Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Formularz UK 2

Sygnatura akt

III Ka 498/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

0

CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Wodzisławiu Śląskim z dnia 16 lipca 2020 roku w sprawie II K 626/18.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

1.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1. 

Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku, mający wpływ na jego treść poprzez przyjęcie, iż oskarżony M. B. (1) doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem (...) S.A. - na kwotę 770,60 zł poprzez posłużenie się rachunkiem za rzekomo wykonaną naprawę samochodu H. S. F., w sytuacji gdy naprawa tego samochodu została faktycznie wykonana, jej zakres i wartość zostały następnie zweryfikowane i zaakceptowane przez ubezpieczyciela a fakt przedłożenia rachunku z dnia 14 maja 2013 nie miał żadnego realnego znaczenia dla wypłaty odszkodowania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut odwoławczy błędu w ustaleniach faktycznych nie może polegać wyłącznie na polemice z ustaleniami faktycznymi poczynionymi przez sąd. Skarżący nie może więc ograniczyć się do wskazania rozbieżności pomiędzy stanem faktycznym ustalonym przez sąd a postulowanym przez niego, ale powinien wykazać, na czym polega błąd w ustaleniu stanu faktycznego. Może być on słuszny tylko wówczas, gdy zasadność ocen i wniosków, wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego, nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania.

Obrońca nie sprostał takim wymaganiom, a przez to postawione zarzuty stanowią polemikę, co do zasady, z prawidłowymi ustaleniami sądu I instancji.

W istocie trzeba przyjąć, że zarzuty apelacji nie przystają w żaden sposób do materiału dowodowego, w każdym razie skarżący sporządzając apelację nie odniósł się do żądnego dowodu, który chociażby uprawdopodabniał tezy zaprezentowane w środku odwoławczym. Tymczasem tylko dowody z dokumentów zaczerpniętych z postępowania związanego z likwidacją szkody pokazały, że dopłata do ubezpieczenia w kwocie 770,60 zł nastąpiła między innymi „ w oparciu o zweryfikowany rachunek” . Dowodzi tego chociażby np. pismo ubezpieczyciela z dnia 31 maja 2013 roku zawarte na karcie 58. Nie jest prawdą, jak wywodził skarżący, że przedstawiony rachunek z 14 maja 2013 roku, został w zupełności zweryfikowany, czego dowodzi kolejne pismo w toku postępowania tzw. szkodowego, które w dniu 23 lipca 2013 roku zostało wystosowane do pokrzywdzonej D. K. przez ubezpieczyciela. (k. 107). Z uwagi na stanowisko ubezpieczyciela, odmawiającego wypłaty całości kwoty wynikającej z przedmiotowego rachunku, oskarżony B. wystąpił przecież na drogę sądową. Nie ma to jednak w tej sprawie znaczenia. Ważne jest to, jak zeznali jednoznacznie przedstawiciele firmy ubezpieczeniowej K. Z. (k.429 – 430) i M. T. (k.349 – 350), że wypłata odszkodowania w kwocie 13970,60 złotych (w tym 770,60 zł dopłaty), nastąpiła w oparciu o rachunek potwierdzający wydatki, którego to rachunku domagał się ubezpieczyciel. Świadek T. wprost zeznała, analizując dokumentację związaną z likwidacją szkody, że posłużenie się przez oskarżonego rachunkiem z 14 maja 2013 roku miało wpływ na wysokość wypłaconego odszkodowania. Tylko te dowody, do których w żaden sposób nie odniósł się autor apelacji – uchybiając tym samym regule z art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k.– nakazywały wręcz przyjęcie, że przedłożenie przez oskarżonego nierzetelnego rachunku z 14 maja 2013 roku było podstawą wypłaty dopłaty do odszkodowania w kwocie 770,60 zł. Nie jest zrozumiałe z jakiego powodu apelujący w zupełności pominął w środku odwoławczym, co w tej sprawie było najważniejsze, że przedmiotowego pojazdu H., nie naprawił w sowim przedsiębiorstwie (...), a mimo tego wystawił rachunek z 14 maja 2013 roku, który miał potwierdzać ten fakt. Odnosząc się wprost do zarzutu, nie miało znaczenia, że przedmiotowy samochód naprawił w swoim garażu oskarżony M. B. (1), gdyż nie miało to związku z postawionymi zarzutami. Istotą było przecież przedłożenie w firmie ubezpieczeniowej stwierdzającego nieprawdę rachunku z 14 maja 2013 roku (co do tego kto, kiedy i za jaką sumę dokonał naprawy samochodu), w oparciu o który to dokument oskarżony domagał się wypłaty świadczenia, przez co wprowadził w błąd firmę ubezpieczeniową. Nie ulega wątpliwości, że oskarżony działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, a rachunek był dokumentem o jakim mowa w art. 271 k.k. Warunkiem koniecznym do wypłaty odszkodowania w wysokości z rachunku, było przedłożenie dokumentu potwierdzającego wydatki. Tym samym zachowaniem swoim oskarżony wyczerpał znamiona występku z art. 286 § 1 k.k. i art. 273 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k., a rozstrzygnięcie sądu rejonowego zawarte w 1 wyroku jest słuszne.

