Treść orzeczenia XXIV GW 304/21 - Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

XXIV GW 304/21 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Katowicach z 2023-06-22

Sygn. akt XXIV GW 304/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 czerwca 2023 r.

Sąd Okręgowy w Katowicach XXIV Wydział Własności Intelektualnej

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Jarosław Antoniuk

Protokolant: sekretarz sądowy Beata Kobylańska

po rozpoznaniu w dniu 23 maja 2023 r. w Katowicach na rozprawie

sprawy z powództwa (...) z siedzibą w K.

przeciwko (...)z siedzibą w B., M. W. (1), R. W. i D. W.

o zaniechanie i usunięcie skutków czynów nieuczciwej konkurencji

1. oddala powództwo;

2. zasądza od powoda na rzecz pozwanych kwotę 1.748,00 zł (tysiąc siedemset czterdzieści osiem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 1.680,00 zł (tysiąc sześćset osiemdziesiąt złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego, z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty.

sędzia Jarosław Antoniuk

Sygn. akt XXIV GW 304/21

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 22 czerwca 2023 r.

Powód (...)z siedzibą w K. wniósł o zakazanie pozwanym (...) z siedzibą w B., M. W. (2), R. W. i D. W. na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 10 ust. 2 i art. 3 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (tekst jedn. Dz. U. z 2022 r., poz. 1233; zwanej dalej „u.z.n.k.”) zaniechania czynów nieuczciwej konkurencji wobec powoda polegających na:

1.) wprowadzaniu do obrotu towarów – napojów bezalkoholowych (...) w opakowaniu wprowadzającym w błąd co do jego pochodzenia;

2.) wykorzystywanie przez pozwanych renomy i pozycji rynkowej powoda na rynku produktów bezalkoholowych do bezprawnego budowania własnej pozycji rynkowej przez wprowadzenie do obrotu napojów bezalkoholowych (...), w opakowaniach wprowadzających w błąd co do jego pochodzenia oraz wykorzystywanie komunikacji marketingowej podobnej do stosowanej przez powoda.

W konsekwencji powód wniósł o:

a) zakazanie oferowania do sprzedaży, wprowadzania do obrotu, reklamowania w jakiejkolwiek formie, lub zlecania reklamy napojów bezalkoholowych (...) w opakowaniu upodobnionym do opakowań stosowanych przez powoda, w szczególności przez: białą etykietę, umieszczonym w centralnej jej części z napisem (...) w kolorze żółtym, z czcionką podobną do czcionki używanej przez powoda;

b) zakazanie oferowania do sprzedaży, wprowadzania do obrotu, reklamowania w jakiejkolwiek formie, lub zlecania reklamy napojów bezalkoholowych (...) w opakowaniu upodobnionym do opakowań stosowanych przez powoda, w szczególności przez: białą etykietę, umieszczonym w centralnej jej części z napisem (...) w kolorze jasno pomarańczowym, z czcionką podobną do czcionki używanej przez powoda;

c) zakazanie oferowania do sprzedaży, wprowadzania do obrotu, reklamowania w jakiejkolwiek formie, lub zlecania reklamy napojów bezalkoholowych (...) w opakowaniu upodobnionym do opakowań stosowanych przez powoda, w szczególności przez: białą etykietę, umieszczonym w centralnej jej części z napisem (...) w kolorze żółtym, z czcionką podobną do czcionki używanej przez powoda;

d) zakazanie oferowania do sprzedaży, wprowadzania do obrotu, reklamowania w jakiejkolwiek formie, lub zlecania reklamy napojów bezalkoholowych (...) w opakowaniu upodobnionym do opakowań stosowanych przez powoda, w szczególności przez: białą etykietę, umieszczonym w centralnej jej części z napisem (...) w kolorze zielonym, z czcionką podobną do czcionki używanej przez powoda;

e) zakazanie oferowania do sprzedaży, wprowadzania do obrotu, reklamowania w jakiejkolwiek formie, lub zlecania reklamy napojów bezalkoholowych (...) w opakowaniu upodobnionym do opakowań stosowanych przez powoda, w szczególności przez: białą etykietę, umieszczonym w centralnej jej części z napisem (...) w kolorze bordowym, z czcionką podobną do czcionki używanej przez powoda;

f) zakazanie oferowania do sprzedaży, wprowadzania do obrotu, reklamowania w jakiejkolwiek formie, lub zlecania reklamy napojów bezalkoholowych (...) w opakowaniu upodobnionym do opakowań stosowanych przez powoda, w szczególności przez: białą etykietę, umieszczonym w centralnej jej części z napisem (...) w kolorze jasno czerwonym, z czcionką podobną do czcionki używanej przez powoda;

g) zakazanie oferowania do sprzedaży, wprowadzania do obrotu, reklamowania w jakiejkolwiek formie, lub zlecania reklamy napojów bezalkoholowych (...) w opakowaniu upodobnionym do opakowań stosowanych przez powoda, w szczególności przez: białą etykietę, umieszczonym w centralnej jej części z napisem (...) w kolorze pomarańczowym, z czcionką podobną do czcionki używanej przez powoda;

h) zakazanie posługiwania się w przestrzeni publicznej, w tym w punktach gastronomicznych, lodówkami do chłodzenia napojów upodobnionych do lodówek stosowanych przez powoda, w szczególności przez czarny kolor lodówek oraz umieszczany na nich biały napis (...) z czcionką podobną do czcionki używanej przez powoda nad drzwiami szklanymi lodówki oraz z boku lodówki;

i) zakazanie posługiwania się w przestrzeni publicznej, w tym w punktach gastronomicznych, beczkami upodobnionymi do beczek stosowanych przez powoda, w szczególności przez czarny kolor beczek i umieszczany na nich biały napis (...) z czcionką podobną do czcionki używanej przez powoda nad drzwiami szklanymi lodówki oraz z boku lodówki;

j) zakazanie posługiwania się w przestrzeni publicznej, w tym w punktach gastronomicznych, drewnianymi podstawkami do z napisem (...) z umiejscowionym z przodu w centralnej części podstawek, z czcionką podobną do czcionki używanej przez powoda;

k) zakazanie udostępniania zdjęć i innych materiałów, na których są widoczne materiały reklamowe wskazane w pkt. h-j powyżej, w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności na profilach pozwanych w Social Media w serwisie (...) (...), w serwisie (...) (...), oraz ze strony internetowej (...);

l) zakazanie udostępniania zdjęć i innych materiałów, na których są widoczne napoje bezalkoholowe (...) zawierające konfuzyjne etykiety, w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności na profilach pozwanych w Social Media w serwisie (...) w serwisie (...) (...), oraz ze strony internetowej (...).

