Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 maja 2022 roku

Sąd Okręgowy w Rybniku Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Agnieszka Westwal

Protokolant: protokolant sądowy Anna Mrozek

po rozpoznaniu w dniu 26 kwietnia 2022 roku w Rybniku

sprawy z powództwa (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej w W.

przeciwko L. B., P. B., I. W.

o zapłatę

1.  zasądza solidarnie od pozwanych P. B., I. W., L. B. na rzecz powódki (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej w W. kwotę 254 644,52 zł (dwieście pięćdziesiąt cztery tysiące sześćset czterdzieści cztery złote pięćdziesiąt dwa grosze) wraz z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego w stosunku rocznym od dnia 04 czerwca 2019 roku od kwoty 247 029,01 zł do dnia zapłaty, z zastrzeżeniem że w wysokości nie wyższej niż w wysokości dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie,

2.  zasądza solidarnie od pozwanych na rzecz powódki kwotę 20 806, 80 zł (dwadzieścia tysięcy osiemset sześć złotych osiemdziesiąt groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu,

3.  przyznaje kuratorowi adw. M. T. wynagrodzenie w wysokości 2 656, 80 zł (dwa tysiące sześćset pięćdziesiąt sześć złotych osiemdziesiąt groszy) tytułem wynagrodzenia za pełnienie funkcji dla nieznanego z miejsca zamieszkania pozwanego L. B..

Sygn. akt I C 1036/21

UZASADNIENIE

Powódka (...) Bank (...) Spółka Akcyjna w W. w dniu 27 czerwca 2019 r. złożyła pozew domagając się zasądzenia solidarnie od pozwanych I. W., P. B. i L. B. 254 644,52 zł wraz z odsetkami umownymi liczonymi od 4 czerwca 2019 r. do dnia zapłaty od należności głównej, która na dzień sporządzenia wyciągu z ksiąg bankowych wynosi 247 029,01 zł, według zmiennej stopy procentowej odpowiadającej czterokrotności wysokości aktualnej stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego, jednak nie wyższej, niż aktualna wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie wynikająca z powszechnie obowiązujących przepisów prawa tj. nie wyższej niż dwukrotność sumy stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych, która na dzień wystawienia niniejszego wyciągu wynosi 10% w stosunku rocznym oraz zasądzenia solidarnie od pozwanych I. W., P. B. i L. B. kosztów postępowania sądowego, w wysokości faktycznie uiszczonej przez nią.

W uzasadnieniu pozwu powódka podała, że dochodzona przez nią wierzytelność wynika z braku zapłaty przez pozwanych z tytułu Umowy kredytu nr (...) z 28 czerwca 2010 r. Podniosła, że w związku z brakiem spłaty powstałego zadłużenia wypowiedziała pozwanym Umowę.

W dniu 22 sierpnia 2019 r. Sąd wydał w niniejszej sprawie nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

Pozwane I. W. i P. B. złożyły sprzeciwy od powyższego nakazu zapłaty wnosząc o oddalenie powództwa w całości wskazując, iż zwracały się do powódki z prośbą o restrukturyzację i chcą zadłużenie spłacać w ratach możliwych do spłaty.

Kurator ustanowiony dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego L. B. wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie wynagrodzenia za pełnienie funkcji kuratora pozwanego z urzędu według norm przypisanych w postępowaniu cywilnym, albowiem nie zostały one uiszczone w całości ani w części.

W uzasadnieniu podał, że pozwany wyprowadził się z miejsca zamieszkania w dniu 8 grudnia 2018 r. i od tego czasu nie ma z nim kontaktu, doręczania wszelkiej korespondencji powódki w tym również wypowiedzenia umowy kredytu oraz informacji o zadłużeniu nie można uznać za skuteczne.

Sąd ustalił, następujący stan faktyczny:

Pozwani P. B. i L. B. są małżeństwem. Pozwana I. W. jest matką P. B..

