Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 czerwca 2023 r.

Sąd Okręgowy w Katowicach XXIV Wydział Własności Intelektualnej

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Jarosław Antoniuk

Protokolant: sekretarz sądowy Beata Kobylańska

po rozpoznaniu w dniu 23 maja 2023 r. w Katowicach na rozprawie

sprawy z powództwa Stowarzyszenia (...) z siedzibą w W.

przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. na rzecz powoda Stowarzyszenia (...) z siedzibą w W. kwotę 5.699,54 zł (pięć tysięcy sześćset dziewięćdziesiąt dziewięć złotych pięćdziesiąt cztery grosze) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty:

- 5.364,00 zł (pięć tysięcy trzysta sześćdziesiąt cztery złote) od dnia 2 lipca 2022 r. do dnia zapłaty,

- 335,39 zł (trzysta trzydzieści pięć złotych trzydzieści dziewięć groszy) od dnia 14 lipca 2022 r. do dnia zapłaty;

2.  oddala powództwo w pozostałej części;

3.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.217,00 zł (dwa tysiące dwieście siedemnaście złotych) tytułem kosztów procesu, w tym kwotę 1.800,00 zł (tysiąc osiemset złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego, z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty.

Sędzia Jarosław Antoniuk

Sygn. akt XXIV GW 394/22

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 20 czerwca 2023 r.

Powód Stowarzyszenie (...) z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. kwoty 5.719,39 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 5.364,00 zł – stanowiącej należność główną – od dnia 2 lipca 2022 r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 355,39 zł – stanowiącej skapitalizowane odsetki wyliczone na dzień 1 lipca 2022 roku – od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty. Ponadto, powód wniósł o zasądzenie zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych w kwocie 1.217,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienia liczonymi do dnia zapłaty.

W przypadku skutecznego wniesienia przez pozwanego sprzeciwu od nakazu zapłaty, względnie w razie przyjęcia przez Sąd, że nie zachodzą podstawy do wydania nakazu zapłaty, powód wniósł o zasądzenie kwoty 5.719,39 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 5364,00 zł – stanowiącej należność główną – od dnia 2 lipca 2022 r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 355,39 zł – stanowiącej skapitalizowane odsetki wyliczone na dzień 1 lipca 2022 roku – od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych w kwocie 1.817,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienia liczonymi do dnia zapłaty.

W dniu 25 lipca 2022 r. wydano w sprawie nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym zgodny z żądaniem pozwu.

Pozwany w ustawowym terminie wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości oraz wnosząc o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Powód Stowarzyszenie (...) z siedzibą w W. jest organizacją zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi w rozumieniu art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 15 czerwca 2018 r. o zbiorowym zarządzaniu prawami autorskimi i prawami pokrewnymi (Dz. U. poz. 1293, zwanej dalej „u.z.z.”). Decyzją z dnia 23 października 1998 r. Minister Kultury udzielił powodowi zezwolenia zmienionego decyzją z dnia 23 października 1998 r. i następnie decyzją z dnia 28 lutego 2003 r., co wynika z obwieszczenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 26 marca 2009 r. w sprawie ogłoszenia decyzji Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego o udzieleniu i o cofnięciu zezwoleń na podjęcie działalności organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi (M. P. z 2009 r. Nr 21, poz. 270). Zezwolenie określa zakres wykonywania zbiorowego zarządu – rodzaje utworów, które objęte są zezwoleniem oraz pola eksploatacji tych utworów. Zezwolenie udzielono powodowi na zbiorowe zarządzanie prawami autorskimi do utworów: słownych, muzycznych, słowno-muzycznych, choreograficznych, pantomimicznych, słownych, muzycznych, słowno-muzycznych i choreograficznych w utworze audiowizualnym, na następujących polach eksploatacji: utrwalanie, zwielokrotnianie, wprowadzanie do obrotu, wprowadzanie do pamięci komputera, publiczne wykonanie, publiczne odtwarzanie, wyświetlanie, wystawianie, użyczenie i najem, nadanie za pomocą wizji lub fonii przewodowej albo bezprzewodowej przez stację naziemną, nadanie za pośrednictwem satelity, reemisja, publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym (informacje powszechnie dostępne w rozumieniu art. 228 § 2 k.p.c.).