Ponadto powód na podstawie art. 18 ust. 1 pkt. 2 w zw. z art. 10 ust. 2 i art. 3 u.z.n.k. wniósł o nakazanie pozwanym, aby w ciągu 30 dni od dnia uprawomocnienia się wyroku usunęli skutki niedozwolonych działań, stanowiących czyny nieuczciwej konkurencji poprzez:

a) wycofanie z obrotu napojów bezalkoholowych (...) w opakowaniu upodobnionym do opakowań stosowanych przez powoda, w szczególności przez: białą etykietę, umieszczonym w centralnej jej części z napisem (...) w kolorze żółtym, z czcionką podobną do czcionki używanej przez powoda;

b) zakazanie oferowania do sprzedaży, wprowadzania do obrotu, reklamowania w jakiejkolwiek formie, lub zlecania reklamy napojów bezalkoholowych (...) w opakowaniu upodobnionym do opakowań stosowanych przez powoda, w szczególności przez: białą etykietę, umieszczonym w centralnej jej części z napisem (...) w kolorze pomarańczowym, z czcionką podobną do czcionki używanej przez powoda;

h) usunięcie z przestrzeni publicznej w tym z wszystkich punktów gastronomicznych, w których się one znalazły, lodówek do chłodzenia napojów upodobnionych do lodówek stosowanych przez powoda, w szczególności przez czarny kolor lodówek oraz umieszczany na nich biały napis (...) z czcionką podobną do czcionki używanej przez powoda nad drzwiami szklanymi lodówki oraz z boku lodówki;

i) usunięcie z przestrzeni publicznej w tym z wszystkich punktów gastronomicznych, w których się one znalazły, beczek upodobnionych do beczek stosowanych przez powoda, w szczególności przez czarny kolor beczek i umieszczany w centralnej części biały napis (...) z czcionką podobną do czcionki używanej przez powoda;

j) usunięcie z przestrzeni publicznej w tym z wszystkich punktów gastronomicznych, w których się one znalazły drewnianymi podstawkami do z napisem (...) z umiejscowionym z przodu w centralnej części podstawek, z czcionką podobną do czcionki używanej przez powoda;

k) usunięcie z przestrzeni publicznej wszystkich zdjęć i innych materiałów na których są widoczne materiały reklamowe wskazane w pkt. h-j powyżej, w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności na profilach pozwanych w Social Media w serwisie (...) (...), w serwisie (...) (...), oraz ze strony internetowej(...);

m) usunięcie z przestrzeni publicznej wszystkich zdjęć i innych materiałów, na których są widoczne napoje bezalkoholowe (...) zawierające konfuzyjne etykiety, w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności na profilach pozwanych w Social Media w serwisie (...) (...), w serwisie (...) (...), oraz ze strony internetowej(...).

Powód wniósł także o zasądzenie od pozwanych na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wedle norm przypisanych.

W odpowiedzi na pozew pozwani wnieśli o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz każdego z pozwanych kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Powód (...) z siedzibą w K. został zarejestrowany w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego w dniu 8 lutego 2021 r. powstając z przekształcenia spółki (...) (wydruk pełny KRS powoda (...) w K. k. 33-35).

Jednym ze wspólników powoda pozostaje R. O., który od dnia 1 sierpnia 2011 r. do dnia zawieszenia w dniu 1 stycznia 2019 r. prowadził działalność gospodarczą pod firmą (...) w przeważającym zakresie dotyczącą sprzedaży hurtowej napojów bezalkoholowych (wydruk z (...)działalności prowadzonej przez R. O. k. 27).

R. O. pozostawał także wspólnikiem wpisanej do Krajowego Rejestru Sądowego w dniu 27 maja 2014 r. spółki komandytowej, z której w wyniku przekształcenia powstał powód, wykreślonej następnie z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego w dniu 30 kwietnia 2021 r. Spółka ta działa początkowo pod firmą (...), a następnie pod firmą (...). (wydruk pełny KRS (...) k. 27-32). Dokonana zmiana firmy była następstwem sporu z (...). (zeznania świadka I. O., k. 643)

W ramach indywidualnej działalności gospodarczej R. O., następnie w ramach działalności spółki (...), a ostatecznie powoda wprowadzano do obrotu od listopada 2012 r. produkty – napoje bezalkoholowe najpierw o nazwie (...), a następnie od połowy 2018 r. o nazwie (...). Dokonana wówczas zmiana nazwy napojów oraz etykiety była następstwem sporu z (...). (zeznania świadka I. O., k. 641-643, zeznania R. O. k. 682v-685)

Powodowa spółka zajmuje się obecnie produkcją i sprzedażą napojów bezalkoholowych. Spółka ma trzy linie produkcyjne: herbacianą, owocową oraz toników. Napoje są produkowane w przeźroczystych, szklanych butelkach. Wszystkie z nich opatrzone są białą etykietą, z wyjątkiem toników, które mają przeźroczyste etykiety z kolorowymi napisami. Wszystkie białe etykiety pozostałych produktów mają swoje nazwy w kolorze odpowiadającym kolorowi owoców i płynów, który jest zawarty w butelce:

(zeznania świadka I. O., k. 641-643, zeznania R. O. k. 682v-685)

Wprowadzając do obrotu wskazane wyżej produkty, powód posługuje się gadżetami w postaci beczek w kolorze czarnym z białym napisem, leżakami w kolorze czarnym z białym napisem, chłodziarkami w kolorze czarnym w białym napisem, czy też drewnianymi podkładkami pod butelki z wygrawerowanym logo o następującym wyglądzie:

, , ,

(wydruki zdjęć k. 111, 112, 113, 115, zeznania świadka M. A. k. 644, zeznania świadka J. P. k. 646v-647).

Powód, wykorzystując wskazane wyżej produkty, jest partnerem festiwali muzycznych i filmowych, jak również imprez sportowych, kitowych, czy kulturowo-lifestylowych, a także bierze udział w targach żywnościowych, a także współpracuje z przedsiębiorcami zajmującymi się produkcją i sprzedażą odzieży. Rocznie bierze udział w 150 do 200 eventach. (wydruki z mediów społecznościowych powoda, k. 99-106, zeznania świadka I. O., k. 641-643, zeznania świadka M. A. k. 644, zeznania świadka J. P. k. 646v, zeznania R. O., k. 483-485).

Powód działa we wszystkich województwach w Polsce, a także 18 - 19 innych krajach. (zeznania świadka I. O., k. 641-643, zeznania R. O., k. 483-485)

W 2022 roku powód sprzedał około 6,5 mln butelek napojów. (zeznania świadka I. O., k. 641-643, zeznania R. O., k. 483-485)

Pozwany (...) z siedzibą w B. został zarejestrowany w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego w dniu 30 października 2019 r. Wspólnikami pozwanego są m.in. pozwany M. W. (2) i R. W.. (wydruk pełny z KRS pozwanej k 42-44v).

