Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 kwietnia 2018 roku

Sąd Rejonowy w Rybniku VI Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: ASR Barbara Golec

Protokolant: st. sekr. sądowy Aleksandra Nikiel

po rozpoznaniu w dniu 26 kwietnia 2018 roku w Rybniku

na rozprawie

sprawy z powództwa Ł. S. (1)

przeciwko S. W., R. W. i M. B.

przy udziale interwenienta ubocznego (...) Spółki Akcyjnej w W.

o zapłatę

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powoda Ł. S. (2) na rzecz pozwanych S. W., R. W. i M. B. jako wspólników spółki cywilnej kwotę 3 051,00 zł (trzy tysiące pięćdziesiąt jeden złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 2 451,00 zł (dwa tysiące czterysta pięćdziesiąt jeden złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

3.  nakazuje pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Rybniku kwotę 1 315,90 zł (jeden tysiąc trzysta piętnaście złotych dziewięćdziesiąt groszy) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Sygn. akt VI GC 45/15

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym dnia 14 stycznia 2015 r. powód Ł. S. (1) wniósł o zasądzenie solidarnie od pozwanych S. W., R. W. i M. B., wspólników spółki cywilnej (...) S. W., R. W. i M. B., kwoty 14 332,92 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wytoczenia powództwa oraz kosztów postępowania. W uzasadnieniu podał, że dochodzi odszkodowania za nienależyte wykonanie naprawy silnika samochodowego, polegającej na wykonaniu szlifu wału korbowego wraz z doborem panewek głównych oraz korbowych. Na dochodzoną pozew kwotę składają się koszt naprawy silnika (14 609,30 zł), koszt sporządzenia opinii prywatnej (700 zł), pomniejszone o kwotę wypłaconą przez (...) Spółkę Akcyjną w W., ubezpieczyciela pozwanych w zakresie odpowiedzialności cywilnej prowadzonej działalności gospodarczej (976,38 zł) (k. 2-3, 52).

W odpowiedzi na pozew pozwani wnieśli o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu. Wskazali, że prawidłowo wykonali zleconą naprawę i zarzucili, że przyczyną zatarcia silnika pojazdu był brak należytego wyczyszczenia i montażu przed uruchomieniem, które to czynności nie zostały zlecone pozwanym i wykonał je samodzielnie powód, w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej. Podnieśli także, że powód zastosował olej syntetyczny, który nie był właściwy do reperowanego silnika. Użycie tego oleju doprowadziło do rozpuszczenia osadu, który następnie dostał się między wał i panewki i spowodował powstanie rowków w panewkach w miejscach wypływu oleju z wału. Jako przyczynę awarii silnika podali również niewymienienie przez powoda zużytych pierścieni tłokowych. Pozwani zakwestionowali również wysokość kosztów naprawy silnika, podważając zasadność użycia nowych części, a także zarzucili, że koszt sporządzenia prywatnej opinii nie pozostaje w normalnym związku przyczynowym z nienależytym wykonaniem umowy przez pozwanych (k. 62-67).

(...) Spółka Akcyjna w W. zgłosiła interwencję uboczną po stronie pozwanej, wnosząc o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu (k. 99-101).

Pismem złożonym na rozprawie w dniu 22 lutego 2018 r. powód rozszerzył powództwo o kwotę 14 289,11 zł, dochodzą łącznie kwoty 28 622,11 zł, stanowiącej koszt naprawy silnika według opinii biegłego (k. 281).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Powód Ł. S. (1) zakupił samochód marki N. (...) z rozłożonym i uszkodzonym silnikiem. W lutym 2013 r. zlecił pozwanym S. W., R. W. i M. B., wspólnikom spółki cywilnej (...) S. W., R. W. i M. B., wykonanie naprawy silnika przedmiotowego pojazdu. Naprawa miała polegać na wykonaniu szlifu wału korbowego wraz z doborem panewek głównych oraz korbowych. Powód wydał pozwanym blok silnika z wałem korbowym. Pozwani w ramach prowadzonej działalności nie zajmują się składaniem podzespołów silników.

dowód: przesłuchanie powoda k. 282v-283, przesłuchanie pozwanej M. B. k. 283-283v, przesłuchanie pozwanego S. W. k. 283v

Pozwani wykonanie panewek zlecili M. N. (1), w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Panewki miały być dobrane przez wykonawcę do czopów wału, których wymiary podano wykonawcy. Pomiarów wału dokonali pracownicy pozwanych. Czopy wału korbowego miały być zeszlifowane na wymiar 63,65 mm dla czopów głównych i 53,45 mm dla czopów korbowodowych. Wykonawca założył luz montażowy w wymiarze 0,06 mm na czopach głównych i 0,05 mm na czopach korbowych, aby zapewniona była możliwość obracania.

