Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 maja 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Anna Kowacz-Braun
Sędziowie:	SSA Józef Wąsik (spr.) SSA Barbara Baran
Protokolant:	sekr.sądowy Katarzyna Rogowska

po rozpoznaniu w dniu 12 maja 2016 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa (...)Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w N.

przeciwko Gminie Ł.

o zapłatę

na skutek apelacji strony powodowej

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie

z dnia 3 listopada 2015 r. sygn. akt IX GC 696/14

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od strony powodowej na rzecz strony pozwanej kwotę 2 700 zł (dwa tysiące siedemset złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

SSA Barbara Baran SSA Anna Kowacz-Braun SSA Józef Wąsik

Sygn. akt I A Ca 114/16

UZASADNIENIE

(...)sp. z o.o. , które na podstawie umowy z generalnym wykonawcą, nieuczestniczącą w sporze spółką z o.o. (...) (aktualnie w upadłości), wykonywało konstrukcję stalową dla inwestycji ,,(...) Sala Gimnastyczna w miejscowości M.”, domagało się od strony pozwanej Gminy Ł. kwoty 140 708,48 zł tytułem reszty wynagrodzenia. Powód wywodził roszczenie ze stosunku podwykonawstwa, który jego zdaniem został nawiązany ze stroną pozwaną jako inwestorem.

Gmina wnosiła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu.

Sąd Okręgowy w Krakowie wyrokiem z dnia 3 listopada 2015r oddalił powództwo i zasądził od powoda na rzecz pozwanej kwotę 3.617 zł tytułem kosztów procesu. Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje.

W dniu 31 maja 2010 r. (...) sp. z o.o. sporządziły dokument nazwany umową w sprawie zamówienia publicznego.

Jak wynika z treści tego dokumentu (...) zobowiązało się za wynagrodzeniem do wybudowania zgodnie z dokumentacją projektową szkolnej sali gimnastycznej w M. i do oddania obiektu inwestorowi w stanie umożliwiającym użytkowanie (par. (...) umowy).

Powyższe postanowienia odpowiadają naturze umowy o roboty budowlane (art. 647 kc). Świadczenie generalnego wykonawcy, a taką rolę przyjęło na siebie przedsiębiorstwo (...), jest ze swojej istoty niepodzielne (art. 379 par. 2 kc). Oddanie inwestorowi przedmiotu umowy, do czego jest zobowiązany generalny wykonawca, wymaga bowiem uprzedniego uzyskania decyzji administracyjnej dopuszczającej obiekt do użytkowania.

W związku z tym, że umowa o roboty budowlane jest umową rezultatu, roszczenie o zapłatę nie powstaje do czasu osiągnięcia celu (art. 647 kc). Obowiązek uiszczania zapłat wynikający z powołanego art. 654 kc może być zatem rozpatrywany jedynie w aspekcie obowiązku współdziałania stron, jaki nakłada na zamawiającego i przyjmującego zamówienie na wykonanie dzieła przepis art. 640 kc.

W dokumencie z 31 maja 2010 r. (par. (...)) podmioty uzgodniły płatność zaliczek w korelacji z księgowaniem (fakturowaniem) i czynnościami nadzorczymi nad przebiegiem inwestycji (odbiory etapów i zakresów robót), czyli ze zdarzeniami niemającymi wpływu na stosunki umowne.

Analogiczny sposób zaliczkowania uzgodniła również spółka (...) w umowie ze spółką (...), u której zamówiła dzieło polegającego na zgodnym z dokumentacją techniczną wykonaniu i zmontowaniu konstrukcji stalowej sali gimnastycznej w M..

Strony tego kontraktu nie uzgodniły odbiorów częściowych w znaczeniu art. 642 kc, co oznacza, że wierzytelność o zapłatę wynagrodzenia nie mogła powstać przed ukończeniem dzieła, chyba że zamawiający ze swojej winy przeszkodziłby przyjmującego zamówienie w osiągnięciu rezultatu (art. 639 kc).

Przedsiębiorstwo (...) przyjęło na siebie obowiązek świadczenia jako pomocnik (...) (art. 474 kc), a nie jako podwykonawca (art. 647 (1) par. 1 kc).

