Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 października 2023r.

Sąd Rejonowy w Rybniku Wydział IV Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia SR Jerzy Cisowski

Protokolant: Marzena Papiernik

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 października 2023r. w R.

sprawy z powództwa mał. J. K. reprezentowanego przez matkę M. K.

przeciwko Z. P.

o podwyższenie alimentów

1)  zasądza od Z. P. podwyższone alimenty na rzecz jego syna J. K. poprzednio P. po 1.400,00 zł (jeden tysiąc czterysta złotych) miesięcznie płatnych począwszy od 7 stycznia 2023 roku z góry do 15-tego dnia każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w terminie płatności którejkolwiek z rat płatne do rąk matki M. K., zamiast dotychczasowych alimentów po 800 zł ustalonych w sprawie IV RC 258/18 tutejszego Sądu;

2)  nadaje rygor natychmiastowej wykonalności wyrokowi w punkcie 1;

3)  oddala powództwo w pozostałej części;

4)  zasądza od Z. P. na rzecz J. K. 1.800,00 zł (jeden tysiąc osiemset złotych) kosztów procesu – wynagrodzenia adwokata.

sygn. akt IV RC 610/22

UZASADNIENIE

wyroku z 11 października 2023 roku

Małoletni powód J. K. (poprzednio P.) działający przez matkę M. K. domagał się podwyższenia alimentów od pozwanego Z. P. ustalonych mocą wyroku Sądu Rejonowego w Rybniku z dnia 19 października 2018 roku w sprawie sygn. akt IV RC 258/18 z kwoty po 800 zł miesięcznie do kwoty po 1600 zł miesięcznie.

W uzasadnieniu wskazano, że od daty zasądzenia ostatnich alimentów nastąpiła istotna zmiana okoliczności uzasadniająca podwyższenie obowiązku alimentacyjnego pozwanego. Znacznie wzrosły koszty utrzymania małoletniego, jak również nastąpiła zmiana w możliwościach zarobkowych matki małoletniego. Małoletni rozpoczął naukę w liceum mundurowym i w związku z tym zwiększyły się jego nakłady na edukację. Matka małoletniego otrzymuje wynagrodzenie w wysokości ok. 2900 zł. Aktualnie pobiera świadczenie macierzyńskie, a od kwietnia ma rozpocząć nieodpłatny urlop wychowawczy. Pozwany oprócz przekazywanych alimentów nie partycypuje w życiu syna. Nie utrzymuje kontaktu z nim. Jest zatrudniony jako kierowca w transporcie międzynarodowym. Strona powodowa nie jest w stanie podać wysokości osiąganych przez niego zarobków. Wedle wiedzy strony powodowej, pozwany utrzymuje się samodzielnie oraz mieszka wraz ze swoimi rodzicami. (k. 3-6)

W odpowiedzi na pozew pozwany uznał powództwo do kwoty alimentów po 1100 zł miesięcznie i wniósł o oddalenie powództwa w pozostałym zakresie oraz zasądzenie od strony powodowej na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia prawomocności orzeczenia.

Uzasadniając swoje stanowisko wskazał, że kwota 1100 zł jest adekwatna do usprawiedliwionych kosztów utrzymania małoletniego, jak również pozostaje w zakresie możliwości majątkowych i zarobkowych pozwanego. Pozwany przyznał, że alimenty w dotychczasowej wysokości nie są wystarczające na zaspokojenie potrzeb małoletniego powoda, bowiem zostały ustalone w październiku 2018 roku. Jednakże zdaniem pozwanego, żądanie strony powodowej jest wygórowane, bowiem stanowi zwiększenie dotychczasowych alimentów o 100%. Pozwany kwestionuje niektóre koszty utrzymania małoletniego powoda, wskazane w pozwie jako znacząco zawyżone oraz częściowo nieudokumentowane. Wątpliwości pozwanego budzą, m.in. koszty mieszkaniowe. Podniósł również fakt, że niektóre z wydatków związanych ze szkołą małoletniego nie mają charakteru comiesięcznego. Pozwany otrzymuje wynagrodzenie za pracę w wysokości ok 7500 zł netto miesięcznie. Miesięczne koszty utrzymania i wydatki pozwanego wskazywane w odpowiedzi na pozew kształtują się na poziomie 5850-6350 zł. Ponadto pozwany mieszka wraz z partnerką i jej synem. (k. 55-57).