W dniu 28 czerwca 2010 r. (...) Bank (...) Spółka Akcyjna w W. oraz I. W., P. B. i L. B. zawarli Umowę kredytu Nr (...). Przedmiotem Umowy był kredyt konsolidacyjny w wysokości 309 750 zł przeznaczony na spłatę zobowiązań finansowych. Pozwani zobowiązali się spłacić kredyt wraz z należnymi odsetkami umownymi w 240 ratach miesięcznych anniutetowych. Oprocentowanie kredytu było zmienne i stanowiło sumę stawki referencyjnej oraz marży (...) S.A. wynoszącej 2.80 punktów procentowych. W dniu sporządzenia Umowy oprocentowanie kredytu w stosunku rocznym wynosiło 6,65%, a rzeczywista roczna stopa procentowa wynosiła 7,8668%. Jako prawne zabezpieczenie kredytu wskazano hipotekę zwykłą w kwocie 309 750 zł oraz hipotekę kaucyjną w kwocie 154 880 zł na nieruchomości gruntowej zabudowanej domem jednorodzinnym zlokalizowanej w J. przy ul. (...). Stosownie do § 32 Części Ogólnej Umowy za każdy dzień kalendarzowy w okresie utrzymywania się zadłużenia przeterminowanego z tytułu kredytu Bank pobiera odsetki według obowiązującej w tym okresie zmiennej stopy procentowej dla kredytów przeterminowanych i kredytów postawionych, po upływie terminu wypowiedzenia, w stan natychmiastowej wymagalności, równe czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego. Zgodnie z § 37 Części Ogólnej Umowy Bank może wypowiedzieć Umowę w części dotyczącej warunków spłaty w przypadku m.in. niedokonania przez kredytobiorcę spłaty dwóch kolejnych rat kredytu w terminach określonych przez Bank w wysłanych do kredytobiorcy i poręczycieli dwóch kolejnych przypomnień.

W dniu 19 grudnia 2012 r. strony zawarły Aneks Nr (...) w przedmiocie zawieszenia spłaty sześciu kolejnych rat kapitału i odsetek.

Z czasem pozwani zaczęli wpłacać raty kredytu w kwotach i terminach odbiegających od przyjętego przez strony harmonogramu spłaty.

Pismami z 2 października 2018 r. powód wezwał pozwanych do zapłaty wymagalnego zadłużenia z tytułu powyższej Umowy w wysokości 5 652,86 zł w terminie 14 dni pod rygorem wypowiedzenia Umowy jednocześnie informując o możliwości złożenia w terminie 14 dni roboczych od daty otrzymania pisma, wniosku o restrukturyzuję zadłużenia. Powyższe pisma zostały doręczone w dniu 11 października 2018 r.

Pozwani złożyli wniosek o restrukturyzacje zadłużenia. Pismem z 4 grudnia 2018 r. powódka poinformowała pozwanych, że nie ma możliwości zastosowania zaproponowanych przez niech ulg w spłacie.

Pozwany L. B. się rozchorował, miał operację kręgosłupa. Otrzymywał świadczenie rehabilitacyjne, a po pewnym czasie wyjechał do sanatorium. Po powrocie w dniu 8 grudnia 2018 r. wyprowadził się z domu informując żonę, że poznał inną kobietę.

Strony prowadziły rozmowy telefoniczne oraz korespondencję pisemną nie doszły jednak do porozumienia w zakresie spłaty zadłużenia.

Pismami z 29 stycznia 2019 r. („Wypowiedzenie warunków spłaty określonych w umowie ugody”) powód wypowiedział Umowę kredytu nr (...) z zachowaniem 30-dniowego terminu wypowiedzenia z uwagi na brak spłaty zadłużenia wymagalnego wskazując, że kwota zaległości wynosi 5 990,69 zł i brak spłaty zadłużenia wymagalnego w okresie wypowiedzenia umowy spowoduje, że po upływie okresu wypowiedzenia, całe zadłużenie w kwocie 248 547,10 zł stanie się przeterminowane i wymagalne. Pozwana I. W. odebrała powyższe pisma 3 lutego 2019 r. Pozwana P. B. informowała męża o pismach przychodzących z Banku.

W związku z wypowiedzeniem warunków spłaty umowy powódka pismami z 18 marca 2019 r. wezwała pozwane I. W. i P. B. do zapłaty 249 933,20 zł oraz dalszych należnych odsetek naliczanych na bieżąco w terminie 7 dni pod rygorem podjęcia przewidzianych Umową oraz przepisami prawa działań w celu uzyskania tytułu wykonawczego. Jednocześnie poinformowała pozwane o możliwości zawarcia porozumienia lub umowy ugody, ustalających warunki spłaty zadłużenia.

W dniu 23 kwietnia 2019 r. pozwane I. W. i P. B. złożyły wnioski o restrukturyzację.