dowód: wiadomość mailowa k. 72, zeznania świadka M. N. (1) k. 160-161, wydruk wiadomości mailowej k. 72, pismo M. N. z dnia 16 lipca 2013 r. k. 7, opinia biegłego k. 205-211, uzupełniająca opinia biegłego k. 238-242, 297-302, przesłuchanie powoda k. 282v-283, przesłuchanie pozwanej M. B. k. 283-283v

Po wykonaniu opisanych prac, pozwani wydali powodowi blok silnika, wał korbowy i panewki, przy czym każdy z wymienionych elementów został wydany osobno. Stan tych elementów wizualnie nie budził wątpliwości powoda. Składaniem silnika zajmował się powód, zawodowo zajmujący się tego rodzaju czynnościami. Przed złożeniem podzespołów powód wyczyścił części silnika oraz nasmarował panewki olejem.

dowód: częściowo przesłuchanie powoda k. 282v-283, przesłuchanie pozwanej M. B. k. 283-283v

Po próbie złożenia silnika, powód stwierdził brak możliwości obrotu wału korbowego i zwrócił pozwanym blok silnika ze zmontowanym wałem korbowym. Pozwani dokonali pomiarów panewek oraz wału korbowego, zdemontowali wydane im elementy silnika. W celu przywrócenia możliwości obrotu wału korbowego, dokonali korekty wału korbowego tj. przeszlifowania, tak by uzyskać odpowiedni luz pomiędzy panewkami i czopami. Po dokonaniu szlifu, przeczyścili jedynie wał korbowy, by usunąć opiłki metalu po szlifowaniu. Po 2-3 dniach pozwani wydali powodowi blok silnika z zamontowanym wałem korbowym i panewkami, by zademonstrować możliwość obrotu wału korbowego. Stan tych elementów wizualnie nie budził wątpliwości powoda. Przed kolejnym montażem silnika, powód dokonał czyszczenia składanych elementów oraz nasmarował panewki olejem. Wykorzystany olej był wysokiej klasy, przeznaczony do reperowanego silnika.

dowód: przesłuchanie powoda k. 282v-283, przesłuchanie pozwanej M. B. k. 283-283v, przesłuchanie pozwanego S. W. k. 283v

Powód uiścił pozwanym z tytułu wykonanych prac wynagrodzenie w kwocie 1 693 zł. Wystawiona przez pozwanych faktura obejmowała panewki oraz usługi szlifierskie.

dowód: faktura k. 6, przesłuchanie pozwanego S. W. k. 283v

W dniu 8 lipca 2013 r. powód po przejechaniu ok. 500 km zgłosił pozwanym zatarcie silnika pojazdu N. (...). Po demontażu silnika stwierdzono zarysowania czopów wału korbowego i uszkodzenia panewek. Blok silnika wraz z wałem korbowym i panewkami został przesłany do M. N. (1) w ramach reklamacji. Wykonawca nie uznał zasadności zastrzeżeń pozwanych i stwierdził, po wykonaniu pomiaru wału, że przyczyną zatarcia silnika było wykonanie panewek o nieprawidłowych rozmiarach, wskutek dokonania przez pozwanych nieprawidłowych pomiarów. Podał, że średnica czopów wału korbowego była mniejsza o 0,05 mm w stosunku do zamówienia.

dowód: reklamacja k. 73, zeznania świadka M. N. (1) k. 160-161, pismo M. N. z dnia 16 lipca 2013 r. k. 7, dokumentacja zdjęciowa k. 30-43, przesłuchanie powoda k. 282v-283, przesłuchanie pozwanej M. B. k. 283-283v, opinia biegłego k. 205-211, uzupełniająca opinia biegłego k. 238-242, 297-302

Ubezpieczyciel pozwanych interwenient uboczny (...) Spółka Akcyjna w W. w oparciu o umowę odpowiedzialności cywilnej za szkody wynikłe z prowadzonej działalności gospodarczej uznał swoją odpowiedzialność za szkodę oraz wypłacił powodowi tytułem odszkodowania kwotę 976,38 zł. W związku ze zgłoszeniem szkody interwenientowi pozwany S. W. oświadczył, że pozwani odpowiadają za wyrządzoną powodowi szkodę. Uznanie odpowiedzialności za szkodę przez pozwanych było warunkiem wypłaty odszkodowania przez interwenienta. Pozwani poczuwali się do odpowiedzialności, z uwagi na wykonywane przy silniku prace. Powód wyceniał wówczas poniesioną szkodę na 5 000-6 000 zł.

