Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 stycznia 2014r.

Sąd Okręgowy – Sąd Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach,

X Wydział Ubezpieczeń Społecznych w składzie;

Przewodniczący SSO Elżbieta Żabińska - Fras

Protokolant st. sekr. sądowy Iwona Kotas

po rozpoznaniu w dniu 29 stycznia 2014r. w Katowicach

sprawy E. C.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o prawo do emerytury nauczycielskiej

na skutek odwołania E. C.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

z dnia 24 października 2013r. Nr (...)/10

O d d a l a odwołanie.

(-) SSO E. F.

Sygn. akt X U 3814/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 24.10.2013r. organ rentowy odmówił odwołującej prawa do emerytury nauczycielskiej, bowiem nie udowodniła ona na dzień 31.12.2008r. 30 lat ogólnego stażu pracy jak również w dalszym ciągu pozostaje w zatrudnieniu.

W odwołaniu do Sądu ubezpieczona wniosła o zmianę decyzji organu rentowego przez przyznanie jej prawa do emerytury, podnosząc, iż pracowała zarówno na gospodarstwie rolnym rodziców jak i gospodarstwie rolnym swojego wuja – łącznie od 4 do 6h dziennie i wniosła o zaliczenie do stażu pracy okresu pracy na gospodarstwie rolnym wuja i rodziców.

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczona złożyła wniosek o emeryturę nauczycielską 21.08.2013r.

Organ rentowy na podstawie zgromadzonych dowodów ustalił, iż na dzień 31.12.2008r. wykazała ona 28 lat, 4 miesiące i 15 dni ogólnego stażu pracy oraz wykazała ponad 20 lat pracy nauczycielskiej.

Organ rentowy zaliczył do stażu pracy ubezpieczonej okres zatrudnienia w gospodarstwie rolnym rodziców od 3.11.1976r. do 30.06.1977r. Natomiast nie zaliczył okresu pracy w tym gospodarstwie po 1.07.1977r., bowiem rodzice nie opłacali obowiązkowej składki na ubezpieczenie społeczne rolników.

Organ rentowy nie zaliczył do stażu pracy okresu pracy w gospodarstwie rolnym wuja, gdyż zeznania złożone przez świadków w protokole zeznań potwierdzają pracę ubezpieczonej w gospodarstwie rolnym rodziców.

ZUS wskazał również, iż praca świadczona przez ubezpieczoną nie miała charakteru pracy stałej i świadczonej codziennie co najmniej w połowie wymiaru czasu pracy tj. 4h dziennie, ale miała jedynie charakter dorywczy, sporadyczny, noszący znamiona pomocy, bowiem ubezpieczona w tym okresie uczęszczała do szkoły średniej i dojeżdżała z miejsca swojego zamieszkania do B. ok. 10min. pociągiem.

Na podstawie wyjaśnień odwołującej złożonych na rozprawie w dniu 29.01.2014r. Sąd ustalił, iż ubezpieczona urodziła się (...) Szkołę podstawową ukończyła w 1974r. a następnie podjęła naukę w studium wychowania przedszkolnego, które ukończyła w 1981r. Do szkoły uczęszczała codziennie.

Ojciec odwołującej był właścicielem działki nr (...) o obszarze 0,4780h oraz posiadał prawo udziału w ¼ części działki nr (...) o obszarze 0,0638h (zaświadczenie Sądu Rejonowego w Pszczynie Wydział Ksiąg Wieczystych z dnia 15.07.2013r. k. 15 akt ZUS) a ponadto przysługiwało mu prawo wieczystego użytkowania obejmujące działkę nr (...) o powierzchni 0,0885h (zaświadczenie Sądu Rejonowego w Pszczynie Wydział Ksiąg Wieczystych z dnia 15.07.2013r. k. 16 a.s.).

Ojciec ubezpieczonej nie podlegał ubezpieczeniu społecznemu rolników (zaświadczenie KRUS z 9.09.2013r. k. 34 a.s.).

Ubezpieczeniu społecznemu rolników podlegał natomiast wujek ubezpieczonej W. C. w okresie od 1.07.1977r. do 31.12.1988r. (dowód: zaświadczenie KRUS z 9.09.2013r. k. 35 a.s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił również w oparciu o dowód z akt ZUS, dołączonych do akt sprawy.

Sąd zważył, co następuje:

Żądanie odwołującej jest oparte na treści art. 88 ustawy z dnia 26.01.1982r. Karta nauczyciela (Dz. U z 2006r. nr 97, poz. 674).

Artykuł ten w ust. 1 stanowi, iż nauczyciele mający 30-letni okres zatrudnienia w tym 20 lat wykonywania pracy w szczególnym charakterze (pracy nauczycielskiej) mogą po rozwiązaniu na swój wniosek stosunku pracy przejść na emeryturę.

Art. 88 ust. 2a stanowi, iż nauczyciele urodzeni po 31.12.1948r. a przed 1.01.1969r. zachowują prawo do przejścia na emeryturę bez względu na wiek jeżeli spełnili warunki do uzyskania emerytury określone w ust. 1 w ciągu 10 lat od dnia wejścia w życie ustawy emerytalnej z dnia 17.12.1998r. …… z wyjątkiem warunku rozwiązania stosunku pracy………..

Problem sporny w sprawie sprowadzał się do rozstrzygnięcia zagadnienia, czy ubezpieczona wykazała na dzień 31.12.2008r. 30 lat ogólnego stażu pracy.

