Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 kwietnia 2017 r.

Sąd Rejonowy w Tychach Wydział VI Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Jolanta Brzęk

Protokolant: stażysta Anna Misiak

po rozpoznaniu w dniu 27 kwietnia 2017 r. w Tychach

na rozprawie

sprawy z powództwa:

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

przeciwko:

A. B.

o zapłatę

1)  zasądza od pozwanej A. B. w T. na rzecz powoda (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. kwotę 9 655,50 zł (dziewięć tysięcy sześćset pięćdziesiąt pięć złotych i pięćdziesiąt groszy) z odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwot:

-

4 489,50 zł (cztery tysiące czterysta osiemdziesiąt dziewięć złotych i pięćdziesiąt groszy) od dnia 11 sierpnia 2015 do dnia zapłaty;

-

1 537,50 zł (tysiąc pięćset trzydzieści siedem złotych i pięćdziesiąt groszy) od dnia 15 sierpnia 2015 do dnia zapłaty;

-

3 628,50 zł (trzy tysiące sześćset dwadzieścia osiem złotych i pięćdziesiąt groszy) od dnia 08 września do dnia zapłaty;

2)  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3 387,64 zł (trzy tysiące trzysta osiemdziesiąt siedem złotych i sześćdziesiąt cztery gorsze) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 670,64 zł (sześćset siedemdziesiąt złotych i sześćdziesiąt cztery grosze) tytułem rekompensaty na podstawie art. 10 ust 1 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych.

3)  umarza postępowanie co do odsetek w pozostałym zakresie

4)  zarządza zwrot ze Skarbu Państwa – kasy Sądu Rejonowego dla miasta stołecznego Warszawy w Warszawie na rzecz powoda (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. kwotę 217 (dwieście siedemnaście złotych) tytułem nienależnej opłaty uiszczonej od pozwu.

SSR Jolanta Brzęk

Sygn. akt: GC 1186/16/3

UZASADNIENIE

Powód (...) Spółka z o.o. w W. dnia 21 marca 2016 r. wniosła o rozpoznanie sprawy w postępowaniu upominawczym i zasądzenie nakazem zapłaty od pozwanej A. B. prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą (...) na rzecz powódki zwrotu kosztów procesu oraz kwoty 10 326,14 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwot:

- 4 489,50 zł od dnia 11 sierpnia 2015 r. do dnia zapłaty;

- 1 537,50 zł od dnia 15 sierpnia 2015 r. do dnia zapłaty;

- 3 628,50 zł od dnia 8 wrzesień 2015 r. do dnia zapłaty;

- 670,64 zł od dnia 21 marca 2016 r. do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu powódka wskazała, że pozwana zleciła w ramach swojej działalności zorganizowanie przewozu towarów. Powódka dokonała organizacji przewozu wskazanych przesyłek poprzez zamówienie usługi od przewoźnika trudniącego się profesjonalnie transportem towarów. Do każdego zlecenia zostały sporządzone kwity dostawy/odbioru opatrzone numerem, na których odbiorca potwierdzał przyjęcie przesyłek a tym samym wykonanie zlecenia. Pozwana nie wykonała natomiast swojego zobowiązania do wypłacenia należnego wynagrodzenia, a wysłane przez powódkę wezwanie od zapłaty pozostało bez odpowiedzi. Powódka wskazała, że na kwotę dochodzonej pozwem należności oprócz należności wynikających z załączonych dokumentów i faktur VAT składa się również kwota tytułem kosztów odzyskania należności w wysokości 40 euro za każdą należność, która nie została uiszczona.

W dniu 30 marca 2016 r. Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie XVII Wydział Gospodarczy wydał w sprawie o sygn. akt XVII GNc 1673/16 nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

W przepisanym terminie pozwana wniosła sprzeciw od nakazu zapłaty. W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana zaskarżyła go w całości oraz wniosła o oddalenie powództwa, przekazanie sprawy do Sądu Rejonowego w Tychach oraz zasądzenie zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwana zakwestionowała zasadność i wysokość roszczenia pieniężnego dochodzonego pozwem przez stronę powodową. Pozwana podniosła, że w jej ocenie powódka nie zdołała się wywiązać z ciężaru dowodowego.