Wniosek

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z uwagi na to, że skarżący w sposób całkowicie dowolny i nie związany z realiami tej sprawy postawił wyżej zaprezentowany zarzut, który okazał się całkowicie chybiony, wnioski obrońcy należało ocenić jako niezasadne.

Warto przy tym zauważyć, że zasada wynikająca z art. 410 kpk, jak już wyświetlono wcześniej, obowiązuje także przy wyciąganiu wniosków przez strony procesowe, które, przedstawiając w środku odwoławczym własne stanowisko, nie mogą go opierać na fragmentarycznej ocenie dowodów, lecz muszą odnosić się do całokształtu materiału dowodowego ujawnionego w toku rozprawy głównej (wyrok SA w Łodzi z 19 października 1999 r., II AKa 71/99, KZS 2001 r., z. 10, poz. 43; D. Świecki (red.) Kodeks postępowania karnego. Komentarz. Tom I, wyd. II, teza 8 do art. 410 KPK).

2.

Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku, mający wpływ na jego treść poprzez chybione i dowolne przyjęcie, iż oskarżony posługując się w procesie cywilnym w sprawie o zapłatę przeciwko D. i P. K. dokumentem w postaci rachunku z dnia 14 maja 2013, mającym dokumentować rzekomo wykonaną naprawę doprowadził pokrzywdzonych do niekorzystnego rozporządzenia mieniem o wartości 31585,43 zł, w sytuacji gdy oskarżony w rzeczywistości samochód pokrzywdzonych naprawił, kwota zasądzona na jego rzecz w postępowaniu cywilnym była prawidłowa, a tym samym również i dalsze koszty związane z postępowaniem egzekucyjnym były zasadne.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

I w tym miejscu trzeba wyświetlić, że istotą sprawy nie był fakt, że oskarżony M. B. (1) przedmiotowy samochód H., jak się okazało, nieprofesjonalnie naprawił na własną rękę, na skutego czego poniósł zapewne jakieś bliżej nieudowodnione i nieokreślone koszty. Niniejsze postępowanie nie dotyczyło tej materii, ani wzajemnych rozliczeń stron (także faktu, czy zaliczka w kwocie 6000 została przez pokrzywdzonych uiszczona, czy też nie). Obrońca w zupełności pominął istotę sprawy, skupiając się na wzajemnych rozliczeniach stron, które miały miejsce jeszcze na długo przed wydaniem wyroku przez Sąd Okręgowy w Gliwicach w sprawie III Ca 112/16, a przez to dywagacje obrońcy w istocie pozostawały bez związku z zarzutami. Przecież, czego starał się nie zauważyć skarżący, a co wprost wynikało już z samych zarzutów, szkoda którą ponieśli oskarżyciele posiłkowi była pośrednio efektem działalności instytucji państwowych, które zostały wprowadzone przez zuchwałego oskarżonego w błąd. W ten sposób za pomocą instytucji stojących na straży praworządności, oskarżony doprowadził K. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem (co jest sednem tej sprawy i z tego faktu wynikała szkoda), a co nie nastąpiłoby, gdyby nie oszukańcze działanie M. B. (2) polegające na uczynieniu dowodu z fałszywego rachunku z 14 maja 2013 roku.

