Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

W dniu 24 lipca 2020 roku powód (...) Spółka akcyjna w B. wniosła do tut. Sądu pozew przeciwko pozwanemu F. L., domagając się wydania nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym i zasądzenia na swoją rzecz kwoty 12.433,95 zł z umownymi odsetkami za opóźnienie w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego od dnia 27 lutego 2020 roku oraz przyznania kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego (k. 3-3verte akt sprawy).

Na uzasadnienie żądania pozwu podano, że powódka dnia 22 czerwca 2015 roku zawarła z pozwanym umowę pożyczki nr (...). Na podstawie rzeczonej umowy pozwany zobowiązał się do zapłaty na rzecz pożyczkodawcy kwoty 14.904 zł, na którą to kwotę składały się: kwota udzielnej pożyczki w wysokości 13.956 zł oraz kwota wynagrodzenia wynosząca 948 zł. Kwota zobowiązania miała zostać spłacona w 36 ratach po 414 zł do dnia 25-go dnia każdego miesiąca począwszy od lipca 2015 roku. Zaznaczono, że na podstawie punktu 1.2 umowy pożyczkodawca dokonał potrącenia z kwoty udzielonej pożyczki kosztu ubezpieczenia i opłaty przygotowawczej. Dodano też, iż z uwagi na nieterminowość w uregulowaniu rat pożyczki powód wezwał pozwanego do spłaty zaległości w terminie 7 dni, jednakże pozwany nie zastosowała się do wezwania. Następnie powód wskazał, że pozwany do dnia wniesienia pozwu wpłacił na jego rzecz kwotę 2.484 zł. Powód zaznaczył, że na kwotę dochodzoną pozwem składa się: kwota 12.400 zł tytułem należności głównej (a to niespłaconych rat pożyczki) oraz kwota 13,95 zł tytułem odsetek dziennych za opóźnienie spłat poszczególnych rat. Termin wymagalności powód oznaczył na dzień 27 lutego 2020 roku.

Zarządzeniem z dnia 25 marca 2021 roku (k. 56 akt sprawy) wezwano pełnomocnika powoda do wykazania w terminie 7 dni wymagalności roszczenia pozwem dochodzonego, a jeżeli nastąpiło przerwanie biegu przedawnienia – do wykazania tych okoliczności pod rygorem skutków z art. 6 k.c.

Pismem z dnia 9 kwietnia 2021 roku pełnomocnik powoda podał, że wytoczył powództwo przeciwko pozwanemu w tutejszym Sądzie, które toczyło się pod sygn. akt I C 3911/16, jednakże z uwagi na brak aktualnego adresu pozwanej zostało zawieszone, a następnie umorzone postanowieniem z dnia 23 kwietnia 2018 roku. Z uwagi na powyższe doszło do skutecznego przerwania biegu przedawnienia. Następnie, na wypadek nie podzielenia powyższego stanowiska, powód powołał się na art. 117 ¹ § 1 k.c. W ocenie powoda niewskazanie przez pozwanego jego aktualnego adresu zamieszkania – wbrew obowiązkowi umownemu – oraz unikanie i zaniechanie kontaktu z pożyczkodawcą stanowi działanie zawinione pozwanego i sąd nie powinien uwzględniać upływu przeciwko konsumentowi. Powód wskazał, że wykonał swoją umowę, a pozwany wykorzystała sytuację i nie wykonał swojego zobowiązania względem powoda. Sąd powinien mieć na uwadze interes obu stron, zasadę słuszności, wszelkie okoliczności sprawy dotyczące zarówno wierzyciela jak i dłużnika oraz zasady współżycia społecznego.

Postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 17 czerwca 2021 roku (k. 73 akt sprawy) Sąd zobowiązał pełnomocnika powoda do wyjaśnienia na piśmie w terminie 5 dni, czy umowa pożyczki z dnia 22 czerwca 2015 roku została wypowiedziana pismem z dnia 13 marca 2016 roku, albowiem w aktach sprawy o sygn. VIII C 180/18 znajduje się oświadczenie o wypowiedzeniu tej umowy pod rygorem skutków z art. 6 k.c.