W toku postępowania strona powodowa złożyła również wniosek o udzielenie zabezpieczenia poprzez zobowiązanie pozwanego do łożenia na rzecz małoletniego alimentów w kwocie po 1100 zł miesięcznie. Wskazując, że pozwany uznał powództwo do tej kwoty. Natomiast matka małoletniego nie będzie w stanie łożyć na utrzymanie syna z uwagi na bezpłatny urlop wychowawczy. (k. 145-146)

Postanowieniem tut. Sądu z dnia 31 marca 2023 roku zabezpieczono powództwo małoletniego powoda uwzględniając w całości wniosek o zabezpieczenie, podzielając argumenty na jego poparcie (k. 147).

Pismem, które wpłynęło do tut. Sądu w dniu 3 lipca 2023 roku strona powodowa wniosła o rozszerzenie powództwa poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz małoletniego powoda alimenty w kwocie po 1600 zł miesięcznie, począwszy od 1 września 2022 roku do 31 marca 2023 roku oraz w kwocie po 1800 zł miesięcznie, począwszy od 1 kwietnia 2023 roku do dnia zapłaty oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powodowa kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przypisanych. W uzasadnieniu wskazano, że rozszerzenie powództwa stało się konieczne z uwagi na nowe wydatki, które pojawiły się po stronie małoletniego powoda (k. 161-162).

Na posiedzeniu w dniu 11 października 2023 roku strona powodowa doprecyzowała swoje stanowisko w sprawie wnosząc o zasądzenie alimentów w kwocie po 1600 zł miesięcznie od dnia złożenia pozwu do 31 marca 2023 roku oraz o zasądzenie alimentów w kwocie po 1800 zł miesięcznie od dnia 1 kwietnia 2023 roku. Pozwany potrzymał swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie (k. 188v)

Sąd ustalił.

J. K. (poprzednio P.) urodził się urodził się (...) i pochodzi ze związku (...) z pozwanym. Na mocy wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodek (...) w R. z 25 stycznia 2016 roku w sprawie II RC 454/15 orzeczono rozwód rodziców powoda oraz ustalono obowiązek alimentacyjny pozwanego względem małoletniego syna.

Następnie obowiązek alimentacyjny pozwanego został zmieniony na mocy wyroku Sądu Rejonowego w Rybniku z 19 października 2018 roku w sprawie o sygn. akt IV RC 258/18 na kwotę
po 800 zł miesięcznie, począwszy od 23 kwietnia 2018 roku.

W dacie ustalenia dotychczasowego obowiązku alimentacyjnego małoletni powód miał ukończone 11 lat. Uczęszczał do szkoły podstawowej. W tym czasie leczył się u kardiologicznie u lekarza w S.. Ponadto trenował piłkę nożną. Całkowity miesięczny koszt utrzymania małoletniego powoda stanowił kwotę około 2000 zł miesięcznie.

W tym czasie matka małoletniego od września 2018 roku pracowała jako nauczyciel stażysta w Zespole Szkolno-Przedszkolnym nr (...) w R., uzyskując wynagrodzenie w kwocie 1800 zł netto (2417 zł brutto). Wcześniej pracowała ponad dwa lata w prywatnym przedszkolu z najniższym wynagrodzeniem krajowym w kwocie 1600 zł netto. Poza wynagrodzeniem za pracę nie osiągała innych dochodów.

Natomiast pozwany pracował jako kierowca. Jego podstawowe wynagrodzenie wynosiło 2200 zł. Ponadto otrzymywał diety, w zależności od kursu w wysokości około 3000 zł, którą przeznaczał na koszty noclegów i płatnych parkingów. Pozwany nie miał innych źródeł dochodu. Mieszkał sam w wynajmowanym mieszkaniu. W sumie na swoje utrzymanie przeznaczał około 3000 zł miesięcznie, uwzględniając wyżywienie, środki czystości, opłaty mieszkaniowe, spłatę kredytu.

Alimenty na rzecz małoletniego powoda były płacone przez pozwanego regularnie. Poza alimentami pozwany nie przyczyniał się do utrzymywania syna, podając że matka małoletniego utrudnia mu kontakt z synem. Pozwany został pozbawiony władzy rodzicielskiej nad małoletnim ( sygn. akt IV Nsm 637/18).

Okoliczności bezsporne oraz wyrok w sprawie IV RC 258/18 – k. 24

Obecnie małoletni powód ma 16 lat. Uczęszcza do szkoły średniej (liceum mundurowe). Małoletni mieszka wraz z matką i jej obecnym mężem oraz dwójką przyrodniego rodzeństwa.

Miesięczne koszty mieszkaniowe strony powodowej przedstawiają się następująco:

- prąd – 300 zł;

- woda – 120 zł;

- gaz – 750 zł (rocznie 9000 zł)

- podatek – 100 zł (rocznie 1200 zł).

