Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 listopada 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Joanna Smycz
Protokolant:	Justyna Jarzombek

po rozpoznaniu w dniu 9 listopada 2016 r. w Gliwicach

sprawy Przedsiębiorstwa Produkcji i Handlu (...)

Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

przy udziale zainteresowanych: Zakładów (...) Spółki Akcyjnej w G., A. K. (1), K. O., J. O.

o niepodleganie ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu umowy zlecenia

na skutek odwołania Przedsiębiorstwa Produkcji i Handlu (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 11 sierpnia 2014r. nr 752

z dnia 11 sierpnia 2014r. nr 754

z dnia 11 sierpnia 2014r. nr 809

z dnia 11 sierpnia 2014r. nr 810

sprawy Zakładów (...) Spółki Akcyjnej w G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

przy udziale zainteresowanych: A. K. (1), K. O., J. O.

o podstawę wymiaru składek

na skutek odwołania Zakładów (...) Spółki Akcyjnej

w G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 15 lutego 2016r. nr (...)

z dnia 15 lutego 2016r. nr (...)

z dnia 15 lutego 2016r. nr (...)

z dnia 15 lutego 2016r. nr (...)

oddala odwołania.

(-) SSO Joanna Smycz

Sygn. akt VIII U 1946/14

UZASADNIENIE

Decyzjami dnia 11 sierpnia 2014r. (Nr: 752, 754, 809, 810) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. stwierdził, że podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne: A. K. (2), A. K. (1), K. O. i J. O. w Przedsiębiorstwie Produkcji i Handlu (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. z tytułu wykonywania pracy na podstawie umów zlecenia na rzecz pracodawcy, z którym pozostawali w stosunku pracy, tj. Zakładów (...) Spółka Akcyjna w G. wynosi 0 złotych za okresy:

- w stosunku do A. K. (2): 03/2009r., 03/2011r., 05/2011r., 07/2011r. i 08/2011r.,

- w stosunku do A. K. (1): 03/2009r., 03/2010r. – 05/2010r., 08/2010r., 10/2010r., 12/2010r., 04/2011r. – 10/2011r., 12/2011r. – 02/2012r., 04/2012r. – 09/2012r., 11/2012r., 06/2013r. – 07/2013r., 11/2013r.,

- w stosunku do K. O.: 03/2011r., 07/2011r.- 09/2011r., 12/2011r. – 02/2012r., 04/2012r. – 06/2012r., 08/2012r., 04/2013r., 10/2013r.,

- w stosunku do J. O.: 09/2010r., 11/2010r. – 09/2011r., 02/2012r. – 08/2012r., 10/2012r., 01/2013r., (...) – 04/2013r., 06/2013r. – 08/2013r., 11/2013r. – 12/2013r.

W uzasadnieniach wszystkich powyższych decyzji ZUS podniósł, że zostały one wydane po kontroli przeprowadzonej u odwołującej, tj. w Przedsiębiorstwie Produkcji i Handlu (...) Sp. z o.o. w G., której zakresem objęto okres od stycznia 2009r. do grudnia 2013r. W toku tej kontroli ustalono, że odwołujący płatnik składek (...) Sp. z o.o. w okresie objętym kontrolą zawierała umowy produkcyjne z płatnikiem składek Zakładami (...) S.A. w G., których przedmiotem była produkcja materiałów elektroizolacyjnych prowadzona z użyciem maszyn i urządzeń oraz wyłącznie z surowców i materiałów przekazanych przez (...) S.A. Ustalono, że w celu realizacji tych umów odwołująca spółka (...) zawierała umowy zlecenia z pracownikami (...) S.A., w tym również
z A. K. (2), A. K. (1), K. O. i J. O., których dotyczą zaskarżone decyzje. W efekcie powyższych ustaleń organ rentowy uznał, że praca wykonywana w ramach przedmiotowych umów zlecenia była przez zleceniobiorców faktycznie wykonywana na rzecz swojego pracodawcy. O powyższym, zdaniem ZUS świadczy to, że poszczególni zleceniobiorcy w ramach umów zlecenia świadczyli pracę w miejscu wykonywania pracy na podstawie umowy o pracę, tj. w halach produkcyjnych (...) S.A. Zakres czynności określonych w umowie zlecenia obejmował obsługę procesu produkcyjnego polegającego na wytwarzaniu materiałów elektroizolacyjnych, tj. obejmował takie same czynności jak realizowane przez nich
w ramach umów o pracę. Tym samym umowy zlecenia nie mogą stanowić podstawy do objęcia zleceniobiorców jedynie obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym z tytułu ich wykonywania. Jako podstawę prawną wydania zaskarżonych decyzji ZUS wskazał m.in. art. 4 pkt. 2 lit. a i art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. W oparciu o te przepisy uznał, że praca wykonywana przez A. K. (2), A. K. (1), K. O. i J. O. na podstawie umów zlecenia zawartych z (...) Sp. z o.o. była faktycznie świadczona na rzecz płatnika składek (...) S.A., z którym wymienieni pozostawali w stosunku pracy. ZUS wskazał, że zgodnie
z przepisami ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych płatnikiem składek w stosunku
do pracowników jest pracodawca. W treści uzasadnień zaskarżonych decyzji ZUS powołał się również na art. 74 ust. 1 i art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Od powyższych decyzji odwołania złożył płatnik składek Przedsiębiorstwo Produkcji i Handlu (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G., domagając się ich zmiany w całości i ustalenia podstawy wymiaru składek oraz wysokości samych składek, na podstawie przychodów uzyskiwanych przez ubezpieczonych z tytułu umów zlecenia zawartych z tym płatnikiem składek.

W uzasadnieniu odwołująca Spółka zakwestionowała prawidłowość zastosowania przepisu art. 8 ust. 2a ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2015r., poz. 121 ze zm.). Odwołująca podniosła, że art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ma zastosowanie wyłącznie w sytuacjach, w których pracodawca zawiera z osobą trzecią umowy o podwykonawstwo, w ramach której zleca tej osobie trzeciej wykonywanie określonych czynności, a ta osoba trzecia na podstawie umowy cywilnoprawnej zleca dalej wykonywanie tych samych czynności osobom, które są pracownikami pracodawcy. Taka sytuacja
w żadnym przypadku nie miała miejsca w niniejszej sprawie, ponieważ obu spółek nie łączyła umowa o podwykonawstwo i w ramach umów produkcyjnych nie wykonywano cząstkowych podzespołów do dalszego wykorzystania przez (...) S.A. Wręcz przeciwnie, praca w ramach umów zlecenia była wykonywana faktycznie na rzecz spółki (...), która stawała się właścicielem gotowych produktów, które następnie odpłatnie przekazywała na rzecz (...) S.A., a ta spółka wprowadzała je na rynek. Zdaniem odwołującej spółki w zaskarżonych decyzjach brak jest jakiejkolwiek analizy jakie konkretnie czynności były wykonywane w ramach umów zleceń łączących ich z (...) Sp. z o.o., tj. jak zorganizowany był proces produkcji w tej spółce, prace jakich osób i w jakim zakresie przyczyniały się ostatecznie do powstania produktów wytwarzanych przez spółkę, którymi były materiały elektroizolacyjne, brak jest także analizy przedmiotu i treści umów produkcyjnych łączących odwołującą z (...) S.A.