Pismem z dnia 9 kwietnia 2021 roku (k. 78 akt sprawy) pełnomocnik powoda oświadczył, że pismem z dnia 13 marca 2016 roku powodowa spółka postawiła pożyczkę, o której mowa w pozwie, w stan wymagalności.

Pozwany nie złożył odpowiedzi na pozew i nie wdał się w spór co do istoty sprawy.

Stan faktyczny w przedmiotowej sprawie kształtował się następująco.

W dniu 22 czerwca 2015 roku powód zawarł z pozwanym umowę pożyczki numer (...). Całkowita kwota pożyczki określona została w wysokości 6.000 zł, a całkowita kwota do zapłaty wyniosła 14.904 zł. Pożyczka miała być spłacona w 36 ratach, przy czym miesięczna rata wynosiła 414 zł. Zgodnie z częścią B w związku z udzieleniem pożyczki, pożyczkobiorca był zobowiązany do poniesienia następujących kosztów: opłaty przygotowawczej w wysokości 866 zł, wynagrodzenia umownego w wysokości 948 zł oraz ubezpieczenia w wysokości 7.090 zł. Całkowity koszt pożyczki wyniósł 8.904 zł, a rzeczywista roczna stopa oprocentowania wyniosła 108,28 %. (dowód: umowa pożyczki gotówkowej - k. 5-10 akt sprawy, harmonogram spłaty – k. 11 akt sprawy, załącznik nr 1 do umowy pożyczki gotówkowej – k. 12-13 akt sprawy)

Zgodnie z punktem 7 umowy, zabezpieczeniem spłaty kwot należnych pożyczkodawcy z tytułu umowy pożyczki był weksel własny in blanco nie na zlecenie wraz z deklaracją wekslową. Pożyczkobiorca zobowiązał się wystawić i przekazać pożyczkodawcy najpóźniej przy podpisaniu umowy jeden weksel własny in blanco nie na zlecenie, który miał zostać zwrócony niezwłocznie po spłacie przez pożyczkobiorcę wszelkich zobowiązań względem pożyczkodawcy.

W punkcie 11 umowy, opisane zostały warunki wypowiedzenia umowy pożyczki. Zgodnie z tym zapisem, jeśli pożyczkobiorca nie zapłacił w terminach określonych w umowie pełnych rat pożyczki za co najmniej dwa okresy płatności, pożyczkodawca mógł wypowiedzieć umowę z zachowaniem trzydziestodniowego okresu wypowiedzenia po uprzednim wezwaniu pożyczkobiorcy do zapłaty zaległych rat w terminie 7 dni od otrzymania wezwania.

W punkcie 9.2 umowy pożyczkobiorca zobowiązał się w przypadku zmiany jakichkolwiek danych teleadresowych przekazanych pożyczkodawcy w związku z niniejszą umową, zaistniałą zmianę zgłosić pożyczkodawcy w terminie do 10 dni roboczych od powstania takiej okoliczności.

(dowód: umowa pożyczki gotówkowej – k. 12-13 akt sprawy).

Do dnia wniesienia pozwu pozwany wpłacił na poczet zadłużenia kwotę 2.484 zł, tj. w dniu 22 lipca 2015 roku w kwocie 414 zł, w dniu 24 sierpnia 2015 roku w kwocie 414 zł, w dniu 22 września 2015 roku w kwocie 414 zł, w dniu 22 października 2015 roku w kwocie 414 zł i w dniu 8 stycznia 2016 roku w kwocie 828 zł. (dowód: rozliczenie - k. 14 akt sprawy)