Pozwany M. W. (2) od dnia 11 lipca 2016 r. prowadzi działalność gospodarczą pod firmą (...) w przeważającym zakresie dotyczącą sprzedaży detalicznej prowadzonej w niewyspecjalizowanych sklepach niezwiązaną z produkcją i dystrybucją napojów (...) (wydruk z (...) pozwanego M. W. (2) k. 48, zeznania M. W. (2) k. 686).

Pozwany jest uprawniony z prawa ochronnego na znaki towarowe zarejestrowane w Urzędzie Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej – (...) (numer prawa wyłącznego (...), pierwszeństwo od dnia 15 kwietnia 2016 r.), (numer prawa wyłącznego (...), pierwszeństwo od dnia 15 kwietnia 2016 r.) i (numer prawa wyłącznego (...), pierwszeństwo od dnia 8 października 2016 r.) (wydruk z rejestru znaków towarowych nr. Z. (...). (...), k. 60-61, wydruk z rejestru znaków towarowych nr. Z. (...). (...), k. 62-63, wydruk z rejestru znaków towarowych nr. Z. (...). (...), k. 64-65)

Pozwany R. W. od dnia 1 czerwca 2020 r. prowadzi działalność gospodarczą pod firmą (...) w przeważającym zakresie dotyczącą sprzedaży hurtowej wyrobów farmaceutycznych i medycznych niezwiązaną z produkcją i dystrybucją napojów (...), a także pozostaje członkiem zarządu spółki (...), komplementariusza pozwanej spółki komandytowej, której jest wspólnikiem (wydruk z (...) pozwanego R. W., k. 49, zeznania M. W. (2) k. 686)

Pozwany D. W. od dnia 1 sierpnia 1998 r. prowadzi działalność gospodarczą pod firmą (...) mgr D. W.” w przeważającym zakresie dotycząca wydawania książek niezwiązaną z produkcją i dystrybucją napojów (...). Pozwany jest właścicielem domeny internetowej „(...)” (wydruk z (...) pozwanego D. W. k. 50, zeznania M. W. (2) k. 686) .

Co najmniej od dnia 29 września 2016 r. na rynek wprowadzane były napoje (...) w zielonych butelkach o następującym wyglądzie:

(zdjęcie przedstawiające etykiety napojów (...), wydruk z portalu społecznościowego F., k. 96, zeznania M. W. (2) k. 685v).

Wobec wycofania się dostawcy z produkcji zielonych butelek zostały one zastąpione przeźroczystymi. Przy okazji doszło także do zmiany wyglądu etykiety. Od tego czasu pozwany M. W. (3), a następnie (...) z siedzibą w B. wprowadzał do obrotu napoje i lemoniady owocowe i herbaciane w opakowaniach o następującym wyglądzie:

i .

(wydruk zdjęć przedstawiających produkty (...), k. 83, 94; zeznania M. W. (2) k. 686)

Pozwana spółka wprowadzając powyższe produkty do obrotu posługuje się gadżetami w postaci beczek w kolorze czarnym z białym napisem, leżakami w kolorze czarnym z białym napisem, chłodziarkami w kolorze czarnym w białym napisem, czy też drewnianymi podkładkami pod butelki z wygrawerowanym logo o następującym wyglądzie:

, , ,

(wydruki zdjęć k. 107,108, 156).

Dochodziło do pomyłek wśród konsumentów w rozpoznawaniu butelek napojów (...) oraz (...), w szczególności w odniesieniu do smaków mango i marakuja, a także chłodziarek, w których umieszczane są napoje. (zeznania A. S. k. 643-644, zeznania świadka M. A. k. 644-644v, zeznania świadka K. N. k. 645).

Pismem z dnia 1 października 2019 r. spółka (...) wezwała pozwanego M. W. (1) do zaniechania czynów nieuczciwej konkurencji, w szczególności poprzez zmianę etykiet oferowanych napojów (...). (pismo (...) z dnia 1 października 2019 r. k. 210-211) Na skutek tego pisma odbyło się spotkanie na którym poprzednik powoda zakomunikował, że produkty pozwanego są podobne do jego produktów, z czym pozwani się nie zgodzili. Pozwani postanowili zmienić etykietę Po kilku miesiącach prac powstały projekty etykiet o wyglądzie, w których przekrojony owoc, znajdujący się poprzednio po prawej stronie logo, został wyeksponowany w centralnym miejscu etykiety. Po spotkaniu z powodem pozwana spółka nie drukowała już starych etykiet, które w ocenie strony powodowej były podobne do tych używanych przez powoda. Nowe etykiety są drukowane do tej pory. (zeznań M. W. (2), k. 685-687, zeznania świadka P. W. k. 669, zeznania świadka A. R. k. 669-670)

Na przełomie lipca i sierpnia 2020 r. pozwana spółka wprowadziła nowe etykiety produktów o wyglądzie:

Od tej pory opakowania produktów pozwanej spółki nie uległy zmianie. Są one obecnie w szklanej, przejrzystej butelce, etykieta jest w kolorze białym. Z kolei kolor napisów umieszczonych na tej etykiecie uzależniony jest od koloru napoju znajdującego się w butelce. W centralnym miejscu na etykiecie uwidoczniony jest przekrojony owoc odpowiadający smakowi napoju w butelce (zdjęcia przedstawiające wygląd etykiet napojów B. po zmianie etykiet dokonanych w na przełomie lipca i sierpnia 2020 r., dane znajdujące się w witrynie (...)/ - fakty, o których informacje są powszechnie dostępne w rozumieniu art. 228 § 2 k.p.c., zeznania świadka P. W. k. 669, zeznania świadka A. R. k. 669-670)

Pozwana spółka sprzedaje produkowane przez siebie napoje (...) na terenie W., K., P., B., K., W., B. czy T. (zeznań M. W. (2), k. 686v).

Przeźroczysta butelka pokazującą nabywcy kolor napoju oraz etykieta nawiązującą swą kolorystyką do koloru danego napoju są wspólne dla opakowań produktów na rynku napojów bezalkoholowych:

(fakty, o których informacje są powszechnie dostępne w rozumieniu art. 228 § 2 k.p.c.).

Nie tylko powód i pozwana spółka, ale też inni producenci napojów bezalkoholowych posługują się czarnymi beczkami reklamowymi z białymi napisami:

(...)

(fakty, o których informacje są powszechnie dostępne w rozumieniu art. 228 § 2 k.p.c.).