Do odwołań dołączono kopie umów produkcyjnych.

Organ rentowy w odpowiedziach na odwołania wniósł o ich oddalenie podtrzymując stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonych decyzji. ZUS podniósł, że w rozumieniu art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych pracownicy, którzy poza zatrudnieniem na podstawie umowy o pracę u swojego pracodawcy zawierają umowy cywilnoprawne (np. umowy zlecenia) z podmiotami trzecimi, ale w ramach których praca wykonywana jest przez tego pracownika na rzecz własnego pracodawcy, są na gruncie prawa ubezpieczeń społecznych traktowani jako pracownicy
w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, a nie jak zleceniobiorcy. W konsekwencji od takich umów cywilnoprawnych należy odprowadzać składki na ubezpieczenia społeczne. Płatnikiem tych składek jest pracodawca, z którym pracownik ma zawartą umowę o pracę. W ocenie ZUS taka sytuacja wystąpiła w niniejszej sprawie. w/w zleceniobiorcy w ramach umów zlecenia wykonywali pracę na rzecz pracodawcy, tj. Zakładów (...) S.A. w G., z którym pozostawali w stosunku pracy, mimo iż umowy zlecenia zostały zawarte z podmiotem trzecim Przedsiębiorstwem Produkcji i Handlu (...) Sp. z o.o. w G., a nie z pracodawcą, na rzecz którego nastąpiło faktyczne świadczenie pracy, co zostało ustalone w trakcie kontroli przeprowadzonej przez ZUS. ZUS wniósł o dopuszczenie dowodu m.in. z odpisu rejestru przedsiębiorców odwołującej Przedsiębiorstwa Produkcji i Handlu (...) Sp. z o.o. w G. oraz Zakładów (...) S.A. w G. na okoliczność relacji stosunków właścicielskich, tj. wykazania, że jedynym udziałowcem Przedsiębiorstwa Produkcji i Handlu (...) Sp. z o.o. są Zakłady (...) S.A. oraz na okoliczność wykazania zakresu działalności spółki (...) S.A. tożsamego z zakresem przedmiotu umów zleceń.

Decyzjami z dnia 15 lutego 2016r. – wydanymi w konsekwencji przeprowadzonej przez ZUS w okresie od 29 czerwca 2015r. do 9 lipca 2015r. i od 1 września 2015r. do 2 października 2015r. kontroli płatnika składek Zakładów (...) Spółka Akcyjna w G. – Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. ustalił podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne A. K. (2), A. K. (1), K. O. i J. O. jako pracowników płatnika składek Zakładów (...) Spółki Akcyjnej w G., za okresy i w kwotach wskazanych w tych decyzjach.

W uzasadnieniu powyższych decyzji ZUS podniósł, że zostały one wydane po kontroli płatnika składek przeprowadzonej w Przedsiębiorstwie Produkcji i Handlu (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. oraz takiej samej kontroli przeprowadzonej w Zakładach (...) Spółce Akcyjnej w G., której zakresem objęto okres od stycznia 2009r. do grudnia 2013r. W toku obu tych kontroli ustalono, że spółka (...) w latach 2008 – 2013 zawierała umowy produkcyjne z odwołującą (...) S.A., których przedmiotem była produkcja materiałów elektroizolacyjnych prowadzona z użyciem maszyn i urządzeń oraz wyłącznie z surowców i materiałów przekazanych przez (...) S.A., w ilości i asortymencie na bieżąco uzgadnianym przez strony. Ustalono, że w celu realizacji tych umów (...) Sp. z o.o. zawierała umowy zlecenia z pracownikami odwołującej (...) S.A., w tym również z w/w, których dotyczą przedmiotowe decyzje. Z kolei odwołująca (...) S.A. zastrzegła sobie prawo do bieżącego nadzoru nad pracą wykonywaną w ramach realizacji tych umów. W efekcie powyższych ustaleń ZUS uznał, że praca wykonywana w ramach przedmiotowych umów zlecenia była przez zleceniobiorców faktycznie wykonywana na rzecz swojego pracodawcy. O powyższym zdaniem ZUS świadczy to, że w ramach realizacji tych umów poszczególni zleceniobiorcy świadczyli pracę w miejscu wykonywania pracy na podstawie umowy o pracę, tj. w halach produkcyjnych (...) S.A. Zakres czynności określonych w umowach zlecenia obejmował obsługę procesu produkcyjnego polegającego na wytwarzaniu materiałów elektroizolacyjnych, tj. obejmował takie same czynności jak realizowane w ramach umów o pracę. Tym samym umowy zlecenia nie mogą stanowić podstawy do objęcia zleceniobiorców jedynie obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym z tytułu ich wykonywania.

Od powyższych decyzji odwołania złożył płatnik składek Zakłady (...) Spółka Akcyjna w G., domagając się ich zmiany w całości i wyłączenia z podstawy wymiaru składek, przychodów uzyskiwanych przez A. K. (2), A. K. (1), K. O. i J. O. z tytułu umów zlecenia zawartych z Przedsiębiorstwem Produkcji i Handlu (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
w G..

W odpowiedziach na odwołania, ZUS wniósł o ich oddalenie.

Zainteresowana w sprawach z odwołań Przedsiębiorstwa Produkcji i Handlu (...) Sp. z o.o. w G., tj. Zakłady (...) S.A. w G. w piśmie procesowym z dnia 29 stycznia 2015r. ( k.65 akt ) oświadczyła, iż odwołania są uzasadnione. Z kolei w sprawach z odwołań Zakładów (...) S.A. w G., zawiadomione o toczącym się postępowaniu Przedsiębiorstwo Produkcji i Handlu (...) Sp. z o.o. w G., nie przystąpiło do sprawy w charakterze zainteresowanego.

Zainteresowani A. K. (1) i J. O. na rozprawie w dniu 9 listopada 2016r. oświadczyli, iż popierają stanowisko w sprawie odwołującej (...) S.A. w G..

Zainteresowany K. O. nie zajął stanowiska w sprawie.