Pismem z dnia 25 lutego 2016 roku powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 414 zł w terminie 7 dni pod rygorem wypowiedzenia umowy. Następnie, pismem z dnia 13 marca 2016 roku powód wypowiedział pozwanemu umowę pożyczki z zachowaniem 30-sto dniowego okresu. Każde z tych pism kierowane było na adres pozwanego wynikający z umowy pożyczki. (dowód: wezwanie do zapłaty – k. 79 akt sprawy, wypowiedzenie umowy pożyczki – k. 80 akt sprawy, okoliczność uznana za niezaprzeczoną przez pozwanego do co faktu otrzymania wzmiankowanych pism)

Powód uzupełnił weksel in blanco, zgodnie z którym pozwany miała zapłacić na jego rzecz kwotę 15.029,66 zł w dniu 12 kwietnia 2016 roku. (dowód: weksel in blanco – k. 4 akt tut. Sądu o sygn. VIII C 180/18)

Dnia 26 września 2016 roku powód wniósł do tut. Sądu pozew przeciwko F. L., domagając się wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym na podstawie ww. weksla in blanco i zasądzenia na swoją rzecz kwoty 15.029,66 zł z umownymi odsetkami za opóźnienie w wysokości dwukrotności odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 13 kwietnia 2016 roku oraz przyznania kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 25 stycznia 2017 roku w ww. sprawie tut. Sąd zobowiązał pełnomocnika powoda do wskazania aktualnego adresu zamieszkania pozwanego, albowiem z wydruku z systemu PESEL-SAD wynika, że F. L. pod adresem wskazanym w pozwie (a wynikającym z umowy pożyczki) zameldowany był do 14 lipca 2016 roku – w terminie 14 dni pod rygorem zawieszenia postępowania.

Postanowieniem z dnia 21 lutego 2017 roku Sąd zawiesił postępowanie w sprawie, a następnie postanowieniem z dnia 23 kwietnia 2018 roku postępowanie zostało umorzone.

(dowód: znajdujące się w aktach sprawy VIII C 180/18: pozew - k. 3-3verte, protokół rozprawy z dnia 25 stycznia 2017 roku – k. 21 akt sprawy, postanowienie z dnia 21 lutego 2017 roku - k. 21 akt sprawy, postanowienie z dnia 23 kwietnia 2018 roku - k. 34 akt sprawy).

Pismem z dnia 31 stycznia 2020 roku powód wezwał pozwanego (na adres wynikający z umowy) do zapłaty kwoty 12.420 zł z tytułu wskazanej wyżej umowy. Przesyłka nie została podjęta i po podwójnej awizacji wróciła do nadawcy. (dowód: wezwanie - k. 16 akt sprawy wraz z dowodem nadania - k. 17-18 akt sprawy, wydruk ze śledzenia przesyłki – k. 19-20 akt sprawy)

Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się przede wszystkim na dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, jak i aktach sprawy tut. Sądu o sygn. VIII C 180/18, których autentyczność nie była kwestionowana przez strony procesu, a i Sąd nie znalazł ku temu podstaw.

Sąd zważył, co następuje:

powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 339 § 1 k.p.c. Sąd może wydać wyrok zaoczny na posiedzeniu niejawnym, gdy pozwany w wyznaczonym terminie nie złożył odpowiedzi na pozew. Z kolei stosownie do art. 340 § 1 k.p.c. Sąd wyda wyrok zaoczny, jeżeli mimo niezłożenia odpowiedzi na pozew skierowano sprawę do rozpoznania na rozprawie, a pozwany nie stawił się na tę rozprawę, albo mimo stawienia się nie bierze w niej udziału. Przepis art. 339 § 2 stosuje się. W takim przypadku przyjmuje się za prawdziwe twierdzenie powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa. Z powołanego powyżej przepisu wynika, że sam brak odpowiedzi na pozew nie jest wystarczający do wydania wyroku zaocznego, w sytuacji gdy dowody i twierdzenia powoda są niekompletne i pozostawiają wątpliwości co do okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sporu. W doktrynie i w orzecznictwie wskazuje się, że Sąd zawsze jest zobowiązany rozważyć, czy w świetle przepisów obowiązującego prawa materialnego, twierdzenie powoda uzasadniają uwzględnienie żądań pozwu, w zakresie tym bowiem nie obowiązuje domniemanie z art. 339 §2 k.p.c. i negatywny wynik takich rozważań powoduje wydanie wyroku zaocznego oddalającego powództwo (por. P. Telenga, Komentarz do art. 339 k.p.c., Lex 2011). Przewidziane we wskazanym artykule domniemanie prawdziwości twierdzeń powoda dotyczy wyłącznie strony faktycznej wyroku i nie obowiązuje w zakresie prawa materialnego. Domniemanie to zastępuje jednak postępowanie dowodowe tylko wówczas, gdy twierdzenia strony powodowej nie budzą uzasadnionych wątpliwości (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 18 lutego 1972 r., III CRN 539/71, OSNCP 1972/7-8 poz. 150).

