Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 grudnia 2023r.

Sąd Rejonowy w Rybniku Wydział IV Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia SR Grażyna Grzybczyk

Protokolant: Natalia Cyburt

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 grudnia 2023r. w R.

sprawy z powództwa małoletniego J. G.

reprezentowanego przez ojca R. G.

przeciwko D. N.

o podwyższenie alimentów

1)  podwyższa alimenty od pozwanej D. N. na rzecz małoletniego J. G. z kwoty po 650 zł (sześćset pięćdziesiąt złotych) do kwoty po 1000 zł (jeden tysiąc złotych) miesięcznie, płatne do rąk ojca R. G. do dnia 10-tego każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w terminie płatności którejkolwiek z rat począwszy od dnia 1 stycznia 2024r., a to w miejsce alimentów zasądzonych wyrokiem Sądu Rejonowego w Rybniku z dnia 5 grudnia 2017r. w sprawie IV RC 803/16;

2)  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

3)  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 1476 zł (jeden tysiąc czterysta siedemdziesiąt sześć złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa pełnomocnika z ustawowymi odsetkami od dnia prawomocności orzeczenia do dnia zapłaty, odstępując w pozostałym zakresie od obciążania stron kosztami postępowania;

4)  nadaje wyrokowi w punkcie 1 rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt IV RC 404/23

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 18 grudnia 2023 roku

Małoletni J. G. działający przez ojca R. G. domagał się podwyższenia alimentów od pozwanej D. N. ustalonych na mocy wyroku Sądu Rejonowego w Rybniku w sprawie IV RC 803/16 z kwoty po 650 zł miesięcznie do kwoty po 1500 zł miesięcznie.

W uzasadnieniu żądania podano, że potrzeby małoletniego są duże. Małoletni ma obecnie 17 lat. Miesięczny koszt jego wyżywienia, środków kosmetycznych, ubrań, książek, pomocy szkolnych to kwota 1600 złotych. Małoletni powód wymaga specjalistycznej pomocy i opieki , zdiagnozowano u niego wadę rozwojową (...) w typie schizencefalii, oczopląs oraz nadwzroczność oka prawego, od czwartego roku życia jest leczony z powodu padaczki. Małoletni posiada orzeczenie o niepełnosprawności. Pozostaje pod stałą opieką lekarzy specjalistów. Pozwana płaci alimenty na syna w zasądzonej wysokości, jednak jest to kwota absolutnie niewystarczająca. Wskazano, że miesięczne koszty utrzymania małoletniego wynoszą 2500 złotych. Ojciec małoletniego jest zatrudniony w (...) Sp. z o.o., otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 10.000 złotych. Ciężar wychowania, opieki nad małoletnim oraz jego utrzymania spoczywa na ojcu. (k. 3-4).

Pozwana w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości. W uzasadnieniu wskazała, że rzetelnie i terminowo wywiązuje się z nałożonego na nią obowiązku alimentacyjnego, nie zamierza się od niego uchylać. Pozwana wskazała, że co prawda jest zatrudniona, jednak otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 3100 zł miesięcznie. Podniosła, że nie kwestionuje faktu, że potrzeby małoletniego mogły ostatnio nieznacznie wzrosnąć, jednak na uwagę zasługuje fakt, że zmianie uległa również częstotliwość kontaktów w stosunku do zasądzonych w momencie ustalania poprzedniej wysokości raty alimentacyjnej. Pozwana i ojciec małoletniego zawarli w tej kwestii ugodę mediacyjną. Ponadto pozwana wskazała, że rehabilitacja i zajęcia w Szansie pokrywane są ze środków pochodzących z fundacji, zatem w rzeczywistości nie obciążają ojca. Pozwana podniosła, że kupuje małoletniemu ubrania, opłaca jego wizyty u specjalistów, wyjścia na basen, pozwana motywuje małoletniego do aktywności. Pozwana nie jest jednak w stanie płacić wyższych alimentów, jednak chętnie przejmie większą część opieki nad małoletnim. (k. 48-49).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Małoletni powód J. G. urodzony (...) pochodzi ze związku małżeńskiego pozwanej i R. G..

Związek małżeński rodziców małoletniego został rozwiązany wyrokiem Sądu Okręgowego
w G. Ośrodek (...) w R., na mocy którego zasądzono od pozwanej na rzecz małoletniego syna alimenty w kwocie po 400 złotych. Następnie wyrokiem Sądu Rejonowego w Rybniku z dnia 5 grudnia 2017 roku sygn. IV RC 803/16 zasądzono na rzecz małoletniego powoda alimenty w wysokości po 650 złotych miesięcznie.