Z relacji Poczty Polskiej S.A. wynika, iż A. K. (2) zmarł.

Zarządzeniami z dnia 11 grudnia 2014r. i z dnia 4 maja 2016r. Sąd połączył sprawy wszczęte w wyniku złożenia odwołań od wszystkich wskazanych powyżej decyzji do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia pod sygn. akt VIII U 1946/14.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Zakłady (...) Spółka Akcyjna w G. powstały w 1999r., a przedmiotem ich działalności jest między innymi, produkcja materiałów elektroizolacyjnych w postaci płyt, arkuszy, rur, prętów, prepregów i kształtowników z tworzyw sztucznych.

Z kolei Przedsiębiorstwo Produkcji i Handlu (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. powstało w dniu 27 października 2008r., a jedynym udziałowcem tej spółki jest przedsiębiorstwo Zakłady (...) Spółka Akcyjna w G.. Spółka ta ma taki sam przedmiot działalności, jak spółka właścicielska. Siedziby obu tych spółek mieszczą się pod tym samym adresem, tj. w G. przy ulicy (...). Prezesem (...) Sp. z o.o. jest W. S., będący równocześnie dyrektorem do spraw finansowych – członkiem zarządu w spółce (...) S.A.

Zakłady (...) S.A. w G. zatrudnia od 200 - 300 osób, w tym 160 na produkcji. Pozostałe osoby pracują na działach wspomagających produkcję, tj.: technicznym, badawczym, magazynowym, administracyjnym i handlowym. Pracownicy zasadniczo pracują na 4 halach produkcyjnych i 3 magazynowych. Proces produkcji składa się z kilku etapów, tj. przygotowania żywic, przygotowania materiałów do nasączania tymi żywicami, tj. nośnika – papieru, tkaniny szklanej lub bawełnianej i ostatecznie nasączania tych materiałów żywicami. Nasączanie żywicami odbywa się na maszynach zwanych powlekarkami. W firmie jest 7 powlekarek. Materiał po nasączeniu jest suszony w specjalnym tunelu o długości 25 metrów, po czym jest nawijany jako pręty bądź rury lub cięty na arkusze. Następnie podlega utwardzaniu. Głównym produktem są płyty. Proces ich wytwarzania polega na warstwowym ułożeniu półproduktów, tj. płyt surowych. Następnie taki pakiet umieszczany jest w prasie, która poprzez prasowanie nadaje pożądaną twardość, zwartość i kształt. Proces prasowania trwa od kilku do kilkunastu godzin i jego efektem jest surowa płyta, którą następnie należy przyciąć do żądanych rozmiarów na obcinarkach mechanicznych. Wszystkie powyższe procesy trwają równolegle. Są one wykonywane przez pracowników (...) S.A., zatrudnionych na stanowiskach powlekacz, krajacz, operator prasy, przy czym ci ostatni muszą legitymować się specjalnymi uprawnienia. Z uwagi na długotrwały i złożony proces produkcji jeden pracownik nie wytwarza płyty od początku do końca. Wytworzenie danej płyty jest rezultatem zbiorowej pracy. Dodatkowo wykonywane są czynności związane z obsługą urządzeń do toczenia, skrawania, wiercenia. Na osobnym wydziale pracują robotnicy zajmujący się wykonywaniem elementów z tych płyt. W firmie znajduje się też wydział wewnętrzny, na którym są tokarki, szlifierki, wiertarki, frezarki i tam wykonywane są elementy bezpośrednio zamówione przez klienta w takim kształcie jaki życzy sobie klient.

(...) S.A. pracują na 3 zmiany przez 5 dni w tygodniu. W soboty zakład zasadniczo nie pracuje. Z uwagi na niedobory kadrowe przy produkcji, koniecznym stało się zatrudnienie dodatkowych pracowników. W soboty i niedziele była uruchamiana produkcja, przy której pracowali pracownicy Spółki (...) Sp. z o.o., będący równocześnie pracownikami Spółki (...) SA.

Obie odwołujące spółki, tj. Zakłady (...) Spółka Akcyjna w G. i Przedsiębiorstwo Produkcji i Handlu (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. zawarły w dniach 30 grudnia 2008r., 28 grudnia 2009r., 30 grudnia 2010r., 30 grudnia 2011r., 21 grudnia 2012r. i 20 grudnia 2013r. kolejne jednobrzmiące umowy produkcyjne, których przedmiotem była produkcja materiałów elektroizolacyjnych w ilości i asortymencie na bieżąco uzgadnianym przez strony. Produkcja materiałów elektroizolacyjnych, będąca przedmiotem umowy, miała być prowadzona wyłącznie
z surowców i materiałów przekazanych przez zleceniodawcę i przy użyciu jego maszyn i urządzeń. Nadto dozór techniczny Zakładów (...) S.A. zobowiązany był do nadzorowania i odbioru technicznego wytworzonych materiałów elektroizolacyjnych. Za wykonane produkty zleceniobiorca miał otrzymać umowne wynagrodzenie naliczane według stawki za tonę wytworzonych materiałów, bez względu na ich asortyment. Umowy były zawierane na okresy roczne, tj. od 1 stycznia do 31 grudnia roku następującego po roku zawarcia danej umowy.

Przedsiębiorstwo Produkcji i Handlu (...) Sp. z o.o. w ramach prowadzonej działalności zawarło umowy zlecenia z A. K. (2), A. K. (1), K. O. i J. O. m.in. na wykonywanie usług produkcyjnych. Umowy były zawierane z reguły na okres jednego roku, zaś ich przedmiot miał być realizowany w zależności od potrzeb i w czasie dogodnym dla zleceniodawcy. W treści tych umów określono również wynagrodzenie za wykonaną pracę, które było naliczane według stawki godzinowej. Umowy zlecenia były podpisywane z reguły z początkiem danego roku kalendarzowego, na okres jego trwania. Do umów tych zawierano też aneksy, na mocy których zmieniane były stawki godzinowe za wykonaną pracę oraz niekiedy przedłużano okres trwania umowy zlecenia.