W związku z niewywiązywaniem się przez pozwanych z Umowy powódka pismami z 26 kwietnia 2019 r. wezwała pozwanych do zapłaty 252 005,03 zł oraz dalszych odsetek umownych naliczanych od kwoty niespłaconego kapitału w terminie do 6 maja 2019 r. pod rygorem skierowania do Sądu pozwu o zapłatę.

Pozwani nie uiścili wymaganej kwoty.

Na dzień 3 czerwca 2021 r. zadłużenie pozwanych z tytułu Umowy kredytu jak wyżej wynosiło 254 644,52 zł, w tym:

⚫

należność główna w wysokości 247 029,01 zł,

⚫

odsetki umowne za okres od 1 grudnia 2018 r. do 3 czerwca 2019 r. w wysokości 7 615,51 zł.

Pozwana P. B. zamieszkuje wraz z dwójką małoletnich dzieci oraz swoją matką w domu jednorodzinnym w J. przy ul. (...). Pracuje w kancelarii adwokackiej i z tego tytułu otrzymuje wynagrodzenie minimalne. Koszty utrzymania domu wynoszą około 1 800 zł miesięcznie i pozwane ponoszą je po połowie. Pozwana posiada zadłużenie także w P., jej sytuacja finansowa nie jest korzystana. Dysponuje numerem telefonu do pozwanego L. B..

Pozwana I. W. otrzymuje świadczenie rentowe po mężu w wysokości około 2 600 zł.

Pozwany L. B. pracował na kopalni, został jednak zwolniony. Aktualnie członkowie jego rodziny twierdzą, że pracuje za granicą. Obecnie dobrowolnie płaci alimenty na rzecz dzieci.

Sąd ustalił przedstawiony stan faktyczny w oparciu o: Umowę kredytu Nr (...) z 28 czerwca 2010 r. k. 18-33, aneks nr (...) k. 34, wezwania do zapłaty z 2 października 2018 r. wraz z potwierdzeniami doręczenia k. 35-46, wypowiedzenia umowy z 29 stycznia 2019 r. k. 47-55, wyciąg z ksiąg bankowych z 3 czerwca 2019 r. k. 56, historię operacji na kontrakcie kredytowym k. 57-67, informacje o zadłużeniu z 26 kwietnia 2019 r. k. 68-70, pismo powódki do pozwanych z 4 grudnia 2018 r. k. 110, pismo pozwanych do powódki z 13 grudnia 2018 r. k. 111, pismo pozwanych I. W. i P. B. do powódki k. 114, pismo powódki do pozwanej I. W. z 27 lutego 2019 r. k. 115, pismo pozwanych I. W. i P. B. do powódki z 6 marca 2019 r. k. 116-117, wezwania do zapłaty z 18 marca 2019 r. k. 118-119, pismo pozwanych I. W. i P. B. do powódki z 19 marca 2019 r. k. 120, pismo pozwanych I. W. i P. B. do powódki z 25 marca 2019 r. k. 122, pismo powódki do pozwanych I. W. i P. B. z 27 marca 2019 r. k. 123, wnioski o zawarcie umowy restrukturyzacyjnej z 23 kwietnia 2019 r. k. 124-127, zawiadomienia o wysokości rat k. 181-191, pismo powódki do pozwanych I. W. i P. B. z 17 kwietnia 2019 r. k. 286, pismo powódki do pozwanych I. W. i P. B. z 15 maja 2019 r. k. 289-290, zeznania pozwanej P. B. na rozprawie w dniu 26 kwietnia 2022 r. oraz zeznania pozwanej I. W. na rozprawie w dniu 26 kwietnia 2022 r.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Strona powodowa wykazała zasadność i wysokość swojego roszczenia.

Zgodnie z art. 69 ust.1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz.U.2021.2439) przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Do ustawowych wymogów treści należy m.in. określenie zasad i terminu spłaty, wysokości oprocentowania i warunków jego zmiany, warunków rozwiązania umowy. W przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu bank może wypowiedzieć umowę. Istotną cechą tej umowy jest jej charakter wzajemny w rozumieniu art. 478 § 2 k.c. Ekwiwalentem świadczenia banku, polegającego na oddaniu do dyspozycji na czas oznaczony określonej kwoty pieniężnej, jest zapłata odsetek i prowizji, niezależna od obowiązku zwrotu wykorzystanego kredytu. Ten rodzaj i zakres ekwiwalentu przesądza również o odpłatnym charakterze umowy kredytu. Umowa kredytu ma charakter terminowy, gdyż zawsze zawiera się ją na czas określony. Nadto stosownie do art. 78 wyżej wymienionej ustawy do umów kredytów zawieranych przez bank stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące zabezpieczenia spłaty i oprocentowania kredytu.