Powód i pozwany jako licencjobiorca w dniu 24 września 2010 r. zawarli umowę zatytułowaną „umowa licencyjna na publiczne odtwarzanie utworów” o numerze (...), na publiczne odtwarzanie utworów słownych, muzycznych, słowno-muzycznych za pomocą M 12 – odtwarzacza dźwięku i M 16 – odtwarzacza telewizyjnego (§ 1 umowy). Repertuar (...)u stanowią utwory słowne, muzyczne słowno-muzyczne i choreograficzne autorów polskich i zagranicznych, którzy osobiście bądź przez swoich następców prawnych lub na podstawie umów o wzajemnej reprezentacji z autorskimi związkami zagranicznymi udzielił (...)owi prawa do reprezentowania ich na polach eksploatacji objętych umową (§ 2 pkt 2 umowy). Z tytułu publicznego odtwarzania utworów licencjobiorca zobowiązał się zobowiązał się przekazywać zryczałtowane wynagrodzenie autorskie w wysokości 308,00 zł miesięcznie (§ 5 pkt. 1 umowy), zaś stawka ta podlegała waloryzacji w okresach rocznych na dzień 1 kwietnia z uwzględnieniem średniorocznego wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych w poprzednim roku, ogłaszanego przez prezesa GUS (§ 5 pkt 3 zd. 1 umowy). Licencjobiorca zobowiązał się przekazywać miesięcznie należne wynagrodzenie autorskie na konto (...)u w terminie do dnia piętnastego następnego miesiąca (§ 6 pkt. 1 umowy). Umowa obowiązuje od dnia podpisania z mocą od 1 września 2010 r. (§ 10 pkt. 1 umowy). (umowa licencyjna na publiczne odtwarzanie utworów nr (...) – k. 6-7)

Również w dniu 24 września 2010 r. powód i pozwany zawarli umowę o numerze (...), której przedmiotem było udzielenie licencjobiorcy w granicach i na warunkach powyższej umowy określonych, niewyłącznej licencji na reemisję utworów ze swojego repertuaru który stanowią utwory słowne (literackie, w tym scenariusze filmowe), muzyczne i słowno-muzyczne, dramatyczne, dramatyczno-muzyczne, choreograficzne, muzyczno-choreograficzne i pantomimiczne z zakresu „małych” i „wielkich praw” autorów polskich i zagranicznych, którzy osobiście bądź przez swoich następców prawnych lub na podstawie umów o wzajemnej reprezentacji z autorskimi związkami zagranicznymi udzielił (...)owi prawa do reprezentowania ich na polu eksploatacji objętych umową (§ 2, § 3 umowy). Umowa została zawarta na czas nieokreślony, z możliwością wypowiedzenia z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia. Umowa obowiązywała od dnia 1 stycznia 2010 r. (§ 10, § 12 umowy). Z tytułu reemisji kategorii utworów o których mowa w § 2 ust. 2 umowy licencjobiorca zobowiązał się wypłacać na rzecz (...)u zryczałtowane wynagrodzenie autorskie w wysokości 3,40 zł miesięcznie od jednego gniazda antenowego zainstalowanego w pokoju hotelowym (§ 4 pkt. 1 umowy), zaś stawka ta podlegała waloryzacji w okresach rocznych na dzień 1 kwietnia z uwzględnieniem średniorocznego wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych w poprzednim roku, ogłaszanego przez prezesa GUS (§ 4 pkt 2 zd. 1 umowy). Licencjobiorca zobowiązał się przekazywać należności o których mowa w § 4 umowy z góry za cały rok w terminie do 28 lutego każdego roku (§ 5 pkt. 1 umowy). Umowa weszła w życie z dniem podpisania (§ 13 umowy). Licencjobiorca oświadczył, że w dniu podpisania umowy posiada 50 pokoi wyposażonych w gniazda telewizyjne (§ 15 pkt. 1 umowy). (umowa licencyjna nr (...) – k. 8-8v)

Przy zawieraniu obu tych umowów powoda reprezentował dyrektor Dyrekcji Okręgowej (...)u” w K. R. N.. (pełnomocnictwo z dnia 14 lutego 2010 r. – k. 95)

Powód wystawił pozwanemu jako nabywcy tytułem wynagrodzenia autorskiego fakturę VAT nr (...) na kwotę 209,10 zł brutto za miesiąc czerwiec 2020 r. z terminem płatności w dniu 15 lipca 2021 r. (faktura VAT nr (...) z dnia 30 czerwca 2021 r. – k. 9)

Powód wystawił pozwanemu jako nabywcy tytułem wynagrodzenia autorskiego fakturę VAT nr (...) na kwotę 209,10 zł brutto za miesiąc lipiec 2021 r. z terminem płatności w dniu 14 września 2021 r. (faktura VAT nr (...) z dnia 31 lipca 2021 r. – k. 10)

Powód wystawił pozwanemu jako nabywcy tytułem wynagrodzenia autorskiego fakturę VAT nr (...) na kwotę 209,10 zł brutto za miesiąc sierpień 2021 r. z terminem płatności w dniu 15 października 2021 r. (faktura VAT nr (...) z dnia 31 sierpnia 2021 r. – k. 11)

Powód wystawił pozwanemu jako nabywcy tytułem wynagrodzenia autorskiego fakturę VAT nr (...) na kwotę 209,10 zł brutto za miesiąc wrzesień 2021 r. z terminem płatności w dniu 14 listopada 2021 r. (faktura VAT nr (...) z dnia 31 września 2021 r. – k. 12)

