Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 października 2024 roku

Sąd Rejonowy w Rybniku, V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Wiesław Jakubiec

Protokolant : starszy sekretarz sądowy Izabela Niedobecka-Kępa

po rozpoznaniu w dniu 16 października 2024 roku w Rybniku

na rozprawie

sprawy z powództwa L. J.

przeciwko Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w K.

o zapłatę i urlop

1.  zasądza od strony pozwanej Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w K. na rzecz powoda L. J. kwotę 26.609,73 zł (dwadzieścia sześć tysięcy sześćset dziewięć złotych 73/100) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 28 kwietnia 2021 roku,

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3.  odstępuje od obciążania strony pozwanej kosztami sądowymi.

Sygn. akt V P 196/24

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym 29 marca 2024 roku powód L. J. wniósł przeciwko pozwanemu Dyrektorowi Izby Administracyjnej Skarbowej w K. o zasądzenie kwoty 26.609,73 wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 28 kwietnia 2021 roku tytułem wypłaty świadczenia wynikającego z art. 95 ust. 3 pkt 1 ustawy z 28 listopada 2008 roku o służbie cywilnej oraz udzielenie 4 dni urlopu dodatkowego z tytułu przeniesienia wynikającego z art. 62 ust. 1 ustawy o służbie cywilnej. Nadto wniósł o zasądzenie kosztów postępowania. W uzasadnieniu wskazał, że został przeniesiony w dniu 1 kwietnia 2021 roku do (...) Urzędu Celno – Skarbowego w K. z miejscem świadczenia pracy w R. co nastąpiło na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o służbie cywilnej. Dodał, że uprzednio świadczył pracę jako główny ekspert skarbowy w (...) Urzędzie Celno – Skarbowym w K. delegatura B.. Wskazał, że aktualnie mieszka w J. i w związku z jego przeniesieniem, miejsce zamieszkania nie uległo zmianie. Podniósł, że znaczenie w przedmiotowej sprawie miał tryb w jakim pozwany dokonał przeniesienia, tj. art. 61 ust. 1 ustawy o służbie cywilnej, co w powiązaniu z art. 62 ust. 1 b ustawy o służbie cywilnej implikuje konieczność wypłaty świadczeń, o których mowa w art. 95 ust. 2 i 3 ustawy o służbie cywilnej.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty. W uzasadnieniu powołał się na wyrok Sądu Najwyższego z 29 czerwca 2021 roku w sprawie o sygn. akt II PSKP 42/21 i wskazał, że przeniesienie miejsca świadczenia pracy powoda z urzędu w B. do urzędu w R. skutkowało, że skrócił się dystans jaki dzielił jego miejsce zamieszania z miejscem świadczenie pracy (z 47,1 km do 17,8 km). Nadto podniósł, że roszczenie z tytułu wypłaty świadczenia kompensacyjnego w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia byłoby skuteczne, gdyby przeniesienie do urzędu w innej miejscowości z miejsca zamieszkania wynosiłoby powyżej 30 km, co według pozwanego wynika z art. 95 ust. 2 i 3 ustawy o służby cywilnej w zw. z §2 Rozporządzeni Rady Ministrów z 8 czerwca 2009 roku w sprawie świadczeń przysługujących urzędnikowi służby cywilnej przeniesionemu do pracy w innej miejscowości.

W piśmie procesowy z 29 maja 2024 roku powód wskazał, że sam fakt przeniesienia go do innej miejscowości skutkował przyznaniem prawa do jednorazowego świadczenia kompensacyjnego i 4 dniami dodatkowego urlopu. Podniósł, że w niniejszej sprawie nie ma znaczenia odległość miejsca pracy od miejsca jego zamieszkania, lecz fakt że został przeniesiony do innej miejscowości niż miejscowość, w której mieszkał. Nie zgodził się z argumentacją pozwanego, w szczególności na przywołany przepis z §2 Rozporządzeni Rady Ministrów z 8 czerwca 2009 roku w sprawie świadczeń przysługujących urzędnikowi służby cywilnej przeniesionemu do pracy w innej miejscowości. Dodał, że bez znaczenia pozostaje fakt, że przeniesienie było dla powoda korzystniejsze.