Pozwani w związku z zawarciem w dniu 28 czerwca 2010 r. z powódką umowy kredytu na kwotę 309 750 zł, stosownie do art. 69 ust. 1 ustawy Prawo bankowe, zobowiązani byli do spłaty tego kredytu wraz z oprocentowaniem w ratach w określonych kwotach i terminach. Pozwani z czasem zaczęli dokonywać spłat nieterminowo, w związku z czym umowa, stosownie do jej postanowień (§ 37), została zasadnie i skutecznie wypowiedziana. W związku z tym kredyt stał się natychmiast wymagalny, a udzielający kredytu uzyskał prawo naliczania odsetek karnych.

Stosownie do art. 75 Prawa bankowego w przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu albo w przypadku utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej bank może obniżyć kwotę przyznanego kredytu albo wypowiedzieć umowę kredytu, o ile ustawa z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne nie stanowi inaczej. Termin wypowiedzenia, o którym mowa w ust. 1, o ile strony nie określą w umowie dłuższego terminu, wynosi 30 dni, a w razie zagrożenia upadłością kredytobiorcy - 7 dni. Wypowiedzenie umowy kredytu z powodu utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej lub zagrożenia jego upadłością nie może nastąpić, jeżeli bank zgodził się na realizację przez kredytobiorcę programu naprawczego. Przepis ust. 3 stosuje się przez cały okres realizacji programu naprawczego, chyba że bank stwierdzi, iż program naprawczy nie jest w sposób należyty realizowany. Wypowiedzenie umowy kredytu przez bank w warunkach określonych w powyższym przepisie należy do ustawowych uprawnień banku. Wypowiedzenie umowy przez bank w wyniku jej naruszenia przez kredytobiorcę, m.in. poprzez zaniechanie lub nieterminowe dokonywanie spłaty kredytu, ma charakter sankcyjny. Uprawnienie to realizowane jest przez dokonanie jednostronnej czynności prawnej prawo-kształtującej i powoduje, z upływem terminu wypowiedzenia, nie tylko następcze wygaśnięcie zobowiązania w zakresie praw i obowiązków kontraktowych ciążących na obu stronach (skutek ex nunc) ale i ukształtowanie dalszych stosunków prawnych. Ich przedmiot i zakres wyznaczają zasady ogólne prawa zobowiązań oraz, w oznaczonym zakresie, treść dotychczasowej umowy. Z jednej strony ustaje obowiązek banku udostępniania kolejnych transz kredytu, z drugiej powstaje uprawnienie do rozliczenia kredytu już wykorzystanego przez kredytobiorcę. W orzecznictwie podkreśla się, że wykorzystanie wynikających z umowy kredytowej lub przepisów prawa uprawnień banku do jednostronnej modyfikacji umowy kredytowej i wypowiedzenie części lub całości kredytu nie może być uznane za nadużycie prawa, jeżeli powzięte zostało po stwierdzeniu, że niespełnienie przez kredytobiorcę warunków ustalonych w umowie co do spłaty kredytu i oprocentowania jest następstwem utraty zdolności kredytowej przez dłużnika lub pogorszenia jego sytuacji materialnej w stopniu zagrażającym zdolności do spłaty przez niego tego zadłużenia (wyrok Sądu Najwyższego z 13 lutego 2004 r., sygn. akt IV CK 40/03). Sam fakt, że pozwani popadli w kłopoty finansowe, nawet przez siebie niezawinione, nie może jeszcze sam w sobie przemawiać za tym, że dokonanie wypowiedzenia Umowy przez bank stanowiło nadużycie prawa. Umowa bowiem na każdą ze stron nałożyła określone obowiązki. Bank ze swojego zobowiązanie się wywiązał, pozwani natomiast swoich obowiązków nie wykonywali należycie, dopuszczając do powstawania zaległości.

