Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

1.Sygn. akt VIII U 1175/24

​ 

​  Uzasadnienie

Decyzją z 16 maja 2024r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z., na podstawie przepisów ustawy z 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych (Dz. U.
z 2024r., poz. 1696 ze zm.), odmówił L. T. (1) prawa do emerytury pomostowej, gdyż nie udokumentował on 15 lat pracy w szczególnych warunkach. W uzasadnieniu ZUS wskazał, że do okresów pracy w warunkach szczególnych zaliczył mu jedynie 9 lat,
4 miesiące i 7 dni. Równocześnie nie zaliczył okresów takiej pracy w okresach zatrudnienia od 8 czerwca 1989r. do 22 kwietnia 1993r., od 23 maja 1993r. do 1 sierpnia 1994r., od
24 września 1994r. do 9 października 1994r. oraz od 6 listopada 1994r. do 30 czerwca 1998r. z uwagi na fakt, iż w świadectwie wykonywania pracy w warunkach szczególnych, pracodawcy nie określił charakteru pracy ściśle według rozporządzenia Rady Ministrów
z 7 lutego 1983r. oraz wskazał błędnie na dział VII dotyczący przemysłu lekkiego
i świadectwo to nie zostało opatrzone pieczęcią firmową pracodawcy.

Odwołujący wniósł odwołanie od powyższej decyzji domagając się jej zmiany poprzez przyznanie prawa do spornego świadczenia. Wskazał, że domaga się zaliczenia do pracy w szczególnych warunkach powyższych okresów zatrudnienia na stanowisku ustawiacza. Wniósł również o przesłuchanie świadków, którzy mogą potwierdzić taki charakter jego pracy. Wniósł ponadto o zasądzenie na jego rzecz zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie z przyczyn jak
w zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

Odwołujący urodził się (...) W dniu 13 lutego 2024r. złożył wniosek
o emeryturę pomostową.

Organ rentowy uznał za udowodnione okresy składkowe i nieskładkowe
w łącznym wymiarze 30 lat i 5 miesięcy.

Do stażu pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze organ rentowy zaliczył odwołującemu 9 lat, 4 miesiące i 7 dni tj. z wyłączeniem okresów nieskładkowych, okresy od 14 lutego 1984r. do 26 kwietnia 1984r. – praca górnicza i od 8 października 2014r. do 31 grudnia 2024r. jako kierowcy autobusu.

Organ rentowy do stażu pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze nie zaliczył odwołującemu okresów zatrudnienia w Zakładach (...) S.A. od 8 czerwca 1989r. do 22 kwietnia 1993r., od 23 maja 1993r. do 1 sierpnia 1994r., od 24 września 1994r. do 9 października 1994r. oraz od 6 listopada 1994r. do 30 czerwca 1998r. na stanowisku ustawiacza oraz okresu pracy w Zakładzie (...) Sp. z o.o. od 1 lipca 1998r. do 30 września 2004r. na stanowisku maszynisty lokomotyw spalinowych. Organ rentowy jako powód niezaliczenia powyższych okresów do okresów pracy w warunkach szczególnych podał fakt, iż w przedłożonych przez odwołującego świadectwach wykonywania pracy w warunkach szczególnych pracodawca popełnił błędy przy ich wystawianiu. ZUS nie zaliczył do stażu pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze również zatrudnienia od 1 stycznia 2010r. do 10 grudnia 2013r. zgodnie ze złożonymi przez pracodawcę deklaracjami (...) ponieważ odwołujący nie przedłożył za ten okres zaświadczenia z informacją o zajmowanym w tym czasie stanowisku pracy i wymiarze świadczonej pracy.

(...) był dużym zakładem produkcyjnym posiadającym własną bocznicę kolejową przy torowisku (...) oraz wewnętrzne torowiska, po których poruszały się składy kolejowe dostarczające miał węglowy do opalania ciepłowni, brykiety i koks oraz złom i surówka do wytopu stali, a także wiele innych materiałów i eksportowanych przez (...) wyrobów. Utrzymaniem ruchu na tych torowiskach zajmowały się wewnętrzne służby kolejowe, w skład których wchodzili ustawiacze pociągów, którzy łączyli i rozłączali poszczególne wagony, robotnicy torowi dbający o jakość torów, manewrowi odpowiedzialni za ustawianie trasy składów kolejowych i maszyniści lokomotyw spalinowych, które te składy przetaczały. Z czasem, w trakcie przekształceń własnościowych z przedsiębiorstwa tego wydzieliły się tzw. spółki córki, w tym Zakład (...) Sp. z o.o. odpowiedzialna za obsługę wewnętrznego transportu kolejowego.

Odwołujący w spornych okresach zatrudnienia w (...) faktycznie był pracownikiem odpowiedzialnym za prawidłowe złączenie wagonów kolejowych z lokomotywą i łącznie ich ze sobą jako skład kolejowy. W rzeczywistości jego praca w tych okresach polegała na tym, że przez pełne dniówki robocze zajmował się podpinaniem wagonów kolejowych jeden do drugiego oraz całości do lokomotywy, sprawdzaniem prawidłowości połączenia, a także ich rozłączaniem. Następnie jako maszynista lokomotywy spalinowej odwołujący przez pełne dniówki robocze, zajmował się obsługą tej lokomotywy i przy jej pomocy przetaczał składy kolejowe po terenie torowisk wewnątrzzakładowych oraz do i z bocznicy kolejowej.