Nie doszło bowiem do uzgodnienia z inwestorem, że generalny wykonawca zrealizuje konstrukcję stalową obiektu z pomocą (...) (art. 647(1) par. 2 kc).

W tej sytuacji wszystkie zabiegi strony powodowej, potwierdzone pismami z dat 10 października 2010 r., 25 października 2010 r., 3 listopada 2010 r. (tzw. ugoda), 19 stycznia 2011 r., wobec grożącej niewypłacalnością sytuacji majątkowej (...) mające na celu uzyskanie zapewnienia od inwestora zapłaty za wykonywane konstrukcje, nie mogły wywołać po stronie Gminy skutku prawnego. Umowa inwestora z generalnym wykonawcą nie została zrealizowana, wskutek jej rozwiązania z inicjatywy Gminy, która pismem z dnia 25 stycznia 2011 r. złożyła spółce (...) oświadczenie o odstąpieniu i powierzyła kontynuację budowy innemu podmiotowi.

Skutkiem rozwiązania tej umowy roszczenie o zapłatę wynagrodzenia, wobec niepodzielności świadczenia generalnego wykonawcy, nie powstało.

Powstały natomiast wynikające z przepisów art. 496 i 497 kc roszczenia, oparte na zakazie bezpodstawnego wzbogacenia, polegające na prawie żądania przez strony zwrotu świadczeń wzajemnych w naturze, a gdyby to nie było możliwe do zwrotu wartości tych świadczeń (art. 405 kc).

Na zasadzie bezpodstawnego wzbogacenia również spółka (...) mogłaby dochodzić od inwestora zapłaty, ale przesłanki powstania roszczenia o zwrot równowartości bezzasadnego przysporzenia, a w związku z tym istotne okoliczności, są w zasadniczy sposób odmienne od tych, na jakich jest oparte powództwo w niniejszej sprawie. Rozpatrywanie sporu w aspekcie ewentualnego bezpodstawnego wzbogacenia skutkowałoby zatem naruszeniem art. 321 par. 1 kc.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 kpc.

Apelację od tego wyroku – w całości - wniósł powód. Zarzucił:

A/ sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego:

1/ poprzez błędne ustalenie, że w sprawie doszło do odstąpienia przez pozwanego (inwestora) od umowy z dnia 31 maja 2010 roku Nr (...)zawartej z firmą (...) (generalnym wykonawcą) w pełnym zakresie tj. ze skutkiem ex tunc (tak: strona 3 uzasadnienia zaskarżonego wyroku), podczas gdy, ze znajdujących się w aktach sprawy:

•

oświadczenia pozwanego o odstąpieniu z dnia 25 stycznia 2011 roku,

•

protokołu Inwentaryzacji Robót Budowlanych z dnia 19 stycznia 2011 roku,

•

umowy z dnia 31 maja 2010 roku Nr (...),

•

odpowiedzi na pozew z dnia 26 maja 2014 roku,

jednoznacznie wynika, że w sprawie doszło do odstąpienia przez pozwanego (inwestora) od umowy z dnia 31 maja 2010 roku Nr (...)zawartej z firmą (...) (generalnym wykonawcą) wyłącznie w części niewykonanej tj. ze skutkiem ex nunc, gdzie z faktem rzekomego odstąpienia od umowy z dnia 31 maja 2010 roku Nr (...) ex tunc, Sąd I Instancyjny wiąże skutek w postaci braku możliwości dochodzenia roszczeń przez powoda na podstawie przepisu art. 647 § 5 k.c. (co stanowi dodatkowo naruszenie przepisów prawa materialnego, o którym mowa w dalszej części niniejszej apelacji);

B/ naruszenie prawa materialnego, a w szczególności:

2/ przepisu art. 627 k.c. oraz art. 647 k.c. polegające na ich błędnej wykładni i przyjęciu, że umowa zawarta pomiędzy powodem i firmą (...) nie stanowi umowy o roboty budowlane a stanowi umowę o dzieło — podczas gdy, umowa zawarta pomiędzy powodem i (...) jest stricte umową o roboty budowlane tj.: powstawał w jej ramach istotny element obiektu budowlanego (szkielet stalowy przyszkolnej sali gimnastycznej), wykonywana była na podstawie ustawy Prawo budowlane, występował względem umowy inspektor nadzoru oraz kierownik budowy. Konstrukcja stalowa wykonana i zamontowana przez powoda stanowiła podstawę konstrukcji hali sportowej (znacznych rozmiarów budowli);