W ocenie Sądu zarzut strony pozwanej, iż nie doszło do skutecznego wypowiedzenia umowy kredytu przez powódkę, nie może się ostać, skoro Bank wysłał do pozwanego L. B. stosowne zawiadomienia na adres wskazany przez niego w umowie kredytu. Wprawdzie przesyłki nie zostały odebrane przez pozwanego, ale powódkę nie mogą obciążać negatywne konsekwencje braku odbioru przesyłek przez pozwanego. Z art. 61 k.c. wynika, iż w sprawie składania oświadczenia woli Kodeks cywilny przyjął teorię doręczenia, wprowadzając domniemanie złożenia oświadczenia woli innej osobie z chwilą, gdy oświadczenie to gdy dotarło do adresata w taki sposób, iż mógł zapoznać się z jego treścią. Podnieść należy, iż art. 61 k.c. nie wymaga zapoznania się z pismem przez osobę, której składa się oświadczenia. Wystarczające jest jedynie przesłanie pisma na adres, gdzie osoba ta zamieszkuje. W świetle art. 61 k.c. nie jest konieczne, dla skuteczności złożenia oświadczenia woli innej osobie, by adresat tego oświadczenia zapoznał się z treścią pisma zawierającego oświadczenie. Uznaje się za wystarczające to, że miał możliwość zapoznania się z treścią pisma. Fakt, że z własnej woli z tego zrezygnował, pozostaje bez wpływu na skuteczność złożenia oświadczenia woli (wyrok Sądu Najwyższego z 19 lipca 2012 r., sygn. akt II CSK 655/11). Prawidłowe skierowanie oświadczenia woli polega na wysłaniu go na adres zamieszkania osoby fizycznej lub adres siedziby rejestrowej osoby prawnej (ułomnej osoby prawnej). Niemożność doręczenia pod którymkolwiek z adresów, pod którym według wszelkiego prawdopodobieństwa powinien być możliwy kontakt z adresatem, obciąża tego ostatniego (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 10 lutego 2014 r., sygn. akt I ACa 1481/13). Zatem konsekwencje powyższych zaniechań obciążają pozwanego. Zważyć również należy, iż uregulowania zawarte w ustawie - Prawo bankowe dotyczące pożyczki bankowej nie zawierają obowiązku wskazania adresu kredytobiorcy, nie może jednak ulegać wątpliwości, iż strony mogą w ramach swobody kontraktowania zawrzeć w łączących je umowie wskazanie adresów, na które dokonywane będą wzajemne doręczenia. W takiej sytuacji strona, która wskaże jako swój adres, adres nieprawidłowy (niezależnie od tego, czy zrobi to rozmyślnie, czy też przez nieuwagę) nie może z takiej nieprawidłowości wywodzić korzystnych dla siebie skutków. Podobny pogląd należy wyrazić, jeżeli nieprawidłowość adresu przedstawionego kontrahentowi wynika z jego dezaktualizacji. Z jednej strony bank ma obowiązek wypowiedzenia umowy (art. 75 ustawy z 1997 r. - Prawo bankowe), z drugiej zaś uregulowania ustawy nie przyznały bankom jakiejkolwiek możliwości ustalania adresów swoich kontrahentów - w szczególności przecież banki nie dysponują dostępem do bazy PESEL. Te rozważania prowadzą do wniosku, iż kontrahent banku w sposób dorozumiany zobowiązany jest do wskazania swojego adresu, pod który możliwe będzie dokonanie doręczenia w szczególności wypowiedzenia umowy, jak również do jego ewentualnej aktualizacji. Nieprawidłowe, czy też nieaktualne wskazanie tego adresu przez klienta banku, obciąża zaś tego klienta, a nie bank. Co więcej - to klient powinien również zadbać o to, aby korespondencja dokonywana na wskazywany przez niego adres była mu faktycznie przekazywana. Możliwość zapoznania się z treścią oświadczenia przez adresata w rozumieniu art. 61 § 1 k.c. nie może być utożsamiana z rzeczywistym zapoznaniem się przez niego z tym oświadczeniem, co oznacza, że skuteczne złożenie oświadczenia woli następuje także w sytuacji, w której co prawda adresat oświadczenia woli nie zna jego treści, ale miał realną możliwość zapoznania się z nią, gdyż doszła ona do niego w taki sposób, że mógł się z nią zapoznać. Niezależnie od powyższego podnieść należy, iż w piśmie z 6 marca 2019 r. pozwane I. W. i P. B. poinformowały powódkę, że korespondencja została pozwanemu L. B. przekazana. Końcowo wskazać należy, iż pozwany wykazał się brakiem dbałości o własne interesy (art. 355 § 1 k.c.) oraz brakiem współdziałania przy realizacji umowy ( art. 354 k.c. § 1).

