Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 grudnia 2022r.

Sąd Rejonowy w Rybniku Wydział IV Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Jerzy Cisowski

Protokolant: Marzena Papiernik

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 listopada 2022r. w R.

sprawy z powództwa J. K.

przeciwko G. K.

o podwyższenie alimentów

1.  zasądza od G. K. podwyższone alimenty na rzecz jego córki J. K. po 1500zł (jeden tysiąc pięćset złotych) miesięcznie, płatne począwszy od 2 grudnia 2021 roku do 10-tego dnia każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w terminie płatności którejkolwiek z rat- zamiast dotychczasowych alimentów po 250 zł miesięcznie, zasądzonych wyrokiem z 16 marca 2009 roku w sprawie II RC 172/09 Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodek (...) w R. Wydział II Cywilny w R.;

2.  nadaje rygor natychmiastowej wykonalności wyrokowi w punkcie 1;

3.  oddala powództwo w pozostałej części;

4.  pobiera od G. K. 750,00 zł (siedemset pięćdziesiąt złotych 00/100) kosztów sadowych od zasądzonej kwoty, na rzecz Skarbu Państwa;

5.  oddala wniosek J. K. o zasądzenie jej kosztów procesu.

Sygn. akt IV RC 579/21

UZASADNIENIE

Powódka J. K. domagała się podwyższenia alimentów od pozwanego G. K., zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodek (...) w R. II Wydział Cywilny z dnia 16 marca 2009 r. w sprawie o sygn. akt II RC 172/09 z kwoty 250 zł do kwoty 2.000 zł miesięcznie na rzecz powódki.

W uzasadnieniu żądania podano, iż od momentu rozstrzygnięcia w sprawie prowadzonej przez Sąd Okręgowy w Gliwicach Ośrodek (...) w R. o sygn. II RC 172/09 do chwili wniesienia pozwu o podwyższenie alimentów minęło niespełna 13 lat
i w związku z upływem czasu wysokość zasądzonych alimentów nie pozwalała powódce na zaspokojenie jej wszelkich niezbędnych potrzeb życiowych. Ponadto wskazano, iż powódka
w październiku 2021 r. rozpoczęła studia na (...) Uniwersytecie Medycznym
w K., co również przyczyniło się do zwiększenia jej kosztów życia. Miesięczne koszty utrzymania powódki w pozwie wskazano na poziomie 2.827,50 zł, natomiast roczne koszty utrzymania tj. naprawy samochodu, ubezpieczenie OC, czy inne w sumie ustalono na poziomie 2.996 zł, co miesięcznie generuje dodatkowa kwotę 249 zł. W uzasadnieniu przytoczono również fakt, że powódka niezbędne środki na utrzymanie otrzymuje od swojej matki B. M. na której od momentu rozwodu z pozwany ciążył w głównej mierze obowiązek utrzymywania powódki.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa o podwyższenie alimentów ponad kwotę 650 zł miesięcznie.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew wskazano, że pozwany wypełniał zasądzony obowiązek alimentacyjny w sposób sumienny i systematyczny. Podkreślono, iż pozwany
w okresie podejmowania nauki przez powódkę w gimnazjum oraz w szkole średniej spełniał swój obowiązek alimentacyjny w znacznie wyższej kwocie niż zasądzona tj. po ok. 800 zł miesięcznie, a ponadto uczestniczył w ważnych wydarzeniach rodzinnych tj. urodziny, kiedy to również przekazywał powódce dodatkowe środki pieniężne w formie prezentów. Pozwany wskazał również, iż wydatki wykazane przez powódkę w pozwie były wygórowane
i sprzeczne z zasadami doświadczenia życiowego, zwłaszcza w zakresie prowadzonego przez nią gospodarstwa domowego, gdyż prowadzi je z partnerem oraz zamieszkuje
w nieruchomości swojej matki. Ponadto wątpliwości pozwanego budziły kwestie w zakresie wysokości wydatków rocznych, a także innych wydatków które nie zostały przez nią dokładnie udokumentowane. Uzasadniając swoje stanowisko wskazał, że aktualnie mieszka
w Niemczech i koszty życia oraz opłaty tam są dużo wyższe niż w Polsce i nie jest w stanie ponieść kosztów utrzymania powódki bez uszczerbku finansowego w zakresie własnego utrzymania.