Łącznie 1270 zł, w przeliczeniu na osobę 254 zł.

Pozostałe miesięczne koszty utrzymania małoletniego stanowi:

- wyżywienie – 800 zł;

- odzież i obuwie – 300 zł;

- środki czystości oraz higieniczne – 125zł;

- telefon - 83 zł;

- internet - 30zł;

- telewizja - 30 zł;

- czesne - 210 zł;

- dojazdy do szkoły - 10 zł;

- kieszonkowe - 100 zł;

- wyjścia szkolne - 50 zł;

- fryzjer – 35 zł;

- wyjazdy wakacyjne, ferie – 333 zł (rocznie 4000 zł)

Łącznie: 2106 zł

Pozostałe usprawiedliwione wydatki poczynione na rzecz małoletniego w ostatnim czasie:

- wpisowe - 250 zł;

- zakup munduru - 600 zł;

- składka szkolna - 200 zł;

- zakup książek - 350 zł

- zakup garnituru i butów - 1000 zł

Łącznie: 2400 zł, a w przeliczeniu średniomiesięcznym 200 zł

Małoletni jest dzieckiem ogólnie zdrowym. Obecnie z uwagi na problemy skórne korzysta z opieki lekarza dermatologa. Koszt jednej wizyty to 200 zł miesięcznie. Małoletni jest bardzo aktywny uczęszcza na basen (100 zł), siłownię (107 zł), a także zajęcia z kick-boxingu (120 zł) oraz rozpoczął kurs spadochronowy (rocznie 700 zł). Ponadto ma możliwość wyjazdu na obóz militarny, którego koszt wynosi ok. 2600 zł.

Matka małoletniego ma obecnie 40 lat, z zawodu jest nauczycielem. Średniomiesięczne wynagrodzenie matki małoletniego to ok. 2800 zł netto miesięcznie. Matka małoletniego nie posiada żadnego dodatkowego źródła dochodu. Poza małoletnim powodem posiada jeszcze dwójkę małoletnich dzieci W. (9 lat) i Z. (9 miesięcy), pochodzących z aktualnego związku małżeńskiego. Mąż matki małoletniego zarabia ok. 4000-5000 zł miesięcznie.

Dowód : rachunki, potwierdzenia przelewów i faktury k. 8-23, k. 166-180, zeznania matki małoletniego powoda k. 163-163v, umowa dot. obozu militarnego k. 181-182, decyzja Kierownika USC w R. k. 183-184,

Pozwany ma 48 lat, z zawodu jest kierowcą zawodowym. Obecnie jest zatrudniony w W. J. Przedsiębiorstwo (...) z siedzibą w S.. Z tego tytułu otrzymuje wynagrodzenie zasadnicze w kwocie 4000 zł brutto miesięcznie. Dodatkowo otrzymuje ryczałt za pracę w godzinach nadliczbowych (300 zł brutto), ryczał za pracę w porze nocnej (100 zł brutto) oraz wynagrodzenie za dyżur (400 zł brutto). W ostatnich miesiącach pozwany osiągał zarobki w kwocie ok. 7500-8000 zł netto miesięcznie.

Pozwany posiada na swoim utrzymaniu partnerkę oraz jej małoletnie dziecko. Mieszka wraz z nimi w mieszkaniu stanowiącym własność pozwanego.

Na opłaty mieszkaniowe pozwanego składają się na nie:

- czynsz – 900 zł;

- prąd – 200 zł;

- gaz – 150 zł;

- (...) i internet – 180 zł

- podatek od nieruchomości - 24 zł (rocznie 290 zł)

Łącznie: 1454 zł, w przeliczeniu na jedną osobę 485 zł

Miesięczne koszty utrzymania pozwanego to:

- wyżywienie – 800-1000 zł;

- odzież i obuwie – 150-200 zł;

- telefon – 150 zł-300 zł;

- raty sprzętów do domu – 430 zł;

- rata kredytu hipotecznego – 1100 zł

- rata kredytu na wkład własny – 850 zł

- ubezpieczenie mieszkania – 21 zł (rocznie 250 zł)

- ubezpieczenie na życie 180 zł

- środki czystości – 100-150 zł;

- leczenie - 678 zł (wizyty lekarskie, leki)

- koszty utrzymania samochodu – 800 zł (paliwo, ubezpieczenie, przegląd, naprawy)

- wakacje – 208 zł (rocznie 2500 zł);

Łącznie: ok. (...)- 5917 zł.