To samo można odnieść do drewnianych podstawek na butelki:

(...), czy leżakach w czarnym kolorze z białymi napisami:

(fakty, o których informacje są powszechnie dostępne w rozumieniu art. 228 § 2 k.p.c.).

Również inni producenci – poza powodem i pozwaną spółką – używają chłodziarek na napoje w czarnym kolorze z białymi napisami o wyglądzie:

, , czy

(fakty, o których informacje są powszechnie dostępne w rozumieniu art. 228 § 2 k.p.c.).

Ustalając powyższy stan faktyczny, Sąd oparł się na dokumentach szczegółowo wskazanych przy każdej z okoliczności. Dokumentom tym należało przypisać walor wiarygodności, ponieważ na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału Sąd nie uznał, aby ujawniły się jakiekolwiek okoliczności mogące z urzędu budzić co do nich wątpliwości. Sąd oparł się także częściowo na dowodach z przesłuchania stron oraz świadków, gdyż brak było podstaw do kwestionowania ich prawdziwości, albowiem znajdowały one w części potwierdzenie w dowodach z dokumentów.

Należało mieć też na uwadze, że Sąd, dokonując oceny zgromadzonego materiału po myśli art. 233 § 1 k.p.c., ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału, w tym wyjaśnień informacyjnych stron, oświadczeń, zarzutów przez nie zgłaszanych, jak i ich zachowania się w trakcie procesu (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24 marca 1999 r., sygn. akt I PKN 632/98, OSNP z 2000 r., nr 10, poz. 382). Ponadto, sąd nie jest zobligowany do wskazania w uzasadnieniu orzeczenia przyczyn niewzięcia pod uwagę dowodów, które nie dotyczyły faktów istotnych dla rozstrzygnięcia i z tego względu nie stanowiły i nie mogły stanowić podstawy dla ustalenia stanu faktycznego sprawy (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 września 2000 r., sygn. akt IV CKN 109/00, LEX nr 532102).

Sąd zważył co następuje.

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Powód wywodził swoje roszczenia z art. 10 ust. 2 u.z.n.k. i art. 3 u.z.n.k.

Według art. 3 ust. 1 u.z.n.k., czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta.

Zgodnie z art. 1 u.z.n.k., ustawa ta reguluje zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji w działalności gospodarczej – w interesie publicznym, przedsiębiorstw oraz klientów, nie może jednak być traktowana jako instrument służący wyeliminowaniu konkurencji w ogóle, w celu zachowania przez przedsiębiorcę dominującej pozycji rynkowej (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 30 września 1998 r., sygn. akt I ACa 281/98, LEX nr 35787). W uzasadnieniu wyroku z dnia 11 lipca 2002 r. (sygn. akt I CKN 1319/00, OSNC 2003/5/73) Sąd Najwyższy stwierdził m.in., że założeniem ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji jest ochrona atrakcyjnej siły przedsiębiorcy oraz jej oddziaływanie na krąg odbiorców. Chodzi o rozgraniczenie między działaniem uczciwym i zgodnym z prawem, a wykraczającym poza ustanowione reguły, nie zaś o ochronę konkretnego osiągnięcia. Ustawa ma zatem na celu zapewnienie prawidłowości zachowania się i działania podmiotów gospodarczych w warunkach wolnej konkurencji i dostępu do rynku na równych prawach. Realizacja konstytucyjnej zasady wolności gospodarczej uzasadnia poszukiwanie równowagi między wolnością rynku i swobodą obrotu a celami ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, określonymi w art. 1 u.z.n.k.

Stosownie do art. 3 ust. 1 u.z.n.k., uznanie działania za czyn nieuczciwej konkurencji warunkowane jest kumulatywnym spełnieniem następujących przesłanek: czyn ma charakter konkurencyjny, narusza lub zagraża interesowi innego przedsiębiorcy lub klienta, a także jest bezprawny, tj. sprzeczny z prawem lub dobrymi obyczajami.

Sąd podziela powszechnie przyjęty pogląd, iż przepis art. 3 w ust. 1 u.z.n.k. w sposób ogólny określa czyn nieuczciwej konkurencji, podczas gdy w ust. 2 tego artykułu wymienia przykładowo niektóre czyny, stypizowane dodatkowo w art. 5-17 u.z.n.k., które należy wykładać tak, że ogólne określenie i przepisy uszczegóławiające czyn nieuczciwej konkurencji pozostają w następujących relacjach: wymienione w ustawie czyny nie tworzą zamkniętego katalogu, za nieuczciwie konkurencyjne można uznać także działanie niewymienione w art. 5-17 u.z.n.k., jeżeli tylko spełnia ono przesłanki zdefiniowane w art. 3 ust. 1 u.z.n.k., wymagania określone w definicji art. 3 ust. 1 u.z.n.k. odnoszą się do czynów wymienionych w art. 5-17 u.z.n.k., a klauzula generalna pełni funkcję korygującą w stosunku do przepisów szczególnych. Gdy dany stan faktyczny, formalnie, spełnia przesłanki z art. 5-17 u.z.n.k., w rzeczywistości jednak działanie nie wykazuje któregoś ze znamion art. 3 ust. 1 u.z.n.k. (np. bezprawności, sprzeczności z dobrymi obyczajami), uznanie go za czyn nieuczciwej konkurencji nie jest możliwe.

Naruszenie prawa odnosi się do bezwzględnie obowiązujących przepisów, w szczególności u.z.n.k., przepisów o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym, o ochronie dóbr osobistych, prawa własności, praw autorskich, ochrony konsumentów, czy też kodeksu karnego.

Pojęcie dobrych obyczajów odczytuje się najczęściej w ujęciu ekonomiczno-funkcjonalnym, przywiązującym wagę nie do przestrzegania dobrych obyczajów w ogóle, lecz do zachowania przedsiębiorców w działalności gospodarczej, odchodząc od dokonywania oceny z punktu widzenia ogólnych zasad etyczno-moralnych, gdzie istotne kryterium stanowiło poczucie godności ogółu ludzi myślących sprawiedliwie i słusznie. Obecnie, dobre obyczaje to normy moralne i zwyczajowe stosowane w działalności gospodarczej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 września 2002 r., sygn. akt III CKN 213/01, OSNC 2003/12/169) Sprzeczność z dobrymi obyczajami, jako klauzula generalna, podlega ocenie sądu z punktu widzenia treści, motywów i celu działania konkurencyjnego. Obiektywnie niezgodne z dobrymi obyczajami są działania (lub zaniechania) sprzeczne ze zwyczajami uznanymi przez daną społeczność, obowiązującymi w określonym środowisku.