Sąd ustalił, co następuje

Powódka J. K. urodzona (...) jest córką pozwanego G. K..

Dotychczasowe alimenty zostały zasądzone Wyrokiem Sądu Okręgowego w Gliwicach Wydział Zamiejscowy w R. II Wydział Cywilny z dnia 16 marca 2009 r. w sprawie
o sygn. akt II RC 172/09 w kwocie 250 zł miesięcznie na rzecz powódki.

Powódka J. K. ma obecnie 23 lata. W dniu 1 października 2021 r. podjęła naukę na studiach stacjonarnych na (...) Uniwersytecie Medycznym w K.. Powódka jest osobą dorosłą, która z powodu kontynowania edukacji na studiach wyższych nie jest jeszcze w stanie utrzymywać się zupełnie samodzielnie. Uczestniczy w zajęciach na uczelni pięć dni w tygodniu przez ok. 6-9 godzin dziennie w zależności od jej aktualnego harmonogramu zajęć. Dotychczas była zatrudniona na umowę o pracę w okresie od 01.02.2021 r. do 30.04.2021 r. oraz od 01.05.2021 r. do 31.05.2021 r. w ramach obowiązkowej praktyki zawodowej oraz czasami pomaga swojej matce w prowadzeniu sklepu monopolowego w R..

Powódka została przesłuchana w niniejszej sprawie na posiedzeniu w dniu 24 sierpnia 2022 r., kiedy to zeznała, że łączny koszt jej utrzymania wynosi w sumie ok. 3.300 zł miesięcznie, obejmuje on również dojazdy na uczelnie, utrzymanie samochodu, czy koszty leczenia. Powódka określiła swój budżet jako skromy oraz oświadczyła, że nie oczekuje od pozwanego pokrywania kosztów jej dodatkowych wydatków tj. wakacje, wyjścia do kina, czy restauracji, gdyż zapewnia je jej aktualny partner z którym planuje w przyszłości zawarcie związku małżeńskiego.

Aktualnie powódka mieszka wraz z matką oraz swoim partnerem. Koszty mieszkaniowe na jedną osobę przedstawiają się następująco:

- ogrzewanie – 105 zł

- woda - 90 zł (matka powódki wskazała kwotę - 70 zł);

- prąd – 69 zł;

- wywóz śmieci – 31 zł

- podatek – 14,50 zł

Miesięczne koszty utrzymania powódki kształtują się następująco:

- wyżywienie - 750-780 zł

- telefon - 40 zł

- telewizja – 43 zł

- internet – 25 zł

- odzież (w tym obuwie) - 200 zł

- kosmetyki - 60 zł

- środki czystości – 120 zł

- leki - 25 zł

- ubezpieczenie zdrowotne – 80 zł

- zakup paliwa – średnio 930 zł

Kolejna kwestia podniesiona przez powódkę dotyczyła użytkowania samochodu, który posiada do swojej dyspozycji, zwłaszcza iż jest to jej główne źródło transportu na studiach. Miesięczne koszty jego utrzymania kształtują się na poziomie ok. 250-300 zł dodatkowo do tego należy doliczać wszelkie konieczne naprawy związane z użytkowaniem auta w kwocie ok. 250 zł, co łącznie daje kwotę ok. 530 zł miesięcznie. Ponadto powódka opłaca ubezpieczenie OC, którego roczny koszt wynosi 871 zł.

Powódka wskazała, że jej roczne koszty utrzymania obejmują również wydatki związane z podjętymi studiami wyższymi tj. koniecznością zakupu podręczników oraz innych materiałów niezbędnych do nauki w kwocie 600 zł. Ponadto powódka z uwagi na swój stan zdrowia bierze udział w terapii odczulania, której koszt w zależności od miesiąca oscyluje
w granicach 225-300 zł. Powódka nosi również okulary których koszt wynosi ok. 450-500 zł
i jest on ponoszony raz na trzy lata.