3/ przepisu art. 647 (1) § 2 k.c. w zw. z art. 647 (1) § 5 k.c, polegające na ich błędnej wykładni i przyjęciu, że dla zaistnienia solidarnej odpowiedzialności inwestora i wykonawcy generalnego wobec podwykonawcy konieczne jest była zgoda inwestora na zawarcie umowy pomiędzy wykonawcą generalnym i podwykonawcą wyrażona przed zawarciem umowy podwykonawczej, podczas gdy, zgoda taka może być wyrażona w dowolnym momencie (także po zawarciu umowy
podwykonawczej);

4/ przepisu art. 647 (1) § 2 k.c. w zw. z art. 60 k.c. i art. 65 § 1 k.c. w zw. z art. 647 (1) § 5 k.c, polegające na ich błędnej wykładni i przyjęciu, że dla zaistnienia solidarnej odpowiedzialności inwestora i wykonawcy generalnego wobec podwykonawcy konieczne jest by zgoda inwestora na zawarcie umowy pomiędzy wykonawcą generalnym i podwykonawcą wyrażona wprost w drodze formalnych uzgodnień pomiędzy inwestorem i wykonawcą generalnym, podczas gdy, zgoda taka może być wyrażona przez każde zachowanie inwestora, które ujawnia jego wolę (zgodę) w sposób dostateczny ewentualnie w razie 14 dniowej bierności inwestora od przedstawienia mu umowy podwykonawczej;

5/ przepisu art. 647 (1) § 5 k.c. polegające na jego błędnej wykładni i przyjęciu, że ewentualne odstąpienie przez inwestora (pozwanego) od umowy zawartej z wykonawcą generalnym ( (...)) skutkuje brakiem solidarnej odpowiedzialności inwestora za zobowiązania wykonawcy generalnego wobec podwykonawcy przewidzianej w przepisie art. 647 § 5 k.c.;

- podczas gdy, fakt odstąpienia przez inwestora od umowy zawartej z wykonawcą generalnym (bez znaczenia czy odstąpienie miało skutek ex tunc czy też ex nunc) nie wypływa na przewidzianą w ustawie solidarną odpowiedzialność inwestora oraz wykonawcy generalnego wobec podwykonawcy;

C/ naruszenie przepisów proceduralnych, mające wpływ na wynik sprawy, a w szczególności:

- przepisu art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 316 § 1 k.p.c. oraz 328 § 2 k.p.c. - wynikające z braku wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego poprzez pominięcie:

a/ sporządzonej w sprawie opinii biegłego mgr inż. R. M. (opinia z dnia 22
czerwca 2015 roku) oraz w dziennika budowy inwestycji — z których jednoznacznie
wynika, że powód był uczestnikiem procesu budowlanego w przedmiocie: „Rodzaj
robót — Konstrukcja stalowa" - co znalazło potwierdzenie w stosownych wpisach
w dzienniku budowy inwestycji zarówno co do: osoby i jej stanowiska - kierownika robót „B. P." („grupa robót — konstrukcja stalowa"), firmy wykonującej ten zakres robót: (...), oraz rodzaju robót „konstrukcja stalowa" , gdzie powyższa treść dzienników budowy znana była inwestorowi za pośrednictwem jego pełnomocnika, a dodatkowo inspektora nadzoru A. Z.;

b/ pisma powoda skierowanego do pozwanego z dnia 8 października 2010 roku do
którego załącznikiem była umowa podwykonawcza zawarta pomiędzy
powodem i firmą (...), a po przedstawieniu pisma inwestor nie zgłosił sprzeciwu —
pismo stanowiło załącznik do pozwu;