Postanowieniem z 2 września 2016 r. o sygn. akt XVII GNc 1673/16 dla (...) W. w W. XVII Wydział Gospodarczy uznał swoją niewłaściwość i sprawę przekazał do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Tychach VI Wydziałowi Gospodarczemu.

Na rozprawie dnia 20 kwietnia 2017 r. pełnomocnik powoda sprecyzował roszczenie pozwu cofając roszczenie w zakresie odsetek od kwoty 670,64 zł wynikającej z 4 krotności równowartości 40 euro wraz ze zrzeczeniem się tego roszczenia jednocześnie precyzując, iż wnosi o zasądzenie od poszczególnych kwot dochodzonych pozwem odsetek za opóźnienie a nie ustawowych.

Sąd ustali co następuje:

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej strony łączyły stosunki handlowe polegające na zlecaniu przez A. B. organizacji przewozu przez (...) Spółka z o.o. w W.. W związku z wykonaniem usług przewozu przez powódkę na rzecz A. B., zostały wystawione następujące faktury: faktura nr (...) w kwocie 1.968,00 zł brutto, faktura nr (...) w kwocie 1.660,50 zł, faktura nr (...) na kwotę 1.537,50 zł, faktura nr (...) na kwotę 4.489,50 zł.

Dowód: faktury (k. 16, 20v, 33, 36v) specyfikacje do faktur (k. 16v, 21, 33v, 37), specyfikacja wysyłkowa (k. 20, 24v, 36, 40, 43-43v, 48), zlecenia przewozowe (k. 17-17v, 21v-22, 34-34v, 37v-39) listy przewozowe (k. 18-19v, 22v-24, 39v, 40v-42v, 47-47v), zamówienia dla przewoźnika (k. 25-26v, 35-35v, 44, 45-46v), potwierdzenia załadunku oraz rozładunku (k. 27-31v).

Kurs euro według Tabeli nr (...) kursów średnich NBP z dnia 31 sierpnia 2015 roku wynosił 4,2344 zł.

Dowód: tabela kursów NBP (k.13,14).

Wezwanie do zapłaty z dnia 10 września 2015 r. powódka wezwała pozwana od zapłaty kwoty 6.027,00 zł. W odpowiedzi na wezwanie pozwana wskazała, że wezwanie do zapłaty traktuje jak bezpodstawne.

Dowód: wezwanie od zapłaty (k. 32) potwierdzenie nadania (k. 32v).

Wezwaniem do zapłaty z dnia 29 września 2015 r. powódka wezwała pozwana od zapłaty kwoty 3.628,50 zł.

Dowód: wezwanie od zapłaty (k. 15) potwierdzenie nadania (k. 15v).

Oceniając materiał dowody zgromadzony w sprawie stwierdzić należy, że ustalenia poczynione zostały w oparciu o powołane dowody z dokumentów, które Sąd uznał za wiarygodne w całości. Ich treści ani autentyczności nie kwestionowała żadna ze stron.

Sąd zważył, co następuje:

Roszczenie pozwu okazało się uzasadnione.

W związku z poczynionymi ustaleniami należy uznać, że pomiędzy stronami doszło do zawarci umowy przewozu. Należy wskazać, że gdy podmiot przyjmuje ofertę, w której mowa jest tylko o przewozie rzeczy, a żadne czynności konkludentne nie wskazują na istnienie dodatkowych postanowień umownych obejmujących usługi związane z przewozem, to umowa zawarta przez przyjęcie oferty jest stricte umową przewozu, a nie umową spedycji (por. wyr. SN z 6.10.2004 r., I CK 199/04, L. i wyr. SA w Szczecinie z 23.12.2014 r., I ACa 461/14, L.). Nie ma przy tym znaczenia, czy przyjmujący taką ofertę wykona przewóz osobiście, czy też posłuży się dalszym przewoźnikiem.