Zgodnie z art. 75c ust. 1-6 Prawa bankowego, jeżeli kredytobiorca opóźnia się ze spłatą zobowiązania z tytułu udzielonego kredytu, bank wzywa go do dokonania spłaty, wyznaczając termin nie krótszy niż 14 dni roboczych. W wezwaniu, o którym mowa w ust. 1, bank informuje kredytobiorcę o możliwości złożenia, w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania, wniosku o restrukturyzację zadłużenia.

Przepis powyższy został wprowadzony ustawą z 25 września 2015 r. o zmianie ustawy- Prawo bankowe oraz niektórych ustaw (Dz.U.2015.1854), zaś z art. 12 tej ustawy wynika, że banki oraz spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, dostosują swoją działalność do wymagań określonych w art. 75c ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą. Zatem w dacie złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu umowy kredytu w niniejszej sprawie (29 stycznia 2019 r.) Bank był już zobowiązany do wdrożenia procedury wynikającej z przepisu art. 75 c Prawa bankowego przed wypowiedzeniem kredytu. Jak wynika z treści cytowanego wyżej przepisu, Bank nie może swobodnie wypowiedzieć umowy kredytowej, gdy kredytobiorca popadł w opóźnienie z jego spłatą. Zgodnie z określoną ustawą procedurą w pierwszej kolejności powód winien doręczyć kredytobiorcom wezwanie określone w art. 75 c oraz odczekać do upływu dodatkowego terminu na spłatę zadłużenia wyznaczonego w wezwaniu (nie krótszego niż 14 dni roboczych). Dopiero po upływie tego terminu Bank może złożyć wobec kredytobiorcy oświadczenie woli w sprawie wypowiedzenia umowy kredytowej.

Biorąc pod uwagę okoliczności przedmiotowej sprawy Sąd uznał, iż wynikająca z art. 75c ustawy Prawo bankowe procedura wypowiedzenia umowy została w stosunku do pozwanych zachowana. Wskazać bowiem należy, iż art. 75c prawa bankowego nie nakłada na bank bezwzględnego obowiązku restrukturyzacji zadłużenia, o czym przekonuje ustęp 3 tego artykułu, który uprawnia bank do uprzedniego dokonania przez bank oceny sytuacji finansowej i gospodarczej kredytobiorcy. Strony prowadziły rozmowy w przedmiocie zawarcia ugody. Pismem z 4 grudnia 2018 r. powódka poinformowała jednak pozwanych, że nie ma możliwości zastosowania zaproponowanych przez niech ulg w spłacie. Strona pozwana nie wykazała, aby dokonana przez powódkę ocena w tym zakresie była wadliwa. Pozwane I. W. i P. B. złożyły także pisemny wniosek o restrukturyzuję, co miało miejscu 23 kwietnia 2019 r., czyli już po wypowiedzeniu umowy przez powódkę i tym samym nie miał on wpływu na skuteczność wypowiedzenia umowy. W konsekwencji powyższych rozważań uznano, że powódka dochowała wymagań formalnych i prawnych składając oświadczenie o wypowiedzeniu umowy, wypowiedzenie z 29 stycznia 2019 r. było skuteczne i tym samym powstała natychmiastowa wymagalność całego kredytu.

W okolicznościach niniejszej sprawy, zdaniem Sądu, powódka wywiązała się z nałożonego nań obowiązku udowodnienia faktów, z których wywodziła skutki prawne (art. 6 k.c.). W tym kontekście trzeba podkreślić, że wprawdzie wyciąg z ksiąg bankowych w postępowaniu cywilnym (stosownie do art. 95 ust. 1a ustawy Prawo bankowe) nie ma mocy dokumentu urzędowego, określonej w art. 244 k.p.c., to stanowi jednak dokument prywatny w rozumieniu art. 245 k.p.c. i zgodnie z regułami art. 233 k.p.c. podlega ocenie razem ze wszystkimi innymi dowodami. Dokumenty prywatne nie korzystają z domniemania zgodności z prawdą oświadczeń w nich zawartych, co jednak nie oznacza, że są one niezgodne z rzeczywistością. O materialnej mocy dowodowej dokumentu prywatnego, zależnej od jego treści, rozstrzyga sąd według ogólnych zasad oceny dowodów zgodnie z art. 233 § 1 k.p.c. Wyciąg z ksiąg bankowych, który choć utracił w postępowaniu cywilnym walor dokumentu urzędowego, to jednak nadal pozostaje dokumentem prywatnym o dość szczególnym charakterze, skoro w myśl art. 485 § 3 k.p.c. może stanowić podstawę do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym. Samo zaś zaprzeczenie niezgodności treści powoływanych przez stronę powodową dokumentów z rzeczywistością nie podważa ich formalnej mocy dowodowej. Podlegają one ocenie według ogólnych zasad i skonfrontowaniu z całokształtem materiału dowodowego. W ocenie Sądu, nie jest najistotniejsze w sprawie, czy pisma te mają charakter dokumentu prywatnego (art. 245 k.p.c.), innego środka dowodowego (art. 309 k.p.c.), czy też po prostu stanowią twierdzenia strony o sposobie ustalenia wysokości zadłużenia przeciwnika procesowego. Dane wynikające z tych pism należało bowiem oceniać kompleksowo, uwzględniając jednocześnie, że dokument ten sporządzony został przez podmiot udzielający oraz obsługujący kredyty profesjonalnie (tj. Bank), w ramach przyznanych mu kompetencji ustawowych (art. 95 ust. 1 prawa bankowego), a nadto podlegający w tym zakresie rygorystycznemu nadzorowi państwowemu, co dodatkowo przemawia za jego wiarygodnością.