Formułując drugi zarzut apelujący nie dostrzegł zdaje się, że stwierdzający nieprawdziwe fakty rachunek z 14 maja 2013 roku był dowodem w postępowaniu cywilnym, na który konsekwentnie w toku całego procesu powoływał się oskarżony, a co miało wywołać (i ostatecznie wywołało) mylne wyobrażenie sądu o stanie faktycznym sprawy. Rachunek był dowodem na to, że wskazane w nim kwoty pieniężne zostały przeznaczone na naprawę auta. Dał temu wyraz bardzo stanowczo Sąd Okręgowy w Gliwicach, o czym poniżej. Tudzież oskarżony nie dowodził przed sądem, że sam ( w swoim garażu, stodole czy też innym miejscu) naprawił przedmiotowy pojazd lecz, że wydatkował na naprawę określoną kwotę pieniędzy, którą rzekomo miał zapłacić T. B. prowadzącemu warsztat i czego dotyczyło żądanie pozwu. Warte wskazania jest, że Sąd I instancji w postępowaniu cywilnym wyrokiem z dnia 9 września 2015 roku oddalił powództwo. W uzasadnieniu w zasadzie wprost wskazano, że przedmiotowy rachunek z 14 maja 2013 roku, zalegający w aktach szkody, okazał się niewystarczającym dowodem. Sąd Rejonowy w Wodzisławiu Śląskim, wskazując powody, ocenił ten dowód jako niewiarygodny, a jak należy wywodzić, legło to u podstaw niekorzystnego dla oskarżonego rozstrzygnięcia. Odmiennej oceny dokonał jednak sąd II instancji, który wyrokiem z dnia 27 kwietnia 2016 roku, zmienił wyrok Sądu Rejonowego w Wodzisławiu Śląskim i zasądził niemal w całości, dochodzoną przez oskarżonego kwotę. Warte akcentu jest, że w swojej apelacji od wyroku z 9 września 2015 roku oskarżony B., w swej dociekliwości, powołał się na rachunek z dnia 14 maja 2013 roku, jako dowód na to, że pokrył koszty naprawy samochodu K.. Sąd Okręgowy w Gliwicach, będąc wprowadzonym w błąd co do rzetelności tego rachunku, uwzględnił żądanie oskarżonego. Dla sądu odwoławczego w postępowaniu cywilnym, czego dowodzi pisemne uzasadnienie wyroku, istotne było to, że przedłożono przedmiotowy rachunek, który, jak ocenił Sąd Okręgowy w Gliwicach, był dowodem na to, że M. B. (1) poniósł przedstawione w nim koszty naprawy samochodu K. (k. 203 akt I C 399/14 SR Wodzisław Śląski). Sąd odwoławczy ustalił jednoznacznie, że skoro dokument ten istnieje w obrocie, zaś pokrzywdzeni (pozwani) nawet nie próbowali dowodzić, że go zapłacili, to było to wystarczające, aby przyznać rację oskarżonemu i ustalić, że wypłata przez niego środków (za na naprawę samochodu) na rzecz T. B. faktycznie miała miejsce.

W takim stanie rzeczy próby przekonywania, jak to czynił skarżący, że przedmiotowy rachunek nie miał wpływu na treść prawomocnego orzeczenia sądu w sprawie I C 399/14 Sądu Rejonowego w Wodzisławiu Śląskim (III Ca 112/16 SO Gliwice), nie mogły przynieść oczekiwanych przez niego rezultatów. W realiach tej sprawy, co wynika z uzasadnienia wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach, gdyby nie przedmiotowy rachunek, to nie tylko zakład ubezpieczeń nie wypłaciłby dopłaty w kwocie 770,60 zł, ale pewnym jest, iż oskarżony nie uzyskałby tytułu wykonawczego i nie wszcząłby egzekucji komorniczej przeciwko pokrzywdzonym, co było istotą tego postępowania. Warto przypomnieć, że wbrew zarzutowi, wszczęcie egzekucji doprowadziło pokrzywdzonych do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w określonej kwocie, którą pobrał od pokrzywdzonych komornik sądowy.