W piśmie procesowy z 17 czerwca 2024 roku pozwany potrzymał swoje wcześniejsze twierdzenia i nie zgodził się z argumentacją przyjętą przez powoda.

Sąd ustalił, co następuje:

Powód L. J. od grudnia 1997 roku był zatrudniony w Urzędzie Skarbowym w J., od stycznia 1999 roku do 28 lutego 2007 roku był zatrudniony w Urzędzie Skarbowym w P.. Od marca 2007 roku pozostawał zatrudniony w Urzędzie Kontroli Skarbowej w K.. W dniu 2 grudnia 2008 roku powód złożył z wynikiem pozytywnym egzamin kwalifikowany na stanowisko inspektora kontroli skarbowej, a od 1 czerwca 2009 roku został powołany inspektorem kontroli skarbowej czwartego stopnia w UKS w K.. Od 1 grudnia 2010 roku został mianowany urzędnikiem służby cywilnej. Od 1 marca 2017 roku do 15 grudnia 2022 roku po reformie KAS pełnił funkcję jako starszy ekspert skarbowy, a następnie jako główny ekspert skarbowy w (...) Urzędzie Celno – Skarbowym w K. delegatura Bialsko - B.. W okresie od 15 grudnia 2020 roku do 31 marca 2021 roku został oddelegowany do (...) Urzędzie Celno – Skarbowym w K. z miejscem świadczenia pracy w R..

Średnie miesięczne wynagrodzenie brutto powoda wynosiło 8.868,82 zł.

W piśmie z 30 marca 2021 roku pozwany przeniósł powoda z dniem 1 kwietnia 2021 roku do (...) Działu (...) w (...) Urzędzie Celno – Skarbowym w K. z miejscem świadczenia pracy w R., ul. (...) z uwagi na wzmocnienie ww. komórki organizacyjnej w celu zapewnienia terminowego wykonywania działań. Pozwany dokonał przeniesienia powoda m.in. na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o służbie cywilnej.

W piśmie z 14 stycznia 2022 roku powód zażądał od pozwanego przyznanie mu świadczeń wynikających z art. 95 ust. 3 pkt 1 i 3 ustawy o służbie cywilnej.

Pismem z 7 marca 2022 roku pozwany odmówił przyznania wypłaty jednorazowego świadczenia w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia oraz odmówił udzielenia urlopu z tego tytułu w wymiarze 4 dni wskazując, że przyznanie świadczeń przysługuje temu urzędnikowi, którego miejsce świadczenia pracy jest oddalone od jego miejsca zamieszkania powyżej 30 km, powołując się przy tym na Rozporządzenie Rady Ministrów z 8 czerwca 2009 roku w sprawie świadczeń przysługujących urzędnikowi służby cywilnej przeniesionemu do pracy w innej miejscowości.

W piśmie z 26 kwietnia 2022 roku Zastępca Dyrektora Departamentu Służby Cywilnej Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w odpowiedzi na zapytanie powoda, wskazał, że w oparciu o wyrok Sądu Najwyższego z 29 czerwca 2021 roku należy uznać, iż powodowi przysługiwałoby prawo do jednorazowego świadczenia z tytułu przeniesienia.

Pismami z 8 lipca 2022 roku, 4 sierpnia 2022 roku i 7 stycznia 2024 roku powód ponownie zwrócił się do pozwanego o przyznanie mu świadczeń wynikających z art. 95 ust. 3 pkt 1 i 3 ustawy o służbie cywilnej.

Pismami z 29 lipca 2022 roku, 11 sierpnia 2022 roku, 8 sierpnia 2023 roku i 6 marca 2024 roku pozwany podtrzymał swoją argumentację i odmówił przyznania powodowi żądanych świadczeń.

