Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 listopada 2022 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:

SSA Marek Boniecki

po rozpoznaniu w dniu 29 listopada 2022 r. w Krakowie na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa A. D. (1) i K. D.

przeciwko (...) Bank S.A. we W.

o zapłatę i ustalenie

na skutek apelacji strony pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie
z dnia 21 marca 2022 r., I C 3117/21

uchyla zaskarżony wyrok, znosi postępowanie od dnia 21 marca 2022 r. i przekazuje sprawę Sądowi Okręgowemu w Krakowie do ponownego rozpoznania oraz do rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego.

SSA Marek Boniecki

Sygn. akt I ACa 1072/22

Uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie

z 29 listopada 2022 r.

A. D. (1) i K. D. w pozwie skierowanym przeciwko (...) Bank S.A. w W. domagali się zapłaty kwoty 127.194,45 zł oraz o ustalenia nieistnienia pomiędzy stronami stosunku prawnego wynikającego z umowy kredytu.

Strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości, podnosząc zarzuty
o charakterze procesowym i materialnoprawnym.

Wyrokiem z 21 marca 2022 r. Sąd Okręgowy w Krakowie uwzględnił powództwo
w całości.

Od powyższego wyroku apelację wniosła strona pozwana, zaskarżając go w całości
i wnosząc o jego uchylenie, zniesienie postepowania w zakresie dotkniętym nieważnością i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu.

Pozwany zarzucił m.in. naruszenie 1) art. 149 §2 k.p.c. poprzez: brak zawiadomienia pozwanego i jego pełnomocnika o rozprawie, w sytuacji gdy do Sądu została doręczona złożona w terminie odpowiedź na pozew zawierająca dane adresowe i teleadresowe pełnomocnika pozwanego; brak skierowania wezwania na rozprawę bezpośrednio na adres pozwanego, zalegający w aktach i nieprawidłowe uznanie na rozprawie, że za pozwanego nikt się nie stawił, a następnie przeprowadzenie dowodów, w tym dowodu z przesłuchania powodów pod nieobecność pozwanego, co uniemożliwiło pozwanemu obronę jego interesów; 2) art. 210 §1 k.p.c., art. 212 §1 k.p.c., art. 224 §1 k.p.c. poprzez przeprowadzenie 21 marca 2022 r. rozprawy, będącej jednocześnie pierwszą rozprawą i rozprawą bezpośrednio poprzedzającą wydanie wyroku bez zawiadomienia i obecności pozwanego, a w konsekwencji pozbawienie pozwanego możliwości: zgłoszenia ustnie jego żądań i wniosków oraz przedstawienia twierdzeń
i dowodów na ich poparcie, zadawania pytań powodom przesłuchanym w charakterze strony, udzielania wyjaśnień koniecznych do zgodnego z prawdą ustalenia podstawy faktycznej dochodzonych przez powodów roszczeń, wyjaśnienia spornych pomiędzy stronami okoliczności sprawy, skorzystania z prawa do głosu strony po zamknięciu rozprawy - co uniemożliwiło pozwanemu obronę jego interesów; 3) art. 214 §1 k.p.c. poprzez brak odroczenia przez Sąd rozprawy 21 marca 2022 r., w sytuacji gdy zaistniała nieprawidłowość w doręczeniu wezwania - Sąd pierwszej instancji winien uznać, że wobec braku nadania wezwania/zawiadomienia o rozprawie, pozwany i jego pełnomocnik nie zostali zawiadomieni o jej terminie, co stanowić powinno znaną sądowi przeszkodę do prawidłowego przeprowadzenia rozprawy.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje.

Apelacja w zakresie podnoszącym nieważność postępowania okazała się uzasadniona.

Słuszny okazał się zarzut naruszenia art. 149 §2 k.p.c., albowiem apelujący nie został zawiadomiony o terminie rozprawy. Zarządzeniem z 21 lutego 2022 r. wyznaczono termin rozprawy na 21 marca 2022 r., nie doręczając o tym zawiadomienia pełnomocnikowi pozwanego (k. 60). W tej sytuacji Sąd Okręgowy powinien bowiem rozprawę odroczyć, czego nie uczynił, naruszając tym samym 214 §1 k.p.c. W konsekwencji nie sposób było również odeprzeć zarzutów obrazy art. 210 §1 k.p.c., art. 212 §1 k.p.c. i art. 224 §1 k.p.c. Niezawiadomienie o rozprawie uniemożliwiło pozwanemu przedstawienie twierdzeń, dowodów i wniosków oraz odniesienie się do twierdzeń strony przeciwnej. Oceny tej nie zmienia fakt wniesienia przez pozwanego odpowiedzi na pozew, albowiem na jedynej rozprawie przed Sądem pierwszej instancji powodowie podnosili dodatkowe twierdzenia, złożyli zeznania, a Sąd oddalił wnioski dowodowe strony pozwanej.

Powyższe uchybienia skutkowały nieważnością postępowania, wobec pozbawienia skarżącego możliwości obrony swoich praw (art. 379 pkt 5 k.p.c.). Pozwany nie został bowiem zawiadomiony o terminie jedynej rozprawy, po zamknięciu której doszło do wydania wyroku. Sąd Okręgowy błędnie, wydając zarządzenie o wyznaczeniu terminu rozprawy, wezwał do osobistego stawiennictwa jedynie powodów, a nie zawiadomił o tym terminie pełnomocników stron (k. 60). Uchybienie to zresztą dostrzegł sam Sąd pierwszej instancji, przywracając pozwanemu termin do złożenia wniosku o uzasadnienie wyroku.

Biorąc pod uwagę powyższe, Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji wyroku na podstawie art. 386 §2 k.p.c. Wobec wydania zaskarżonego orzeczenia w warunkach nieważności, Sąd odwoławczy nie był zobligowany, a nawet upoważniony do oceny pozostałych zarzutów apelacji czy kontroli materialnoprawnej poprawności wyroku poza tymi zarzutami. Ubocznie zatem jedynie zauważyć wypada, że w przypadku stwierdzenia abuzywności niektórych postanowień umownych, Sąd winien rozważyć potrzebę pouczenia powodów o możliwości złożenia oświadczenia o zaakceptowaniu lub nie postanowień niedozwolonych oraz o skutkach każdego z tych oświadczeń.

SSA Marek Boniecki