Wyrok zaoczny może mieć zarówno treść pozytywną (gdy uwzględnia powództwo w całości lub w części), jak i treść negatywną (gdy oddala powództwo). Należy bowiem wskazać na obowiązującą w tym zakresie i wielokrotnie powoływaną w orzecznictwie Sądu Najwyższego regułę, iż uznanie przez sąd, zgodnie z przepisem art. 339 § 2 k.p.c., za prawdziwe twierdzeń pozwu nie zwalnia sądu od obowiązku dokonania prawidłowej oceny zasadności żądania pozwu, opartego na tych twierdzeniach, ze stanowiska przepisów prawa materialnego (tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 września 1967 r., III CRN 175/67). Powyższe oznacza, że Sąd zawsze zobowiązany jest rozważyć, czy w świetle przepisów obowiązującego prawa materialnego, twierdzenia powoda uzasadniają uwzględnienie żądań pozwu, w zakresie tym bowiem nie obowiązuje domniemanie z art. 339 § 2 k.p.c., negatywny zaś wynik takich rozważań powoduje wydanie wyroku zaocznego oddalającego powództwo (tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 czerwca 1972 r., III CRN 30/72). Przewidziane we wskazanym przepisie domniemanie prawdziwości twierdzeń powoda dotyczy wyłącznie strony faktycznej wyroku i nie obowiązuje w zakresie prawa materialnego. (uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 18 lutego 1972 r. III CRN 539/71). Domniemanie to nie obowiązuje ponadto, gdy twierdzenia powoda budzą uzasadnione wątpliwości.

Wobec tego, że pozwany, pomimo skutecznego doręczenia odpisu pozwu wraz z załącznikami nie złożył odpowiedzi na pozew, wyjaśnień, ani też nie żądał rozpoznania sprawy pod swoją nieobecność, to zaszła podstawa do rozstrzygnięcia sprawy wyrokiem zaocznym.

Powód wywodził swoje roszczenie z umowy pożyczki zawartej z pozwanym dnia 22 czerwca 2015 roku na okres 36 miesięcy. Wątpliwości Sądu co do stanu faktycznego w pierwszej kolejności powstały w związku z koniecznością ustalenia daty wymagalności roszczenia względem pozwanego, a to w związku z treścią art. 117 § 2 ¹ k.c. Dla oceny, czy i jaka część wierzytelności uległa bądź też nie uległa przedawnieniu konieczne były dalsze wyjaśnienia i dokumenty, stąd też powód został wezwany do wskazania i wykazania, czy w sprawie doszło do przerwania biegu przedawnienia. W odpowiedzi powód powołał się na sprawę, która toczyła się przed Sądem Rejonowym Chorzowie pod sygn. akt VIII C 180/18, gdzie doszło do umorzenia postępowania na skutek braku aktualnego adresu zamieszkania pozwanego. W ocenie powoda niewskazanie zmiany adresu przez pozwanego jest zawinione i Sąd nie powinien uwzględniać okresu przedawnienia, rozpoznając niniejszą sprawę.