Do umowy przewozu zawartej przez strony postępowania należy natomiast stosować przepisy prawa krajowego, z uwagi na okoliczność, iż miejsce załadunku i rozładunku było na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Przewóz miał dotyczyć rzeczy i odbył się za pomocą środków transportu drogowego. Została więc spełniona hipoteza zawarta w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 roku. Prawo przewozowe (Dz.U. z 2012 r. poz. 1173 j.t.), który brzmi, iż ustawa reguluje przewóz osób i rzeczy, wykonywany odpłatnie na podstawie umowy, przez uprawnionych do tego przewoźników, z wyjątkiem transportu morskiego, lotniczego i konnego.

Zgodnie z art. 774 k.c. przez umowę przewozu przewoźnik zobowiązuje się w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do przewiezienia za wynagrodzeniem osób lub rzeczy.

Zgodnie z treścią art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na stronie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Uwzględniając treść art. 6 k.c. trzeba stwierdzić, że do osoby występującej z pozwem należy udowodnienie faktów pozytywnych, które stanowią podstawę powództwa, gdyż z faktów tych wywodzi ona swoje prawo. Do przeciwnika natomiast należy wykazanie okoliczności niweczących to prawo lub uniemożliwiających jego powstanie (OSNP 1998/18/537). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.)(OSNC 1997/6-7/76 Przegląd Sądowy 2001/4/81). Innymi słowy na powodzie spoczywa ciężar udowodnienia faktów uzasadniających jego roszczenie, a na stronie pozwanej obowiązek udowodnienia okoliczności uzasadniających jej wniosek o oddalenie powództwa.

W niniejszej sprawie powódka dochodziła od pozwanej zapłaty wynagrodzenia za wykonaną usługę przewozu. Powódka na dowód zawarcia pomiędzy stronami umowy oraz wykonania przedmiotu umowy przedstawiła stosowne faktury, specyfikacje faktur, specyfikacje przesyłkowe, zlecenia przewozowe, listy przewozowe, zamówienia dla przewoźnika, potwierdzenia załadunku oraz rozładunku.

Pozwana nie zaprzeczyła prawdziwości przedstawionych przez powódkę dowodów, poprzestając na stwierdzeniu, że kwestionuje zasadność i wysokość roszczenia pieniężnego dochodzonego pozwem przez stronę powodową oraz podnosząc, że w jej ocenie powódka nie zdołała się sprostać ciężarowi dowodu.

Sąd nie może się zgodzić ze stanowiskiem pozwanej, gdyż w ocenie Sądu przedstawione przez powódkę dowody wykazują fakt zawarcia umowy pomiędzy stronami, realizację przez powódkę przedmiotu umowy oraz wskazują na wysokość zobowiązania. Pozwana natomiast w toku niniejszego postępowania nie przedstawiła żadnych dowodów pozwalających na wykazanie bezzasadności dochodzonego przez powódkę roszczenia, w związku z czym nie sprostała obowiązkowi wynikającemu z art. 6 k.c.

Mając powyższe na uwadze w punkcie 1 wyroku zasądzono na rzecz powódki na podstawie art. 774 k.c. oraz art. 481 k.c. kwotę 9 655,50 zł z odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwot:

- 4 489,50 zł od dnia 11 sierpnia 2015 r. do dnia zapłaty,

- 1 537,50 zł od dnia 15 sierpnia 2015 r. do dnia zapłaty,

- 3 628,50 zł od dnia 08 września 2015 r. do dnia zapłaty.

Sąd nie uwzględnił jako części roszczenia głównego żądania powódki zasądzenia kwoty 670,64 zł, których powódka domagała się w oparciu o przepis art. 10 ustawy z dnia 8 marca 2013 roku o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (dalej u.t.z.).

Zgodnie z art. 10 ust. 1 u.t.z. wierzycielowi, od dnia nabycia uprawnienia do odsetek, o którym mowa w art. 7 ust. 1 (czyli od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego) lub art. 8 ust. 1, bez wezwania, przysługuje od dłużnika z tytułu rekompensaty za koszty odzyskiwania należności równowartość kwoty 40 euro przeliczonych na złote według średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne.