W chwili orzekania matka małoletniego miała 30 lat, była zatrudniona w ½ etatu w warsztacie samochodowym (...) Diagnostyka R. jako mechanik samochodowy, otrzymywała wynagrodzenie w wysokości ok. 1000 złotych brutto. Nie chciała zmieniać zatrudnienia. Nie pracowała dorywczo. Mieszkała wraz ze swoją matką, partycypowała w opłatach za mieszkanie, wodę, prąd, gaz i wywóz śmieci. Pozwana studiowała, ale nie obroniła pracy. Pozwana była zdrowa, sporadycznie przyjmowała leki na alergię. Utrzymywała kontakt z synem. Odbierała go w piątki ze szkoły i sprawowała nad nim pieczę w co drugi weekend. Pozwana w wolnym czasie biegała, morsowała, uprawiała poledance. Pozwana pozostawała w nieformalnym związku.

Miesięczne koszty utrzymania pozwanej kształtowały się następująco

- wyżywienie 400 zł;

- odzież i obuwie 50 zł;

- mieszkanie 150 zł

- woda 100 zł

- prąd 150 zł

- leki od wiosny do jesieni 50 zł

Łącznie: 900 złotych miesięcznie

Małoletni powód J. G. liczył wówczas 11 lat. Miał orzeczoną niepełnosprawność i wymagał zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne, korzystania z systemu środowiskowego wsparcia w samodzielnej egzystencji, konieczności stałej lub długotrwałej opieki, konieczności stałego współudziału z opiekuna. Poruszał się na wózku, który wymienia się co trzy lata. Pozostawał pod stałą opieką lekarzy okulisty, neurologa, psychiatry, ortopedy i psychologa. Posiadał orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego. Uczęszczał do Szkoły Specjalnej nr 7 w R. do klasy V. Zażywał na stałe leki, których koszt wynosił średnio 50 zł miesięcznie. Małoletni powód zamieszkiwał wraz z ojcem.

Miesięczne koszty utrzymania małoletniego kształtowały się następująco:

- wyżywienie 470 zł;

- odzież i obuwie 100-150 zł;

- środki czystości 50 zł;

- leki 50 zł;

- dojazdy do specjalistów 150-200 zł

- wyprawka do szkoły 200 zł rocznie, ubezpieczenie 46 zł rocznie, rada rodziców 50 zł rocznie;

- koszt wózka 28 zł

- ortezy 42 zł

Łącznie: 1350-1450 złotych miesięcznie

( dowód : akta sprawy IV RC 803/16, zwłaszcza odpisy zupełne aktów urodzenia k. 8-10, protokół k. 132-133, wyrok k. 154)

W okresie ostatniego orzekania o alimentach ojciec powoda był zatrudniony w Zakładach (...) w K. na stanowisku monter kotłowy. Jego miesięczne dochody osiągały ok. 4600 zł. Zamieszkiwał wraz z żoną, małoletnim powodem, córką żony i młodszym synem w wynajętym mieszkaniu. Żona ojca powoda przebywała na zasiłku macierzyńskim w wysokości 1000 zł. Koszty utrzymania mieszkania wynosiły 1400 złotych. Koszt mediów wynosił: prąd 200 zł, gaz 300 zł, woda 150 zł, wywóz śmieci 55 zł miesięcznie.

Małoletni powód J. G. ma obecnie 17 lat. Jest osobą upośledzoną w stopniu umiarkowanym. Jest osobą niepełnosprawną, posiada aktualne orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, porusza się na wózku inwalidzkim, w domu zaś korzysta z balkonika. Małoletni otrzymuje 219 zł zasiłku pielęgnacyjnego. Powód choruje na padaczkę. Leczy się u neurologa. Aktualnie przyjmuje leki, które są w całości refundowane. Dwa razy w tygodniu jest rehabilitowany ruchowo w środku (...) z siedzibą w R., przy Szpitalu Wojewódzkim. Aktualnie rehabilitacja jest finansowana z przekazanego 1 % podatku, jednak koszty rosną i wynoszą one około 1000 zł miesięcznie. Małoletni powód korzysta z wizyt u psychologa raz na dwa tygodnie. Stan zdrowia powoda pogarsza się. Jest uczniem Zespołu Szkół (...) w B.. Ojciec powoda w zakresie potrzeb szkolnych małoletniego powoda korzysta ze świadczenia (...), jednak środki te nie są wystarczające. Do szkoły zawozi małoletniego bus szkolny, na inne wyjazdy musi być dowożony. Powód zamieszkuje w domu jednorodzinnym wraz z ojcem, jego żoną, jej córką oraz młodszym bratem. Powód doraźnie korzysta z wizyt u ortopedy, urologa, okulisty, endokrynologa. Koszt jednej wizyty to 200-300 złotych.

