Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Decyzją z 1 marca 2024r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. w oparciu o przepisy ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2023, poz.1251) dalej: ustawy o emeryturach i rentach z FUS przyznał ubezpieczonej J. K. rentę rodzinną od (...). tj. od dnia śmierci męża. Wskazał dodatkowo, że do renty rodzinnej przysługuje ubezpieczonej prawo do okresowej emerytury kapitałowej, której wypłata podlega zawieszeniu, gdyż J. K. kontynuuje zatrudnienie.

W odwołaniu od powyższej decyzji, zaskarżonej w części dotyczącej zawieszenia wypłaty okresowej emerytury kapitałowej ubezpieczona wniosła o jej zmianę i ustalenie, że okresowa emerytura kapitałowa będzie jej wypłacana wraz z rentą rodzinną. Wniosła też
o zasądzenie kosztów postępowania. Zarzuciła, że w zaskarżonej decyzji doszło do naruszenia przepisów prawa materialnego, a to art. 30 ust. 2 oraz art.6 pkt 2 ustawy z 21.11.2008r. o emeryturach kapitałowych w zw. z art. 103a ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS poprzez ich nieprawidłową interpretację polegającą na uznaniu, iż wypłata okresowej emerytury kapitałowej wraz z rentą ulega zawieszeniu na czas kontynuowania przez ubezpieczonego zatrudnienia bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy w związku
z nabyciem prawa do emerytury w sytuacji, w której zawieszenie wypłaty okresowej emerytury kapitałowej jest możliwe wyłącznie wtedy, gdy ma być ona wypłacana łącznie z emeryturą, do której prawo zostało zawieszone z powodu kontynuowania zatrudnienia. Zdaniem odwołującej brak jest podstawy prawnej do zawieszenia wypłaty okresowej emerytury kapitałowej wypłacanej łącznie z rentą rodzinną w okresie pozostawania przez ubezpieczonego w stosunku pracy. Odwołująca wywodziła, że w niniejszej sprawie art. 103a ustawy o emeryturach i rentach
z FUS nie może mieć zastosowania w niniejszej sprawie.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, podtrzymując stanowisko zawarte
w zaskarżonej decyzji tj. że emerytura kapitałowa jest świadczeniem integralnie związanym
z emeryturą. Wskazał, że wypłata emerytury kapitałowej została zawieszona w związku
z kontynuowaniem zatrudnienia bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy w oparciu o art. 103a ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Wskazał, że przepis ten ma zastosowanie do okresowej emerytury kapitałowej na podstawie art. 6 ustawy z 21 listopada 2008r. o emeryturach kapitałowych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczona urodzona (...) w dniu 4 stycznia 2024r. wystąpiła z wnioskiem o emeryturę. Decyzjami z 10 stycznia 2024r. organ rentowy przyznał ubezpieczonej emeryturę z FUS i okresową emeryturę kapitałową w kwocie zaliczkowej. Jednocześnie zawiesił wypłatę emerytury i okresowej emerytury kapitałowej w związku z kontynowaniem zatrudnienia.

Następnie w dniu 6 lutego 2024r. ubezpieczona wystąpiła o rentę rodzinną po zmarłym mężu.

Po rozpatrzeniu tego wniosku organ rentowy wydał zaskarżoną decyzją z 1 marca 2023r. omówioną na wstępie, a dotyczącą przyznania ubezpieczonej renty rodzinnej po zmarłym mężu i o zawieszeniu emerytury kapitałowej przysługującej do renty rodzinnej.

Powyższe okolcznosci były bezsporne, a sąd ustalił je na podstawie dokumentacji zawartej w aktach organu rentowego.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonej nie zasługuje na uwzględnienie.

W rozpoznawanej sprawie kwestia sporna sprowadzała się do zagadnienia prawnego,
a to, czy organ rentowy winien podjąć wypłatę okresowej emerytury kapitałowej przyznanej ubezpieczonej na podstawie ustawy z 21 listopada 2008r. o emeryturach kapitałowych (Dz.U. z 2018, poz. 926) w związku z przyznaniem ubezpieczonej renty rodzinnej po zmarłym mężu.

Zgodnie z art. 5 ustawy o emeryturach kapitałowych emerytury te przysługują osobom mającym ustalone prawo do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Po myśli art. 6 pkt 2, w sprawach nieuregulowanych w ustawie do emerytur kapitałowych stosuje się odpowiednio: (…), art. 103a, ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Przepis ten stanowi, że prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego.