Jak stanowi art. 10 ust. 2 u.t.z. w przypadku gdy koszty odzyskiwania należności poniesione z tytułu opóźnień w zapłacie w transakcji handlowej przekroczą kwotę, o której mowa w ust. 1, wierzycielowi przysługuje zwrot tych kosztów, w tym kosztów postępowania sądowego, pomniejszonych o tę kwotę.

Przepisy ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych przyznają wierzycielowi dodatkowe roszczenie mające na celu wyrównanie strat związanych
z odzyskiwaniem wierzytelności. W przypadku opóźnienia w płatności wierzyciel nabywa prawo do rekompensaty od dłużnika kosztów odzyskiwania należności stanowiącej równowartość kwoty 40 euro. Z brzmienia ustawy wynika, że warunkiem powstania roszczenia jest upływ terminu zapłaty, od którego należne są odsetki. Treść przepisu art. 10 ust. 1 u.t.z. wskazuje też, że roszczenie to jest zależne od dochodzenia należności przez wierzyciela. Wydaje się zatem, że jest ono należne tylko w przypadku podjęcia przez wierzyciela jakichkolwiek działań w celu odzyskania należności.

Z uzasadnienia projektu w/wym. ustawy wynika, że jej celem jest zwalczanie pogłębiającego się problemu zatorów płatniczych przez wprowadzenie instrumentów wspomagających zmniejszenie opóźnień w zapłacie należności oraz dyscyplinujących strony do stosowania krótkich terminów zapłaty. Wprowadzenie zmian i nowych rozwiązań wynikało również z obowiązku wdrożenia do krajowego systemu prawnego Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/7/UE z dnia 16 lutego 2011 r.

Dalej wskazać należy, że kwota 40 euro ma charakter ryczałtu, zatem jest to stała rekompensata za koszty odzyskania należności. Można sobie wyobrazić, że ma ona rekompensować pewne czynności oraz zaangażowanie sił i środków zmierzające do odzyskania należności od dłużnika. Jako przykład można wskazać wykonanie telefonu wzywającego do zapłaty, z powodu którego wierzyciel ponosi koszt połączenia telefonicznego oraz czas pracownika, który go wykonuje. Takich telefonów oraz innych czynności może być więcej. Trudno wyliczyć i wykazać takie koszty konkretnymi rachunkami i dokumentami. W przypadku, gdy koszty te przekroczą równowartość kwoty 40 euro, wówczas wierzyciel powinien udokumentować te koszty, aby móc ubiegać się o ich odzyskanie.

Jak wynika z art. 10 ust. 2 u.t.z. roszczenie o ekwiwalent 40 euro przysługuje z tytułu opóźnień w zapłacie transakcji handlowej. Przyjąć zatem należy, że roszczenie z tytułu prawa do rekompensaty należy łączyć z jedną transakcją handlową w rozumieniu art. 4 ust. 1 u.t.z. Przez transakcję handlową rozumieć zaś należy umowę, której przedmiotem jest odpłatna dostawa towaru lub odpłatne świadczenie usług, jeżeli strony – przedsiębiorcy zawierają ją
w związku z wykonywaną działalnością. W literaturze wskazuje się jednak, że w przypadku łącznego dochodzenia kilku roszczeń w jednym pozwie, biorąc pod uwagę kompensacyjny charakter roszczenia o równowartość 40 euro, należy opowiedzieć się za możliwością jednorazowego zasądzenia od dłużnika tej kwoty. Nie narusza to uprawnień wierzyciela, który może domagać się kwoty wyższej, o ile wykaże poniesienie wyższych kosztów (tak S. G., N. instrumenty zwalczania opóźnień płatności w ustawie o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, (...)-44).