Jak wynikało ze złożonych przez stronę powodową dokumentów pozwani nie spłacili należności głównej w wysokości 247 029,01 zł. Zgodnie z umową prawidłowo zostały naliczone odsetki umowne w wysokości 7 615,51 zł. Żądanie przez powódkę łącznie kwoty 254 644,52 zł znajdowało zatem oparcie w postanowieniach umowy oraz obowiązujących przepisach w związku z czym powództwo, na podstawie art. 69 ust. 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe, w związku z postanowieniami umowy łączącymi strony zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Wobec powyższego orzeczono jak w punkcie pierwszym sentencji wyroku.

Sąd nie uwzględnił wniosku pozwanych I. W. i P. B. o rozłożenie zasądzonych na rzecz powódki należności na raty.

Zgodnie z art. 320 k.p.c. w szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może w wyroku rozłożyć na raty zasądzone świadczenie, a w sprawach o wydanie nieruchomości lub o opróżnienie pomieszczenia - wyznaczyć odpowiedni termin do spełnienia tego świadczenia.

Ustanowiona w art. 320 k.p.c. norma ma charakter wyjątkowy i może być zastosowana jedynie w szczególnie uzasadnionych wypadkach. Wynika to z faktu, iż dopuszcza ona znaczną ingerencję sądu w stosunek cywilnoprawny stron procesu. Rozkładając zasądzone świadczenie na raty, sąd wkracza bowiem w dziedzinę prawa materialnego i w ten sposób modyfikuje treści łączącego strony stosunku, w inny sposób, niż określa to treść tego stosunku. Rozważając rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty sąd nie może nie brać pod rozwagę sytuacji wierzyciela, sąd nie powinien działać z jego pokrzywdzeniem. Ochrona, jaką zapewnia dłużnikowi przepis art. 320 k.p.c., nie może być stawiana ponad ochronę wierzyciela w procesie cywilnym i wymaga uwzględnienia wszelkich okoliczności sprawy, w tym uzasadnionego interesu podmiotu inicjującego proces. Dla zastosowania szczególnego rodzaju dobrodziejstwa dla dłużnika, jakim jest rozłożenie świadczenia na raty, nie jest wystarczająca trudna jego sytuacja materialna, uwzględnić bowiem należy także interes wierzyciela, którego takie orzeczenie pozbawiłoby części odsetek, a także inne towarzyszące okoliczności, w tym te dotyczące źródła zobowiązania i postępowania stron. Sytuacja finansowa pozwanego jest jedną z okoliczności, które mają znaczenie dla oceny tego, czy występuje "szczególnie uzasadniony wypadek" w rozumieniu art. 320 k.p.c., nie jest to jednak okoliczność, która ex lege implikuje zastosowanie tej instytucji. Przeciwnie, fatalna, nie rokująca poprawy sytuacja finansowa pozwanego powinna - co do zasady - przemawiać za odstąpieniem od rozłożenia świadczenia na raty, gdyż z dużym prawdopodobieństwem można przyjąć, iż nie doprowadzi to do wykonania zobowiązania, a tylko odroczy uzyskanie przez wierzyciela tytułu egzekucyjnego (wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 8 lutego 2017 r. sygn. akt I ACa 923/16, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 16 listopada 2016 r. sygn. akt I ACa 571/16, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 22 marca 2016 r. sygn. akt I ACa 787/15).