Jak stwierdza Sąd Najwyższy, dobre obyczaje kupieckie wyrażają się pozaprawnymi normami postępowania, którymi powinni kierować się przedsiębiorcy. Ich treści nie da się określić w sposób wyczerpujący, ponieważ kształtowane są przez ludzkie postawy uwarunkowane zarówno przyjmowanymi wartościami moralnymi, jak i celami ekonomicznymi i związanymi z tym praktykami życia gospodarczego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 stycznia 2007 r., sygn. akt V CSK 311/06). Pojęcie dobrych obyczajów konkretyzuje się w określonym stanie faktycznym. Zastosowanie art. 3 ust. 1 u.z.n.k. wymaga wskazania, jaki konkretnie dobry obyczaj doznał naruszenia wskutek działań przedsiębiorcy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 lutego 2009 r., sygn. akt V CSK 337/08, LEX nr 488738).

W orzecznictwie przyjmuje się szeroką interpretację przesłanki naruszenia lub zagrożenia interesu w rozumieniu art. 3 ust. 1 u.z.n.k. Zdaniem Sądu Najwyższego, interes przedsiębiorcy uzasadniający domaganie się ochrony na gruncie art. 3 ust. 1 u.z.n.k. nie ma jednolitego charakteru. Jest on stopniowalny w zależności od podstawy i drogi ochrony, którą obierze uprawniony do ochrony przedsiębiorca. Jeżeli dochodzi on roszczeń wyrównawczych musi zawsze wykazać konkretne zmiany w sytuacji majątkowej spowodowane czynem lub czynami nieuczciwej konkurencji. Jeżeli natomiast dochodzi jedynie zaniechania niedozwolonych zachowań, w konkretnym stanie faktycznym sam sposób naruszenia dobrych obyczajów może wystarczyć do uznania, że zachowania te co najmniej zagrażają interesom przedsiębiorcy domagającego się ochrony (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 października 2009 r., sygn. akt V CSK 102/09, LEX nr 558623).

Według art. 10 ust. 1 u.z.n.k., czynem nieuczciwej konkurencji jest takie oznaczenie towarów lub usług albo jego brak, które może wprowadzić klientów w błąd co do pochodzenia, ilości, jakości, składników, sposobu wykonania, przydatności, możliwości zastosowania, naprawy, konserwacji lub innych istotnych cech towarów albo usług, a także zatajenie ryzyka, jakie wiąże się z korzystaniem z nich. Przepis art. 10 ust. 2 u.z.n.k. stanowi, że czynem nieuczciwej konkurencji jest również wprowadzenie do obrotu towarów w opakowaniu mogącym wywołać skutki określone w art. 10 ust. 1 u.z.n.k., chyba że zastosowanie takiego opakowania jest uzasadnione względami technicznymi.

Przepis art. 10 u.z.n.k. dotyczy przede wszystkim sytuacji oznaczania towaru lub usługi cudzym znakiem towarowym, firmą lub innym oznaczeniem odróżniającym oraz wprowadzenie do obrotu towarów w opakowaniu zawierającym oznaczenia odróżniające lub takim, które samo pełni rolę oznaczenia odróżniającego. Chodzić tu może tylko o pochodzenie z określonego przedsiębiorstwa, a więc przede wszystkim o oznaczenie towaru znakiem towarowym lub oznaczeniem przedsiębiorstwa. Oznaczeniem towarów lub usług, które może wprowadzać w błąd klientów co do ich pochodzenia, będzie przede wszystkim umieszczenie na towarze lub w związku ze świadczeniem usług znaku towarowego lub usługowego. Zarówno dokładna imitacja cudzego znaku, jak i użycie oznaczeń do takiego znaku podobnych mogą być mylące. Przepis art. 10 u.z.n.k. może stanowić samodzielną podstawę roszczeń wówczas, gdy ochrona znaku z tytułu rejestracji nie przysługuje (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 6 lutego 1929 r., sygn. akt Rw 2277/28, LEX nr 4353, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 października 1935 r., sygn. akt III K 912/35, LEX nr 372891, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 14 marca 1991 r., sygn. akt I ACr 23/91, LEX nr 5315, M. Kępiński, J. Kępiński [w:] Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz, red. J. Szwaja, art. 13, nb. 111, 113, 133, Legalis, 2019).

Czyn nieuczciwej konkurencji stypizowany w art. 10 u.z.n.k. może popełnić tylko przedsiębiorca oznaczający towary (usługi) konfuzyjnym oznaczeniem bądź wprowadzający do obrotu towary w opakowaniu mogącym wywoływać ryzyko konfuzji. Oznaczenie zaś towarów konfuzyjnym oznaczeniem polega głównie na fizycznym nakładaniu danego oznaczenia na towar i jego opakowanie, bądź na używaniu spornego oznaczenia w reklamie, fakturach albo innych działaniach tworzących wrażenie w świadomości klientów i konsumentów, że dany towar pochodzi od innego przedsiębiorcy. Popełnienie tego deliktu ma miejsce wtedy, gdy doszło do oznaczenia towarów lub usług konfuzyjnym oznaczeniem i nastąpiło posłużenie się tym oznaczeniem, wprowadzenie go do obrotu. Tym zaś jest posługiwanie się oznaczeniem na towarach, opakowaniu, w reklamie, dokumentach związanych z obrotem towarami lub świadczeniem usług w działalności gospodarczej, czyli inaczej mówiąc istotne jest użycie danego oznaczenia, posłużenie się nim (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 23 kwietnia 2012 r., sygn. akt V ACa 126/12, LEX nr 1217700).

Nieuczciwi przedsiębiorcy stosują opakowania, które mogą klientów wprowadzić w błąd co do pochodzenia towaru lub usługi albo sugerować, że mają oni do czynienia z produktem takim jak ten, który już funkcjonuje na rynku, bądź takim, który stanowi jego substytut. Możliwość wprowadzenia w błąd powinna być oceniana z uwzględnieniem wszystkich okoliczności gospodarczych związanych z zarzutem wywołania konfuzji. Należy brać pod uwagę nie tylko używane oznaczenia, lecz i np. kształt opakowania wraz z jego grafiką, zastosowaną kolorystyką, a także dodatkowe elementy opisowe. (por. E. Nowińska [w:] K. Szczepanowska-Kozłowska, E. Nowińska, Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz, Warszawa 2018, art. 10, uwaga 18, 9, LEX).