dowód: zeznania świadka J. K. k. 195v-196, oświadczenie S. W. z dnia 24 lipca 2013 r. k. 8, decyzja z dnia 16 września 2013 r. k. 9, polisa k. 78, OWU k. 79-84, faktura k. 86-88, akta szkody, przesłuchanie powoda k. 282v-283, przesłuchanie pozwanej M. B. k. 283-283v

Powód zlecił sporządzenie opinii rzeczoznawcy, który po oględzinach silnika jako przyczynę awarii ustalił zbyt duży luz między panewkami a czopami oraz określił wysokość kosztów naprawy silnika na kwotę 14 609,30 zł netto na dzień 30 czerwca 2014 r. Koszt sporządzenia opinii wyniósł 700 zł netto.

dowód: opinia prywatna k. 21-25, kalkulacja naprawy k. 26-29, dokumentacja zdjęciowa k. 30-43, faktura k. 44

Pomimo wezwania do zapłaty pozwani nie uiścili dochodzonego przez powoda odszkodowania.

dowód: wezwanie k. 19, pismo pozwanych z dnia 7 sierpnia 2014 r. k. 20

Panewki powinny być dobrane przez wykonawcę tak, by między czopem a panewką pozostał luz montażowy, który według producenta silników wynosi dla czopów łożysk głównych nr 1 i 5: 0,001-0,011 mm (wartość nominalna), wartość graniczna 0,021 mm, a dla czopów łożysk głównych nr 2, 3 i 4: 0,007-0,017 mm (wartość nominalna), wartość graniczna 0,027 mm. Podane wielkości luzów montażowych są trudne do uzyskania. Przyjmuje się, że luz montażowy możliwy do uzyskania powinien mieścić się w granicach 0,02-0,06 mm. dowód: opinia biegłego k. 205-211, uzupełniająca opinia biegłego k. 238-242, 297-302

Najbardziej prawdopodobną przyczyną awarii przedmiotowego silnika było wypłukanie zanieczyszczeń z wnętrza wału korbowego silnika. Po zeszlifowaniu czopów wału korbowego w celu spowodowania możliwości obrotu wału, luz montażowy między czopami a panewkami mieścił się w dopuszczalnych granicach. Przeszlifowanie wału nie przyczyniło się do awarii silnika, ponieważ nie stwierdzono uszkodzeń warstwy utwardzonej czopów. O wpływie zanieczyszczeń w oleju silnikowym na zatarcie łożysk silnika świadczy usytuowanie uszkodzeń panewek w rejonie odpowiadającym położeniu kanałów olejowych. Nieznaczne zużycie panewek czopów głównych oraz znaczne zużycie panewek czopów korbowych wskazuje, że zanieczyszczenia mogły być wypłukiwane z wnętrza wału korbowego i przedostawać się do łożysk korbowych. Olej silnikowy z magistrali olejowej znajdującej się z bloku silnika przedostaje się poprzez łożyska główne wału korbowego do wnętrza wału, a następnie kanałami w wale korbowym do łożysk korbowych. Wyjaśnia to mechanizm małych uszkodzeń panewek łożysk głównych a znacznych uszkodzeń panewek czopów korbowych. Czysty olej przepływa przez łożyska główne, wypłukuje zanieczyszczenia nagromadzone w wale korbowym i transportuje je do łożysk korbowych. Zanieczyszczenia powodują uszkadzanie powłoki ślizgowej panewek i ich zacieranie.

dowód: opinia biegłego k. 205-211, uzupełniająca opinia biegłego k. 238-242, 297-302

Koszt naprawy uszkodzonego silnika na dzień 27 czerwca 2017 r., przy wykorzystaniu oryginalnych części zamiennych oraz stawce za roboczogodzinę stosowanej w warsztatach specjalistycznych w kwocie 100 zł netto, wyniósłby 23 270,01 zł netto (28 622,11 zł brutto). Kolejna naprawa silnika poprzez przeszlifowanie wału korbowego na mniejszy wymiar i dobranie nowych panewek, z uwagi na stan wału, byłaby niewskazana. Kolejne szlifowanie wału spowodowałoby, że warstwa utwardzona czopów byłaby za cienka lub w ogóle by jej nie było. Wał stałby się w konsekwencji niezdatny do dalszej eksploatacji.

