Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Decyzją z 31 stycznia 2025r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W. na podstawie art. 68 ust. 1 w związku z art. 63 ust. 3 i 4 ustawy z 28 listopada 2003r. o świadczeniach rodzinnych odmówił ubezpieczonemu A. O. umorzenia należności likwidowanego funduszu alimentacyjnego z tytułu wypłaty świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz 5% opłaty na pokrycie kosztów związanych z działalnością funduszu (na dzień wpływu wniosku) w łącznej kwocie 34 750,45 zł.

Organ rentowy wskazał, że ubezpieczony posiada stałe źródło dochodu, (świadczenie emerytalne) a stan zdrowia nie ma wpływu na pozyskiwanie przez ubezpieczonego dochodu ze wskazanego źródła. A zatem ubezpieczony nie utracił możliwości regulowania zobowiązań wobec funduszu alimentacyjnego w likwidacji.

W odwołaniu od decyzji ubezpieczony wniósł o umorzenie w całości jego zaległości z tytułu należności likwidowanego funduszu alimentacyjnego, wskazując, że nie posiada możliwości majątkowych i zarobkowych, aby uregulować w całości zadłużenie z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Wskazał ponadto, że z uwagi na niepełnosprawność oraz stale pogarszający się stan zdrowia nie może podjąć pracy w celu polepszenia jego sytuacji finansowo-bytowej.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie podtrzymując stanowisko zajęte w zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W okresie od listopada 1992r. do kwietnia 2004r. organ rentowy wypłacał w zastępstwie ubezpieczonego A. O., (ur. (...)) świadczenia alimentacyjne z funduszu alimentacyjnego na rzecz jego dzieci A. i J. O., płatne do rąk T. O.. Dzieci urodziły się w latach (...) i (...).

Ubezpieczony rozwiódł się z matką synów w (...). W styczniu 1992r. T. O. wniosła o przyznanie świadczeń z funduszu alimentacyjnego, dołączając zaświadczenie komornika o bezskutecznej egzekucji przeciwko odwołującemu.

W następnych latach ubezpieczony pracował nie zawierając umów o pracę lub na umowy o dzieło, wskutek czego prowadzone postępowanie egzekucyjne było nieskutecznie. W związku z tym dwa razy odbywał ok. roczne kary pozbawienia wolności. Aktualnie ubezpieczony posiada zadłużenie wobec likwidowanego funduszu alimentacyjnego na kwotę 34 750,45 zł.

Odwołujący prowadzi samodzielnie gospodarstwo domowe, korzysta ze pomocy społecznej, od (...) ma prawo do emerytury w wysokości 1 499,89 zł brutto/ 1 364,90 zł netto. Od tej pory komornik egzekwuje należności wobec funduszu. Ubezpieczony posiada orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności wydane do (...) 2025r. ze wskazaniem zatrudnienia w warunkach pracy chronionej. Wymaga stosowania leków na stałe, których koszt wynosi ok. 260 zł miesięcznie.

Powyższe Sąd ustalił na podstawie dokumentacji zawartej w aktach organu rentowego jak również zeznań ubezpieczonego. (protokół elektroniczny z rozprawy z 27 sierpnia 2025r.)

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 68 ust.1 ustawy z 28 listopada 2003r. o świadczeniach rodzinnych
(Dz.U. z 2024r., poz. 323) w szczególnie uzasadnionych przypadkach w związku z sytuacją zdrowotną lub rodzinną osoby, przeciwko której jest prowadzona egzekucja alimentów likwidator może umorzyć należności likwidowanego funduszu alimentacyjnego.

Podkreślić należy, iż umorzenie należności może nastąpić tylko w szczególnie uzasadnionych wypadkach. (por. wyrok Sądu Najwyższego z 17 października 2006r., II UK 77/06 ) Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 3 lutego 2010 r., sygn. akt I UK 270/09, LEX nr 585729, " szczególnie uzasadnione przypadki" związane z sytuacją zdrowotną lub rodzinną zobowiązanego to sytuacje nadzwyczajne (wyjątkowe) powstałe w wyniku wypadku losowego, a w każdym razie istniejące niezależnie od zobowiązanego, w następstwie których jego sytuacja ulegnie takiemu pogorszeniu, że nie jest on w stanie na bieżąco spłacać swoich należności, a nadto nie ma perspektywy poprawy i zmiany tej sytuacji. W orzecznictwie wskazuje się na takie szczególne okoliczności jak np. klęskę żywiołową, przewlekłą chorobę zobowiązanego, konieczność sprawowania opieki nad przewlekle chorym członkiem rodziny. Intencją ustawodawcy było, zatem umożliwienie umorzenia należności wyłącznie w sytuacjach absolutnie wyjątkowych. Zatem nawet trudna sytuacja materialna lub zdrowotna osoby ubiegającej się o umorzenie należności alimentacyjnych nie może być samoistną podstawą do wydania decyzji uwzględniającej wniosek, gdyż nie chodzi tutaj o przypadki " uzasadnione", ale "szczególnie uzasadnione", a więc takie, które mają charakter wyjątkowy, losowy, nietypowy.

W ocenie Sądu w rozpoznawanej sprawie nie zachodzą szczególnie uzasadnione okoliczności w rozumieniu powołanego na wstępie przepisu przemawiające za umorzeniem ubezpieczonemu należności likwidowanego funduszu alimentacyjnego. Ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy, osiąga dochód, samodzielnie prowadzi gospodarstwo domowe. Sama okoliczność, że sytuacja finansowa ubezpieczonego jest trudna nie stanowi szczególnie uzasadnionej okoliczności przemawiającej za umorzeniem należności. Ubezpieczony
ma skończone 65 lat, posiada źródło dochodu i również zdaniem Sądu ma możliwość stosunkowej spłaty istniejącego zadłużenia. Wypada dodać, że ubezpieczony nie wskazał również żadnych szczególnie nadzwyczajnych okoliczności, dla których popadł w zadłużenie, sam zaś fakt, że zatrudniał się na umowę o dzieło lub bez umowy nie uzasadnia nie płacenia alimentów.

W konsekwencji takiego stanowiska Sąd stwierdził, że zaskarżona decyzja jest prawidłowa i z mocy art. 477 ¹⁴ §1 k.p.c. odwołanie oddalił jako bezzasadne.

(-) Sędzia Grażyna Łazowska