Zgodnie z art. 720 § 1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W myśl art. 3 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. z 2014 r., poz. 1497 ze zm.) przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255.550 złotych albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi, przy czym za umowę o kredyt konsumencki uważa się między innymi umowę pożyczki. Przez kredyt konsumencki zawierany na odległość rozumie się umowę o kredyt konsumencki zawieraną z konsumentem bez jednoczesnej obecności obu stron, przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość (art. 5 pkt 13). Umowa o kredyt konsumencki powinna być zawarta w formie pisemnej, chyba że odrębne przepis przewidują inną szczególną formę (art. 29 ust. 1). W przypadku umowy kredytu konsumenckiego zawartej na odległość, ustawodawca na kanwie art. 2 ust. 1 ustawy o prawach konsumenta przewidział, że może być ona zawarta z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość.

Wskazać w tym miejscu należy, że zgodnie z art. 117 § 1 k.c. z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia (§ 2 zd. 1). W myśl dodanego § 2 ¹ do art. 117 k.c. po upływie terminu przedawnienia nie można domagać się zaspokojenia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi. Powyższy przepis został wprowadzony ustawą z dnia 13 kwietnia 2018 roku o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018r., poz. 1104) i zaczął obowiązywać od dnia 9 lipca 2018 roku. Powołany przepis nakłada na Sąd obowiązek badania z urzędu upływu terminu przedawnienia roszczenia dochodzonego przeciwko konsumentowi.

Stosownie do znowelizowanego art. 118 k.c. jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi sześć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata. Jednakże koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata. Bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne (art. 120 § 1 zd. 1 k.c.).

Ze względu na sposób oznaczenia terminu spełnienia świadczenia wyróżnia się zobowiązania terminowe i bezterminowe. W zobowiązaniach terminowych, termin spełnienia świadczenia jest z góry oznaczony, natomiast przy zobowiązaniach bezterminowych, termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony, ani nie wynika z właściwości zobowiązania i jest uzależniony od wyrażenia przez wierzyciela woli wykonania zobowiązania.

W niniejszej sprawie doszło do zawarcia umowy pożyczki będącej zobowiązaniem terminowym. Każda rata była wymagalna z upływem terminu jej płatności. Terminy płatności wskazano w umowie. Każda z rat pożyczki osobno uzyskiwała więc przymiot wymagalności i wobec niewykazania wypowiedzenia umowy przez stronę powodową dla każdej z rat termin przedawnienia biegł oddzielnie. W ocenie Sąd rozpoznającego sprawę wymagalność roszczeń z umowy pożyczki powstaje z upływem następnego dnia po dniu płatności każdej z poszczególnych rat (czyli jak przy świadczeniach okresowych). Skoro poszczególne raty kredytu mają ściśle określoną datę spłaty każda z rat przedawnia się po trzech latach począwszy od dnia, w którym powinna zostać spłacona zgodnie z zawartą umową. Innymi słowy przedawnienie każdej raty biegnie co do zasady osobno od momentu jej terminu płatności ( tak też Sąd Okręgowy w Łodzi w wyroku z dnia 10 grudnia 2015r., sygn. akt III Ca 1724/15, analogiczne stanowisko wyraził Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 29 stycznia 2020r., sygn. akt ACa 648/19).

Inaczej sytuacja z kolei wygląda, gdy w czasie trwania umowy pożyczki zostanie ona wypowiedziana. Raty, których termin wymagalności nadszedł przed dniem rozwiązania umowy przedawniają się z upływem 3 lat liczonym od terminu płatności tych rat. Z kolei należność postawiona w stan wymagalności na skutek złożonego oświadczenia o wypowiedzeniu umowy przedawnia się z upływem 3 lat, licząc od dnia rozwiązania tej umowy.