A. K. (2), A. K. (1), K. O. i J. O. w spornych okresach pozostawali w stosunkach pracy z Zakładem (...) S.A. w G..

O możliwości zawarcia umów zlecenia zainteresowani dowiadywali się od swoich przełożonych – pracowników (...) S.A. w G., którzy proponowali im zawarcie takich umów. Również same umowy zlecenia podpisywane były przez zleceniobiorców w kadrach IZO – ERG lub na wydziale w miejscu wykonywania pracy w (...) S.A. Natomiast zapotrzebowanie na dodatkową pracę ustalane było na bieżąco przez mistrzów i kierowników spółki (...), którzy z wyprzedzeniem informowali o potrzebie pracy w sobotę, w niedzielę lub po godzinach. Informacja taka była wywieszana również w (...) S.A. na tablicy ogłoszeń lub w książce zmian. Z kolei zainteresowani zgłaszali chęć dorobienia przez świadczenie dodatkowej pracy, poza normalnymi godzinami pracy wykonywanej w ramach umów o pracę zawartych z (...) SA. Pracę w ramach umów zlecenia mogli wykonywać wszyscy chętni pracownicy spółki (...) SA, którzy mieli podpisane umowy zlecenia z (...) Sp. z o.o. Chętni do pracy poza normalnymi godzinami pracy wpisywali się na specjalną listę. Po zebraniu odpowiedniej liczby chętnych do pracy, kierownictwo spółki (...) S.A. zatwierdzało listę, która była również wywieszana na tablicy ogłoszeń. W oparciu o tę listę kadra kierownicza i pracownicy przystępowali do pracy na podstawie umów zlecenia z (...) Sp. z o.o.

W ramach zawartych umów zlecenia zleceniobiorcy wykonywali zasadniczo takie same obowiązki i te same czynności co w ramach zawartych umów o pracę z (...) S.A. Pracownicy produkcyjni wykonywali takie same prace, jak w ramach umowy o pracę z (...) S.A. Pracę świadczyli na swoich stanowiskach pracy. Z kolei pracownicy dozoru w ramach realizacji umów zlecenia mogli również wykonywać dozór nad pracą zleceniobiorców, mogli też, podobnie jak pracownicy umysłowi spółki (...) S.A., wykonywać proste prace produkcyjne nie wymagające stosownych kwalifikacji, czy uprawnień. Mogli też zajmować się pracami porządkowymi.

A. K. (2) zatrudniony był w Zakładach (...) S.A. na podstawie umowy o pracę od dnia 21 listopada 1983r. do dnia 27 października 2011r. na stanowisku robotnika transportowego w pełnym wymiarze czasu pracy. W ramach umów zlecenia zawartych z Przedsiębiorstwem Produkcji i Handlu (...) Sp. z o.o. na okresy od dnia 2 lutego 2009r. do dnia 31 marca 2009r. ( umowa zlecenia z dnia 2 lutego 2009r. nr (...) ) i od dnia 25 lutego 2011r. do dnia 31 październik 2011r. ( umowa zlecenia z dnia 25 lutego 2011r. nr (...) ), w okresach spornych: 03/2009r., 03/2011r., 05/2011r., 07/2011r. i 08/2011r., wykonywał pracę związaną z pakowaniem i przygotowywaniem do wysyłki wyrobów przeznaczonych na eksport.

Zainteresowany A. K. (1) zatrudniony jest w Zakładach (...) S.A. od dnia 7 sierpnia 1974r. do nadal. Początkowo pracował na stanowisku montera urządzeń powlekających na wydziale urządzeń powlekających, a od 1995r. pracuje na stanowisku operatora pras na wydziale PB – wydziale pras. W ramach umów zlecenia zawartych z Przedsiębiorstwem Produkcji i Handlu (...) Sp. z o.o. na okresy od dnia 2 lutego 2009r. do dnia 31 grudnia 2009r. ( umowa zlecenia z dnia 2 lutego 2009r. nr 40/2009r. ), od dnia 26 lutego 2010r. do dnia 31 grudnia 2010r. ( umowa zlecenia z dnia 26 lutego 2010r. nr (...) ), od dnia 4 marca 2011r. do 31 grudnia 2011r. ( umowa zlecenia z dnia 4 marca 2011r. nr (...) ), od dnia 27 stycznia 2012r. do 31 grudnia 2012r. ( umowa zlecenia z dnia 27 stycznia 2012r. nr (...) ) i od dnia 17 maja 2013r. do dnia 31 grudnia 2013r. ( umowa zlecenia z dnia 17 maja 2013r nr (...) ), w okresach spornych 03/2009r., 03/2010r. – 05/2010r., 08/2010r., 10/2010r., 12/2010r., 04/2011r. – 10/2011r., 12/2011r. – 02/2012r., 04/2012r. – 09/2012r., 11/2012r., 06/2013r. – 07/2013r., 11/2013r., wykonywał taką samą pracę jak w ramach umowy o pracę, tj. pracę na stanowisku produkcyjnym w procesie wytwarzania materiałów elektroizolacyjnych przy wytwarzaniu płyt tekstylno winylowych.

Zainteresowany K. O. zatrudniony jest w Zakładach (...) S.A. od dnia 1 czerwca 2007r. do nadal na stanowisku operatora pras. W ramach umów zlecenia zawartych z Przedsiębiorstwem Produkcji i Handlu (...) Sp. z o.o. na okresy od dnia 18 lutego 2011r. do dnia 31 grudnia 2011r. ( umowa zlecenia z dnia 18 lutego 2011r. nr (...) ), od dnia 20 stycznia 2012r. do dnia 31 grudnia 2012r. ( umowa zlecenia z dnia 20 stycznia 2012r. nr (...) ) i od dnia 15 marca 2013r. do dnia 31 grudnia 2013r. ( umowa zlecenia
z dnia 15 marca 2013r. nr (...) ), w tym w okresach spornych 03/2011r., 07/2011r.- 09/2011r., 12/2011r. – 02/2012r., 04/2012r. – 06/2012r., 08/2012r., 04/2013r., 10/2013r. wykonywał pracę na stanowisku produkcyjnym w procesie wytwarzania materiałów elektroizolacyjnych. Zainteresowany J. O. zatrudniony jest w Zakładach (...) S.A. od dnia 1 października 2005r. do nadal jako operator urządzeń powlekających pras na wydziale PD, który zajmuje się powlekaniem papierów lub tkanin żywicami chemicznymi. W ramach umów zlecenia zawieranych z Przedsiębiorstwem Produkcji i Handlu (...) Sp. z o.o. na okresy od dnia 20 sierpnia 2010r. do dnia 31 grudnia 2011r. ( umowa zlecenia z dnia 20 sierpnia 2010r. nr (...) i aneks Nr (...) do tej umowy ), od dnia 27 stycznia 2012r. do dnia
31 grudnia 2012r. ( umowa zlecenia z dnia 27 stycznia 2012r. nr (...) ), od dnia 8 lutego 2013r. do 31 grudnia 2013r. ( umowa zlecenia z dnia 8 lutego 2013r. nr (...) ), w tym w okresach spornych 09/2010r., 11/2010r. – 09/2011r., 02/2012r. – 08/2012r., 10/2012r., 01/2013r., (...) – 04/2013r., 06/2013r. – 08/2013r., 11/2013r. – 12/2013r. wykonywał taką samą pracę jak w ramach umowy o pracę, to jest pracował jako operator urządzeń powlekających.