Powód wystawił pozwanemu jako nabywcy tytułem wynagrodzenia autorskiego fakturę VAT nr (...) na kwotę 209,10 zł brutto za miesiąc październik 2021 r. z terminem płatności w dniu 15 grudnia 2021 r. (faktura VAT nr (...) z dnia 31 października 2021 r. – k. 13)

Powód wystawił pozwanemu jako nabywcy tytułem wynagrodzenia autorskiego fakturę VAT nr (...) na kwotę 209,10 zł brutto za miesiąc listopad 2021 r. z terminem płatności w dniu 14 stycznia 2022 r. (faktura VAT nr (...) z dnia 30 listopada 2021 r. – k. 14)

Powód wystawił pozwanemu jako nabywcy tytułem wynagrodzenia autorskiego fakturę VAT nr (...) na kwotę 209,10 zł brutto za miesiąc grudzień 2021 r. z terminem płatności w dniu 14 lutego 2022 r. (faktura VAT nr (...) z dnia 31 grudnia 2021 r. – k. 15)

Powód wystawił pozwanemu jako nabywcy tytułem wynagrodzenia autorskiego fakturę VAT nr (...) na kwotę 209,10 zł brutto za miesiąc styczeń 2022 r. z terminem płatności w dniu 15 lutego 2022 r. (faktura VAT nr (...) z dnia 31 stycznia 2022 r. – k. 16)

Powód wystawił pozwanemu jako nabywcy tytułem wynagrodzenia autorskiego fakturę VAT nr (...) na kwotę 1.984,20 zł brutto za okres od czerwca do października 2020 r. z terminem płatności w dniu 15 lutego 2021 r. (faktura VAT nr (...) z dnia 31 stycznia 2022 r. – k. 17)

Powód wystawił pozwanemu jako nabywcy tytułem wynagrodzenia autorskiego fakturę VAT nr (...) na kwotę 378,84 zł brutto za miesiąc czerwiec 2021 r. z terminem płatności w dniu 15 lipca 2021 r. (faktura VAT nr (...) z dnia 30 czerwca 2021 r. – k. 18)

Powód wystawił pozwanemu jako nabywcy tytułem wynagrodzenia autorskiego fakturę VAT nr (...) na kwotę 378,84 zł brutto za miesiąc lipiec 2021 r. z terminem płatności w dniu 14 września 2021 r. (faktura VAT nr (...) z dnia 31 lipca 2021 r. – k. 19)

Powód wystawił pozwanemu jako nabywcy tytułem wynagrodzenia autorskiego fakturę VAT nr (...) na kwotę 378,84 zł brutto za miesiąc sierpień 2021 r. z terminem płatności w dniu 15 października 2021 r. (faktura VAT nr (...) z dnia 31 sierpnia 2021 r. – k. 20)

Powód wystawił pozwanemu jako nabywcy tytułem wynagrodzenia autorskiego fakturę VAT nr (...) na kwotę 378,84 zł brutto za miesiąc wrzesień 2021 r. z terminem płatności w dniu 14 listopada 2021 r. (faktura VAT nr (...) z dnia 30 września 2021 r. – k. 21)

Powód wystawił pozwanemu jako nabywcy tytułem wynagrodzenia autorskiego fakturę VAT nr (...) na kwotę 378,84 zł brutto za miesiąc październik 2021 r. z terminem płatności w dniu 15 grudnia 2021 r. (faktura VAT nr (...) z dnia 31 października 2021 r. – k. 22)

Powód wystawił pozwanemu jako nabywcy tytułem wynagrodzenia autorskiego fakturę VAT nr (...) na kwotę 378,84 zł brutto za miesiąc listopad 2021 r. z terminem płatności w dniu 14 stycznia 2022 r. (faktura VAT nr (...) z dnia 30 listopada 2021 r. – k. 23)

Powód wystawił pozwanemu jako nabywcy tytułem wynagrodzenia autorskiego fakturę VAT nr (...) na kwotę 378,84 zł brutto za miesiąc grudzień 2021 r. z terminem płatności w dniu 14 lutego 2022 r. (faktura VAT nr (...) z dnia 31 grudnia 2021 r. – k. 24)

Powód wystawił pozwanemu jako nabywcy tytułem wynagrodzenia autorskiego fakturę VAT nr (...) na kwotę 378,84 zł brutto za miesiąc styczeń 2021 r. z terminem płatności w dniu 15 lutego 2022 r. (faktura VAT nr (...) z dnia 31 stycznia 2021 r. – k. 25)

Pismem z dnia 28 stycznia 2022 r. powód przedstawił pozwanemu zestawienie należności z tytułu umów nr (...) na kwotę 4.833,90 zł. (pismo powoda z dnia 28 stycznia 2022 r. – k. 26)

W dniu 1 lipca 2022 r. sporządzono wyliczenie należności wynikającej z faktur VAT dla umowy nr (...) na kwotę 4.004,00 zł, zaś odsetki od tej kwoty wyliczono na kwotę 282,83 zł. (wyliczenie – k. 27)

