Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 4.04.2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił J. B. (B.) prawa do emerytury z art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych , albowiem ubezpieczony na dzień 1.01.1999r. wykazał 26 lat,6 miesięcy i 10 dni okresów składkowych i nieskładkowych, lecz nie udowodnił wymaganych co najmniej 15 lat zatrudnienia w warunkach szczególnych.

W odwołaniu wniesionym od w/w decyzji (k. 2 a.s.) J. B. domagał się uwzględnienia mu do pracy w szczególnych warunkach niezliczonych przez organ rentowy okresów zatrudnienia:

- od 15.06.1983 r. do 25.03.1989 r. w Przedsiębiorstwie (...) w D. na stanowisku elektryka samochodowego i pracownika akumulatorowni,

- od 7.10.1977 r. do 18.03.1978 r. w Sosnowieckim Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w S. na stanowisku mechanika samochodowego, a także okresu

- służby wojskowej w latach 1971-1974, gdyż zarówno przed powołaniem do wojska, jak też po zakończeniu służy, pracował w Kopalni (...) jako młodszy górnik pod ziemią.

W odpowiedzi na odwołanie (k. 8 a.s.) organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania podtrzymując swoje stanowisko o braku spełnienia przez odwołującego się wszystkich warunków do nabycia prawa do emerytury.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 8.03.2013 r. J. B. złożył w organie rentowym wniosek o emeryturę (k. 1 akt ZUS) w którym zaznaczył, iż pozostaje w stosunku pracy z P.T.H.U. RAK w P. oraz wnosi o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Niesporne w niniejszej sprawie pomiędzy stronami było, iż ubezpieczony (ur. (...)) w dniu 24.12.2012 r. ukończył 60 lat, a na dzień 1.01.1999r. wykazał dłuższy niż wymagany 25- letni okres składkowy i nieskładkowy.

Sporna kwestia sprowadzała się do ustalenia czy J. B. spełnił pozostałe przesłanki do przyznania mu emerytury w niższym wieku emerytalnym przewidziane w art. 184 w związku z art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych , zwłaszcza czy posiada wymagany okres pracy w szczególnych warunkach.

W zaskarżonej decyzji Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. uwzględnił ubezpieczonemu 8 lat, 4 miesiące i 25 dni zatrudnienia w warunkach szczególnych.

Na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego Sąd ustalił, iż J. B. był zatrudniony na pełny etat od 1.03.1971r. do 19.09.1977r. w KWK (...) (k. 4 akt ZUS), w tym:

1.  od 1.03.1971r. do 26.10.1971r. jako młodszy górnik pod ziemią,

2.  od 27.10.1971r. do 14.10.1974r., tj. 2 lata, 11 miesięcy i 19 dni, służba wojskowa (k. 5-7 akt ZUS),

3.  od 13.11.1974r. do 1.02.1976r. jako młodszy górnik pod ziemią.

Zatem zarówno bezpośrednio przed powołaniem do służby wojskowej, jak też po powrocie z niej, ubezpieczony był zatrudniony w Kopalni jako młodszy górnik pod ziemią wykonując pracę w warunkach szczególnych, co potwierdza świadectwo pracy z dnia 28.01.2013r. (k. 4 akt ZUS).

Z kolei w Sosnowieckim Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w S. odwołujący się pracował w pełnym wymiarze czasu od 7.10.1977 r. do 18.03.1978 r., tj. 5 miesięcy i 13 dni, na stanowisku mechanika samochodowego (k. 8 akt ZUS).

W toku postępowania J. B. przyznał, iż w powyższym Zakładzie zajmował się naprawami samochodów, które wykonywał w kanałach remontowych, jak również poza nimi. Także na akumulatorowni nie pracował stale i w pełnym wymiarze czasu, gdyż nie było takiej potrzeby.

W (...) I. w D. ubezpieczony był zatrudniony na pełny etat od 15.06.1983 r. do 25.03.1989 r., tj . 5 lat, 9 miesięcy i 11 dni, na stanowisku elektryka samochodowego (k. 12 akt ZUS).