W przedmiotowej sprawie pełnomocnik powoda finalnie przyznał, że umowa pożyczki, o której mowa w pozwie – została skutecznie wypowiedziana. Pozwany tej okoliczności nie zanegował. Sąd nie dysponował materiałem dowodowym, z którego wynikałoby, że pozwany wypowiedzenia nie otrzymał albo zostało ono wysłane na błędny adres. Pozwany nie negował i tego, że co najmniej w dacie płatności weksla, tj. dzień 12 kwietnia 2016 roku zobowiązanie wynikające z umowy pożyczki było wymagalne. Jeżeli tak – to termin przedawnienia powinien upłynąć najpóźniej dnia 12 kwietnia 2019 roku.

Bieg terminu przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia, przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje lub przez wszczęcie mediacji (art. 123 § 1 k.c.). Przerwanie biegu przedawnienia następuje tylko w granicach żądania będącego przedmiotem procesu – przerwaniu ulega bieg przedawnienia roszczenia objętego żądaniem i w takim rozmiarze, jaki został zgłoszony w żądaniu ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 lutego 2017 r., II CSK 400/16, L. ).

Powód w pierwszej kolejności wskazał, że w niniejszej sprawie doszło do takiego przerwania biegu przedawnienia przeciwko pozwanemu. Rzeczywiście, dnia 26 września 2016 roku powód wniósł pozew o zapłatę przeciwko pozwanemu w postępowaniu nakazowym z weksla oraz dołączył wypowiedzenie umowy pożyczki numer (...). Na skutek niewskazania aktualnego adresu zamieszkania pozwanego postępowanie zostało zawieszone na podstawie art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c., a następnie postanowieniem z dnia 23 kwietnia 2018 roku umorzone.

W pierwszej kolejności wskazania wymaga, że w rzeczywistości nie doszło do skutecznego przerwania biegu przedawnienia w niniejszej sprawie. Pozew złożony w sprawie sygn. akt VIII C 180/18 obejmował roszczenia z weksla, natomiast w niniejszej sprawie pozew dotyczy roszczeń z umowy pożyczki.

W wyroku z dnia 27 listopada 2018 roku wydanym w sprawie o sygn. I ACa 322/18 Sąd Apelacyjny w Łodzi wskazał, że: wierzycielowi zabezpieczonemu wekslem przysługują dwa osobne roszczenia: wekslowe i ze stosunku podstawowego. Wybór, z którego z tych roszczeń chce zostać zaspokojony należy do wierzyciela. Zawezwanie do próby ugodowej przerywa bieg terminu przedawnienia na podstawie art. 123 § 1 pkt 1 k.c., ale jedynie co do wierzytelności w zawezwaniu tym precyzyjnie określonej zarówno co do przedmiotu, jak i jej wysokości. Nie przerywa zaś co do innych roszczeń, które mogą wynikać z tego samego stosunku prawnego, ani ponad kwotę w zawezwaniu określonym.

Nawet gdyby przyjąć, że ww. teza jest wadliwa i nie posiada bezpośredniego przełożenia na stan faktyczny w przedmiotowej sprawie, albowiem sprawa tocząca się przed tut. Sądem pod sygn. akt: VIII C 180/18 nie była sprawę o zawezwanie do próby ugodowej, a sprawą o zapłatę i w sprawie z weksla in blanco przeciwko konsumentowi Sąd zobowiązany z urzędu jest zbadać treść stosunku podstawowego, to i tak nie można uznać, aby doszło do skutecznego przerwania biegu przedawnienia z uwagi na brzmienie art. 182 § 2 k.p.c.