c/ pisma pozwanego do (...) z dnia 12 października 2010 roku, znak (...)wysłanego na skutek otrzymania pisma powoda z dnia 8 października 2010 roku gdzie sam pozwany stwierdza, że „ Ponieważ Gmina Ł., jako inwestor, jest zobowiązany do solidarnego ponoszenia odpowiedzialności finansowej
względem podwykonawców, uprzejmie proszę o pilne przekazanie listy
wszystkich podwykonawców (wraz z wiążącymi Was umowami), których
zatrudniacie lub zamierzacie zatrudnić na budowie - pismo stanowiło załącznik
do odpowiedzi na pozew;

d/ umowy z dnia 31 maja 2010 roku Nr (...)zawartej pomiędzy pozwanym
i firmą (...) w części z której wynika z niej, że funkcję inspektora nadzoru z ramienia
pozwanego Inwestora (Zamawiającego - Gminy) pełnił A. Z. (§ (...) ust. (...)
umowy), a przede wszystkim w części z której wynika, że ponad standardową funkcję inspektora nadzoru A. Z. był pełnomocnikiem pozwanego Inwestora (Zamawiającego - Gminy) w zakresie konsultacji przebiegu realizacji
przedmiotu umowy (§(...)ust. (...) Umowy). Zatem jego wiedza o pracach powoda (tak
z placu budowy jak i z dziennika budowy) jako inspektora nadzoru i pełnomocnika pozwanego odgrywała relewantną rolę w niniejszej sprawie — umowa stanowiła załącznik do odpowiedzi na pozew;

e/ pisma pozwanego do powoda z dnia 19 października 2010 roku (znak (...)
(...)) z którego wynika, że pozwany nie uznał swojej odpowiedzialności
solidarnej wobec powoda wyłącznie w oparciu o przyjęcie założenia forsowanego
przez (...), że umowa zawarta pomiędzy (...) i powodem jest podpisana cyt. jedynie na dostawę konstrukcji stalowej. Gdzie dalej pozwany stwierdza wprost, że Przyjmując takie stanowisko Gmina Ł., jako inwestor nie ponosiłaby solidarnej odpowiedzialności za płatność faktur. Gdyby zatem cyt. takie stanowisko było błędne (a tak właśnie jest) to oznaczałby to, że Gmina Ł., jako inwestor ponosiłaby solidarną odpowiedzialności za płatność faktur;

f/ oświadczenia pozwanego o odstąpieniu z dnia 25 stycznia 2011 roku, Protokołu
Inwentaryzacji (...) z dnia 19 stycznia 2011 roku, Umowy z dnia 31
maja 2010 roku Nr(...)(w szczególności § (...) ust. (...)), Odpowiedzi na
pozew z dnia 26 maja 2014 roku, gdzie z powyższych dokumentów jednoznacznie wynika, że w niniejszej sprawie doszło do odstąpienia do umowy zawartej przez pozwanego z firmą (...) wyłącznie w części niewykonanej (ze skutkiem ex nunc a nie jak twierdzi Sąd ze skutkiem ex tunc).

Na tej podstawie wniósł o zmianę wyroku przez uwzględnienie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów postępowania za obie instancje.

Sąd Apelacyjny, po rozpoznaniu apelacji, zważył, co następuje:

Apelacja okazała się nieuzasadniona, choć z niektórymi jej zarzutami należy się zgodzić.

Istota sprawy sprowadzała się do ustalenia, jaka umowa łączyła pozwaną Gminę z (...)spółkę z o.o. w K. (dalej: (...)) oraz (...) z powodem oraz czy pozwana jako inwestor wyraziła zgodę na wykonywanie robót przez powoda jako podwykonawcy (...) sp. z o.o. przy wykonywaniu przyszkolnej sali gimnastycznej w M..

W tym zakresie Sąd I Instancji poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne, z których wynika, że 31 maja 2010 r. (...) sp. z o.o. zawarły umowę o roboty budowlane, na podstawie której (...) zobowiązało się za wynagrodzeniem do wybudowania zgodnie z dokumentacją projektową szkolnej sali gimnastycznej w M. i do oddania obiektu inwestorowi w stanie umożliwiającym użytkowanie. Co do zgody inwestora na wykonywanie prac przez powoda jako podwykonawcy (...) Sąd Okręgowy ustalił, że taka zgoda nie była wyrażona ani w sposób czynny ani bierny.