Opakowanie musi być w całości wyróżniające, aby uzyskać ochronę na podstawie art. 10 u.z.n.k., tj. musi mieć zdolność indywidualizowania produktu i wskazania w ten sposób na jego pochodzenie od określonego przedsiębiorcy. Wymagania tego nie należy jednak utożsamiać z koniecznością posiadania przez dane opakowanie wyjątkowych walorów estetycznych czy też niezwykłego kształtu, bogatej szaty graficznej, szczególnej kompozycji napisów. Ochronie podlegać mogą również opakowania proste w swojej formie, jeżeli tylko mają siłę wyróżniania towaru i tworzenia u klientów odpowiednich skojarzeń pomiędzy opakowaniem a producentem (sprzedawcą) towaru. Spod ochrony na podstawie art. 10 u.z.n.k. wyłączone są opakowania standardowe, powtarzalne i takie, których forma przestrzenna jest narzucona przez dany produkt (np. opakowanie w formie prostopadłościanu w przypadku mleka) lub przepisy prawa. Przepis ten może zatem znaleźć zastosowanie do opakowań charakterystycznych, posiadających stosowną zdolność odróżniającą, które w zwykłych warunkach obrotu mogą wprowadzić odbiorców w błąd co do pochodzenia (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 października 2001 r., sygn. akt II CKN 578/99, OSNC 2002, nr 6, poz. 83).

Z art. 10 ust. 1 i 2 u.z.n.k. wynika, iż w celu postawienia zarzutu popełnienia opisanego w nim czynu nieuczciwej konkurencji w przypadku wprowadzenia w błąd co do pochodzenia powód winien był udowodnić następujące elementy:

a) oznaczanie towarów lub usług lub wprowadzanie do obrotu towarów oznaczonych danym oznaczeniem lub wprowadzanie do obrotu towarów w opakowaniu z takim oznaczeniem;

b) możliwość wprowadzenia klientów w błąd co komercyjnego pochodzenia towaru (tzw. ryzyko konfuzji), co w szczególności wiąże się z posiadaniem przez dane oznaczenie odróżniającego charakteru;

c) pierwszeństwo używania zgodnie z prawem oznaczenia towarów czy też opakowania przez uprawnionego.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać należy w pierwszej kolejności, że u podstaw argumentacji powoda zawartej w pozwie legł stan faktyczny istniejący niemal na rok przed wytoczeniem powództwa, który w chwili wniesienia pozwu był już nieaktualny. Świadczy o tym chociażby fakt, że do pozwu opatrzonego datą 8 lipca 2021 r. wniesionego w dniu 3 sierpnia 2021 r. dołączono jako dowód protokoły notarialne otwarcia stron internetowych zawierających sporne opakowania z dnia 25 września 2019 r., a zatem sprzed niemal dwóch lat przed wniesieniem pozwu. Oparcie żądania pozwu na zdezaktualizowanym stanie faktycznym doprowadzić musiało do dezaktualizacji zaprezentowanej w pozwie argumentacji.

Jak wynika bowiem z zebranego w sprawie materiału dowodowego pozwana spółka w połowie 2020 r., a zatem na rok przed wytoczeniem powództwa, wskutek żądania powoda dokonała zmiany spornych etykiet. O ile przed zmianą etykiety te były w kolorze białym z centralnie umieszczonym napisem w kolorze napoju zawartego w butelce i przedstawiały się następująco:

i , o tyle po zmianie etykiet w ich centralnym miejscu pojawił się dominujący obraz przekrojonego owocu i przedstawiają się one obecnie następująco:

Mając na uwadze, że zmiana etykiet dokonana przez pozwaną spółkę nie tylko nastąpiła na rok przed wytoczeniem powództwa, ale co istotniejszej miała charakter dobrowolny (nie była np. wynikiem udzielonego powodowi zabezpieczenia), to właśnie te etykiety winny być przedmiotem oceny Sądu i porównania z opakowaniami (etykietami) powoda przedstawiającymi się następująco:

Dokonując porównania opakowań stron nie sposób nie zauważyć, że opierają się na one na tej samej koncepcji tj. przeźroczystej butelce, białej etykiecie i umieszczonym na niej napisie w kolorze napoju. Nie sposób jednocześnie jednak nie zauważyć, że założenia takie tj. przeźroczysta butelka pokazującą nabywcy kolor napoju oraz etykieta nawiązującą swą kolorystyką do koloru danego napoju są wspólne dla opakowań produktów na rynku napojów bezalkoholowych i cechują – jak wynika zresztą także z analizy zawartej w pozwie – także innych producentów napojów bezalkoholowych.

W ocenie Sądu, pozwana spółka dokonując modyfikacji etykiet w dostateczny sposób dokonała rozróżnienia swoich etykiet od etykiet produktów powoda. Etykieta produktu pozwanej spółki jest zdecydowanie bogatsza w treść w porównaniu z etykietą powoda. Co prawda, etykiety na produktach pozwanej spółki, mają białe tło tak jak etykiety powoda, natomiast dodanie ilustracji przedstawiającej przekrój owocu na środku etykiety, której towarzyszy widoczny napis (...) rozróżnia wystarczająco obydwa produkty. Nie można zatem przyjąć, że zachodzi obecnie ryzyko wprowadzenia klientów w błąd co do pochodzenia produktów.

Jednocześnie jako mało prawdopodobne określić należy eksponowane przez stronę powodową obawy, że pozwana spółka po zakończeniu niniejszego procesu ponownie będzie korzystać z konfuzyjnych (zdaniem powoda) etykiet. Używanie nowej etykiety trwa już bowiem od prawie 3 lat i nic nie wskazuje na chęć powrotu pozwanych do używanej niegdyś etykiety.

Odnosząc się do kwestii pierwszeństwa używania zgodnie z prawem oznaczenia towarów czy też opakowania przez powoda, stwierdzić trzeba, że pierwszeństwo to przysługuje powodowi. Jednak należy mieć na uwadze, że oby dwie strony działają w branży napojów bezalkoholowych oferując klientom m.in. lemoniady owocowe. Jak wskazano wyżej standardem na tym rynku jest oferowanie produktów jakim jest lemoniada w przeźroczystych, szklanych butelkach o pojemności 0,33 ml, którego kolor etykiety nawiązuje do owocu, o smaku w jakiego jest napój. Z tego też powodu wydanie przez Sąd zakazu oferowania do sprzedaży, wprowadzania do obrotu, reklamowania w jakiejkolwiek formie, lub zlecania reklamy napojów pozwanej spółki zmierzałoby do monopolizacji przez powoda koncepcji umieszczania na białych etykietach napisów w kolorze napojów, na których opakowaniach te etykiety się znajdują.

W konsekwencji wobec braku podstaw do przypisania pozwanej spółce czynu nieuczciwej konkurencji stypizowanego w art. 10 ust. 2 u.z.n.k., powództwo należało w tym zakresie oddalić, o czym orzeczono w pkt 1 wyroku.

