki był koszt tych prac, ani też aby składała oświadczenia przewidziane cytowanymi powyżej przepisami, a dotyczące żądania obniżenia ceny. Warto też podkreślić, że pozwana nie przedłożyła żadnej faktury, która obejmowała by wykonanie prac powierzonych innemu wykonawcy, a które obejmowałyby również przedmiot umowy wiążącej strony niniejszego postepowania. Pozwana nie wykazała też, że wzywała powoda do wykonania brakujących prac pod rygorem powierzenia ich innemu wykonawcy.

Co do kolejnego zarzutu (c), odnoszącego się do wiarygodności zeznań świadków to przypomnieć należy, że dla skuteczności zarzutu naruszenia art. 233 § 1 KPC nie można poprzestać na stwierdzeniu, że dokonane ustalenia faktyczne są wadliwe, odnosząc się do stanu faktycznego, który w przekonaniu skarżącego odpowiada rzeczywistości. Niezbędne jest wskazanie przyczyn, które dyskwalifikują postępowanie sądu w zakresie ustaleń. Skarżący powinien zwłaszcza wskazać, jakie kryteria oceny zostały naruszone przez sąd przy analizie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłuszne im taką moc przyznając (zob. postanowienie SN z dnia 23 stycznia 2001 r., IV CKN 970/00, Lex nr 52753; wyrok SN z dnia 6 lipca 2005 r., III CK 3/05, Lex nr 180925). Ponadto Sąd Najwyższy wielokrotnie w swoim orzecznictwie wskazywał, że „jeżeli wnioski wyprowadzone przez sąd orzekający z zebranego materiału dowodowego są logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, ocena tego sądu nie narusza przepisu art. 233 § 1 KPC i musi się ostać, choćby z materiału tego dawały się wysnuć również wnioski odmienne. Tylko wówczas, gdy brakuje logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych związków przyczynowo -skutkowych, przeprowadzona przez sąd orzekający ocena dowodów może być skutecznie podważona "(Zob. m.in. wyrok SN z 7.10.2005 r., IV CK 122/05, LEX nr 187124).

Należy zatem stwierdzić, iż skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez Sąd pierwszej instancji art. 233 § 1 KPC wymaga nie polemiki, lecz wskazania, że Sąd ten uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu Sądu do dokonania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął Sąd doniosłości (wadze) poszczególnych dowodów, ich odmiennej ocenie, niż ocena sądu pierwszej instancji.

W ocenie Sądu Apelacyjnego zarzuty pozwanej w tym kontekście co do zasady nie mają żadnego merytorycznego uzasadnienia, a jedynie charakter polemiki z oceną dokonaną przez Sąd I instancji. Sąd I instancji dokonał bowiem wszechstronnego i niezwykle wnikliwego rozważenia materiału dowodowego zebranego w sprawie i właściwie go ocenił wydając co do zasady prawidłowe rozstrzygnięcie na gruncie stanu faktycznego niniejszej sprawy. Wbrew tezom stawianym w apelacji, Sąd Okręgowy prawidłowo ustalił, że powód i zatrudnieni przez niego pracownicy nie wykonywali żadnych poprawek, a co więcej że wykonali oni zamówione prace w całości. Pozwana nie przedłożyła żadnych dowodów, które podważałyby tę okoliczność.

Sąd pierwszej instancji nie naruszył również art. 3, 6 i 232 k.p.c. Powód wykazał swoje roszczenie przedłożoną do akt umową, protokołem odbioru podpisanym przez inwestora i przedstawiciela galerii, a także zeznaniami kilku świadków. Za wykonaniem prac przemawiała również okoliczność, że pozwana dochodzi wynagrodzenia od inwestora, przed procesem nie kwestionowała zarówno faktu wykonania prac jak i ich kompletności i jakości. Słusznie też sąd uznał, że jeżeli w tym kontekście pozwana chciała zakwestionować te okoliczności to winna zgłosić stosowne wnioski dowodowe czego jednak nie uczyniła.

Mając zatem na względzie powyższe okoliczności apelacja podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach orzeczono zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu określoną art. 98 k.p.c. Na koszty te złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika powoda liczone według stawek minimalnych.