Miesięczne koszty utrzymania małoletniej kształtują się następująco:

- wyżywienie 1000 zł;

- środki czystości 100 zł;

- odzież i obuwie 200 -300 zł;

- wizyty u psychiatry 200 zł;

- rada rodziców 100 zł na rok- ok. 8 zł na miesiąc

- ubezpieczenie 150 zł na rok – ok. 12,50 zł na miesiąc

- składki 20 zł

- rehabilitacja ok. 1000 zł miesięcznie

- okulary 800 zł na dwa lata – ok. 34 zł na miesiąc

Łącznie: ok. 2600 -2700 zł

Koszty mieszkaniowe przypadające na małoletniego wynoszą:

- podatek od nieruchomości 800 zł rocznie na 5 osób

- woda 300- 350 zł miesięcznie na 5 osób

- gaz 400 zł miesięcznie,

- prąd 300 zł miesięcznie.

- wywóz śmieci średnio 27 zł

Łącznie: ok. 250 zł przypadające na powoda

Ojciec powoda ma obecnie 39 lat. Z zawodu jest energetykiem. Aktualnie jest zatrudniony w spółce (...) Sp. z o.o. w K. jako kierownik utrzymania majątku. Z tego tytułu otrzymuje średnie miesięczne wynagrodzenie w kwocie ok. 8.000 zł netto. Jest to jego jedyne źródło utrzymania. Żona ojca powoda prowadzi działalność gospodarczą z wynagrodzeniem miesięcznym ok. 2000-3000 złotych i pobiera alimenty na córkę w kwocie 850 złotych miesięcznie. Ojciec powoda pobiera świadczenie 500 +. W/w oprócz domu jest właścicielem mieszkania, jednak nie jest ono wynajmowane. Ojciec powoda aktualnie spłaca dwa kredyty w łącznej wysokości 2900 zł miesięcznie. Pierwsza rata to około 700, druga na budowę domu w wysokości około 2100 zł.

Pozwana obecnie ma 36 lat. Pracowała w firmie budowlanej (...) jako operator ładowarki. Obecnie, od czerwca 2023 roku, jest zatrudniona w Firmie Usługowej (...) z siedzibą w R. z miesięcznym wynagrodzeniem ok. 3100 zł netto. Dodatkowo uczy jogi nieodpłatnie, na zasadzie znajomości. W zeszłym roku pozwana pracowała dorywczo jako kelnerka. Powód jest jedynym dzieckiem pozwanej. Pozwana aktualnie mieszka z partnerem, który otrzymuje emeryturę górniczą w wysokości około 5000 zł. Pozwana zamieszkuje w domu stanowiącym współwłasność partnera wraz z jego synem oraz innymi osobami. (...) pokrywa koszty podatku od nieruchomości oraz wszystkich mediów. Pozwana nie posiada żadnych kredytów ani zobowiązań. Nie posiada również żadnego wartościowego majątku.

Pozwana uprawia morsowanie, biega w wolnym czasie.

Miesięczne koszty utrzymania pozwanej kształtują się następująco:

- wyżywienie 600-700 zł;

- środki czystości, kosmetyki 200-300 zł;

- odzież i obuwie 200 -300 zł;

Łącznie: 1000-1300 zł miesięcznie

Koszty mieszkaniowe pozwanej w skali miesiąca wynoszą:

- Prąd 100 zł,

- woda 100 zł,

- gaz z butli, która starcza na 2 miesiące dla trzech osób 85 zł

- 4 tony eko groszku 4300 zł na rok/ 120 zł na miesiąc

Łącznie: ok. 330 zł miesięcznie

Powód aktualnie przebywa u pozwanej z wtorku na środę i co drugi weekend, oraz w wakacje. Tegoroczne wakacje pozwana spędziła z powodem na działce, gdzie planuje budowę. Na bieżąco pozwana w niewielkim stopniu partycypuje w zaspokajaniu bieżących potrzeb powoda. W/w zabiera powoda na basen i kręgle. Wyjście na basen kosztuje 15 zł plus dojazd. Pozwana zabiera powoda do specjalistów aby skonsultować informacje ojca.

