Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Decyzją z 7 października 2024r. organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. zobowiązał odwołującą K. J. do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia postojowego w kwocie 680,00 zł wraz z odsetkami za opóźnienie, które na dzień wydania decyzji wyniosły 240,50 zł.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że przedmiotem zawartej przez K. J. umowy zlecenia z płatnikiem składek Teatrem Miejskim w G. były czynności związane z obsługą widza, co nie jest związane z działalnością techniczną wspomagającą produkcję audiowizualną lub produkcję i wystawianie wydarzeń artystycznych, jak odwołująca wskazała we wniosku z 27 kwietnia 2021r.

W odwołaniu od decyzji K. J. domagała się jej zmiany przez stwierdzenie,
że nie jest zobowiązana do zwrotu świadczenia postojowego w kwocie 680,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego naliczonymi od pierwszego dnia miesiąca następującego po dniu wypłaty świadczenia postojowego do dnia zwrotu, pobranego na podstawie wniosku (...) z 27 kwietnia 2021r.

Odwołująca zarzuciła, że organ rentowy błędnie przyjął, że zakres obowiązków z umowy zlecenia nie odpowiada zakresowi czynności wskazanemu przez ustawodawcę, gdy odwołująca faktycznie wykonywała czynności techniczne wspomagające wystawianie wydarzeń artystycznych, bowiem wykonywała czynności przyczyniające się do wystawianie takich wydarzeń. Do takich czynności należą m.in. kontrola biletów, pomoc podczas usadzania publiczności, rozdawanie ulotek, odpowiadanie na pytania dotyczące wystawianych spektakli, szeroko pojęty kontakt z publicznością, pilnowanie porządku na sali podczas trwania przedstawień itd.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podtrzymując stanowisko zajęte w skarżonej decyzji. Organ rentowy wniósł także o zasądzenie od odwołującej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Odwołująca K. J. w dniu 27 kwietnia 2021r. złożyła wniosek ( (...) )
o przyznanie jednorazowego dodatkowego świadczenia postojowego. We wniosku wskazała, że: jest zatrudniona na podstawie umowy zlecenia zawartej do 15 grudnia 2020r.; przedmiot umowy związany był z działalnością techniczną wspomagającą produkcję audiowizualną lub produkcję i wystawianie wydarzeń artystycznych; przychód z umowy cywilnoprawnej w miesiącu kalendarzowym poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku nie był wyższy od 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Odwołująca podała, że miesięczny przychód, który wynika z umowy wynosi 680,00 zł, natomiast przychód osiągnięty w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku wynosi 336,00 zł. Do wniosku odwołująca załączyła umowę zlecenia z 28 sierpnia 2020r.

Na podstawie tego wniosku organ rentowy wypłacił odwołującej w dniu 29 kwietnia 2021r. dodatkowe świadczenie postojowe w kwocie 680,00 zł.

Odwołująca w dniu 28 sierpnia 2020r. zawarła umowę zlecenia z Teatrem Miejskim
w G. na okres od 1 września 2020r. do 31 grudnia 2020r. Przedmiotem umowy było wykonywanie przez zleceniobiorcę następujących czynności: przyjmowanie i wydawanie okryć na podstawie numerków kontrolnych; przebywanie w szatni przez czas trwania spektaklu; sprawdzanie ważności biletu i wpuszczanie publiczności na widownię; sprawdzanie drzwi przeciwpożarowych pod względem ich sprawnego otwierania; usadzanie publiczności
na wyznaczonych miejscach na widowni; sprzedaż programów po ustalonej cenie w pomieszczeniu foyer; przebywanie we foyer podczas spektaklu w celu zapewnienia ciszy i porządku; przebywanie na wyznaczonym miejscu na widowni przez cały czas trwania spektaklu, czuwanie nad porządkiem i spokojem w trakcie spektaklu; sprawdzanie po zakończeniu przedstawienia i zamykanie wszystkich drzwi ewakuacyjnych i wejściowych w teatrze; przekazywanie znalezionych na widowni przedmiotów pracownikowi teatru.

Odwołująca faktycznie wykonywała powyższe czynności objęte umową zlecenia,
z wyłączeniem okresów kiedy w związku z pandemią Teatr był okresowo zamknięty.

Powyższe Sąd ustalił na podstawie akt organu rentowego oraz zeznań odwołującej
( protokół elektroniczny z rozprawy z 12 marca 2025r. czas 00:01:39 – 00:07:38 ).

Sąd zważył co następuje:

Odwołanie K. J. zasługuje na uwzględnienie.

W rozpoznawanej sprawie kwestia sporna sprowadzała się do ustalenia czy istnieją podstawy do żądania przez organ rentowy zwrotu świadczenia postojowego wypłaconego odwołującej w wysokości 680,00 zł. Organ rentowy zobowiązał odwołującą do zwrotu tego świadczenia wraz z odsetkami zarzucając, że odwołująca pobrała to świadczenie nienależnie, bowiem wskazała nieprawdziwe dane w złożonym wniosku o wypłatę jednorazowego dodatkowego świadczenia postojowego dla umowy cywilnoprawnej ( (...) ) z 27 kwietnia 2021r. Zadania odwołującej wynikające z umowy zlecenia nie dotyczyły bowiem działalności technicznej wspomagającej produkcję audiowizualną lub produkcję i wystawianie wydarzeń artystycznych, co odwołująca zaznaczyła we wniosku o świadczenie.