Wniosek

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Poza dowolną polemiką skarżący nie zaprezentował żadnych argumentów, które jednocześnie oparte byłyby na dowodach i pozwalałyby na wyciągnięcie odmiennych wniosków. Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia jest słuszny tylko wówczas, gdy zasadność ocen i wniosków, wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego, nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania. Zarzut ten nie może jednak sprowadzać się do samej polemiki z ustaleniami sądu wyrażonymi w uzasadnieniu orzeczenia, lecz do wykazania, jakich mianowicie konkretnych uchybień w zakresie zasad logicznego rozumowania dopuścił się sąd w ocenie zebranego materiału dowodowego. Możliwość zaś przeciwstawienia ustaleniom sądu orzekającego odmiennego poglądu nie może prowadzić do wniosku o popełnieniu przez sąd błędu w ustaleniach faktycznych, a jaka to sytuacja miała miejsce w tej sprawie.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

W punkcie I wyroku sąd odwoławczy orzekł na podstawie art. 440 i 455 k.p.k.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Po myśli pierwszego z powołanych przepisów jeżeli utrzymanie orzeczenia w mocy byłoby rażąco niesprawiedliwe, podlega ono niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów zmianie na korzyść oskarżonego. Sąd stanął na stanowisku, że oskarżony M. B. (1) swoim zachowaniem nie wyczerpał znamion występku z art. 272 k.k. (pkt 2 zaskarżonego wyroku). Utrzymanie w mocy wyroku w tym zakresie byłoby rażąco niesprawiedliwe, a co zobowiązywało sąd II instancji do dokonania zmiany ustaleń faktycznych w tym przedmiocie na korzyść oskarżonego, a w konsekwencji do zmiany kwalifikacji prawnej czynu przypisanego (art. 455 k.p.k.).

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Pkt 1, 3, 4, 5, 8, 9, 10 Wyroku Sądu Rejonowego w Wodzisławiu Śląskim z dnia 16 lipca 2020 roku w sprawie II K 626/18.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Z uwagi na to, że zarzuty apelacji okazały się chybione, brak było przesłanek z art. 439 k.p.k. oraz sąd nie dostrzegł potrzeby dalszego działania z urzędu w trybie art. 440 k.p.k., we wskazanym zakresie wyrok należało utrzymać w mocy (art. 433 § 1 k.p.k. i art. 437 § 1 k.p.k.). Orzeczone kary, w tym kary łączne są adekwatne to stopnia społecznej szkodliwości czynu i korespondują ze stopniem zawinienia oskarżonego, które to należało ocenić jako wysokie. Nie mogło umknąć uwadze sądu i na tym etapie wyrokowania, że okoliczności popełnienia czynów przez oskarżonego świadczyły zdecydowanie na jego niekorzyść. Działał z pełną premedytacją. Nie zawahał się ani chwili przedkładając sądowi stwierdzający nieprawdę dokument. Pojęcie sprawiedliwości dla oskarżonego nie ma żadnego znaczenia. W swoim działaniu był wręcz zuchwały. Występując z pozwem opartym na takim materiale dowodowym domagał się nawet zwolnienia z kosztów sądowych, które uzyskał. Zdaniem sądu odwoławczego orzeczone kary spełnią jednocześnie swoje cele w zakresie prewencji generalnej, a przede wszystkim indywidualnej względem tego niepoprawnego sprawcy.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Pkt 2 i 7 wyroku Sądu Rejonowego w Wodzisławiu Śląskim z dnia 16 lipca 2020 roku w sprawie II K 626/18.

Zwięźle o powodach zmiany

Zmieniając zaskarżony wyrok sąd orzekał w oparciu o przepis art. 440 k.p.k. i art. 455 k.p.k. Sąd odwoławczy dokonał wtórnej zmiany kwalifikacji prawnej czynu przypisanego w pkt 2 zaskarżonego wyroku, tj. najpierw w oparciu o art. 440 k.p.k. dokonał zmiany, na korzyść oskarżonego, ustaleń faktycznych, a następnie w trybie art. 455 k.p.k. odmiennie zakwalifikował jego zachowanie się. Sąd Okręgowy przyjął, że stan faktyczny sprawy nie pozwalał na przyjęcie, że oskarżony M. B. (1) swoim zachowaniem wyczerpał dyspozycję przepisu art. 272 k.k.