Pozwana jest wyłącznym właścicielem V. (...) z 2006r. Na paliwo wydaje około 650 zł.

( dowód : zeznania R. G. k. 77, zeznania pozwanej k.78, informacja o przyznanych powodowi zasiłkach k. 87-88 , informacji o umowie kredytowej k. 92, 93, zaświadczeń lekarskich, akta IV RC 803/16, zaświadczenie o zasiłku pielęgnacyjnym z wykazem wynagrodzeniem, orzeczenie o stopniu niepełnosprawności k. 94, akt urodzenia k. 6, zaświadczenia lekarskie k. 7 i następne, wraz z rachunkami za rehabilitację i utrzymanie domu, paski z wynagrodzenia R. G. k. 17 i następne, k. 89, rachunki utrzymania – opłat mieszkaniowych pozwanej k. 55 i następne wraz z potwierdzeniem wpłat za wizytę lekarską, wraz z danymi o wynagrodzeniu k. 22, rachunek za zakup opału 4400 zł k. 72, świadectwo pracy i wykaz zarobków pozwanej k. 84-85) .

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zeznań stron oraz w oparciu o zebrane
w sprawie dokumenty, szczegółowo powyżej opisane. Sąd ocenił materiał dowodowy jako spójny, logiczny i wzajemnie się uzupełniający. Strony nie składały dalszych wniosków dowodowych, a Sąd uznał przeprowadzone postępowanie dowodowe za wystarczające do merytorycznego rozstrzygnięcia.

Sąd zważył co następuje.

Zgodnie z treścią art. 133 § 1 kro, każdy z rodziców obowiązany jest do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Zakres świadczeń alimentacyjnych ustawodawca określił w art. 135 § 1 kro, uzależniając go od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego.

Przez usprawiedliwione potrzeby należy rozumieć potrzeby, których zaspokojenie zapewni podmiotowi uprawnionemu do alimentów odpowiedni rozwój fizyczny i duchowy. Pojęcia usprawiedliwionych potrzeb nie można przy tym - co wskazano w orzecznictwie Sądu Najwyższego - odrywać od pojęcia zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Pojęcia te (usprawiedliwione potrzeby uprawnionego i możliwości majątkowe oraz zarobkowe zobowiązanego) w praktyce pozostają bowiem we wzajemnej zależności i obie te przesłanki wzajemnie na siebie rzutują, zwłaszcza przy ustaleniu przez sąd wysokości alimentów (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 1969 r., III CRN 350/69, OSNPG 1970/2/15).

Zgodnie zaś z treścią art. 138 kro w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przy czym chodzi tu o zmianę istotną bądź to
w obszarze usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego bądź też możliwości majątkowych
i zarobkowych zobowiązanego, czy też na obu tych płaszczyznach. (uchwała Sądu Najwyższego z 16 grudnia 1987 roku III CZP 91/86).

Wysokość dotychczasowego świadczenia alimentacyjnego została ustalona 6 lat temu. Przeprowadzone postępowanie wykazało przy tym istotną zmianę stosunków pomiędzy stronami, odnotowaną w płaszczyźnie uzasadnionych kosztów utrzymania uprawnionego, jak i możliwości majątkowych pozwanej oraz ojca małoletniego powoda. Bezspornym jest fakt, iż wraz z wiekiem zwiększają się także potrzeby dziecka. Wpływ na zmianę kosztów utrzymania stron ma także aktualny, powszechnie wiadomy fakt w postaci inflacji i wzrostu cen towarów oraz usług, który stanowi okoliczność od stron niezależną. W okresie tym zwiększyły się ceny, zwłaszcza żywności, czy odzieży. W przypadku powoda na wzrost kosztów utrzymania wpływa jego pogarszający się stan zdrowia.