Również w dniu 1 lipca 2022 r. sporządzono wyliczenie należności wynikającej z faktur VAT dla umowy nr (...) na kwotę 1.360,00 zł, zaś odsetki od tej kwoty wyliczono na kwotę 72,56 zł. (wyliczenie – k. 28)

Ustalając powyższy stan faktyczny, Sąd oparł się na dokumentach szczegółowo wskazanych przy każdej z okoliczności. Dokumentom tym należało przypisać walor wiarygodności, ponieważ ich autentyczność, prawdziwość i treść nie zostały podważone, zaś na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału Sąd nie uznał, aby ujawniły się jakiekolwiek okoliczności mogące z urzędu budzić co do nich wątpliwości.

Należało mieć też na uwadze, że Sąd, dokonując oceny zgromadzonego materiału zgodnie z art. 233 § 1 k.p.c., ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału, w tym wyjaśnień informacyjnych stron, oświadczeń, zarzutów przez nie zgłaszanych, jak i ich zachowania się w trakcie procesu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 1999 r., sygn. akt I PKN 632/98, LEX nr 39960). Ponadto, sąd nie jest zobligowany do wskazania w uzasadnieniu orzeczenia przyczyn niewzięcia pod uwagę dowodów, które nie dotyczyły faktów istotnych dla rozstrzygnięcia i z tego względu nie stanowiły i nie mogły stanowić podstawy dla ustalenia stanu faktycznego sprawy (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 września 2000 r., sygn. akt IV CKN 109/00, LEX nr 532102).

Odnosząc się do podnoszonego przez pozwanego zarzutu braku wykazania umocowania osoby, która podpisała imieniem powoda umowy z dnia 24 września 2010 r. nr (...) i nr (...) oraz złożenia pełnomocnictwa dla R. N. z naruszeniem prekluzji dowodowej wskazać należy, że powód do zarzutu tego ustosunkował się już w odpowiedzi na sprzeciw mylenie identyfikując go jednakże z zarzutem braku wykazania umocowania do działania imieniem pozwanego, a nie powoda. Po drugie zauważyć należy, że sformułowany przez pozwanego w sprzeciwie od nakazu zapłaty zarzut stanowi wyraz jedynie taktyki procesowej zmierzającej na uniknięcie przez pozwanego odpowiedzialności, skoro pozwany przez ponad dekadę realizował powyższe umowy nie kontestując umocowania R. N. przy ich zawieraniu do reprezentacji powoda.

Podzielić zatem należy stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 9 sierpnia 2019 r. (II CSK 353/18, L.), że „ewentualne sankcjonowanie naruszenia przepisów koncentracyjnych, które polega na tym, że sąd uwzględnił powołane przez stronę spóźnione twierdzenia lub dowody mimo niespełnienia żadnej z przesłanek uzasadniających uwzględnienie takich twierdzeń lub dowodów, koliduje ponadto z realizacją drugiego celu przepisów koncentracyjnych w postaci umożliwienia sądowi, na podstawie kompletnego materiału procesowego, wydania prawidłowego rozstrzygnięcia. Skoro sąd dopuścił spóźnione twierdzenia lub dowody z naruszeniem przepisów koncentracyjnych, to sankcjonowanie tego naruszenia przez eliminację z materiału procesowego tych twierdzeń lub dowodów uwzględnionych w jego wyniku mogłoby sprawić, że wydane zostałoby orzeczenie jawnie nieprawidłowe z powodu nieprawdziwości względnie co najmniej niekompletności jego podstawy faktycznej. Do odmiennych wniosków nie prowadzi wzgląd na interes stron postępowania. Interes strony w uzyskaniu korzystnego orzeczenia, który może być zrealizowany przez sankcjonowanie naruszenia przepisów koncentracyjnych, o którym mowa - polegające na następczej eliminacji z materiału procesowego twierdzeń lub dowodów uwzględnionych przez sąd wskutek tego naruszenia, nie zasługuje na aprobatę w sytuacji, w której miałoby to skutkować wydaniem jawnie nieprawidłowego - pod względem faktycznym - orzeczenia i nie przyczyniłoby się do osiągnięcia celu w postaci zapewnienia szybkości postępowania.”

W ocenie Sądu pominięcie dowodu w postaci pełnomocnictwa doprowadziłoby do wydania jawnie nieprawidłowego – pod względem faktycznym – orzeczenia. Obie umowy, których ważność nie była kwestionowana, wykonywane były przez pozwanego przez ponad dekadę, Stąd też pominięcie dowodu, który stanowi pełnomocnictwo doprowadziłoby do orzeczenia całkowicie sprzecznego z zaistniałym stanem faktycznym. Nadmienić trzeba, że dopuszczenie rzeczonego dowodu w żaden sposób nie przyczyniło się do przedłużenia niniejszego postępowania.