Z treści art. 272 kk wynika, że za wskazane tam przestępstwo odpowiada jedynie ten, kto „wyłudza poświadczenie nieprawdy przez podstępne wprowadzenie w błąd funkcjonariusza publicznego lub innej osoby upoważnionej do wystawienia dokumentu”. Jak wskazuje się w doktrynie, w przestępstwie tym chodzi więc „o uzyskanie potwierdzenia prawdziwości okoliczności nieprawdziwej przez osobę uprawnioną do wystawienia dokumentu w zakresie takiej okoliczności” (zob. R. Zawłocki (w:) A. Wąsek (red.) Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz do art. 222-316, Warszawa 2006, t. II, s. 710, teza 9. do art. 272). Przyjmuje się przy tym, że poświadczenie nieprawdy - podobnie jak na gruncie art. 271 § 1 kk - „nie jest samym potwierdzeniem nieprawdziwych okoliczności faktycznych w sporządzanym dokumencie, czyli wydaniem określonego zaświadczenia, lecz dodatkową realizacją uprawnienia, którego istotą jest wydawanie tego typu zaświadczeń” (tamże, s. 698, teza 35. do art. 271 KK). Podnosi się także, iż - tak jak na gruncie art. 271 § 1 kk - dokument taki musi „zawierać w swej treści poświadczenie, któremu przysługuje cecha zaufania publicznego”, a przy tym poświadczenie to odnosi się do czegoś, co już wystąpiło i jest stwierdzeniem stanu istniejącego, a wystawiający dokument ma uprawnienie do potwierdzenia takiej okoliczności (zob. M. Kalinowski (w:) M. Filar red. Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2010, s. 1157). Akcentuje się przy tym, że poświadczenie, o jakim mowa w art. 272 kk musi być częścią dyspozycyjną dokumentu oraz że tym samym nie ma takiego charakteru decyzja lub wyrok oparty na błędnych przesłankach. Wreszcie, zgodnie z jednolitymi wręcz poglądami doktryny, rozstrzygnięcia o charakterze konstytutywnym, którym był wyrok Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 27 kwietnia 2016 roku w sprawie III Ca 112/16, nie stanowią poświadczenia określonych okoliczności w nich zawartych, a na pewno nie nastąpiło poświadczenie nieprawdy przez podstępne wprowadzenie w błąd funkcjonariusza publicznego.

Wydając przedmiotowy wyrok (sąd nic nie poświadczał, ani nie stwierdzał), sąd dokonał oceny wiarygodności przedłożonych w zupełnie kontradyktoryjnym procesie cywilnym dowodów i w oparciu o nie dokonał ustaleń faktycznych. Następnie przeprowadził analizę z punktu widzenia przepisów kodeksu cywilnego i orzekł o żądaniu pozwu.