Powód zamieszkuje w J., ul. (...). Odległość od miejsca zamieszkania powoda do miejsca świadczenia uprzednio jego pracy w (...) Urzędzie Celno – Skarbowym w K. delegatura B. wynosiła 47,1 km. Odległość od miejsca zamieszkania powoda do miejsca świadczenia aktualnie pracy w (...) Urzędzie Celno – Skarbowym w K. delegatura R. wynosi 17,8 km.

Dowód: akta osobowe powoda, nadto w aktach sprawy: pismo pozwanego z 30.03.2021 r. k. 17-17v, wniosek powoda z 14.01.2022 r. k. 16, pismo pozwanego z 07.03.2022 r. k. 15-15v, pismo Kancelarii Prezesa Rady Ministrów z 26.04.2022 r. k. 12-14, ponowny wniosek powoda z 08.07.2022 r. k. 11, pismo pozwanego z 11.08.2022 r. k. 10, pismo pozwanego z 29.07.2022 r. k. 9-9v, pismo powoda z 04.08.2022 r. k. 8, pismo pozwanego z 08.08.2022 r. k.7-7v, ponowny wniosek powoda z 07.01.2024 r. k. 6-6v, pismo pozwanego z 06.03.2024 r. k. 5-5v, wydruk z map k. 28-29, polecanie wyjazdu służbowego k. 35-36, przesłuchanie powoda k. 55-55v

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy w postaci w/w dokumentów, które Sąd uznał za wiarygodne, wzajemnie ze sobą korelujące i rzeczowe, a także w oparciu o przesłuchania powoda, które wraz z dowodami z dokumentów wzajemnie się uzupełniały tworząc wyrazisty obraz całości sprawy.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w znacznej części.

Powód wywodził swoje roszczenie z art. 95 ust. 3 ustawy o służbie cywilnej i z art. 62 ust. 1 ustawy o służbie cywilnej.

Zgodnie z art. 62 ust. 1 ustawy o służbie cywilnej, jeżeli jest to uzasadnione potrzebami urzędu, dyrektor generalny urzędu może w każdym czasie przenieść urzędnika służby cywilnej na inne stanowisko w tym samym urzędzie w tej samej lub w innej miejscowości, uwzględniając jego przygotowanie zawodowe.

Zgodnie z art. 95 ust. 3 pkt 1 ustawy o służbie cywilnej, urzędnikowi służby cywilnej przeniesionemu do innego urzędu w innej miejscowości przysługuje także jednorazowe świadczenie z tytułu przeniesienia w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia.

Z kolei zgodnie z ust. 3 pkt 3 ww. przepisu, urzędnikowi służby cywilnej przeniesionemu do innego urzędu w innej miejscowości przysługuje także urlop z tytułu przeniesienia w łącznym wymiarze 4 dni.

Spór w niniejszej sprawie dotyczył interpretacji prawnej ww. przepisów.

Sąd podzielił stanowisko Sądu Najwyższego, który wskazał, że jeżeli przeniesienie nie powoduje obowiązku podjęcia pracy w miejscowości znacznie oddalonej od miejsca zamieszkania, to po stronie urzędnika pojawia się prawo do uzyskania tego rodzaju świadczenia kompensującego, co do którego literalnie jego prawo nie zostało wyłączone wprost. W innym wypadku prawo do świadczeń z art. 95 ust. 3 pkt 1 u.s.c. byłoby należne tylko w przypadku przeniesienia do znacznie oddalonej miejscowości, co nie zostało zastrzeżone w treści tego przepisu, skoro jest tam mowa o "innej miejscowości". […] Jeżeli ona nie jest znacznie oddalona, to daną kompensatą jest zryczałtowane jednorazowe świadczenie. (Wyrok SN 29.06.2021 r. sygn. akt II PSKP 42/21).

Sąd podzielił także stanowisko Sądu Najwyższego, wskazującego, że przeniesienie urzędnika służby cywilnej do innego urzędu w innej miejscowości uprawnia do jednorazowego świadczenia z tego tytułu także wówczas, gdy nie jest związane ze zmianą pracodawcy (art. 95 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej, tekst jedn.: Dz. U. z 2021 r. poz. 1233 z późn. zm.). (Wyrok SN 06.05.2021 r. sygn. akt III PSKP 35/21).