W sprawie została przesłuchana również matka powódki, która zeznawała, że według jej wyliczeń koszt utrzymania córki w sumie wynosi ok. 3.300 zł miesięcznie. Podkreśliła, że kwota ta zawiera utrzymanie, wyżywienie, a także kwestie związane z utrzymaniem samochodu powódki, jak również koszty paliwa. Córka mieszka z nią w jednym domostwie, w sumie mieszka tam 5 osób i wszelkie koszty dzielone są po równo. Ponadto oświadczyła, że jako matka jest w stanie ponosić połowę kosztów utrzymania córki. Podała również, iż partner powódki również pokrywa część jej wydatków tj. wakacyjne wyjazdy.

Pozwany G. K., który jest ojcem powódki. Od 2011 roku mieszka oraz pracuje zarobkowo jako elektryk w Niemczech. Ponadto wskazał, że żyje na przeciętnym poziomie i koszty utrzymania dzieli na pół z partnerką, które średnio wynoszą 1.895 euro.

Koszty mieszkaniowe pozwanego przedstawiają się następująco:

- czynsz – 230 euro;

- prąd - 50 euro;

- gaz, woda, wywóz śmieci – 170 euro;

Miesięczne koszty utrzymania pozwanego kształtują się następująco:

- wyżywienie - 400 euro;

- telefon - 30 euro;

- kosmetyki, środki czystości, ubrania - 150 euro;

- internet – 25 euro

- abonament radiowy i telewizyjny – 9,18 euro

- leki - 30 euro.

- ubezpieczenie OC samochodu - 46 euro

- ubezpieczenie emerytalne – 350 euro

- zakup paliwa – 120 euro.

Pozwany został przesłuchany na posiedzeniu w dniu 20 lipca 2022 r., podczas którego oświadczył, że wyraża zgodę na podwyższenie kwoty alimentów do wysokości 650 zł. Zdaniem pozwanego kwota w sumie 1.300 zł jest wystarczająca na zaspokojenie potrzeb powódki i w całości podtrzymuje wcześniej złożone przez siebie pisma. Ponadto pozwany zeznał, że uzyskuje miesięczne wynagrodzenie w kwocie ok. 2.100 euro pracując
w Niemczech. Pozwany zeznał, że nie żyje ponad stan, nie ma żadnych oszczędności.

Uzasadniając swoje stanowisko wskazał, że jego zdaniem koszty utrzymania przedstawione przez powódkę są zawyżone, gdyż nie utrzymuje się całkowicie sama tj. mieszka ze swoją matką oraz partnerem. Oświadczył również, że w (...) córka zerwała z nim wszelkie kontakty.

Dowody: rachunki i potwierdzenia płatności powódki - k. 13-42, zaświadczenia
o studiowaniu – k. 12, 122, 189, zeznanie podatkowe powódki za rok 2021 – k. 149-153 oraz umowa o pracę – k. 155-156, dokumenty dołączone do odpowiedzi na pozew z dnia 4 maja 2022 roku, dokumentacja pozwanego dołączona do pisma pozwanego z dnia 24 sierpnia 2022 r. – k. 158-183, zaświadczenia o wynagrodzeniu wraz z potwierdzeniami wydatków pozwanego – k. 77-90, zeznania pozwanego - k. 118-118v, zeznania matki powódki - k. 184-184v, zeznania powódki - k. 184v-185, nagranie z posiedzenia z dnia 24.08.2022 r. – k. 186, nagranie z posiedzenia z dnia 22.11.2022 r. – k. 192, akta spawy Sądu Okręgowego
w G. Wydział Zamiejscowy w R. II Wydział Cywilny o sygn. II RC 172/09/2 dołączone do akt sprawy głównej.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zeznań stron oraz w oparciu
o zebrane w sprawie dokumenty, szczegółowo powyżej opisane. Sąd ocenił materiał dowodowy jako spójny, logiczny i wzajemnie się uzupełniający. Strony nie składały dalszych wniosków dowodowych, a Sąd uznał przeprowadzone postępowanie dowodowe za wystarczające do merytorycznego rozstrzygnięcia.

Sąd zważył, co następuje

Zgodnie z regulacją art. 133 § 1 k.r.o. każdy z rodziców obowiązany jest do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania
i wychowania. Zakres świadczeń alimentacyjnych ustawodawca określił w art. 135 § 1 k.r.o., uzależniając go z jednej strony od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, z drugiej zaś od możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Przez usprawiedliwione potrzeby należy rozumieć te, których zaspokojenie zapewni podmiotowi uprawnionemu do alimentów odpowiedni rozwój fizyczny i duchowy. Będą to zatem nie tylko elementarne potrzeby polegające na zapewnieniu minimum egzystencji lecz również te, których celem jest stworzenie warunków bytowania stosownie do wieku uprawnionego, stanu jego zdrowia
i innych okoliczności, których uprawniony nie jest w stanie własnymi siłami sobie zapewnić.