dowód: opinia biegłego k. 205-211, uzupełniająca opinia biegłego k. 238-242

Powód nie wykonał naprawy uszkodzonego silnika, albowiem stwierdził, że jest ona niemożliwa. W 2016 r. zakupił do pojazdu nowy silnik za kwotę około 18 000 zł, który we własnym zakresie zamontował. Do montażu wykorzystał jednorazowe elementy za łączną kwotę około 1 000 zł.

dowód: przesłuchanie powoda k. 282v-283

Przy ustalaniu stanu faktycznego oparto się na wymienionych powyżej dowodach, z racji, że nie było podstaw, by odmówić im przymiotu wiarygodności. Dowód z przesłuchania stron przeprowadzono zgodnie z wnioskami stron, pomijając przesłuchanie pozwanej R. W.. Dowód z przesłuchania stron uznano zasadniczo za wiarygodny, jednakże z uwagi na upływ czasu, oparto się na wyjaśnieniach pozwanej w zakresie stanu, w jakim po raz pierwszy wydano powodowi blok silnika z wałem korbowym i panewkami. Pozwana bowiem szczegółowo opisała, jaka jest procedura wydawania gotowych elementów oraz podała przyczyny tej praktyki. Powód niekonsekwentnie wskazywał również na informowanie o konieczności przeczyszczenia elementów silnika przed jego montażem. Niezależnie jednak od ewentualnych wskazówek pozwanych, powód jako profesjonalista zarówno przed pierwszym, jak i drugim montażem silnika, dokonał czyszczenia wszystkich elementów zgodnie ze sztuką.

Odnośnie do przyczyn awarii silnika oparto się na opinii sporządzonej przez biegłego z zakresu techniki motoryzacyjnej, mgr inż. K. K., zarówno głównej, jak i uzupełniających. Biegły, uwzględniając uzupełniony materiał dowodowy, podał najbardziej prawdopodobną przyczynę awarii. Podkreślić należy, że doprecyzowanie przez biegłego podanych w pierwszej opinii uzupełniającej możliwych przyczyn uszkodzenia silnika, było możliwe po przesłuchaniu stron. Z uwagi na brak dokładnych danych nie było już możliwe dookreślenie wpływu ewentualnych innych przyczyn. Strony bowiem nie utrwaliły stanu naprawianych elementów silnika, pomiarów wału i panewek, a upływ czasu i zdarzenia następujące po dokonaniu naprawy przez pozwanych uniemożliwiają odtworzenie stanu silnika sprzed awarii, stopnia wyczyszczenia jego elementów na poszczególnych etapach naprawy, dokładnych przyczyn braku możliwości obrotu wału korbowego. Z przyczyn faktycznych oględziny silnika byłyby zatem niecelowe. Jedyne dane o pomiarach wału pochodzą z wiadomości mailowej z zamówieniem oraz z pisma M. N. (1)
i na tych danych oparł się biegły. Dla stwierdzenia stanu panewek i czopów wału wystarczające okazały się natomiast fotografie znajdujące się w aktach szkody i w prywatnej opinii, których autentyczności i jakości żadna ze stron nie podważała. Jeśli chodzi natomiast o zastrzeżenia pozwanych do opinii głównej oraz pierwszej uzupełniającej, to biegły ustosunkował się do nich, precyzując swe stanowisko. Sąd oddalił zatem wnioski stron o przeprowadzenie dowodu z uzupełniającej opinii biegłego oraz o przeprowadzenie dowodu z opinii innego biegłego, mając także na uwadze, że dalsze zastrzeżenia do opinii podniesione przez powoda dotyczyły w sporej mierze ustaleń faktycznych, których czynienie stanowi domenę Sądu. Częściowo zaś pytania sformułowane pod adresem biegłego pozostawały bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Oddalono również wniosek o przeprowadzenie dowodu z wydruku artykułu, jako że jedynym dowodowym źródłem wiadomości specjalnych jest opinia biegłego odpowiedniej specjalności.

Sąd zważył, co następuje.

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

W rozpoznawanej sprawie powód wywodził swe roszczenia z zawartej z pozwaną umowy o dzieło, której przedmiotem była naprawa silnika samochodu marki N. poprzez wykonanie szlifu wału korbowego wraz z doborem panewek głównych oraz korbowych. Zgodnie z art. 627 k.c., przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. W myśl art. 471 k.c., dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

W rozpoznawanej sprawie spornym był zakres prac zleconych pozwanym, przyczyna uszkodzenia silnika samochodu marki N. oraz wysokość szkody z tego tytułu.