Praca wykonywana przez w/w na podstawie umów zlecenia była świadczona na rzecz Zakładów (...) S.A., z materiałów i przy użyciu narzędzi należących do tych zakładów. Była to dodatkowa praca wykonywana przez A. K. (2), A. K. (1), K. O. i J. O. po godzinach pracy wynikających z ich umów o pracę, jak również w soboty i niedziele. Spółka (...) zapewniała nadzór techniczny, kierownictwo nad zleceniobiorcami, jak również zapewniała odpowiednie stanowiska pracy i wszelkie narzędzia
i materiały do wykonywania pracy w ramach umów zlecenia.

Rozliczeń dokonywano po zakończonym miesiącu pracy. (...) S.A. prowadziła dokumentację zarówno dotyczącą czasu pracy w ramach stosunku pracy jak i pracy w ramach umów zlecenia z (...) Sp. z o.o. W odwołującej spółce (...) S.A. funkcjonował jeden czytnik i dwie różne karty, przy pomocy których rejestrowany był czas pracy zainteresowanych: jedna karta dotyczyła rejestracji pracy w ramach stosunku pracy, a druga rejestracji pracy dla (...) Sp. z o.o. Nadto zleceniobiorcy podpisywali listę obecności w (...) Sp. z o.o. Dodatkowo, już na wydziale produkcyjnym, jego kierownik ze spółki (...) S.A., odnotowywał ile poszczególni zleceniobiorcy (...) Sp. z o.o. wykonywali w danym dniu pracy. Następnie w oparciu o te dane wystawiane były rachunki do rozliczenia umów zlecenia, po podpisaniu których dokonywano dla zleceniobiorców wypłaty należnych wynagrodzeń. Z kolei spółka (...) wystawiała fakturę na spółkę (...), w której kwotę za wykonaną produkcję naliczano od masy wykonanych gotowych produktów.

Spółka (...) w celu realizacji przedmiotowych umów produkcyjnych, zawierała umowy zlecenia tylko z pracownikami grupy spółki (...).

W okresie od dnia 7 marca 2014r. do dnia 15 kwietnia 2014r. organ rentowy przeprowadził kontrolę w Przedsiębiorstwie Produkcji i Handlu (...) Sp. z o.o. Podobną kontrolę przeprowadzono w okresie od dnia 29 czerwca 2015r. do dnia 9 lipca 2015r. i od dnia 1 września 2015r. do dnia 2 października 2015r. w Zakładach (...) S.A. Przedmiotem obu tych kontroli było ustalenie prawidłowości i rzetelności obliczania, potrącania i opłacania składek i wpłat, do pobierania których zobowiązany jest organ rentowy, zgłaszania do ubezpieczeń społecznych i do ubezpieczenia zdrowotnego, prawidłowości ustalania uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych i wypłacania tych świadczeń oraz dokonywania rozliczeń z tego tytułu, prawidłowość i terminowość opracowywania wniosków o świadczenia emerytalne i rentowe oraz wystawiania zaświadczeń.

W następstwie przeprowadzonych postępowań organ rentowy wydał zaskarżone decyzje ustalające w stosunku do (...) Sp. z o.o. zerową podstawę wymiaru składek i zerowe składki na ubezpieczenie zdrowotne, zaś w stosunku do spółki (...) SA podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne we wskazanych w decyzji kwotach. Ustalona w stosunku do spółki (...) SA podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowiła sumę wynagrodzenia wynikającego z umów o pracę zawartych przez A. K. (2), A. K. (1), K. O. i J. O. ze spółką (...) S.A., które zostało podane przez płatnika składek do ZUS jako „podstawa emerytalna” oraz wynagrodzenia z umów zlecenia zawartych przez wymienionych ze spółką (...). z o.o, w ramach których wykonywali oni pracę na rzecz swojego pracodawcy, z którym pozostają w stosunku pracy, tj. (...) S.A.

Sąd ustalił stan faktyczny na podstawie: akt Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w tym akt kontroli przeprowadzonej u płatników składek: Zakładach (...) S.A. w G. i Przedsiębiorstwa Produkcji i Handlu (...) Sp. z o.o. w G., dokumentów załączonych do odwołania, a w szczególności z umów produkcyjnych z dnia 30 grudnia 2008r., 28 grudnia 2009r., 30 grudnia 2010r., 30 grudnia 2011r., 21 grudnia 2012r. i 20 grudnia 2013r. oraz umów zlecenia zawartych między odwołującą spółką (...), a A. K. (2), A. K. (1), K. O. i J. O., odpisów rejestru przedsiębiorców odnośnie (...) S.A. i (...) Sp. z o.o., wyników kontroli przeprowadzonej przez organ rentowy w (...) S.A., umów o pracę dotyczących A. K. (2), A. K. (1), K. O. i J. O., wyliczeń wynagrodzeń dotyczących w/w, zeznań świadka A. S. (protokół elektroniczny z rozprawy z dnia 25 marca 2015r. czas 00:11:45 – 00:37:52 ), przesłuchania zainteresowanych A. K. (1) i J. O. ( protokół elektroniczny z rozprawy z dnia 9 listopada 2016r czas 00:10:35 – 00:28:52 ). Sąd ograniczył dowód z przesłuchania stron do przesłuchania zainteresowanych A. K. (1)
i J. O. z uwagi na nieusprawiedliwione niestawiennictwo zainteresowanego K. O. na rozprawę w dniu 9 listopada 2016r., na którą został prawidłowo wezwany celem przesłuchania w charakterze osoby zainteresowanej, a także wobec zrzeczenia się tego dowodu przez pełnomocnika organu rentowego odnośnie przesłuchania w charakterze strony i niewskazania przez odwołujących osób mogących być przesłuchanych na okoliczność umów łączących ich z odwołującymi oraz rodzaju i czasu wykonywania czynności wynikających z tych umów .

Powyższy stan faktyczny nie był kwestionowany przez strony. Strony nie kwestionowały ani okresów ani wyliczeń dotyczących wysokości podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Spór dotyczył jedynie oceny stosunków prawnych łączących obie odwołujące spółki oraz A. K. (2), A. K. (1), K. O. i J. O., a w konsekwencji obowiązku opłacania składek z umowy zlecenia.

Sąd Okręgowy zważył:

Odwołania płatników składek, tj. Przedsiębiorstwa Produkcji i Handlu (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. i Zakładów (...) Spółki Akcyjnej w G. nie zasługują na uwzględnienie.