Należy przy tym podkreślić, że opisane, usprawiedliwione potrzeby w przypadku dziecka uprawnionego do alimentów powinny być przy tym oceniane całościowo, a zatem nie tylko na podstawie wieku, lecz również miejsca pobytu dziecka, jego środowiska, możliwości zarobkowych podmiotów zobowiązanych do jego utrzymania i całego szeregu okoliczności każdego konkretnego wypadku.

Pojęcia usprawiedliwionych potrzeb nie można przy tym - co jednoznacznie wskazano w orzecznictwie Sądu Najwyższego - odrywać od pojęcia zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Pojęcia te (usprawiedliwione potrzeby uprawnionego
i możliwości majątkowe oraz zarobkowe zobowiązanego) w praktyce pozostają bowiem we wzajemnej zależności i obie te przesłanki wzajemnie na siebie rzutują, zwłaszcza przy ustaleniu przez sąd wysokości alimentów (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 1969 roku, III CRN 350/69, OSNPG 1970/2/15). Konkludując powyższe, przy ocenie zakresu obowiązku alimentacyjnego należy brać pod uwagę zatem również usprawiedliwione potrzeby własne zobowiązanego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 1975 roku, III CRN 330/75, LEX nr 7777).

W niniejszej sprawie mamy do czynienia z sytuacją, w której powódka mimo że jest osobą pełnoletnią, to nie jest osobą usamodzielnioną albowiem kontynuuje naukę na studiach wyższych. Przy orzekaniu o obowiązku alimentacyjnym rodziców wobec dzieci, które osiągnęły pełnoletność, brać należy także pod uwagę, czy wykazują one chęć dalszej nauki oraz czy ich osobiste zdolności i cechy charakteru pozwalają na rzeczywiste kontynuowanie przez nie nauki (OSNC 1998/4/70, M.Prawn. 1998/4/3).

W konsekwencji tego koszty utrzymania powódki w dalszym ciągu w przeważającej części obciążają jej rodziców. Ze względu na wiek (powódka jest już osoba dorosłą) należy podkreślić, że udział rodziców w jej procesie rozwojowym i wychowawczym jest obecnie znacząco ograniczony. Ten stan rzeczy warunkuje zatem konieczność przyczyniania się przede wszystkim do zaspokojenia potrzeb materialnych uprawnionej, które od czasu wydania ostatniego orzeczenia alimentacyjnego bezspornie wzrosły.

Zgodnie z treścią art. 138 k.r.o. w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przy czym chodzi tu
o zmianę istotną bądź to w obszarze usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego bądź też możliwości majątkowych i zarobkowych zobowiązanego, czy też na obu tych płaszczyznach. (uchwała Sądu Najwyższego z 16 grudnia 1987 roku III CZP 91/86).

Ustalenie czy nastąpiła zmiana stosunków następuje poprzez porównanie stosunków obecnych z warunkami i okolicznościami istniejącymi podczas ustalania wysokości poprzednich alimentów.

Wysokość dotychczasowego świadczenia alimentacyjnego na rzecz powódki została ustalona w wysokości 250 zł miesięcznie. Zasądzone uprzednio świadczenie alimentacyjne
w obecnym stanie faktycznym nie pozwala na zaspokojenie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionej, które bez wątpienia są znaczne, z uwagi na podjęte przez nią studia dzienne na kierunku lekarsko-dentystycznym. Ponadto nie ulega wątpliwości długi okres, który upłynął od wydania poprzedniego orzeczenia (ponad 13 lat) z uwagi na jej naturalny rozwój, jak również ogólny wzrost cen towarów i usług (jako okoliczność niezależna od stron), także stanowi okoliczność uzasadniającą konieczność podwyższenia świadczenia alimentacyjnego.