Sąd zważył, co następuje.

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w przeważającej części.

Powód dochodził zapłaty należności przypadających mu na mocy umów z dnia 24 września 2010 r. określającej warunki i wysokość wynagrodzenia za korzystanie z utworów w obiektach hotelowych pozwanego. Pozwany wskazywał, że w związku z wprowadzonymi obostrzeniami władz państwowych z uwagi na stan epidemii w związku z występującymi zakażeniami wirusem (...)2, podmioty zajmujące się działalnością hotelarską zostały pozbawione głównego źródła dochodu, którym było świadczenie usług hotelarskich. Problemy te nie ominęły również pozwanego w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej w okresie od dnia 16 marca 2020 r.

Istotą sporu między stronami w niniejszym postępowaniu jest wykładnia przepisu art. 15l ust. 1 pkt 1 art. 15l ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 374 z późn. zm., zwanej dalej „ustawaCOVID-19”). W ocenie pozwanego przedmiotowy przepis art. 15l ust. 1 pkt 1 ustawyCOVID-19, w pierwotnym brzmieniu, w sposób wyraźny wskazuje, że ustawodawca zdecydował się zwolnić z obowiązku wnoszenia opłat przedsiębiorców w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii i z tego też powodu pozwany nie miał i nie ma obowiązku wnoszenia opłat za okres objęty żądaniem pozwu.

Zgodnie z art. 104 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1062, zwanej dalej „pr.aut.”) w brzmieniu do dnia 18 lipca 2018 r., organizacjami zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi są stowarzyszenia zrzeszające twórców, artystów wykonawców, producentów lub organizacje radiowe i telewizyjne, których statutowym zadaniem jest zbiorowe zarządzanie i ochrona powierzonych im praw autorskich lub praw pokrewnych oraz wykonywanie uprawnień wynikających z ustawy. Według art. 107 ¹ ust. 1 i 2 pr.aut. w brzmieniu do dnia 18 lipca 2018 r., organizacje zbiorowego zarządzania mogą zawierać porozumienia dotyczące udzielania licencji na korzystanie z utworów lub przedmiotów praw pokrewnych oraz poboru wynagrodzeń z tytułu tego korzystania na zasadach określonych w tych porozumieniach, zaś organizacje zbiorowego zarządzania zawierają porozumienia dotyczące wspólnego poboru wynagrodzeń za korzystanie z przedmiotów praw pokrewnych na polu eksploatacji odtwarzanie, na zasadach określonych w tych porozumieniach i zatwierdzonych tabelach wynagrodzeń.

Zgodnie natomiast z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 15 czerwca 2018 r. o zbiorowym zarządzaniu prawami autorskimi i prawami pokrewnymi (Dz. U. z 2018 r. poz. 1293, zwanej dalej „u.z.z.”), organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi zbiorowo zarządza prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi na podstawie umowy o zbiorowe zarządzanie prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi, umowy o reprezentacji, ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych lub niniejszej ustawy, w zakresie udzielonego zezwolenia. Według art. 5 ust. 1 u.z.z., domniemywa się, że organizacja zbiorowego zarządzania jest uprawniona do zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi w zakresie udzielonego jej zezwolenia oraz posiada legitymację procesową w tym przedmiocie.

Według art. 6 k.c., ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Na gruncie procesowym zasada ta została wyrażona w art. 232 k.p.c., zgodnie z którym strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Przepisy te nie mogą być jednak rozumiane w ten sposób, że ciężar dowodu zawsze spoczywa na powodzie. W razie bowiem sprostania przez powoda ciążącym na nim obowiązkom dowodowym na stronie pozwanej spoczywa ciężar udowodnienia ekscepcji i faktów uzasadniających jej zdaniem oddalenie powództwa (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 26 stycznia 2012 r., sygn. akt I ACa 1489/11, Lex nr 1236067; wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 29 maja 2014 r., sygn. akt III APa 10/14, Lex nr 1488579; wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 25 lutego 2015 r., sygn. akt VI ACa 693/14, Lex nr 1680070).

Tym samym w niniejszej sprawie to na powodzie spoczywał obowiązek wykazania faktu zawarcia umów oraz naliczenia wynagrodzenia zgodnie z ich postanowieniami. Powód obowiązkowi temu sprostał, przedłożył bowiem umowy z dnia 24 września 2010 r., faktury potwierdzającą istnienie należności, jakie w spornym okresie winien był na jego rzecz uiścić pozwany oraz wykazał, że wynagrodzenie zostało naliczone zgodnie z postanowieniami umów z dnia 24 września 2010 r.

Argumentacja pozwanego dotycząca art. 15l ustawyCOVID-19 nie zasługiwała na uwzględnienie.