Przepis art. 103a ustawy o emeryturach i rentach z FUS wymusza dokonanie wyboru między rozwiązaniem stosunku pracy w celu pobierania emerytury a kontynuowaniem zatrudnienia u dotychczasowego pracodawcy. Wybór ten aktualizuje się dopiero w razie złożenia wniosku o to świadczenie, a wymieniony w tym przepisie warunek rozwiązania stosunku pracy dotyczy zatrudnienia trwającego w dacie, w której istnieje prawna możliwość uruchomienia wypłaty emerytury. (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 2023 r. sygn. akt III USKP 154/21, Postanowienie Sądu Najwyższego z 11 stycznia 2022 r. (...) 584/21)

Zgodnie z art. 30 ust. 2 ustawy o emeryturach kapitałowych okresowa emerytura kapitałowa wypłacana jest wraz z emeryturą z FUS (art. 24 lub 24a ustawy emeryturach i rentach z FUS) lub z rentą rozumianą jako świadczenie, do którego prawo ustalił ZUS (art. 3 pkt 7 ustawy o emeryturach kapitałowych). tj. w razie pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy lub renty rodzinnej.

Stanowisko odwołującej opiera się na twierdzeniu, że w przypadku pobierania renty rodzinnej wypłata przysługującej obok niej emerytury kapitałowej nie może być zawieszona, a tym samym, że w takim przypadku art. 103a ustawy o emeryturach i rentach z FUS nie ma odpowiedniego zastosowania. Stanowiska tego sąd okręgowy nie podziela.

W ocenie sądu prawidłowa wykładnia przepisów ustawy wskazuje, że zgodnie z art. 6 pkt 2 ustawy o emeryturach kapitałowych, art.103a ustawy z emeryturach i rentach z FUS ma zastosowania do emerytury kapitałowej niezależnie od tego, czy miałaby ona być wypłacana obok emerytury czy obok renty. Ustawodawca ani w art.6 ani w innym przepisie tej ustawy nie postanowił, że art.103a ustawy o emeryturach i rentach z FUS nie ma odpowiedniego zastosowania w sytuacji wypłaty ubezpieczonemu renty. Brak jednocześnie podstaw do ograniczania mocy wiążącej art.6 pkt 2 tej ustawy w sposób wskazany przez odwołującą.

Mimo, że okresowa emerytura kapitałowa może być wypłacana tylko obok emerytury lub renty, to jednak jest to świadczenie uregulowane odrębnymi przepisami, a to ustawą z dnia 21 listopada 2008r. o emeryturach kapitałowych( Dz. U. 2018.926). Ustawodawca w art.6 tej ustawy przewidział odpowiednie stosowanie do okresowej emerytury kapitałowej konkretnych przepisów dwóch innych ustaw, w tym ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Nie przekreśla to jednak wskazanej odrębności unormowania. Zdaniem sądu okręgowego prawidłowy jest wniosek, że przesłanki zawieszenia wypłaty okresowej emerytury kapitałowej wprowadzone zostały przez ustawodawcę w art.6 pkt 2 ustawy o emeryturach kapitałowych przez odwołanie do treści art.103a ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Zrealizowanie przesłanki kontynuowania zatrudnienia (szczegółowo określonego w ww. art. 103a) stanowi podstawę do zawieszenia okresowej emerytury kapitałowej niezależnie od tego, czy ubezpieczonej przysługuje uprawnienie do renty rodzinnej i czy pobiera ona takie właśnie świadczenie.

Warto zaznaczyć, że w postanowieniu z 1 stycznia 2022 r. (sygn. akt II USK 584/21) Sąd Najwyższy wskazał, że artykuł 103a ustawy o emeryturach i rentach z FUS wiąże prawo do wypłaty (realizacji) emerytury z uprzednim rozwiązaniem stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego emeryt wykonywał pracę przed dniem nabycia prawa do emerytury. Po rozwiązaniu stosunku pracy może dojść do zawarcia nowej umowy i kontynuowania zatrudnienia.

Należy zwrócić uwagę, że obowiązująca regulacja nie wyłącza możliwości łączenia okresowej emerytury kapitałowej z dochodami z pracy zarobkowej lecz uzależnia wypłatę tej emerytury od rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą (pracodawcami), u którego dana osoba była zatrudniona bezpośrednio przed złożeniem wniosku o emeryturę.

Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie ubezpieczonej jako bezzasadne.

(-) SSO Gabriela Sobczyk