W postępowaniu przed organem rentowym odwołujący przedłożył świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze, w którym Zakłady (...) S.A. potwierdziły, iż w okresie od 8 czerwca 1989r. do
22 kwietnia 1993r., od 23 maja 1993r. do 1 sierpnia 1994r., od 24 września 1994r. do
9 października 1994r. oraz od 6 listopada 1994r. do 30 czerwca 1998r. L. T. (1), na stanowisku ustawiacza, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, wykonywał pracę szczególnych warunkach wymienioną w wykazie A, dział VII, poz. 13 załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985r. – w sprawie stanowisk pracy na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu hutnictwa i przemysłu maszynowego. W kolejnym świadectwie wykonywania pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze Zakład (...) Sp. z o.o. potwierdził, iż w okresie od 1 lipca 1998r. do 30 września 2004r. na stanowisku maszynisty lokomotyw spalinowych L. T. (1) stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, wykonywał pracę szczególnych warunkach wymienioną w wykazie A, dział VIII, poz. 13 załącznika nr 1 do ww. Zarządzenia.

Razem z odwołującym w spornych okresach pracowali L. T. (2) – pracujący z odwołującym w (...) jako maszynista spalinowych pojazdów trakcyjnych oraz M. C. – maszynista spalinowych pojazdów trakcyjnych.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie: akt organu rentowego, akt osobowych odwołującego (dołączone do akt sprawy), zeznań świadków L. T. (2) M. C., a także przesłuchania odwołującego (e-protokół z dnia 17 grudnia 2024r.).

Zgromadzony materiał dowodowy Sąd uznał za kompletny, spójny
i logiczny, przez co mogący stanowić podstawę rozstrzygnięcia w sprawie.

Mając na uwadze powyższe ustalenia Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie L. T. (1) zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. z 2024r., poz. 1696 ze zm.) prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5 – 12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

- urodził się po dniu 31 grudnia 1948r.;

- ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

- osiągnął wiek wynoszący co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

- udowodnił okres składkowy i nieskładkowy w łącznym wymiarze co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

- po dniu 31 grudnia 2008r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

W niniejszej sprawie spór sprowadzał się wyłącznie do ustalenia, czy odwołujący legitymuje się 15-letnim okresem pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, przy niekwestionowaniu przez organ rentowy spełnienia przez odwołującego pozostałych przesłanek do emerytury pomostowej wskazanych powyżej.

Zdaniem Sądu wynik przeprowadzonego w sprawie postępowania dowodowego wskazuje jednoznacznie, iż odwołujący u pierwszego z pracodawców tj. w Zakładach (...) S.A. od 8 czerwca 1989r. do 22 kwietnia 1993r., od 23 maja 1993r. do 1 sierpnia 1994r., od 24 września 1994r. do 9 października 1994r. oraz od 6 listopada 1994r. do 30 czerwca 1998r. na stanowisku ustawiacza wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu, pracę w warunkach szczególnych, która odpowiadała pracy wymienionej w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. tj. pracę określoną w wykazie A, dział VIII, poz. 13 – prace zakładowych służb kolejowych bezpośrednio związane
z utrzymaniem ruchu pociągów. Równocześnie w ocenie Sądu do pracy takiej niewątpliwie można odwołującemu zaliczyć zatrudnienie w Zakładzie (...) Sp. z o.o. na stanowisku maszynisty lokomotyw spalinowych, od 1 lipca 1998r. do 30 września 2004r. tj. pracę określoną w wykazie A, dział VIII, poz. 13 – prace zakładowych służb kolejowych bezpośrednio związane z utrzymaniem ruchu pociągów.

Za takim przyjęciem przemawiają zeznania świadków – współpracowników odwołującego – którym Sąd dał wiarę jako przekonywającym, wzajemnie się pokrywającym, w sytuacji gdy świadkowie w sposób szczegółowy, zgodny przedstawili faktyczny charakter pracy odwołującego w tym okresie. Zeznania te nadto znajdują potwierdzenie
w zgromadzonej dokumentacji osobowej odwołującego. Sąd oparł się także na zeznaniach odwołującego, uznając je za wiarygodne, korelujące z zeznaniami świadków i treścią powołanej dokumentacji.

Bez znaczenia pozostaje, że organ rentowy kwestionował zapisy świadectw w którym potwierdzono wykonywanie pracy w szczególnych warunkach powołując się na wskazanie
w nim stanowisk. Fakt wykonywania takiej pracy został bowiem wykazany w postępowaniu sądowym za pomocą innych dowodów. W postępowaniu odwoławczym przed Sądem nie obowiązują bowiem ograniczenia dowodowe jakie występują w postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe przed organem rentowym, a Sąd może ustalić okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość jak: okresy zatrudnienia - w tym wykonywanie pracy w warunkach szczególnych, za pomocą wszelkich środków dowodowych, przewidzianych w kodeksie postępowania cywilnego (por. uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984r. III UZP 6/84, uchwała Sądu Najwyższego z 21 września 1984r. III UZP 48/84, wyrok Sądu Najwyższego z 7 grudnia 2006r., I UK 179/06, LEX nr 342283).

Mając na uwadze ustalone okoliczności Sąd uznał, że odwołujący, w momencie osiągnięcia wieku 60 lat tj. w dniu (...) spełniał wszystkie określone powyżej, przesłanki nabycia prawa do emerytury pomostowej.

W konsekwencji powyższego Sąd, na podstawie powołanych przepisów, z mocy
art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję przyznając odwołującemu prawo do emerytury pomostowej począwszy od (...), tj. od ukończenia 60 lat.

O kosztach zastępstwa procesowego strony odwołującej orzeczono po myśli art. 98 k.p.c. w związku z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2023r. poz. 1935, ze zm.).

(-) sędzia Małgorzata Sąsiadek