Na wstępie należy wyjaśnić, że organ rentowy ma uprawnienia do badania ważności umów cywilnoprawnych. Zgodnie, bowiem z art. 68 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2016r., poz. 963 ze zm.) do zakresu działania Zakładu Ubezpieczeń Społecznych należy między innymi wymierzanie i pobieranie składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne. Po myśli natomiast art. 83 ustawy ZUS wydaje decyzje w zakresie indywidualnych spraw w szczególności dotyczących ustalania wymiaru składek.

Organ rentowy posiada więc kompetencję do badania charakteru i do oceny prawnej umów stanowiących tytuł do zgłaszania do ubezpieczeń społecznych, w tym badania prawidłowości ustalania wymiaru składek i może wydawać decyzje w tym przedmiocie.

W okresie objętym zaskarżonymi decyzjami odwołujące Przedsiębiorstwo Produkcji i Handlu (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. zawarła z A. K. (2), A. K. (1), K. O. i J. O. umowy zlecenia. W/w pozostawali w stosunku pracy z Zakładami (...) Spółka Akcyjna w G. i jednocześnie wykonywali na rzecz tej spółki pracę w ramach umowy zlecenia ze spółką (...) Sp. z o.o.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym oraz obliczania i opłacania składek reguluje ustawa z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2016r., poz. 963 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 6 ust 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych pracownicy (z wyłączeniem prokuratorów), podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, z zastrzeżeniem art. 8 i 9.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 pracownicy podlegają również obowiązkowo ubezpieczeniu chorobowemu.

Z kolei w myśl art. 12 ust 1 osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu.

Po myśli art. 8 ust 1 za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy, z zastrzeżeniem ust. 2 i 2a.

Zgodnie z art. 8 ust. 2a za pracownika, w rozumieniu ustawy, uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.

Zgodnie zaś z art. 13 pkt 1 obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają pracownicy od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia ustania tego stosunku.

W myśl art. 46, ust. 1 wskazanej wyżej ustawy płatnik składek jest obowiązany według zasad wynikających z przepisów ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy.

Natomiast po myśli art. 18 ust. 1 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, ubezpieczenie chorobowe oraz wypadkowe z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Art. 18 ust. 1a stanowi, iż w przypadku ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust.2a, w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe uwzględnia się również przychód z tytułu umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowy o dzieło.

Z kolei obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego osób zatrudnionych na umowę zlecenie wynika z art. 66 ust 1 pkt 1 lit. e ustawy z dnia 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2015r. poz. 581 ze zm.). Do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników, zgodnie z art. 81 ust. 1 tej ustawy stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników, przy czym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pomniejsza się o kwoty składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i chorobowe potrąconych przez płatników, zgodnie z przepisami ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Zgodnie zaś z treścią art. 48b ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład może sporządzać z urzędu zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych, zgłoszenia wyrejestrowania ubezpieczonego z ubezpieczeń społecznych, imienne raporty miesięczne, zgłoszenia płatnika składek, zgłoszenia wyrejestrowania płatnika składek, deklaracje rozliczeniowe oraz dokumenty korygujące te dokumenty, zwane dalej "dokumentami związanymi z ubezpieczeniami społecznymi określonymi w ustawie".

Wreszcie, w myśl art. 83 ust 1 pkt 2 ustawy systemowej ZUS wydaje decyzje w zakresie indywidualnych spraw dotyczących m.in. przebiegu ubezpieczeń.

Na wstępnie rozważań należy wskazać, że postępowanie przed Sądem w sprawie
z zakresu ubezpieczeń społecznych jest postępowaniem kontrolnym mającym na celu sprawdzenie prawidłowości decyzji organu rentowego. Zakres rozpoznania sprawy jest wyznaczony zakresem przedmiotowym i podmiotowym zaskarżonej decyzji. Przedmiotem zaskarżenia w przedmiotowej sprawie były decyzje Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, które określały wymiar składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne oraz wysokość należnych składek na ubezpieczenie zdrowotne.

W niniejszej sprawie istota sporu sprowadzało się zatem do oceny prawidłowości ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne dla pracowników w rozumieniu art. 8 ust. 2a ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2016r., poz. 963 ze zm.) oraz ustawy z dnia 27 sierpnia 2004r. świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2015r., poz. 581 ze zm.).

Z kolei, aby dokonać oceny prawidłowości ustalenia podstawy wymiaru składek
na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne A. K. (2), A. K. (1), K. O. i J. O., należy dokonać oceny charakteru umów zleceń, jakie zawarli oni z (...) Sp. z o.o. przez pryzmat art. 8 ust. 2a ustawy systemowej, tj. ocenić czy praca wykonywana w ramach tych umów zleceń była w istocie pracą świadczoną na rzecz własnego pracodawcy.

W ocenie Sądu czynnikiem decydującym o tym, na rzecz jakiego podmiotu praca była faktycznie wykonywana, jest finalny efekt tej pracy. Ściślej rzecz ujmując należy w takiej sytuacji badać, który podmiot osiąga w ostatecznym rozrachunku korzyść z wykonania umowy. Z treści umów zleceń zawartych między odwołującym Przedsiębiorstwem Produkcji i Handlu (...) Sp. z o.o. w G. a A. K. (2), A. K. (1), K. O. i J. O. wynika, że praca świadczona przez wymienionych na podstawie tych umów wykonywana była na rzecz Zakładów (...) S.A.
w G., tj. podmiotu z którym w/w łączyła umowa o pracę, z tym że praca była świadczona
za pośrednictwem (...) Sp. z o.o.

Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 2 września 2009r., sygn. akt II UZP 6/09 (OSNP 2010/3-4/46) pracodawca, którego pracownik wykonuje na jego rzecz pracę
w ramach umowy o dzieło zawartej z osobą trzecią, jest płatnikiem składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe z tytułu tej umowy (art. 8 ust. 2a ustawy z dnia 13 października 1998r.o systemie ubezpieczeń społecznych, jednolity tekst: Dz.U. z 2007r. Nr 4, poz. 74 ze zm.). Pogląd ten potwierdził Sąd Najwyższy również w wyroku z dnia 14 stycznia 2010r. sygn. I UK 252/09 (LEX nr 577824) oraz w wyroku z dnia 13 lutego 2014r. sygn. (I UK 323/13 (LEX nr 145519) wskazując, iż teza ta jest aktualna także w stosunku do pracowników wykonujących taką pracę na podstawie umowy zlecenia.

Zgodnie z art. 8 ust. 2a ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych za pracownika, w rozumieniu ustawy, uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy
o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą,
z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.