Jak wynika wprost z treści art. 182 § 2 k.p.c. umorzenie postępowania zawieszonego w pierwszej instancji nie pozbawia powoda prawa ponownego wytoczenia powództwa, jednakże poprzedni pozew nie wywołuje żadnych skutków, które ustawa wiąże z wytoczenie powództwa – także przerwania biegu terminu przedawnienia ( tak też Komentarz do art. 182 Kodeksu postępowania Cywilnego – K. Zieliński, publ. Legalis, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 września 2008 r., IV CSK 213/08, MoP 2008, Nr 19, s. 1012)

Powództwo w niniejszej sprawie wniesione zostało dnia 24 lipca 2020 roku. W sprawie miał zastosowanie trzyletni termin przedawnienia roszczenia. Zgodnie z powołanym już wyżej art. 118 k.c. termin przedawnienia dla roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej wynosi bowiem trzy lata. Do zastosowania trzyletniego terminu przedawnienia nie jest wymagane, aby obie strony stosunku prawnego, z którego wywodzi się roszczenie majątkowe, prowadziły działalność gospodarczą. Wystarczy, że działalność gospodarczą prowadzi tylko strona dochodząca roszczenia, które wiąże się z tą działalnością ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 kwietnia 2008 roku, III CSK 302/07).

Sąd stoi na stanowisku, że poszczególne raty kredytu przedawniają się po upływie 3 lat, licząc od dnia, w którym rata powinna zostać spłacona zgodnie z zawartą umową pożyczki, a co za tym idzie okres przedawnienia biegnie tu oddzielnie w stosunku do każdej z rat, natomiast w razie wypowiedzenia umowy raty niewymagalne stają się wymagalne.

Mając na uwadze przytoczoną wcześniej argumentację - roszczenie przedawniło się w dniu 12 kwietnia 2019 roku, a powód wniósł dopiero w lipcu 2020 roku.

Powód podniósł, iż w niniejszej sprawie nie powinien zostać uwzględniony upływ terminu przedawnienia, a to w związku z treścią art. 117 ¹ k.p.c., w szczególności z uwagi na niedopełnienie przez pozwaną umownego obowiązku poinformowania o zmianie adresu zamieszkania, gdy tymczasem powód podjął wszelkie niezbędne kroki w celu ustalenia adresu zamieszkania pozwanego. W ocenie powoda tenże wywiązał się ze swojej umowy, a pozwany wykorzystał sytuację.

Jak wynika z treści art. 117 ¹ k.c. w wyjątkowych przypadkach sąd może, po rozważeniu interesów stron, nie uwzględnić upływu terminu przedawnienia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi, jeżeli wymagają tego względy słuszności. Korzystając z tego uprawnienia, sąd powinien rozważyć w szczególności długość terminu przedawnienia, długość okresu od upływu terminu przedawnienia do chwili dochodzenia roszczenia, charakter okoliczności, które spowodowały niedochodzenie roszczenia przez uprawnionego, w tym wpływ zachowania zobowiązanego na opóźnienie uprawnionego w dochodzeniu roszczenia.

Przewidziana wyżej instytucja, jak wskazuje E. G. w Komentarzu do art. 117 ¹ kc Kodeksu Cywilnego (L.), pozwala nie uwzględnić terminu przedawnienia, a więc pomimo ustalenia faktu upływu tego terminu zasądzić roszczenie, jeżeli taka decyzja byłaby moralnie uzasadniona. Jak jednak podkreśla się w samej treści przepisu, korekta skutków przedawnienia z powodów etycznych powinna być dokonywana tylko w wyjątkowych przypadkach. Nie może ona prowadzić do pozbawienia instytucji przedawnienia jej fundamentalnego znaczenia ani stwarzać dodatkowej niepewności sytuacji prawnej uprawnionego i zobowiązanego. Trzeba wszak pamiętać, że zasadniczej oceny moralnej samej instytucji przedawnienia dokonał sam ustawodawca i uznał, że względy słuszności nie sprzeciwiają się przedawnieniu roszczeń jako takiemu. Dlatego odmowa uwzględnienia upływu terminu przedawnienia musi być wynikiem dostrzeżenia przez sąd jakichś szczególnych cech stanu faktycznego, które powodują, że zasadnicza aprobata ustawodawcy dla przedawnienia roszczeń jest w tym stanie faktycznym nieaktualna.