Zgodnie z art 15zs ³ ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID – 19, innych chorób zakaźnych i wywołanych nimi sytuacji kryzysowych ( Dz. U. z 2024r., poz.340 ze zm. ) osobie,
o której mowa w art. 15zq ust. 1 pkt 2, nieposiadającej innego tytułu do ubezpieczeń społecznych, przysługuje prawo do jednorazowego dodatkowego świadczenia postojowego, jeżeli przychód z umowy cywilnoprawnej zawartej do dnia wejścia w życie ustawy, z tytułu:

1) działalności twórczej w zakresie sztuk plastycznych, literatury, muzyki, twórczości audialnej, utworów audiowizualnych, teatru, kostiumografii, scenografii, reżyserii, choreografii, lutnictwa artystycznego i sztuki ludowej,

2) działalności artystycznej w dziedzinie sztuki aktorskiej, estradowej, tanecznej i cyrkowej oraz w dziedzinie dyrygentury, wokalistyki i instrumentalistyki,

3) działalności technicznej wspomagającej produkcję audiowizualną lub produkcję
i wystawianie wydarzeń artystycznych,

4) usług w zakresie architektury, architektury wnętrz, architektury krajobrazu oraz usług
w zakresie architektury świadczonych przez osoby nieposiadające uprawnień budowlanych
w rozumieniu ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane,

5) usług świadczonych na rzecz muzeów w rozumieniu ustawy z dnia 21 listopada 1996r. o muzeach:

a) w zakresie pozaszkolnych form edukacji,

b) przez przewodników muzeów

- uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym został złożony wniosek
o to jednorazowe dodatkowe świadczenie postojowe, nie był wyższy od 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obowiązującego na dzień złożenia wniosku.

Kwestię zwrotu nienależnie pobranych świadczeń postojowych reguluje natomiast art. 15zx powołanej ustawy, który w ustępie 1 stanowi, że osoba, która pobrała nienależnie świadczenie postojowe, jest obowiązana do jego zwrotu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie,
w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego.

Za nienależnie pobrane świadczenie postojowe uważa się, zgodnie z ust. 2 tegoż uregulowania, świadczenie:

1) przyznane lub wypłacone na podstawie fałszywych oświadczeń lub dokumentów albo
w innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd przez osobę pobierającą świadczenie
lub odpowiednio zleceniodawcę lub zamawiającego;

2) wypłacone osobie innej niż osoba uprawniona,;

3) wypłacone w kwocie wyższej niż należne.

Przechodząc na grunt niniejszej sprawy, to dla jej rozpoznania zasadnicze znaczenie miało ustalenie czy świadczenie, które zostało odwołującej wypłacone może być w ogóle przedmiotem zwrotu. Przepisy ustawy covidowej w art.15 zx ust.2 przewidują bowiem trzy takie wypadki, w zaistnieniu których organ rentowy może domagać się zwrotu świadczenia postojowego.

W sytuacji odwołującej żaden z tych przypadków nie miał miejsca. Niewątpliwie
w sprawie nie mamy do czynienia z przypadkiem wypłacenia świadczenia w kwocie wyższej
niż należne ( pkt 3 ), czy też wypłaconego innej osobie niż osoba uprawniona ( pkt 2 ). Wyniki przeprowadzonego postępowania dowodowego w sposób nie budzący wątpliwości wykazały także, że świadczenie nie zostało przyznane lub wypłacone w warunkach wskazanych w art.15zx ust.2 pkt 1 ustawy covidowej. Należy bowiem mieć na uwadze, że wniosek odwołującej o świadczenie covidowe z 27 kwietnia 2021r. nie zawierał nieprawdziwego oświadczenia, nie zostały też przedłożone przez odwołującą żadne fałszywe dokumenty, jak również nie zaistniała sytuacja świadomego wprowadzenia organu rentowego w błąd. Z przeprowadzonego w sprawie postępowania dowodowego wynika, że organ rentowy przed wypłatą świadczenia postojowego dysponował umową zlecenia, wiedział zatem jakie czynności są nią objęte, a stąd w przypadku jakichkolwiek wątpliwości od początku miał możliwość zweryfikowania uprawnień odwołującej. Niezależnie od powyższego, w ocenie Sądu, czynności objęte umową zlecenia, które odwołująca faktycznie wykonywała, a dotyczące obsługi widza w Teatrze, bez wątpienia należy zakwalifikować do typowej dla branży teatralnej działalności technicznej wspomagającej wystawianie wydarzeń artystycznych, a zatem działalności wymienionej w art. 15zs ³ ust. 1 ustawy covidowej. Oznacza to, że zasadne było przyznanie odwołującej jednorazowego dodatkowego świadczenia postojowego, gdy spełnienie pozostałych warunków prawa do tego świadczenia w zakresie daty zawarcia umowy zlecenia, wysokości przychodu, występowania przestoju u zleceniodawcy, nie było kwestionowane.

Konsekwencją tego jest przyjęcie, że pobrane przez odwołującą sporne świadczenie postojowe nie było świadczeniem nienależnym w rozumieniu art. 15zx ust.2 ustawy covidowej
i stąd odwołująca nie jest zobowiązana do jego zwrotu.

Zajmując takie stanowisko Sąd z mocy art.477(14) §2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję
w ten sposób, że zwolnił odwołującą z obowiązku zwrotu świadczenia postojowego w kwocie
680 zł wraz z odsetkami.

(-) Sędzia Grażyna Łazowska