Przepis art. 15l ustawyCOVID-19 w pierwotnym brzmieniu stanowił w ust. 1, że w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, od przedsiębiorców w rozumieniu art. 4 ust. 1 lub 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców wstrzymuje się pobieranie 1) wynagrodzeń dla organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi wynikających z umowy, której przedmiotem jest korzystanie z utworów lub przedmiotów praw pokrewnych lub pobór wynagrodzenia za takie korzystanie, a wynagrodzenia te nie są określane jako wprost zależne od faktycznego przychodu lub dochodu tego podmiotu za świadczenie przez niego usług w danym okresie 2) opłat abonamentowych, o których mowa w ustawie z dnia 21 kwietnia 2005 r. o opłatach abonamentowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1801 oraz z 2020 r. poz. 383), jeżeli spełniają oni łącznie warunki określone w ust. 2, zgodnie z którym warunkami skorzystania z wstrzymania poboru wynagrodzeń i opłat, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, są: 1) świadczenie przed wejściem w życie niniejszej ustawy przez przedsiębiorcę usług w miejscu, które umożliwia zapoznawanie się przez jego klientów z utworami lub przedmiotami praw pokrewnych; 2) bycie płatnikiem wynagrodzeń i opłat, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2; 3) uiszczenie wynagrodzeń i opłat, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, za okresy rozliczeniowe przypadające przed dniem 8 marca 2020 r.

Przepis ten został zmieniony przez art. 1 pkt 9 ustawy z dnia 9 grudnia 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2020 r. poz. 2255; zwanej dalej ustawą zmieniającą), który wszedł w życie z dniem 16 grudnia 2020 r. W brzmieniu obowiązującym od dnia 16 grudnia 2020 r. art. 15l ustawyCOVID-19 stwierdza zaś w ust. 1, że od przedsiębiorców w rozumieniu art. 4 ust. 1 lub 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców przez okres, w którym obowiązuje zakaz prowadzenia działalności na podstawie art. 46a i art. 46b pkt 1-6 i 8-12 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, wstrzymuje się pobieranie: 1) wynagrodzeń dla organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi wynikających z umowy, której przedmiotem jest korzystanie z utworów lub przedmiotów praw pokrewnych lub pobór wynagrodzenia za takie korzystanie, a wynagrodzenia te nie są określane jako wprost zależne od faktycznego przychodu lub dochodu tego podmiotu za świadczenie przez niego usług w danym okresie, 2) opłat abonamentowych, o których mowa w ustawie z dnia 21 kwietnia 2005 r. o opłatach abonamentowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1689), jeżeli spełniają oni łącznie warunki określone w ust. 2, zgodnie z którym warunkami skorzystania z wstrzymania poboru wynagrodzeń i opłat, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, są: 1) świadczenie przed wejściem w życie niniejszej ustawy przez przedsiębiorcę usług w miejscu, które umożliwia zapoznawanie się przez jego klientów z utworami lub przedmiotami praw pokrewnych; 2) bycie płatnikiem wynagrodzeń i opłat, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2; 3) uiszczenie wynagrodzeń i opłat, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, za okresy rozliczeniowe przypadające przed dniem 8 marca 2020 r. Wobec braku w ustawie zmieniającej przepisów intertemporalnych uznać należy, że wstrzymanie poboru wynagrodzeń na rzecz organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi od przedsiębiorców, których nie dotyczyły zakazy prowadzenia działalności na podstawie art. 46a i art. 46b pkt 1-6 i 8-12 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi ustało z dniem 16 grudnia 2020 r., zaś utrzymane zostało w stosunku do przedsiębiorców, których te zakazy dotyczyły.

Z kolei zakazy prowadzenia działalności gospodarczej przez pozwanego w okresie objętym pozwem, tj. od czerwca 2020 r. do października 2020 r. regulowane były przez rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 maja 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 792 z późn. zm.), rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 maja 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 878 z późn. zm.), rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 964 z późn. zm.), rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 czerwca 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 1066 z późn. zm.), rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 1356 z późn. zm.) oraz rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 października 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 1758 z późn. zm.).

Sąd nie podziela stanowiska wyrażonego przez pozwanego, zgodnie z którym poprzez pojęcie wstrzymania poboru wynagrodzeń dla organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi rozumieć należy umorzenie opłat na rzecz tychże organizacji.