Zważając na te wszystkie naprowadzone wcześniej okoliczności, zdaniem Sądu Okręgowego w Rybniku, we wskazanym wyroku w sprawie III Ca 112/16, nie doszło do poświadczenia nieprawdy. Sąd orzekł o uwzględnieniu powództwa, gdyż oskarżony przedłożył sądowi dokument w postaci rachunku z dnia 14 maja 2013 roku, co stanowiło o wyczerpaniu znamion występku z art. 273 k.k. (rzeczowy rachunek był dokumentem z art. 271 k.k). Przez to sąd został wprowadzony w błąd, a dalszą konsekwencją działania oskarżonego, jak to zostało opisane w pkt I, było doprowadzenie pokrzywdzonych do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Zmieniając zaskarżony wyrok w pkt 2, sąd odwoławczy wyeliminował z opisu czynu znamiona występku z art. 272 k.k., a w jego miejsce wprowadził kwalifikację z art. 273 k.k. (na korzyść oskarżonego). Poprawiono również datę wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach, co stanowiło omyłkę pisarską. Jednocześnie sąd odwoławczy stanął na stanowisku, że kwalifikację prawną zachowania się oskarżonego należało uzupełnić o art. 12 § 1 k.k. W opisie czynu przypisanego wskazano, że oskarżony działał w okresie pomiędzy 24 lutego 2014 r. a 26 lipca 2017 r., w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, co jest przecież znamieniem występku z art. 286 § 1 k.k. Przypisany czyn obejmował sekwencję zachowań rozciągniętych w czasie. Oskarżony najpierw uzyskał poświadczający nieprawdę rachunek z 14 maja 2013 roku, a następnie załączył go do pozwu, by w dalszym toku procesu konsekwentnie się na niego powoływać. Po uzyskaniu tytułu wykonawczego rozpoczął postępowanie egzekucyjne. Nie zmieniając w tym zakresie ustaleń faktycznych należy uznać, że oskarżony działał czynem ciągłym. Zachodziły w tej sytuacji podstawy do przyjęcia kwalifikacji prawnej w zw. z art. 12 § 1 k.k. Poprawienie błędnej kwalifikacji przez sąd odwoławczy jest dopuszczalne niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów (art. 455 kpk). Uzupełnienie kwalifikacji prawnej o art. 12 k.k. jest ambiwalentne dla sytuacji prawnej oskarżonego, więc nie ma znaczenia kierunek zaskarżenia wyroku Sądu I instancji (por. np. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 16 lutego 2017 roku w sprawie II AKa 526/16).

Sąd odwoławczy stanął na stanowisku, że przeprowadzenie prawidłowej kontroli instancyjnej w zakresie orzeczonego środka kompensacyjnego jest znacznie utrudnione. W zasadzie sąd ad quem nie był w stanie ustalić w jaki sposób dokonano wyliczenia wysokości środka kompensacyjnego. Przyjmując założenia sądu rejonowego (kwota wyegzekwowana od oskarżycieli posiłkowych pomniejszona o wartość pojazdu 11400 złotych oraz o należności wypłacone przez ubezpieczyciela)(k. 755v), to należałoby zasądzić na rzecz pokrzywdzonych kwotę 3804,83 złote (firma ubezpieczeniowa wypłaciła łącznie kwotę 16430,60 złotych, wartość auta 11400 złotych, zaś od oskarżycieli komornik pobrał kwotę 31 635,43 złote). Takie orzeczenie byłoby niesprawiedliwe, zaś sąd I instancji zasądził kwotę aż 25 827,83 zł. Pokrzywdzeni zostali rzeczywiście pozbawieni środków pieniężnych, które wypłacił im ostatecznie ubezpieczyciel bezpośrednio i za pośrednictwem oskarżonego (z rachunku bankowego pieniądze pobrał komornik). Dlatego sąd II Instancji przyjął zgodnie z opisem czynu przypisanego, że szkoda wynosiła kwotę 31 585,43 złote (w tym zakresie sąd odwoławczy z uwagi na kierunek zaskarżenia, nie mógł dokonać zmiany, chociaż rzeczywista suma pobrana przez komornika to 31 635,43 zł). Kwota 31 585,43 zł została pomniejszona o wartość pojazdu, który jest w posiadaniu oskarżycieli, czyli o 11 400 złotych, co dało wynik 20 185,43 zł. Była to rzeczywista strata oskarżycieli posiłkowych, która była efektem przestępczego działania oskarżonego B..

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

1.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III.

Sąd odwoławczy zasądził od oskarżonego na rzecz każdego z oskarżycieli posiłkowych kwoty po 840, skoro obydwoje byli reprezentowani w postępowaniu odwoławczym przez pełnomocnika (§ 11 ust. 2 pkt 4 Rozporządzeni Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800).

IV.

Wydatki Skarbu Państwa związane z postępowaniem w II Instancji wynosiły 20 złotych (ryczałt za doręczanie korespondencji). Z uwagi na to, że nie uwzględniono apelacji na korzyść oskarżonego, nie nastąpiła zmiana orzeczenia o karach i brak było podstaw do zwolnienia oskarżonego od obowiązku uiszczenia kosztów sądowych, obciążono go opłatami od kar (art. 8 w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 3 i w zw. z art. 3 ust. 1 i w zw. z art. 6 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych).

2.  PODPIS

SSO Anita Ossak SSO Sławomir Klekocki SSR (del.) Paweł Stępień