Pozwany nie utrzymuje kontaktu z małoletnim powodem. Regularnie przekazuje na jej syna dotychczas zasądzone alimenty. Nie przekazuje dodatkowo żadnych środków finansowych w formie prezentów okolicznościowych z okazji świąt, czy urodzin dziecka.

Dowód : porozumienie zmieniające k. 60, zaświadczenie o zarobkach k. 61, k. 186, PIT-11 k. 62-63v, PIT 40a/11a k. 64-64v, pismo Spółdzielni Mieszkaniowej (...) dot. opłat za użytkowanie lokalu k. 65-, umowa kredytu mieszkaniowego w Banku (...) k. 66-74v, informacje dot. kredytu konsumenckiego w Banku (...) k. 75-95, umowa kredytu na zakup towarów i usług w Banku (...) k. 96-102, polisa mieszkaniowa w A. k. 103-105, zaświadczenie lekarza k. 106, dokumentacja medyczna pozwanego k. 107-123, k. 138, paragony, faktury i potwierdzenia przelewów k. 124-128, k. 131-137, k. 139-142, zeznania pozwanego k. 163v, 188-188v..

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o wymienione wyżej dowody przeprowadzone w niniejszej sprawie. Sąd w pełni oparł się na dokumentach zgromadzonych w aktach sprawy, których wiarygodności nie podważano. Zeznania stron w szerokim zakresie korespondowały z pozostałymi dowodami przeprowadzonymi w niniejszej sprawie.

Strony nie składały dalszych wniosków dowodowych, a przeprowadzone postępowanie Sąd uznał za wystarczające do merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd zważył.

Zgodnie z regulacją art. 133 § 1 k.r.o. każdy z rodziców obowiązany jest do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Zakres świadczeń alimentacyjnych ustawodawca określił w art. 135 § 1 k.r.o., uzależniając go z jednej strony od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, z drugiej zaś od możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Przez usprawiedliwione potrzeby należy rozumieć te, których zaspokojenie zapewni podmiotowi uprawnionemu do alimentów odpowiedni rozwój fizyczny i duchowy. Będą to zatem nie tylko elementarne potrzeby polegające na zapewnieniu minimum egzystencji lecz również te, których celem jest stworzenie warunków bytowania stosownie do wieku uprawnionego, stanu jego zdrowia i innych okoliczności, których uprawniony nie jest w stanie własnymi siłami sobie zapewnić.

Należy przy tym podkreślić, że opisane, usprawiedliwione potrzeby w przypadku dziecka uprawnionego do alimentów powinny być przy tym oceniane całościowo, a zatem nie tylko na podstawie wieku, lecz również miejsca pobytu dziecka, jego środowiska, możliwości zarobkowych podmiotów zobowiązanych do jego utrzymania i całego szeregu okoliczności każdego konkretnego wypadku. Pojęcia usprawiedliwionych potrzeb nie można przy tym - co jednoznacznie wskazano w orzecznictwie Sądu Najwyższego - odrywać od pojęcia zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Pojęcia te (usprawiedliwione potrzeby uprawnionego i możliwości majątkowe oraz zarobkowe zobowiązanego) w praktyce pozostają bowiem we wzajemnej zależności i obie te przesłanki wzajemnie na siebie rzutują, zwłaszcza przy ustaleniu przez sąd wysokości alimentów (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 1969 roku, III CRN 350/69, OSNPG 1970/2/15). Konkludując powyższe, przy ocenie zakresu obowiązku alimentacyjnego należy brać pod uwagę zatem również usprawiedliwione potrzeby własne zobowiązanego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 1975 roku, III CRN 330/75, LEX nr 7777). Do możliwości zarobkowania poza podstawowym wynagrodzeniem wlicza się ponadto wszelkiego rodzaju premie, nagrody, świadczenia z funduszu socjalnego, dodatki itp. Sąd określając status zarobkowy zobowiązanego nie opiera się wyłącznie na kwotach aktualnie osiąganych dochodów, lecz przede wszystkim sprawdza jego możliwości zarobkowe oraz to czy zostały one w pełni wykorzystane. (orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 1959 roku, III CR 212/58)

Zgodnie z art. 138 k.r.o. w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Ustalenie czy nastąpiła przedmiotowa zmiana stosunków następuje przez porównanie stosunków obecnych z warunkami i okolicznościami istniejącymi podczas ustalania wysokości poprzednich alimentów. Poprzez zmianę stosunków należy przede wszystkim rozumieć zarówno zmiany w statusie ekonomicznym strony powodowej wynikające z jej usprawiedliwionych potrzeb, jak i zmianę zakresu możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego.