W ustawieCOVID-19 prawodawca w art. 15l posługuje się zwrotem „wstrzymuje się pobieranie”, jednakże już w art. 15gj sięga po „do umarzania (…) spłat należności”, w art. 15zzze po „należności pieniężne (…) mogą być umarzane”, w art. 15zzzg po „należności te mogą być umarzane”, w art. 15zzb ust. 1 pkt. 1 po „(…) starosta z urzędu albo na wniosek przedsiębiorcy może umorzyć w całości albo w części należności z tytułu zwrotu części dofinansowania” czy w art. 15zzd ust. 7 po „pożyczka wraz z odsetkami podlega umorzeniu (…)”. W tym miejscu przypomnieć należy, że zgodnie z § 10 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 283) do oznaczenia jednakowych pojęć używa się jednakowych określeń, a różnych pojęć nie oznacza się tymi samymi określeniami. Zasada wyrażona w § 10 jest najważniejszym i najbardziej znanym elementem tzw. zasady konsekwencji terminologicznej i służy realizacji tak ważnych zasad, jak zasada komunikatywności, zasada precyzji czy zasada adekwatności przepisów prawnych oraz stanowi odbicie dwóch zasad wykładni stosowanych powszechnie przez polskie sądy - zakazu wykładni synonimicznej i zakazu wykładni homonimicznej (por. G. Wierczyński [w:] Komentarz do rozporządzenia w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” [w:] Redagowanie i ogłaszanie aktów normatywnych. Komentarz, wyd. II, Warszawa 2016, § 10, LEX/el.). Nie można wobec powyższego przyjąć, aby ustawodawca posługiwał się określeniami „wstrzymuje się pobieranie” oraz np. „podlega umorzeniu”, by oznaczyć jednakowe pojęcia, a zatem wstrzymanie pobieranie wynagrodzeń na rzecz organizacji zbiorowego zarządzania nie oznacza umorzenia opłat z tego tytułu.

Do takiego wniosku prowadzić musi także sama definicja słowa „wstrzymywać” w języku naturalnym, zgodnie z którą słowo to oznacza m.in. „odłożyć coś na później, zaniechać czegoś na pewien czas, nie pozwolić sobie na coś” (por. „https://sjp.pwn.pl/slowniki/wstrzymywa%C4%87.html”). Przyjąć zatem należy, że „wstrzymuje się pobór” oznacza jedynie, że pobór ten zostaje na pewien czas zaniechany, przy czym istotne dla rozumienia art. 15l ustawyCOVID-19 jest także, że wstrzymuje się jedynie sam pobór, rozumiany jako czynność techniczna, nie niweczy się zaś obowiązku.

Nadmienić przy tym trzeba, że Sąd podziela wyrażony w literaturze pogląd, że przyjęcie interpretacji, przez Sąd stanowczo odrzuconej, art. 15l ustawyCOVID-19 jako zawierającego instytucję zwolnienia z obowiązku uiszczania wynagrodzeń dla organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi stanowi ingerencję ustawodawcy w umowy zawierane przez organizacje zbiorowego zarządzania z użytkownikami i budzi wątpliwości natury konstytucyjnej, w szczególności w zakresie pozbawienia organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi oraz twórców, reprezentowanych przez te organizacje ich dochodów, gdyż wynagrodzenia te nie są bowiem daninami publicznymi w przeciwieństwie do opłat abonamentowych (por. M. Ostrowski [w:] K. Szmid (red.), Ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. Komentarz, art. 10, uwaga 3, Legalis).

Stanowisko odrzucające prezentowaną przez pozwanego interpretację art. 15l ustawyCOVID-19 jako zawierającego instytucję zwolnienia z obowiązku uiszczania wynagrodzeń dla organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi uznać należy za ugruntowane w orzecznictwie sądów powszechnych (tak Sąd Okręgowy w Katowicach w wyroku z dnia 14 czerwca 2022 r., sygn. akt XXIV GW 439/21, nie publ.; Sąd Okręgowy w Katowicach w wyroku z dnia 14 czerwca 2022 r., sygn. akt XXIV GW 419/21, nie publ.; Sąd Okręgowy w Katowicach w wyroku z dnia 14 czerwca 2022 r., sygn. akt XXIV GW 426/21, nie publ.; Sąd Okręgowy w Katowicach w wyroku z dnia 14 czerwca 2022 r., sygn. akt XXIV GW 429/21, nie publ.; Sąd Okręgowy w Lublinie w wyroku z dnia 5 października 2022 r., sygn. akt XII GW 116/22, nie publ.; Sąd Okręgowy w Poznaniu w wyroku z dnia 31 maja 2022 r., sygn. akt XIX GW 383/21, nie publ.; Sąd Okręgowy w Katowicach w wyroku z dnia 12 stycznia 2023 r., sygn. akt XXIV GW 267/22, nie publ.; Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 18 lutego 2022 r., sygn. akt VII AGa 379/21, LEX nr 3370013)

Skoro zatem pozwany wbrew umowie i art. 354 k.c. nie wykonał zobowiązania zgodnie z jego treścią, żądanie powoda należało uznać za zasadne zarówno, co do zasady, jak i wysokości.