Przenosząc te ogólne rozważania na grunt niniejszej sprawy podnieść należy, iż rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty uznać należy za celowe wyłącznie wtedy, gdy istnieją podstawy do stwierdzenia, że dłużnik będzie w stanie swoje zmodyfikowane w ten sposób zobowiązanie spełnić. Pozwane zaś nie wykazały, iż będzie je stać na zapłatę rat. Pozwana P. B. co prawda pracuje zawodowo, otrzymuje jednak wynagrodzenie w wysokości na poziomie wynagrodzenia minimalnego i posiada na utrzymaniu dwoje małoletnich dzieci. Dochody, którymi dysponuje I. W. także nie są znaczne. Nadto pozwane w ostatnim czasie nie dokonywały żadnych wpłat na poczet zadłużenia wobec powódki i zeznały, iż ich sytuacja finansowa jest trudna. Stosowanie natomiast do art. 316 k.p.c. Sąd wydaje wyrok, biorąc za podstawę stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy.

Wobec uwzględnienia powództwa pozwani są stroną przegrywającą proces w rozumieniu art. 98 k.p.c. i to na nich spoczywa obowiązek poniesienia w całości kosztów procesu i zwrotu stronie powodowej poniesionych przez nią kosztów procesu, które wyniosły 20 806,80 zł, na co składa się: uiszczona opłata sądowa od pozwu w wysokości 12 733 zł, koszty zastępstwa procesowego w wysokości 5 400 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł oraz zaliczka na poczet wynagrodzenia kuratora w wysokości 2 656,80 zł, wobec czego Sąd zasądził od pozwanych na rzecz powódki powyższą kwotę. Sąd nie stwierdził bowiem podstawy do zastosowania przepisu art. 102 k.p.c. zgodnie z którym sąd może w wypadkach szczególnie uzasadnionych zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Przepis nie konkretyzuje wypadków szczególnie uzasadnionych. Ma on miejsce wówczas, gdy z uwagi na okoliczności faktyczne konkretnej sprawy zastosowanie ogólnych zasad odpowiedzialności za wynik procesu byłoby sprzeczne z zasadą słuszności. Do kręgu „wypadków szczególnie uzasadnionych” należą zarówno okoliczności związane z samym przebiegiem procesu, jak i leżące na zewnątrz. Do pierwszych zaliczane są sytuacje wynikające z charakteru żądania poddanego rozstrzygnięciu, jego znaczenia dla strony, subiektywne przekonanie strony o zasadności roszczeń, przedawnienie, prekluzja. Drugie natomiast wyznacza sytuacja majątkowa i życiowa strony, z tym zastrzeżeniem, że niewystarczające jest powoływanie się jedynie na trudną sytuację majątkową, nawet jeśli była podstawą zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia pełnomocnika z urzędu. Sposób skorzystania z przepisu art. 102 k.p.c. jest suwerennym uprawnieniem jurysdykcyjnym sądu orzekającego i do jego oceny należy przesądzenie, czy wystąpił szczególnie uzasadniony wypadek, który uzasadnia odstąpienie, a jeśli tak, to w jakim zakresie, od generalnej zasady obciążenia kosztami procesu strony przegrywającej spór (wyrok Sądu Najwyższego z 19 maja 2006 r., sygn. akt III CK 221/05). Zdaniem Sądu powódkę trudno uznać za wytaczającą proces zbędnie i obciążanie jej kosztami procesu w sytuacji gdy pozwani nie zaspokoili roszczenia byłoby sprzeczne z powszechnym odczuciem sprawiedliwości oraz zasadami współżycia społecznego. Nadto Sąd nie może akceptować, iż dłużnicy nie regulują zobowiązań i narażają wierzyciela na poniesienie dodatkowych kosztów.

Postanowieniem z 11 stycznia 2021 r. Sąd ustanowił dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego L. B. kuratora dla reprezentowania i obrony jego praw. Zatem zgodnie z § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej z 9 marca 2018 r. (Dz.U.2018.536) w związku z § 1 oraz § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U.2015.1800) Sąd przyznał adwokatowi M. T. wynagrodzenie za pełnienie funkcji kuratora dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego w kwocie 2 656,80 zł, w tym kwotę 496,80 zł tytułem podatku od towaru i usług.

R., dn. 02 czerwca 2022 roku