Przepis ten rozszerza pojęcie pracownika dla celów ubezpieczeń społecznych poza sferę stosunku pracy. Rozszerzenie to dotyczy dwóch sytuacji. Pierwszą jest wykonywanie pracy
na podstawie jednej z wymienionych umów prawa cywilnego, przez osobę, która umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy. Drugą, jest wykonywanie pracy na podstawie jednej z tych umów przez osobę, która umowę taką zawarła z osobą trzecią, jednakże w jej ramach wykonuje pracę na rzecz pracodawcy,
z którym pozostaje w stosunku pracy. Przesłanką decydującą o uznaniu takiej osoby za pracownika w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych jest to, że – będąc pracownikiem związanym stosunkiem pracy z danym pracodawcą – jednocześnie świadczy na jego rzecz pracę w ramach umowy cywilnoprawnej, zawartej z nim lub inną osobą. W konsekwencji, nawet, gdy osoba ta (pracownik) zawarła umowę zlecenia z osobą trzecią,
to pracę w jej ramach wykonuje faktycznie dla swojego pracodawcy (uzyskuje on rezultaty jej pracy). Można też wskazać, że art. 8 ust. 2a dotyczy z reguły takiej pracy wykonywanej na podstawie umowy cywilnoprawnej na rzecz pracodawcy, która mogłaby być świadczona przez jej wykonawcę w ramach stosunku pracy z tym pracodawcą, z tym,
że musiałby on wówczas przestrzegać przepisów o godzinach nadliczbowych, powierzeniu pracownikowi do wykonywania pracy innej niż umówiona (art. 42 § 4 k.p.) i innych ograniczeń i obciążeń wynikających z przepisów prawa pracy.

Podstawowym skutkiem uznania osoby wskazanej w art. 8 ust. 2a za pracownika, jest objęcie jej obowiązkowymi ubezpieczeniami emerytalnym, rentowymi, chorobowym
i wypadkowym, tak jak pracownika (art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). W związku z tym, osoba ta podlega obowiązkowi zgłoszenia do wymienionych ubezpieczeń społecznych. Obowiązek ten obciąża płatnika składek (art. 36 ust. 1 i 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych), który jest także zobowiązany obliczać, rozliczać i przekazywać składki co miesiąc do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (art. 17 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Ponadto, płatnicy składek w stosunku do pracownika, obliczają części składek
na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz chorobowe finansowane przez ubezpieczonych i po potrąceniu ich ze środków ubezpieczonych przekazują do Zakładu (art. 17 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

W ocenie Sądu, mając na uwadze, że w stosunku do pracownika płatnikiem składek jest pracodawca (art. 4 pkt 2 lit. a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych), a art. 8 ust. 2a rozszerza pojęcie pracownika na jego dalszą aktywność w ramach umowy cywilnoprawnej, jeżeli w jej ramach świadczy on pracę na rzecz swojego pracodawcy, naturalne i zgodne z wykładnią literalną tego przepisu jest uznanie, że także w zakresie tej sfery aktywności należy go uznać na potrzeby ubezpieczeń społecznych za pracownika tego właśnie pracodawcy. Za taką wykładnią przemawia także art. 18 ust. 1a ustawy
o systemie ubezpieczeń społecznych, według którego, w przypadku ubezpieczonych,
o których mowa w art. 8 ust. 2a, w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe uwzględnia się również przychód z tytułu umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowy o dzieło. Z przepisu tego wynika logicznie, że płatnikiem jest pracodawca, a przychód z tytułu umowy cywilnoprawnej jedynie "uwzględnia się" w podstawie wymiaru składek z tytułu stosunku pracy. Pracodawca, ustalając podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne
z tytułu stosunku pracy, powinien więc zsumować wynagrodzenie
z umowy cywilnoprawnej z wynagrodzeniem ze stosunku pracy.

Wniosek powyższy nie budzi wątpliwości w przypadku pracownika, z którym sam pracodawca zawarł umowę cywilnoprawną w sytuacji określonej w art. 8 ust. 2a. W takim przypadku uznanie pracodawcy za płatnika składek jest oczywiste i zgodne z ogólną zasadą wynikającą z ustawy systemowej, że płatnikiem składek jest podmiot, będący stroną stosunku uzasadniającego objęcie obowiązkiem ubezpieczenia – pracodawca, zleceniodawca. Takie rozwiązanie wydaje się również uzasadnione w sytuacji, gdy umowa cywilnoprawna została zawarta z innym podmiotem (osobą trzecią), lecz praca w jej ramach jest wykonywana na rzecz pracodawcy. Przemawiają za nim wyżej podniesione argumenty, a ponadto fakt, że obowiązki płatnika powinny obciążać podmiot, na rzecz którego praca w ramach umowy cywilnoprawnej jest faktycznie świadczona, i który
w związku z tym uzyskuje jej rezultaty, unikając obciążeń i obowiązków wynikających
z przepisów prawa pracy. Należy też wziąć pod uwagę, że wskazanej w art. 18 ust. 1a ustawy operacji uwzględnienia w podstawie wymiaru składek z tytułu stosunku pracy przychodu uzyskiwanego z tytułu umowy cywilnoprawnej nie jest w stanie wykonać osoba trzecia, będąca zamawiającym (zlecającym) w umowie cywilnoprawnej zawartej
z pracownikiem. Teoretycznie może ona nawet nie wiedzieć, że zleceniobiorca (przyjmujący zamówienie) jest pracownikiem podmiotu, dla którego świadczy usługi (wykonuje dzieło) w ramach własnej umowy. Wobec tego należy przyjąć, że pracodawca, którego pracownik wykonuje na jego rzecz pracę w ramach umowy zlecenia zawartej z osobą trzecią, jest płatnikiem składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe z tytułu tej umowy.