Stanowisko S. G. w w/wym. zakresie może jednak być dyskusyjne. Jak zauważył komentator ustawy - A. K., jeżeli dług pozwanego powstał z różnych tytułów prawnych, do każdego z nich można doliczyć 40 EURO, nawet jeżeli dochodzone są w jednym pozwie. Można też wyobrazić sobie sytuację, w której jednym pozwem dochodzi się zapłaty kilku faktur wystawionych np. za zakup towarów, ale odstęp czasowy oraz zabiegania o odzyskanie poszczególnych długów jest na tyle odrębny, że kompensata powinna być zasądzona kilkakrotnie.

W ocenie Sądu rozpoznającego sprawę nie jest zasadne wliczanie tego roszczenia
do wartości przedmiotu sporu. Jak stanowi przepis art. 20 k.p.c. do wartości przedmiotu sporu nie wlicza się odsetek, pożytków i kosztów, żądanych obok roszczenia głównego. Przepis ten wyłącza tzw. świadczenia uboczne spod wartości przedmiotu sporu. Rekompensata w postaci równowartości 40 euro ma natomiast charakter uboczny względem roszczenia głównego tj. należności z transakcji handlowej.

Jak wskazał S. G. zasadne wydaje się zaliczenie tego roszczenia w poczet kosztów, które obejmują zarówno koszty związane z czynnościami prawa materialnego, jak i procesowego, a także inne niezbędne koszty. W opinii Sądu koszty te stanowią koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i nie ma podstaw do domagania się ich tytułem należności głównej, a w konsekwencji brak jest podstaw do wliczania tego świadczenia do wartości przedmiotu sporu. Nie uzasadnione jest wówczas pobieranie wpisu od tej kwoty oraz stosowanie wyższych stawek wynagrodzenia minimalnego adwokata lub radcy prawnego. Z tej też przyczyny żądanie pozwu nie mogło zostać w tym zakresie uwzględnione i podlegało oddaleniu. Roszczenie w tym zakresie uwzględniono jednak przy obliczaniu kosztów postępowania.

Należy podkreślić, ze wielokrotność rekompensaty dochodzona w jednym pozwie może spowodować nieuprawnione zwielokrotnienie wartości przedmiotu sporu i konieczność zastosowania wyższej stawki wynagrodzenia minimalnego profesjonalnego pełnomocnika.

O kosztach postępowania orzeczono w punkcie 2 wyroku na podstawie art. 98 k.p.c. zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony w obu połączonych sprawach (koszty procesu). Sąd zaliczył w poczet kosztów procesu powódki koszty opłaty od pozwu w kwocie 300 zł, opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł, koszty zastępstwa procesowego w wysokości 2.400 zł stosownie do §2 pkt. 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. 2015 r., poz. 1800) oraz kwotę 670,64 zł tytułem rekompensaty na podstawie art. 10 ust. 1 u.t.z. co dało łącznie kwotę 3 387,64 zł. Wobec uznania, że wielokrotność rekompensaty powinna zostać zażądana w pozycji kosztowej, należało zastosować stawkę wynagrodzenia pełnomocnika w kwocie według w.p.s. do 10 000 zł. , zaś nadpłaconą opłatę od pozwu zwrócić.

W punkcie trzecim wyroku Sąd umorzył postępowanie co do odsetek od kwoty 670,64 zł na podstawie art. 203 § 1 k.p.c. w zw. z art. 355 § 1 k.p.c. Ponieważ kwota rekompensaty jest kosztem, nie należą się od tych kwot odsetki, zatem pełnomocnik powoda słusznie ograniczył w tym zakresie swe roszczenie.

W punkcie trzecim wyroku Sąd na podstawie art. 84 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.2016.623 j.t.) zarządził zwrot ze Skarbu Państwa – kasy Sądu Rejonowego dla miasta stołecznego Warszawy w Warszawie na rzecz powoda (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. kwotę 217 tytułem nienależnej opłaty uiszczonej od pozwu. Rozstrzygnięcie w tym zakresie jest konsekwencją uznania, że żądanie równowartości 40 euro nie powinno powiększać wartości przedmiotu sporu.

SSR Jolanta Brzęk

ZARZĄDZENIE

1.  odnotować w rep.;

2.  odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powódki,

3.  kal. 21 dni od doręczenia.