Z wyjaśnień odwołującego się złożonych na rozprawie w dniu 20.08.2013r. wynika, iż w tym czasie wykonywał wszystkie (nie tylko elektryczne) naprawy samochodów dostawczych i ciężarowych. Prace te miały miejsce w kanałach remontowych i na powietrzu, tj. poza w/w kanałami.

Sąd zważył, co następuje:

Zagadnienie przyznawania emerytur z tytułu pracy w szczególnych warunkach reguluje ustawa z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.09.153.1227 j.t.).

Zgodnie z art. 184 ust 1 cyt. ustawy ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. do dnia 1.01.1999r.) osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn (tj. w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wiekuemerytalnego pracownikówzatrudnionychwszczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze) oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 (tj. 25 lat dla mężczyzn i 20 lat dla kobiet).

Natomiast w myśl ustępu 2 art. 184 cyt. ustawy - w brzmieniu obowiązującym od dnia 1.01.2013r.- emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

W myśl art. 32 ust 1 cyt. ustawy (w brzmieniu obowiązującym od dnia 1.01.2013r.) ubezpieczonym będącym pracownikami zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 ust. 2 i 3, tj. co najmniej 60 lat dla kobiet oraz w zależności od daty urodzenia od 65 lat do 65 lat i 4 miesięcy dla mężczyzn.

Wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie, których osobom przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych (art. 32 ust 4 cyt. ustawy).

Wedle § 4 ust 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U.83.8.43) pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A stanowiącym załącznik do tego rozporządzenia , stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy (§ 2 ust 1), nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

- osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn oraz

- ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W wykazie A stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. do pracy w szczególnych warunkach zostały zaliczone m.in. w Dziale XIV „Prace różne” :

- pod pozycją 13 prace w akumulatorowniach: opróżnianie, oczyszczanie i wymiana stężonego kwasu siarkowego i płyt ołowianych,

- pod pozycją 14 prace przy naprawie pomp wtryskowych, wtryskiwaczy i gaźników do silników spalinowych,

- pod pozycją 16 prace wykonywane w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych lub szynowych.

W orzecznictwie przyjmuje się, iż dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy. Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 czerwca 2011 r. sygn. I UK 393/10, LEX nr 950426, zob. też wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 11 września 2012r. sygn. III AUa 2266/11, LEX nr 1236508).

W toku niniejszego postępowania ubezpieczony przyznał, iż w Przedsiębiorstwie (...) w D. oraz w Sosnowieckim Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w S. nie zajmował się stale i w pełnym wymiarze czasu ani naprawą samochodów w kanałach remontowych, ani pracą w akumulatorowni.

Tym samym –zdaniem Sądu- nie można przyjąć, iż w okresach od 7.10.1977 r. do 18.03.1978 r. oraz od 15.06.1983 r. do 25.03.1989 r. wykonywał on pracę w szczególnych warunkach w rozumieniu rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r.

Natomiast w wyroku z dnia 7 lutego 2013r. sygn. III AUa 898/12 Sąd Apelacyjny w Katowicach wskazał, iż okres zasadniczej służby wojskowej odbytej w czasie trwania stosunku pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze nie zalicza się do stażu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym (art. 32 ust. 1 u.e.r.f.u.s.), jeżeli pracownik w ustawowym terminie zgłosił swój powrót do tego zatrudnienia, bowiem - co oczywiste - pracownik nie świadczył w tym okresie pracy w warunkach szczególnych, zaś brak jest uregulowania dopuszczającego stosowanie takiej fikcji prawnej (LEX nr 1282587).

Tym samym brak jest podstaw do zaliczenia odwołującemu się do pracy w szczególnych warunkach okresu służby wojskowej odbytej od 27.10.1971r. do 14.10.1974r.

W konsekwencji ubezpieczony, który na dzień 1.01.1999r. nie legitymował się wymaganym 15 –letnim okresem zatrudnienia w warunkach szczególnych, nie spełnił wszystkich przesłanek koniecznych do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym.

Mając na względzie powyższe Sąd nie znajdując podstaw do uwzględnienia odwołania - na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.- orzekł jak w sentencji.

SSO Ewa Wyrwas - Wystrychowska