Dodatkowy problem powstaje z oceną dodatkowej pracy wykonywanej przez pracowników w spółkach zależnych od pracodawcy lub z nim powiązanych. Pracodawcy bowiem, aby zaoszczędzić, między innymi na wypłatach wynagrodzenia za pracę
w godzinach nadliczbowych, czy też należnych składkach na pracownicze ubezpieczenia społeczne, niekiedy powołują lub wykorzystują spółki zależne, w których na podstawie umów cywilnoprawnych mają świadczyć pracę ich pracownicy. Przeważnie wykonują oni wtedy, po godzinach pracy u swojego pracodawcy, pracę tego samego rodzaju co wykonywana zwykle w normalnych godzinach pracy. Bywają też sytuacje, że w ramach umów cywilnoprawnych wykonują oni wprawdzie pracę innego rodzaju, niż
w normalnych godzinach pracy, jednak w ramach tych umów również świadczą pracę na rzecz swojego pracodawcy i pod jego nadzorem, wykonując czynności nie wymagające specjalnych kwalifikacji, jak proste prace produkcyjne, prace magazynowe, transportowe, czy porządkowe. Ocena takich praktyk była kilkakrotnie przedmiotem rozstrzygnięć sądowych jak choćby w wyrokach Sądu Najwyższego z dnia
5 listopada 2013r. w sprawie II PK 50/13 (OSNP 2014/9/129) oraz z dnia 20 listopada 2013r.
w sprawie II PK 55/13 (LEX nr 1441273). Sąd Najwyższy w swoich orzeczeniach podkreślił, że spółki należące do grupy spółek, z którymi dana osoba zawarła umowę
o pracę i umowę zlecenia, są odrębnymi podmiotami prawnymi. Połączenie pracy wykonywanej na rzecz każdej z tych spółek przez uznanie, że umowa zlecenia została zawarta w celu obejścia prawa (art. 58 § 1 KC), byłoby ewentualnie możliwe przy przyjęciu konstrukcji pominięcia osobowości prawnej spółki, zwanej także konstrukcją nadużycia osobowości lub przebijania welonu korporacyjnego. Stanowi ona wyraz dezaprobaty dla sytuacji, w której korzystanie ze swobody w kreowaniu osób prawnych prowadzi do szczególnie negatywnych konsekwencji dla pozostałych uczestników obrotu. Można więc uznać, że w orzecznictwie próbuje się zwalczać patologię, gdy przedsiębiorcy celowo tworzą nowe podmioty zatrudniające pracowników, aby unikać płacenia za pracę w godzinach nadliczbowych, choć faktycznie pracownicy wykonują tę samą pracę pod tym samym kierownictwem. W takich przypadkach stosowana jest wykładnia obowiązujących przepisów, pozwalająca na pomijanie prawnej odrębności poszczególnych podmiotów wchodzących w skład tej samej grupy kapitałowej lub wzajemnie powiązanych. W wyroku z dnia z 5 listopada 2013r. w sprawie II PK 50/13 (OSNP 2014/9/129) Sąd Najwyższy wskazał, że skoro wszystkie czynności kierownicze, w zależności od czasu, miejsca,
i sposobu wykonywania pracy, następowały w ramach relacji między pracodawcą
a pracownikami, to taka więź musi być oceniana jako stosunek pracy. Nie jest bowiem tak, że zawarta umowa zlecenia rodzi trwały stosunek obligacyjny przez sam fakt jej spisania, w sytuacji gdy nie jest realizowana; nie są realizowane ani obowiązki zleceniodawcy, ani na rzecz owego zleceniodawcy obowiązki zleceniobiorcy a praca, o której mowa
w umowie zlecenia, przedmiot tej pracy, jest realizowana w ramach stosunku pracy nawiązanego z innym podmiotem. Rozłożenie w takim stanie faktycznym kwestii zapłaty wynagrodzenia na dwa podmioty nie zmienia faktu, że zawsze chodzi
o jeden stosunek pracy.

Przechodząc na grunt niniejszej sprawy, mając na uwadze powyższe rozważania oraz ustalony stan faktyczny, w ocenie Sądu należało podzielić stanowisko organu rentowego, zawarte w uzasadnieniach zaskarżonych decyzji.

Z materiału dowodowego wynika bowiem jednoznacznie, że A. K. (2), A. K. (1), K. O. i J. O. pozostawali w stosunku pracy
z Zakładami (...) S.A. w G. i wykonywali na rzecz tej spółki pracę w ramach umowy zlecenia z Przedsiębiorstwem Produkcji i Handlu (...) Sp. z o.o. w G.. Wykonywali typowe obowiązki pracownicze, na swoich stanowiskach pracy i przy użyciu materiałów i narzędzi swojego pracodawcy, tj. (...) S.A., który nie tylko zapewniał stanowiska pracy, materiały i wszelkie narzędzia pracy ale sprawował także nadzór techniczny
i kierownictwo nad zleceniobiorcami. Czynności wykonywane w ramach umowy zlecenia były z reguły typowymi czynnościami jakie wykonywane były przez wymienionych na co dzień w ramach stosunku pracy. Generalnie pracownicy produkcyjni wykonywali typowe czynności wykonywane w ramach procesu produkcyjnego materiałów elektroizolacyjnych. Gdyby nawet sporadycznie zdarzało się, że wykonywali oni inne czynności niż w ramach umowy o pracę, ale również związane z produkcją materiałów elektroizolacyjnych, to nie stoi to na przeszkodzie uznaniu, że była to praca wykonywana
w ramach stosunku pracy. Pracodawca może bowiem powierzyć pracownikowi czasowo wykonywanie innej pracy niż to wynika z umowy o pracę. Zgodnie bowiem z art. 42 § 4 k.p. pracodawca ma możliwość powierzenia pracownikowi, w przypadkach uzasadnionych potrzebami pracodawcy, innej pracy niż określona w umowie o pracę na okres nieprzekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym, jeżeli nie powoduje to obniżenia wynagrodzenia i odpowiada kwalifikacjom pracownika. Natomiast w sytuacji, gdy praca wykonywana przez zleceniobiorcę nie odpowiadała kwalifikacjom pracownika, np. pracownik wykonujący na co dzień prace biurowe wykonywał
w ramach umowy zlecenia prace porządkowe, nie było w ocenie Sądu, przeszkód do zawarcia umowy zlecenia z własnym pracodawcą na wykonywanie innych czynności poniżej poziomu kwalifikacji. W ostatecznym rezultacie bowiem praca była wykonywana na rzecz własnego pracodawcy.

Nie bez znaczenia dla oceny przedmiotowego stanu faktycznego pozostaje również, że spółka (...) S.A. pozostaje jedynym udziałowcem (...) Sp. z o.o., zaś prezes tej ostatniej jest równocześnie dyrektorem do spraw finansowych spółki właścicielskiej (...) SA.

Konsekwencją powyższego jest uznanie, że płatnikiem składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, a w konsekwencji również na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu umów zlecenia jest pracodawca A. K. (2), A. K. (1), K. O. i J. O., a podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne stanowi sumę przychodów uzyskiwanych przez w/w z tytułu umowy o pracę i umowy zlecenia. Z kolei odwołująca spółka (...) Sp. z o.o., jako zleceniodawca nie ma obowiązku naliczania
i odprowadzania składek na ubezpieczenie zdrowotne za swoich zleceniobiorców, będących równocześnie pracownikami (...) SA.

Mając na uwadze powyższe Sąd uznając odwołania za bezzasadne i na podstawie
art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. i oddalił odwołanie jako bezzasadne.

(-)SSO Joanna Smycz