Ustalenia te Sąd Apelacyjny przyjmuje za własne i uzupełnia je własnymi ustaleniami i oceną:

W umowie Gminy Ł. z (...), zastrzeżono, że (...) ma obowiązek przedłożenia Gminie jako zamawiającemu projektu umowy o roboty budowlane z podwykonawcami w celu uzyskania pisemnej zgody zamawiającego na zawarcie umowy w tej treści. Inspektor nadzoru A. Z. miał tylko umocowanie do działania w imieniu zamawiającego jedynie w zakresie przewidzianym w ustawie Prawo budowlane oraz do bieżącego konsultowania realizacji przedmiotu umowy (dowód: umowa z 31.05.2010r- k.106-111).

Przedmiotem umowy (...) z powodem było wykonanie i montaż konstrukcji stalowej na budowie przyszkolnej sali gimnastycznej w M.. Umowa nie odwoływała się do faktu przesłania Gminie projektu tej umowy ani nie przewidywała obowiązku (...) ani podwykonawcy zawiadomienia Gminy o zawarciu tejże umowy (umowa z 23.06.2010r- k.24 -27).

Powód wykonywał roboty w okresie od sierpnia do września 2010r za które wystawił faktury z dnia: 31.08.2010r na 172.529,17 zł, 30.09.2010r na 58.659,91 zł i z 30.09. 2010r na 23.519,40 zł (dowód: faktury k.29-31).

W dzienniku budowy w dziale 4 dotyczącym rodzaju robót wpisano: „Konstrukcja stalowa - (...) z adresem – k.225 i w dziale 5 dotyczącym kierowników robót: „Konstrukcja stalowa- B. P.” z numerem uprawniem i adresem. W rubryce (...)w zakresie wpisów szczegółowych dotyczących przebiegu budowy brak wpisów odnoszących się do powoda. Przedstawiciel powoda nie uczestniczył w naradach roboczych z udziałem pracowników Gminy Ł. (dowód: dziennik budowy k.223- 257), notatki z narad roboczych k.259-270, opinia biegłego sądowego R. M. k.210-221).

W piśmie z dnia 8 października 2010r powód poinformował pozwaną Gminę, że na zlecenie (...) zrealizował jako podwykonawca wykonanie i montaż konstrukcji stalowej na zadaniu: Przyszkolna sala gimnastyczna w M. za które nie otrzymał wynagrodzenia i w związku z tym na podstawie art. 647 (1) kc domaga się zapłaty. Do pisma dołączył jako załączniki m. in. kserokopie umowy z (...) oraz faktur. (dowód: pismo z 8.10.2010r- k.32).

W związku z tym pismem Gmina zwróciła się do (...) o wyjaśnienia i przesłania listy obecnych i przyszłych podwykonawców w kontekście zapewnień o samodzielnym wykonywaniu umowy, zaznaczając, że jako inwestor jest zobowiązany do solidarnej zapłaty wobec podwykonawców (dowód: pismo z 12.10.2010r –k.116).

W odpowiedzi (...) udzieliło wyjaśnienia, że powód nie był nigdy podwykonawcą, a jedynie dostawcą konstrukcji, i dlatego nie występowało o zgodę inwestora (dowód: pismo (...) z 19.10.2010r –k.118).

Powołując się na wyjaśnienia (...), co do braku stosunku podwykonawstwa, Wójt pozwanej Gminy odmówił żądaniu powoda, podnosząc, że Gmina nie ponosi solidarnej odpowiedzialności.

W dniu 3 listopada 2010r (...) zawarło ugodę z powodem w obecności Wójta Gminy Ł., w której powód wyraził zgodę na przelanie przez Gminę Ł. środków finansowych z faktury wystawionej w październiku 2010r Gminie Ł. przez (...) na konto (...). Z kolei (...) zobowiązało się przelać terminie 5 dni na konto powoda kwotę 114.000 zł. Podobnie w listopadzie 2010r. W przypadku niezrealizowania powyższych zobowiązań (...) wyraziło zgodę na wypłacanie przez Gminę należności dla (...)z faktur które będzie wystawiało (...) (dowód: ugoda z 3.11.2010r-k.38).