Odnosząc się do podnoszonej przez pozwanego kwestii obowiązywania od dnia 1 kwietnia 2021 r. tabeli stawek wynagrodzeń za odtwarzanie utworów i przedmiotów praw pokrewnych i braku ich zastosowania wobec pozwanego wskazać należy, iż okoliczność ta jest irrelewantna dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie. Dla porządku jedynie wskazać należy, że w myśl art. 80 ust. 5 u.z.z. minister do dnia 15 marca każdego roku dokonuje waloryzacji określonych kwotowo stawek wynagrodzeń za korzystanie z utworów lub przedmiotów praw pokrewnych w oparciu o średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogłaszany przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za ostatni rok, zaokrąglając w górę do 1 gr, i ogłasza tabelę wynagrodzeń za korzystanie z utworów lub przedmiotów praw pokrewnych uwzględniającą tak zwaloryzowane stawki wynagrodzeń w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu go obsługującego. Tak zwaloryzowane stawki stosuje się od dnia 1 kwietnia danego roku (art. 80 ust. 6 u.z.z.).

Zwaloryzowanie stawek (ich podwyższenie) nie zostało jednak zastosowane przez powoda względem pozwanego. Jak wynika z załączonych do pozwu faktur zryczałtowane wynagrodzenie wynikające z umowy nr (...) naliczone zostało w niezmienionej w stosunku do umowy wysokości 308,00 zł netto. Z kolei jak wynika z załączonych do pozwu faktur zryczałtowane wynagrodzenie wynikające z umowy nr (...) naliczone zostało w niezmienionej w stosunku do umowy kwocie 170,00 zł netto (iloczyn 50 gniazdek i stawki 3,40 zł). Jedynie na marginesie należy zauważyć, że zgodnie z tabelą, na którą powołuje się pozwany zryczałtowane wynagrodzenie za 1 pokój w hotelach trzygwiazdkowych, a zatem takich jak prowadzony przez pozwanego, wynosi 10,03 zł.

Wskazać także należy, że porozumienie zawarte w dniu 19 maja 2021 r. pomiędzy (...) a (...) dotyczy dalszej repartycji wynagrodzenia i ustalenia finalnego wynagrodzenia artystów zrzeszonych w ramach (...) oraz artystów zrzeszonych w ramach innych organizacji zbiorowego zarządzania i jest całkowicie irrelewantne dla żądań powoda w niniejszej sprawie.

Z tych też powodów Sąd orzekł jak w pkt. 1 wyroku.

W kwestii skapitalizowanych odsetek w kwocie 355,39 zł za okres od dnia 15 lutego 2021 r. do dnia 1 lipca 2022 r. oraz odsetek ustawowych za opóźnienie, których powód dochodził od kwoty 5.364,00 zł od dnia 2 lipca 2022 r., a od kwoty 355,39 zł od dnia wytoczenia powództwa tj. od dnia 14 lipca 2022 r., wskazać należy, że prowadzenie usług hotelarskich zgodnie z § 9 ust. 7 i 15 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 6 maja 2021 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 861 z późn. zm.) stało się dopuszczalne od dnia 8 maja 2021 r., a zatem od następnego dnia zgodnie z art. 15l ustawyCOVID-19 możliwy był pobór wynagrodzenia na rzecz powoda. W konsekwencji pozwany pozostawał w zwłoce z zapłatą należności w kwocie 1.540,00 zł netto wynikającej z faktury VAT nr (...) dopiero od dnia 9 maja 2021 r., a do dnia 8 maja 2021 r. roszczenie powoda nie było wymagalne.

W myśl art. 482 § 1 k.c. od zaległych odsetek można żądać odsetek za opóźnienie dopiero od chwili wytoczenia o nie powództwa, chyba że po powstaniu zaległości strony zgodziły się na doliczenie zaległych odsetek do dłużnej sumy. Należne powodowi skapitalizowane odsetki od kwoty 1.540,00 zł za okres od dnia 9 maja 2021 r. do dnia 1 lipca 2022 r. wynoszą 131,54 zł, o czym orzeczono w pkt 1 wyroku, oddalając powództwo w tej części, w której powód żądał skapitalizowanych odsetek za okres od dnia 15 lutego 2021 r. do dnia 8 maja 2021 r., tj. co kwoty 19,85 zł, o czym orzeczono w pkt 2 wyroku.

W pozostałym zakresie o odsetkach ustawowych za opóźnienie od dochodzonych pozwem kwot orzeczono w pkt 1 wyroku zgodnie z art. 481 § 1 i 2 zd. 1 k.c., który stanowi, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych.

O kosztach postępowania orzeczono w pkt. 3 wyroku zgodnie z art. 98 k.p.c., który stanowi, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony oraz zgodnie z art. 100 zd. 2 in pricnipio k.p.c., według którego Sąd może włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania, gdyż powód uległ jedynie co do odsetek ustawowych za opóźnienie i to jedynie w zakresie kilku dni. Na koszty postępowania obciążające pozwanego w łącznej kwocie 2.217,00 zł składały się kwota 1.800,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego powoda zgodnie z § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. poz. 1800 z późn. zm.), kwota 400,00 zł tytułem opłaty sądowej od pozwu zgodnie z art. 13 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 755 z późn. zm.) oraz kwota 17,00 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa zgodnie art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1923 z późn. zm.).

Sędzia Jarosław Antoniuk