Powszechnie przyjmuje się, że przepis art. 3 ust. 1 u.z.n.k. stanowi podstawę ochrony renomowanych oznaczeń odróżniających (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 października 2005 r., sygn. akt II CK 154/05, LEX nr 187016), sprzeczne z dobrymi obyczajami jest bowiem wykorzystanie efektów cudzej pracy (pasożytnictwo), a w szczególności wykorzystanie wypracowanej przez konkurenta szczególnej pozycji rynkowej jego oznaczeń odróżniających (tj. ich renomy). Taka interpretacja art. 3 ust. 1 u.z.n.k. wynika m.in. z wyroku Sądu Najwyższego z 2 stycznia 2007 r. (sygn. akt V CSK 311/06, LEX nr 259779), w którym wskazano, że dobrym obyczajem kupieckim jest nie tylko niepodszywanie się pod firmę i renomę konkurencyjnego przedsiębiorstwa, lecz także niewykorzystywanie cudzych osiągnięć w wypromowaniu nowego produktu dla zaistnienia w świadomości konsumentów ze swoim, rodzajowo tożsamym, wyrobem bez ponoszenia w tym celu własnych wysiłków i nakładów finansowych. Taki obyczaj wywodzi się z zakorzenionej w polskim społeczeństwie, i w każdym razie zasługującej na aprobatę, normy moralnej, zgodnie z którą nikt nie powinien czerpać nieuzasadnionych korzyści z cudzej pracy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 października 2008 r., sygn. akt V CSK 109/08, LEX nr 479328). Czyn nieuczciwej konkurencji z art. 3 ust. 1 u.z.n.k. stanowi więc wykorzystanie renomy cudzego oznaczenia, które prowadzi do rozwodnienia znaku towarowego, utraty zdolności odróżniającej, a w konsekwencji siły atrakcyjnej, a także w dalszej kolejności wartości handlowej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 października 2009 r., sygn. akt V CSK 102/09, LEX nr 558623).

Wykorzystanie renomy cudzego oznaczenia jest sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta również na gruncie u.z.n.k. niezależnie od tego, czy wprowadza konsumenta w błąd. By uzyskać ochronę przedsiębiorca powinien wykazać, że:

: używa oznaczenia z wcześniejszym pierwszeństwem względem oznaczenia obowiązanego;
: oznaczenie przedsiębiorcy jest znane i rozpoznawalne na rynku;
: oznaczenie obowiązanego wywołuje skojarzenie z wcześniej używanym renomowanym oznaczeniem uprawnionego;
: używanie przez obowiązanego oznaczenia bez uzasadnionej podstawy, może przynosić mu nienależną korzyść z odróżniającego charakteru lub renomy wcześniejszego oznaczenia albo może szkodzić tej zdolności odróżniającej lub renomie.

Używanie przez obowiązanego jego późniejszego oznaczenia może negatywnie oddziaływać na przeciwstawione mu wcześniejsze oznaczenie w ten sposób, że:

: szkodzi jego zdolności odróżniającej, gdy w wyniku działania obowiązanego dochodzi do rozmycia tożsamości oznaczenia, w oczach odbiorców osłabiona zostaje jego zdolność do identyfikowania towarów lub usług, dla których jest on używany, jako pochodzących z danego przedsiębiorstwa;
: szkodzi jego renomie, co określa się także jako „przyćmienie” lub „degradację”, gdy towary, dla których obowiązanego używa identycznego lub podobnego oznaczenia, są odbierane przez odbiorców w taki sposób, że zmniejsza się atrakcyjność oznaczenia uprawnionego;
: przynosi obowiązanemu nienależną korzyść ze zdolności odróżniającej lub renomy oznaczenia uprawnionego („pasożytnictwo”, „ free-riding”). Obejmuje między innymi przypadki, w których dzięki przypisaniu wizerunku wcześniejszego oznaczenia lub cech, które ono reprezentuje towarom oznaczonym identycznym lub podobnym późniejszym oznaczeniem. Odnoszenie przez obowiązanego korzyści z używania oznaczenia podobnego do wcześniejszego oznaczenia uprawnionego stanowi czerpanie nienależnej korzyści, jeżeli obowiązany próbuje działać „w cieniu” renomowanego oznaczenia, korzystając z jego atrakcyjności, reputacji i prestiżu oraz wykorzystując, bez żadnej rekompensaty finansowej, wysiłek handlowy uprawnionego włożony w wykreowanie i utrzymanie wizerunku jego oznaczenia (por. postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 19 kwietnia 2019 r., sygn. akt XXII GWo 25/19, niepubl.).

W niniejszej sprawie nie można było jednak rozważać popełnienia nienazwanego deliktu nieuczciwej konkurencji określanego mianem pasożytnictwa, gdyż powód, nie wykazał jego notoryjności, co stanowi warunek sine qua non zaistnienia nienazwanego deliktu nieuczciwej konkurencji określanego mianem pasożytnictwa. Powód co prawda wykazał, że jest partnerem festiwali muzycznych i filmowych, bierze udział w licznych eventach, a także współpracuje z przedsiębiorcami zajmującymi się produkcją i sprzedażą odzieży, jak również eksportuje swój produkty do innych krajów. Jednakże okoliczności te nie muszą skutkować rozpoznawalnością towaru czy jego opakowania na rynku. Tę wykazać można było poprzez przedstawienie wolumenu sprzedaży, procentowego udziału w rynku czy poprzez wyniki badania rynku, a w szczególności rozpoznawalności powoda jako producenta napojów bezalkoholowych.

Powyższą uwagę dotyczącą rozpoznawalności odnieść należy także do stosowanego przez powoda brandingu i identyfikacji wizualnej ich konotacji wśród konsumentów z powodem. Należy mieć ponadto na względzie, że dążąc do zakazania pozwanym korzystania z określonej strategii marketingowej, powód zmierza do osiągnięcia monopolu w zakresie używania białych etykiet z napisami w kolorze odpowiadającym napojowi, do którego etykieta ma zostać zastosowana. Kolor lub kombinacja kolorów może stanowić istotną cechę funkcjonalną określonego towaru, a więc zmonopolizowanie kombinacji kolorów w związku z określoną strategią marketingową uniemożliwiłoby konkurentom swobodne oferowanie towarów posiadających tę samą funkcjonalność przy użyciu określonej identyfikacji wizualnej. Nie należy także zapominać, że przedmiotem ochrony na podstawie ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji jest uczciwa rywalizacja gospodarcza, a nie bezwzględne prawo podmiotowe (por. w tej kwestii decyzję (...) z dnia 18 maja 2009 r. wydaną w sprawie R (...)-4, a przede wszystkim opinię rzecznika generalnego TS M. S. z dnia 22 czerwca 2017 r. w sprawie C‑163/16, L. v. V. H. S. B. ).