Na płaszczyźnie usprawiedliwionych potrzeb małoletniego powoda nastąpiła istotna zmiana. Po pierwsze należy wskazać, opierając się na zasadach doświadczenia życiowego, że wraz z naturalnym rozwojem dziecka zwiększają się także jego potrzeby. Wpływ na zmianę kosztów utrzymania stron ma także wzrost cen towarów i usług i jest to okoliczność od nich niezależna.

Niewątpliwie usprawiedliwione potrzeby małoletniego powoda znacznie wzrosły od czasu zasądzenia ostatnich alimentów, co zostało przez stronę powodową należycie wykazane w postępowaniu dowodowym. Małoletni powód ma obecnie 16 lat, a koszty jego utrzymania ustalono na poziomie nie niższym niż ok. 2500 zł. Główną przyczyną wzrostu wydatków jest przede wszystkim rozpoczęcie nauki w szkole średniej oraz związane z tym koszty. Małoletni jest osobą aktywną, angażuje się w wiele zajęć sportowych. W związku z edukacją w liceum mundurowym ma również możliwość uczestniczenia w obozach militarnych.

Istotną niezmienną jest to, że powód, uczęszczający do szkoły nie posiada własnych możliwości zarobkowych, aby utrzymać się samodzielnie. Nie dysponuje także majątkiem, który mógłby stanowić jego źródło utrzymania. Wydatki uprawnionego ujawnione w sprawie, w jednostkowych kwotach nie stanowią przejawu jego zbytku.

Matka małoletniego sprawuje bezpośrednią opiekę nad synem. W chwili obecnej nie pracuje zawodowo, nie mniej jednak posiada możliwości podjęcia pracy zarobkowej, których w pełni nie wykorzystuje, np. jako nauczyciel poprzez udzielanie korepetycji. Jednakże jej możliwości zarobkowe są na znacznie niższym poziomie niż pozwanego. Pomimo tego jednak ponosi obecnie większość kosztów utrzymania syna, a dotychczas ustalone alimenty po 800 zł miesięcznie nie pozwalają na zabezpieczenie wszystkich usprawiedliwionych potrzeb małoletniego.

Sytuacja finansowa pozwanego od czasu uregulowania dotychczasowego obowiązku alimentacyjnego również znacząco się zmieniła. Wynagrodzenie pozwanego wzrosło i obecnie jego średnie miesięczne wynagrodzenie wynosi ok. 7500-8000 zł. Pozwany posiada na swoim utrzymaniu partnerkę oraz jej małoletnie dziecko. Nie mniej jednak kwota pozostająca do dyspozycji pozwanego pozwala na partycypowanie w kosztach utrzymania małoletniego powoda w dużo wyższym zakresie niż dotychczas. Zwłaszcza, że pozwany nie spędza czasu z małoletnim powodem, ani nie czyni starań w zakresie jego wychowania, nie przekazuje na jego rzecz prezentów okolicznościowych. Całokształt ustalonych okoliczności dał zatem podstawy, aby Sądzić, iż pozwany poradzi sobie z podwyższonym obowiązkiem alimentacyjnym, bez uszczerbku dla własnego utrzymania.

Reasumując zatem wszystkie powyższe ustalenia faktyczne i rozważania prawne uznać należy, że żądanie strony powodowej w przedmiocie podwyższenia alimentów wymaga częściowego uwzględnienia. Mając na uwadze powyższe Sąd na mocy art. 133, 135 i 138 k.r.o. orzekł jak w punkcie 1 wyroku, uwzględniając żądanie strony powodowej do kwoty po 1400 zł miesięcznie, począwszy od 7 stycznia 2023 roku. W pozostałej części powództwo oddalono.

O odsetkach na wypadek opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat alimentacyjnych orzeczono w myśl przepisu art. 481 § 1 i 2 k.c., natomiast o natychmiastowej wykonalności punktu 1 wyroku orzeczono na mocy art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c. Ponadto, zgodnie z art. 1082 k.p.c. nadano z urzędu klauzulę wykonalności odnośnie punktu 1 uzasadnianego wyroku.

Mając zaś na względzie wynik postępowania w niniejszej sprawie, a także treść art. 98 k.p.c. w zw. z art. 100 k.p.c., zasądzono od pozwanego na rzecz powódki kwotę 1800 zł tytułem zwrotu części kosztów postępowania (koszty zastępstwa procesowego, których wysokość ustalono uwzględniając stawki opłat za czynności adwokackie przewidziane w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dn. 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie).

R., 31 października 2023 roku sędzia Jerzy Cisowski