Sąd podzielił również stanowisko Sadu Najwyższego, który wskazał, że urzędnikowi służby cywilnej przeniesionemu na inne stanowisko w tym samym urzędzie do innej miejscowości przysługuje prawo do jednorazowego świadczenia w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia, choćby nie dochodziło do zmiany miejsca jego zamieszkania (art. 95 ust. 3 pkt 1 w związku z art. 62 ust. 1b ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej, tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 1691 z późn. zm.). (Wyrok SN 25.08.2022 r. sygn. akt III PSKP 76/21).

Przepis art. 95 ust. 3 u.s.c. wymienienia trzy uprawnienia: jednorazowe świadczenie (pkt 1), zwrot kosztów przejazdu urzędnika i członków jego rodziny związane z przeniesieniem, a także zwrot kosztu przewozu mienia (pkt 2), urlop z tytułu przeniesienia w łącznym wymiarze 4 dni (pkt 3).

W ocenie Sądu, wykładnia celowościowa i funkcjonalna prowadzi do wniosku, że warunkiem nabycia prawa do świadczenia określonego w art. 95 ust. 3 pkt 1 u.s.c. jest faktyczne przeniesienie urzędnika. Przeniesienie urzędnika do innej miejscowości (innej niż tej, w której zamieszkuje) dezorganizuje jego dotychczasowe obowiązki i to nie tylko zawodowe. Z tego względu to ryczałtowe świadczenie z art. 95 ust. 3 pkt 1 u.s.c. ma na celu złagodzenie tych uciążliwości, które z istoty rzeczy nie występują w razie podjęcia pracy w miejscu zamieszkania. Regulacja art 95 ust. 3 pkt 1 u.s.c. jest regulacja autonomiczną i samodzielną, nie jest uzależniona od spełnienia innych warunków związanych z przeniesieniem (np. odległością nowego miejsca pracy od miejsca zamieszkania).

W innym wypadku prawo do świadczeń z ustawy o służbie cywilnej byłoby należne tylko w przypadku przeniesienia do znacznie oddalonej miejscowości, co nie zostało zastrzeżone w treści tego przepisu, skoro jest tam mowa o "innej miejscowości". Zatem świadczenia z art. 95 ust. 3 ustawy o służbie cywilnej przysługują kumulatywnie, gdy przeniesienie następuje do miejscowości znacznie oddalonej lub selektywnie, w razie przeniesienia do innej miejscowości. Reguły tej nie modyfikuje i nie zawęża rozporządzenie (vide § 7). Idąc dalej, należy powrócić do art. 62 ust. 1b ustawy o służbie cywilnej, który także odsyła do art. 95 ust. 2 ustawy o służbie cywilnej. Odesłanie to opiera się na module "zachowania określonych tam warunków", czyli de facto odległości związanej z wyznaczeniem nowego miejsca pracy. Oznacza to, że jeśli odległość będzie znaczna (co najmniej 30 km), otworzy się pełna gama świadczeń kompensujących, zaś gdy będzie mniejsza powstaje tylko prawo do jednego z nich (jednorazowego świadczenia). W innym wypadku skutki przeniesienia (wyznaczenia innego miejsca pracy) obejmowałyby tylko pracowników przenoszonych do miejscowości znacznie oddalonych, co w przypadku ustawy o służbie cywilnej (tu chodzi o inne stanowisko w tym samym urzędzie, w innej miejscowości) nie jest tak oczywiste z racji zachowania tożsamości organizacyjnej pracodawcy (zob. też wyrok SO w Opolu z 25.10.2023 r. , sygn. V Po 111/22)

Wstępnie trzeba zasygnalizować, że opcja jednostronnego przeniesienia urzędnika w ustawie o służbie cywilnej występuje w różnych konfiguracjach. Wydaje się, że najłagodniejszą z nich jest zmiana stanowiska w obrębie tego samego urzędu (art. 62 ust. 1 u.s.c.), czy też przeniesienie do innego urzędu w tej samej miejscowości (art. 63 ust. 1 u.s.c.). Natomiast o wiele większą dolegliwość powoduje przesunięcie do innego urzędu w innej miejscowości (art. 63 ust. 2 u.s.c.), czy też wręcz przeniesienie poza korpus służby cywilnej (art. 65 u.s.c.).