Naśladownictwo cudzych osiągnięć rynkowych jest zjawiskiem budzącym mieszane odczucia, zarówno pod względem gospodarczym, jak i prawnym (por. K. Jasińska, Naśladownictwo opakowań produktów markowych w świetle prawa własności intelektualnej, Warszawa 2010, s. 257 i n.). Z jednej strony bowiem trudno uznać za uczciwe sięgnięcie po pomysły wypromowane przez innego przedsiębiorcę, z drugiej zaś powszechnie przyjmuje się, że pewnego typu naśladownictwo jest korzystne dla rynku, gdyż prowadzi przede wszystkim do obniżenia ceny produktów podobnych. Pamiętać przy tym należy, iż pomysły innowacyjne są chronione odrębnymi przepisami (przede wszystkim ustawami patentowymi i autorskimi).

Działalność przedsiębiorcy na rynku nakierowana jest na odbiorcę jego towarów i usług, niezależnie od tego, czy chodzi o reklamę produktów, informacje handlowe o produktach czy też same produkty. Polega ona na wywieraniu odpowiedniego wpływu na osoby, do których przekaz jest kierowany, w celu zachęcenia ich do skorzystania z oferty przedsiębiorcy. Wpływ ten wywierany jest w niemal każdej warstwie działalności gospodarczej i polega na takim przedstawianiu cech produktu, aby uczynić go atrakcyjniejszym w oczach potencjalnych nabywców. Zabieg ten zawsze będzie więc związany z wywoływaniem określonego obrazu w świadomości poprzez różnorakie bodźce modyfikujące odbiór określonego przedmiotu (tak A. Falkowski, T. Tyszka, Psychologia zachowań konsumenckich, Gdańsk 2009, s. 15-45). Opakowania, treść etykiet, kształt, kolor i kontekst prezentacji towarów, a także sposób świadczenia określonych usług, obok realizowania ich podstawowej funkcji mają za zadanie kreować odpowiedni wizerunek zarówno samego produktu, jak i przedsiębiorcy. Zjawiskiem powszechnym jest przykładowo takie projektowanie opakowań dla różnych substancji, aby przy wykorzystaniu różnych schematów percepcyjnych wywołać wrażenie, że są one większe lub aby poprzez bardziej atrakcyjny kształt zewnętrzny zasugerować, że także ich zawartość jest lepsza od produktów konkurencji (tak A. Falkowski, T. Tyszka, Psychologia zachowań konsumenckich, Gdańsk 2009, s. 20-25).

Produkty oferowane przez powoda, jak i pozwaną spółkę są dobrami powszechnie występującymi na rynku. Realizowana przez strony koncepcja przeźroczystej butelki pokazującej nabywcy kolor napoju oraz etykieta nawiązującą swą kolorystyką do koloru danego napoju jest wspólna dla opakowań produktów na rynku napojów bezalkoholowych, a co za tym idzie nie cechuje się innowacyjności. W rezultacie posłużenia się przez pozwaną spółkę, podobnie jak przez powoda, zabiegiem marketingowym polegającym na umieszczeniu napoju w przeźroczystej butelce z białą etykietą i umieszczonym na niej napisie w kolorze napoju, nie nosi cech pasożytnictwa, wpisując się w trendy rynkowe opakowań napojów bezalkoholowych.

Również posługiwanie się przez powoda i pozwaną spółkę gadżetami służącymi do promocji własnego produktu takimi jak chłodziarki, czy beczki tudzież drewnianymi podstawkami do napojów z wygrawerowanym logiem jest zjawiskiem powszechnym wśród producentów napojów bezalkoholowych. Powód oraz pozwana spółka nie są przy tym jedynymi podmiotami na rynku posługującymi się w przypadku chodziarek, czy beczek zestawieniem kolorystycznym polegającym na umieszczeniu białego napisu na czarnym tle. Tym samym uwzględnienie powództwa prowadziłoby do niczym nieuzasadnionej monopolizacji posługiwania się przez powoda tymi gadżetami w określonej kolorystyce.

W konsekwencji wobec braku podstaw do przypisania pozwanej spółce czynu nieuczciwej konkurencji w postaci pasożytnictwa, powództwo należało w tym zakresie oddalić, o czym orzeczono w pkt 1 wyroku.

Jednocześnie wobec braku wykazania aby pozwani M. W. (2), R. W. i D. W. produkowali lub wprowadzali do obrotu napoje (...) powództwa w stosunku do nich jako bezzasadne podlegało oddaleniu, o czym orzeczono w pkt 1 wyroku.

O kosztach postępowania orzeczono w pkt. 2 wyroku zgodnie z art. 98 k.p.c., który stanowi, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Pozwani, pomimo że byli reprezentowani przez tego samego pełnomocnika, domagali się oddzielnie zasądzenia na swoją rzecz kosztów procesu. Jednakże nadmienić należy, że wygrywającym proces współuczestnikom, o których mowa w art. 72 § 1 pkt 1 k.p.c., reprezentowanym przez tego samego radcę prawnego, sąd przyznaje zwrot kosztów w wysokości odpowiadającej wynagrodzeniu jednego pełnomocnika (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 1963 r., III PO 17/63, OSNCP z 1964 r., nr 6, poz. 107; uchwała Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2007 r., sygn. akt III CZP 130/06, OSNC 2008/1/1, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 kwietnia 2011 r., sygn. akt IV CZ 142/10, LEX nr 785282, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 16 listopada 2011 r., sygn. akt V CZ 83/11, LEX nr 1296723, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 2012 r., sygn. akt II CZ 120/12, LEX nr 1284732).

Na koszty postępowania obciążające pozwanych w łącznej kwocie 1.748,00 zł składały się kwota 1.680,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego pozwanych zgodnie z § 8 ust. 1 pkt 19 w zw. z § 20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 265) oraz kwota 17,00 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa pobrana od każdego z czterech pozwanych zgodnie art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1923 z późn. zm.). Wskazać należy, że podzielając stanowisko Sądu Apelacyjnego w Poznaniu wyrażone w wyroku z dnia 12 sierpnia 2021 r. (I AGa 124/21, LEX nr 3304038), Sąd przyjął, iż najbardziej zbliżoną stawką do sprawy o czyny nieuczciwej konkurencji jest stawka odnosząca się do naruszenia praw własności przemysłowej.

Sędzia Jarosław Antoniuk

Dodano: 22 października 2025, Opublikował(a): Elżbieta Glanda
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Katowicach
Osoba, która wytworzyła informację: sędzia Jarosław Antoniuk
Data wytworzenia informacji: 22 czerwca 2023