Łączna kwota potrzeb uprawionej średnio sięga ok. 3.000 zł miesięcznie i nie stanowi przejawu jej zbytku. Powódka nie domaga się kosztownych rozrywek, ani wyjazdów wakacyjnych, które jak wskazała opłaca jej partner. Ponadto w przedmiotowej sprawie zważyć należy, iż powódka ubiega się o wykształcenie wyższe, które ma charakter perspektywiczny. W większości przypadków osoby studiujące nie są w stanie podejmować zatrudnienia w takim wymiarze, który pozwalałby im na samodzielne utrzymanie się. Wobec powyższego podjęcie przez dziecko wykształcenia wyższego nakłada na rodziców obowiązek pokrywania usprawiedliwionych potrzeb pełnoletniego dziecka, które nie posiada jeszcze własnych środków na utrzymanie.

Nie mniej jednak stanowisko pozwanego odnośnie kwestii podwyższenia kwoty alimentów, które zostało przedstawione w toku niniejszego postępowania nie może być uznane za bezzasadne, czy wygórowane, gdyż mieści się w ramach zwyczajowych zasad płatności na rzecz dziecka. Pozwany w trakcie postępowania wykazywał obawy odnośnie tego, czy podoła spełnieniu obowiązku alimentacyjnego względem córki w kwocie przez nią wskazanej. Jednakże Sąd wziął pod uwagę na fakt, iż sytuacja majątkowa i zarobkowa pozwanego uległa zmianie. Pozwany aktualnie mieszka i pracuje w Niemczech, jego aktualne wynagrodzenie wynosi ok. 2.100 euro. Ponadto Sąd uznał, że pozwany występujący w roli ojca nie tylko ma obowiązek brać udział w kosztach utrzymania swojego dziecka, ale również dążyć i wspierać swoje dziecko do tego, aby mogło sobie zapewnić jak najlepszą przyszłość, zwłaszcza gdy ono samo wykazuje chęć dalszej edukacji.

Zdaniem Sądu alimenty zasądzone na rzecz powódki w wysokości 1.500 zł miesięcznie obiektywnie należy uznać za wysokie, lecz jednocześnie w zaistniałym stanie faktycznym usprawiedliwione i należne. Nie ulega wątpliwości, że powódka jako studentka będzie w stanie utrzymać się na bardzo dobrym i komfortowym poziomie życia. Orzekając Sąd wziął pod uwagę zgromadzony w sprawie materiał dowodowy – zwłaszcza zeznania stron, przedkładane dokumenty, w tym rachunki. Ponadto Sąd zwrócił swoją uwagę również fakt, że matka powódki także bierze czynny udział w jej utrzymaniu w kwocie ok. 1.500 zł miesięcznie, co podsumowując daje powódce kwotę ok. 3.000 zł miesięcznie na utrzymanie.

Reasumując zatem wszystkie powyższe ustalenia faktyczne i rozważania prawne, Sąd doszedł do przekonania, że żądanie alimentów na rzecz powódki jest uzasadnione, stąd też zasądził od pozwanego na rzecz powódki alimenty w wysokości 1.500 zł miesięcznie, które to alimenty zostały uznane przez Sąd za należne powódce i możliwe do spełnienia przez pozwanego.

O odsetkach na wypadek opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat alimentacyjnych orzeczono w myśl przepisu art. 481 § 1 i 2 k.c., natomiast o natychmiastowej wykonalności punktu 1 wyroku Sąd orzekł na mocy art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c.

W zakresie kosztów postępowania Sąd zasądził od pozwanego koszty sądowe na rzecz Skarbu Państwa w wysokości 750 zł od zasądzonego roszczenia. Natomiast w zakresie wniosku powódki o zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu Sąd uznał, iż przedmiotowy wniosek powódki jako córki pozwanego należało oddalić z uwagi na charakter jej żądania. Zdaniem Sądu obowiązek utrzymania dziecka przez jego rodziców bez wątpienia ma charakter bezwzględny, jednakże w sytuacji w której pełnoletnie dziecko domaga się od rodzica alimentów na swoją rzecz powinno ono również mieć na uwadze drugą stronę postępowania tj. pozwanego rodzica. Wobec powyższego Sąd oddalił wniosek powódki
o zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego, mając na względzie obciążenie pozwanego obowiązkiem alimentacyjnym.

Sędzia