Istotną niezmienną jest to, że powód jest osobą upośledzoną w stopniu umiarkowanym i niepełnosprawną, nadal uczęszczającą do szkoły specjalnej, nie posiada własnych możliwości zarobkowych, aby utrzymać się samodzielnie. Nie dysponuje także majątkiem, który mógłby stanowić jej źródło utrzymania. Łączna kwota usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego sięgająca ok. 3000 zł nie stanowi przejawu jego zbytku. Nie bez znaczenia dla rozstrzygnięcia jest fakt, że dotychczasowe alimenty w aktualnym stanie faktycznym nie pozwalają na zaspokojenie podstawowych potrzeb małoletniego powoda. Powód nadal cierpi na różne dolegliwości, co również dostrzega pozwana. Wymaga specjalistycznej opieki lekarskiej. Schorzenia małoletniego nie uległy poprawie, pomimo stale realizowanego procesu leczenia i rehabilitacji. Wymaga on kształcenia specjalnego. Jego możliwości psychofizyczne wymagają zaspokojenia w szczególny sposób.

Odnośnie usprawiedliwionych potrzeb małoletniego powoda należy stwierdzić, że uległy one podwyższeniu od 2017 r. i są określane obecnym wiekiem małoletniego liczącego 17 lat jak i jego stanem zdrowia.

Ojciec powoda spełnia swój obowiązek alimentacyjny względem syna zarówno poprzez osobistą opiekę, jak również ponosząc koszty jego utrzymania z własnych dochodów. Posiada on stałe źródło utrzymania, bowiem otrzymuje wynagrodzenie za pracę, które od czasu, gdy ostatnio orzeczono o alimentach, wzrosło niemal dwukrotnie. Jednocześnie ojciec powoda ma na utrzymaniu syna z kolejnego związku małżeńskiego, prowadzi gospodarstwo wraz z żoną i jej córką. Stwierdzić należy, że koszty utrzymania małoletniego powoda finansowane są również z 1% podatku, co w tym zakresie odciąża ojca powoda.

Odnosząc się natomiast do sytuacji zarobkowej i majątkowej pozwanej, to w chwili obecnej jej sytuacja poprawiła się. Osiąga ona regularny dochód z wynagrodzenia za pracę, a przy tym posiada możliwość podjęcia i wykonywania pracy dodatkowej, nie ma nikogo innego na swoim utrzymaniu. Małoletni powód jest jej jedynym dzieckiem. Pozwana prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z partnerem. Wobec powyższego kwota raty alimentacyjnej w wysokości 1000 zł w obecnych warunkach ekonomicznych pozwanej nie jest kwotą wygórowaną. Ustalając wysokość raty alimentacyjnej Sąd miał na uwadze możliwości zarobkowe pozwanej, które jawią się jako duże, gdyż pozwana jest osobą młodą, zdrową, dyspozycyjną.

Dziecko zaś ma prawo do równiej stopy życiowej z rodzicem, a rodzic jest zobowiązany dzielić się
z dzieckiem nawet najskromniejszym dochodem.

Sąd dostrzegł jednakże, że pozwana w ostatnim czasie sprawuje pieczę nad małoletnim powodem w większym niż dotychczas zakresie, dokonuje sporadycznie bieżących zakupów na rzecz powoda. Wobec powyższego Sąd oddalił powództwo w pozostałym zakresie, o czym orzekł w punkcie 2 wyroku.

Reasumując zatem wszystkie ustalenia faktyczne i rozważania prawne Sąd doszedł do przekonania, że zgłoszone przed Sądem przez stronę powodową żądanie zwiększenia alimentów na jego rzecz zasługiwało na częściowe uwzględnienie w odniesieniu do kwoty 1000 zł miesięcznie.
W ocenie Sądu zasądzona kwota jest adekwatna do możliwości majątkowych i zarobkowych pozwanej oraz usprawiedliwionych potrzeb małoletniego powoda.

Na koszty strony powodowej w niniejszej sprawie złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika
(§ 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r.
w sprawie opłat za czynności adwokackie). Mając zatem na uwadze wynik postępowania w niniejszej sprawie, Sąd na podstawie art. 102 kpc, dokonując stosunkowego rozdzielenia kosztów, zasądził z tego tytułu od pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 1476 zł. W pozostałym zakresie, mając na względzie sytuację majątkową stron, a zwłaszcza strony powodowej odstąpiono od obciążania stron kosztami postępowania.

O odsetkach na wypadek opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat alimentacyjnych orzeczono w myśl przepisu art. 481 § 1 i 2 k.c., natomiast o natychmiastowej wykonalności punktu 1 wyroku Sąd orzekł na mocy art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c.

R., 28 grudnia 2023 roku sędzia Grażyna Grzybczyk