Z przeprowadzonego postępowania dowodowego wynika, że pozwani mieli jedynie dokonać szlifu wału korbowego oraz dopasować do niego nowe panewki, przy czym panewki miały zostać zamówione u innego przedsiębiorcy. Pozwani jednak zamówili te panewki, oni także przekazywali wykonawcy panewek niezbędne do ich wykonania dane. Zgodnie z art. 474 k.c., dłużnik odpowiedzialny jest jak za własne działanie lub zaniechanie za działania i zaniechania osób, z których pomocą zobowiązanie wykonywa, jak również osób, którym wykonanie zobowiązania powierza. Tym samym, pozwani odpowiadają za wykonanie tychże panewek. Opisane czynności zostały ujęte w fakturze, obejmującej należność pozwanych z tytułu zawartej z powodem umowy. Pozwani odpowiadają również za sposób usunięcia wady wykonanego dzieła, tj. korektę wału po stwierdzeniu braku możliwości jego obrotu.

Nie zostało jednakże wykazane przez powoda, na którym zgodnie z art. 6 k.c. spoczywał ciężar dowodu, że pozwani mieli również zmontować powierzone elementy silnika, a także wyczyścić je przed złożeniem. Przeciwnie, czynności te, jak sam wskazał powód w trakcie przesłuchania, wykonał samodzielnie i to dwukrotnie. Choć nie ma pewności, czy pozwani poinformowali powoda indywidualnie o konieczności wyczyszczenia wału korbowego przez złożeniem silnika, to powód jako profesjonalista w tym zakresie miał tego świadomość. Co więcej, składał silnik na własne potrzeby, co wpływało na podwyższony stopień staranności i dopełnił wszystkich wymaganych czynności. Pozwali oczyścili jedynie wał korbowy z opiłek metalu po szlifowaniu. Złożenie elementów silnika po przywróceniu ruchomości wału korbowego było tymczasowe i miało na celu jedynie zademonstrowanie powodowi usunięcie wadliwego wykonania zleconych czynności. Pozwani nie zajmują się w ramach prowadzonej działalności składaniem silników ani nie otrzymali za złożenie wynagrodzenia, poza tym dysponowali jedynie niektórymi elementami silnika. Żaden z przeprowadzonych w sprawie dowodów nie wskazuje, by pozwanym zlecono końcowy montaż przekazanych elementów silnika.

Z opinii biegłego z zakresu techniki motoryzacyjnej wynika natomiast, że najbardziej prawdopodobną przyczyną awarii silnika było nienależyte wyczyszczenie części silnika, które to czyszczenie wykonuje mechanik przed złożeniem silnika. Tym samym brak jest związku przyczynowego pomiędzy wykonaniem umowy przez pozwanych a szkodą, jaką poniósł powód, który warunkuje odpowiedzialność pozwanych na podstawie art. 471 k.c.

Na marginesie wskazać trzeba, że dla rozstrzygnięcia nie mogło mieć decydującego znaczenia uznanie odpowiedzialności przez pozwanych w toku postępowania likwidacyjnego, przede wszystkim z uwagi na inną wysokość roszczenia, którego wówczas dochodził powód. Pozwani mieli świadomość, że pierwotnie wadliwie wykonali zlecone czynności, a warunkiem wypłaty odszkodowania przez interwenienta ubocznego było uznanie odpowiedzialności przez pozwanych, którzy dążyli do polubownego rozwiązania sporu z powodem.

W konsekwencji, powództwo oddalono w całości jako niewykazane. Z ustalonych okoliczności sprawy nie wynika, by to pozwani odpowiadali za poniesiony przez powoda uszczerbek majątkowy.

O kosztach rozstrzygnięto w oparciu o art. 98 § 1, 3 i 4 k.p.c., zasądzając od powoda na rzecz pozwanych jako wspólników spółki cywilnej - strony wygrywającej - koszty procesu w kwocie 3 051 zł. Na koszty te złożyła się opłata skarbowa od pełnomocnictw 51 zł, wynagrodzenie pełnomocnika 2 400 zł oraz wynagrodzenie biegłego w kwocie 600 zł. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika wynikała z § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu. W oparciu o art. 113 ust. 1 u.k.s.c. nakazano pobrać od powoda nieuiszczone koszty sądowe w kwocie 1 315,90 zł, na które złożyła się pozostała część wynagrodzenia biegłego w kwocie 600,90 zł oraz opłata sądowa od rozszerzonego powództwa w kwocie 715 zł.