Analiza materiału dowodowego zgromadzonego przed organem rentowym jak i dodatkowo wyjaśnienia złożone przez ubezpieczoną na rozprawie w dniu 29.01.2014r. przed Sądem pozwoliło Sądowi na ustalenie, iż nie wykazała ona 30-letniego stażu pracy.

Zeznania świadków złożone do organu rentowego istotnie -jak twierdzi ZUS- potwierdzają pracę ubezpieczonej w gospodarstwie rolnym rodziców.

Ubezpieczona nie przedłożyła dowodów na okoliczność pracy w gospodarstwie rolnym wujka W. C..

Dopiero w piśmie procesowym z dnia 24.09.2013r. ubezpieczona zaznaczyła, że pracowała w gospodarstwie rolnym wujka – W. C..

Podobną informację zamieściła w odwołaniu do Sądu.

Analizując uprawnienia ubezpieczonej do wcześniejszej emerytury organ rentowy -zdaniem Sądu - prawidłowo nie zaliczył do stażu pracy ubezpieczonej okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców po 1.07.1977r. Podsiadane przez nich grunty nie podlegały ubezpieczeniu społecznemu rolników, bowiem nie były traktowane jak gospodarstwo rolne. Kryteria gospodarstwa rolnego spełniały jedynie grunty powyżej 0,5ha.

Użytkowane wieczyście przez rodziców ubezpieczonej grunty obejmujące działkę nr (...) również nie spełniały kryterium gospodarstwa rolnego.

Stosownie do art. 232 § 1 k.c. grunty stanowiące własność Skarbu Państwa położone w granicach administracyjnych miast oraz grunty Skarbu Państwa położone poza tymi granicami, lecz włączone do planu zagospodarowania przestrzennego miasta i przekazane do realizacji zadań jego gospodarki….. mogą być oddane w użytkowanie wieczyste osobom fizycznym i osobom prawnym.

Z przepisu tego i dalszych zamieszczonych w dziale „Użytkowanie wieczyste” wynika, iż grunty te nie mogą być zaliczone do gospodarstwa rolnego gdyż służą innym celom aniżeli gospodarstwo rolne.

Orzecznictwo Sądu Najwyższego niejednokrotnie określało zasady uwzględniania na uprawnienia emerytalno-rentowe pracowników okresów pracy wykonywanej w gospodarstwie rolnym przed 1.01.1983r. W wyrokach z dnia 28.02.1997r. IIUKn 96/96, z 7.11.1997r. IIUKn 318/97, z 13.01.1998r. IIUKn 433/97, z 13.11.1998r. IIUKn 299/98 Sąd Najwyższy wyjaśnił przyczyny dla których odmówił uwzględnienia okresów pracy uczniów szkół ponadpodstawowych, którzy równocześnie pomagali w prowadzeniu gospodarstwa rolnego (pomimo, iż ustalenia odnoszą się do ustawy rewaloryzacyjnej z dnia 17.10.1991r. nie straciły na aktualności do dzisiaj).

Sąd Najwyższy podkreślał, że w okresie uczęszczania do szkoły ponadpodstawowej oddalonej od miejsca zamieszkania praca ucznia w gospodarstwie rolnym nie stanowiła głównego źródła utrzymania, bowiem na rodzicach zgodnie z Kodeksem rodzinnym spoczywa obowiązek alimentacji dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie – a takimi są dzieci uczące się w szkołach średnich w systemie dziennym.

Pomoc dziecka świadczona w czasie uczęszczania do szkoły w gospodarstwie rolnym rodziców również jest konsekwencją wzajemnych stosunków istniejących pomiędzy rodzicami a dziećmi.

Generalnie uwzględnianie jako okresów składkowych pracy świadczonej w gospodarstwie rolnym przez ucznia będącego domownikiem rolnika podczas uczęszczania do szkoły średniej stanowiłoby nieuzasadnione w stosunku do pozostałych uczniów uprzywilejowanie w zakresie uprawnień emerytalno-rentowych osób, których rodzice w tym czasie posiadali gospodarstwo rolne.

Zasady te należy stosować również do innych członków rodziny posiadających takie gospodarstwo – tak jak w przypadku ubezpieczonej w stosunku do jej wuja.

Sąd uznał, iż praca jeśli nawet u wuja była wykonywana przez odwołującą nie miała charakteru pracy stałej, zwłaszcza, że posiadał on troje dzieci starszych od ubezpieczonej. Okazjonalne świadczenie pracy w gospodarstwie rolnym nie można uznać za pracę w tym gospodarstwie (i na wykazaniu przesłanek z art. 10 ust. 1 pkt. 3 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS – Dz. U z 2009r. nr 153, poz. 1227).

Kierując się powyższymi okolicznościami Sąd uznał, iż praca ubezpieczonej w gospodarstwie rolnym wuja nie zasługuje na uwzględnienie do ogólnego stażu pracy z przyczyn opisanych wyżej.

Odwołanie ubezpieczonej nie zasługuje na uwzględnienie również i z tej przyczyny, że nie rozwiązała ona na swój wniosek stosunku pracy.

Kierując się powyższymi okolicznościami Sąd uznał odwołanie za bezzasadne i orzekł jak w wyroku po myśli art. 477 ¹⁴ § 1kpc.

SSO Elżbieta Żabińska-Fras