Powód powołał się nie brak zaktualizowania adresu przez pozwanego, co doprowadziło do umorzenia postępowania w sprawie VIII C 180/18. W związku z treścią art. 117 ¹ k.c. wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności sprawy i zachowanie nie tylko pozwanego, ale także powoda. Z zaoferowanego materiału dowodowego nie wynika, aby pozwany wywiązał się z obowiązku wskazania swojego aktualnego adresu zamieszkania. Natomiast powód nie wykazał i nie próbował wykazać, aby niezgłoszenie zmiany przez pozwanego było celowe i wywołane złą wolą. Powód nie wykazał także, aby podejmował próby nawiązania kontaktu z pozwanym, a pozwany podejmował działania w celu uniknięcia kontaktu.

Następnie wskazać należy, iż to na powodzie ciążył obowiązek wskazania adresu zamieszkania pozwanego w sprawie VIII C 180/18. Powód już w styczniu 2017 roku uzyskał informację, że konieczne jest wskazanie aktualnego adresu zamieszkania pozwanego. Aktualny adres zameldowania mógł zostać ustalony przez powoda w tym czasie już na podstawie akt sprawy VIII C 1413/18, na podstawie wydruku z bazy PESEL SAD. Ponadto, po okazaniu zobowiązania wystosowanego przez Sąd powód mógł uzyskać informację o adresie zameldowania pozwanego także w odpowiednich instytucjach administracji samorządowej i rządowej. Strona powodowa mogła podjąć także inne czynności faktyczne celem ustalenia miejsca zamieszkania pozwanego, a w razie gdyby próby te były bezskuteczne lub nie doprowadziły do odszukania pozwanego – wnieść o ustanowienie dla niego kuratora jako dla osoby nieznanej z miejsca pobytu. Tymczasem powód nie wyjaśnił, jakie czynności i kiedy podjął w celu ustalenia adresu zamieszkania pozwanego i jakie okoliczności uniemożliwiły mu ustalenie koniecznych danych w terminie jednego roku od dnia zawieszenia postępowania. W ocenie Sądu powód, który miał ponad rok na wskazanie adresu zamieszkania pozwanego, nie zachował należytej staranności w tym zakresie, i to jego bezczynność, a nie działania pozwanego – doprowadziła do umorzenia postępowania.

Zauważyć także należy, iż powód wypowiedział umowę pożyczki w roku 2016, z pierwszym pozwem z weksla wystąpił przeciwko pozwanemu co prawda już w 2016 roku, ale kolejne powództwo zostało wniesiono dopiero w lipcu 2020 roku, to jest ponad 2 lata po umorzeniu postępowania w sprawie VIII C 180/18.

Powód nie wyjaśnił i nie wykazał, z jakiego powodu czynności procesowe przeciwko pozwanemu były podejmowane w znacznych odstępach czasu.

Biorąc powyższe okoliczności po uwagę nie sposób przyjąć, aby wyłącznie zaniechanie pozwanego – zawinione bądź nie – wpłynęło na wniesienie powództwa w niniejszej sprawie z przekroczeniem trzyletniego terminu przedawnienia. Trzyletni termin przedawnienia był wystarczający w celu wniesienia powództwa i podjęcia czynności w celu ustalenia adresu pozwanego. Powód nie wykazał, aby zachowanie pozwanego polegające na niewskazaniu aktualnego adresu zamieszkania było zawinione i celowe.

Z uwagi na powyższe powództwo zostało oddalone.

Sędzia Sylwia Dudek

Zapisek urzędowy

Urlop sędziego referenta w dniach 22 do 30.12.2021 roku.

C., dnia 4/01/2022 roku Sędzia Sylwia Dudek

ZARZĄDZENIE

1)  wniosek o uzasadnienie zgłoszony w terminie;

2)  opłata sądowa od wniosku od uzasadnienie w kwocie 100 zł – uiszczona w całości;

3)  odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powoda przez PI;

4)  akta przedstawić z wpływem lub za 21 dni.

C., dnia 4/01/2022 roku Sędzia Sylwia Dudek