W rozpoznawanej sprawie nie ulega wątpliwości, że powód jednostronną czynnością pracodawcy został przeniesiony ze (...) Urzędu Celno – Skarbowego w K. delegatura Bialsko - B. do (...) Urzędu Celno – Skarbowego w K. z miejscem świadczenia pracy w R. . Wystąpiła przy tym taka szczególna sytuacja, że został przeniesiony do miejscowości, w której nie ma miejsce zamieszkania (powód mieszka w J. a został przeniesiony do pracy w R.). W związku z tym powodowi przysługuje prawo do jednorazowego świadczenia przewidzianego art. 95 ust. 3 pkt 1 u.s.c., jako że jest ono uzależnione od spełnienia warunków określonych w u.s.c. (od zmiany miejsca zamieszkania). W ocenie Sądu nie można uznać, że samo przeniesienie powoda było dla niego korzystne, gdyż przeniesienie to należało rozpatrzyć w wielu płaszczyznach. Przeniesienie powoda do (...) Działu Dochodzeniowo – Śledczego w (...) Urzędzie Celno – Skarbowym w K. z miejscem świadczenia pracy w R. wiąże się bowiem ze znacznie większym obciążeniem pracą, stresem i zaangażowaniem również po godzinach pracy. Powód wielokrotnie w związku z prowadzonymi śledztwami musiał brać udział w zatrzymaniach i dopowiedzeniach podejrzanych, udziału w przeszukaniach i innych czynnościach procesowych w godzinach nocnych lub powyżej dwunastu godzin.

Sąd nie uznał roszczenia powoda w zakresie żądania przez niego udzielenia 4 dni urlopu dodatkowego z tytułu przeniesienia wynikającego z art. 62 ust. 1 ustawy o służbie cywilnej. W ocenie Sądu odległość od jego miejsca zamieszkania do miejsca świadczenia jego pracy nie jest znaczna, gdyż wynosi ok. 17,8 km. Co więcej, w przypadku powoda doszło do przeniesienia na inne stanowisko, u tego samego pracodawcy tylko do innej miejscowości. Cel udzielenia 4 dni urlopu dodatkowego z tytułu przeniesienia zasługiwałby jedynie na uwzględnienie w momencie, gdyby powód był zmuszony zmienić swoje miejsce zamieszkania lub gdyby jego miejsce zamieszkania było oddalone min. 30 km od jego miejsca świadczenia pracy, gdyż związane by było z jego reorganizacją życia zarówno na tle prywatnym jak i zawodowym. W związku z czym w tym zakresie Sąd oddalił powództwo.

Mając powyższe na uwadze, Sąd w pkt 1 wyroku zasądził od strony pozwanej Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w K. na rzecz powoda L. J. kwotę 26.609,73 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 28 kwietnia 2021 roku.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 k.c. biorąc pod uwagę, że wynagrodzenie za pracę jest wypłacane powodowi co miesiąc z dołu do dnia 28 każdego miesiąca, zaś jeżeli ostatni dzień jest dniem wolnym od pracy wynagrodzenie wypłaca się w poprzedzającym go dniu roboczym, tj. 27 każdego miesiąca.

W pkt 2 wyroku Sąd oddalił powództwo w pozostałym zakresie, tj. w zakresie żądania 4 dni urlopu dodatkowego z tytułu przeniesienia.

O kosztach sądowych orzeczono w pkt 3 na podstawie art. 102 k.p.c., odstępując od obciążenia nimi stronę pozwaną mając na uwadze okoliczności sprawy i charakter sporu wymagający przeprowadzenia postępowania sądowego. Sąd miał także na uwadze, że pozwany działał w sposób lojalny i nie przedłużał postępowania,

Sędzia Wiesław Jakubiec