Po zawarciu ugody (...) nie wykonało żadnych prac, Gmina odstapiła od umowy z (...) i zleciła dokończenie inwestycji innemu podmiotowi (dowód: pismo Gminy z 11.02.2011r- k.121)

Powyższe fakty wynikają z powołanych dokumentów, których autentyczność ani treść nie była kwestionowana przez strony i nie budzą wątpliwości.

Z ustalonego w sprawie stanu faktycznego wynika, że Gmina Ł. zawarła z (...) umowę roboty budowlane i takiego samego typu umowę zawarło (...) z powodem. Wszak przedmiotem umowy z podwykonawca nie było tylko wykonanie i dostarczenie konstrukcji, ale także jej montaż na obiekcie budowlanym. Należy się tez zgodzić z apelującym, że wypowiedzenie umowy przez inwestora nastąpiło ze skutkiem na przyszłość ( ex nunc) albowiem inwestor nie zażądał rozebrania konstrukcji i zwrotu zapłaconego dotychczas wynagrodzenia.

Powyższe okoliczności są jednak nie wystarczające do uwzględnienia powództwa, gdyż inwestor nie wyraził zgody na podwykonywanie prac przez powoda ani w formie biernej – wobec nie przesłania mu odpisu umowy zawartej przez wykonawcę z podwykonawcą przed rozpoczęciem prac – ani w formie czynnej, choćby przez czynności konkludentne, po ich rozpoczęciu, a nawet po zakończeniu.

Z pism strony pozwanej kierowanych do powoda wynika sprzeciw co do przyjęcia odpowiedzialności za podwykonawcę czyli powoda. Pismo z dnia 12.10.2010r było kierowane do (...) a nie do powoda zatem nie mogło wywrzeć skutku prawnego uznania roszczenia. Nadto z jego treści nie wynika wola przyjęcia odpowiedzialności ani nawet wiedza o istnieniu takiej odpowiedzialności skoro piszący zwraca się dopiero o informację o podwykonawcach, a jedynie uzasadnienie żądania informacji. Takie czynności konkludentne jak domniemana wiedza Wójta Gminy o wykonywaniu prac przez powoda z uwagi na wzmianki w dzienniku budowy czy wiedza inspektora nadzoru o wykonywaniu prac przez powoda nie dowodzą złożenia przez Gminę oświadczenia woli o wyrażeniu zgody na wykonywanie prac przez powoda jako podwykonawcy w rozumieniu i ze skutkami wynikającymi z art. 647 (1) kc. Sama wiedza inwestora o wykonywaniu prac przez podmiot trzeci, z którym nie zawarła umowy, nie jest wystarczająca do przyjęcia odpowiedzialności z art. 647 (1) § 5 kc.

Powód popełnił rażące błędy uniemożliwiające skorzystanie z dobrodziejstwa tego przepisu. Wiedząc, wszak, że (...) jest wykonawcą a nie inwestorem nie zawiadomił niezwłocznie Gminy o swojej roli, nie zapoznał się z treścią umowy łączącej (...) z Gminą zwłaszcza co do warunków podwykonawstwa, względnie je zlekceważył obawiając się sprzeciwu Gminy, wreszcie podpisał ugodę z (...) przy udziale Gminy, w której Gmina nie przyjęła na siebie obowiązku zapłaty za faktury z sierpnia i września 2010r, których zapłaty dochodzi w obecnym postępowaniu.

Biorąc pod uwagę przedstawione argumenty Sąd Apelacyjny oddalił apelację na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego rozstrzygnięto w myśl zasady odpowiedzialności za wynik sprawy w oparciu o przepisy art. 98 k.p.c., 108 § 1 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c. oraz § 6 pkt 6 w związku z § 13 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu ( Dz.U. Nr 163, poz.1348) uznając, iż nakład pracy pełnomocnika oraz stopień zawiłości niniejszej sprawy uzasadnia przyznanie zwrotu kosztów zastępstwa prawnego w kwocie 2.700 zł.

SSA Barbara Baran SSA Anna Kowacz – Braun SSA Józef Wąsik